1. พานพุมดอกไม
รายวิชางานพานพุ่มดอกไม้
(งานประดิษฐ์ ทเี่ น้ นเอกลักษณ์ ไทย)
ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 5

2. พานพุมดอกไม


3. พานพุมดอกไม
พานพุ่ม เป็ นงานประณี ตศิลป์ อีกประเภทหนึ่งที่ประดิษฐ์สืบเนื่อง
ควบคู่กบการจัดดอกไม้ประเภทมาลัย เครื่ องแขวน ซึ่ งเป็ นงานประดิษฐ์
ั
ที่ใช้ในงานราชพิธี มีค่าสําหรับชาวไทยมาตั้งแต่โบราณ จนถึงปั จจุบน ั
ซึ่ งในงานพิธีต่างๆ อาทิเช่น งานเฉลิมฉลองในพระราชพิธีต่างๆ
่
พิธีวางพานพุมถวายราชสักการะพระบรมรู ปสมเด็จพระมหิ ตลาธิเบศร
อดุลยเดชวิกรมพระบรมราชชนก พิธีที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา
ใช้สกการะสิ่ งศักดิ์สิทธิ์ ต้องมีพานพุม เป็ นสิ่ งสําคัญในพิธีน้ น
ั ่ ั

4. พานพุมดอกไม
ประเภทของพานพุ่มดอกไม้
1. พุ่มดอกไม้ สด หรือเรียกว่ า ดอกไม้ พ่ม คือ การนําดอกไม้ ใบไม้ และส่ วนต่ างๆ
ุ
ของดอกไม้ มาจัดแต่ งหรือปักให้ เกิดเป็ นรูปทรงพุ่มกลม รูปทรงดอกบัวตูมที่
ส่ วนกลางพุ่มจะโป่ งและมียอดแหลม การประดิษฐ์ พ่มดอกไม้ สดนี้ จะต้ องมีแกน
ุ
หรือหุ่นปัก ในบางครั้งจึงเรียกว่ า
“การประดิษฐ์ พ่มแบบขึนหุ่น”
ุ ้
2. พานดอกไม้ สด คือ การนําดอกไม้ ใบไม้ และส่ วนต่ างๆ ของดอกไม้ มาจัดแต่ ง
เป็ นรูปลักษณะพุ่ม เป็ นกอ หรือเป็ นรูปช่ อดอกไม้ สวยงามและเหมาะสมกับโอกาส
ใช้ งาน การจัดพานดอกไม้ สดนีมกจะไม่ ค่อยพิถพถนในการใช้ วสดุหรือรูปทรงของ
้ ั ี ิั ั
แกนมากนัก สามารถประดิษฐ์ ได้ ตามความคิดสร้ างสรรค์ ของผู้ประดิษฐ์ ได้ อย่ าง
กว้ างขวาง

5. ตัวอย่ างพานพุ่มดอกไม้

6. ตัวอยางพานพุมดอกไม

7. ตัวอย่ างพานดอกไม้ สด

8. ส่ วนประกอบพานพุ่มดอกไม้ ทใช้ ในพิธีการต่ างๆ
ี่
มาลัยตุ้ม
ทัดหู มาลัยแบน
อุบะ ตัวพุ่ม
ดอกข่ า
แบบเย็บ

9. ส่ วนประกอบพานพุ่มดอกไม้ ทใช้ ในพิธีการต่ างๆ
ี่
มาลัยตุ้ม
ตัวพุ่ม
มาลัยแบน
แบบเย็บ

10. หน้ าทีและประโยชน์ การใช้ งานพานพุ่มดอกไม้
่
• เป็ นเครื่องสั กการะบูชาพระและสิ่ งศักดิ์สิทธิ์
• เป็ นเครื่องถวายพระพร เทิดพระเกียรติ
• ใช้ ไหว้ และสั กการะครูอาจารย์
• ใช้ เป็ นพานสํ าหรับรับนําสั งข์ พานแหวนหมั้น พานขันหมาก
้
• เป็ นเครื่องประดับตกแต่ งบ้ าน หรือจัดแต่ งห้ องพิธีต่างๆ
• มอบเป็ นของขวัญแสดงความยินดี งานฉลองยศหรือตําแหน่ ง