1. Mbas studimit të këtij kapitulli ju do të jeni të aftë
të :
1. Diskutoni faktorët që e bëjnë unik biznesin familjarë.
2. Shpjegoni kontekstin kulturor të një biznesi familjarë.
3. Nxirni në pah rolet komplekse dhe marrëdhëniet e
përfshira në një biznes familjarë.
4. Identifikoni praktikat e manaxhimit që e bëjnë një
biznes familjarë të funksionojë efektivisht.
5. Përshkruani proçesin e trashëgimisë manaxheriale në
një biznes familjarë.
77––
11
3. Çëshjtet e Familjes
◦ Kujdesi dhe kënaqësia e
anëtarëve të familjes
◦ Punësimi dhe avancimi në
firmë
◦ Dedikimi për familjen
Çështjet e Biznesit
◦ Prodhimi dhe shpërndarja e
të mirave dhe / ose
shërbimeve
◦ Nevoja për manaxhim
profesional
◦ Operim Efektivë dhe
efiçent të firmës.
77––
44
4. Fuqia e lidhjeve familjare gjatë periudhave të
sfidave të ndryshimit të biznesit.
Sakrificat Financiare që anëtarët e familjes bëjnë
për të mirën e firmës.
Operimi si një biznes familjarë e dallon firmën nga
konkurrenteët e saj.
77––
55
5. Nivele më të larta të shqetësimit për komunitetin
dhe punonjësit jo familjarë.
Aftësi për të planifikuar dhe përgatitur për një
kohë të gjatë.
Fokusim në cilësinë dhe vlerën.
77––
66
6. 77––
77
Fig. 7.2
Avantazhet e Biznesit FamiljarëAvantazhet e Biznesit Familjarë
Fokusim në cilësinë e
Produkteve dhe Shërbimeve
Përdorimi I ides apo
argumentit të familjes në reklamë
Fokusim në Humanitetin
në vendin e punës
Fokusim në
Aspektet afat-gjata
Motivim I fuqishëm
I anëtarëve të familjes
7. Kultura Organizative
◦ Modelet e sjelljeve dhe besimeve që karakterizojnë një
firmë të veçantë.
Konfiguracioni Kulturor
◦ Kultura totale e një firme familjare, që konsiston në
format e qeverisjes, familjes dhe biznesit të firmës.
77––
88
8. 77––
99
Fig. 7.3
Modeli i Biznesit
Konfiguracioni
Kultural i një
Firme Familjare
Modeli i
Qeverisjes
Modeli Familjes
Patriarkal
Bashkëpunues
Konfliktuale
AtërorAtëror
PjesëmarrësPjesëmarrës
ProfesionalProfesional,,
etjetj
Këshilli DrejtuesKëshilli Drejtues
Bordi vendimarrësBordi vendimarrës
Bordi këshilluesBordi këshillues
Këshilli mbikqyrësKëshilli mbikqyrës
9. Shqetësimet prindërore në kalimin e Biznesit tek fëmijët:
1. A ka djali/vajza temperamentin dhe aftësinë e
nevojshme për drejtimin e biznesit.
2. Si mund ta motivojë fëmijën për t’u interesuar për
biznesin.
3. Çfarë edukimi dhe eksperience janë më të dobishme
në përgatitjen e fëmijës për drejtues.
77––
1010
10. 4. Çfarë programi duhet të ndjekë në
shfrytëzimin dhe promovimin e fëmijës tim?
5. Si të shmangë preferencat ndaj djalit/vajzës
në manaxhim.
6. Si mund të parandalojë marrëdhëniet e
biznesit që të mos dëmtohen nga ato prind-
fëmijë.
77––
1111
11. 1. Ekipet Burre – Grua
◦ Oportuniteti për të ndarë më shumë nga jetët e secilit
◦ Diferencat e Biznesit ndërthuren me jetën familjare
◦ Puna nuk të lë kohë për jetë familjare
◦ Ndarja e përgjegjësive në familje lehtëson ngarkesën
2. Djemte dhe Vajzat
◦ Preferencat personale të ndryshme nga ato të biznesit.
◦ Aftësi personalë të pamjaftueshme për të marrë rolë në biznes
◦ Dëshirë për liri profesionale për të zgjedhur një karrierë tjetër.
77––
1212
12. 3. Nuset dhe Dhënduret brenda dhe jashtë biznesit
◦ Mosmarrëveshje rreth asaj se si të trajtohen dhe shpërblehen këta dhe
anëtarët apo fëmijët e familjes.
4. Gruaja e Sipërmarrësit
– Komunikimi ndërmjet sipërmarrësit dhe gruas është
kritik për to, për të vepruar si një ekip efektiv si për
biznesin dhe për familjen.
77––
1313
13. “Praktikat me te mira” (John L. ëard)
1. Stimulon mendimin e ri dhe freskon veshtrimin
strategjik.
2. Terheq dhe mban manaxher excellent.
3. Krijon nje organizate flexible dhe kreative.
4. Krijon dhe konservon kapital.
5. Pergatit trashegimtare per lidership.
6. Evidenton avantazhe unike te pronesise familjare.
77––
1414
14. Punonjësit jo të familjes në një Firmë familjare
◦ Vështirësitë:
Konkurrencë me anëtarët e familjes për të përparuar
Ftohtësi nga anëtarët dhe politikat e konkurrencës familjare
brenda firmës
◦ Zgjidhja:
Identifikimi më parë i pozicioneve të rezervuara vetëm për
familjen.
Trajtimi në mënyrë të ndershme si të anëtarëve të familjes
dhe punonjësve të tjerë që nuk janë anëtarë të familjes në
çështjet e shpërblimit dhe promovimit.
77––
1515
15. Arbitrazhi familjarë (Zgjidhja e
mosmarrëveshjeve)
◦ Mbledhja e anëtarëve të familjes dhe diskutimi i
çështjeve të biznesit familjarë.
◦ Përdorimi i një fasilitatori nga jashtë mund të jetë i
nevojshëm.
Këshillat e familjes
◦ Një grup i organizuar i anëtarëve të familjes të cilët
mblidhen periodikisht për të diskutuar çështjet që lidhen
me biznesin e familjes.
77––
1616
16. Për talentin e familjes që është I përshtatshëm duhet të
kihet parasysh:
Udhëzimi dhe mbështetja e punës si dhe zhvillimi i
një anëtari të ri ose me pak eksperiencë të
organizatës.
Pranimi vetëm i anëtarëve të familjes që janë
kompetentë dhe të kualifikuar për të luajtur rolet e
lidershipit në firmë me synimin rritjen e vlerës së
firmës për të gjithë ata të cilët kanë interes pronësie
në firmë.
77––
1717
17. 77––
1818
Fig. 7.4
Faza I
Para-Biznesit
Faza II
Prezantimi
Hyrja e pasuesit
Fëmija bëhet i
ndërgjegjshëm për
firmën. Orientimi është
joformal.
Fëmija ekspozohet
ndaj gjuhës së
biznesit ,
punonjësve dhe
mjedisit.
Faza III
Prezantimi
Funksional
Fëmija punon si
punonjës part-time. Puna
bëhet më e vështirë dhe
përfshin arsimimin dhe
punen me firma te tjera.
Faza IV
Funksionale
Pasuesi i mundshem fillon
punen si punonjës.
Përfshihet në të gjitha
pozicionet jo manaxheriale.
.
Faza V
Funksionale e avancuar
Pasuesi i mundshëm zë
pozicione manaxheriale.
Përfshin të gjitha pozicionet
manaxheriale përveç president.
Transferimi i Udheheqjes
Pasuesi bëhet president.
Përfshin periudhen kur pasuesi
bëhet drejtuesi i kompanisë
dejure.
Faza VII
Trashëgimia vonshme
Pasuesi bëhet defacto
drejtuesi i kompanisë.
Faza VI
Trashëgimia hershme
Source: Adapted from Justin
G. Longenecker and John E.
Schoen, “Management
Succession in the Family
Business,” Journal of Small
Business Management, Vol.
16 (July 1978), pp. 1–6.
18. Biznesi fitimprurës
Marrëdhënie familjare të qëndrueshme dhe të
shëndetshme
Planifikim në advancë i trashëgimisë
Lidership Pozitivë familjarë dhe strukturë
manaxhimi të orientuar nga ekipi
Prezantim të oportuniteteve për karrierë pa presion
Komunikim i hapur për çështjet e biznesit të familjes.
77––
1919
