1. Isinalin sa Filipino ni Mary Grace A. Tabora
Hango sa Salaysay ni Djibril Tamsil Niane
SUNDIATA: EPIKO
SUNDIATA: EPIKO
NG SINAUNANG
NG SINAUNANG
MALI
MALI
3. KAHULUGAN NG
KAHULUGAN NG
•Ang epiko ay tulang pasalaysay na nagsasaad ng kabayanihan ng
pangunahing tauhan na nagtataglay ng katangiang nakahihigit sa
karaniwang tao na kadalasan siya’y buhat sa lipi ng mga diyos o diyosa.
•Bagaman, sa makabagong katawagan, kadalasang napapalawig ito sa
ibang anyo ng sining, tulad ng sa teatrong epiko, mga pelikula, musika,
nobela, palabas sa telebisyon at kahit sa mga parong bidyo kung saan
may mga tema ang kuwento ng kadakilaan ng kapangyarihan, katulad sa
panulaang epiko
EPIKO
EPIKO
4. TEMA AT PAKSA
TEMA AT PAKSA
Tungkol kay Sundiata at ang kanyang mga pinagdaan
at kanyang mga naging tagumpay bilang isang pinuno ng
dalawang kaharian. Kung bakit siya ang tinaguriang
pinaka unang tagapamuno ng Imperyo ng Mali.
5. • Ang Emperyo ng Mali ay
nabuo nang isang pinuno ang
nagngangalang Sundiata Keita
pinag-isa ang mga tribo ng
mga mamamayang Malinke
• Ang Impertong Mali o kilalla
rin sa tawag na Imperyong
Manding ay naging
makapangyarihan sa West
Africa noong panahon ng
Ghana noong 1230 hanggang
1600 na siglo
Ang Emperyo ng Mali
6. Sundiata Kieta
* Ipinanganak noong 1217 at Namatay
noong1255
* Ang nagtatag ng Imperyong Mali sa West
Africa.
* Namuno siya mula 1235 hanggang 1255 CE
at itinatag ang Imperyo ng Mali bilang
nangingibabaw na kapangyarihan sa rehiyon.
* Namayapag ang itinatag niyang Imperyong
Mandigo ng Matandang Mali nang mahigit pa
sa 250 taon.
7. LAYUNIN NG AKDA
LAYUNIN NG AKDA
Layunin ni D.T. Niane na ipakita ang kultura at mga
tradisyon sa West Africa. Gustong ipakita na mayroong mga
pagkakataon na kung sino pa ang hindi mo kaibigan ay sila pa
ang nandyan na handang tumulong pagdating ng araw.
Layunin nitong maipakita ang tunay at ang realidad ng buhay
sa iba't ibang pangyayari sa kapaligiran o sa lipunan ng
bansang iyon.
8. Ina ni Maghan Sundiata, Ikalawang
asawa ni Haring Maghan Kon Fatta
Sogolon Kadjou
Maghan Sundiata (Marj Djata)
MGA
MGA
TAUHAN
TAUHAN
Ayon sa hula, siya ay nakatakdang
magiging isang makapangyarihang
pinuno. Hindi pa nakakalakad sa edad
na pitong taon.
Ama ni Maghan Sundiata
Haring Maghan Kon Fatta ng Mali
9. MGA
MGA
TAUHAN
TAUHAN
Unang asawa ni Haring Maghan Kon
Fatta ng Mali. Nagpalayas sa pamilya ni
Sundiata ng namatay ang hari.
Sassouma Bèrètè
Anak ng Haring Maghan Kon Fatta at
ni Sassouma Berete; Naging hari ng
Mali sa pagkamatay ng ama.
Dankaran Touman
Anak ni Gnankouman Doua, Ang Griot
ni Sundiata simula ng kanyang pagka
bata.
Balla Fasséké
Ang mapangdigmang hari ng Sosso
na sumakop sa Mali. Tinalo ni Sundiata
sa pamamagitan ng pag pana nito
Soumaoro Kante
10. BUOD
BUOD
Si Naré Maghann Konaté ay hari ng mga Mandinka. Isang araw, may dumalaw
sa kanyang isang mangangaso na may kakayahang manghula. Ayon sa
manghuhula, si Haring Konaté ay makapapangasawa ng isang pangit na babae na
magsisilang ng isang sanggol na lalaki na magiging napaka-makapangyarihang
hari. Noong panahong iyon, si Konaté ay may asawa na; ang pangalan ng kanyang
reyna ay Sassouma Bereté. Mayroon na silang anak na lalaki na ang pangalan ay
Dankaran Toumani Keïta. Ganunpaman, isang araw ay may dalawang
mangangalakal na dumalaw kay Haring Konaté para iprisinta sa kanya ang isang
kuba at pangit na babae na ang pangalan ay Sogolon. Naalala ng hari ang sinabi
ng manghuhula at pinakasalan niya ang kuba. Makatapos ng sampung buwan,
nagsilang ang babae ng isang sanggol na lalaki na pinangalanan nilang Sundiata
Keita.
11. BUOD
BUOD
Minana ng batang Sundiata ang kapangitan ng kanyang ina, at hindi niya makayanang
lumakad nang maayos, kaya lagi siyang kinukutya ni Reyna Sassouma. Bagaman
mahina ang katawan ni Sundiata, binigyan pa rin siya ng kanyang amang hari ng
kanyang sariling griot (isang manganganta na ang tungkulin ay alalahanin ang mga
kaganapang nangyayari at magbigay payo). Tradisyon noon na magkaroon ng griot na
alalay ang bawat importanteng miyembro ng pamilya ng hari.Nang namatay si Haring
Konaté noong taong 1224, ang kanyang panganay na anak na si Dankaran ang umakyat
sa trono. Si Sundiata at ang kanyang kubang ina na si Sogolon ay lalo pang inapi. Nang
minsan ay may nag-insulto kay Sogolon, nagpakuha si Sundiata ng isang bakal na
tungkod na nabali nang subukan niyang gamitin upang tulungan ang sarili na tumayo.
12. BUOD
BUOD
Ang iisang tungkod na hindi nabakli ay nagmula sa isang sanga ng puno ng S’ra. Parang
milagro, ang kahoy na ito ay nakatulong kay Sundiata na makatayo at makalakad nang
maayos. Pinatapon ni Hari Dankaran ang mag-inang sina Sogolon at Sundiata.
Nanirahan sila sa kaharian ng Mema kung saan lumakas ang katawan ni Sundiata. Siya’y
naging isang dakilang mandirigma hangga’t siya’y inatasang maging tagapagmana ng
trono ng Mema. Samantala, ang kaharian ng mga Mandinka ay pinuntirya ng isang
malupit na mananalakay na ang pangalan ay Soumaoro. Ang hari ng mga Mandinka na
si Dankaran ay tumakas kung kaya’t humiling ang mga Mandinka ng tulong kay
Sundiata.Nagtagumpay si Sundiata laban sa mga mananalakay at dahil sa pinagsama-
samang lupain sa ilalim ng kanyang administrasyon tulad ng Mema at Mandinka, siya
ay tinaguriang pinakaunang tagapamuno ng imperyo ng Mali.
13. PAGKILALA SA MAY AKDA
PAGKILALA SA MAY AKDA
Si Djibril Tamsir Naine ay ipinanganak noong Enero 9, 1932
sa Conakry, Guinea. Kinikilala siya bilang isang historian,
playwright at tagasulat ng maikling kwento. Nakilala siya sa
kanyang Epiko ng Sundiata na tungkol kay Sundiata Keita na
pinuno at nagtatag ng Mali Empire sa Kanluraning bahagi ng
mundo noong 1960. Siya ay gumawa din ng iba pang mga
proyekto ng UNESCO. Ang kanyang ama ay ang kilalang
modelo na siKatoucha Niane.
14. Ang Epikong Sundiata ay unang naitala sa
Guinea noong 1950 na isinalaysay ng isang griot
(mananalaysay) na si Djeli Mamoudou Kouyate
sa mahusay naalagad ng kuwentong-bayan na
si D.T.Niane
15. Ang aral na makukuha natin sa kwento ay kailangan nating
magkaroon ng lakas ng loob na harapin ang hamon sa
ating buhay, at hindi tayo dapat maging mapanghusga.
Hindi tayo dapat magpaapekto sa mga sinasabi nila.
Isipin nating mabuti na ang lahat ng balakid sa ating
buhay ay hindi dahilan para tumigil tayo sa pagtulong sa
ating kapwa.
16. MGA TANONG:
MGA TANONG:
1. Sa iyong sariling pananaw, ano ang ipinagkaiba ng isang Epiko sa iba’t ipa pang mga
panitikan?
2. Paano mo maituturing na isang Epiko ang isang kuwento?
3. Anong katangian ng akda ang maaaring ihalintulad sa kasalukuyang nagaganap sa
ating mundo ngayon?
4. Ang paghingi ni Sogolon Kedjou ng pampalasa sa inang reyna ay nagpapakita ng
anong pag-uugali hinggil sa pangyayari sa akda?
5. Makikita ba sa tunay na buhay ang mga pangyayaring naganap sa akda?
6. Kadalasan ang kasakiman ay makikita sa?
7. Kung ikaw si Sogolon Kedjou, gagawin mo rin ba ang ginawa nito sa kaniyang anak?
