Download luận văn thạc sĩ ngành quản lí tài nguyên và môi trường với đề tài: Nghiên cứu hiện trạng khai thác nước ngầm từ các giếng khoan cấp nước sinh hoạt tập trung cho dân cư trên địa bàn huyện Tân Hưng, tỉnh Long An và đề xuất các giải pháp quản lý

1. i
BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG KHAI THÁC
NƯỚC NGẦM TỪ CÁC GIẾNG KHOAN CẤP
NƯỚC SINH HOẠT TẬP TRUNG CHO DÂN CƯ
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂN HƯNG, TỈNH
LONG AN VÀ ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP
………………………QUẢNLÝ
Chuyên ngành : QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
Mã số : 60.85.01.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2019

2. ii
TÓM TẮT
Tân Hưng là huyện vùng sâu nằm ở phía Bắc tỉnh Long An với diện tích tự nhiên là
50.187,61 ha, chia thành 12 đơn vị hành chính; đây là nơi lũ về sớm nhất nhưng lại
rút chậm, là huyện thuần nông nên đời sống nhân dân chủ yếu dựa vào sản xuất
nông nghiệp. Mặc dù huyện ở khu vực rất thấp, thường xuyên ngập lụt nhưng người
dân đang ở tình trạng thiếu nước sạch cho sinh hoạt, do công tác quy hoạch sử dụng
và bảo vệ nguồn nước còn nhiều hạn chế, tài nguyên nước có nguy cơ suy thoái.
Hiện nay, ở nhiều khu vực người dân phải sử dụng các nguồn nước mặt không an
toàn như nước kênh, nước sông,…
Việc “Nghiên cứu hiện trạng khai thác nước ngầm từ các giếng khoan cấp nước
sinh hoạt tập trung cho dân cư trên địa bàn huyện Tân Hưng, tỉnh Long An và đề
xuất các giải pháp quản lý” nhằm điều tra, đánh giá hiện trạng khai thác và sử dụng
nước nước dưới đất, làm sáng tỏ hiện trạng chất lượng nước dưới đất trên địa bàn
huyện, phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của người dân, đưa ra các giải pháp quản lý
và sử dụng nước giếng khoan có hiệu quả.
Nghiên cứu đã sử dụng phương pháp khảo sát và phương pháp đánh giá chất lượng.
Đồng thời, sử dụng công cụ hỗ trợ GIS để thành lập bản đồ thể hiện về hiện trạng
chất lượng nước các giếng khoan.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, trên địa bàn huyện hiện có 582 giếng khoan (539
giếng đang được sử dụng và 43 giếng không sử dụng). Trong tổng số 539 giếng
đang sử dụng có 478 giếng có chất lượng nước nhạt, 104 giếng chất lượng nước có
vị lạ. Từ đó, tiến hành điều tra, khảo sát, thu thập và phân tích các mẫu nước dưới
đất tại 33 giếng khoan (5 giếng hư hỏng) tập trung đang hoạt động do nhà nước
quản lý, kết quả hầu hết các chỉ tiêu đã phân tích về chất lượng nước đều nằm trong
giới hạn cho phép của quy chuẩn chất lượng nước sinh hoạt và chất lượng nước
dưới đất (QCVN 02:2009/BYT và QCVN 09:2015/BTNMT).
Từ các kết quả thu thập được, nghiên cứu đề xuất, xây dựng các giải pháp quản lý
và sử dụng nước giếng khoan hiệu quả, giúp cho công tác quản lý nhà nước được
tốt hơn, phục vụ tốt nhu cầu sử dụng nước sinh hoạt của nhân dân.
Từ khóa: Giếng khoan, chất lượng nước, Tân Hưng, hiện trạng sử dụng giếng.

3. iii
ABSTRACT
Tan Hung is a remote and inland district located in the north of Long An province
with natural area approximately 50.187,61 hectares, which is divided into 12
administrative units. Flood seasons in this district frequently comes earlier than
other areas but flood water recedes slowly and livelihoods of people mainly depend
on agricultural production. Althought the district lies in low and flat land area and is
often inundated, people there frequently faces water scarity for daily life activities.
This is caused by inappropriate water use plan implementation and limitations in
water resources protection and water resources is likely to be degraded. Presently,
in many regions in the district, people have to utilise unsafe surface water from
small canals and rivers.
Conducting a thesis of “Researching current status of groundwater exploitation
from drilling wells to supply water for domestic use at residential areas in Tan Hung
district, Long An province and proposing management solutions” aims at
investigating, assessing current of status of groundwater extraction and use to
clarify the status of groundwater quality in the district, serve demands of people's
daily life, and propose management and utilisation solutions effectively.
The study applied survey and quality assessment methods as well as used GIS tools
to create maps showing the status of water quality of drilling wells.
The results show that there are 582 wells in the district in which 539 wells are being
used and 43 unused wells). In total 539 wells are used, water quality of 478 wells is
light fresh, water quality of other 104 wells have strange tastes. Then, investigating,
surveying, collecting and analysing groundwater samples in 33 wells managed by
the goverment, the results indicate that most of the indicators analyzed for water
quality satisfy domestic water quality standard and underground water quality
standard (QCVN 02:2009/BYT and QCVN 09: 2015/BTNMT).
Based on the results, the study proposes solutions, strategies to manage and use
groundwater wells appropriately and effectively, which supports the governmental
institutions to manage groundwater better, well serve the demand of domestic water
use of local people.
Key words: drilling wells, water quality, current status of groundwater use.

4. iv
MỤC LỤC
MỤC LỤC................................................................................................................................iv
DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................................vii
DANH MỤC HÌNH............................................................................................................. viii
DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU VIẾT TẮT ............................................................................ix
MỞ ĐẦU................................................................................................................................ 11
1. Đặt vấn đề...................................................................................................................... 11
2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................................... 12
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................................. 12
4. Cách tiếp cận trong nghiên cứu.................................................................................. 12
5. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn ................................................................................... 12
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU....................................... 14
1.1. Tổng quan về nước dưới đất.................................................................................... 14
1.1.1. Khái niệm, sự hình thành nước dưới đất .......................................................... 14
1.1.1.1. Khái niệm.........................................................................................................14
1.1.1.2. Sự hình thành nước dưới đất .........................................................................14
1.1.2. Một số đặc điểm và cấu trúc nguồn nước dưới đất ......................................... 15
1.1.2.1. Đặc điểm..........................................................................................................15
1.1.2.2. Cấu trúc của một tầng nước ngầm ................................................................16
1.1.3. Sự hình thành nước ngầm và các loại nước ngầm........................................... 16
1.1.4. Tầm quan trọng của nước ngầm .....................Error! Bookmark not defined.
1.1.5. Phân loại và sự biến động của nước dưới đất ...............Error! Bookmark not
defined.
1.1.5.1. Phân loại nước dưới đất ............................. Error! Bookmark not defined.
1.1.5.2. Tính thấm nước và chuyển động của nước dưới đấtError! Bookmark not defined.
1.1.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến trữ lượng nước dưới đất ..Error! Bookmark not
defined.
1.1.7. Chất lượng nước dưới đất................................Error! Bookmark not defined.
1.2. Tình hình nghiên cứu về nước dưới đất ..............Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Tình hình nghiên cứu trên Thế giới................Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ...................Error! Bookmark not defined.
1.3. Tổng quan về khu vực nghiên cứu.......................Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Điều kiện tự nhiên ............................................Error! Bookmark not defined.
1.3.1.1. Vị trí địa lý................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1.2. Đặc điểm địa hình....................................... Error! Bookmark not defined.

5. v
1.3.1.3. Đặc điểm về đất đai, thổ nhưỡng .............. Error! Bookmark not defined.
1.3.1.4. Đặc điểm khí hậu ........................................ Error! Bookmark not defined.
1.3.1.5. Đặc điểm thủy văn...................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1.6. Đặc điểm về tài nguyên.............................. Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Đặc điểm về Kinh tế - xã hội ..........................Error! Bookmark not defined.
1.3.2.1. Dân số........................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.2.1. Văn hóa - xã hội.......................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.2.3. Kinh tế .......................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 2. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN .Error! Bookmark not
defined.
2.1. Nội dung nghiên cứu .............................................Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Thu thập thông tin, dữ liệu đã có liên quan...Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Điều tra, khảo sát về các giếng khoan tập trung trên địa bàn huyện Tân
Hưng .........................................................................Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Lấy mẫu và phân tích các chỉ tiêu chất lượng nước tại các giếng khoan
Error! Bookmark not defined.
2.1.4. Đánh giá chất lượng nước ngầm.....................Error! Bookmark not defined.
2.1.5. Đề xuất các phương án quản lý sử dụng hiệu quả nước giếng khoan trên địa
bàn huyện Tân Hưng...................................................Error! Bookmark not defined.
2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin......................Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Phương pháp khảo sát ......................................Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Phương pháp đánh giá chất lượng nước ........Error! Bookmark not defined.
2.2.3.1. Phương pháp lấy mẫu................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.3.2. Lấy mẫu ....................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3.3. Bảo quản mẫu.............................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.3.4. Phân tích mẫu.............................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.4. Phương pháp xử lý số liệu...............................Error! Bookmark not defined.
2.2.5. Phương pháp so sánh .......................................Error! Bookmark not defined.
2.2.6. Phương pháp lập bản đồ GIS-RS....................Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN..................Error! Bookmark not defined.
3.1. Kết quả đánh giá về tình hình khai thác nước dưới đất trên địa bàn huyện tân
hưng.................................................................................Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Tổng số giếng khoan trên địa bàn huyện Tân Hưng ....Error! Bookmark not
defined.
3.1.2. Chiều sâu khai thác, tầng cấp nước và chất lượng nước của các giếng trên
địa bàn huyện...............................................................Error! Bookmark not defined.

6. vi
3.2. Kết quả đánh giá hiện trạng sử dụng nước dưới đất..........Error! Bookmark not
defined.
3.2.1. Kết quả điều tra thực tế tình hình sử dụng nước dưới đất huyện Tân Hưng
Error! Bookmark not defined.
3.2.1.1. Kết quả điều tra thực tế tình hình sử dụng nước dưới đất từ giếng tự
khoan của người dân trên địa bàn huyện Tân HưngError! Bookmark not defined.
3.2.1.2. Kết quả khảo sát thực tế từ các giếng khoan tập trung huyện Tân HưngError! Bookm
3.3. Kết quả phân tích chất lượng nước dưới đất tại các giếng khoan tập trung huyện
tân hưng ..........................................................................Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Bản đồ chiều sâu giếng khoan ........................Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Chỉ tiêu màu và mùi .........................................Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Chỉ tiêu độ đục (NTU) .....................................Error! Bookmark not defined.
3.3.4. Chỉ tiêu Clo dư..................................................Error! Bookmark not defined.
3.3.5. Chỉ tiêu pH ........................................................Error! Bookmark not defined.
3.3.6. Chỉ tiêu hàm lượng Amoni..............................Error! Bookmark not defined.
3.3.7. Chỉ tiêu Sắt tổng (mg/l) ...................................Error! Bookmark not defined.
3.3.8. Chỉ số Pemanganate .........................................Error! Bookmark not defined.
3.3.9. Chỉ tiêu độ cứng (tính theo CaCO3)...............Error! Bookmark not defined.
3.3.10. Chỉ tiêu Clorua (mg/l)....................................Error! Bookmark not defined.
3.3.11. Chỉ tiêu Florua ................................................ Error! Bookmark not defined.
3.3.12. Chỉ tiêu Asen tổng số..................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.13. Chỉ tiêu vi sinh vật (E.coli và Coliform)..... Error! Bookmark not defined.
3.5. Đề xuất các giải pháp quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên nước dưới đất
huyện tân hưng đối với các giếng khoan tập trung ...Error! Bookmark not defined.
3.5.1. Nhóm giải pháp quản lý nhà nước ................. Error! Bookmark not defined.
3.5.2. Nhóm giải pháp về kỹ thuật ............................ Error! Bookmark not defined.
3.5.3. Nhóm giải pháp về Kế hoạch – tài chính ...... Error! Bookmark not defined.
3.5.4. Nhóm giải pháp truyền thông ......................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN.........................................................................Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................Error! Bookmark not defined.
PHỤ LỤC............................................................................Error! Bookmark not defined.
LÝ LỊCH TRÍCH NGANG CỦA HỌC VIÊN...............Error! Bookmark not defined.

7. vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1. 1 Các thông số chất lượng nước theo QCVN02:2009/BYTError! Bookmark
not defined.
Bảng 1. 2 Hiện trạng tài nguyên rừng trên địa bàn huyện Tân Hưng trong giai đoạn
2011 – 2015.........................................................................Error! Bookmark not defined.
Bảng 1. 3 Tốc độ gia tăng Giá trị sản xuất huyện Tân Hưng 2011 -2015 (theo giá so
sánh 2010 quy đổi).............................................................Error! Bookmark not defined.
Bảng 1. 4 Cơ cấu giá trị sản xuất huyện Tân Hưng qua các năm 2011 - 2015 (tính theo
giá hiện hành)......................................................................Error! Bookmark not defined.
Bảng 2. 1 Chỉ tiêu phân tích chất lượng nước giếng khoanError! Bookmark not
defined.
Bảng 2. 2 Kết quả ghi nhận tọa độ địa lý tại các giếng cấp nướcError! Bookmark not
defined.
Bảng 3. 1 Số lượng và đặc điểm các giếng khoan trên toàn địa bàn huyện............Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3. 2 Chiều sâu giếng, tầng cấp nước và chất lượng nước tại các xã, Thị trấn trên
địa bàn huyện Tân Hưng ...................................................Error! Bookmark not defined.
Bảng 3. 3 Số người sử dụng nước giếng tự khoan ở các xã, Thị trấn trong huyệnError!
Bookmark not defined.
Bảng 3. 4 Số người sử dụng nước giếng khoan tập trung trong huyện...................Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3. 5 Các Giếng khoan đã hư hỏng đang sửa chữa tại huyện Tân Hưng ........Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3. 6 Danh sách các giếng khoan tập trung đang được khai thác sử dụng trên địa
bàn huyện Tân Hưng - Long An.......................................Error! Bookmark not defined.

8. viii
DANH MỤC HÌNH
Hình 1. 1 Sự phân bố các tầng nước dưới đất (Nguồn: Phạm Ngọc Hải - Phạm Việt
Hòa, 2014. Kỹ thuật khai thác nước ngầm. NXB Nông nghiệp Hà Nội)................Error!
Bookmark not defined.
Hình 1. 2 Bản đồ hành chính huyện Tân Hưng.............Error! Bookmark not defined.
Hình 1. 3 Biểu đồ chuyển dịch cơ cấu kinh tế huyện giai đoạn 2011 - 2015........Error!
Bookmark not defined.
Hình 2. 1 Sơ đồ vị trí lấy mẫu 33 giếng khoan huyện Tân Hưng - Long An .........Error!
Bookmark not defined.
Hình 3. 1 Số lượng giếng khoan theo độ sâu..................Error! Bookmark not defined.
Hình 3. 2 Bản đồ thể hiện chiều sâu các giếng khoan huyện Tân Hưng.................Error!
Bookmark not defined.
Hình 3. 3 Kết quả khảo sát sơ bộ về độ màu và mùi của 33 giếng khoan ..............Error!
Bookmark not defined.
tập trung trên địa bàn huyện..............................................Error! Bookmark not defined.
Hình 3. 4 Biểu đồ thể hiện độ đục tại các giếng khoan trên địa bàn huyện............Error!
Bookmark not defined.
Hình 3. 5 Bản đồ thể hiện độ đục của các giếng khoan huyện Tân Hưng ..............Error!
Bookmark not defined.
Hình 3. 6 Giá trị pH trong nước tại các giếng khoan trên đại bàn huyện................Error!
Bookmark not defined.
Hình 3. 7 Bản đồ thể hiện độ pH của các giếng khoan huyện Tân Hưng ...............Error!
Bookmark not defined.
Hình 3. 8 Giá trị Amoni trong nước giếng khoan tại các giếng khoan huyện Tân Hưng .
..........................................................................................Error! Bookmark not defined.
Hình 3. 9 Biểu đồ thể hiện nồng độ sắt tổng tại các giếng khoanError! Bookmark not
defined.
trên địa bàn huyện Tân Hưng............................................Error! Bookmark not defined.

9. ix
Hình 3. 2 Bản đồ thể hiện hàm lượng sắt tổng ở các giếng khoan huyện...............Error!
Bookmark not defined.
Hình 3. 11 Biểu đồ thể hiện độ cứng tại các giếng khoan trên địa bàn huyện .......Error!
Bookmark not defined.
Hình 3. 3 Bản đồ thể hiện độ cứng canxi của các giếng khoan huyện Tân Hưng .Error!
Bookmark not defined.
Hình 3. 13 Biểu đồ thể hiện hàm lượng Clorua của các giếng khoan huyện Tân Hưng..
..........................................................................................Error! Bookmark not defined.

10. x
DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU VIẾT TẮT
BTNMT : Bộ Tài nguyên và Môi trường
BYT : Bộ Y tế
CBCNV : Cán bộ công nhân viên
CLN : Chất lượng nước
CPCB : Trung tâm kiểm soát ô nhiễm
ĐVT : Đơn vị tính
GDP : Tổng sản phẩm nội địa
GIS-RS : Hệ thống thông tin địa lý và viễn thám
GK : Giếng khoan
IHP : Chương trình thủy văn Quốc tế
ISO : Tổ chức tiêu chuẩn thế giới
KP : Khu phố
KPH : Không phát hiện
MTV : Một thành viên
NDĐ : Nước dưới đất
NN&PTNT : Nông nghiệp và phát triển nông thôn
NTU : Đơn vị đo độ đục
QCVN : Quy chuẩn Việt Nam
QĐ-UBND : Quyết định Ủy ban Nhân dân
SMEWW : Các phương pháp chuẩn xét nghiệm nước và nước thải
STW : Giếng khoan nông
GK : Giếng khoan
TCU : Đơn vị đo màu sắc
TCVN : Tiêu chuẩn Việt Nam
TDS : Tổng chất rắn hòa tan
TNHH : Trách nhiệm hữu hạn
TT : Thị trấn
TTCN : Tiểu thủ công nghiệp
TW : Trung ương
UBND : Ủy ban Nhân dân
VA : Giá trị tăng thêm
XD-TM : Xây dựng - thương mại

11. xi
WWAP : Chương trình Đánh giá Nước Thế giới
WQI : Chỉ số đánh giá chất lượng nước

12. MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Tân Hưng là huyện vùng sâu của tỉnh Long An, là một huyện mới phát triển do đó
cuộc sống của người dân còn gặp nhiều khó khăn. Trong những năm qua, được sự
quan tâm hỗ trợ của Nhà nước, các sở ngành tỉnh đã tập trung được các nguồn lực để
đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, giúp huyện từng ngày được đổi thay, cơ sở hạ tầng
ngày một hoàn chỉnh. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân nhờ đó cải thiện
đáng kể, các tiêu chuẩn sống được nâng cấp, điều kiện vệ sinh môi trường được tăng
cường, đặc biệt là khu vực nông thôn đang có nhiều khởi sắc. Mặc dù huyện ở khu vực
rất thấp, thường xuyên ngập lụt nhưng người dân đang ở tình trạng thiếu nước sạch
cho sinh hoạt, do công tác quy hoạch sử dụng và bảo vệ nguồn nước còn nhiều hạn
chế, tài nguyên nước có nguy cơ suy thoái. Hiện nay, ở nhiều khu vực người dân phải
sử dụng các nguồn nước mặt không an toàn như nước kênh, nước sông,…
Bên cạnh đó, việc khai thác nguồn nước dưới đất thiếu quy hoạch, người dân khai
thác tự phát dẫn tới nguy cơ đe dọa tài nguyên nước dưới đất. Để khắc phục tình
trạng này, UBND huyện đã xây dựng một số giếng khoan tập trung cho các cụm dân
cư. Tuy nhiên, việc đánh giá hệ thống các giếng khoan dân dụng tập trung chưa được
quan tâm chú trọng, các giếng nước dưới đất được phát triển thiếu quy hoạch, trữ
lượng hay chất lượng phù hợp cho nhu cầu sinh hoạt của người dân chưa được quan
tâm đúng mức.
Vì vậy, cần phải có những đánh giá hiện trạng của các giếng khoan nước dưới đất
hiện nay, nhằm hiểu rõ khả năng cung cấp đủ số lượng và chất lượng cho sinh hoạt của
người dân, từ đó có giải pháp quản lý và sử dụng trong khai thác nguồn nước dưới
đất.
Xuất phát từ yêu cầu đó, học viên tìm hiểu đề tài: “Nghiên cứu hiện trạng khai thác
nước ngầm từ các giếng khoan cấp nước sinh hoạt tập trung cho dân cư trên địa bàn
huyện Tân Hưng, tỉnh Long An và đề xuất các giải pháp quản lý” nhằm làm sáng tỏ
hiện trạng chất lượng nước dưới đất trên địa bàn huyện, phục vụ cho nhu cầu sinh
hoạt của người dân một cách có hiệu quả. Đồng thời, qua kết quả điều tra, đánh giá

13. nắm được tình hình khai thác sử dụng nguồn nước dưới đất của hộ dân trên địa bàn
huyện, giúp cho công tác quản lý nhà nước được tốt hơn.
2. Mục tiêunghiên cứu
- Điều tra, đánh giá hiện trạng khai thác và sử dụng nước dưới đất từ các giếng khoan
cấp nước tập trung trên địa bàn huyện Tân Hưng.
- Đánh giá nhằm làm sáng tỏ hiện trạng chất lượng nước dưới đất tại các giếng khoan
cấp nước sinh hoạt tập trung trên địa bàn huyện nhằm phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt
của người dân.
- Đề xuất các giải pháp quản lý và sử dụng nước giếng khoan hiệu quả.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Về tình hình khai thác và sử dụng nước: Tất cả các giếng khoan cấp nước trên địa
bàn huyện huyện Tân Hưng.
- Về chất lượng nước tập trung nghiên cứu tại 33 giếng khoan cấp nước tập trung do
nhà nước quản lý.
- Các hoạt động kinh tế -xã hội ảnh hưởng đến chất lượng nước và số lượng giếng
khoan cấp nước huyện Tân Hưng.
- Các thể chế, chính sách quản lý và sử dụng nước giếng khoan tại huyện Tân Hưng.
Nhu cầu sử dụng nước giếng khoan.
4. Cách tiếpcận trong nghiên cứu
Đề tài thực hiện việc điều tra, đánh giá hiện trạng khai thác và sử dụng nước dưới đất
từ các giếng khoan cấp nước tập trung trên địa bàn huyện Tân Hưng nhằm làm sáng tỏ
hiện trạng chất lượng nước dưới đất tại các giếng khoan cấp nước sinh hoạt tập trung
trên địa bàn huyện nhằm phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của người dân. Để từ đó, đề
xuất các giải pháp quản lý và sử dụng nước giếng khoan hiệu quả
5. Ý nghĩa thực tiễncủa luận văn
Kết quả nghiên cứu giúp bảo vệ môi trường nước dưới đất một cách có hiệu quả nhằm
phát triển kinh tế - xã hội huyện Tân Hưng một cách bền vững, hỗ trợ cơ quan quản lý
môi trường lựa chọn cách thức quản lý phù hợp với từng đơn vị phân vùng nước dưới
đất khác nhau.

15. CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU
1.1. Tổng quan về nước dưới đất
1.1.1. Khái niệm, sự hình thành nước dưới đất
1.1.1.1. Khái niệm
“Nước dưới đất là nước chứa trong các tầng nước dưới đất” (Khoản 4, Điều 2 - Luật
Tài nguyên nước 2012).
Nước ngầm là một dạng nước dưới đất, tích trữ trong các lớp đất đá trầm tích bở rời
như cặn, sạn, cát, bột kết, trong các khe nứt, hang caxtơ dưới bề mặt trái đất, có thể
khai thác cho các hoạt động sống của con người. Theo độ sâu phân bố, có thể chia
nước ngầm thành nước ngầm tầng mặt và nước ngầm tầng sâu. Đặc điểm chung của
nước ngầm là khả năng di chuyển nhanh trong các lớp đất xốp, tạo thành dòng chảy
ngầm theo địa hình. Nước ngầm tầng mặt thường không có lớp ngăn cách với địa hình
bề mặt. Do vậy, thành phần và mực nước biến đổi nhiều, phụ thuộc vào trạng thái của
nước mặt. Loại nước ngầm tầng mặt rất dễ bị ô nhiễm. Nước ngầm tầng sâu thường
nằm trong lớp đất đá xốp được ngăn cách bên trên và phía dưới bởi các lớp không
thấm nước. Theo không gian phân bố, một lớp nước ngầm tầng sâu thường có 3 vùng
chức năng: (1) vùng thu nhận nước, (2) vùng chuyển tải nước và (3) vùng khai thác
nước có áp.
Khoảng cách giữa vùng thu nhận và vùng khai thác nước thường khá xa, từ vài chục
đến vài trăm km. Các lỗ khoan nước ở vùng khai thác thường có áp lực. Đây là loại
nước ngầm có chất lượng tốt và lưu lượng ổn định. Trong các khu vực phát triển đá
cacbonat thường tồn tại loại nước ngầm caxtơ di chuyển theo các khe nút caxtơ. Trong các
dải cồncát vùng ven biển thường có các thầnkính nước ngọt nằm trênmực nước biển.
1.1.1.2. Sự hình thành nước dưới đất
Từ lâu đã có rất nhiều giả thuyết về sự hình thành nước dưới đất. Giả thuyết đầu cho
là: Nước mưa thẩm thấu xuống các tầng đất đá tạo thành các khu vực chứa nước trong
lòng đất. Giả thuyết này được đưa ra vào thế kỷ I trước công nguyên. Sau đó giả
thuyết ban đầu dường như bị lãng quên, mãi cho đến năm 1877 thì nhà địa chất học
người Đức O.Phon-Ghera đưa ra giả thuyết mới về sự hình thành nước dưới đất là do

16. quá trình xuyên sâu của không khí và hơi nước vào các khe rỗng của lớp vỏ Trái Đất,
và hơi nước ngưng tụ tạo thành những vùng chứa nước trong lòng đất [1].
Sau này, vào đầu thế kỷ XX, nhà bác học người Nga A.O.Rebegeb trên cơ sở nghiên
cứu thí nghiệm đã giải thích quá trình hình thành nước dưới đất khác với
O.Phon-Ghera ở chỗ tính xuyên sâu của không khí được ông giải thích là do quá trình
chênh lệch độ đàn hồi hơi nước tồn tại trong các tầng đất tạo ra. Ông nhấn mạnh chỉ do
hiện tượng ngưng tụ hơi nước chưa đủ giải thích mọi hiện tượng trong quá trình hình
thành nước dưới đất mà hãy kết hợp chặt chẽ với luận điểm ban đầu. Vì vậy: “Nước
dưới đất có nguồn gốc một phần là do nước mưa ngấm xuống đất, mặt khác do ngưng
tụ hơi nước từ tầng sâu trong lòng Trái Đất hòa quyện với nhau hình thành nước dưới
đất” [1].
1.1.2. Một số đặc điểm và cấu trúc nguồn nước dưới đất
1.1.2.1. Đặc điểm
- Đặc điểm thứ nhất: nước dưới đất tiếp xúc trực tiếp và hoàn toàn với đất và nham
thạch: nước dưới đất có thể là các màng mỏng bao phủ các phần tử nhỏ bé của đất,
nham thạch; là chất lỏng được chứa đầy trong các ống mao dẫn nhỏ bé giữa các hạt
đất, đá; nước ngầm có thể tạo ra các tia nước nhỏ trong các tầng ngấm nước; thậm chí
nó có thể tạo ra khối nước dưới đất dày trong các tầng đất, nham thạch.
Thời gian tiếp xúc của nước dưới đất với đất và nham thạch lại rất dài nên tạo điều
kiện cho các chất trong đất và nham thạch tan trong nước ngầm. Như vậy thành phần
hoá học của nước dưới đất chủ yếu phụ thuộc vào thành phần hoá học của các tầng đất,
nham thạch chứa nó.
- Đặc điểm thứ 2: Các loại đất, nham thạch của vỏ quả đất chia thành các tầng lớp khác
nhau. Mỗi tầng, lớp đó có thành phần hoá học khác nhau. Giữa các tầng, lớp đất, nham
thạch thường có các lớp không thấm nước. Vì vậy nước dưới đất cũng được chia thành
các tầng, lớp khác nhau và thành phần hoá học của các tầng lớp đó cũng khác nhau.
- Đặc điểm thứ 3: Ảnh hưởng của khí hậu đối với nước dưới đất không đồng đều.
Nước dưới đất ở tầng trên cùng, sát mặt đất chịu ảnh hưởng của khí hậu. Các khí hoà
tan trong tầng nước dưới đất này do nước mưa, nước sông, nước hồ… mang đến.
Thành phần hoá học của nước dưới đất của tầng này chịu ảnh hưởng nhiều của thành
phần hoá học nước mặt do đó cũng chịu ảnh hưởng nhiều của khí hậu.

17. Trái lại, nước dưới đất ở tầng sâu lại ít hoặc không chịu ảnh hưởng của khí hậu. Thành
phần hoá học của nước dưới đất thuộc tầng này chịu ảnh hưởng trực tiếp của thành
phần hoá học tầng nham thạch chứa nó.
- Đặc điểm thứ 4: Thành phần của nước dưới đất không những chịu ảnh hưởng về
thành phần hoá học của tầng nham thạch chứa nó mà còn phụ thuộc vào tính chất vật
lý của các tầng nham thạch đó.
Ở các tầng sâu khác nhau, nham thạch có nhiệt độ và áp suất khác nhau nên chứa trong
các tầng nham thạch đó cũng có nhiệt độ và áp suất khác nhau.
Vì vậy nước ngầm ở các tầng rất sâu có thể có áp suất hàng ngàn N/m2 và nhiệt độ có
thể lớn hơn 1000C.
- Đặc điểm thứ 5: Nước ngầm ít chịu ảnh hưởng của sinh vật nói chung nhưng chịu
ảnh hưởng nhiều của vi sinh vật trong đất.
Ở các tầng sâu do không có Oxy và ánh sáng nên vi sinh vật yếm khí hoạt động mạnh,
chi phối nhiều nên thành phần hóa học của nước dưới đất. Vì vậy thành phần hoá học
của nước dưới đất chứa nhiều chất có nguồn gốc vi sinh vật.
1.1.2.2. Cấu trúc của một tầng nước ngầm
Cấu trúc của một tầng nước ngầm được chia ra thành các tầng như sau:
- Bề mặt trên gọi là mực nước ngầm hay gương nước ngầm.
- Bề mặt dưới, nơi tiếp xúc với tầng đất đá cách thuỷ gọi là đáy nước ngầm. Chiều dày
tầng nước ngầm là khoảng cách thẳng đứng giữa mực nước ngầm và đáy nước ngầm.
- Tầng thông khí hay nước tầng trên là tầng đất đá vụn bở không chứa nước thường
xuyên, nằm bên trên tầng nước ngầm.
- Viền mao dẫn là lớp nước mao dẫn phát triển ngay trên mặt nước ngầm.
- Tầng không thấm là tầng đất đá không thấm nước.
1.1.3. Sự hình thành nước ngầm và các loại nước ngầm
Nước trên mặt đất và trong ao, hồ, sông, biển gặp ánh sáng mặt trời bốc hơi thành hơi
nước bay lên không trung, gặp lạnh hơi nước sẽ kết lại thành hạt to và rơi xuống thành
mưa. Nước mưa rơi xuống mặt đất một phần chảy xuống sông, ao, hồ... một phần bốc
hơi qua mặt đất, mặt nước và sự bốc thoát hơi qua lá, một phần ngấm dần xuống mặt
đất đến tầng đất không thấm sẽ tích tụ lại thành nước ngầm. Sự hình thành nước ngầm

18. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 53821
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562