3. Formy opodatkowania działalności gospodarczej
W tym opracowaniu skupię się na kilku ważnych kwestiach i będą to:
• opcje podatnika, czyli formy opodatkowania jakie ma do wyboru,
• zmiana formy opodatkowania,
• stawki podatku,
• wykluczenia
• ulgi i odliczenia.
4. Formy opodatkowania działalności gospodarczej
Warto zacząć od tego, że osoba zakładająca działalność gospodarczą, składa wniosek
CEIDG-1, w którym między innymi dokonuje wyboru formy opodatkowania działalności
gospodarczej spośród:
• zasad ogólnych,
• podatku liniowego,
• ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
• karty podatkowej.
5. Stawki podatku
W zależności od formy opodatkowania działalności gospodarczej obowiązują konkretne
stawki podatku. Przy:
• zasadach ogólnych mamy dwie stawki podatku - do kwoty 85528 zł dochodu 18%,
powyżej zastosowanie ma stawka 32%,
• podatku liniowym - obowiązuje jednolita stawka podatku w wysokości 19%,
• ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych stawka podatku liczona od
przychodu zależna jest od czynności wykonywanych w ramach działalności i może
to być 20%, 17%, 8,5%, 5,5%, 3%, 2%.
Przy karcie podatkowej nie mamy określonych procentowo stawek podatku. Podatek
nakładany jest przez naczelnika US w formie decyzji.
6. Wykluczenia - zasady ogólne
Wspomniałam, że podatnik zakładający działalność ma możliwość wyboru formy
opodatkowania i jest to w pełni prawdą, przy czym należy pamiętać o wykluczeniach.
Wykluczenia występują przy każdej z form opodatkowania, oprócz zasad ogólnych.
Zasady ogólne to forma opodatkowania dostępna dla każdego, nie ma żadnych
wykluczeń, każdy przedsiębiorca może ją wybrać i wg niej się rozliczać.
7. Wykluczenia - podatek liniowy
Przy podatniku liniowym ustawodawca określił sytuację, w której podatnik nie będzie
mógł wybrać tego rozwiązania.
Mianowicie zgodnie z art. 9a ust. 3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym
od osób fizycznych, nie można rozliczać się według podatku liniowego, gdy w ramach
działalności gospodarczej świadczone będą usługi na rzecz byłego lub obecnego
pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik wykonywał lub wykonuje w
roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.
8. Utrata prawa do rozliczenia wg podatku liniowego
Jeśli podatnik wybierze formę opodatkowania liniową, a w trakcie roku utraci prawo do
tego rozliczenia to jest zobowiązany do wyliczenia i wpłacenia zaliczek zgodnie z
zasadami skali podatkowej (18, 32%) począwszy od początku danego roku a nie od
miesiąca/kwartału utraty prawa do podatku liniowego.
https://www.infakt.pl/blog-ksiegowy/utrata-prawa-podatku-liniowego-trakcie-roku-podatkowego/
9. Wykluczenia - ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ustawodawca w art. 8 ustawy z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne określił, że
ryczałtu nie można zastosować do podatników:
• opłacających podatek w formie karty podatkowej,
• korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od
podatku dochodowego,
• osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
• prowadzenia aptek,
• działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie
lombardów),
https://www.infakt.pl/blog-ksiegowy/ryczalt-ewidencjonowany-wykluczenia/
10. Wykluczenia - ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ustawodawca w art. 8 ustawy z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne określił, że
ryczałtu nie można zastosować do podatników:
• osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
• działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
• prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych
zawodów innych niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11,
• świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy,
• działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów
mechanicznych,
https://www.infakt.pl/blog-ksiegowy/ryczal-do-przychodow-ewidencjonowanych-nie-dla-kazdego/
11. Wykluczenia - ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ponadto ustawodawca określił, że ryczałtu nie można zastosować do podatników:
• wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem
wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
• podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności
wykonywanej:
• samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
• w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez
jednego lub każdego z małżonków,
• samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez
drugiego małżonka
- jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej
działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
12. Wykluczenia - ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Wśród wykluczeń pojawiła się informacje, że część z nich została zawarta w załączniku
nr 2 do ustawy. Chodzi tutaj przykładowo o:
• usługi finansowe i ubezpieczeniowe,
• kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek,
• usługi agencji informacyjnych,
• usługi architektoniczne i inżynierskie; usługi badań i analiz technicznych,
• usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych,
• usługi kulturalne i rozrywkowe,
• usługi związane ze sportem, rozrywką i rekreacją,
• usługi świadczone przez urzędy/agencje pracy,
• usługi w zakresie specjalistycznego projektowania.
13. Utrata prawa do rozliczenia wg ryczałtu
Warto tutaj zwrócić uwagę na art. 8 ust. 2 który określa, że jeżeli podatnik prowadzący
działalność samodzielnie, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych, uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów
handlowych, wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego
pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik:
• wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub
• wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym
w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku
podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych i, poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku
podatkowego, opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
14. Utrata prawa do rozliczenia wg ryczałtu
Warto tutaj zwrócić uwagę na art. 8 ust. 2 który określa, że jeżeli podatnik prowadzący
działalność samodzielnie, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych, uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów
handlowych, wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego
pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik:
• wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub
• wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym
w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku
podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych i, poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku
podatkowego, opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
15. Utrata prawa do rozliczenia wg ryczałtu
Ponadto należy też mieć na uwadze art. 6 ust. 4 pkt 1 lit. a ustawy o zryczałtowanym
podatku dochodowym, który wskazuje to, że na ryczałcie można rozliczać się tylko
wówczas gdy przychód roczny osoby prowadzącej jednoosobową działalność
gospodarczą nie przekracza kwoty 250 000 euro.
16. Utrata prawa do rozliczenia wg ryczałtu
Ogólnie na utratę prawa do ryczałtu mogą mieć różne czynniki, tak jak np.:
• rozszerzenie dotychczas prowadzonej działalności gospodarczej o przedmiot
wyłączający z ryczałtu,
• świadczenie usług na rzecz byłego pracodawcy,
• przekroczenie limitu przychodów.
https://www.infakt.pl/blog-ksiegowy/utrata-prawa-do-ryczallu-ewidencjonowanego/
17. Wykluczenia - karta podatkowa
Przeprowadzając dokładną analizę art. 25 ustawy można stwierdzić, że karty podatkowej
nie można stosować, jeśli:
• przy prowadzeniu działalności podatnik korzysta z usług osób niezatrudnionych
przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i
zakładów, które nie stanowią usług specjalistycznych,
• małżonek podatnika prowadzi działalności w tym samym zakresie,
• w ramach działalności wytwarzane są wyroby opodatkowane, na podstawie
odrębnych przepisów, podatkiem akcyzowym,
• pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona poza terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej,
• osoba prowadząca działalność przekroczy limit zatrudnienia właściwy dla swojej
profesji.
18. Zmiana formy opodatkowania
Podatnik w celu dokonania zmiany musi zawiadomić w formie pisemnej właściwego
naczelnika urzędu skarbowego o wyborze innej formy opodatkowania. Aby zmiana była
skuteczna musi być dokonana najpóźniej do 20 stycznia włącznie.
https://www.infakt.pl/blog-ksiegowy/zmiana-formy-opodatkowania-2/
https://www.infakt.pl/blog-ksiegowy/zmiana-formy-opodatkowania-w-trakcie-roku-
kiedy-to-jest-mozliwe/
19. Ulgi i odliczenia
Podatnik w zależności od formy opodatkowania ma przypisany formularz zeznania rocznego
oraz termin w jakim powinien go złożyć. Osoby prowadzące jednoosobową działalność
gospodarczą opodatkowaną:
• na zasadach ogólnych są zobowiązane do złożenia PIT-36 w terminie do 30 kwietnia,
• wg podatku liniowego są zobowiązane do złożenia PIT-36L w terminie do 30 kwietnia,
• w sposób zryczałtowany są zobowiązane do złożenia PIT-36L w terminie do 31
stycznia.
Podatnicy rozliczający się na karcie podatkowej nie muszą składać zeznania rocznego. Mogą
natomiast złożyć deklaracje o wysokości składki zdrowotnej odliczonej od podatku - PIT-16A.
20. Ulgi i odliczenia
W zależności od formy opodatkowania, podatnikowi przysługują ulgi i odliczenia.
Odliczenia od przychodu/dochodu :
• składki na ubezpieczenie społeczne,
• ulga na Internet,
• darowizny – na rzecz organizacja pożytku publicznego, na krwiodawstwo, na cele
kultu religijnego, na cele charytatywno – opiekuńcze kościoła i kościelnych osób
prawnych,
• ulga rehabilitacyjna,
• wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE),
• strata podatkowa,
• bilety okresowe.
https://www.infakt.pl/blog-ksiegowy/zeznania-roczne-na-zasadach-ogolnych-pytania-i-
odpowiedzi/
21. Ulgi i odliczenia
Odliczenia podatku :
• składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• ulga prorodzinna,
• ulga abolicyjna i zwrot z tytułu ulgi na dzieci,
• 1% podatku przeznaczony na OPP,
• ulga z tytułu systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej (dotyczy
podatnika, który przed 1 stycznia 2002 r. nabył do niej prawo),
• ulga z tytułu wydatków poniesionych na ubezpieczenie społeczne osoby
zatrudnionej w ramach umowy aktywizacyjnej, zawartej po 1 stycznia 2007 r.
https://www.infakt.pl/blog-ksiegowy/zeznania-roczne-cz-2-pytania-i-odpowiedzi/
22. Ulgi i odliczenia
PIT-36 składki społeczne wykazuje się tylko na zeznaniu
składki zdrowotne wykazuje się tylko na zeznaniu
strata z lat ubiegłych wykazuje się tylko na zeznaniu
darowizny PIT/O
wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych PIT/O
Internet PIT/O
IKZE PIT/O
ulga na dzieci PIT/O
ulga mieszkaniowa PIT/D
na działalność badawczo–rozwojową PIT/BR
zwrot z tytułu ulgi na dzieci wykazuje się tylko na zeznaniu
ulga abolicyjna PIT/ZG
23. Ulgi i odliczenia
PIT-28 składki społeczne wykazuje się na zeznaniu
składki zdrowotne wykazuje się tylko na zeznaniu
ulga odsetkowa PIT/D
Internet PIT/O
darowizny p PIT/O
wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem
wykonywania czynności życiowych
PIT/O
Internet PIT/O
IKZE PIT/O
ulga abolicyjna PIT/ZG
24. Ulgi i odliczenia
PIT-36L składki społeczne wykazuje się na zeznaniu
składki zdrowotne wykazuje się na zeznaniu
IKZE wykazuje się na zeznaniu
strata z lat ubiegłych wykazuje się tylko na zeznaniu
ulga abolicyjna PIT/ZG
na działalność badawczo–rozwojową PIT/BR