1. HANDIONG
Si Baltog ay isang batang lalaki na malakas mabait at matipuno. Anak siya ni Handiong ang
pinuno ngkanilang bayan. Isang araw ikinuwento sa kanya ng ama ang kalunos lunos nilang
kalagayan sa kanilangbayan. Marami silang kaaway na dumating upang patayin at sirain ang
kanilang pinagkukunan ngikabubuhay. Ang iba sa kanila ay namatay na dahil sa
kagutuman."Pagod ng lumaban ang mga tao atgusto na nila ng mapayapang buhay" sambit ng
kanyang ama. "Ano ang gusto mong ipagawa sa akinama" tanong ni Baltog.
Tumingin ng direstso sa kanyang mata ang kanyang ama at hinawakan sa balikat.
"Humanap ka ng lugar kung saan makakapamuhay tayong panatag at payapa." Iginala nya ang
kanyangmata sa paligid at nakita nya ang kahirapan na nangyayari sa kanilang bayan at siya din
ay nalungkot."Masyado na akong matanda kaya inaatang ko na ito sa iyong mga balikat. Bata
ka pa, malakas atmatapang. Alam kong magagawa mo ito. Para sa akin at sa ating mga
mamamayan." muling dugtong niHandiong.
Nagbigay ng basbas si Handiong kay Baltog. Kinagabihan naglayag si Baltog sakay ng isang maliit
nabangka na magdadala sa kanya sa lugar ng Kabikulan. Sa malawak na dagat, nasagupa ni
Baltog angmalakas na hangin at malalaking alon na sumira sa kanyang bangka. Kinailangan
niyang lumangoy atmuntikan na siyang malunod bago niya ligtas na narating ang dalampasigan
ng baybaying bayan ngKabikulan.
Nang makarating siyanagsimula siyang magikot hanggang nakita niya ang lupain ng
Ibalon isangmagandang lugar para sa kanya at sa mga mamamayan. Ang lupa ay mataba at
magandang pagtamnanng mga halamang ugat, palay at mga gulay. Ito rin ay maganda para sa
kanilang mga hayop. Para itonglupain ng gatas at pulot.
Nagustuhan ni Baltog ang lupain. Ngunit meron palang naninirahan ditong ilang buwaya na may
pakpakna nakakalipad, mga baboy ramong kasinglaki ng elepante at isang sawa na may ulo ng
isang babae.Pero desidido si Baltog na mapasakanila ang lupain ng Ibalon.
Kaya nilabanan niya ang mga buwaya at mga baboy ramo ng buo niyang lakas. Dahil sa kanyang
galing samano-manong pakikipaglaban natalo niya lahat ng buwaya at baboy ramo, pinatay niya
ito at pinagpira-piraso. Ngunit, ang sawa na may ulo ng babae ay nakatakas at humanap ng
ibang matitirahan.
Bumalik na siya sa kanilang bayan at ibinalita sa kanyang ama ang tungkol sa lupain di na
sila nagsayangng oras at agad agad silang umalis kasama ang mga mamayanan. Tinuruan nina
Handiong at Baltog angmga mamamayan ng ilang paraan upang magkaroon ng kabuhayan. At
hindi nagtagal ay gumanda angkanilang pamumuhay. Pinuno nila ang lupain at nagkaroon sila
ng masaganang ani. Sa lupaing iyon anggutom ay naging alaala na lamang ng nakaraan.