1. 1
จุดประสงค์การเรียนรู้
เล่มที่ 6 เรื่องขนมแตงไทยย้อนยุค
1. อธิบายลักษณะของขนมแตงไทยได้
2. บอกชื่อวัสดุอุปกรณ์ในการประกอบขนมแตงไทยได้ถูกต้อง
3. อธิบายขั้นตอนการประกอบขนมแตงไทยได้ถูกต้อง
4. ปฏิบัติงานด้วยความรับผิดชอบ และประหยัด
5. มีลักษณะนิสัยที่ดี ในการปฏิบัติงาน ทั้งด้านอนามัยส่วนบุคคล
การเตรียม การทา และการบรรจุภัณฑ์
ภาพประกอบที่ 1 ขนมแตงไทยบรรจุกรวยใบตอง (ผู้สอนผลิตขึ้นเมื่อ ปี พ.ศ. 2550)

2. 2
คาแนะนาการใช้
1. ทาแบบทดสอบจานวน 10 ข้อ ลงในกระดาษคาตอบ
2. ศึกษาเนื้อหาสาระ ขั้นตอน รายละเอียดในเรื่อง ขนมแตงไทยย้อนยุค
3. ทาแบบฝึกหัดลงในกระดาษคาตอบตามลาดับ
4. ตรวจกระดาษคาตอบเพื่อวัดผลการเรียนรู้
5. ถ้านักเรียนตอบผิด ควรกลับไปศึกษาเนื้อหาใหม่อีกครั้งหนึ่ง
6. เมื่อนักเรียนตอบคาถามและตรวจคาตอบแล้ว ให้ทาแบบทดสอบหลังเรียน
จานวน 10 ข้อ
7. ตรวจกระดาษคาตอบทดสอบก่อนเรียนและแบบทดสอบหลังเรียน
8. สรุปคะแนนที่ได้ลงในกระดาษคาตอบ

3. 3
แบบทดสอบก่อนเรียน
เล่มที่ 6 เรื่องขนมแตงไทยย้อนยุค
คาชี้แจง ให้เลือกอักษร ก ข ค และ ง หน้าข้อความที่ถูกต้องที่สุดลงในกระดาษคาตอบ
1. แตงไทยที่สามารถนามาทาขนมได้ต้องมีลักษณะอย่างไร
ก. สุกงอม กลิ่นหอม
ข. สุกพอดี กลิ่นหอม
ค. กลิ่นหอม
ง. สีเหลือง กลิ่นหอม
2. ขนมแตงไทยมีส่วนผสมที่สาคัญได้แก่
ก. กะทิ แป้งมัน น้าตาลทราย
ข. แป้งข้าวเจ้า กะทิ เนื้อแตงไทย
ค. น้าตาลทราย เนื้อแตงไทย กะทิ
ง. เนื้อแตงไทย น้าตาล กะทิ แป้งข้าวเจ้า
3. รสชาติที่อร่อยกลมกลืนของขนมแตงไทย ล้วนมีตัวแปรมาจาก
ก. ความประณีตบรรจงในการทา
ข. วัตถุดิบ ส่วนผสม
ค. เทคโนโลยีที่นามาใช้
ง. ขั้นตอนในการทาขนม
4. แป้งข้าวเจ้า ใช้เป็นส่วนผสมของขนมแตงไทย มีคุณสมบัติอย่างไร
ก. ช่วยทาให้ขนมเหนียว
ข. ช่วยทาให้ขนมอยู่ตัว
ค. ช่วยทาให้ขนมไม่ติดใบตอง
ง. ช่วยทาให้ขนมมีปริมาณมากกว่าเดิม

4. 4
5. ทาไมต้องผสมแป้งข้าวเจ้า แป้งมัน และกะทิให้เป็นเนื้อเดียวกันก่อนจะนาไปผสม
รวมกับเนื้อแตงไทย
ก. เพื่อให้ขนมรวมเป็นเนื้อเดียวกัน
ข. เพื่อไม่ให้แป้งเกาะตัวเป็นก้อน
ค. เพื่อให้ขนมมีลักษณะดี
ง. เพื่อให้ขนมนุ่มเวลาสุกแล้ว
6. กรวยใบตอง ที่สามารถนามาใช้ในการบรรจุขนมแตงไทย ได้แก่ภาพใด
ก. ข.
ค. ง.
7. หากต้องการทาให้สีของขนมแตงไทยมีสีสดเข้มขึ้นสามารถใช้สีอะไรผสม
ก. สีชมพู
ข. สีเหลืองไข่
ค. สีเขียวแอบเปิ้ล
ง. สีเหลืองเข้ม

5. 5
8. จงเรียงลาดับขั้นตอนการประกอบขนมแตงไทยให้ถูกต้อง
1. นาเนื้อแตงไทยมาบดให้ละเอียด
2. นากรวยขนมเรียงในลังถึงนึ่งให้สุก
3. ผสมกะทิ แป้งข้าวเจ้า แป้งมัน เกลือให้รวมเป็นเนื้อเดียวกัน นาเนื้อแตงไทยที่
ผสมน้าตาลทรายเรียบร้อยแล้วคนให้เข้ากัน
4. ตักขนมใส่ในกรวยให้เต็ม
ก. 1, 2, 3, 4
ข. 1, 3, 2, 4
ค. 1, 3, 4, 2
ง. 1, 4, 3, 2
9. เราจะทราบได้อย่างไรว่าขนมที่นึ่งสุกแล้ว
ก. ใบตองจะนิ่ม
ข. ขนมจะเหนียวไม่ติดใบตอง
ค. ใบตองจะมีสีเหลือง เนื้อขนมจะนิ่มอยู่ตัว
ง. ขนมจะมีกลิ่นหอม
10. อุปกรณ์ที่ใช้ในการนึ่งขนมแตงไทยได้แก่
ก. ลังถึง
ข. หม้อนึง่
ค. หม้อตุ๋น
น้องๆ ทำแบบทดสอบแล้ว
ง. ไหนึ่ง พี่ลูกชุบจะพำน้องๆ ไปศึกษำวิธกำร
ี
ประกอบขนมแตงไทยย้อนยุค.....
แสนอร่อย เรำไปกันเถอะ.......

6. 6
กระดาษคาตอบ
เล่มที่ 6 เรื่องขนมแตงไทยย้อนยุค
ชื่อ – สกุล.............................................................เลขที.่ ...............ชั้น......................
ทดสอบก่อนเรียน
ข้อ คาตอบ คะแนน
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
รวม

7. 7
ขนมแตงไทยย้อนยุค
ขนมแตงไทย เป็นขนมไทยที่มีความเป็นพื้นบ้าน มีความประณีตบรรจงใน
การทา แสดงให้เห็นถึงความตั้งใจของผู้ทา ทั้งยังแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมประเพณี
ที่แฝงความหมายต่าง ๆ ไว้ด้วย นิยมใช้ในงานบุญ งานพิธีมงคลต่าง ๆ ซึ่งมีความหมาย
ในทางสิริมงคล
มีส่วนผสมของเนื้อแตงไทยที่สุกงอม มีกลิ่นหอม แป้งข้าวเจ้า มะพร้าวทึนทึก
ขูดเป็นเส้น กะทิ และน้าตาลทรายเป็นส่วนผสมที่สาคัญ
วั ส ดุ ที่ นิ ย มน ามาใช้ ใ นการห่ อ ขนมแตงไทยได้ แ ก่ ใบตองกล้ ว ยน้ าว้ า สด
ลักษณะการห่อแบบทรงกรวย กระทงสองมุม หรือกระทงสี่มุมก็ได้

8. 8
วัสดุส่วนผสม
1. แป้งข้าวเจ้า 1 ถ้วยตวง
2. แป้งมันสาปะหลัง 2 ช้อนโต๊ะ
3. เนื้อแตงไทย 1 ถ้วยตวง
4. เกลือ 1 ช้อนชา
5. น้าตาลทรายขาว 3/4 ถ้วยตวง
6. กะทิ 1/2 ถ้วยตวง
7. มะพร้าวขูดขาว 1/2 ถ้วยตวง
ภาพประกอบที่ 2 ขนมแตงไทย (ผู้สอนผลิตขึ้นเมื่อ ปี พ.ศ. 2550)

9. 9
วัสดุอุปกรณ์
วัสดุ
เนื้อแตงไทย แตงไทยที่นามาใช้ในการทาขนมต้องสุกงอม เนื้อนิ่ม กลิ่นหอม
แป้งมันสาปะหลัง สาหรับผสมกับเนื้อแตงไทย

10. 10
แป้งข้าวเจ้า สาหรับผสมกับเนื้อแตงไทย
กะทิสด หรือใช้กะทิกล่องสาเร็จรูปก็ได้

11. 11
น้าตาลทราย
เกลือป่น ใช้เป็นส่วนผสมของขนม

12. 12
มะพร้าวขูดขาว
กรวยใบตอง สาหรับใช้บรรจุขนม นิยมใช้ใบตองกล้วยน้าว้า

13. 13
ไม้กลัด ใช้สาหรับกลัดกรวยใบตอง
ภาพประกอบที่ 3 วัสดุส่วนผสมขนมแตงไทย (ผู้สอนผลิตขึ้นเมื่อ ปี พ.ศ. 2550)
น้องๆ รู้จักวัสดุที่นำมำใช้ในกำร
ประกอบขนมแตงไทยแล้วใช่ไหมคะ....
เรำมำทำควำมรู้จักส่วนของอุปกร์
เครื่องมือเครื่องใช้กันต่อดีกว่ำ...นะคะ

14. 14
อุปกรณ์
ชามผสม
เครื่องชั่ง
ถ้วยตวงของเหลว
ถ้วยตวงของแห้ง
ช้อนตวง
อุปกรณ์ที่ใช้สาหรับชั่ง ตวง

15. 15
ลังถึง สาหรับนึ่งขนม
เครื่องบดอาหาร สาหรับปั่นเนื้อแตงไทย

16. 16
มีด สาหรับใช้ปอก หรือหั่น
พายพลาสติก หรือพายไม้

17. 17
กรรไกร
ถาดขนม
ภาพประกอบที่ 4 อุปกรณ์การประกอบขนมแตงไทย (ผู้สอนผลิตขึ้นเมื่อ ปี พ.ศ. 2550)

18. 18
การจัดประกอบขนมแตงไทยย้อนยุค
น้องๆ ครับ..... วันนี้พี่ลูกชุบจะพำ
น้องๆ ไปเรียนรู้ขั้นตอน
กำรประกอบขนมแตงไทยย้อนยุค....
แสนอร่อย
ตำมพี่ลูกชุบมำเลยครับ...

19. 19
ขั้นตอนการปฏิบัติ
1. นาแตงไทยไปล้างเปลือกให้สะอาด ผ่าเป็นชิ้น ปาดส่วนเมล็ดด้านในทิ้ง
ปอกเปลือก ใช้แต่เนื้อแตงไทย ตัดเป็นชิ้นเล็ก ๆ

20. 20
2. เนื้อแตงไทยไปบดหรือปั่นให้ละเอียด
3. น้าตาลทราย กะทิ และเกลือ ผสมกับเนื้อแตงไทยปั่นให้ละเอียด

21. 21
4. ส่วนผสมที่ละเอียดดีแล้วเทในกะละมัง หรือชามผสม

22. 22
5. นาแป้งข้าวเจ้า และแป้งมันสาปะหลังผสมกับเนื้อแตงไทยที่ละเอียดดีแล้ว
คนให้ส่วนผสมรวมเป็นเนื้อเดียวกัน

23. 23
6. ใบตองที่ตัดตกแต่งแล้วมาม้วนเป็นกรวย

24. 24
7. ใช้ไม้กลัดให้เรียบร้อย ใช้กรรไกรตัดปากกรวยให้เสมอกัน

25. 25
8. นาส่วนผสมขนมแตงไทยหยอดในกรวยใบตองที่เตรียมไว้ นาไปวางเรียง
ในลังถึง

26. 26
9. นามะพร้าวที่ขูดเป็นเส้นวางด้านบนของขนม ตรงปากกรวยใบตอง

27. 27
10. นาขนมไปนึ่ง โดยใช้ไฟแรง จนขนมสุก สังเกตใบตองจะเป็นสีเหลือง
ประมาณ 20 - 30 นาที

28. 28
11. ขนมที่สุกแล้วเรียงใส่จาน รอให้เย็น นามารับประทาน
ภาพประกอบที่ 5 แสดงขันตอนการประกอบขนมแตงไทยย้อนยุค
้
(ผู้สอนผลิตขึ้นเมื่อ ปี พ.ศ. 2550)

29. 29
ประโยชน์ด้านโภชนาการ
แป้งมัน / แป้งข้าวเจ้า ให้ สารอาหาร คือ คาร์โบไฮเดรตให้พลังงานและให้ความ
อบอุ่นแก่ร่างกาย
เกลือ ให้ สารอาหารไอโอดีนป้องกันโรคคอพอก
มะพร้าว ให้ สารอาหาร คือ ไขมัน ช่วยให้ร่างกายดูดซึมวิตามินเอ ดี อี และ เค
ได้ง่าย ให้พลังงานแก่ร่างกาย ช่วยเพิ่มรสชาติอาหาร และช่วยให้อิ่มนาน
น้าตาล ให้สารอาหาร คือ คาร์โบไฮเดรต ให้พลังงานแก่ร่างกาย ให้ความอบอุ่น
ทาให้ร่างกายสามารถประกอบกิจกรรมต่าง ๆ ได้ดี
กะทิ ให้สารอาหาร คือ ไขมัน เพิ่มรสชาติในอาหาร กะทิไม่มีคอเลสเตอรอล แต่
เพิ่มคอเลสเตอรอล
แตงไทย มีคาร์โบไฮเดรด แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินเอ และวิตามินซี
คุณสมบัติเย็นจัด มีประโยชน์ต่อการดับกระหาย และช่วยถอนพิษไข้ได้ดี คุณสมบัติเด่น
ในการรักษาโรค ได้แก่ อาการไอจากวัณโรค ท้องผูก และโรคปัสสาวะแสบ

30. 30
แบบฝึกหัด
เล่มที่ 6 เรื่องขนมแตงไทยย้อนยุค
คาชี้แจง ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย  หรือ X หน้าข้อความให้ถูกต้อง
...............1. แตงไทยที่จะนามาใช้ในการทาขนมต้องสุกงอม มีกลิ่นหอม
...............2. ไม่จาเป็นต้องทาให้เนื้อแตงไทยละเอียดก็ได้
...............3. ผสมน้าตาลทรายกับเนื้อแตงไทยให้ละลาย เป็นเนื้อเดียวกัน
...............4. นากะทิ แป้งข้าวเหนียว เกลือ ผสมให้เข้ากัน นาไปผสมกับเนื้อแตงไทย
...............5. นาใบตองมาขดเป็นกรวย ตัดตกแต่งปากกรวยให้เสมอกัน
...............6. หยอดขนมใส่ในกรวยใบตองให้เต็ม นาไปใส่ในลังถึงนึ่งให้สุก
...............7. แป้งมันช่วยให้ขนมไม่ติดใบตอง
...............8. ขนมแตงไทยที่ดีจะมีสีเหลืองอ่อน หอม หวาน เนื้อขนมอ่อนนุ่ม ไม่เละ
...............9. กะทิ เป็นส่วนผสมของขนมแตงไทยที่ไม่จาเป็นต้องใช้ก็ได้
..............10. ขนมแตงไทยที่นึ่งสุกแล้วใบตองจะมีสีเหลือง
น้อง...มำทำแบบฝึกหัดกันเถอะ
ไม่ยำกเกินควำมสำมำรถของน้องๆ....
ใช่ไหมคะ.......

31. 31
เฉลยแบบฝึกหัด
เล่มที่ 6 เรื่องขนมแตงไทยย้อนยุค
คาชี้แจง ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย  หรือ X หน้าข้อความให้ถูกต้อง
....... .....1. แตงไทยที่จะนามาใช้ในการทาขนมต้องสุกงอม มีกลิ่นหอม
....... X.......2. ไม่จาเป็นต้องทาให้เนื้อแตงไทยละเอียดก็ได้
.............3. ผสมน้าตาลทรายกับเนื้อแตงไทยให้ละลาย เป็นเนื้อเดียวกัน
.......X.......4. นากะทิ แป้งข้าวเหนียว เกลือ ผสมให้เข้ากัน นาไปผสมกับเนื้อแตงไทย
....... ....5. นาใบตองมาขดเป็นกรวย ตัดตกแต่งปากกรวยให้เสมอกัน
...... .....6. หยอดขนมใส่ในกรวยใบตองให้เต็ม นาไปเรียงในลังถึงนึ่งให้สุก
...... .....7. แป้งมันช่วยให้ขนมไม่ติดใบตอง
....... ....8. ขนมแตงไทยที่ดีจะมีสีเหลืองอ่อน หอม หวาน เนื้อขนมอ่อนนุ่ม ไม่เละ
......X.......9. กะทิ เป็นส่วนผสมของขนมแตงไทยที่ไม่จาเป็นต้องใช้ก็ได้
..... ....10. ขนมแตงไทยที่นึ่งสุกแล้วใบตองจะมีสีเหลือง

32. 32
แบบทดสอบหลังเรียน
เล่มที่ 6 เรื่องขนมแตงไทยย้อนยุค
คาชี้แจง ให้เลือกอักษร ก ข ค และ ง หน้าข้อความที่ถูกต้องที่สุดลงในกระดาษคาตอบ
1. ขนมแตงไทยมีส่วนผสมที่สาคัญได้แก่
ก. กะทิ แป้งมัน น้าตาลทราย
ข. แป้งข้าวเจ้า กะทิ เนื้อแตงไทย
ค. น้าตาลทราย เนื้อแตงไทย กะทิ
ง. เนื้อแตงไทย กะทิ น้าตาล แป้งข้าวเจ้า
2. รสชาติที่อร่อยกลมกลืนของขนมแตงไทยไทย ล้วนมีตัวแปรมาจาก
ก. ความประณีตบรรจงในการทา
ข. วัตถุดิบ ส่วนผสม
ค. เทคโนโลยีที่นามาใช้
ง. ขั้นตอนในการทาขนม
3. ทาไมต้องผสมแป้งข้าวเจ้า แป้งมัน และกะทิให้เป็นเนื้อเดียวกันก่อนจะนาไป
ผสมรวมกับเนื้อแตงไทย
ก. เพื่อให้ขนมรวมเป็นเนื้อเดียวกัน
ข. เพื่อไม่ให้แป้งเกาะตัวเป็นก้อน
ค. เพื่อให้ขนมมีลักษณะดี
ง. เพื่อให้ขนมนุ่มเวลาสุกแล้ว
4. แตงไทยที่สามารถนามาทาขนมได้ต้องมีลักษณะอย่างไร
ก. สุกงอม กลิ่นหอม
ข. สุกพอดี กลิ่นหอม
ค. กลิ่นหอม
ง. สีเหลือง กลิ่นหอม

33. 33
5. กรวยใบตอง ที่สามารถนามาใช้ในการบรรจุขนมแตงไทย ได้แก่ภาพใด
ก. ข.
ค. ง.
6. จงเรียงลาดับขั้นตอนการประกอบขนมแตงไทยให้ถูกต้อง
1. นาเนื้อแตงไทยมาบดให้ละเอียด
2. นากรวยขนมเรียงในลังถึงนึ่งให้สุก
3. ผสมกะทิ แป้งข้าวเจ้า แป้งมัน เกลือให้รวมเป็นเนื้อเดียวกัน นาเนื้อแตงไทยที่
ผสมน้าตาลทรายเรียบร้อยแล้วคนให้เข้ากัน
4. ตักขนมใส่ในกรวยให้เต็ม
ก. 1, 2, 3, 4
ข. 1, 3, 2, 4
ค. 1, 3, 4, 2
ง. 1, 4, 3, 2

34. 34
7. หากต้องการทาให้สีของขนมแตงไทยมีสีสดเข้มขึ้นสามารถใช้สีอะไรผสม
ก. สีชมพู
ข. สีเหลืองไข่
ค. สีเขียวแอบเปิ้ล
ง. สีสีเหลืองเข้ม
8. อุปกรณ์ที่ใช้ในการนึ่งขนมแตงไทยได้แก่
ก. ลังถึง
ข. หม้อนึง่
ค. หม้อตุ๋น
ง. ไหนึ่ง
9. แป้งข้าวเจ้า ใช้เป็นส่วนผสมของขนมแตงไทย มีคุณสมบัติอย่างไร
ก. ช่วยทาให้ขนมเหนียว
ข. ช่วยทาให้ขนมอยู่ตัว
ค. ช่วยทาให้ขนมไม่ติดใบตอง
ง. ช่วยทาให้ขนมมีปริมาณมากกว่าเดิม
10. เราจะทราบได้อย่างไรว่าขนมที่นึ่งสุกแล้ว
ก. ใบตองจะนิ่ม
ข. ขนมจะเหนียวไม่ติดใบตอง
ค. ใบตองจะมีสีเหลือง เนื้อขนมจะอยู่ตัว
ง. ขนมจะมีกลิ่นหอม

35. 35
พี่ลูกชุบหวังว่ำ...........น้องๆ
คงจะนำควำมรู้ในเรื่อง กำรจัดประกอบ
ขนมแตงไทยย้อนยุค...
ไปประยุกตใช้
ในชีวิตประจำวันได้นะครับ....
นะครับ....

36. 36
กระดาษคาตอบ
เล่มที่ 6 เรื่องขนมแตงไทยย้อนยุค
ชื่อ – สกุล.............................................................เลขที.่ ...............ชั้น......................
ทดสอบหลังเรียน
ข้อ คาตอบ คะแนน
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
รวม

37. 37
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน - หลังเรียน
เล่มที่ 6 เรื่องขนมแตงไทยย้อนยุค
ชื่อ – สกุล.............................................................เลขที.่ ...............ชั้น......................
แบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลังเรียน
ข้อ คาตอบ คะแนน ข้อ คาตอบ คะแนน
1 ก 1 ง
2 ง 2 ข
3 ข 3 ข
4 ข 4 ก
5 ข 5 ข
6 ข 6 ค
7 ข 7 ข
8 ค 8 ก
9 ค 9 ข
10 ก 10 ค
รวม รวม
ถูกต้องทั้งหมดใช่ไหมคะ...
เก่งมำกคะ..พี่ขนมเทียนขอให้
ทุกคนโชคดีนะคะ.....

38. 38
เอกสารอ่านประกอบ
ขนมไทย. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://naichef.somegs.com/khanomthai 1. html#top, 2550.
ขนมไทย. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://www.tipfood.com/Thaidessert/ Thaidessert
topic 3 htm, 2550.
คณาจารย์จากวิทยาลัยในวัง. ตารับอาหารวิทยาลัยในวัง. กรุงเทพมหานคร :
สานักพิมพ์แสงแดด, 2534.
จริยา เดชกุญชร. ขนมไทย เล่ม 1. กรุงเทพมหานคร : ศูนย์หนังสือจุฬาฯ, 2549.
แตงไทย Muskmelon. (ออนไลน์). แหล่งที่มา :
http://www.itmstrade.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=
538604936&Ntype=31, 2549.
ประหยัด สายวิเชียร. กลวิธีการสอนอาหารและโภชนาการ. นพบุรีการพิมพ์ เชียงใหม่, 2544.
ยุวดี จอมพิทักษ์. ขนมไทยสูตรดั้งเดิม ทาเองได้. กรุงเทพมหานคร : สานักพิมพ์ผู้จัดการ
สุขภาพ, 2546.
สารอาหารที่จาเป็นต่อร่างกาย (ออนไลน์). แหล่งที่มา :
http://www.horapa.com/content.php?Category=Healthy&No=571, 2549.
วิไลลักษณ์ อิสระมงคลพันธ์. ขนมไทยรสอร่อย. กรุงเทพมหานคร : สานักพิมพ์แม่บาน จากัด,
้
2550.
วันดี ณ สงขลา. ขนมไทยเมื่อวันวาน. กรุงเทพมหานคร : ศูนย์หนังสือจุฬาฯ, 2550.
ศรีสมร คงพันธุ์. ขนมไทย เล่ม 1 . กรุงเทพมหานคร : สานักพิมพ์แสงแดด, 2534.
อรวสุ นพพรรค์. ขนมไทย. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์, 2542.