SpO2 phần cơ bản

1. Phần căn bản
Sử dụng Pulse Oximeters
1
© World Health Organization, 2011. All rights reserved.

2. © WHO, 2011.
NỘI DUNG
• Chức năng của pulse oximeter
• Sự vận chuyển oxy đến mô
• Sự hỗ trợ của máy pulse oximeter trong gây mê
2

3. © WHO, 2011.
2
CÁC DẤU HIỆU SINH TỒN
1. Mạch
2. Nhiệt độ
3. Huyết áp
4. Nhịp thở
5. SpO2

4. © WHO, 2011.
Đây là biểu đồ gì?
Hai chỉ số trong biểu đồ là gì?
4

5. © WHO, 2011.
Độ bão hòa oxy: 98%
Mạch: 72 lần/phút
5
BIỂU ĐỒ PULSE OXIMETER

6. © WHO, 2011.
Hồng cầu
6
Hồng cầu có chứa hemoglobin, là
chất chuyên chở oxy
Khi hemoglobin đang chuyên chở
oxy được gọi là hemoglobin bão
hòa oxy
Độ bão hòa oxy là gì?

7. © WHO, 2011.
7
Hàm lượng oxy trong máu động mạch và
tĩnh mạch có giống nhau không? Tại sao?

8. © WHO, 2011.
Tuần hoàn ở phổi
Sơ đồ thể hiện phổi và đường hô hấp trên và máu chảy qua phổi
8
CO2
O2

9. © WHO, 2011.
Máu TM từ các mô
Cung cấp 1 ít oxy đến các mô.
Bình thường chỉ có 75% Hb
trong máu TM bão hòa oxy
Máu được oxy hóa trong phổi
Được tim bơm đến các mô.
Trong máu ĐM, khoảng 98%
Hb được bão hòa oxy
9
Tuần hoàn ở phổi
Sơ đồ thể hiện phổi và đường hô hấp trên và máu chảy qua phổi

10. © WHO, 2011.
Tại sao máu ĐM có màu đỏ tươi còn máu
TM có màu đỏ sậm?
10

11. © WHO, 2011.
• Màu sắc của máu tùy thuộc vào số lượng
hemoglobin được bão hòa oxy.
• Máu động mạch được bão hòa oxy đầy đủ nên có
màu đỏ tươi.
• Còn máu tĩnh mạch bão hòa oxy ít hơn nên có
màu đỏ sậm
11

12. © WHO, 2011.
1
Tại sao oxy cần thiết cho sự sống?

13. © WHO, 2011.
• Tất cả các mô trong cơ thể đều cần oxy để tồn tại.
• Sự thiếu hụt oxy tại các mô được gọi là “giảm oxy”
• Khi bệnh nhân có tình trạng “giảm oxy” thì các mô sẽ
mất màu đỏ tươi của tình trạng oxy hóa máu và trở
thanh đỏ sậm hoặc trông thấy “xanh”.
• Tế bào não sẽ bị tổn thương nhanh chóng nếu sự cung
cấp oxy đến mô bị gián đoạn
12

14. © WHO, 2011.
1
Sự chuyên chở oxy đến mô

15. © WHO, 2011.
• Oxy chiếm 21% khí trời.
• Không khí được hít vào phổi qua đường hô hấp trên
bởi hoạt động của cơ hoành và các cơ hô hấp khác.
• Trong phế nang, oxy đi vào máu kết hợp với
hemoglobin.
14

16. © WHO, 2011.
• Máu động mạch được tim bơm đến các mô.
• Mô nhận oxy tại hệ thống mao mạch của các cơ quan.
• Tế bào sử dụng oxy và tạo ra CO2.
• CO2 được tạo ra trở về phổi qua máu tĩnh mạch và
thải ra ngoài trong khí thở ra.
15

17. © WHO, 2011.
Những vấn đề trong quá trình gây mê có thể ảnh
hưởng đến sự oxy hóa mô
16

18. © WHO, 2011.
• Trong quá trình gây mê, bệnh nhân mất ý thức và mất
khả năng tự làm sạch đường hô hấp (ho, khạc đàm….).
• Thuốc gây mê ức chế hô hấp.
• Thuốc gây mê làm giảm cung lượng tim, qua đó làm
giảm sự cung cấp oxy đến mô.
• Bệnh nhân có thể có các vấn đề về lâm sàng (như VP,
suy tuần hoàn…) cũng làm giảm oxy đến mô.
17

19. © WHO, 2011.
Xác định tình trạng giảm oxy trong
quá trình gây mê
18

20. © WHO, 2011.
• Dấu hiệu “tím tái” nói lên rằng máu không được
oxy hóa hiệu quả.
• Vị trí nào để kiểm tra dấu hiệu tím tái?
• Những bệnh nhân nào khó tìm thấy dấu hiệu tím tái?
19

21. © WHO, 2011.
• Lưỡi là vị trí để tìm dấu hiệu tím tái tốt nhất.
• Ở những bệnh nhân có da sậm màu sẽ khó nhìn dấu
hiệu tím tái hơn.
• Ở bệnh nhân thiếu máu cũng khó xác định dấu hiệu
tím tái vì họ có nồng độ hemoglobin thấp và máu
không sậm màu ở mô.
20

22. © WHO, 2011.
16
Hoạt động của máy Pulse Oximeter

23. © WHO, 2011.
• Máy pulse oximeter bao gồm bộ phận
nhận cảm (sensor/probe) kết nối với màn
hình hiển thị.
• Probe được đặt ở ngón tay và xác định
dòng máu đi qua ngón tay và được hiển thị
bằng sóng mạch đâp trên màn hình.
• Sóng mạch đập mô tả rằng máy đã bắt
được mạch bệnh nhân.
• Trong hình bên, bệnh nhân có tần số mạch
là 72 lần/phút và SpO2 là 98%.
• Hình bên mô tả mạch đập là nhịp tim
22
Dấu hiệu mạch đập

24. © WHO, 2011.
Ánh sáng màu đỏ được chiếu ra
từ một phía của probe.
Ánh sáng này là gì?
23
probe

25. © WHO, 2011.
• Tất cả các probe đều có diode phát
quang (LEDs) phát ra 2 types ánh
sáng đỏ đi qua mô.
• Bộ phận nhận cảm ở phía còn lại sẽ
tiếp nhận ánh sáng được chiếu
xuyên qua mô.
• Máy oximeter có khả năng xác định
những hemoglobin trong máu động
mạch và xác định SpO2 máu động
mạch trong tuần hoàn ngoại biên.
Diode phát quang
Bộ phận tiếp nhận ánh sáng
24

26. © WHO, 2011.
25
SpO2
67%
HR
42
Alarm!!
Battery ‐ charging
IIIIIIIIIIIIII Full
Vấn đề gì cần quan tâm ở hình phía dưới?

27. © WHO, 2011.
• Mạch đập là 42 lần/phút nhưng SpO2 chỉ có 67%
chứng tỏ bệnh nhân đang giảm oxy nặng?
• Các anh chị suy nghĩ gì về hình dạng sóng ghi nhận
được?
26
SpO2
67%
HR
42
Alarm!!
Battery ‐ charging
IIIIIIIIIIIIII Full

28. © WHO, 2011.
27
• Hình dạng sóng dao động, gợi ý hoặc mạch yếu
hoặc bệnh nhân đang chuyển động.
• Cả hai trường hợp này đều đưa đến kết quả sai.
SpO2
67%
HR
42
Alarm!!
Battery ‐ charging
IIIIIIIIIIIIII Full

29. So sánh 2 hình ảnh sau
28
HR
42
SpO2
67%
Alarm!!
Battery ‐ charging
IIIIIIIIIIIIII Full
© WHO, 2011.

30. © WHO, 2011.
Ai sẽ xác định tình trạng giảm oxy máu tốt hơn?
• Kỹ thuật viên gây mê có kinh nghiệm?
• Máy pulse oximeter?
29

31. © WHO, 2011.
30
• Trừ phi không thể bắt được mạch, máy pulse oximeter sẽ
cho kết quả chính xác hơn. Nó cung cấp cảnh báo sớm khi
bệnh nhân bắt đầu giảm đô bão hòa. Hầu hết các máy
oximeter đều có chế độ âm thanh báo động khi SpO2 giảm.
• Âm thanh báo động sẽ giúp cho kỹ thuật viên gây mê chú
ý đến bệnh nhân.
• Máy pulse oximeters đã và đang giúp cho an toàn bệnh
nhân hơn trong gây mê.

32. © WHO, 2011.
Âm thanh của pulse oximeter là dấu hiệu an toàn thiết yếu
Đừng bao giờ tắt đi âm thanh!
31

33. © WHO, 2011.
Ngưỡng SpO2 cho quá trình gây mê
• SpO2 nên ≥ 95% trong suốt quá trình gây mê cho
mọi lứa tuổi
• Khi SpO2 giảm dưới 90%, bệnh nhân bắt đầu hạ
oxy máu nguy hiểm. Cần sự chú ý ngay lập tức.
• Bắt đầu kiểm tra bệnh nhân nếu SpO2 ≤94%
32

34. © WHO, 2011.
1. Độ bão hòa oxy của hemoglobin trong máu động mạch?
2. SpO2 là gì?
3. Điều gì sẽ xảy ra với SpO2 nếu bệnh nhân được thở NO
100%?
4. Điều gì sẽ xảy ra với SpO2 nếu bệnh nhân ngừng thở?
33

35. © WHO, 2011.
Độ bão hòa oxy của hemoglobin trong máu động mạch?
Trong máu động mạch, bình thường 95 – 99% hemoglobin bão
hòa oxy.
SpO2 là gì?
Độ bão hòa oxy của hemoglobin trong máy ngoại vi
(Peripheral haemoglobin oxygen saturation).
34

36. © WHO, 2011.
Điều gì sẽ xảy ra với SpO2 nếu bệnh nhân được thở NO 100%?
NO sẽ pha loãng và làm thay thế oxy trong phổi gây ra thiếu hụt
oxy trong phổi và giảm oxy máu nghiêm trọng.
Điều gì sẽ xảy ra với SpO2 nếu bệnh nhân ngừng thở?
SpO2 sẽ giảm vì máu không còn nhận oxy từ phổi.
35

37. © WHO, 2011.
Tóm tắt
• Hoạt động của pulse oximeter
• Quá trình vận chuyển oxy từ không khí đến các mô
• Biết được quá trình gây mê có thể ảnh hưởng đến sự oxy
hóa ở các mô
• Biết cách xác định tình trạng giảm oxy máu ở bệnh nhân
gây mê
• Và đánh giá được tại sao oximeter nhận biết tình trạng
giảm oxy máu tốt hơn các dấu hiệu lâm sàng
36