2. MinhdatRehab
Chỉ định
• AFO có thể được thiết kế với cánh tay đòn đủ lớn để kiểm
soát phức hợp cổ chân và ảnh hưởng gián tiếp lên khớp
gối.
• Thường được chỉ định cho yếu chi dưới:
• Yếu cơ gấp mu bàn chân
• Yếu cơ gấp lòng bàn chân
• Không vững ở mặt phẳng bên (trán)
• Yếu ở khớp gối: Gập lòng bàn chân khuyến khích duỗi
gối và gập mu bàn chân khuyến khích gập gối. AFO
không kiểm soát khớp gối nhưng có ảnh hưởng.
• Có thể chỉ định để giảm lực tải dọc lên cổ bàn chân
(chấn thương…)
3. MinhdatRehab
Một số thuật ngữ thiết kế AFO
• Tự do/Free: cho phép vận động không hạn chế ở một mặt
phẳng
• Trợ giúp/Assist: tác dụng lực bên ngoài để gia tăng tầm
vận động, tốc độ, hoặc lực của vận động
• Cản/Resit: Lực bên ngoài để giảm tầm vận động, tốc độ
hoặc lực của vận động
• Dừng/Stop: lực bên ngoài để ngăn chặn vận động ở một
hướng
• Thay đổi được/Variable: có thể điều chỉnh độ vận động
mà không cần thay đổi cấu trúc sản phẩm.
4. MinhdatRehab
Bốn loại thiết kế vật liệu AFO chính
• Kim loại và da (còn gọi là AFO thanh
dựng kép)/cổ điển
• Không tiếp xúc toàn bộ
• Thường cho bệnh nhân to nặng
• Khi cần ít tiếp xúc: như phù chân,
nhạy cảm nóng
• Gắn vào quai treo (Stirrup) có thể
được cố định vào giày
• Thường khớp cổ chân có thể điều
chỉnh được
AFO Truyền thống
5. MinhdatRehab
Bốn loại thiết kế vật liệu AFO chính
• Kim loại và nhựa
• Tốt nhất khi cần tiếp xúc
toàn bộ và thẩm mỹ
• có thể đặt trong các giày
khác nhau
• Có thể điều chỉnh khớp cổ
chân
• Đế bàn chân (Foot Plate): một
miếng đệm trong giày được
đúc bằng nhựa; cho phép đặt
nẹp trước khi đưa vào giày, dễ
thay giày cùng chiều cao đế.
6. MinhdatRehab
Bốn loại thiết kế vật liệu AFO chính
• Nhựa
• Tiếp xúc toàn bộ
• Độ cứng phụ thuộc vào độ
dày và thành phần của
nhựa
• Có nhiều thiết kế đường
viền
• Nhựa có thể dễ dàng chỉnh
sửa
7. MinhdatRehab
Bốn loại thiết kế vật liệu AFO chính
• Laminated/nhiều lớp. Carbon
• Tiếp xúc toàn bộ
• Vật liệu cứng nhất
• Sử dụng cho các bệnh nhân cần nẹp vững
• Có thể tích hợp khớp cổ chân
8. MinhdatRehab
AFO Kiểm soát dọc
• Cổ chân cố định/cứng (Solid ankle):
• Không cho phép vận động gập mu/gập lòng
• Có thể bằng nhựa hoặc kim loại (loại bằng nhựa tiếp xúc
hoàn toàn và đường viền cổ chân ở trước mắt cá)
• Mục đích:
• Để chỉnh mất vững trong/ngoài
• Yếu cơ chi dưới chung
• Giảm đau cổ chân khi đi
• Tạo moment gấp gối khi đánh gót và moment duỗi gối
từ giữa thì chống đến cuối thì chống/tựa
10. MinhdatRehab
AFO Kiểm soát dọc
• Vận động tự do: có khớp cổ chân
• Làm vững trong - ngoài trong khi cho phép vận động
tự do gập mu và gập lòng bàn chân
• Sử dụng khi gập mu và gập lòng tốt
11. MinhdatRehab
AFO Kiểm soát dọc
• Hạn chế vận động:
• Cho phép hạn chế vận động ở
một hoặc hai hướng (gấp mu
hoặc gấp lòng)
12. MinhdatRehab
AFO Kiểm soát dọc
• Trợ giúp gập mu (Dorsiflexion assist):
• Để điều chỉnh cơ gập mu yếu mà không có co cứng
• Để điều chỉnh dáng đi vỗ bàn chân, bước cao
• Thường có Dừng gập lòng, tạo nên moment gấp gối khi
đánh gót
• Phổ biến:
• Tấm đàn hồi phía sau
(Posterior leaf spring) (PLS)
• AFO hỗ trợ với lò xo
13. MinhdatRehab
AFO Kiểm soát dọc
Spring Assist Posterior Leaf Spring
Hỗ trợ với lò xo Tấm đàn hồi phía sau
14. MinhdatRehab
AFO Kiểm soát dọc
• Dừng gập mu(dorsiflexion stop):
Xác định giới hạn của gập mu chân.
• Để điều chỉnh cơ gập lòng bàn
chân yếu
• Để điều chỉnh yếu cơ tứ đầu
• Tạo moment gập gối
•
• Thường đặt dừng cho phép gấp mu
chân nhẹ (~5 độ), thì sẽ gây gấp
gối; có thể sử dụng để kiểm soát gối
quá duỗi
15. MinhdatRehab
AFO Kiểm soát dọc
• Dừng gập lòng: Posterior stop (plantarflexion stop):
• Xác định giới hạn của gấp lòng bàn chân.
• Để điều chỉnh cơ gập lòng co cứng
• Để điều chỉnh vỗ bàn chân hoặc dáng đi bước cao
• Để tạo moment duỗi gối; có thể sử dụng để kiểm soát
gối không vững;
16. MinhdatRehab
AFO Kiểm soát dọc
• Phản ứng nền (Floor reaction AFO)
• Sử dụng lực phản ứng nền để làm
vững cổ chân và gối (tạo moment
duỗi gối)
17. MinhdatRehab
• Khoá cổ chân hai kênh chỉnh được (Bichannel
adjustable ankle lock (BiCAAL):
• Một khớp cổ chân với kênh trước và sau có thể lắp
các chốt để hạn chế vận động hoặc dây đàn hồi để
trợ giúp vận động.
AFO Kiểm soát dọc
18. MinhdatRehab
AFO chỉnh mặt phẳng trán (coronal)
• AFO bằng nhựa chỉnh vẹo trong hoặc
vẹo ngoài (3 điểm)
• AFO bằng kim loại và da: có các đai
chữ T để kéo cổ chân sang vẹo trong
hoặc vẹo ngoài
• Dây đai ở trong khoá quanh thanh
dựng ngoài và chỉnh vẹo
ngoài/valgus
• Dây đai ở ngoài khoá quanh thanh
dựng trong và chỉnh vẹo trong/varus
19. MinhdatRehab
Các AFO đặc biệt
• Vành PTB (Patellar-tendon-bearing brim):
• Giảm chịu lực tải qua cổ-bàn chân (như trong gãy
xương gót, đau cổ chân…)
20. MinhdatRehab
Các loại AFO đặc biệt
DCCH giảm trương lực cơ
• DCCH giảm trương
lực cơ:
• Một AFO bằng nhựa
được đúc để tạo lực ép
liên tục lên các cơ co
cứng hoặc tăng trương
lực (cơ gấp lòng bàn
chân và cơ vẹo trong)
làm giảm trương lực cơ
(ức chế hỗ tương)