Pamamayhayag Pantelebisyon Para sa Baitang 10

1. Unang Markahan
PAMAMAHAYAG PANTELEBISYON
LEGAL AT ETIKAL NA PAMANTAYAN SA PAMAMAHAYAG PANTELEBISYON
Katotohanan at kawastuhan (Truth and Accuracy)
● Mahalaga sa pamamahayag pantelebisyon na maging tapat sa katotohanan. Hindi maaaring baliin
ang mga impormasyon na nakalap sa pananaliksik.
Mga pangunahing impormasyon na dapat wasto ang pagkakalap:
o Ano – Karaniwang ito ang pangunahing paksa ng balita o pinag-uusapan.
o Sino – Mahalaga ang wastong pag-uulat at baybay ng pangalan.
o Kailan –Iniuulat dito ang oras, petsa at panahon.
o Saan – Binabanggit kung saang lugar nangyari ang isang balita gaya ng baranggay, lungsod,
probinsya, bansa o mga partikular na lugar gaya ng parke, mall atbp.
o Bakit – Ito ang dahilan ng isang balita o pangyayari. Nakalahad dito ang ilang panayam sa
mga taong sangkot sa balita o pangyayari.
o Paano – Ipinapaliwanag dito ang proseso o pangyayari. Kadalasan ding tinatalakay dito ang
ilang impormasyon na ma kinalaman sa balita at maaaring malaman sa pamamagitan ng
intensibong pananaliksik.
Kalayaan sa pamamahayag (Independence)
● Ang pamamahayag ay hindi dapat naiimpluwensiyahan ng mga tao, sektor o komunidad na nasa
posisyon at may kapangyarihan o ng mga taong may kinalaman sa isang pangyayari o balita.
● Walang ibang magdidikta sa isang balita maliban sa layuning mailabas ang katotohanan.
Patas at walang kinikilingan (Fairness and Impartiality)
● Mahalaga na patas at walang kinikilingan sa pamamahayag. Walang dapat kinakampihang kampo
at nararapat lang na ilabas lang ang katotohanan batay sa responsable at masusing pananaliksik.
● Sa pag-uulat ng balita, wala rin dapat pinapanigan.
Pagiging makatao (Humane)
● Kadalasan itong inaaalala tuwing may mga sakuna tulad ng bagyo, lindol, pandemya o kamatayan
ng isang personalidad o grupo ng mga tao. Kailangang magising sensitibo sa pagbabalita at
isaalang-alang ang emosyon ng mga taong apektado. Importante rito ang wastong paggamit ng
mga bidyo, larawan at mga pahayag. Kailangang maging sensitibo rin sa mga katanungang
ibinabato sa mga biktima o taong may kinalaman sa pangyayari.
Pakinabang para sa pansariling interes (Conflict of Interest)
● Hindi etikal ang pagbabalita ng mga kuwentong may kinalaman sa isang mamamahayag o sa
kanyang pamilya. Sa pamamahayag pantelebisyon, kailangang ipasa ang isang balita sa isang
mamamahayag na walang anomang kaugnayan sa kuwento o pangyayari.
Pananagutan (Accountability)
● Ang bawat kuwento na ibinabalita ay produkto ng isang masusuing pananaliksik. Sakaling may mali
sa impormasyon o balita, dapat maging responsable at panagutan ang pagkakamali. Agarang
itama ang maling balita.
Pagiging sensitibo sa kasarian (Gender Sensitivity)
● Maging maingat sa paggamit sa mga salitang tumutukoy sa kasarian ng isang tao. Halimbawa
ng mga salitang hindi ginagamit sa pamamahayag pantelebisyon ay bakla, tomboy, tiboli at iba pa lalo
na kung wala namang kinalaman ang kanilang kasarian sa kuwento.

2. Timeline ng Pamamahayag Pantelebisyon sa Pilipinas
● 1946
-Itinayo ni James Linderberg ang Bolinao Electric Company. Dahil rito, kinilala siyang Father of
Philippine Television.
● 1949
-Muling gumawa ng kasaysayan si Linderberg matapos niyang humingi ng lisensya para
magpatakabo ng pamamahayag pantelebisyon sa Pilipinas.
● 1950- Makalipas ng isang taon ay pinahintulutan si Linderberg ngunit dahil sa kakulangan sa gamit
ay napilitan siyang pamamahayag panradyo lang ang maipatayo.
● 1953
-Binili ni Antonio Quirino, kapatid ng dating pangulong Elpidio Quirino, ang BEC at ginawa itong
Alto Broadcasting System.
-Nagsimula ang pamamahayag pantelebisyon sa Pilipinas noong 1953 nang magbukas ang DZAQ-
TV Channel 3 ng ABS.

3. ● 1956
- Ang istasyon ay ibinenta sa pamilyang Lopez na nagmamay-ari ng Chronicle Broadcasting
Network (CBN) at iba pang negosyo. Ito ay tanda nang pagsisimula ng ABS-CBN Broadcasting
Network na nakilala hindi lang sa Pilipinas pati na rin sa buong Asia
● 1960
- Nagbukas ang pangatlong istasyon, ang DZBB-TV Channel 7 o Republic Broadcasting System
● 1972
- Ipinasara ni Ferdinand Marcos ang lahat ng istasyon liban sa Channel 9 at 13 na kinokontrol ni
Ambassador Roberto Benedicto, sinundan ng Channel 7 na may limitadong three-month permit.
● 1974
- Dahil sa kakulangang pampinansyal at batas na nagbabawal sa mga dayuhan na magkaroon at
magpatakbo ng midya sa Pilipinas, ibinenta ni Robert Stewart ang kanyang kabuuang porsyento na
pag-aari sa kumpanya kina Gilberto Duavit Sr., isang opisyales noon ng Malacañang; Menardo
Jimenez, isang accountant; at Felipe Gozon, abugado noon ng mga Stewarts.
- Ginawang Greater Manila Area (GMA) ang pangalan ng istasyon

4. • 1986
- Huminto sa pagbo-broadcast ang MBS sa kalagitnaan ng live news conference sa Malacanang,
Pebrero 24.
- Nakuha ng mga rebelde ang network at nag-umpisang magbroadkast para sa mga Pilipino.
- Nagpatuloy sa pagbo-broadcast ang ABS-CBN Channel 2 noong Setyembre 14, 1986 matapos
ang 14 taon.
• 1988
- Noong Nobyembre 8, 1988, pinatayo ng GMA ang pinakamataas na istrakturang gawa ng tao sa
Pilipinas na “Tower of Power” na100KW transmitter at may taas na 777 talampakan
- Inilunsad ang PTV Channel 4, ang MBS, bilang “The People’s Station.”

5. MGA TERMINONG GINAGAMIT SA PAMAMAHAYAG PANTELEBISYON
Station ID
 Tumutukoy sa pangalan, caller ID, jingle at frequency ng isang istasyon.
Halimbawa nito ay GMA-7, ABS-CBN 2, TV-5.
 Tumutukoy din ito sa mga Summer at Christmas Station IDs ng mga
istasyon.
Time Check
 Ito ang pagbabalita ng oras ng mga istasyon mula sa PAG-SA bilang
mandato ng mga istasyon.
 Karaniwan itong ibinabanggit tuwing breaking/flash reports, o kaya naman
tuwing weather update sa primetime news cast.
Spiels
 Ito ang mga linya o iskrip ng mga host/anchor. Meron itong iba’t-ibang
klase:
- Opening Spiel – ito ang ginagamit pang-intro sa isang episode o segment
- Closing Spiel – ito ang ginagamit sa closing ng bawat episode o segment
- Mid-spiel – ito ang panggitang linya o spiels na magtatawid ng kuwento ng
isang segment o episode
- Standupper – isang klase ng spiels na mas focus sa on-cam report ng isang
host o anchor
Sign On
 Ito ang pambungad ng isang istasyon bago magsimula ang kanilang
programming sa buong araw. Narito ang mga bahagi ng Sign On.
- Pambansang Awit (ito ay pagsunod sa ‘The Flag and Heraldic Code of
the Philippines o RA8491)
- Pangalan ng istasyon o ng kumpanya kasama ang operator category at
address
- Frequence Assignment
- Operating Power
- License details (mula sa lisensyang ibinibigay ng National
Telecommunication Commission)
- Technical Staff
Sign Off  Ito ang official and closing statement ng isang istasyonn pagkatapos ng
daily at regular programming. Narito ang mga bahagi ng Sign Off:
- Pangalan ng istasyon at kumpanya, operator category and address
- Frequency Assignment
- Operating Power
- License details
- Technical Staff
- National Anthem
OBB
(Opening
Billboard)
Introduksiyon ng isang episode o segment sa bawat programa ng istasyon.
Halimbawa:
https://www.youtube.com/watch?v=cTMyIczxpaE
https://www.youtube.com/watch?v=p3_nDYJ6P6M
CBB
(Closing
Billboard)
 Ito ang pangwakas ng isang segment o programa.

6. Commercial
Spots
Ito ang mga may bayad na patalastas ng kilalang produkto. Ito may iba’t-ibang
haba ng pagpapalabas (specific duration):
- 5 seconds
- 15 seconds
- 30 seconds
- 60 seconds
Plug
Ito ay mga walang bayad na mensahe ng isang programa para magbigay ng
impormasyon ng isang episode, event at marami pang iba.
Klase ng plugs
- Program plugs
- Info-development plugs
Commercial
Break
Ito ang oras na ibinibigay sa mga commercial, program plugs, at info-development
plugs.
Uri ng Patalastas
- Commercial Gap – oras para sa patalastas sa programa. (oras : a. Metro
Manila – 18 mins/hr b. Probinsiya – 20 mins/hr)
- Break Spot – oras para sa patalastas na inilalagay pagkatapos at bago
magsimula ang isang programa
Bumpers
Mga maiiksing bidyo na hiwalay sa isang programa at sa isang commercial gap.
Halimbawa ng bumper:
https://www.youtube.com/watch?v=AH6k7Xubew0
AOB
(Announceme
nt-On-Board)
Ito ang mga live mention ng isang anunsiyo o sponsorship.
Live Credits Ito ang live mentions o acknowledgement ng mga sponsor
Closing
Credits
Ito ay mahahanap sa pagtatapos ng isang programa. Nakadetalye rito ang mga
production staff, sponsors at iba pa na kasama sa production
Dead Air Tumutukoy sa paghinto ng isang host, anchor o ng programa ng tatlo o higit pang
segundo.
Ad Lib
(Ad libitum)
Ito ay mga salita, pahayag o galaw na hindi kasama sa orihinal na iskrip. Ito ay
ginagawa para maiwasan ang dead-air o para maitawid ang mga pagkakataong
may pagkakamali o biglang pagbabago sa flow ng isang programa.
Stingers
Ito ay tumutukoy sa mga musika o sound effects para magbigay diin sa isang
impormasyon o parte ng isang programa. Ito ay kadalasang mga sumusunod:
- Boses
- Tawa
- Palakpak

7. Music Bed
Ito ang mga tugtog o kanta na inilalapat sa isang video material para magbigay ng
mas magandang mood o experience.
SFX
(Sound
Effects)
Ito ay karaniwang mga tunog na mas magbibigay diin sa mga pangyayari sa isang
video gaya ng tunog ng hangin, kotse, busina, kulog at marami pang iba.
TOA
(Taped-On-
Air)
Ito ang recording material ng isang programa o episode. Ito ay ayon sa mandato ng
National Telecommunication Commision na nagsasaad na kailangan magtabi ng
kopya ng bawat programa o episode sa loob ng 10 araw. Kadalasan, ang mga
istasyon ay itinatago ang TOA sa kanilang video library nang higit pa sa 10 araw.
Program grid Dito nakasaad ang schedule ng mga programa ng isang istasyon sa buong araw.
Program Plan
Dito nakasaad ang mga detalye at nilalaman ng isang programa. Ito ay inihahanda
ng program producer bilang gabay sa mga producer.
Sequence
Guide
Nagpapakita sa sequence ng mga segment/parte ng isang programa. Ito ang
gagabay sa mga manunulat, host, director, announcers at technicians para sa mas
maayos na flow ng programa.
Mga Katangian ng Telebisyon
Audio Visual Medium:
-Parehong may tunog at larawan na tumutulong sa impormasyon at isip ng manonood.
- Dahil sa audio visual na kalidad, mas madaling maaalala ang mga ipinapalabas dito.
Domestic Medium:
-Nakakapagbigay ng katuwaan at impormasyon sa mga tao kahit na nasa bahay lang.
-Maaaring maging parte ng pang-araw-araw na buhay.
-May personal na tono.
Live Medium:
-Nakapagbibigay ng impormasyon agad-agad (live visuals).
-Mapapanood ang ibang pangyayari gaya ng mga laro, Gawain sa real-time.

8. Mass Medium:
-Ang mga may telebisyon ay maaaring makakuha ng iba't ibang impormasyon mula sa mga programa
nito.
-Maaaring gamitin kahit hindi marunong bumasa.
-Nagbibigay-impormasyon sa maraming manonood, gaya ng panlipunang mensahe.
Expensive Medium:
-Nangangailangan ng napakalaking halaga para magpatakbo ng telebisyon.
-Ito’y para sa mga gamit, tao at makinarya.
Transitory Medium:
-Hindi madaling ikord ang palabas sa telebisyon.
IBA’T-IBANG PORMAT SA PAG-UULAT NG PAMAMAHAYAG PANTELEBISYON
1. READER
● Isang klase ng pagbabalita na gumagamit ng teksto lamang - walang video, walang tunog, at
walang sound-on-tape (SOT)
● Maaari ding gumamit ng full screen graphics o mga larawan
● Walang masyadong production value pero mahalagang bahagi ng pamamahayag
pantelebisyon
2. VO: VOICE-OVERS
● Ito ang mga ulat ng anchor na gumagamit ng boses o voice over kalakip ng videos, graphics,
teksto, at iba pa.
● Dito pinapairal ang tinatawag na audio-video lock dahil bawat binabasa o sinasabi ng anchor
ay may kalakip na angkop na video.
3. VO/SOT: VOICE-OVERS/SOUND ON TAPE
● Halos katulad lang ng VOICE-OVERS pero ang VO/SOT ay may kasamang SOTs o
soundbyte. Ang SOTs o soundbyte ay ang video interviews sa isang tao na importante sa
news story.
4. The REPORTER PACKAGE
● Ang reporter package ay isang ulat na kuha sa field. Kumpleto na ito - may video, may sound,
narration at iniuulat ng isang reporter.
● Ang reporter package ay hindi kailangang live. Tinatawag din itong PAKETE. Ang pormat na ito
ay hindi nangangailangan ng interaksyon sa anchor.
● Kumpleto ang pakete - ma intro, may extro at maaari ring may mid spiels. Ang gagawin na lang
ng anchor ay magbabasa ng lead-in para i-intro ang pakete.
● Ang isang pakete ay maaari na ring may SOT.
● Karaniwan, ito ay may iskrip na kailangang aprubahan ng mga editor bago sumalang sa editing.
May oras o total running time na sinusunod.
5. THE DONUT PACKAGE
● Ito ay kumbinasyon ng pakete at live report. May nakahanda na pakete ang tagapagbalita, at
kailangan na lang ito ng LIVE intro at extro.
● Sa donut package, maaari ring magkaroon ng live na interaksyon ang tagpagbalita at ng anchor
sa intro o bago ang closing spiels ng tagapagbalita.
● Dito, hindi rin kailangan ng stand-upper sa pakete.