Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
ĐỒ ÁN CHUYÊN NGÀNH
Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng
Khi Ly Hôn
Ngành: LUẬT KINH TẾ
Chuyên ngành: Luật kinh doanh
Giảng viên hướng dẫn: Ths. NGUYỄN ĐỨC QUANG
Nhóm sinh viên thực hiện:
- NGUYỄN TRẦN HOÀI AN
MSSV: 1711271301 Lớp: 17DLKB3
- CHUNG MINH TÙNG
MSSV: 1711271198 Lớp: 17DLKB3
- DƯƠNG QUỐC KHANG
MSSV: 1711271308 Lớp: 17DLKB3
Tp. Hồ Chí Minh - 2020 - 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
KHOA LUẬT

LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, chúng em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến với Trường Đại học
Công nghệ TP.Hồ Chí Minh – Hutech đã đào tạo, cung cấp những trang thiết bị để
chúng em có thể trải qua 4 năm ngồi trên ghế nhà trường một cách tiện nghi và
đầy đủ nhất và rèn luyện để có cơ sở trở thành những cử nhân. Không những vậy,
tại năm cuối cùng ngồi trên ghế nhà trường, thông qua đồ án tốt nghiệp mà nhà
trường đã tạo cơ hội cho chúng em tổng hợp và hệ thống hóa lại những kiến thức
đã học, đồng thời kết hợp với thực tế để nâng cao kiến thức chuyên môn.
Thứ hai, chúng em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến với thầy Nguyễn
Đức Quang, giảng viên phụ trách chúng em thực hiện đồ án tốt nghiệp trong học
kì lần này. Thầy là người ân cần, tỉ mỉ và giàu kiến thức chuyên môn. Thầy đã
giúp đỡ, giảng dạy tận tình và hỗ trợ chúng em thực hiện đồ án này để nó được
chỉnh chu nhất và hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, thầy ân cần, tỉ mỉ nhưng đôi khi
cũng có lúc nghiêm khắc với chúng em. Tất cả những gì thầy đã làm cũng vì muốn
chúng em hoàn thiện bài, nếu thầy không nghiêm khắc thì học trò chúng em
không thể nắm vững kiến thức và giỏi trong chính lĩnh vực của mình được.
Thứ ba, chúng em xin cảm ơn các thầy cô giảng viên của khoa Luật –
Hutech đã giúp đỡ, hỗ trợ chúng em về những thông tin, tài liệu và kinh nghiệm
trong quá trình chúng em thực hiện bài đồ án tốt nghiệp này.
Sinh viên
(ký tên, ghi đầy đủ họ tên)
........................................

LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên:
Nguyễn Trần Hoài An, MSSV: 1711271301
Chung Minh Tùng, MSSV: 1711271198
Dương Quốc Khang, MSSV: 1711271308
Tôi xin cam đoan các số liệu, thông tin sử dụng trong bài Đồ án chuyên
ngành này được thu thập từ nguồn tài liệu khoa học chuyên ngành (có trích dẫn đầy
đủ và theo đúng qui định);
Nội dung trong đồ án KHÔNG SAO CHÉP từ các nguồn tài liệu khác.
Nếu sai sót tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm theo qui định của nhà trường
và pháp luật.
Sinh viên
(ký tên, ghi đầy đủ họ tên)
........................................
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
KHOA LUẬT Độc lập - Tự do – Hạnh phúc

THỎA THUẬN VÀ CAM KẾT THỰC HIỆN ĐỒ ÁN CHUYÊN
NGÀNH
NĂM HỌC 2019 - 2020
Nhằm thực hiện tốt đồ án chuyên ngành Luật Kinh tế, nhóm đồ án thỏa thuận
phân công và cam kết tự chịu trách nhiệm thực hiện đúng và đủ các công việc cụ thể
như sau:
1. Tên đề tài: Pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn
............................................................................................................................................................
2. Giảng viên hướng dẫn: Ths. Nguyễn Đức Quang
3. Nhóm sinh viên thực hiện:
STT Họ và tên MSSV Lớp Công việc thực hiện
Mức độ hoàn
thành nhiệm
vụ được phân
công (Tính theo
%)
1.
Dương Quốc
Khang
1711271308 17DLKB3 - Viết chương I
- Hỗ trợ tìm tài liệu
90/100
2.
Chung Minh
Tùng
1711271198 17DLKB3 - Viết chương II
- Thực hiện bài khảo
sát
- Tổng hợp khảo sát
và thực hiện đánh giá
90/100
3.
Nguyễn Trần
Hoài An
1711271301 17DLKB3 -Viết chương III
- Hỗ trợ bài khảo sát
- Tổng hợp tất cả các
chương và hoàn
thành đồ án
90/100
Chú thích: Mỗi sinh viên tự đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ được phân công
của mình từ 0% đến 100%.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm
Thành viên 1
(Ký và ghi rõ họ tên)
Thành viên 2
Thành viên 3
KHOA LUẬT
PHIẾU THEO DÕI TIẾN ĐỘ
THỰC HIỆN ĐỒ ÁN/ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

(Do giảng viên hướng dẫn ghi và giao cho sinh viên nộp chung với ĐA/KLTN
sau khi hoàn tất đề tài)
1. Tên đề tài: .................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
2. Giảng viên hướng dẫn: ..........................................................................................................
3. Sinh viên/ nhóm sinh viên thực hiện đề tài (sĩ số trong nhóm……):
(1) ........................................................ MSSV: ………………… Lớp: ..................
(2) ........................................................ MSSV: ………………… Lớp: ..................
(3) ........................................................ MSSV: ………………… Lớp: ..................
Ngành : Luật Kinh tế
Chuyên ngành : .......................................................................................................................
Tuần
lễ
Ngày Nội dung
Nhận xét của GVHD
(Ký tên)
1
2
3
4
Kiểm tra ngày: Đánh giá công việc hoàn thành: 60%
Được tiếp tục:  Không tiếp tục: 
5

Tuần
lễ
Ngày Nội dung
Nhận xét của GVHD
(Ký tên)
6
8
Giảng viên hướng dẫn phụ (nếu có)
TP. HCM, ngày … tháng … năm ……….
Giảng viên hướng dẫn chính
LỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài.......................................................................................1
3. Phạm vi đối tượng nghiên cứu đề tài.......................................................................2

4. Phương pháp nghiên cứu đề tài...............................................................................2
5. Kết cấu đề tài.............................................................................................................2
DANH MỤC TỪ VIỆT TẮT ..............................................................................................3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ GIẢI
QUYẾT TRANH CHẤP TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ CHỒNG KHI LY HÔN ..Error!
Bookmark not defined.
1.1 Khái quát về tài sản chung của vợ và chồng và ly hôn..........Error! Bookmark not
defined.
1.1.1 Khái niệm về tài sản chung của vợ chồng .....................Error! Bookmark not defined.
1.1.2 Khái niệm ly hôn và các trường hợp ly hôn theo quy định pháp luật..Error! Bookmark
not defined.
1.1.3 Quyền và nghĩa vụ của vợ chồng đối với tài sản.............. Error! Bookmark not defined.
1.2 Khái quát về tranh chấp và giải quyết tài sản chung của vợ và chồng khi ly hôn
Error! Bookmark not defined.
1.2.1 Khái niệm, đặc điểm về tranh chấp tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn............Error!
Bookmark not defined.
1.2.2. Khái niệm, đặc điểmgiải quyết tranh chấp về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly
hôn.....................................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3 Quy định của pháp luât về giải quyết tranh chấp tài sản chung của vợ chồng khi
ly
hôn.......………………………………………………………………………………………...Erro
r! Bookmark not defined.
1.3.1 Nội dung quy định về chia tài sản chung của vợ và chồng khi ly hôn .Error! Bookmark
not defined.
1.3.2 Nội dung quy định của pháp luật về giải quyết tranh chấp tài sản chung của vợ và chồng
khi ly hôn............................................................................Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1................................................ Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN
THIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ
VÀ CHÔNG KHI LY HÔ ...................................................................................................4
2.1 Thực trạng áp dụng pháp luật về giải quyết tranh chấp tài sản chung của vợ và
chồng khi ly hôn................................................................................................................4
2.1.1 Điều kiện để thực hiện chia tài sản chung...................................................................4
2.1.2 Hồ sơ cần có để thực hiện chia tài sản chung.............................................................. 7
2.1.3 Cơ quan có thẩmquyền giải quyết tranh chấp............................................................. 8
2.2 Thực trạng thực hiện pháp luật quy định về chia tài sản chung sau khi ly hôn.....9
2.2.1 Tiến hành khảo sát những chuyên gia trong lĩnh vực về HN&Gđ và những người đã từng
thực hiện thủ tục chia tài sản khi ly hôn.............................................................................. 9
2.2.2 Kết quả khảo sát những chuyên gia trong lĩnh vực về HN&Gđ và những người đã từng
thực hiện thủ tục chia tài sản khi ly hôn............................................................................ 12
2.2.3 Những bất cập trong việc thực hiện pháp luật về phân chia tài sản chung sau khi ly hôn
...................................................................................................................................... 37

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2................................................ Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO
HIỆU QUẢ CÔNG TÁC XÉT XỬ CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN TẠI HÀ NỘI VỀ
CHIA TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ CHỒNG KHI LY HÔN ........................................40
3.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn..40
3.1.1.Dựa vào biểu đồ 1.1: biểu đồ cột thể hiện khó khăn trong việc phân chia tài sản chung
của vợ chồng sau ly hôn và kết quả khảo sát mức độ đồng ý của Luật sư, Thẩmphán,thư
ký,v.v ở Bảng 1. Chúng tôi xin đưa ra kiến nghị như sau:................................................... 40
3.1.2.Dựa vào biểu đồ 1.2: biểu đồ cột thể hiện việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh
chấp phân chia tài sản chung của Tòa án và kết quả khảo sát mức độ đồng ý của Luật sư,
Thẩmphán, thư ký,v.v ở Bảng 2. Chúng tôi xin đưa ra kiến nghị như sau:........................... 41
3.1.3.Dựa vào biểu đồ 1.3: biểu đồ cột thể hiện sự hợp lý của Pháp luật Việt Namliên quan
đến phân chia tài sản chung sau ly hôn và kết quả khảo sát mức độ đồng ý của Luật sư, Thẩm
phán, thư ký,v.v ở Bảng 3. Chúng tôi xin đưa ra kiến nghị như sau:.................................... 42
đến phân chia tài sản chung sau ly hôn và kết quả khảo sát về mức độ đồng ý người từng ly
hôn ở Bảng 4. Chúng tôi xin đưa ra kiến nghị như sau:...................................................... 43
đến phân chia tài sản chung sau ly hôn và kết quả khảo sát về mức độ đồng ý người từng ly
hôn ở Bảng 5. Chúng tôi xin đưa ra kiến nghị như sau:...................................................... 43
3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về chia tài sản chung của vợ
chồng khi ly hôn..............................................................................................................44
3.2.1. Cần thành lập linh hoạt Tòa gia đình và người chưa thành niên................................ 44
3.2.2. Kiện toàn, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ Tòa, đặc biệt là thẩm phán............ 45
3.2.3. Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng, các cơ quan có thẩm
quyền trong giải quyết các vụ án hôn nhân và gia đình...................................................... 46
3.2.4. Tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền và giải thích pháp luật.......................... 46
3.2.5. Tăng cường công tác tổng kết, rút kinh nghiệmnhằmnâng cao chất lượng xét xử và
thống nhất áp dụng pháp luật........................................................................................... 47
BẢN ÁN THỰC TẾ ...........................................................................................................48
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................59

1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Từ xưa đến nay, gia đình luôn là tế bào của xã hội, là nơi những người có
quan hệ huyết thống, hôn nhân và nuôi dưỡng cùng chung sống. Gia đình hòa
thuận và hạnh phúc sẽ góp phần vào sự phát triển bền vững và phồn thịnh chung
của xã hội. Nhận thức được vị thế quan trọng của gia đình, Đảng và Nhà nước ta
luôn quan tâm, chú trọng đến việc xây dựng và giữ gìn gia đình êm ấm, hòa
thuận, thể hiện ở sự quan tâm đó là Đảng và Nhà nước ta đã ban hành các văn
bản quy phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình góp phần giúp cho sự tồn tại và
phát triển của gia đình đi vào chuẩn mực, khuôn khổ, giúp tạo ra sự bền vững
trong quan hệ gia đình.
Khi nam nữ kết hôn, cùng nhau xây dựng một gia đình thì sự bền vững của
quan hệ hôn nhân là mong muốn của những người vợ, người chồng, đây cũng là
mục đích của việc xây dựng gia đình mà pháp luật đặt ra. Tuy nhiên, trong nhiều
trường hợp, quan hệ hôn nhân do chịu sự tác động của nhiều yếu tố chủ quan và
khách quan, đã không giữ được ý nghĩa và giá trị như mong muốn ban đầu, cuộc
sống chung của vợ, chồng đã không còn hạnh phúc, nên pháp luật dự liệu khả
năng cho họ quyền được giải phóng khỏi quan hệ hôn nhân bằng việc ly hôn.
Khi ly hôn, vợ, chồng thường xảy ra các tranh chấp về nhân thân và tài sản, đặc
biệt là về tài sản. Quan hệ tài sản giữa vợ, chồng là quan hệ tài sản gắn liền với
nhân thân, tồn tại trong thời kỳ hôn nhân, không có tính đền bù ngang giá và
không xác định được công sức đóng góp cụ thể của các bên nên khi xảy ra tranh
chấp thì việc phân chia tài sản chung vợ, chồng là tương đối khó khăn, phức tạp,
gây nhiều tranh cãi trong các vụ giải quyết ly hôn tại các cấp Tòa án. Hiện nay
cùng với xu thế phát triển của xã hội, số lượng các vụ án ly hôn có tranh chấp về
tài sản tăng lên, giá trị tài sản tranh chấp ngày càng lớn tạo ra rất nhiều khó khăn
và áp lực cho cơ quan tiến hành tố tụng. Do vậy, nghiên cứu về vấn đề giải
quyết tranh chấp về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn là vấn đề có ý
nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc.
2. Mục tiêunghiên cứu đề tài
Làm rõ quy trình, cơ sở pháp lý để giải quyết các tranh chấp về tài sản chung
của vợ chồng khi ly hôn tại toà án, thực tiễn áp dụng pháp luật để giải quyết các
tranh chấp về tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn tại toà án qua công tác xét
xử và qua đó phát hiện những vấn đề còn bất cập trong các quy định của pháp
luật cũng như những khiếm khuyết, sai sót trong công tác xét xử của toà án để từ
đó đề xuất những kiến nghị nhằm đảm bảo chất lượng, hiệu quả công tác xét xử

2
và quyền, lợi chính đáng của các đương sự trong vụ án giải quyết chia tài sản
chung vợ chồng.
3. Phạm vi đối tượng nghiên cứu đề tài
Xuất phát từ vai trò quan trọng của gia đình trong xã hội nên việc nghiên cứu
về các tranh chấp trong quan hệ hôn nhân và gia đình luôn được quan tâm và
chú ý, được nhiều nhà nghiên cứu và các học giả đề cập, với xu hướng các vụ án
ly hôn và chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn hiện nay ngày càng tăng và
việc Luật HN&GĐ năm 2014 mới được ban hành và bước đầu đi vào áp dụng
trong thực tiễn xét xử thì việc nghiên cứu các quy định của pháp luật về việc giải
quyết tranh chấp về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn là điều rất quan
trọng, qua nghiên cứu sẽ thấy được những tiến bộ của Luật HN&GĐ năm 2014
và những hạn chế, bất cập trong quá trình áp dụng các quy định của pháp luật để
giải quyết tranh chấp về chia tài sản chung của vợ chồng, đề ra những kiến nghị
hoàn thiện pháp luật và những phương hướng nhằm nâng cao hiệu quả của công
tác xét xử giải quyết tranh chấp về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn.
4. Phương pháp nghiên cứu đề tài
Để thực hiện báo cáo tốt nghiệp, tôi đã sử dụng các phương pháp dưới đây:
Phương pháp phân tích: Phân tích các quy định pháp luật về ly hôn, giải
quyết tài sản khi lý hôn, xác định tài sản chung, tài sản riêng giữa vợ và chồng.
Phương pháp so sánh: So sánh những điểm giống nhau và khác nhau của các
quy định pháp luật và thực tiễn về giải quyết vụ án ly hôn và các vấn đề có liên
quan đến tài sản khi ly hôn
Ngoài ra báo cáo thực tập còn sử dụng các phương pháp: tổng hợp, quy nạp,
diễn dịch để làm rõ các quy định của pháp luật và các số liệu thực tế về các vụ
án ly hôn tại tòa án nhân dân thị xã Thuận An
5. Kết cấu đề tài
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, phần danh mục tài liệu tham khảo, kết
cấu của đề tài này gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và quy định của pháp luật về giải quyết tranh chấp
tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn
Chương 2: Thực trạng áp dụng pháp luật về giải quyết tranh chấp tài sản
chung của vợ chồng khi ly hôn và kiến nghị hoàn thiện
Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả công
tác xét xử của Tòa án nhân dân

3
DANH MỤC TỪ VIỆT TẮT
STT TỪ VIẾT TẮT NỘI DUNG
01 BLTTDS Bộ luật tố tụng dân sự
02 BLDS Bộ luật dân sự
03 HN&GD Hôn nhân và Gia đình
04 TAND Tòa án nhân dân
05 ADPL Áp dung pháp luật
06 VKSNDTC Viện kiểm sát nhân dân tối cao
07 CNTTLH Chấp nhận thuận tình ly hôn
08 TTLH Thuận tình ly hôn
09 HĐXX Hội đồng xét xử

4
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VÀ KIẾN NGHỊ
HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP TÀI
SẢN CHUNG CỦA VỢ VÀ CHÔNG KHI LY HÔ
2.1 Thực trạng áp dụng pháp luật về giải quyết tranh chấp tài sản chung của
vợ và chồng khi ly hôn
Để chúng ta hiểu sâu hơn về quy định pháp luật về phân chia tài sản chung
thì trước hết tôi xin nói đôi chút về tài sản, tài sản được chia trong hôn nhân và cơ
quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp các vụ việc này nhé.
2.1.1 Điều kiện để thực hiện chia tài sản chung
Để chúng ta hiểu sâu hơn về quy định pháp luật về phân chia tài sản chung
thì trước hết tôi xin nói đôi chút về tài sản, tài sản được chia trong hôn nhân và cơ
quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp các vụ việc này nhé.Ở đây, tài sản đó là
tài sản gì là bất động sản hay động sản và được hình thành tại thời điểm nào. Cụ thể
hiện nay Luật hôn nhân và gia đình chia tài sản của vợ chồng thành tài sản riêng và
tài sản chung. Cụ thể như sau:
Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do
lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng
và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp phân chia tài sản
chung theo quy định tại Điều 40 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014; tài sản mà vợ
chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng
thỏa thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung
của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho
riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng. Tài sản chung của vợ
chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình,
thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.
Tài sản riêng của vợ chồng là tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài
sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được
chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại các Điều 38, 39 và 40 của Luật hôn nhân
và gia đình năm 2014; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản
khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.
Tài sản chung Tài sản riêng
Thời điểm Có sau khi đăng ký kết
hôn hoặc có trước khi
đăng ký kết hôn được vợ
chồng thỏa thuận nhập
vào tài sản chung của vợ
chồng
Có trước khi đăng ký kết
hôn hoặc sau khi kết hôn
nhưng do được tặng cho
hoặc thừa kế riêng

5
Tài sản Tài sản do vợ, chồng tại
ra, thu nhập do lao động,
hoạt động sản xuất, kinh
doanh, hoa lợi, lợi tức
phát sinh từ tài sản riêng
và thu nhập hợp pháp
khác trong thời kỳ hôn
nhân
Tài sản được chia riêng
cho vợ, chồng theo thảo
thuận phân chia tài sản
của vợ chồng trước khi kết
hôn
Tài sản phục vụ nhu cầu
thiết yếu của vợ, chồng và
tài sản khác mà theo quy
định của pháp luật thuộc
sở hữu riêng của vợ,
chồng;
Tài sản khác Tài sản mà vợ, chồng
được xác lập quyên sở
hữu theo quy định của Bộ
luật dân sự đối với vật vô
chủ, vật bị chôn giấu, bị
chìm đắm, vật bị đánh rơi,
bị bỏ quên, gia súc, gia
cầm bị thất lạc, vật nuôi
dưới nước;
Thu nhập hợp pháp khác
theo quy định của pháp
luật.
Quyền tài sản đối với đối
tượng sở hữu trí tuệ theo
quy định của pháp luật sở
hữu trí tuệ;
Tài sản mà vợ, chồng xác
lập quyền sở hữu riêng
theo bản án, quyết định
của Tòa án hoặc cơ quan
có thẩm quyền khác;
Khoản trợ cấp, ưu đãi mà
vợ, chồng được nhận theo
quy định của pháp luật về
ưu đãi người có công với
cách mạng; quyền tài sản
khác gắn liền với nhân
thân của vợ, chồng
Ở đây, cả Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 và Bộ luật dân sự 2015 đều
ưu tiên sự thỏa thuận của các bên. Nếu trong trường hợp cả hai bên không thỏa
thuân được tài sản này thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết căn cứ vào Khoản 1
Điều 38 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014
“Trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng có quyền thỏa thuận chia một phần hoặc
toàn bộ tài sản chung, trừ trường hợp quy định tại Điều 42 của Luật này; nếu
không thỏa thuận được thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết”

6
Sự tự nguyện thỏa thuận, ý chí đồng thuận của các bên luôn được tôn trọng
dù trong bất kỳ trường hợp vợ chồng lựa chọn chế độ tài sản vợ chồng theo thỏa
thuận hoặc theo luật định. Cụ thể: Vợ chồng khi ly hôn có quyền tự thỏa thuận với
nhau về toàn bộ các vấn đề, trong đó có cả việc phân chia tài sản. Trường hợp vợ
chồng không thỏa thuận được mà có yêu cầu thì Tòa án phải xem xét, quyết định
việc áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận hay theo luật định, tùy
từng trường hợp cụ thể mà Tòa án xử lý như sau:
– Trường hợp không có văn bản thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng hoặc văn
bản thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng bị Tòa án tuyên bố vô hiệu toàn bộ
thì áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định để chia tài sản của vợ chồng
khi ly hôn;
– Đối với những vấn đề không được vợ chồng thỏa thuận hoặc thỏa thuận không rõ
ràng hoặc bị vô hiệu thì áp dụng các quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4, 5
Điều 59 và các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật hôn nhân và gia đình năm
2014 để chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn.
Có thể thấy, việc cho phép vợ chồng tự thỏa thuận với nhau về việc khi tài
sản khi ly hôn có ý nghĩa rất lớn, thể hiện sự đổi mới tư duy lập pháp của các nhà
làm luật. Việc thừa nhận này không chỉ đảm bảo quyền tự do định đoạt đối với
quyền sở hữu tài sản, đáp ứng nhu cầu của cá nhân vợ, chồng mà còn tạo điều kiện
thuận lợi cho cơ quan Nhà nước trong việc giải quyết tranh chấp về tài sản của vợ
chồng. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, số lượng các vụ việc về ly hôn ngày càng
gia tăng, việc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn nhưng không cần phải xác
minh nguồn gốc cũng như giá trị tài sản của vợ chồng sẽ giúp Tòa án rất nhiều trong
việc tiết kiệm thời gian và nguồn nhân lực.
Theo quy định tại Điều 39 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì việc phân
chia tài sản của vợ chồng có hiệu lực tại những thời điểm sau1:
“a)Thời điểm có hiệu lực của việc chia tài sản chung của vợ chồng là thời
điểm do vợ chồng thỏa thuận và được ghi trong văn bản; nếu trong văn bản không
xác định thời điểm có hiệu lực thì thời điểm có hiệu lực được tính từ ngày lập văn
bản.
b)Trong trường hợp tài sản được chia mà theo quy định của pháp luật, giao
dịch liên quan đến tài sản đó phải tuân theo hình thức nhất định thì việc chia tài
sản chung của vợ chồng có hiệu lực từ thời điểm việc thỏa thuận tuân thủ hình thức
mà pháp luật quy định
1 Điều 39 Luật hôn nhân và Gia đình năm 2014

7
c) Trong trường hợp Tòa án chia tài sản chung của vợ chồng thì việc chia tài
sản chung có hiệu lực kể từ ngày bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp
luật.
d) Quyền, nghĩa vụ về tài sản giữa vợ, chồng với người thứ ba phát sinh
trước thời điểm việc chia tài sản chung có hiệu lực vẫn có giá trị pháp lý, trừ
trường hợp các bên có thỏa thuận khác.“
2.1.2 Hồ sơ cần có để thực hiện chia tài sản chung
Trường hợp thứ nhất: việc phân chia tài sản được thực hiện dựa trên sự thỏa thuận
của các bên. Thì thủ tục giải quyết được thực hiện như sau:
Bước 1: Hai bên chuẩn bị hồ sơ:
– Văn bản thỏa thuận phân chia tài sản có thể hai bên tự lập và thể hiện ra văn bản
cụ thể trước khi đến văn phòng công chứng (hoặc có thể sử dụng dịch vụ soạn thảo
hợp đồng tại văn phòng công chứng)
– Giấy chứng nhận quyền tài sản: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhà ở và tài
sản khác gắn liền với đất; giấy chứng nhận đăng ký xe;…
– Giấy đăng ký kết hôn
– Chứng minh thư nhân dân
– Sổ hộ khẩu
Bước 2: Hai bên đến phòng công chứng nơi có đất nếu tài sản phân chia là
đất đai, hoặc văn phòng công chứng nơi cư trú của một trong các bên nếu là tài sản
khác
Trường hợp thứ hai: Nếu các bên không thể thỏa thuận được thì việc phân chia tài
sản sẽ được giải quyết tại Tòa án nếu một trong các bên có yêu cầu.
Bước 1: Một trong các bên sẽ nộp đơn khởi kiện phân chia tài sản hoặc cả
hai bên làm đơn yêu cầu phân chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân. Nộp tiền
án phí, lệ phí theo yêu cầu để được thụ lý hồ sơ.
Bước 2: Sau khi tiến hành thụ lý hồ sơ, tòa án sẽ căn cứ vào các yếu tố sau
để tiến hành giải quyết phân chia tài sản:
a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

8
b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài
sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu
nhập;
c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề
nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.
Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được
bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị
lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.
2.1.3 Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp
Theo quy định của BLTTDS năm 2015 thì những tranh chấp sau về hôn nhân
và gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Tòa án xem xét, giải quyết
tranh chấp về tài sản chung của vợ chồng khi vợ, chồng hoặc của cả hai vợ chồng
có đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết, đây là điều kiện cần để Tòa án xem xét,
thụ lý vụ án và giải quyết yêu cầu của vợ, chồng theo quy định của pháp luật.
Để giải quyết tranh chấp về tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn, Tòa án
cần thực hiện đúng các quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục tố tụng và các
quy định về pháp luật nội dung.2
BLTTDS 2015 cũng xác định tranh chấp hôn nhân và gia đình thuộc thẩm
quyền giải quyết của tòa chuyên trách Tòa gia đình và người chưa thành niên.
Căn cứ vào khoản 1 Điều 28 Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định như
sau:
“1. Ly hôn, tranh chấp về nuôi con, chia tài sản khi ly hôn; chia tài sản sau
khi ly hôn.3”
Theo quy định trên, tranh chấp chia tài sản sau khi ly hôn là tranh chấp hôn
nhân và gia đình.
Điểm a Khoản 1 Điều 35 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định về thẩm quyền của
Toà án nhân dân cấp huyện như sau:
1. Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm
những tranh chấp sau đây:
“a) Tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình quy định tại Điều 26 và Điều 28
của Bộ luật này, trừ tranh chấp quy định tại khoản 7 Điều 26 của Bộ luật này;4”
Điểm a Khoản 1 Điều 39 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định về thẩm quyền của
Toà án theo lãnh thổ như sau:
2 Nguyễn Ngọc Long (2017), Giải quyết tranh chấp tài sản trong các vụ án ly hôn theo pháp luật Việt Nam
từ thực tiễn xét xử tại Tòa án Nhân dân quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.
https://www.slideshare.net/trongthuy2/luan-van-giai-quyet-tranh-chap-tai-san-trong-cac-vu-an-ly-hon,truy
cập ngày 8/06/2021, tr14.
3 Điều 28 BLTTDS 2015
4 Điều 35 BLDS 2015

9
1. Thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác
định như sau:
“a) Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ
sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm
những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao
động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này.5”
2.2 Thực trạng thực hiện pháp luật quy định về chia tài sản chung sau khi ly
hôn
2.2.1 Tiến hành khảo sát những chuyên gia trong lĩnh vực về HN&Gđ và những
người đã từng thực hiện thủ tục chia tài sản khi ly hôn
- Mục tiêu của việc khảo sát là nhằm thu thập thông tin số liệu đánh giá về
những khó khăn,bất cập trong vấn đề tranh chấp phân chi tài sản chung của
vợ chồng sau ly hôn từ đó tìm và nêu lên giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn
thiện pháp luật, nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp tài sản chung sau ly
hôn.
- Giả thuyết: pháp luật Việt Nam trong hoạt động giải quyết tranh chấp tài sản
chung sau ly hôn vẫn chưa được hoàn thiện, còn thiếu sót dẫn đến việc khó
khăn trong công tác xử lý vụ án.
- Đối tượng khảo sát: Người hành nghề luật (như: luật sư, thẩm phán, thư ký
tòa án,…) và Người từng tham gia ly hôn
- Cuộc khảo sát được thực hiện từ ngày: 18/6/2021 - 20/6/2021
- Phương pháp khảo sát: Thực hiện trả lời câu hỏi khảo sát trên Survey
- Phương pháp phân tích: Phương pháp sơ đồ
- Cơ sở pháp lý: Luật HN&GĐ 2014 / BLDS 2015
- Địa bàn thực hiện khảo sát: TP. Hồ Chí Minh
- Bộ câu hỏi khảo sát: gồm 2 phần
 Kháo sát đối với luật sư, thẩm phán, thư ký tòa án trong lĩnh vực hôn nhân gia
đình:
 Khó khăn trong việc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn
1. Anh/ chị gặp nhiều khó khăn trong việc xác định công sức đóng góp của các
đương sự vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung khi họ cho lời
khai khác nhau.
2. Trong quá trình xử lý vụ án anh/ chị thấy rằng yếu tố về hoàn cảnh gia đình(
nuôi dưỡng mẹ già.v.v) của đương sự cũng phần nào ảnh hưởng đến việc phân
chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn mà mình đang thụ lý.
3. Khi anh/chị phân chia tài sản chung của vợ chồng nhưng tài sản đó đang bị
cầm cố, thế chấp hoặc đang được quản lý, sử dụng bởi bên thứ 3 cũng gây khó
khăn trong việc phân chia tài sản.
4. Khi anh/chị giải quyết vụ án có yếu tố phong tục tập quán cũng là một trong
những yếu tố ảnh hưởng đến phân chia tài sản nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng
5 Điều 39 BLDS 2015

10
kinh tế đặc biệc khó khăn. Vì ở đó, luật Hôn nhân và gia đình chưa thể thực
hiện một cách đầy đủ.
5. Trong quá trình xử lý vụ án, anh/chị thấy việc xác định lỗi của vợ hoặc chồng
khi họ vi phạm nguyên tắc làm vợ hoặc chồng đã được pháp luật và xã hội thừa
nhận sẽ là yếu tố ảnh hưởng đến việc chia tài sản chung.
 Việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh chấp phân chia tài sản chung của
Tòa án.
1. Anh/chị thấy việc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn được Toà
án giải quyết luôn khách quan, phù hợp với thực tiễn đúng với mong muốn của
các bên.
2. Việc xác minh thu thập và đánh giá chứng cứ trong hoạt động điều tra của
Tòa án đã được thực hiện đúng luật và toàn diện.
3. Vi phạm trong thủ tục tố tụng như bỏ sót người tham gia tố tụng hay các
chứng cứ có trong vụ án.
4. Sự yếu kém trình độ chuyên môn cuả một bộ phận Thẩm phán không xác
định đúng chủ sở hữu khối tài sản đang tranh chấp đẫn đến việc kéo dài thời
gian giải quyết vụ án.
5. Trong thời gian tham dự phiên tòa anh/chị thâMột bộ phận Thẩm phán áp
dụng pháp luật một cách một cách rập khuôn, máy móc làm ảnh hưởng đến
quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.
 Sự hợp lý của Pháp luật Việt Nam liên quan đến phân chia tài sản chung sau ly
hôn
1. Là người am hiểu pháp luật anh/chị có cảm thấy sự bất hợp lý trong quy định
các khoản trợ cấp phát sinh trong thời kỳ hôn nhân là tài sản chung của vợ
chồng.
2. Là một chuyên gia về pháp luật anh/chị có cảm thấy sự bất hợp lý trong quy
định hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng của vợ, chồng là tài sản chung vợ
chồng hay không?
3. Với quy định cho rằng “trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng không được thoả
thuận để thay đổi chế độ luật định thành chế độ theo thoả thuận là chưa hợp lý”
anh/ chị có đồng ý với quy định trên?
4. Là một người am hiểu pháp luật Việt Nam anh/chị cảm thấy Pháp luật Việt
Nam về phân chia tài sản chung nhất là trong vấn đề xác định công sức đóng
góp được quy định một cách đầy đủ và chặt chẽ hay chưa?
5. Trong quá trình hành nghề Luật anh chị có cảm thấy các quy định pháp luật
HN&GĐ nêu trên còn chung chung, thiếu cụ thể, không nêu rõ được các tiêu
chí nhận diện lỗi, lỗi nào là lỗi có thể được xem xét để khấu trừ một phần tài
sản khi chia và cách thức để khấu trừ trong khối tài sản chung như thế nào, hay
không?
6. “Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng
đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản
chung” đây là quy định mang tính chất định hướng trao cho hẩm phán có quyền
dùng phương pháp suy luận loại trừ dựa trên cơ sở chứng cứ mà vợ, chồng có
hoặc không có trước Tòa; mà đã là suy luận thì không thể khẳng định chắc chắn
là có sự chính xác tuyệt đối, với quy định trên anh/chị có đồng ý không?

11
6. Việc luật không quy định Tòa án phải có trách nhiệm xác minh trong trường
hợp lời khai của các đương sự khác nhau về nguồn tiền để tạo lập tài sản trong
các vụ án ly hôn trong việc xác định tài sản chung, riêng, anh/chị có đồng ý với
quy định trên?
 Khảo sát đối với người từng ly hôn
 Khó khăn trong việc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn
1. Trong quá trình anh/chị thỏa thuận phân chia tài sản chung nếu một trong các
bên không có thiện chí thỏa thuận thì rất khó để phia chia tài sản chung.
 Việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh chấp phân chia tài sản chung của
Tòa án.
1. Anh/chị thấy việc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn được Toà
án giải quyết khách quan, phù hợp với thực tiễn đúng với mong muốn của các
bên.
2. Trong vụ việc dân sự của mình có xuất hiện vi phạm trong thủ tục tố tụng
như bỏ sót người tham gia tố tụng hay các chứng cứ có trong vụ án.
3.Việc phân chia tài sản của anh/chị có bị kéo dài thời gian giải quyết vụ án vì
sự yếu kém trình độ chuyên môn cuả một bộ phận Thẩm phán do không xác
định đúng chủ sở hữu khối tài sản đang tranh chấp hay không?
4. Trong thời gian tham gia tố tụng anh/chị có thấy bộ phận Thẩm phán xét xử
vụ án của mình áp dụng pháp luật một cách một cách rập khuôn, máy móc làm
ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình hay không?
 Sự hợp lý của Pháp luật Việt Nam liên quan đến phân chia tài sản chung sau ly
hôn
1. Là một đương sự tham gia tố tụng anh/chị có cảm thấy sự bất hợp lý trong
quy định các khoản trợ cấp phát sinh trong thời kỳ hôn nhân là tài sản chung
của vợ chồng hay không?
2. Là một chuyên gia về pháp luật anh/chị có cảm thấy sự bất hợp lý trong quy
chồng hay không?
3. Với quy định cho rằng “trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng không được thoả
thuận để thay đổi chế độ luật định thành chế độ theo thoả thuận là chưa hợp lý”
anh/ chị có đồng ý với quy định trên?
4. Sau khi kết thúc việc tranh chấp tài sản anh/chị cảm thấy Pháp luật Việt Nam
về phân chia tài sản chung nhất là trong vấn đề xác định công sức đóng góp
được quy định một cách đầy đủ và chặt chẽ ?
5.“Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng
chung” là người trong hoàn cảnh anh/chị có đồng ý với quy định trên hay
không?
6. Việc luật không quy định Tòa án phải có trách nhiệm xác minh trong trường
hợp lời khai của các đương sự khác nhau về nguồn tiền để tạo lập tài sản trong
các vụ án ly hôn trong việc xác định tài sản chung, riêng, anh/chị có thấy đây là
điều bất hợp lý về Pháp luật liên quan đến giải quyết tranh tài sản không?
Khi nam nữ kết hôn, cùng nhau xây dựng một mái ấm hạnh phúc thì mối quan
hệ hôn nhân bền vững là mong muốn của các cặp vợ chồng đây cũng là mục đích

12
của việc xây dựng gia đình mà pháp luật đặt ra. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp,
quan hệ hôn nhân do chịu sự tác động của nhiều yếu tố chủ quan và khách quan, đã
không giữ được ý nghĩa cũng như giá trị mong muốn ban đầu, cuộc sống chung của
vợ chồng đã không còn hạnh phúc, nên pháp luật dự liệu khả năng cho họ quyền
được chấm dứt quan hệ hôn nhân bằng việc ly hôn. Khi ly hôn, nếu vợ chồng
không thỏa thuận được về phân chia tài sản chung thì thường xảy ra các tranh chấp
về phân chia tài sản chung của vợ chung sau ly hôn. Quan hệ tài sản chung giữa vợ,
chồng là quan hệ tài sản gắn liền với nhân thân, tồn tại trong thời kỳ hôn nhân,
không có tính đền bù ngang giá và không xác định được công sức đóng góp cụ thể
của các bên nên khi xảy ra tranh chấp thì việc phân chia tài sản chung vợ, chồng là
tương đối khó khăn, phức tạp, gây nhiều tranh cãi trong các vụ giải quyết ly hôn tại
các cấp Tòa án. Hiện nay cùng với xu thế phát triển của xã hội, số lượng các vụ án
ly hôn có tranh chấp về tài sản tăng lên, giá trị tài sản tranh chấp ngày càng lớn tạo
ra rất nhiều khó khăn và áp lực cho cơ quan tiến hành tố tụng. Do vậy, nghiên cứu
về vấn đề giải quyết tranh chấp về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn là vấn
đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc.
Xuất phát từ vai trò quan trọng của gia đình trong xã hội nên việc nghiên cứu
về các tranh chấp trong quan hệ hôn nhân và gia đình luôn được quan tâm và chú ý,
được nhiều nhà nghiên cứu và các học giả đề cập, với xu hướng các vụ án ly hôn và
chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn hiện nay ngày càng tăng và việc Luật
HN&GĐ năm 2014 mới được ban hành và bước đầu đi vào áp dụng trong thực tiễn
xét xử thì việc nghiên cứu các quy định của pháp luật về việc giải quyết tranh chấp
về chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn là điều rất quan trọng, qua nghiên cứu
sẽ thấy được những tiến bộ của Luật HN&GĐ năm 2014 và những hạn chế, bất cập
trong quá trình áp dụng các quy định của pháp luật để giải quyết tranh chấp về chia
tài sản chung của vợ chồng, đề ra những kiến nghị hoàn thiện pháp luật và những
phương hướng nhằm nâng cao hiệu quả của công tác xét xử giải quyết tranh chấp về
chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn.
2.2.2 Kết quả khảo sát những chuyên gia trong lĩnh vực về HN&Gđ và những người
đã từng thực hiện thủ tục chia tài sản khi ly hôn
Sau khi thực hiện một cuộc khảo sát về pháp luật quy định về chia tài sản
chung sau khi ly hôn, chúng em đã nhận được 80 câu trả lời phản hồi về cuộc khảo
sát trong đó: 42 người là những đang hành nghề luật ở nhiều vai trò khác nhau như
luật sư, thẩm phán. thư kí tòa án,... chiếm tỉ lệ 52,5% và 38 người là những người đã
từng thực hiện thủ tục ly hôn và phân chia tài sản chung chiếm tỉ lệ 47,5%

13
Biểu đồ tròn thể hiện phần trăm những đối tượng tham gia khảo sát
Trong khảo sát trên, với mục tiêu là nhằm thu thập thông tin số liệu đánh giá
về những khó khăn,bất cập trong vấn đề tranh chấp phân chi tài sản chung của vợ
chồng sau ly hôn từ đó tìm và nêu lên giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp
luật, nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp tài sản chung sau ly hôn. Sau thời
gian nghiên cứu và tìm hiểu về các khó khăn,bất cập trong vấn đề tranh chấp phân
chi tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn thì chúng tôi đã đặt ra ba vấn đề chung và
đã khảo sát ở hai nhóm đối tượng trên để xem mức độ hài lòng của họ đối với
những khó khăn, bất cập mà chúng tôi đã tìm kiếm và thống kê. Ba nội dung bao
gồm:
- Khó khăn trong việc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn
- Việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh chấp phân chia tài sản của Tòa án
- Sự hợp lý của Pháp luật Việt Nam liên quan đến phân chia tài sản chung sau ly
hôn
Sau khi hoàn tất cuộc khảo sát, chúng em đã có một số kết quả như sau:
1 / Đối với nhóm đối tượng người là luật sư, thẩm phán, thư kí tòa án, những
người đang hành nghề luật,...:
*Khó khăn trong việc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau lyhôn

14
Biểu đồ 1.1: Biểu đồ cột thể hiện khó khăn trong việc phân chia tài sản
chung của vợ chồng sau ly hôn
Thời gian khảo sát: 18/6/2021 - 20/6/2021
Với biểu đồ cột về nội dung “ khó khăn trong việc phân chia tài sản chung
của vợ chồng sau ly hôn” ta thấy:
Mức độ đồng ý Đồng ý Bình thường Không đồng ý
Anh/chị gặp nhiều
khó khăn trong
việc xác định công
sức đóng góp của
các đương sự vào
việc tạo lập, duy
trì và phát triển
khối tài sản chung
khi những đương
sự của họ cho
những lời khai
khác nhau.
25/42người = 59,5
%
9/42 người =
21,4%
8/42 người = 19 %
Trong quá trình
xử lý vụ án họ
thấy rằng yếu tố
về hoàn cảnh gia
đình( nuôi dưỡng
mẹ già.v.v) của
đương sự cũng
phần nào ảnh
hưởng đến việc
phân chia tài sản
chung của vợ
23/42 người =
54,8 %
15/42 người =
35,7 %
4/42 người = 9,5%
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
Anh/ chị gặp...cholời
khai khác nhau
Trong quá trình xửlý
vụ án...mình đang
thụ lý.
Khi anh/chị... phân
chia tài sản.
Khi anh/chị giải quyết
vụ án...thực hiệnmột
cách đầyđủ.
Trong quá trình
...chia tài sản chung.
hoàn toàn không đồngý không đồng ý bình thường đồng ý hoàn toàn đồngý

15
chồng sau ly hôn
mà mình đang thụ
lý?
Khi phân chia tài
sản chung của vợ
chồng nhưng tài
sản đó đang bị
cầm cố, thế chấp
hoặc đang được
quản lý, sử dụng
bởi bên thứ 3 cũng
gây khó khăn
trong việc phân
chia tài sản?
20/42 người =
47,6 %
18/42 người =42,9
%
4/42 người = 5,9%
Khi giải quyết vụ
án có yếu tố
phong tục tập
quán cũng là một
trong những yếu
tố ảnh hưởng đến
nhất là ở vùng
sâu, vùng xa, vùng
kinh tế đặc biệt
khó khăn.
16/42 người = 38
%
7/42 người = 16,7
%
19/42 người =
45,2 %
Trong quá trình
xử lý vụ án, họ
thấy việc xác định
lỗi của vợ hoặc
chồng khi họ vi
phạm nguyên tắc
làm vợ hoặc
chồng đã được
pháp luật và xã
hội thừa nhận sẽ
là yếu tố ảnh
hưởng đến việc
chia tài sản
chung.
23/42 người =
54,8 %
14/42 người =
33,3 %
5/42 người= 12 %
Bảng thống kê 1.1: Kết quả khảo sát mức độ đồng ý của luật sư, thẩm phám,
thư ký về khó khăn trong việc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn.
- Anh/chị gặp nhiều khó khăn trong việc xác định công sức đóng góp của
các đương sự vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung khi những
đương sự của họ cho những lời khai khác nhau. Trong 42 phản hồi, với đáp án đồng
ý lên đến 25 phản hồi (gồm: 15 đồng ý, 10 hoàn toàn đồng ý ), 9 phản hồi đáp án

16
bình thường, 8 phản hồi không đồng ý (gồm:7 không đồng ý, 1 hoàn toàn không
đồng ý).
Với câu hỏi trên được đông đảo anh/chị luật sư hay thẩm phán đồng ý. Khó
khăn đó có thể do nguyên nhân khách quan hoặc cũng có thể do yếu tố từ bản thân
người tham gia tố tụng, những nguyên nhân này đã làm cho việc giải quyết những
tranh chấp phát sinh liên quan đến chia tài sản chung của vợ chồng gặp không ít khó
khăn. Thực tiễn có nhiều vụ án HN&GĐ liên quan đến việc phân chia tài sản chung
của vợ chồng khi ly hôn thường có kháng cáo, kháng nghị kéo dài do việc cung cấp
chứng cứ liên quan đến nguồn gốc tài sản chung của vợ chồng, các nghĩa vụ chung
của vợ chồng không đầy đủ, rõ ràng, có trường hợp vì muốn được hưởng phần tài
sản lớn mà họ lại cung cấp thông tin sai lệch.
- Trong quá trình xử lý vụ án họ thấy rằng yếu tố về hoàn cảnh gia đình(
nuôi dưỡng mẹ già.v.v) của đương sự cũng phần nào ảnh hưởng đến việc phân chia
tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn mà mình đang thụ lý? Trong 42 phản hồi,
với đáp án đồng ý lên đến 23 người(gồm 17 đồng ý, 6 hoàn toàn đồng ý), số người
cảm thấy bình thường trong trường hợp này lên đến 15 người và 4 người không
đồng ý (gồm: 3 không đồng ý, 1 hoàn toàn không đồng ý).
Các người hành nghề luật dều đồng ý vì họ gặp khó khăn với những trường
hợp này. Hoàn cảnh của gia đình và của vợ chồng là tình trạng về năng lực pháp
luật, năng lực hành vi, sức khỏe, tài sản, khả năng lao động tạo ra thu nhập sau khi
ly hôn của vợ, chồng cũng như của các thành viên khác trong gia đình mà vợ chồng
có quyền, nghĩa vụ về nhân thân và tài sản theo quy định của Luật hôn nhân và gia
đình. Bên gặp khó khăn hơn sau khi ly hôn được chia phần tài sản nhiều hơn so với
bên kia hoặc được ưu tiên nhận loại tài sản để bảo đảm duy trì, ổn định cuộc sống
của họ nhưng phải phù hợp với hoàn cảnh thực tế của gia đình và của vợ,
chồng.Việc phân chia tài sản chung sẽ phải xem xét đến vấn dề người nhận tài sản
sẽ phải nhận thêm những trách nhiệm nuôi dưỡng con và cha mẹ già (nếu có).Trong
trường hợp này, những vị thẩm phán sẽ phải suy nghĩ kĩ để việc phân chia tài sản
được công bằng cho các trường hợp nuôi dưỡng cha mẹ già.
- Khi phân chia tài sản chung của vợ chồng nhưng tài sản đó đang bị cầm
cố, thế chấp hoặc đang được quản lý, sử dụng bởi bên thứ 3 cũng gây khó khăn
trong việc phân chia tài sản? Trong 42 phản hồi, với số người cảm thấy vấn đề này
bình thường lên đến 18 người, đồng ý lên đến 20 người(gồm: 14 đồng ý, 6 hoàn
toàn đồng ý), không đồng ý với 4 người(gồm: 3 không đồng ý, 1 hoàn toàn không
đồng ý).
Với câu hỏi nhận được vô số sự đồng ý từ đối tượng khảo sát.Theo kết quả từ
cuộc khảo sát trên, hầu hết kết quả khá khách quan, mỗi người ý kiến, có người
không nhận thấy được sự khó khăn của trường hợp này, có người lại gặp khó khăn
trong trường hợp này,... Ở vị trí người làm về pháp luật, thì trường hợp trên tùy
thuộc vào nhiều yếu tố và họ sẽ cố gắng tìm ra hướng giải quyết tốt nhất cho đôi
bên, nên ở trong câu hỏi này thì các ý kiền đều khá tương đối và đồng đều, nhưng
cao nhất là ở đáp án họ trường hớp này là bình thường không mấy khó khăn.

17
- Khi giải quyết vụ án có yếu tố phong tục tập quán cũng là một trong những
yếu tố ảnh hưởng đến phân chia tài sản nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế
đặc biệt khó khăn. Trong 42 phản hồi, với đáp án không đồng ý đến 19 người(gồm:
18 đồng ý, 1 hoàn toàn không đồng ý), đồng ý lên đến 16 người(gồm: 12 đồng ý, 4
hoàn toàn đồng ý), đáp án bình thường với 7 phản hồi
Vì ở đó, luật Hôn nhân và gia đình chưa thể thực hiện một cách đầy đủ. Trong
trường hợp câu hỏi khảo sát này, các nhà làm luật đa số không đồng ý với đáp án
trên vì quan điểm của họ cho rằng pháp luật đang ngày càng được hoàn thiện và
được quy định cụ thể không cần áp dụng yếu tố tập quán vào qua trình xử lý. Việc
mang vùng miền vào việc phân chia tài sản chung mang lại những bất cập, bất công
đến với các bên tham gia.
- Trong quá trình xử lý vụ án, họ thấy việc xác định lỗi của vợ hoặc chồng
khi họ vi phạm nguyên tắc làm vợ hoặc chồng đã được pháp luật và xã hội thừa
nhận sẽ là yếu tố ảnh hưởng đến việc chia tài sản chung. Trong 42 phản hồi, với
đáp án đồng ý đến 23 người (gồm: 15 đồng ý, 8 hoàn toàn đồng ý), số đáp án cảm
thấy bình thường là 14 và 5 đáp án không đồng ý.
Ở câu hỏi này, thì nhận được sự đồng ý của hầu hết các anh chị đang hành
nghề luật.Trường hợp người vợ hoặc chồng thực hiện một trong các hành vi vi
phạm quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng dẫn đến ly hôn thì khi chia tài sản chung cần
phải được xác định: Nguyên tắc phân chia phần quyền sở hữu của vợ chồng trong
khối tài sản chung khi ly hôn vẫn là thực hiện nguyên tắc chia đôi. Sau đó, dựa trên
phần lỗi của mỗi bên để xác định phần quyền bị khấu trừ. Việc khấu trừ một phần
quyền sở hữu của vợ, chồng trong khối tài sản chung trong trường hợp tài sản bị
phá tán cần được xem xét về giá trị phần tài sản bị phá tán. Đối với các hành vi liên
quan đến bạo lực gia đình, ngoại tình cần xem xét dựa trên mức độ ảnh hưởng của
hành vi đến khả năng lao động, khả năng ảnh hưởng về mặt tinh thần, đời sống
chung của gia đình… Có thể nói, việc khấu trừ một phần tài sản được xem như một
chế tài, nghĩa vụ bồi thường khi có hành vi vi phạm xảy ra và gây thiệt hại về sức
khỏe, tài sản....
Trên thực tế, các nhà làm luật, những người hành nghề luật gặp rất nhiều khó
khăn, nhiều tình huống và hoàn cảnh khác nhau. Tùy vụ án, mỗi người đều có
những cách xử lý và góc nhìn khác nhau. Nhưng có một thứ luôn được họ duy trì và
luôn hướng tới, đó là sư thượng tôn pháp luật, luôn đặt suy nghĩ pháp luật lên hàng
đầu và tiếp đến là sự công bằng trong việc thực thi pháp luật. Đối với vụ án ly hôn,
việc phân chia tài sản luôn luôn là một vấn đề nhức nhối, gây nhiều khó khăn cho
cơ quan có thẩm quyền, đặc biệt là tòa án nhân dân trong việc phân chia, xác định
tài sản chung hoặc riêng của các đương sự. Vì vậy, họ luôn tìm cách để vượt qua
khó khăn ấy và đem đến sự công bằng cho mọi người.
* Việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh chấp phân chia tài sản chung
của Tòa án.

18
Biểu đồ 1.2: Biểu đồ cột thể hiện việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh
chấp phân chia tài sản chung của Tòa án.
Với biểu đồ cột về nội dung “Việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh
chấp phân chia tài sản chung của Tòa án.” ta thấy:
Anh/chị thấy việc
chung của vợ
chồng sau ly hôn
được Toà án giải
quyết luôn khách
quan, phù hợp
với thực tiễn
đúng với mong
muốn của các
bên.
15/42 người=
35,7 %
16/42 người= 38
%
11/42 người=
26,2 %
Việc xác minh
thu thập và đánh
giá chứng cứ
trong hoạt động
điều tra của Tòa
án đã được thực
hiện đúng luật và
toàn diện. Hầu
hết mọi người
đang hành nghề
luật đều đồng
tình với nhận
định này.
19/42 người =
45,2 %
13/42 người = 31
%
10/42 người=24
%
Vi phạm trong 12/42 người = 29 16/42 người = 38 14/42 người =
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
Anh/chị
thấy...mongmuốn
của các bên.
Việc xác
minh...đúng luật
và toàn diện.
Vi phạmtrongthủ
tục...có trong vụ
án.
Sựyếu kém...giải
quyết vụ án
Trong thời
gian...lợi ích hợp
pháp của các bên.

19
thủ tục tố tụng
như bỏ sót người
tham gia tố tụng
hay các chứng cứ
có trong vụ án.
% % 33,3 %
Sự yếu kém trình
độ chuyên môn
của một bộ phận
Thẩm phán
không xác định
đúng chủ sở hữu
khối tài sản đang
tranh chấp đẫn
đến việc kéo dài
thời gian giải
quyết vụ án.
19/42 người =
45,2 %
12/42 người = 29
%
11/42 người =
26,2 %
Trong thời gian
tham dự phiên
tòa họ thấy Một
bộ phận Thẩm
phán áp dụng
pháp luật một
cách rập khuôn,
máy móc làm ảnh
hưởng đến quyền
và lợi ích hợp
pháp của các
bên.
18/42 người =
42,9 %
11/42 người =
26,2 %
13/42 người = 31
%
thư ký về việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh chấp phân chia tài sản chung
của Tòa án.
- Anh/chị thấy việc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn được
Toà án giải quyết luôn khách quan, phù hợp với thực tiễn đúng với mong muốn của
các bên. Trong 42 phản hồi, với số người cảm thấy vấn đề này bình thường lên đến
16 người, đồng ý lên đến 15 người (gồm: 14 đồng ý, 1 hoàn toàn đồng ý), các đáp
án còn lại là 11 (gồm: 10 không đồng ý, 1 hoàn toàn không đồng ý).
Với câu hỏi này nhận được rất nhiều ý kiến không đồng ý và bình thường.
Với câu hỏi trên Các điều luật của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đã
được các nhà làm luật nghiên cứu và ban hành những điều luật phù hợp với văn
hóa, bản sắc của người Việt Nam. Trong vấn đề hôn nhân cũng thế, pháp luật Việt
Nam cũng đề ra những quy định, điều luật, trách nhiệm của cá nhân, tổ chức, Nhà
nước và Xã hội trong việc xây dựng, củng cố chế độ hôn nhân và gia đình ở Việt
Nam ngày càng tốt dẹp hơn. Việc xét xử công bằng luônlà mong muốn của mọi
người, mọi tầng lớp. Nhưng trong một số trường hợp có thể do nguyên nhân khách
quan hoặc cũng có thể là những yếu tố từ bản thân của người tiến hành tố tụng,
người tham gia tố tụng, những nguyên nhân này đã làm cho việc giải quyết những

20
tranh chấp phát sinh liên quan đến chia tài sản chung của vợ chồng gặp không ít khó
khăn dẫn đến việc giải quyết chưa phù hợp thực tiễn cũng như mong muốn của các
đương sự.Vì vậy, những quy định phải được thể hiện và xử lý một cách khách
khách quan và phù hợp với thực tế, trong bất kỳ lĩnh vực nào kể cả trong việc phân
chia tài sản sau khi vợ chồng ly hôn.
- Việc xác minh thu thập và đánh giá chứng cứ trong hoạt động điều tra của
Tòa án đã được thực hiện đúng luật và toàn diện. Hầu hết mọi người đang hành
nghề luật đều đồng tình với nhận định này. Trong 42 phản hồi, số người đồng ý với
nhận định trên là 19 người(gồm: 18 đồng ý, 1 hoàn toàn đồng ý), 13 người chọn đáp
án bình thường và 10 người không đồng ý.
Đây là công việc vô cùng phức tạp đối với người tiến hành tố tụng vì nó phụ
thuộc vào nhiều yếu tố như khách quan từ các đương sự khi họ cung cấp thông tin
sai lệch Thông thường chúng ta không thể xác định được tài sản nào của vợ, phần
tài sản nào là của chồng trong khối tài sản chung đó. Việc tìm hiểu rõ, xác minh thu
thập và đánh giá chứng cứ là một việc vô cùng quan trọng để phân định tài sản
riêng và tài sản chung của cả hai vợ chồng. Mặc dù sự đóng góp vào khối tài sản
chung không có bằng chứng, nhưng đối với sở hữu chung hợp nhất vợ chồng tthì
mỗi người đều có quyền ngang nhau trong việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt khối
tài sản đó. Nếu không xác minh thu thập và đánh giá chứng cứ thì sẽ có thể Tòa án
sẽ phân định nhầm tài sản riêng vào tài sản chung của hai vợ chồng, như vậy sẽ ảnh
hưởng đến quyền lợi của người kia.
- Vi phạm trong thủ tục tố tụng như bỏ sót người tham gia tố tụng hay các
chứng cứ có trong vụ án. Trong 42 phản hồi, với số người cảm thấy vấn đề này bình
thường lên đến 16 người, 14 người không đồng ý, 12 người đồng ý (gồm: 11 đồng
ý, 1 hoàn toàn đồng ý).
Với nhận định trên thì một Thẩm phán tên L đã phát biểu rằng: “Bộ LTTDS,
Luật TTHC đã quy định về người tham gia tố tụng, trong đó quy định rõ về nguyên
đơn, bị đơn, người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên
quan... quyền và nghĩa vụ của người tham gia tố tụng. Việc xác định đúng, đủ tư
cách tham gia tố tụng của người người tham gia tố tụng có ý nghĩa quan trọng trong
việc giải quyết đúng đắn vụ án bởi mỗi người tham gia tố tụng có một tư cách tố
tụng riêng biệt và tương ứng với đó là các quyền và nghĩa vụ mà BLTTDS, LTTHC
đã quy định cho họ. Trường hợp xác định sai tư cách tham gia tố tụng hoặc đưa
thiếu người tham gia tố tụng trong vụ án sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền,
nghĩa vụ của họ, làm họ không có điều kiện để thực hiện các quyền nghĩa vụ tụng
của mình. Dẫn đến việc làm sai lệch bản chất vụ việc, đây được coi là một vi phạm
nghiêm trọng thủ tục tố tụng, Tòa án cấp phúc thẩm phải hủy bản án”.
- Sự yếu kém trình độ chuyên môn của một bộ phận Thẩm phán không xác
định đúng chủ sở hữu khối tài sản đang tranh chấp đẫn đến việc kéo dài thời gian
giải quyết vụ án. Trong 42 phản hồi, với số người đồng ý với vấn đề này lên đến 19
người, cảm thấy bình thường lên đến 12 người và 11 người không đồng ý (gồm: 9
không đồng ý, 2 hoàn toàn không đồng ý).

21
Như chúng ta đã biết, Thẩm phán là người được bổ nhiệm theo quy định của
pháp luật để làm nhiệm vụ xét xử những vụ án và giải quyết những việc khác thuộc
thẩm quyền của Toà án. Thẩm phán là người đưa ra phán quyết cuối cùng. Thẩm
phán còn phải có một vố kiến thức lớn và giải quyết mọi vụ án một cách công tâm
và công bằng nhất. Điều đó yêu cầu một đảm nhận vị trí Thẩm phán phải thực sự
giỏi, có ý chí tự đào tạo, rèn luyện của bản thân. Và khi xét xử, người Thẩm phán
phải tuân thủ nghiêm ngặt những nguyên tắc nhất định, trong đó nguyên tắc cơ bản
và quan trọng nhất là độc lập, chỉ tuân theo pháp luật. Nhưng một bộ phận Thẩm
phán yếu kém trình độ chuyên môn nhưng lại không có nhiều thời gian học nâng
cao trình độ chuyên môn hoặc do áp lực công việc tác động đã làm ảnh hướng đến
thời gian giải quyết vụ án, không xác định đúng chủ sở hữu mà nó còn tác động đến
đương sự và niềm tin của công dân.
- Trong thời gian tham dự phiên tòa họ thấy Một bộ phận Thẩm phán áp
dụng pháp luật một cách rập khuôn, máy móc làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích
hợp pháp của các bên. Trong 42 phản hồi, với số người đồng ý với vấn đề này là 18
người(13 đồng ý, 5 hoàn toàn đồng ý), không đồng ý lên đến 13 người( 12 không
đồng ý, 1 hoàn toàn không đồng ý) và 11 đáp án bình thường.
Pháp luật là cách để nhà nước quản lý công dân của mình, để duy trì sự ổn
định trật tự xã hội. Các Thẩm phán là người thay mặt nhà nước để đưa ra những
quyết định thi hành án do đó việc Thẩm phán thực hiện đúng với khuôn pháp là việc
hợp tình hợp lí. Tuy nhiên, trong mọi trường hợp Thẩm phán vẫn phải xem xét, suy
nghĩ về những tình tiết, lời khai, chứng cứ của vụ án họ giải quyết để có những
phán xét hợp lí hơn, việc này giúp cho hình ảnh của Bộ máy Pháp luật nhà nước
được thể rõ sự nhân đạo và xem trọng công dân của mình. Do đó, nhiều người hành
nghề luật đồng ý việc một bộ phận Thẩm phán áp dụng pháp luật một cách rập
khuôn, máy móc làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.
Qua những nhận định trên ta thấy việc áp dụng pháp luật là một biểu hiện
chính của thực hiện pháp luật mà chủ thể chính là cá nhân được nhà nước trao
quyền là Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, các thư ký và những người tham gia tố
tụng trong hoạt động áp dụng pháp luật giải quyết các án ly hôn. Trong việc thực
hiện Tòa án là cơ quan duy nhất có thẩm quyền áp dụng pháp luật vào giải quyết
các án ly hôn nhưng phải tuân theo đúng trình tự của pháp luật tố tụng dân sự để
chọn đúng được quy phạm pháp luật đúng đắn nhất để áp dụng.
* Sự hợp lý của Pháp luật Việt Nam liên quan đến phân chia tài sản chung sau
ly hôn

22
Biểu đồ 1.3: Biểu đồ cột thể hiện sự hợp lý của Pháp luật Việt Nam liên quan
đến phân chia tài sản chung sau ly hôn
Với biểu đồ cột về nội dung “Sự hợp lý của Pháp luật Việt Nam liên quan
đến phân chia tài sản chung sau ly hôn” ta thấy
Là người am hiểu
pháp luật họ có
cảm thấy sự bất
hợp lý trong quy
định các khoản trợ
cấp phát sinh
trong thời kỳ hôn
nhân là tài sản
chung của vợ
chồng.
17/42 người =
40,5 %
16/42 người = 38
%
9/42 người =
21,4%
Là một chuyên gia
về pháp
luật,anh/chị có
cảm thấy sự bất
hợp lý trong quy
định hoa lợi, lợi
tức phát sinh từ tài
sản riêng của vợ,
chồng là tài sản
chung vợ chồng?
14/42 người =
33,3%
20/42 người =
47,6%
8/42 người = 19%
0
5
10
15
20
25
Là người
am hiểu...tài
sản chung
của vợ
chồng.
Là một
chuyên
gia...tài sản
chung vợ
chồng hay
không?
Với quy
định…đồngý
với quyđịnh
trên?
Là một
người am
hiểu…hay
chưa?
Trong quá
trình hành
nghề
Luật...khối
tài sản
chung.
“Trong
trường hợp
không có
căn
cứ...chính
xác tuyệt
đối”.
Việc luật
không quy
định Tòa
án...công
bằng không
thiênvị.

23
Với quy định cho
rằng “trong thời
kỳ hôn nhân, vợ
chồng không được
thoả thuận để thay
đổi chế độ luật
định thành chế độ
theo thoả thuận là
chưa hợp lý” và
họ đều đồng ý với
quy định trên vì
tất cả công dân
sống ở trên quốc
gia, lãnh thổ nào
đều phải tuân thủ
theo quy định của
quốc gia, lãnh thổ
ấy.
22/42 người =
52,3%
11/42 người =
26,2%
9/42 người =
21,4%
Là một người am
hiểu pháp luật
Việt Nam,các
chuyên gia cảm
thấy Pháp luật
Việt Nam về phân
chia tài sản chung
nhất là trong vấn
đề xác định công
sức đóng góp
được quy định một
cách đầy đủ và
chặt chẽ.
11/42 người =
26,2%
19/42 người =
45,2%
12/42 người =
29%
Trong quá trình
hành nghề
Luật,các chuyên
gia đều cảm thấy
24/42 người
=57,1%
12/42 người =29% 6/42 người
=14,3%

24
các quy định pháp
luật HN&GĐ nêu
trên còn chung
chung, thiếu cụ
thể, không nêu rõ
được các tiêu chí
nhận diện lỗi, lỗi
nào là lỗi có thể
được xem xét để
khấu trừ một phần
tài sản khi chia và
cách thức để khấu
trừ trong khối tài
sản chung.
“Trong trường
hợp không có căn
cứ để chứng minh
tài sản mà vợ,
chồng đang có
tranh chấp là tài
sản riêng của mỗi
bên thì tài sản đó
được coi là tài sản
chung” đây là quy
định mang tính
chất định hướng
trao cho thẩm
phán có quyền
dùng phương pháp
suy luận loại trừ
dựa trên cơ sở
chứng cứ mà vợ,
chồng có hoặc
không có trước
Tòa; mà đã là suy
14/42 người =33,3
%
15/42 người =35,7
%
13/42 người =31%

25
luận thì không thể
khẳng định chắc
chắn là có sự
chính xác tuyệt
đối”.
Việc luật không
quy định Tòa án
phải có trách
nhiệm xác minh
trong trường
hợp lời khai của
các đương sự khác
nhau về nguồn
tiền để tạo lập tài
sản trong các vụ
án ly hôn trong
việc xác định tài
sản chung, riêng.
Theo khảo sát từ
các chuyên gia,họ
hầu hết đều đồng
ý với quy định trên
vì việc làm ấy sẽ
mang lại những
bằng chứng xác
thực nhất để việc
được thực hiện
một cách công
bằng không thiên
vị.
24/42 người =57,1
%
7/42 người =16,2
%
11/42 người =26,2
%
thư ký về sự hợp lý của Pháp luật Việt Nam liên quan đến phân chia tài sản chung
sau ly hôn.
- Là người am hiểu pháp luật họ có cảm thấy sự bất hợp lý trong quy định
các khoản trợ cấp phát sinh trong thời kỳ hôn nhân là tài sản chung của vợ chồng.

26
Trong 42 phản hồi, trong đó có 16 phản hồi bình thường, 17 phản hồi đồng ý(gồm:
14 đồng ý, 3 hoàn toàn đồng ý) và 9 phản hồi không đồng ý
Theo pháp luật về hôn nhân và gia đình, tài sản chung của vợ chồng gồm tài
sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa
lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn
nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản
khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.Tài sản riêng của vợ, chồng theo quy
định tại khoản 2 Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:
“2. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản
riêng của vợ, chồng. Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng trong thời kỳ hôn
nhân được thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 33 và khoản 1 Điều 40 của
Luật này”.
Hướng dẫn cụ thể về tài sản riêng khác của vợ, chồng, Điều 11 Nghị định số
126/2014/NĐ-CP ngày 31/12/2014 củaChính phủ quy định:
“1. Quyền tài sản đối với đối tượng sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp
luật sở hữu trí tuệ.
2. Tài sản mà vợ, chồng xác lập quyền sở hữu riêng theo bản án, quyết định
của Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền khác.
3. Khoản trợ cấp, ưu đãi mà vợ, chồng được nhận theo quy định của pháp
luật về ưu đãi người có công với cách mạng; quyền tài sản khác gắn liền với nhân
thân của vợ, chồng”.Có nghĩa là, tài sản mà vợ, chồng có được theo quyết định của
cơ quan có thẩm quyền; Khoản trợ cấp, ưu đãi mà vợ, chồng được nhận theo quy
định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng là tài sản riêng của vợ,
chồng.
- Là một chuyên gia về pháp luật,anh/chị có cảm thấy sự bất hợp lý trong quy
chồng? Trong 42 phản hồi, với số phản hồi bình thường lên đến 20 người, 14 phản
hồi đồng ý (gồm: 9 phản hồi đồng ý, 5 phản hồi hoàn toàn đồng ý) và 8 phản hồi
không đồng ý.
Hầu như các chuyên gia đều không ít lần gặp phải một số trường hợp này.
Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ
hôn nhân, trừ trường hợp tại khoản 1 Điều 40 của Luật HN&GD quy định: "Trong
trường hợp chia tài sản chung của vợ chồng thì phần tài sản được chia, hoa lợi, lợi
tức phát sinh từ tài sản riêng của mỗi bên sau khi chia tài sản chung là tài sản riêng
của vợ, chồng, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác”. Như vậy, theo quy
định trên thì hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản riêng của vợ chồng trước khi vợ
chồng có thỏa thuận phân chia tài sản chung là tài sản chung. Nhưng nếu trong thời
kỳ hôn nhân vợ chồng có thỏa thuận chia tài sản chung thì hoa lợi, lợi tức thu được
từ sản riêng là tài sản riêng, trừ trường hợp vợ chồng thỏa thuận hoa lợi, lợi tức thu
được là tài sản chung.
- Với quy định cho rằng “trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng không được thoả
thuận để thay đổi chế độ luật định thành chế độ theo thoả thuận là chưa hợp lý” và

27
họ đều đồng ý với quy định trên vì tất cả công dân sống ở trên quốc gia, lãnh thổ
nào đều phải tuân thủ theo quy định của quốc gia, lãnh thổ ấy. Trong 42 phản hồi,
có 22 người đồng ý (18 đồng ý, 4 hoàn toàn đồng ý), 11 người cảm thấy bình
thường, 9 người không đồng ý.
Đó là nguyên tắc cơ bản của một công dân và bắt buộc mọi người tuân theo.
Không thể có bất kỳ lý do gì để vợ chồng thay đổi các chế dộ luật định thành chế độ
theo thỏa thuận riêng. Nhờ có chế độ luật định mà mọi công dân trên lãnh thổ quốc
gia đều được hưởng đầy đủ quyền và nghĩa vụ hợp pháp, nếu sống theo chế độ thỏa
thuận thì không chắc chắn rằng những điều đó là đúng mực và hợp pháp.
- Là một người am hiểu pháp luật Việt Nam,các chuyên gia cảm thấy Pháp
luật Việt Nam về phân chia tài sản chung nhất là trong vấn đề xác định công sức
đóng góp được quy định một cách đầy đủ và chặt chẽ. Trong 42 phản hồi, số người
cảm thấy bình thường với vấn đề này là 19 người, 11 người đồng ý (8 đồng ý, 3
hoàn toàn đồng ý) và 12 người không đồng ý.
Các quy định về phân chia tài sản chung sau khi ly hôn được quy định cụ thể
tại điều 33 Luật Hôn nhân & Gia đình 2014. Cụ thể, Điều 33 quy định như sau:
"1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do
lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng
và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định
tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc
được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung
của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho
riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.
2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để
bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.
3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng
chung."
Pháp luật đã luôn cố gắng thay đổi, cập nhật và điều chỉnh các quy định, điều
lệ trong các văn bản pháp luật để cho phù hợp với đời sống và văn hóa của công dân
mình, kể cả trong lĩnh vực chia tài sản. Vì vậy, việc quy định điều luật một cách
chặt chẽ và phù hợp để những người hành nghề luật và cả công dân đều có những
sự công bằng trong mọi trường, góp phần gìn giữ trật tự xã hội, tránh xảy ra sự loạn
lạc.

28
- Trong quá trình hành nghề Luật,các chuyên gia đều cảm thấy các quy định
pháp luật HN&GĐ nêu trên còn chung chung, thiếu cụ thể, không nêu rõ được các
tiêu chí nhận diện lỗi, lỗi nào là lỗi có thể được xem xét để khấu trừ một phần tài
sản khi chia và cách thức để khấu trừ trong khối tài sản chung. Trong 42 phản hồi,
chúng tôi nhận được 24 phản hồi đồng ý (gồm: 18 đồng ý, 6 hoàn toàn đồng ý), 12
phản hồi bình thường và 6 phản hồi không đồng ý (5 không đồng ý, 1 hoàn toàn
không đồng ý).
Đơn giản vì trong các văn bản pháp luật do nhà nước ban hành, tất cả các
điều luật ấy đều được xây dựng trên những luận điểm chung, các điểm chung từ tập
quán, các án lệ, văn bản quy phạm pháp luật, bản án đã giải quyết và đã có quyết
định thông qua,... Tất cả những điều luật mang ý chung chung sẽ giúp giải quyết
hầu hết các trường hợp trùng với những điều luật ấy. Và khi xuất hiện những tình
tiết, tình huống không xuất hiện trong luật thì sau khi giải quyết vụ án ấy thì bản án
sẽ trở thành án lệ và cả kinh nghiệm của các luật sư, thẩm phán,... Trong vấn đề
phân chia tài sản cũng thế, cũng từ những điều luật chung mà giải quyết các vấn đề
phân chia tài sản và chính mỗi người cũng sẽ tìm ra những điểm quan trọng để giải
quyết vấn đề ấy.
- “Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng
chung” đây là quy định mang tính chất định hướng trao cho thẩm phán có quyền
dùng phương pháp suy luận loại trừ dựa trên cơ sở chứng cứ mà vợ, chồng có hoặc
không có trước Tòa; mà đã là suy luận thì không thể khẳng định chắc chắn là có sự
chính xác tuyệt đối”. Trong 42 phản hồi, số người cảm thấy bình thường về vấn đề
này là 15 người, 14 người đồng ý (gồm: 11 đồng ý, 3 hoàn toàn đồng ý) và 13 người
không đồng ý (gồm: 12 không đồng ý, 1 hoàn toàn không đồng ý).
Với quy định trên,các chuyên gia đa số đồng ý, vì suy luận là một hành động
hay quá trình các kết luận logic phát sinh từ các tiên đề được biết. Những chứng cứ
đã xác thực chính lời những lý lẽ, lời giải đã hiện ra trước mắt chính là bằng chứng
không thể chối cãi, không thể làm nó trái sự thật. Suy luận có thể đúng và có thể sai
vì những chứng cứ có thể có sự tác động từ bên ngoài, từ sự sắp đặt của người nào
đó để tạo ra chứng cứ có lời cho người đó. Nên là trong thực tế, các chuyên gia dựa
vào những chứng cứ hiện có, lời khai thu thập được từ các bên và dựa vào những
tình tiếc để ra phán quyết cuối cùng.

29
- Việc luật không quy định Tòa án phải có trách nhiệm xác minh trong
trường hợp lời khai của các đương sự khác nhau về nguồn tiền để tạo lập tài sản
trong các vụ án ly hôn trong việc xác định tài sản chung, riêng. Theo khảo sát từ
các chuyên gia,họ hầu hết đều đồng ý với quy định trên vì việc làm ấy sẽ mang lại
những bằng chứng xác thực nhất để việc phân chia tài sản được thực hiện một cách
công bằng không thiên vị. Trong 42 phản hồi, có 24 người đồng ý (gồm: 18 đồng ý,
6 hoàn toàn đồng ý), 11 người không đồng ý, 7 người bình thường.
Đối với vụ án ly hôn, việc phân chia tài sản luôn luôn là một vấn đề nhức
nhối, gây nhiều khó khăn cho cơ quan có thẩm quyền, đặc biệt là tòa án nhân dân
trong việc phân chia, xác định tài sản chung hoặc riêng của các đương sự.
Việc xác định, phân chia tài sản cũng góp phần thể hiện sự thượng tôn pháp
luật về quyền sở hữu, đảm bảo các quyền cơ bản của con người về tài sản. Thể hiện
sự minh bạch của pháp luật, đồng thời cũng góp phần vào việc đảm bảo an ninh, trật
tự xã hội. Giảm thiểu được các trường hợp đáng tiếc xảy ra sau khi giải quyết vụ án
ly hôn.
2/ Khảo sát đối với người từng ly hôn
* Khó khăn trong việc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn
Biểu đồ 2.1: Biểu đồ cột thể hiện khó khăn trong việc phân chia tài sản
chung của vợ chồng sau ly hôn
Với biểu đồ cột về nội dung “* Khó khăn trong việc phân chia tài sản chung
của vợ chồng sau ly hôn” ta thấy
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Trong quá trình anh/chị
thỏa thuận phânchia tài
sản chung nếumột trong
các bên không có thiệnchí
thỏa thuận thì rất khóđể
phia chia tài sảnchung.

30
Trong quá trình
vợ chồng thỏa
thuận phân chia
tài sản chung nếu
một trong các bên
không có thiện chí
thỏa thuận thì rất
khó để phân chia
tài sản chung.
22/38 người =58
%
8/38 người = 21% 8/38 người = 21%
Bảng thống kê 2.1: Kết quả khảo sát mức độ đồng ý của người từng ly hôn về
khó khăn trong việc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn.
-Trong quá trình vợ chồng thỏa thuận phân chia tài sản chung nếu một trong
các bên không có thiện chí thỏa thuận thì rất khó để phân chia tài sản chung. Trong
38 phản hồi, chúng tôi có những kết quả như sau: 22 người đồng ý (15 người đồng
ý, 7 hoàn toàn đồng ý), 8 người bình thường, 8 người không đồng ý (6 không đồng
ý, 2 hoàn toàn không đồng ý).
Đây là tình hình chung của các gia đình, đa số khi đã tiến tới quyết định ly
hôn, vợ chồng thường không còn tình cảm gì với nhau thay vào đó là xuất hiện
những hiềm khích, suy nghĩ tiêu cực cho nhau và mong muốn nhận lại những phần
công đóng góp của mình cho gia đình từ trước đến nay, thường họ tìm mọi cách để
chứng minh và cố để giành lấy phần tài sản có giá trị về cho mình. Do vậy, nên khi
vợ chồng thỏa thuận chia tài sản chung nhưng các bên không thống nhất về việc
phân chia hay không thiện chí phân chi vì họ thấy chưa sứng đáng với công sức bỏ
ra. Điều đó sẽ làm cản trở những người đang tiến hành xét xử cũng nhưg trở ngại
trong việc lấy lời khai.
Họ thường bắt đầu đỗ lỗi, trách móc vì đã đẩy gia đình đến với tình cảnh tan
vỡ, nhiều nhà có con cái hoặc ở cùng với cha mẹ già thì sẽ đem những tư tưởng suy
nghĩ của mỗi cá nhân làm cho không khí gia đình thêm phần căng thẳng. Do đó, họ
sẽ khó có suy nghĩ thiện chí cho việc phân chia tài sản mà sẽ tìm cách để bản thân
được nhiều phần hơn so với đối phương.
* Việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh chấp phân chia tài sản
chung của Tòa án.

31
Biểu đồ 2.2: Biểu đồ cột thể hiện việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh
chấp phân chia tài sản chung của Tòa án.
Với biểu đồ cột về nội dung ”Việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh
chấp phân chia tài sản chung của Tòa án.” ta thấy
Anh/chị thấy việc
chung của vợ
chồng sau ly hôn
được Toà án giải
quyết khách quan,
phù hợp với thực
tiễn đúng với
mong muốn của
các bên.
11/38 người =
28,9 %
20/38 người =
52,6 %
7/38 người = 18,4
%
Trong vụ việc dân
sự của mình có
xuất hiện vi phạm
trong thủ tục tố
tụng như bỏ sót
người tham gia tố
tụng hay các
chứng cứ có trong
vụ án.
19/38 người =
47,4 %
11/38 người =
28,9 %
8/38 người = 21 %
Việc phân chia tài
sản của anh/chị có
bị kéo dài thời
gian giải quyết vụ
án vì sự yếu kém
trình độ chuyên
19/38 người =
47,4 %
14/38 người =
36,8 %
5/38 người = 13,2
%
0
5
10
15
20
25
Anh/chị thấyviệc phân
chia tài sản…đúng với
mong muốncủa các bên.
Trong vụ việc dân
sự...chứng cứcó trong vụ
án.
Việc phânchia tài
sản...tranhchấp hay
không?
Trong thời gian tham
gia tố tụng...ảnh hưởng
đến quyền và lợi ích
hợp pháp của mình hay
không?
hoàn toàn không đồngý không đồng ý bình thường đồng ý hoàn toàn đốngý

Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx

Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx

Similar to Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx (20)

More from DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149

More from DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (19)

Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx