Το Blog της Ε΄2 τάξης του Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Σερρών (T4e journal issue_05_sept2015)

Σε αυτή την έκδοση …
Journal
News Letter No 2 Σεπτέμβριος 2015 - ΤΟΜΟΣ Β
Το Teachers4europe Journal !!!
Η Αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Ελλάδα
ξεκινώντας το 2011 το δίκτυο Τ4Ε με τους
πρώτους 95 δασκάλους προσπάθησε να
προσφέρει στους εκπαιδευτικούς μας, που
εθελοντικά συμμετέχουν στην επιμόρφωση
αυτή, όλη την απαραίτητη ενημέρωση για
την Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό να μπορούν
να συνεισφέρουν στη διαμόρφωση των
αυριανών ενεργών πολιτών της. Σήμερα,
τέσσερα χρόνια μετά, το δίκτυο Τ4Ε αριθμεί
750 μέλη στην Πρωτοβάθμια και
συνεχίζουμε με την συνεισφορά και των 72
πρεσβευτών μας. Φέτος για πρώτη χρονιά
ξεκινάμε στη Δευτεροβάθμια με 130
υποψηφίους που θα εκπαιδευτούν τον
Ιανουάριο σε άμεση συνεργασία και με το
πιλοτικό πρόγραμμα School Ambassadors
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το περιοδικό που έχετε στα χέρια σας ή στον
υπολογιστή σας, και με την βοήθεια του
ανανεωμένου μας ιστότοπου, αποτελεί πλέον
ένα εργαλείο που συνεισφέρει στην συνοχή
του δικτύου και την συστηματική διάδραση
του με την εκπαιδευτική κοινότητα μέσω
της ποικιλίας των θεμάτων του.
Καλή συνέχεια λοιπόν σε όλους μας στο
δύσκολο έργο που όμως μας αρέσει να
επιτελούμε και γι αυτό έχει επιτυχία!!!
Αργύρης Περουλάκης
Αναπληρωτής Επικεφαλής
Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα
“Teachers4Europe Journal”.
Το περιοδικό μας!!!
Το περιοδικό μας είναι γενικού
περιεχομένου και δωρεάν
προσβάσιμο στους αναγνώστες
α) με την μορφή Newsletter από
τις εκδόσεις της Ευρωπαϊκής
επιτροπής, αλλά και
β) με τη μορφή δυναμικής
ιστοσελίδας στον ιστότοπο
http://www.teachers4europe.gr
Η ομάδα των
Teachers 4 Europe

Teachers4europe Journal News Letter No2– Τόμος Β - Σεπτέμβριος 2015
Teachers4europe Journal
News Letter No2
Σεπτέμβριος 2015
Τόμος Β
2
Το περιοδικό Teachers4Europe Journal είναι γενικού ενδιαφέροντος,
με ευρύτατη θεματολογία και πολυτροπικό ύφος συγγραφής. Η ποιότητά του
εμφανής, καθώς αποτελείται από άρθρα με τεκμηριωμένες θέσεις των
συντακτών (Teachers4Europe), οι οποίοι και τα υπογράφουν, ανάλογα με
την ειδικότητα, τα ενδιαφέροντά τους, τα όσα απασχολούν την κοινή γνώμη
αλλά και την έρευνα στο χώρο της παιδείας. Όμως, καθοριστικής σημασίας
για την δημιουργία του περιοδικού μας και του Newsletter Νο2 – Τόμος Β-
2015 που το συνοδεύει είναι η συμβολή και η συνεργασία των:
*Η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα
*Η Ομάδα έργου της δράσης Teachers 4 Europe
*Οι συντάκτες μας:
Καραγκιόζης Ιωάννης
Κελεσίδης Ευάγγελος
Κουσκουρίδα Φραγκούλα,
Λαζαράκη Φανή
Λαζαρίδης Ιωάννης
Μανάφη Ιωάννα
Παπαδοπούλου Αγνή
Τζαμπάζη Ελευθερία
Τραγαζίκης Παναγιώτης
Χουλιάρα Ξανθή
*Οι υπεύθυνοι για την επιμέλεια
των κειμένων
Ανδρούτσος Αλέξανδρος
Δαμάσκου Ευτυχία
Κασσωτάκη-Ψαρουδάκη Πόπη
Κουσκουρίδα Φραγκούλα
Λαζαράκη Φανή
Μανώλη Βάια
Στέφας Ιωάννης,
Παπαδοπούλου Αγνή
*O σχεδιασμός & η τελική επιμέλεια του Newsletter Νο2 (τόμος Β) έγινε
από τη:
*O σχεδιασμός & η δημιουργία της ιστοσελίδας έγινε από τους:
Χουλιάρα Ξανθή & Ανδρούτσο Αλέξανδρο.

News Letter No2
Τόμος Β
3
Ειδικότερα, στο Newsletter Νο2– Τόμος Β-2015, του περιοδικού
Teachers4Europe Journal, η θεματολογία έχει ως εξής:
Ανάπτυξη, επιμόρφωση και
ασφάλεια στο διαδίκτυο, σχολείο
και γονείς, με την Ξανθή
Χουλιάρα & την Τζαμπάζη
Ελευθερία
Διαπολιτισμικότητα, οργάνωση
και πολιτισμός, με την Αγνή
Παπαδοπούλου
Εκπαίδευση & Δικτύωση, με τον
Ιωάννη Καραγκιόζη
Εκπαίδευση και παχυσαρκία: με
την Φραγκούλα Κουσκουρίδα
Ανάπτυξη, πολυγλωσσία και
πολυτροπικά κείμενα, με την
την Ιωάννα Μανάφη και τον
Ευάγγελο Κελεσίδη
Ειδική Αγωγή, Ψυχολογία &
Διαπολιτισμικότητα: με την την
Φανή Λαζαράκη
Εκπαίδευση και ΤΠΕ, με τον
Παναγιώτη Τραγαζίκη
Ευρωπαϊκή ταυτότητα &
συνείδηση, Ευρώπη των λαών &
των πολιτών, με τον Ιωάννη
Λαζαρίδη

News Letter No2
Τόμος Β
4
Περιεχόμενα
E-step & safer internet (Χουλιάρα Ξανθή & Τζαμπάζη
Ελευθερία, σελ 5)
Εργαλεία κατασκευής ψηφιακών παιχνιδιών για την
πρωτοβάθμια εκπαίδευση και οι εκπαιδευτικές τους χρήσεις
(Παναγιώτης Τραγαζίκης, σελ 10)
«Ευρω-παραμύθι»: Ένα WebQuest για την Ευρώπη για
μικρά παιδιά (Ευάγγελος Κελεσίδης & Ιωάννα Μανάφη, σελ.
20)
Το Πρόγραμμα Τ4Ε και η μέθοδος project -«Ένα
ευρωπαϊκό γεύμα»: ενδεικτικό σχέδιο εργασίας (Ιωάννης Θ.
Λαζαρίδης, σελ 31)
Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Γονέων με Παιδιά 3-8 ετών με
Προβλήματα Διαγωγής (Λαζαράκη Φανή, σελ 40 )
Το Blog της Ε΄2 τάξης του Πειραματικού Δημοτικού
Σχολείου Σερρών «Κωνσταντίνος Καραμανλής» (Καραγκιόζης
Ιωάννης, σελ 48)
Η παιδική παχυσαρκία και η συσχέτισή της με τον
ανεπαρκή ύπνο (Φραγκούλα Κουσκουρίδα, σελ 56)
Ενιαιοποίηση της γνώσης: οργάνωση και σχεδίαση
πολιτιστικών προγραμμάτων σε παιδιά προσχολικής και
σχολικής ηλικίας (Αγνή Παπαδοπούλου, σελ 65)

News Letter No2
Τόμος Β 5
E-step & ασφάλεια στο διαδίκτυο
t4e Ambassador
Τζαμπάζη Ελευθερία
T4e 2014-2015
E-step & safer internet
Chouliara Xanthie
t4e Ambassador
Tzampazi Eleftheria
T4e 2014-2015
Abstract:
The project e-step is a transnational
collaborative European project funded by the
Comenius programme. The project's duration
was 2 years (01/12/2013-31/12/2015) and
was attended by six partners from five
different countries. Its goal was to enhance
the benefits that has proven to yield the
involvement of parents in multiple aspects of
school life (reduction of school leakage
improvement in learning, greater
involvement of children, behavioral
problems, learning disabilities, issuing the
social problems, opening the schools in
society) (Chelioti, 2015). The thematic that
the Primary School of Highland Zone
negotiated is "Safer Internet"
Περίληψη:
To e-step είναι ένα Διακρατικό συνεργατικό
Ευρωπαϊκό έργο που χρηματοδοτήθηκε από
το πρόγραμμα Comenius. Η διάρκεια του
έργου ήταν 2 χρόνια (01/12/2013 -
31/12/2015) και συμμετείχαν έξι εταίροι από
πέντε διαφορετικές χώρες. Στόχος του ήταν
να ενισχύσει τα οφέλη που έχει αποδειχθεί
ότι παρέχει η εμπλοκή των γονέων σε
πολλαπλές πτυχές της σχολικής ζωής
(μείωση σχολικής διαρροής, βελτίωση στη
μάθηση, ενεργότερη συμμετοχή των
παιδιών, προβλήματα συμπεριφοράς, άρση
μαθησιακών δυσκολιών, αντιμετώπιση
κοινωνικών προβλημάτων, άνοιγμα του
σχολείου στην κοινωνία) (Χελιώτη, 2015). Η
θεματική που διαπραγματεύτηκε το Δ/Σ
Ορεινής Ζώνης στο πλαίσιο του είναι η
«Ασφάλεια στο διαδίκτυο» («Safer Internet”
A. E-step
Πρόκειται για ένα μεγάλο και σημαντικό
βήμα στο να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς
και τους διευθυντές των σχολείων να
αποκτήσουν και να ενισχύσουν τέτοιες
συμπεριφορές, δεξιότητες, γνώσεις και
προσόντα που Να εμπλέξουν
αποτελεσματικά τους γονείς στα σχολεία και
να αλληλοεπιδρούν μαζί τους μέσω των
τεχνολογιών κοινωνικής δικτύωσης. Οι
μακροπρόθεσμοι στόχοι του συνοψίζονται
στα εξής:
 Να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για
την υποστήριξη και τη βελτίωση της
συνεργασίας μεταξύ σχολείων και
γονέων.
 Να αυξήσει την ευαισθητοποίηση στα
σχολεία της Ευρώπης σχετικά με τη
σημασία της γονεϊκής εμπλοκής στα
σχολεία.
 Να παρέχει μια φιλική προς το χρήστη
προσέγγιση για τη συνεργασία γονέων
και εκπαιδευτικών μέσω διαδικτυακών
εργαλείων.
Μέσω της συμμετοχής τους στο πρόγραμμα
ESTEP αλλά και με την ολοκλήρωσή του, οι
επιμορφούμενοι ανέπτυξαν, επέκτειναν και
εξάσκησαν μια σειρά από ικανότητες σε
σχέση με:
 τη χρήση ψηφιακών μέσων και μέσων
κοινωνικής δικτύωσης
 τις δεξιότητες επικοινωνίας
 τη συμμετοχή στην κοινότητα
 τη διαχείριση έργου
 την αναστοχαστική πρακτική

News Letter No2
Τόμος Β
6
 την πληροφόρηση και έρευνα
 τον σχεδιασμό του έργου και τον ορισμό
στόχων
 τη συγκέντρωση δεδομένων
 την ομαδική εργασία
 την συνεργασία με άλλα άτομα
Μορφές εκμάθησης στο e-step
 πρόσωπο με πρόσωπο, σύγχρονη και
ασύγχρονη διαδικτυακή δραστηριότητα
 ανάλυση και σύνθεση διαφόρων
κειμένων σε διαφορετικούς
μορφότυπους,
 συμμετοχή σε μια σειρά από
δραστηριότητες εκμάθησης,
συμπεριλαμβανομένων σύντομων
παραδόσεων (σύγχρονη, ασύγχρονη ή
και τα δύο) και εργαστήρια,
 συμμετοχή σε αλληλεπίδραση και
εκμάθηση ψηφιακής διαμεσολάβησης,
 έρευνα και συγκέντρωση δεδομένων,
 συζήτηση και αντιπαράθεση με άλλους
επιμορφούμενους,
 συζήτηση και αντιπαράθεση με έναν
ευρύτερο αριθμό εμπλεκομένων στην
σχολική κοινότητα,
συμπεριλαμβανομένων των
επιμορφούμενων, των νέων, των
γονιών, άλλων εκπαιδευτικών και
ευρύτερων αντιπροσώπων της τοπικής
κοινωνίας την οποία εξυπηρετεί το
σχολείο/κολέγιο,
 εξαγωγή και ανάλυση των ποσοτικών
και ποιοτικών δεδομένων (Birmingham
City University, 2014)
B. Safer internet – Δραστηριότητες
Τι είναι το διαδίκτυο;
Το διαδίκτυο είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο
συνδεδεμένων υπολογιστών, οι οποίοι
μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω
τηλεφωνικών γραμμών, καλωδίων και
δορυφόρων. Μέσω του διαδικτύου είναι
εφικτή η μετάδοση πληροφοριών σε μορφή
κειμένου, εικόνων, βίντεο και μουσικής.
Τι μπορούμε να κάνουμε στο διαδίκτυο;
 Περιήγηση ή Σερφάρισμα του
διαδικτύου: αναζήτηση ιστοσελίδων οι
οποίες μπορούν να περιέχουν κείμενα,
εικόνες, ήχους ή βίντεο.
 E – mail: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
 Chat: Χρησιμοποιείται για να στείλουμε
άμεσα μηνύματα σε φίλους ή άγνωστους
μέσω του διαδικτύου. Τα Chat rooms
αποτελούν ηλεκτρονικούς τόπους
συνάντησης.
 On – line games
 Newsgroups: ιστοσελίδες στις οποίες
ένα άτομο μπορεί να δημοσιοποιήσει
στοιχεία για κάποιο θέμα (π.χ.
ηλεκτρονικά περιοδικά και εφημερίδες).
 On – line shops: Αγορές μέσω
διαδικτύου
Τα παιδιά και το διαδίκτυο
Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με το
διαδίκτυο σε μικρή ηλικία και σε μία μεγάλο
εύρος χώρων. Συγκεκριμένα:
 Σχολείο
 Σπίτι
 Φίλους
 Βιβλιοθήκες
 Κέντρα νεότητας
 Internet café
 Συσκευές κινητής τηλεφωνίας
Δραστηριότητα 1 (ομαδική):
 Συγκεντρώνουμε όσες λέξεις
θεωρούμε ότι συνδέουν το διαδίκτυο
με την ζωή μας

News Letter No2
Τόμος Β
7
 Ομάδες των 8-10 ατόμων
 Επιλογή εκπροσώπων
 Συνεργασία των εκπροσώπων των
ομάδων στην καταγραφή των λέξεων
σε ειδικό χώρο και ανακοίνωση
αυτών
Προβληματισμός:
Θα αφήνατε ποτέ τα παιδιά σας σε μία
πλατεία χωρίς επιτήρηση να συζητούν, να
παίζουν και δημιουργούν σχέσεις με
αγνώστους;
Δραστηριότητα 2 (ομαδική):
Οι 4 η 8 ομάδες καταγράφουν:
Α) Δυνατά σημεία
Β) Ευκαιρίες
Γ) Αδύνατα σημεία
Δ) Απειλές
…του διαδικτύου στη ζωή μας
Οι εκπρόσωποι των ομάδων συνεργάζονται
για την οργάνωση των αποτελεσμάτων στον
ειδικό χώρο.
Δυνατά σημεία του διαδικτύου
Είναι ένας ευχάριστος χώρος ο οποίος
παρέχει δυνατότητες διασκέδασης. Παρέχει
πλούσια πληροφόρηση και αποτελεί
αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής
κοινότητας. Είναι βολικό και εύκολα
προσβάσιμο. Άμεση και οικονομική
επικοινωνία Επινοητικό (παρέχει ένα μεγάλο
εύρος δραστηριοτήτων).
Ευκαιρίες που παρέχει το διαδίκτυο
Διευκολύνει την έκφραση ορισμένων
συμπεριφορών με ένα τρόπο που παρέχει
ασφάλεια καθώς υπάρχουν λιγότερες
πιθανότητες εντοπισμού και στιγματισμού
του ατόμου. Συμβάλει στην μείωση των
αναστολών. Αποτελεί ένα περιβάλλον όπου
μπορούν να εκφραστούν και να
ικανοποιηθούν ανάγκες όπως:
 Ανάγκη διαπροσωπικής επαφής και
της αίσθησης του ανήκειν
 Την ανάγκη για μάθηση
 Τη ανάγκη διερεύνησης προσωπικών
ενδιαφερόντων, ικανοτήτων,
αντιλήψεων και στάσεων
Αδύνατα σημεία του διαδικτύου
Υπερβολικός χρόνος ενασχόλησης με το
διαδίκτυο. Ανοχή. Απαιτείται περισσότερος
χρόνος παραμονής στο διαδίκτυο για να
επιτύχουμε ικανοποίηση/ Αποτυχημένες
προσπάθειες μείωσης του χρόνου που
αφιερώνει στο διαδίκτυο. Συμπτώματα
συνδρόμου απόσυρσης. Αισθήματα
αναστάτωσης, ευερεθιστότητας, κατάθλιψης
όταν γίνονται προσπάθειες να μειωθεί η χρήση
του Διαδικτύου. Χρήση του διαδικτύου
προκειμένου να αποφευχθούν συμπτώματα
απόσυρσης.
Απειλές από τη χρήση διαδικτύου
Εθισμός:
 Παραμονή On – line για μεγαλύτερο
χρονικό διάστημα από το προτιθέμενο
 Παραμέληση υποχρεώσεων
 Απότομη πτώση της σχολικής επίδοσης
 Απομόνωση και μείωση του χρόνου
δραστηριοτήτων και του χρόνου που
περνούν με φίλους
 Επιθετικότητα
 Μεταβολή της συμπεριφοράς

News Letter No2
Τόμος Β
8
 Λέει ψέματα για το χρόνο που περνάει
στο Διαδίκτυο σε κοντινά πρόσωπα.
 Αδιαφορία για πράγματα που τον / την
ευχαριστούσαν
 Χρήση του Διαδικτύου για να ξεφύγει
από τα προβλήματα της
καθημερινότητάς του ή για να
ανακουφίσει δυσάρεστα συναισθήματα
(π.χ. ενοχή, άγχος, κατάθλιψη)
 Πονοκέφαλοι
 Ξηρότητα οφθαλμών
 Συνέχιση χρήσης παρά την εμφάνιση
δυσκολιών στην οικογενειακή, σχολική
και προσωπική ζωή.
Επιπτώσεις του εθισμού στο διαδίκτυο
 Σχολική αποτυχία
 Διαταραχές ύπνου
 Κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση.
 Μειωμένη φυσική δραστηριότητα
 Προβλήματα στις οικογενειακές και
διαπροσωπικές σχέσεις
 Χαμηλή ποιότητα ζωής.

News Letter No2
Τόμος Β
9
Δραστηριότητα 3 (Ομαδική)
Φοράω το καπέλο μου και…
6 ομάδες: Η κάθε ομάδα έχει ένα
συγκεκριμένο καπέλο. Στο φυλλάδιο που
πήρατε εξηγεί τι σημαίνει το καπέλο αυτό
σύμφωνα με τη θεωρία του De Bono.
Αντιμετωπίστε το περιστατικό που σας
δόθηκε μέσα από την οπτική του καπέλου
που σας έτυχε… Φοράμε τα καπέλα μας και
ξεκινάμε!!!
Αντί Επιλόγου
Η χρήση του διαδικτύου αποτελεί μέρος της
εκπαιδευτικής και επαγγελματικής
πραγματικότητας. Η προώθηση της
τεχνολογικής αγραμματοσύνης, μέσω της
πλήρης απαγόρευσης της χρήσης του
διαδικτύου δεν αποτελεί λύση του
προβλήματος.
Ειδικότερα:
 Μην ενστερνίζεστε τη βολική άποψη
ότι το διαδίκτυο προκαλεί εθισμό.
 Το διαδίκτυο είναι ένα μέσο
επικοινωνίας, γνώσης, αλλά και
ψυχαγωγίας Να θυμάστε ότι τα
παιδιά θα έχουν πρόσβαση στο
διαδίκτυο εκτός σπιτιού.
 Είναι σημαντικό να υπάρχουν
ξεκάθαρη κανόνες για την περιήγηση
σε σχέση με τη περιήγηση στο
διαδίκτυο.
 Μην πανικοβάλλεστε όταν το παιδί
σας περάσει ολόκληρο στο
Σαββατοκύριακο παίζοντας στον
υπολογιστή. Μια νευρική αντίδραση
στις ψηφιακές προτιμήσεις των
παιδιών αντενδείκνυται όσο και μια
ιδιαίτερα ανεκτική στάση.
 Αν οι επισκέψεις και τα
τηλεφωνήματα των φίλων αρχίσουν
να αραιώνουν σημαντικά, λάβετε
άμεσα μέτρα. Κίνδυνος αποξένωσης.
 Συζητήστε άμεσα με το παιδί στην
περίπτωση που οι οικογενειακές
στιγμές μειωθούν σημαντικά λόγω
του υπολογιστή.
 Μην απαγορεύεται κάτι έτσι απλά.
Εξηγήστε τους λόγους που σας
οδήγησαν σε αυτή την απόφαση.
 Προβληματιστείτε γιατί το παιδί
εστιάζει όλη την ύπαρξη του σε
φανταστικούς κόσμους και δε
βρίσκει νόημα στην καθημερινή ζωή.
Χρήσιμες ιστοσελίδες-Πηγές
Ε-step (Eleni Chelioti 2015)
http://portal.opendiscoveryspace.eu/blog/elen
ichelioti/20150602-831246
Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (www.sch.gr )
Λογισμικά ελεγχόμενης πρόσβασης
(http://internet-filter-
review.toptenreviews.com )
Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Εθνικών Κόμβων
Ασφαλούς Διαδικτύου
(www.saferinternet.org )
Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου
(www.saferinternet.gr )
Ελληνική Ανοιχτή Γραμμή για καταγγελία
ύποπτου περιεχομένου στο διαδίκτυο
(report@safeline.gr / www.safeinternet.gr /
τηλ.:2119558450).
Πληροφορίες για τους χαρακτηρισμούς των
ηλεκτρονικών παιχνιδιών (www.pegi.info /
www.pegionline.info )

News Letter No2
Τόμος Β
10
Εργαλεία κατασκευής ψηφιακών παιχνιδιών
για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και οι
εκπαιδευτικές τους χρήσεις.
Game development tools for primary school
and educational use.
Παναγιώτης Τραγαζίκης, Δάσκαλος,
ptragaz@sch.gr
Panagiotis Tragazikis, Schoolteacher,
ptragaz@sch.gr
Abstract: This article aims to introduce
game development tools, which could be
used in primary education for educational
use. It mainly focuses on the possibilities of
educational implementation, in various
subjects that differentiates the intervention
compared with more common educational
tools , in order to facilitate and support
educational goals other than programming
skills and knowledge in ICT. Base on
bibliographical research and the experience
derived from the use of game development
tools in classroom, aims to reveal some
critical factors in educational context.
Περίληψη: Το άρθρο αυτό στοχεύει στην
παρουσίαση εργαλείων κατασκευής
ψηφιακών παιχνιδιών, τα οποία μπορούν να
χρησιμοποιηθούν στην πρωτοβάθμια
εκπαίδευση για την υποστήριξη
εκπαιδευτικών λειτουργιών. Κυρίως
στοχεύει να αναδείξει τις δυνατότητες
εκπαιδευτικών εφαρμογών, σε διάφορα
διδακτικά αντικείμενα που διαφοροποιούν
την παρέμβαση, σε σχέση με περισσότερο
συνηθισμένα εκπαιδευτικά εργαλεία, με
στόχο τη διευκόλυνση και την επίτευξη των
εκπαιδευτικών στόχων, διαφορετικών από
τον προγραμματισμό και τις γνώσεις πάνω
στις ΤΠΕ. Βασίζεται σε βιβλιογραφική
έρευνα και στην εμπειρία που έχει αντληθεί
από τη χρήση εργαλείων κατασκευής
ψηφιακών παιχνιδιών σε σχολικές τάξεις.
Στοχεύει δε να αναδείξει κάποιους κρίσιμους
Ελευθερία Τζαμπάζη :
Εκπαιδευτικός
teacher4europe 2014-15
Ξανθή Χουλιάρα (Med – Phd St):
Εκπαιδευτικός του 4ου Δημοτικού
Σχολείου Ζακύνθου, International
Coordinator, teacher4europe 2011,
Συντονίστρια του Δικτύου Σχολικής
Καινοτομίας 2008-2012, Εκπαιδεύτρια
Ενηλίκων από το 2002, t4e Ambassador
2013

News Letter No2
Τόμος Β
11
παράγοντες που αναδύονται με τη χρήση
τους στο εκπαιδευτικό πλαίσιο.
Λέξεις κλειδιά: εργαλεία κατασκευής
ψηφιακών παιχνιδιών, μάθηση βασισμένη
στο ψηφιακό παιχνίδι, μάθηση βασισμένη
στην κατασκευή ψηφιακών παιχνιδιών.
Εισαγωγή
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί πολλά
εργαλεία με τα οποία μπορούν να
κατασκευαστούν παιγνιώδεις δραστηριότητες
και ψηφιακά παιχνίδια, από μαθητές της
πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα εργαλεία αυτά
έχουν ενταχθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία
με πολλαπλούς τρόπους. Η προσέγγιση μας
εστιάζει στην πρόθεση των κατασκευαστών να
συνδέσουν το εργαλείο με τη διδακτική πράξη
και ο κύριος στόχος ήταν να προσεγγιστεί
κριτικά το εύρος των δυνατοτήτων τους και η
αποτελεσματικότητά σε εκπαιδευτικές
εφαρμογές. Ύστερα από αναζήτηση που έγινε
κάτω από τους όρους Educational Game
Creation Tools, Educational Game Making Tools,
Educational Game Development Tools,
Educational Game Building Resources,
μελετήθηκαν τα ακόλουθα εργαλεία
κατασκευής ψηφιακών παιχνιδιών με δύο
κριτήρια: Αν εμφανίζουν ειδικό περιεχόμενο
υποστήριξης στον ιστότοπό τους σχετικό με την
εκπαίδευση και αν υπάρχει ερευνητικό υλικό
πάνω στη διδακτική πράξη με αυτά τα εργαλεία
με μαθητές. Εστιάσαμε περισσότερο στη
δυνατότητα χρήσης από μαθητές
πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, μελετώντας
περιπτώσεις εφαρμογής γενικά, αφού δεν
υπήρχε πάντα βιβλιογραφική αναφορά στην
πρωτοβάθμια εκπαίδευση και εκτιμώντας τις
δυνατότητές τους σύμφωνα με τη διδακτική
μεθοδολογία που ακολουθήθηκε στη
δημιουργία ψηφιακών παιχνιδιών από μαθητές
με τη χρήση του Scratch, Τραγαζίκης (2011).
Επιπλέον στη διερεύνησή μας περιλάβαμε και
περιπτώσεις εργαλείων που απλά
κατασκευάζουν ερωτήσεις ή παζλ, με τη λογική
ότι μπορούν να αποτελέσουν μια καλή βάση για
να ενσωματώσει κάποιος δραστηριότητες σε
κανονικά ψηφιακά παιχνίδια, στοχεύοντας
κυρίως στην υποστήριξη της γνωστικής
περιοχής που στοχεύει. Δεν εστιάσαμε καθόλου
στις περιπτώσεις εκείνες που η κατασκευή
απλών παιχνιδιών, έχει ως στόχο να διδάξει
κάποια γλώσσα προγραμματισμού. Ο λόγος
είναι ότι κάτι τέτοιο αφορά μόνο μια περιοχή
των αναλυτικών προγραμμάτων, που
σχετίζονται με τον προγραμματισμό. Η
διερευνητική μας προσπάθεια εστίασε στη
διάσταση να συνδεθούν τέτοια εργαλεία, με
περιοχές του αναλυτικού προγράμματος
διαφόρων διδακτικών αντικειμένων.
Η δομή που προσεγγίστηκε το ζήτημα
περιλαμβάνει τρεις ενότητες:
• Τη σύντομη παρουσίαση εργαλείων με
τα οποία μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν
παιχνίδια ή παιγνιώδεις δραστηριότητες.
• Την επιλογή εκείνων που μπορούν να
υποστηρίξουν την κατασκευή ψηφιακών
παιχνιδιών και παιγνιωδών εφαρμογών, μέσα
από βιβλιογραφική αναζήτηση των τρόπων
χρήσης τους.
• Την κριτική θεώρηση πάνω στις
εφαρμογές και τη χρήση των εργαλείων.
1. Εργαλεία κατασκευής ψηφιακών
παιχνιδιών
Στην αναζήτησή μας για τον εντοπισμό
εργαλείων κατασκευής ψηφιακών παιχνιδιών
και βασιζόμενοι στα κριτήρια που αναφέρθηκαν
παραπάνω εντοπίσαμε τα εργαλεία που
αναφέρονται παρακάτω. Θα πρέπει επίσης να
αναφέρουμε ότι με όλα τα εργαλεία μπορούν
να κατασκευαστούν εφαρμογές που αφορούν
μεγαλύτερης ηλικίας μαθητές, αλλά να
χρησιμοποιηθούν και από εκπαιδευτικούς στην

News Letter No2
Τόμος Β
12
υλοποίηση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Σε κάθε
εργαλείο αναφέρεται το όνομα, μια σύντομη
περιγραφή των δυνατοτήτων του και
παραθέτεται και ο σχετικός ιστότοπος. Πολλά
εργαλεία είναι δωρεάν, τα εργαλεία που έχουν
κόστος αγοράς προσφέρουν μια έκδοση δωρεάν
όπου με τις δυνατότητες που δίνει μπορεί
σίγουρα να υποστηρίξει εκπαιδευτικές
εφαρμογές σε μια ομάδα μαθητών.
1. Adventure maker: ένα εργαλείο που
μπορείς να φτιάξεις παιχνίδια για Windows,
PSP, iPhone, και iPod touch. Η προσέγγιση
γίνεται τόσο μέσα από κώδικα αλλά και με πολύ
απλό τρόπο που καθένας μπορεί να
χρησιμοποιήσει. Εισάγεις μια σειρά εικόνων,
δημιουργείς μια σειρά από σημεία διάδρασης
(hot spot), παράγεις μια σειρά δράσεων,
ενώνεις τις εικόνες κι έχεις εύκολα ένα παιχνίδι.
Η δυνατότητα χρήσης κώδικα και εισαγωγής
πάνω από 150 εικόνων δίνεται μόνο στην
έκδοση επ’ αμοιβή. Επιπλέον υποστηρίζει
εκπαιδευτικά παιχνίδια.
Ιστότοπος:
www.adventuremaker.com/downloads.htm
2. Agent Cubes: το οποίο δίνει τη
δυνατότητα να σχεδιάσεις κόσμους
χρησιμοποιώντας κύβους, να τους
προγραμματίσεις και αφού φτιάξεις παιχνίδια,
να τα δημοσιεύσεις ως HTML5. Επιπλέον η
αναφορά του στην εκπαίδευση, εστιάζει στην
υποστήριξη των εκπαιδευτικών από μια ομάδα
επαγγελματιών και καθοδηγητών και όχι μόνο
στην υποστήριξη του εργαλείου διαδικτυακά.
Ιστότοπος:
http://www.agentsheets.com/agentcubes/index
.html
3. Alice: Αποτελεί ένα εργαλείο για την
κατασκευή διαδραστικών ιστοριών, που γίνεται
σε δύο χώρους, ένα χώρο δημιουργίας σκηνών
και ένα χώρο προγραμματισμού. Μπορεί να
αποτελέσει όμως και τη βάση για τη δημιουργία
κάποιας παιγνιώδους δημιουργίας. Υπάρχει
πλούσια βιβλιογραφία και υποστηρικτικό υλικό
για εκπαιδευτικούς σκοπούς το οποίο εστιάζει
κυρίως στη δυνατότητα απόκτησης δεξιοτήτων
προγραμματισμού υποστηρίζοντας τη γλώσσα
java. Γενικότερα βιβλιογραφικά η όλη
προσπάθεια εστιάζει στην απόκτηση δεξιοτήτων
πάνω στην επιστήμη των υπολογιστών και την
ανανέωση και καινοτομία του αναλυτικού
προγράμματος προς αυτή την κατεύθυνση.
Ιστότοπος: http://www.alice.org/index.php
4. Fusion: Ένα ακόμη εργαλείο που
προβλέπει χρήση για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Υπάρχει και ειδική έκδοση, με πλήρες
υποστηρικτικό υλικό συσχετισμένο με το
αναλυτικό πρόγραμμα (ΗΠΑ), παρουσιάζει
παραδείγματα παιχνιδιών που έχουν
συσχετιστεί με διάφορα πεδία που αφορούν
απόκτηση βασικών δεξιοτήτων, σε επίπεδο
νηπιαγωγείου ή για μεγαλύτερες ηλικίες, από
θέματα επιστήμης και φιλολογίας έως θέματα
επαγγελματικού προσανατολισμού.
Ιστότοπος: http://www.clickteam.com/fusion-
in-education/
5. Gamestar Mechanic: Το εργαλείο αυτό
έχει ειδική αναφορά για εκπαιδευτικούς και
γονείς και διαθέτει πολύ υλικό για να φτιάξει
κάποιος ψηφιακά παιχνίδια. Προσφέρει
εκτεταμένη υποστήριξη και έχει χρησιμοποιηθεί
σε πολλές περιπτώσεις και από πολλες
ηλικιακές ομάδες.
Ιστότοπος: https://gamestarmechanic.com/
6. Gamefroot: Αποτελεί ένα εργαλείο που
δημιουργείς ψηφιακά παιχνίδια με την τεχνική
σύρε και άφησε. Υποστηρίζει εκτεταμένα
εκπαιδευτικές διαδικασίες με πλήρες αναλυτικό
πρόγραμμα. Εστιάζει στον προγραμματισμό

News Letter No2
Τόμος Β
13
αλλά από το υλικό που υπάρχει μπορεί να
χρησιμοποιηθεί και σε άλλες εφαρμογές.
Ιστότοπος: http://gamefroot.com/
7. Globaloria: Χρησιμοποιείται, από ένα
εκτεταμένο δίκτυο σχολείων και εκπαιδευτικών,
στις ΗΠΑ, με στόχο να εμπλέξει το αναλυτικό
πρόγραμμα με τη δημιουργία ψηφιακών
παιχνιδιών με ιδιαίτερα ενθαρρυντικά
αποτελέσματα στην ανάπτυξη δημιουργικών
ιδεών, στη δημιουργία με ψηφιακά μέσα και
στην εκμάθηση μέσω των κοινωνικών δικτύων.
Ιστότοπος: http://globaloria.com/
8. Little Big Planet: Αποτελεί ένα παιχνίδι
για το Play Station, το οποίο έχει δημιουργήσει
ένα εκπαιδευτικό πακέτο. Χρησιμοποιώντας το
παιχνίδι και τα εργαλεία που προσφέρει οι
εκπαιδευτικοί αποκτούν τη δυνατότητα να
έχουν πρόσβαση στη δημιουργία επιπέδων που
σχετίζονται με περιοχές του αναλυτικού
προγράμματος, στην περίπτωσή μας τα εθνικά
πρότυπα (British National Curriculum). Ο
συνδυασμός μιας ισχυρής συσκευής
πολυμέσων και ένα προηγμένο σύστημα
ελέγχου ανίχνευσης κίνησης μπορεί να παρέχει
στους εκπαιδευτικούς νέα εργαλεία για να
εμπλέξει τους μαθητές τους στις ικανότητες του
21ου αιώνα.
Ιστότοπος:
http://littlebigplanet.playstation.com/games/litt
lebigplanet-2
9. Kodu: Αποτελεί ένα εργαλείο
εξεικονισμένου ή οπτικού προγραμματισμού, με
το οποίο δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να
δημιουργήσουν παιχνίδια για το PC και Xbox με
απλό τρόπο. Το Kodu μπορεί να χρησιμοποιηθεί
για να διδάξει δημιουργικότητα, επίλυση
προβλημάτων, ψηφιακή αφήγηση, καθώς και
τον προγραμματισμό. Μπορεί να
χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή ψηφιακών
παιχνιδιών, τόσο από τα μικρά παιδιά, όσο και
από ενήλικους χωρίς γνώσεις
προγραμματισμού. Υπάρχει υποστήριξη για
εκπαιδευτικούς σκοπούς. Στον ιστότοπο
εμφανίζονται δύο διαστάσεις χρήσης, ή μία
αφορά τη σύνδεση με το αναλυτικό πρόγραμμα
(ΗΠΑ) σε μια ενότητα που σχετίζεται με τον
πλανήτη Άρη, καθώς και μια ενότητα με θέμα το
νερό. Επίσης υπάρχει και μια έκδοση που
δουλεύει σε λειτουργία αφής και στοχεύει στην
εκμάθηση προγραμματιστικών αρχών.
Ιστότοπος: http://www.kodugamelab.com/
10. Scratch: Σχεδιασμένο από την ομάδα
Lifelong Kindergarten research group του MIT
Media Lab προκειμένου να υποστηρίξει τις
ικανότητες του 21ου αιώνα όπως αυτές
περιγράφονται από τον οργανισμό, 21st
Centuryskills (http://www.21stcenturyskills.org).
Το γεγονός αυτό εξυπηρετείται, από τη
δημιουργία μιας ποικιλίας εφαρμογών, με τη
χρήση του λογισμικού από μαθητές, των οποίων
η ηλικία ξεκινά από τα 5 με 8 έτη και σύμφωνα
με τις στατιστικές χρήσης στις ΗΠΑ, που
δίνονται από τον ιστότοπο υποστήριξης,
παρουσιάζει μια συγκέντρωση χρηστών γύρω
από τις ηλικίες 11 έως 21. Πρόκειται για ένα
εργαλείο οπτικού προγραμματισμού που
μπορεί να λειτουργεί τοπικά αλλά και
διαδικτυακά.
Ιστότοπος: http://scratch.mit.edu.
Το AR- Spot: Θεωρείται επέκταση του Scratch
και στοχεύει σε δραστηριότητες επεκταμένης
πραγματικότητας (Augmented Reality) αλλά,
μπορείς να σχεδιάσεις και παιχνίδια.
Ιστότοπος:
http://ael.gatech.edu/lab/research/authoring/ar
spot/
11. Purpose games: δίνει τη δυνατότητα να
φτιάξεις τα δικά σου παιχνίδια που κυρίως

News Letter No2
Τόμος Β
14
ενσωματώνουν διάδραση, γνώσεις και χρονικό
περιορισμό ως χαρακτηριστικά και σχετίζονται
με διάφορες περιοχές του αναλυτικού
προγράμματος (ΗΠΑ). Μπορείς να παίξεις τα
παιχνίδια που συνδέονται με τον ιστότοπο
προκειμένου να υιοθετήσεις ιδέες. Κυρίως
αφορά κουίζ και παζλ και δίνεται η δυνατότητα
να αναμετρηθείς με μέλη μιας ομάδας.
Ιστότοπος: http://www.purposegames.com/
12. Parade of games: Πρόκειται για έναν
ιστοχώρο που σε πληροφορεί πώς θα φτιάξεις
παιχνίδια με απλά εργαλεία όπως το
powerpoint , στη λογική των παιχνιδιών
θησαυρού. Μέσα από τη χρήση του λογισμικού
παρουσίασης, δίνονται οδηγίες για δράσεις και
αποστολές που έχουν παιγνιώδη χαρακτήρα.
Ιστότοπος:
http://facstaff.uww.edu/jonesd/games/index.ht
ml
13. Touch Develop: Μια ακόμη
προσπάθεια της Microsoft στην κατεύθυνση της
εκμάθησης κώδικα και προγραμματιστικών
πρακτικών εν γένει. Αποτελεί εργαλείο
προσανατολισμένο στη δημιουργία πολλαπλών
εφαρμογών για φορητές συσκευές, αλλά πέραν
των άλλων δίνει και τη δυνατότητα να
κατασκευαστούν και ψηφιακά παιχνίδια για pc
και μπορεί να υποστηρίξει όλες τις πλατφόρμες.
Υπάρχει και ειδική ενότητα που αναφέρεται σε
εκπαιδευτικές εφαρμογές. Ο προγραμματισμός
μπορεί να γίνει με οπτικοποιημένο τρόπο και
δίνει τη δυνατότητα να επιλέξεις μεταξύ τριών
κατηγοριών χρηστών από τον αρχάριο έως τον
εξαιρετικά ειδικό.
Ιστότοπος: https://www.touchdevelop.com/
14. Zondle: μια ιστοσελίδα που προσπαθεί
να δημιουργήσει ερωτήσεις για ομάδες
θεμάτων μελέτης οι οποίες ανακατώνονται με
διάφορα παιγνιώδη μοτίβα. Υπάρχουν χιλιάδες
θεμάτων που έχουν ήδη κατασκευαστεί, και
μπορεί κάποιος να εισάγει την ερώτησή του σε
συνδυασμό με κάποιο παιχνίδι που θα επιλέξει.
Ιστότοπος:
https://www.zondle.com/publicPagesv2/default
.aspx
Τα παραπάνω εργαλεία μπορούν να
χρησιμοποιηθούν κατά τη γνώμη μας από
μαθητές δημοτικού, για τη δημιουργία
ψηφιακών παιχνιδιών για εκπαιδευτικούς
σκοπούς. Μπορούν να υποστηρίξουν επίσης
κάτω από ορισμένους όρους, εφαρμογές που
παίζονται στον χώρο με φορητές συσκευές. Δεν
αναζητήσαμε όμως περισσότερα εργαλεία που
είναι σχεδιασμένα γι’ αυτό τον σκοπό, επειδή
θεωρούμε πως η χρήση προς αυτή τη διάσταση
αποτελεί μια διαφορετική περιοχή μελέτης.
Αναφέραμε μόνο ένα εργαλείο σε αυτό το πεδίο
κι αυτό γιατί αποτελεί επέκταση ενός άλλου.
Από τα παραπάνω εργαλεία επίσης μόνο το
Kodu και το Scratch ενσωματώνουν τα ελληνικά
και μπορούν να αξιοποιηθούν σε όλες τους τις
δυνατότητες κυρίως ως προς το να
υποστηρίξουν δράσεις με μικρότερες ηλικίες.
Με όλα όμως θεωρούμε ότι μπορούν να γίνουν
δράσεις με μαθητές.
2. Τρόποι χρήσης επιλεγμένων
εργαλείων
Προσπαθώντας να σκιαγραφήσουμε, μερικά
από τα εργαλεία αυτά και τον τρόπο που
ενσωματώνονται σε εκπαιδευτικές διαδικασίες
μπορούμε να δούμε ότι:
Στην περίπτωση του Alice ένα εργαλείο που
στοχεύει στη δημιουργία ιστοριών,
χρησιμοποιείται για την κατασκευή παιχνιδιών
με στόχο την κατανόηση των αρχών του
προγραμματισμού Werner, L. et al (2009). Η
προσπάθεια δημιούργησε 23 παιχνίδια πάνω σε
διαφορετικές αρχές προγραμματισμού και
κρίθηκε θετική για τους συμμετέχοντες. Ωστόσο

News Letter No2
Τόμος Β
15
αναφέρονται κάποιοι περιορισμοί του
λογισμικού όπως ο αριθμός των διαθέσιμων
χαρακτήρων και σκηνών καθώς και η δυσκολία
ταυτόχρονης κίνησης των χαρακτήρων. Μια
άλλη διάσταση είναι η εκπαίδευση
εκπαιδευτικών Rodger et al (2010) όπου
χρησιμοποιείται για την εκμάθηση
προγραμματιστικών αρχών.
Για τη χρήση του Little Big Planet 2 θα
αναφέρουμε το πρόγραμμα Little Big Planet
Club (2011) http://teamkaizengames.com/in-
the-classroom/ National Collaborative Project
(2006)
http://www.ngcproject.org/program/littlebigpla
net-club που στοχεύει στη διδασκαλία
συνεργατικής επιχειρηματικότητας,
εστιάζοντας στα κορίτσια και χρησιμοποιώντας
το βασικό αναλυτικό πρόγραμμα των ΗΠΑ
(STEM- science, technology, engineering, and
mathematics). Η προσέγγιση αυτή επιλέχθηκε,
γιατί σύμφωνα με τον σχεδιασμό του έχει
ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που ταιριάζουν σε
κορίτσια, ώστε να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη
εμπλοκή στις διαδικασίες. Το παιχνίδι –
εργαλείο χρησιμοποιήθηκε από κάποιες ομάδες
και επειδή βραβεύτηκε η δράση, θεωρήθηκε ότι
λειτούργησε αποτελεσματικά στο πεδίο που
ενσωματώθηκε. Επίσης σε ένα πρόγραμμα με
τη συμμετοχή 100 μαθητών, εκτός σχολικού
προγράμματος και εστιάζοντας στην ανάπτυξη
δεκαέξι ικανοτήτων Passey (2012),
διαπιστώθηκαν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά
αποτελέσματα για μια ομάδα ικανοτήτων που
αφορούν, την ομαδική εργασία και την
επικοινωνία, την ικανότητα σκέψης, τη
δημιουργική σκέψη καθώς και την ικανότητα
επίλυσης προβλημάτων και ανάπτυξης της
ερευνητικής σκέψης.
Το Kodu κρίνεται αποτελεσματικό στη χρήση σε
μια κανονική τάξη και ενσωματωμένο στο
τυπικό αναλυτικό πρόγραμμα Fowler & Cusack
(2011). Διαπιστώθηκε ότι λειτουργεί
αποτελεσματικά σε μια τρίωρη παρέμβαση
βασισμένη στο αναλυτικό πρόγραμμα της Ν.
Ζηλανδίας σε σχέση με την τεχνολογία. Οι
συμμετέχοντες εστίασαν στο ευχάριστο της
διαδικασίας εκμάθησης προγραμματιστικών
αρχών σε σχέση με την παραδοσιακή
διαδικασία.
Το Scratch έχει χρησιμοποιηθεί εκτός των
άλλων και για την εκμάθηση
προγραμματιστικών αρχών μέσω της
κατασκευής παιχνιδιών και μπορούμε να
αναφέρουμε μια παρέμβαση 8 εβδομάδων
Wilson et al. (2012), το οποίο βασίστηκε στην
κατασκευή παιχνιδιών τύπου λαβύρινθου. Τα
ευρήματα συμπίπτουν με εκείνα των Maloney,
J. et al (2008) κυρίως ως προς τις αρχές
προγραμματισμού που υιοθετούν οι μαθητές
προκειμένου να κατασκευάσουν παιχνίδια. Το
παρόμοιο AR- Spot που σκοπεύει σε εμπειρία
επεκταμένης πραγματικότητας, βασίζεται στο
Scratch και έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να
χρησιμοποιείται από παιδιά. Μια περίπτωση
χρήσης αποτελεί η βελτίωση του αλφαβητισμού
παιδιών ενός έτους με τη βοήθεια 20 φοιτητών
παιδαγωγικής. Το συνολικό αποτέλεσμα ήταν
θετικό για την εξέλιξη τόσο των παιδιών όσο και
των φοιτητών που πήραν μέρος στη σχεδίαση
του υλικού Silva (2013).
Στην περίπτωση των Purpose games δεν έχουμε
ψηφιακά παιχνίδια, αλλά παιγνιώδεις
δραστηριότητες. Το βασικό σύστημα που
δημιουργεί την παιγνιώδη διαδικασία είναι ο
χρόνος ο οποίος συνδυάζεται με κουίζ και
ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών. Στην ίδια
λογική κινείται και το Parade of games in
powerpoint, όπου χρησιμοποιεί το περισσότερο
«οικείο» powerpoint για την κατασκευή
παιγνιωδών δραστηριοτήτων, με μεγαλύτερη
ποικιλία όμως κατηγοριών, αλλά το κυριότερο
είναι ότι δίνει ιδέες για την κατασκευή

News Letter No2
Τόμος Β
16
δραστηριοτήτων από τη μεριά των
εκπαιδευτικών Mungai & Jones (2002).
Παρόμοιας λογικής είναι και το Zondle με
βασικό σημείο τη δυνατότητα να πάρεις ιδέες
από την κοινότητα και να φτιάξεις παιχνίδι που
βασίζονται στην επεξεργασία των ερωτήσεων.
Επίσης προσφέρεται ιδιαίτερα για τη χρήση με
φορητές συσκευές. Μια ενδιαφέρουσα
διάσταση τη χρήσης του πάνω στην
νευροεκπαιδευτική έρευνα του Holmes & Jones
(2013) είναι ότι η ομαδική χρήση διευκολύνει το
σύνολο της τάξης που προσεγγίζει εκπαιδευτικά
θέματα μέσα από το παιχνίδι.
To Gamefroot αποτελεί ένα εργαλείο το οποίο,
σε μια αξιολόγηση της χρηστικότητας για τη
χρήση από μαθητές Md Ibharim & Yatim, (2013)
βαθμολογήθηκε με τη μέγιστη βαθμολογία μαζί
με ένα άλλο εργαλείο το Gamestar Mechanic.
Για το τελευταίο εργαλείο που όπως αναφέραμε
έχει πολλές εφαρμογές σε διάφορες ηλικιακές
ομάδες, επισημαίνουμε μια διαδικασία
εφαρμογής στις πραγματικές συνθήκες μιας
τάξης και των ενθαρρυντικών αποτελεσμάτων
Kehring, G. (2011) ως προς τη συμμετοχή των
μαθητών και την επίτευξη των εκπαιδευτικών
στόχων. Ειδικότερα οι πολλές εκπαιδευτικές
εφαρμογές του Gamestar Mechanic,
παραπέμπουν σε διάφορους τρόπους
εισαγωγής τέτοιων εργαλείων, στους οποίους
θα αναφερθούμε στη συνολική προσέγγιση που
θα γίνει στη συνέχεια σχετικά με τον σχεδιασμό
εκπαιδευτικών σεναρίων. Τα σενάρια αυτά
οργανώνονται με παιδαγωγικούς όρους και
κριτήρια, ώστε να αναπτυχθεί μια δομή, που
έχει στόχο οι εμπλεκόμενοι να εισαχθούν στο
σχεδιασμό ψηφιακών παιχνιδιών Salen (2007).
Η αξιολόγηση της προσπάθειας συνοδεύεται
από μια θετική εικόνα από τη χρήση του
εργαλείου, σε ότι αφορά την εμπλοκή των
μαθητών και την επίτευξη των εκπαιδευτικών
στόχων. Πολλές νεότερες χρήσεις του εργαλείου
επαναβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητά του
ιδιαίτερα στην ανάπτυξη των ικανοτήτων πάνω
στην προγραμματιστική σκέψη Lun Wu &
Richards, (2011).
To Globaloria, χρησιμοποιήθηκε για την
επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών,
στις ανάγκες του 21ου αιώνα Whitehouse
(2011), και θεωρήθηκε ότι βοήθησε σημαντικά
σε αυτή τη διάσταση. Οι εφαρμογές που
συναντά κανείς είναι αρκετές. Θα αναφέρουμε
ένα πρόγραμμα επαγγελματικού
προσανατολισμού για τα κορίτσια, μέσα από τη
δημιουργία παιχνιδιών για μαθητές Κ-12
Minnigerode & Reynolds (2013). Η χρήση της
πλατφόρμας συναντάται σε πολλά σχολεία των
ΗΠΑ Johnson et al (2012).
3. Κριτική θεώρηση
Στις παραπάνω αναφορές έγινε επιλογή από
μια σειρά εργαλείων τα οποία έχουν
χρησιμοποιηθεί σε εκπαιδευτικές εφαρμογές
και εστιάσαμε κυρίως στις περιπτώσεις που
η εφαρμογή συνδυάστηκε και με
ακαδημαϊκή έρευνα. Είναι γεγονός ότι πάρα
πολλοί εκπαιδευτικοί έχουν χρησιμοποιήσει
σε ολόκληρο τον κόσμο τέτοια εργαλεία,
προκειμένου να υποστηρίξουν διάφορες
εκπαιδευτικές παρεμβάσεις. Ένα μεγάλο
μέρος της προσπάθειας, εστιάζει κυρίως στη
χρήση αυτών των εργαλείων για τη βελτίωση
και την αποτελεσματικότερη εμπέδωση από
τη μεριά των εκπαιδευομένων, των αρχών
και των διαδικασιών του προγραμματισμού,
ξεκινώντας από τι μικρές ηλικίες και
στοχεύοντας στις μεγαλύτερες.
Η παρουσίαση, όμως, όλων των παραπάνω,
στοχεύει στο να αναζητήσει τρόπους χρήσης
τους, πέρα από την εκμάθηση
προγραμματισμού και αρχών των ΤΠΕ
γενικότερα. Το ερώτημα που τίθεται είναι
κατά πόσο τα εργαλεία αυτά μπορούν να
λειτουργήσουν αποτελεσματικά σε άλλες
περιοχές του αναλυτικού προγράμματος και
κυρίως να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από
τους μαθητές. Διαπιστώσαμε στην
βιβλιογραφία την ύπαρξη όλων των

News Letter No2
Τόμος Β
17
θεωρητικών προσεγγίσεων οι οποίες
μπορούν να συνοψιστούν στα ακόλουθα:
 Ένα μεγάλο μέρος των εφαρμογών
αφορά τη χρήση στην εκμάθηση των
αρχών του προγραμματισμού.
 Παρότι τα εργαλεία που
αναφέρθηκαν είναι
προσανατολισμένα για χρήση σε
εκπαιδευτικές δραστηριότητες, δεν
υπάρχει για πολλά από αυτά αρκετό
ερευνητικό υλικό για να δούμε τη
λειτουργία τους.
 Ένα μέρος σχετίζεται με τη
δημιουργία υλικού πάνω στον βασικό
πυρήνα των μαθημάτων του
αναλυτικού προγράμματος με κέντρο
τις ΗΠΑ.
 Μπορούν να καλύψουν και
ευρύτερες περιοχές του αναλυτικού
προγράμματος όπως πχ τον
επαγγελματικό προσανατολισμό.
 Μια άλλη προσέγγιση αποτελεί η
χρήση έτοιμων παιχνιδιών, που
δίνουν τη δυνατότητα να
δημιουργηθούν επιπλέον επίπεδα ή
επεκτάσεις, που σχετίζονται με
συγκεκριμένες μαθησιακές περιοχές.
 Παιχνίδια που αποτελούν
ψηφιοποιημένα περιβάλλοντα
αναλογικών παιχνιδιών μπορούν να
φτιαχτούν από απλούστερα εργαλεία,
όπως πχ το powerpoint και να
υποστηρίξουν διάφορα διδακτικά
αντικείμενα.
 Τα εργαλεία μπορούν να στοχεύσουν
και σε ζητήματα ανάπτυξης της
επικοινωνίας και
αποτελεσματικότερης λειτουργία της
τάξης.
 Μπορούν να βοηθήσουν στην
αποτελεσματικότερη κατασκευή
παιδαγωγικών σεναρίων, με τη
συμμετοχή των μαθητών.
 Μπορούν να έχουν την ίδια
αποτελεσματικότητα που έχει η
χρήση τους και από μαθητές και από
εκπαιδευτικούς, οι οποίοι μπορούν αν
προσεγγίσουν διδακτικές περιοχές
χρησιμοποιώντας τη λογική της
προγραμματιστικής σκέψης.
 Υπάρχουν πάντα μια σειρά από
ζητήματα που ανακύπτουν σε σχέση
με την επιλογή, χρήση και
αποτελεσματικότητα του κάθε
εργαλείου σε σχέση με το
συγκεκριμένο πεδίο λειτουργίας του.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι χρειάζεται
πολλή ερευνητική προσπάθεια για την
καταγραφή των τρόπων χρήσης των
εργαλείων κάτω από εκπαιδευτικά σενάρια,
που υποστηρίζουν περιοχές του αναλυτικού
προγράμματος διαφορετικές από τον
προγραμματισμό. Τα Blog των ιστότοπων
των εργαλείων δίνουν κάποιες διαστάσεις
της χρήσης τους, αλλά κρίνεται σκόπιμη η
ολοκληρωμένη καταγραφή των
εκπαιδευτικών σεναρίων και η παρουσίαση
τους σε κάποια αποθετήρια εκπαιδευτικών
δραστηριοτήτων. Ίσως πολλές απαντήσεις
να μπορούσαν να δοθούν από το Quest to
Learn, ένα σχολείο, όπου η συνολική
προσέγγιση γίνεται μέσα από τα ψηφιακά
παιχνίδια. Ιστότοπος:
http://schools.nyc.gov/SchoolPortals/02/M42
2/default.htm
Επιπλέον χρειάζεται ακόμη περισσότερη
έρευνα για το σχεδιασμό ψηφιακών
παιχνιδιών, από μαθητές και εκπαιδευτικούς
σε περισσότερο παραδοσιακά σχολικά
περιβάλλοντα. Σε κάθε περίπτωση, οι
εκπαιδευτικές προσεγγίσεις μέσα από τη
χρήση εργαλείων ψηφιακών παιχνιδιών θα
πρέπει να λαβαίνουν υπόψη ζητήματα όπως:
 Ενδογενές ή εξωγενές. Ανάλογα με το
αν ενσωματώνει τους στόχους ή αν θα
επιτευχθούν έξω από το παιχνίδι.
 Βασισμένο σε τμήματα ή ενιαίο. Αν
δηλαδή το παιχνίδι μπορεί να σχεδιαστεί
ώστε, να περιέχει διακριτά τμήματα ή αν
είναι συνολικά σχεδιασμένο να
υποστηρίξει μια περιοχή συγκεκριμένων
στόχων.
 Προσανατολισμένο στη σκέψη ή
στη δράση. Τα παιχνίδια δράσης

News Letter No2
Τόμος Β
18
απαιτούν συνήθως λιγότερη σκέψη,
αλλά προσφέρουν εύκολα
διασκέδαση.
 Σύγχρονα ή ασύγχρονα. Εξετάζουμε
τη δυνατότητα που θέλουμε να
δώσουμε να κάνουν ή όχι οι παίχτες,
ταυτόχρονα ή ύστερα από παύση και
άλλα πράγματα.
 Ενός ή πολλαπλών παιχτών.
Θέλουμε κάθε παίχτης να
προσεγγίζει μόνος του το
περιεχόμενο ή να αλληλεπιδρά με
άλλους.
 Παιχνίδια συνεδρίας ή παιχνίδια
διάρκειας. Στα παιχνίδια συνεδρίας
το παιχνίδι σταματά όταν και ο
παίχτης σταματά. Στα παιχνίδια
διάρκειας το παιχνίδι μπορεί να
συνεχιστεί όταν ο παίχτης το
αποφασίσει από το σημείο που
σταμάτησε.
 Παιχνίδια ιστορίας και παιχνίδια
πράξεων. Αν υπάρχει μια ιστορία
που υποστηρίζει το παιχνίδι ή αν το
παιχνίδι βασίζεται μόνο στις δράσεις.
Προσαρμογή από Baek (2010)
Από την ακαδημαϊκή έρευνα
προκύπτουν, περιπτώσεις εκπαιδευτικών
εφαρμογών, σε όλες τις κατηγορίες που
προαναφέρθηκαν και διαπιστώνουμε ότι
το ίδιο εργαλείο μπορεί να
χρησιμοποιηθεί πολυδιάστατα ως προς
τις επιλογές που θα υιοθετηθούν.
Συμπέρασμα
Η χρήση εργαλείων κατασκευής
ψηφιακών παιχνιδιών από μαθητές και
εκπαιδευτικούς στην πρωτοβάθμια
εκπαίδευση θα λέγαμε ότι είναι
εκτεταμένη πλέον σε ακαδημαϊκό
επίπεδο και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ. Στις
περισσότερες περιπτώσεις επιλέγεται για
να υποστηρίξει προγραμματιστικές αρχές
και εισαγωγή στις αρχές των ΤΠΕ. .Η
χρήση που διαγράφηκε από την
παραπάνω προσέγγιση αναδεικνύει τόσο
εφαρμογές που υποστηρίζουν το βασικό
πυρήνα μαθημάτων, όσο και εφαρμογές
σε ιδιαίτερες περιοχές του αναλυτικού
προγράμματος πχ επιχειρηματικότητα.
Επίσης αποκαλύπτουν και ζητήματα που
είναι υπό διερεύνηση, όπως η χρήση
ψηφιακών εργαλείων και τύπων
παιχνιδιών προσαρμοσμένα στις
ιδιαιτερότητες του φύλου. Παρότι
υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις χρήσης
τους, σε διάφορα διδακτικά αντικείμενα,
φαίνεται να χρειάζεται αρκετή ακόμη
διερεύνηση για την αποτελεσματική
χρήση σε «συμβατικά σχολικά
περιβάλλοντα», κυρίως ως προς τους
όρους εισαγωγής, χρήσης και
υποστήριξης διαφορετικών περιοχών του
αναλυτικού προγράμματος Παρόλα αυτά
η χρήση των εργαλείων από μαθητές σε
όλες τις ερευνητικές προσπάθειες
κρίνεται ιδιαίτερα θετική ως προς τους
όρους συνεργασίας και επικοινωνίας που
διαμορφώνονται για τις μαθητικές
ομάδες.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Baek, Y. (2010). Principles of Educational Digital
Game Structure for Classroom Settings. In Y.
Baek, (Eds.), Gaming for Classroom-Based
Learning: Digital Role Playing as a Motivator of
Study. IGI Global, USA.
Fowler, Α. & Cusack, Β. (2011). Kodu game lab:
improving the motivation for learning
programming concepts. In Proceedings of the
6th International Conference on Foundations of
Digital Games (FDG '11). ACM, New York, NY,
USA, 238-240.
Holmes, W. & Jones, H. (2013). Zondle Team
Play: Grounded in neuroeducational research,
facilitating whole-class game-based teaching.
7th European Conference on Games Based
Learning, Porto 2013, 135-138.
Johnson, L., Adams, S., & Cummins, M. (2012).
NMC Horizon Report: 2012 K-12 Edition. Austin,
Texas: The New Media Consortium.

News Letter No2
Τόμος Β
19
Kehring, G. (2011). Tech Tools for Teachers, by
Teachers: Video Game Design in the Classroom.
Wisconsin English Journal, 53(2), 27-30.
Lun Wu, M. & Richards, K. (2011). Facilitating
Computational Thinking through Game Design.
Edutainment Technologies. Educational Games
and Virtual Reality/Augmented Reality
Applications Lecture Notes in Computer Science
Volume 6872, 220-227.
Maloney, J. et al (2008). Programming by choice:
urban youth learning programming with scratch.
Proceedings of the 39th SIGCSE technical
symposium on Computer science education.
ACM, 367-371.
Md Ibharim, L. & Yatim, M. (2013). Heuristic
Evaluation of Children’s Authoring Tool for Game
Making. Journal of Education and Vocational
Research, 4(9), 259-264.
Minnigerode, L. & Reynolds, R. (2013). Don’t
Give Up : A Case Study on Girls and Video Game
Design, World Wide Workshop. Learning
Landscapes, Teaching and Learning in the Digital
World: Possibilities and Challenges. Spring 2013,
6(2), LEARN, Canada, 283-302.
Mungai, D., Jones, D., & Wong, L. (2002).
Games to Teach. Proceedings of the 18th
Annual Conference on Distance Teaching and
Learning, August 14-16, 2002, 251-256.
Passey, D. (2012). LBP2 project evaluation.
Department of Educational Research, Lancaster
University.
Rodger, S. et al (2010) Enhancing K-12 education
with Alice programming adventures.
Proceedings of the fifteenth annual conference
on Innovation and technology in computer
science education, 234-238.
Salen, K. (2007). Gaming literacies: A game
design study in action. Journal of Educational
Multimedia and Hypermedia, 16(3), 301-322.
Chesapeake, VA: Association for the
Advancement of Computing in Education
(AACE).
Silva. Μ. (2013). Evaluating an Educational
System Based on Projective Augmented Reality.
Anais do XXIV Simpósio Brasileiro de Informática
na Educação, from http://www.br-
ie.org/pub/index.php/sbie/issue/view/78
Τραγαζίκης, Π. (2011). Μεθοδολογική
προσέγγιση της χρήσης του λογισμικού Scratch
και η αξιολόγηση γνωστικού περιεχομένου,
μέσα από τη δημιουργία ψηφιακών ιστοριών
και παιχνιδιών με θέμα την ενέργεια. 8ο
Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΕΕΠ-ΔΤΠΕ.
Werner, L. et al (2009). Can middle-schoolers
use Storytelling Alice to make games? : results of
a pilot study. Proceedings of the 4th
International Conference on Foundations of
Digital Games, 207-214.
Whitehouse, P. (2011). Networked Teacher
Professional Development: The Case of
Globaloria. Journal of Interactive Learning
Research, Chesapeake, VA: Association for the
Advancement of Computing in Education
(AACE), 22(1), 139-165.
Wilson, A. et al. (2012). Evaluation of Computer
Games Developed by Primary School Children to
Gauge Understanding of Programming
Concepts. 6th European Conference on Games
Based Learning, 549-558.
.
Ο Παναγιώτης Τραγαζίκης είναι δάσκαλος-
οικονομολόγος, με μεταπτυχιακές σπουδές στην
οργάνωση εκπαιδευτικών μονάδων με ειδίκευση
στις ΤΠΕ, μέλος της ομάδας Teachers4Europe,
Επιστημονικός Συνεργάτης του Εργαστηρίου
Νέων Τεχνολογιών του τμήματος ΜΜΕ του
Πανεπιστημίου Αθηνών και υποψήφιος
διδάκτορας.

News Letter No2
Τόμος Β
20
«Ευρω-παραμύθι»,
Ένα WebQuest για την Ευρώπη για μικρά
παιδιά
“Euro- FairyTale”,
A WebQuest about Europe for young children
Ευάγγελος Κελεσίδης
Σχολικός Σύμβουλος
ΠΕ70
ekelesidis@gmail.com
Evaggelos Kelesidis
School Advisor
ekelesidis@gmail.com
Ιωάννα Μανάφη
Σχολική Σύμβουλος
ΠΕ70
ioannini@yahoo.fr
Ioanna Manafi
School Advisor
ioannini@yahoo.fr
Abstract: This article presents a WebQuest
with european orientation for children of
preschool and primary school age. A
WebQuest as a practice of good use of
internet in classroom is a lesson scenario
organized by the teacher and available to
students via a website. From a
methodological point of view, involves
structured exploratory activities and focuses
on students' activation. Students using
different information sources, including the
Web, bring out the work entrusted to them.
This WebQuest on children's tales from all
over Europe is both a project proposal under
the Teachers4Europe action.
Περίληψη: Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται
ένα WebQuest με ευρωπαϊκό
προσανατολισμό που απευθύνεται σε παιδιά
προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας.
Ένα WebQuest ή αλλιώς μια
ιστοεξερεύνηση, ως πρακτική καλής χρήσης
του διαδικτύου στη σχολική τάξη, είναι ένα
σενάριο μαθήματος που οργανώνεται από
τον εκπαιδευτικό και διατίθεται στους
μαθητές μέσω μιας ιστοσελίδας. Από
μεθοδολογικής άποψης, περιλαμβάνει
δομημένες διευρευνητικές δραστηριότητες
και επικεντρώνεται στην ενεργοποίηση των
μαθητών. Οι μαθητές αξιοποιώντας διάφορες
πηγές πληροφορίας, κυρίως τον Παγκόσμιο
Ιστό, φέρνουν σε πέρας το έργο που τους
ανατίθεται. Το συγκεκριμένο WebQuest με
θέμα τα παιδικά παραμύθια από όλη την
Ευρώπη, αποτελεί ταυτόχρονα και μια
πρόταση για project στο πλαίσιο της δράσης
Teachers4Europe.
Λέξεις Κλειδιά: WebQuest
(Ιστοεξερεύνηση), Νέες Τεχνολογίες,
Ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση,
Teachers4Europe
Εισαγωγή
Οι νέες τεχνολογίες έχουν εισβάλει στην
καθημερινότητά μας τις τελευταίες δεκαετίες
και έχουν αλλάξει τον χάρτη στην
επικοινωνία, τη συνεργασία, την ενημέρωση,
την ψυχαγωγία επηρεάζοντας την
επαγγελματική, την κοινωνική και την
προσωπική μας ζωή. Η εκπαίδευση δεν
έμεινε ανεπηρέαστη από την εισβολή αυτή.
Γίνεται μεγάλη συζήτηση για την
αξιοποίηση των Τεχνολογιών της
Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ)
στη διδακτική πράξη από όλους τους
εμπλεκόμενους: εκπαιδευτικούς,
πανεπιστημιακούς, πολιτική ηγεσία.
Η πολιτεία κατά καιρούς εξοπλίζει τα
σχολεία με Η/Υ και διαδραστικούς πίνακες
ενώ γίνεται και μια προσπάθεια διάθεσης
ψηφιακού εκπαιδευτικού περιεχομένου μέσω
του Ψηφιακού Σχολείου
(http://dschool.edu.gr) και ειδικότερα του
Εθνικού Συσσωρευτή Εκπαιδευτικού
Περιεχομένου, του Φωτόδεντρου. Πρόσφατα
εγκύκλιοι του Υπουργείου Παιδείας
(135504/Γ1/28-8-2014, 165098/Γ1/13-10-
2014) καλούσαν τους εκπαιδευτικούς να
αξιοποιήσουν τον ψηφιακό εξοπλισμό του
σχολείου τους και να κάνουν χρήση
συγκεκριμένων διδακτικών παρεμβάσεων
αναρτημένων στον κόμβο του Ψηφιακού
σχολείου.
Επιμορφωτικά σεμινάρια, εκπαιδευτικοί
ιστότοποι, επιστημονικές ενώσεις, συνέδρια,
επιστημονικά βιβλία και περιοδικά έχουν
βάλει στο επίκεντρό τους τις ΤΠΕ και τη
διδακτική αξιοποίησή τους στο σχολείο.

News Letter No2
Τόμος Β
21
Οι εκπαιδευτικοί της τάξης από την πλευρά
τους αναζητούν καθημερινά νέους τρόπους
και ιδέες ώστε η χρήση της τεχνολογίας να
έχει πραγματική διδακτική αξία για τους
μαθητές τους. Μέσα από την καθημερινή
διδακτική πράξη αναδεικνύονται συχνά
“καλές πρακτικές”, δοκιμασμένες
διαδικασίες και δράσεις που αποδεικνύονται
περισσότερο αποτελεσματικές από άλλες,
όταν εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες
συνθήκες.
Τέτοιες πρακτικές πρέπει να διαμοιράζονται
μεταξύ των εκπαιδευτικών αφού αποτελούν
προσεγγίσεις που “δουλεύουν” καλά και
μπορούν να επαναληφθούν και από άλλους
εκπαιδευτικούς στην τάξη τους.
Ως καλή πρακτική αξιοποίησης των ΤΠΕ,
παρουσιάζεται στο παρόν άρθρο ένα
ολοκληρωμένο WebQuest με ευρωπαϊκό
προσανατολισμό που αποτελεί ταυτόχρονα
και μια πρόταση για project στο πλαίσιο της
δράσης Teachers4Europe για μικρά παιδιά.
Πρόκειται για ένα σενάριο μαθήματος με
θέμα τα παιδικά παραμύθια που οργανώνεται
και διατίθεται στους μαθητές μέσω μιας
ιστοσελίδας.
Τι είναι το WebQuest
To WebQuest, όπως το ονόμασε ο
δημιουργός του, ή αλλιώς ιστοεξερεύνηση,
είναι μια δραστηριότητα προσανατολισμένη
στην έρευνα και στην οποία οι περισσότερες
ή όλες οι πληροφορίες με τις οποίες
αλληλεπιδρούν οι μαθητές αντλούνται από
τον Παγκόσμιο Ιστό (Dodge, B., 1995).
Το μοντέλο αυτό αναπτύχθηκε από τον
Bernie Dodge, καθηγητή εκπαιδευτικής
τεχνολογίας στο San Diego State University,
τον Φεβρουάριο του 1995. Από τότε χιλιάδες
εκπαιδευτικών έχουν υιοθετήσει το
WebQuest ως μια πρακτική καλής χρήσης
του διαδικτύου στη σχολική τάξη καθώς
εμπλέκει τους μαθητές σε πρότυπα σκέψης
και δεξιότητες που απαιτεί ο 21ος αιώνας.
(What is a WebQuest, 2007)
Στην ιστοεξερεύνηση, συνήθως, οι μαθητές
ξεκινούν την αναζήτηση πληροφοριών από
συγκεκριμένες πηγές και δικτυακούς τόπους
που έχει επιλέξει και αξιολογήσει ο
εκπαιδευτικός ενώ μπορούν και να
επεκταθούν και σε άλλες πηγές του
Παγκόσμιου Ιστού, ανάλογα με τους
στόχους της δραστηριότητας και τις
δεξιότητές τους. Σε μια κατάλληλα
σχεδιασμένη ιστοεξερεύνηση οι μαθητές δεν
περιορίζονται στην αναζήτηση της
πληροφορίας αλλά προχωρούν στην
ανάλυση, αξιολόγηση, σύνθεση,
μετασχηματισμό και εφαρμογή της,
σύμφωνα με τους στόχους της
δραστηριότητας. (Τι είναι οι
ιστοεξερευνήσεις, 2012)
Επιπρόσθετα, οι μαθητές μπορούν να
αξιοποιήσουν ποικίλες πηγές πληροφορίας,
όπως βάσεις δεδομένων, πολυμεσικό υλικό,
δεδομένα ηλεκτρονικών συζητήσεων,
λογισμικά, ακόμη και συμβατικό υλικό από
βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες.
Θεωρητικές παραδοχές
Η ιστοεξερεύνηση στηρίζεται στη μάθηση τη
βασισμένη στην έρευνα (inquiry based
learning), σύμφωνα με την οποία ο
εκπαιδευτικός και οι μαθητές θέτουν
ερωτήσεις σχετικά με θέματα που είναι προς
διδασκαλία με στόχο να να αναπτυχθούν
δεξιότητες κριτικής σκέψης. Σε αντίθεση με
τις πιο παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας, η
μάθηση η βασισμένη στην έρευνα δίνει
έμφαση στη διαδικασία της μάθησης η οποία
βασίζεται στο κονστρουκτιβισμό. Ο
απώτερος στόχος είναι να οδηγηθεί ο
μαθητής από την απλή γνώση στην
κατανόηση του συγκεκριμένου θέματος
μέσω της κριτικής σκέψης και την απόκτηση
δεξιοτήτων κριτικής των μέσων
επικοινωνίας. Η μάθηση η βασισμένη στην
έρευνα είναι ένας γενικός όρος που
καλύπτει έναν αριθμό προσεγγίσεων για τη
διδασκαλία και τη μάθηση. Ενδεικτικά
τέτοιες προσεγγίσεις διδασκαλίας που
οδηγούν στη μάθηση μέσω της έρευνας
είναι:
 problem-based learning: μάθηση που
ξεκινά με ένα γενικό πρόβλημα ή
μελέτη περίπτωσης

News Letter No2
Τόμος Β
22
 project-based learning: οι μαθητές
εργάζονται σε ένα έργο (project) και
παρουσιάζουν μια εργασία στην
οποία διαφαίνεται η κατανόησή τους
για το συγκεκριμένο θέμα
 design-based learning: μάθηση μέσω
του σχεδιασμού μια λύσης σε ένα
σύνθετο πρόβλημα
 webquest: μάθηση η οποία προκύπτει
από την υλοποίηση μιας εργασίας ως
προϊόν μιας κατά το δυνατόν
ολοκληρωμένης αναζήτησης στο
διαδίκτυο (Mazzulla, 2011).
Δομή του WebQuest
Υπάρχουν τουλάχιστον δύο είδη WebQuest,
σύμφωνα με τον Dodge: το βραχυπρόθεσμο
και το μακροπρόθεσμο.
Σκοπός ενός βραχυπρόθεσμου WebQuest
είναι κυρίως η απόκτηση γνώσεων γύρω από
ένα θέμα. Τα βραχυπρόθεσμα WebQuest
ολοκληρώνονται σε 1 έως 3 διδακτικές ώρες.
Από την άλλη πλευρά, σκοπός ενός
μακροπρόθεσμου WebQuest είναι η
επέκταση και η εξέλιξη των γνώσεων. Μετά
την ολοκλήρωση ενός μακροπρόθεσμου
WebQuest, ο μαθητής θα έχει αναλύσει σε
βάθος τις πληροφορίες που συγκέντρωσε, θα
τις έχει μετασχηματίσει με κάποιο τρόπο και
θα έχει δημιουργήσει απ’ αυτές νέα υλικά. Η
διάρκεια αυτών των WebQuest είναι από μία
εβδομάδα έως και ένα μήνα. (Dodge, B.,
1995)
Τα WebQuest, είτε μικρής είτε μεγάλης
διάρκειας, σχεδιάζονται με στόχο την
καλύτερη δυνατή χρήση του χρόνου του
μαθητή. Επειδή αμφισβητείται το
εκπαιδευτικό όφελος για έναν μαθητή που
περιηγείται στο διαδίκτυο χωρίς
συγκεκριμένη αποστολή, οι
ιστοεξερευνήσεις είναι καλά σχεδιασμένες
δραστηριότητες με συγκεκριμένη δομή και
χρονοδιάγραμμα.
Σύμφωνα με τον Dodge (2001), ως προς τη
δομή του, ένα WebQuest περιλαμβάνει τα
εξής μέρη:
1. Εισαγωγή (introduction): Η φάση αυτή
αποσκοπεί στο να μυηθούν οι μαθητές
στη δραστηριότητα, να κατανοήσουν
την κεντρική ιδέα, το αντικείμενο και
τους στόχους της και να
προετοιμαστούν για την υλοποίησή της.
Το εισαγωγικό κείμενο θα πρέπει να έχει
ύφος κατάλληλο και ελκυστικό για τους
μαθητές ώστε να προκαλεί το
ενδιαφέρον τους και το κίνητρο για
εργασία και μάθηση.
2. Δραστηριότητα (task): Περιγράφεται
το τελικό προϊόν (παραδοτέο) της
δραστηριότητας, το οποίο μπορεί να
είναι ένα φύλλο απάντησης, μια γραπτή
έκθεση με τον κειμενογράφο, μια
πολυμεσική παρουσίαση, ένα βίντεο,
ακόμη και μια πολυμεσική εφαρμογή.
3. Διαδικασία (process): Περιγράφει τη
μεθοδολογία που συστήνεται στους
μαθητές, ώστε να ολοκληρώσουν το
έργο τους με επιτυχία. Μπορεί να
περιλαμβάνει στρατηγικές διαχωρισμού
του έργου σε υποέργα, περιγραφή των
ρόλων που θα αναλάβει κάθε μαθητής ή
ομάδα, τα βήματα καθώς και τις
αντίστοιχες προσεγγίσεις που θα
ακολουθήσουν κατά την εργασία τους,
την ανάπτυξη και διαπραγμάτευση
ιδεών.
4. Πηγές-Μέσα (resources): Στην ενότητα
αυτή περιγράφονται τα μέσα και τα
εργαλεία που πρέπει να
χρησιμοποιηθούν για την αναζήτηση και
οργάνωση των πληροφοριών.
Περιλαμβάνεται επίσης μια λίστα με
τους σημαντικότερους δικτυακούς
τόπους, τους οποίους έχει εντοπίσει,
επιλέξει και προτείνει ο εκπαιδευτικός,
με στόχο να βοηθήσει τους μαθητές
στην υλοποίηση της εργασίας τους.
Έτσι, οι μαθητές μπορούν να εστιάσουν
στο αντικείμενο, αυτό καθ’ αυτό,
αποφεύγοντας προβλήματα
αποπροσανατολισμού ή υπερφόρτωσης
κατά την πλοήγηση στον Παγκόσμιο
Ιστό.
5. Αξιολόγηση (evaluation): Στο τμήμα
αυτό αναλύεται ο τρόπος και τα μέσα
αξιολόγησης του τελικού

News Letter No2
Τόμος Β
23
αποτελέσματος της δραστηριότητας.
Αυτό επιτυγχάνεται με συγκεκριμένες
κλίμακες αξιολόγησης (ρουμπρίκες) που
περιλαμβάνουν κριτήρια και δείκτες
επιτυχίας για κάθε κατηγορία.
6. Συμπέρασμα (conclusion): Στο τμήμα
αυτό συνοψίζεται η δραστηριότητα και
η εργασία των μαθητών.
7. Σελίδα εκπαιδευτικού (teacher page):
Μια ιστοεξερεύνηση δεν περιορίζεται
στο να χρησιμοποιηθεί μόνο από τον
εκπαιδευτικό που την έχει σχεδιάσει.
Για τον λόγο αυτό, είναι σκόπιμη η
ενσωμάτωση σε κάθε ιστοεξερεύνηση
μιας ενότητας, η οποία να απευθύνεται
στους εκπαιδευτικούς που, ενδεχομένως,
θα ήθελαν να την υλοποιήσουν στην
τάξη τους, παρέχοντάς τους πρόσθετες
πηγές, πληροφορίες και εκπαιδευτικό
υλικό, καθώς και οδηγίες διδακτικής
υποστήριξης και καθοδήγησης των
μαθητών.
Είναι προφανές ότι οι ιστοεξερευνήσεις
απαιτούν αυξημένη προετοιμασία από την
πλευρά του εκπαιδευτικού με κατάλληλο
σχεδιασμό της δραστηριότητας, εντοπισμό
και αξιολόγηση των προτεινόμενων πηγών,
προετοιμασία των μαθητών, ενθάρρυνση και
καθοδήγηση των μαθητών.
“Ευρω-παραμύθι”, ένα WebQuest για
την Ευρώπη
Το WebQuest με τίτλο “Ευρω-παραμύθι”
σχεδιάστηκε για να υλοποιηθεί στο πλαίσιο
της δράσης Τ4Ε με μαθητές προσχολικής και
πρώτης σχολικής ηλικίας.
Στον σχεδιασμό, ελήφθησαν υπόψη το
επίπεδο, τα ενδιαφέροντα και οι δεξιότητες
των μαθητών αυτής της ηλικίας, όπως επίσης
τα κριτήρια ποιότητας των προτεινόμενων
πηγών πληροφοριακού υλικού που θα
χρησιμοποιούσαν οι μαθητές.
Τηρήθηκε η δομή της ιστοεξερεύνησης και
καθορίστηκαν με σαφήνεια οι
δραστηριότητες, ο τρόπος εργασίας, ο
χρόνος και το παραδοτέο της εργασίας των
μαθητών.
Οι δραστηριότητες έχουν χαρακτήρα
διερευνητικό ώστε να ωθήσουν τους μαθητές
να λειτουργήσουν ως δημιουργικοί
ερευνητές που θα αξιοποιήσουν τις
πληροφορίες που θα συλλέξουν.
Το WebQuest αυτό βρίσκεται αναρτημένο
στον ιστοχώρο του OpenWebQuest, μια
πλατφόρμα δημιουργίας και φιλοξενίας
ιστοεξερευνήσεων του τμήματος Κοινωνικής
και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του
Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
(http://platform.openwebquest.org/view/inde
x.php?wq=916) με την ακόλουθη δομή:
Εισαγωγή
Μια φορά κι έναν
καιρό... ήταν η Χιονάτη... και ο λύκος...
Όχι όχι! Μάλλον ήταν τα τρία γουρουνάκια
και οι εφτά νάνοι...
Όχι, όχι! Ήταν ο Πινόκιο στη Χώρα των
Θαυμάτων...
Όχι όχι!
Αχ! Μάλλον τα μπέρδεψα λίγο!
Μπορείτε να με βοηθήσετε εσείς;
Θέλετε να ταξιδέψουμε μαζί στα παραμύθια
και στους ήρωές τους για να τους
γνωρίσουμε καλύτερα;
Μπορείτε να φανταστείτε τι θα γινόταν αν
συναντιόνταν όλοι αυτοί οι ήρωες μαζί στο
ίδιο παραμύθι;
Δραστηριότητα

Το Blog της Ε΄2 τάξης του Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Σερρών (T4e journal issue_05_sept2015)

Το Blog της Ε΄2 τάξης του Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Σερρών (T4e journal issue_05_sept2015)

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Το Blog της Ε΄2 τάξης του Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Σερρών (T4e journal issue_05_sept2015)

Similar to Το Blog της Ε΄2 τάξης του Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Σερρών (T4e journal issue_05_sept2015) (20)

More from kastanos

More from kastanos (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Το Blog της Ε΄2 τάξης του Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Σερρών (T4e journal issue_05_sept2015)