Εισαγωγικό μάθημα στην Ιστορία της Β' Γυμνασίου.

1. Από τη Ρώμη στο Βυζάντιο

2. Ιταλική ενοποίηση
• Ελληνικός κόσμος: έριδες
• Ιταλική χερσόνησος: ενοποίηση  κέντρο: Ρώμη
• Παράγοντες που ευνόησαν την άνοδο της Ρώμης
– Προνομιακή θέση (όχθες Τίβερη ποταμού  εμπόριο)
– Μετακίνηση αγροτικού πληθυσμού  Ρώμη
Τίβερης
Ρώμη

3. Πολίτευμα και
κοινωνία
• Βασιλεία: πρώτο πολίτευμα
• 509 π.Χ.: δημοκρατία
– Σύγκλητος: συμβουλευτικό σώμα
• Πολίτες: πατρίκιοι  παλιοί γαιοκτήμονες
πληβείοι  φτωχοί
• Όταν πέτυχαν την ειρήνη στο εσωτερικό τους
μπόρεσαν να επεκτείνουν την κυριαρχία τους

4. Η Ρώμη επεκτείνεται
τέλη 3ου αι. π.Χ.
• 1ο βήμα: κυριαρχεί στον ιταλικό βορρά και νότο
• 2ο βήμα: κυριαρχεί στη Δυτική Μεσόγειο και Σικελία
• Συγκρούεται με τους Καρχηδόνιους και υπερισχύει
Χάρτης: Πηγή: κ. Ευ. Σερδάκη 4ο Γυμνάσιο Ηρακλείου

5. Υποταγή ελληνικού κόσμου
• 202 π.Χ.: Οι Ρωμαίοι νικούν τους Καρχηδόνιους και
στρέφουν το ενδιαφέρον τους στον ελληνικό κόσμο
• Ο Ελληνικός κόσμος: διαιρεμένος – αποδυναμωμένος
• Μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει μεταναστεύσει
• Το εμπόριο έχει παρακμάσει
• Δεν συνειδητοποιούν τον κίνδυνο από δυτικά
• Οι Ρωμαίοι επεμβαίνουν στις ελληνικές υποθέσεις και
φροντίζουν να σπέρνουν τη διχόνοια
• ΔΗΛΑΔΗ:

6. Οι μάχες των Ελλήνων
• Συνασπισμός ελληνικών πόλεων κατά
Φιλίππου Ε΄ της Μακεδονίας  οι Ρωμαίοι
«βοηθούν»  ήττα Φιλίππου (Κυνός Κεφαλές
197 π.Χ.)
• 196 π.Χ. οι Ρωμαίοι διακηρύσσουν την
ελευθερία των ελληνικών πόλεων:
ζητωκραυγάζουν οι Έλληνες

7. Η υποταγή του ελληνικού κόσμου
• Ανασυντάσσονται οι Μακεδόνες και στρέφονται
κατά των Ρωμαίων λίγα χρόνια μετά
• 168 π.Χ. οριστική ήττα Μακεδόνων (Πύδνα) 
• Οι Ρωμαίοι υποτάσσουν τις υπόλοιπες ελληνικές
πόλεις
• 146 π.Χ. ήττα αχαϊκής συμπολιτείας: η Κόρινθος
καταστρέφεται και οι κάτοικοί της  δούλοι
• 30 π.Χ., Οκταβιανός: κατάκτηση Αιγύπτου  η
Αίγυπτος μετατρέπεται σε ρωμαϊκή επαρχία

8. Ακμή Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας
• Από την υποταγή της Αιγύπτου και μετά η Ρώμη
 αυτοκρατορία
• Ο Οκταβιανός  απόλυτος κυρίαρχος και παίρνει
το όνομα Αύγουστος (σεβαστός)
• Γίνεται αρχηγός στρατού, νομοθετεί, απονέμει
δικαιοσύνη, γίνεται ποντίφηκας (αρχιερέας) 
• Σύγκλητος, άρχοντες: χάνουν τη δύναμή τους
• Μετά τον Οκταβιανό η δύναμη των
αυτοκρατόρων αυξάνει

9. Κατακτήσεις Αυγούστου, 30 π.Χ. – 14 μ.Χ.
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία: κατά το θάνατο του Αυγούστου 14 μ.Χ.
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία: τέλος βασιλείας Τραϊανού 117 μ.Χ.
Περιοχές που χάθηκαν από τον Τραϊανό 114-117 μ.Χ.
Μάχη
Πηγή: Utah State University

10. Ρωμαϊκή ειρήνη – Pax Romana
2ος – 1ος αι. μ.Χ.
• Η τεράστια αυτοκρατορία διαιρείται σε επαρχίες
• Ο αυτοκράτορας ορίζει τους διοικητές επαρχιών
• Μισθοφορικός στρατός προστατεύει τη χώρα
• Επικρατεί ειρήνη και οι επαρχίες ευημερούν
• Πραγματοποιούνται δημόσια έργα (λιμάνια,
δρόμοι κτλ.)  ανάπτυξη εμπορίου  αύξηση
παραγωγής
• Οι πόλεις αποκτούν σχετική αυτονομία, εύκολα
γίνεται κανείς Ρωμαίος πολίτης  οι άνθρωποι
νιώθουν ότι τους σέβονται και δεν εξεγείρονται

11. Η Αππία οδός

12. Η αυτοκρατορία σε κρίση
3ος αι. μ.Χ.
• Η ακμή δεν κρατάει για πάντα
• Οικονομική κρίση + αύξηση της δύναμης της
αυτοκρατορικής φρουράς  χάος
• Διοκλητιανός  μεταρρυθμίσεις => ανόρθωση
κράτους
• Διοκλητιανός: είναι αδύνατο η αυτοκρατορία να
κυβερνάται από έναν μόνο  μοιράζει την εξουσία σε
δύο Αυγούστους και δύο Καίσαρες (=βοηθοί των
Αυγούστων)  Τετραρχία
• Διοκλητιανός: μεταφέρει την έδρα του στη Νικομήδεια
Βιθυνίας  ισχυρό ελληνικό στοιχείο

13. Κωνσταντίνος: η μεγάλη στροφή
• Τετραρχία  συγκρούσεις για την εξουσία
• Στη Δύση: σύγκρουση Κωνσταντίνου – Μαξέντιου
για τον τίτλο του Αυγούστου
• Ο Κωνσταντίνος υπερισχύει
• 313 μ.Χ.: διάταγμα Μεδιολάνων: ελευθερία κάθε
θρησκευτικής λατρείας
• 324 μ.Χ.: Κωνσταντίνος επικρατεί και στο
Ανατολικό μέρος της αυτοκρατορίας  απόλυτος
κυρίαρχος
• Αποφασίζει τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην
Ανατολή κοντά στο αρχαίο Βυζάντιο

14. Η Νέα Ρώμη
• Βυζάντιο: στρατηγικά &
γεωγραφικά πλεονεκτήματα
• Νοέμβριος 324 μ.Χ.
θεμελιώνεται η νέα
πρωτεύουσα
• Νέα Ρώμη  Κωνσταντινούπολη
• 11 Μαίου 330 μ.Χ.:
εγκαίνια της
Κωνσταντινούπολης
• Αρχή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας

15. «Ο Κωνσταντίνος, με τη μεταφορά της πρωτεύουσας, πίστευε
ότι θα αναγεννήσει το ρωμαϊκό κράτος. Χωρίς να το
υποπτεύεται θεμελίωσε μια ελληνική αυτοκρατορία.»
Κατσουλάκος, Θ. κ.α., Αρχαία Ιστορία Α’ Γυμνασίου, σελ. 146