yliko

1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ (323-30 π.Χ.)
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ορισμός: Ελληνιστικήεποχή : η περίοδος από το 323 π.Χ. (θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου) ως το 30
π.Χ. (κατάληψη της Αιγύπτου από τους Ρωμαίους).
Ελληνίζω: συμπεριφέρομαι ως Έλληνας
Γενικά χαρακτηριστικά
Ως γενικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης περιόδου αναφέρονται:
 ο κατακερματισμός της αυτοκρατορίας του Μ. Αλεξάνδρου μετά τον θάνατο του
λόγω των συνεχών συγκρούσεων των διαδόχων του.
 νέα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά δεδομένα
 η παγίωση της απόλυτης μοναρχίας με τη διακυβέρνηση των ελληνιστικών Βασιλείων
από δυναστείες που ίδρυσαν οι διάδοχοι του Μ. Αλεξάνδρου.
 η μετατόπιση του κέντρου βάρους από την κυρίως Ελλάδα στις μεγαλουπόλεις της
Ανατολής.
 η διατήρηση από ορισμένες πόλεις-κράτη της κυρίως Ελλάδας της εσωτερικής τους
οργάνωσης και η συγκρότηση ομοσπονδιών (συμπολιτείες) από άλλες.
 η βαθμιαία επέκταση των Ρωμαίων στον ελληνικό χώρο και την Ανατολή από τον 2ο
αιώνα π.Χ.
1. Ο ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
1.2. ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Α) Οικονομικά
Οι κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου και η εξάπλωση του ελληνισμού στη Ανατολή είχαν ως
αποτέλεσμα σημαντικές μεταβολές στον οικονομικό τομέα:
 Δημιουργήθηκε ενιαίο οικονομικό σύστημα σε Έλληνες και αλλοεθνείς:
• χρησιμοποιήθηκε κοινό νομισματικό σύστημα
• κοινή δημοσιονομική πολιτική
• κοινός τρόπος συναλλαγών
 Οι βασιλείς:
• κάτοχοι της γης και του μεγαλύτερου μέρους της παραγωγής
• ανταλλαγή των παραγόμενων αγαθών μεταξύ των βασιλείων  άνοιγμα νέων
οριζόντων στο εμπόριο λόγω της πλούσιας γεωργικής παραγωγής
 Για τη διευκόλυνση των συναλλαγών:
• τα ελληνικά νομίσματα αντικατέστησαν τα περσικά
• δημιουργήθηκαν τράπεζες
• χρησιμοποιήθηκαν επιταγές.
Β) Κοινωνικά
 Διαμόρφωση μιας προνομιούχου αστικής τάξης (λιγοστοί):
• αποτελούνταν κυρίως από Έλληνες και λίγους ελληνίζοντες γηγενείς
• ασχολούνταν με το εμπόριο, τις τραπεζικές επιχειρήσεις και τη διοίκηση (βασιλικοί
υπάλληλοι).
 Γηγενείς (οι περισσότεροι):
• ήταν κυρίως εργάτες και μικροκαλλιεργητές

2. • συγκεντρώνονταν στις πόλεις αναζητώντας καλύτερη τύχη.
 Δούλοι (πολυπληθείς): ιδιαίτερα μεγάλος ήταν ο αριθμός τους – αυξήθηκε προκειμένου να
καλύπτονται οι ανάγκες της πλούσιας διαβίωσης των ηγεμόνων και των ανώτερων κοινωνι-
κών στρωμάτων.
Γ) Πολιτικά
Α)Στα ελληνιστικά Βασίλεια το σύστημα διακυβέρνησης ήταν η απόλυτη μοναρχία:
 Οι ηγεμόνες:
• συγκέντρωναν στο πρόσωπο τους όλες τις εξουσίες
• κυβερνούσαν με ένα επιτελείο από Έλληνες και λίγους εξελληνισμένους γηγενείς
που ανήκαν σε ανώτερα οικονομικά στρώματα
• την αίγλη τους επαύξανε η λατρεία των υπηκόων τους.
 Οι πολίτες:
• δεν διαδραμάτιζαν κανένα ρόλο στη διακυβέρνηση του κράτους
• ενδιαφέρονταν μόνο για το ατομικό τους συμφέρον.
Β)Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους το κέντρο βάρους μετατοπίστηκε από την κυρίως Ελλά-
δα στις μεγαλουπόλεις της Ανατολής
 αποτέλεσαν τα διοικητικά, οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα του ελληνιστικού κόσμου.
 Την ίδια περίοδο ο ελλαδικός χώρος κυβερνήθηκε γενικά κατά τα πρότυπα της
μακεδονικής βασιλείας.
 Ωστόσο κάποιες πόλεις-κράτη (Αθήνα, Σπάρτη, Ρόδος κ.ά.) διατήρησαν την αυτονομία
τους, εξακολουθώντας όμως να υπακούν στις επιθυμίες των βασιλέων, ενώ
 κάποιες περιοχές (Αχαΐα, Αιτωλία) συγκρότησαν ομοσπονδίες.