2. I. Wprowadzenie
II. Fakturowanie - uproszczenia, nowe terminy,
elektroniczny obieg
III. Nowa podstawa opodatkowania
IV. Nowy obowiązek podatkowy – rewolucja,
przykłady, problematyka
V. Nowe zasady rozliczania VAT naliczonego
VI. Zwolnienie małych przedsiębiorców
VII. Zmiany w opodatkowaniu aut osobowych i paliwa
do niego
VIII. Pozostałe zmiany (m.in. towary wrażliwe,
paragony, uchwała NSA w sprawie jednostek
budżetowych gminy )
2autor: Zbigniew Piąstka
3. I. Wprowadzenie
Nowelizacja ustawy o VAT wprowadziła zmiany w
podatkach już od kwietnia 2013 roku, jednak
bardziej rewolucyjne zmiany w VAT nastąpiły od 1
stycznia 2014 r. To największe modyfikacje, jakie
miały miejsce od początku obowiązywania ustawy.
Od tego dnia zostały zmodyfikowane zasady
określania momentu powstania obowiązku
podatkowego. Fundamentalne zmiany w VAT
dotknęły także m.in. sposobu określania podstawy
opodatkowania, ujmowania faktur korygujących czy
odliczania podatku naliczonego.
3autor: Zbigniew Piąstka
4. autor: Zbigniew Piąstka 4
Znowelizowane prawo pociągnie za sobą ponadto
konieczność dostosowania systemów finansowo –
księgowych do nowych warunków, co jest niewątpliwie
minusem dla podatników (ponieważ proces
przystosowania nie pozostanie bezkosztowy). Z drugiej
strony skorzystają na tym niewątpliwie firmy
informatyczne (wszakże wszyscy podatnicy będą musieli
dostosować swój system do nowych wymogów).
W odniesieniu do reszty przepisów nadal obowiązują
poprzednie regulacje.
5. II. Fakturowanie - uproszczenia,
nowe terminy, elektroniczny
obieg
autor: Zbigniew Piąstka 5
6. autor: Zbigniew Piąstka 6
Od nowego roku nastąpiły kolejne zmiany w sposobie
fakturowania sprzedaży. Istotną zmianą jest
przeniesienie zapisów dotyczących fakturowania z
rozporządzenia do treści ustawy. Wskazujemy tu tylko
te przepisy, które zmienią się od 1 stycznia 2014 r.
Od 1 stycznia 2014 r. dokument ten mogą wystawiać
wszyscy podatnicy VAT, w tym także niezarejestrowani.
Nie muszą jednak tego robić np. przy sprzedaży
zwolnionej lub na rzecz osób fizycznych.
7. autor: Zbigniew Piąstka 7
Od 1 stycznia 2014 roku w tekście ustawy znajdziemy
definicję „faktury”. Jest nią dokument
w formie papierowej lub w formie elektronicznej
zawierający dane wymagane ustawą
i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Natomiast przez „fakturę elektroniczną" przepis
określa fakturę w formie elektronicznej
wystawioną i otrzymaną w dowolnym formacie
elektronicznym.
8. autor: Zbigniew Piąstka 8
Elementy faktury:
•datę wystawienia,
• kolejny numer, nadany w ramach jednej lub więcej serii,
który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę,
• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów
lub usług, oraz ich adresy,
• numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na
potrzeby podatku,
• numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest
zidentyfikowany na potrzeby podatku,
• datę dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi lub
datę otrzymania zapłaty, o ile taka data jest określona i różni
się od daty wystawienia faktury,
• nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
• miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres
wykonanych usług,
9. autor: Zbigniew Piąstka 9
Elementy faktury, c.d.:
•cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku
(netto),
• kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie
rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one
uwzględnione w cenie jednostkowej netto,
• wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług,
objętych transakcją, bez kwoty podatku (netto),
• stawkę podatku,
• sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż
objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną
od podatku,
• kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z
podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek
podatku,
• kwotę należności ogółem.
10. autor: Zbigniew Piąstka 10
Art. 106e ust. 1 w kolejnych punktach wskazuje także
dodatkowe elementy, które muszą się znaleźć na
fakturach wystawianych w określonych przypadkach.
Chodzi tu m.in. o frazę “metoda kasowa” na
dokumentach małego podatnika rozliczającego się tą
metodą, czy też “samofakturowanie”, w sytuacjach,
kiedy fakturę na podstawie porozumienia ze
sprzedawcą wystawia nabywca.
11. autor: Zbigniew Piąstka 11
Gdy obowiązek rozliczenia podatku VAT wynikającego
z przeprowadzonej transakcji spoczywa po stronie
nabywcy towaru lub usługobiorcy. Wtedy też
sprzedawca na wystawianej fakturze nie powinien
wykazywać:
• stawki podatku,
• sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na
sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i
sprzedaż zwolnioną z podatku,
• kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z
podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek
podatku.
12. autor: Zbigniew Piąstka 12
Druga sytuacja odnosi się do osób prawnych, jednostek
organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz
osób fizycznych niebędących podatnikami,
dokonujących okazjonalnie wewnątrzwspólnotowej
dostawy nowych środków transportu. Na fakturze nie
powinno się w tym przypadku uwzględniać numeru, za
pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na
potrzeby podatku, poprzedzonego kodem PL.
13. autor: Zbigniew Piąstka 13
Ostatnia sytuacja ma miejsce w przypadku, gdy
podatnik jest zobowiązany do wystawienia faktury na
żądanie nabywcy towaru albo usługobiorcy w
przypadku sprzedaży zwolnionej na podstawie art. 43
ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na
podstawie art. 82 ust. 3. W takim przypadku faktura nie
powinna zawierać:
• stawki podatku,
• sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na
sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i
sprzedaż zwolnioną od podatku,
• kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z
podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek
podatku.
14. autor: Zbigniew Piąstka 14
Natomiast w kwestii elementów faktury, które w
określonych przypadkach mogą, ale nie muszą znaleźć
się na fakturze, odpowiedni będzie art. 106e ust. 5.
Tutaj także ustawodawca wskazał na trzy sytuacje:
15. autor: Zbigniew Piąstka 15
Pierwsza dotyczy podatnika, który ma siedzibę albo stałe
miejsce prowadzenia działalności na terytorium Polski, a
dokonuje dostawy towarów lub świadczy usługi na
terytorium innego kraju Unii Europejskiej. Wtedy też
faktura nie musi zawierać:
kwot wszelkich opustów lub obniżek cen, także w formie
rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one
uwzględnione w cenie jednostkowej netto,
stawki podatku,
sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż
objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż
zwolnioną od podatku,
kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto z
podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek
podatku.
16. autor: Zbigniew Piąstka 16
Druga w przypadku, gdy podatnik wskazany powyżej
dokonuje dostawy lub świadczy usługi na rzecz odbiorcy
spoza terytorium Unii Europejskiej, na fakturze nie są
konieczne:
• numer, za pomocą którego nabywca jest zidentyfikowany
na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod
którym otrzymał on towary lub usługi,
• stawki podatku,
• sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż
objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż
zwolnioną od podatku,
• kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z
podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek
podatku.
17. autor: Zbigniew Piąstka 17
W ostatnim przypadku sytuacja dotyczy faktur
wystawianych za zakupy o wartości do 100 euro albo
450 zł. Chodzi tu o tzw. faktury uproszczone, które
mogą być pozbawione imienia, nazwiska lub nazwy
nabywcy oraz jego adresu, miary i ilości dostarczonych
towarów lub zakresu wykonanych usług, ceny
jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku,
wartości towarów lub usług objętych transakcją bez
kwoty podatku, stawki podatku, sumy wartości
sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą
poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną
od podatku oraz kwoty podatku od sumy wartości
sprzedaży netto z podziałem na kwoty dotyczące
poszczególnych stawek podatku.
18. autor: Zbigniew Piąstka 18
Dokument, który nie będzie zawierał wszystkich
obligatoryjnych danych, nie będzie mógł być uznany
za fakturę. W praktyce wystawienie dokumentu z
niepełnymi danymi nie będzie zatem równoznaczne z
wystawieniem faktury.
Podsumowując, od początku roku 2014 r. szczególną
uwagę należy zwracać nie tylko na moment
otrzymania faktury od sprzedawcy, ale także na to, czy
dokument zawiera wszystkie obligatoryjne elementy.
19. autor: Zbigniew Piąstka 19
1. Likwidacja obowiązku wystawiania faktur
dokumentujących sprzedaż zwolnioną z VAT;
podatnicy są zobowiązani do wystawienia takich
faktur jedynie na żądanie nabywców.
2. Likwidacja bardzo sformalizowanej obecnie
procedury i warunków wystawiania faktur przez
nabywcę; kwestie wyboru „samo fakturowania” i
sposobu zatwierdzania poszczególnych faktur przez
sprzedawcę pozostawiono całkowicie w gestii stron
transakcji.
20. autor: Zbigniew Piąstka 20
3. Wydłużono możliwości wystawienia faktury aż do
15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w
którym dane transakcje miały miejsce (dokonano
dostawy towarów lub wykonano usługę),
4. A w przypadku zaliczek – nie później niż 15. dnia
miesiąca od zakończenia miesiąca, w którym
otrzymano zaliczkę,
5. Możliwość wystawiania faktur przed dokonaniem
dostawy lub wykonaniem usługi, a także przed
otrzymaniem zaliczki, zadatku czy raty – przy czym
termin ograniczono do 30 dni przed dostawą/
otrzymaniem zaliczki.
21. autor: Zbigniew Piąstka 21
6. Wprowadzono możliwości wystawiania faktur zbiorczych
obejmujących transakcje z całego miesiąca kalendarzowego;
7. Likwidacja faktur wewnętrznych, które do 2013 r.
dokumentowały zdarzenia poprzednio objęte tym
obowiązkiem; forma dokumentowania pozostawiona została
całkowicie w sferze decyzji podatnika;
8. W przypadku niektórych usług/ dostaw świadczący nie ma
obowiązku wystawiania faktur zaliczkowych (m.in. najem,
dzierżawa, leasing, dystrybucja/ dostawa energii elektrycznej,
dostarczanie wody).
9. W przypadku zaliczek zarówno przy WNT, jak i WDT nie ma
obowiązku sporządzania faktur czy dokumentów
wewnętrznych, ani przeliczania transakcji na złote polskie.
Obie te transakcje podatnik ma obowiązek przeliczyć po kursie
średnim NBP (lub EBC) z ostatniego dnia roboczego
poprzedzającego wystawienie faktury.
22. autor: Zbigniew Piąstka 22
Konsekwencje praktyczne zmian przedziału terminów
wystawiania faktur:
Możliwość wystawienia wszystkich faktur za dany
miesiąc w jednym dniu (np. 10. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym powstał
obowiązek podatkowy względem wykonanych w tym
miesiącu usług / dostaw).
Wcześniejsze wystawienie faktury pozwoli na przyjęcie
jednego kursu waluty obcej dla usług zafakturowanych
przed ich wykonaniem. Jednak u nabywcy faktura ta nie
będzie stanowiła podstawy do obniżenia podatku
należnego o podatek naliczony na niej widniejący, w
terminie otrzymania faktury, a dopiero z momentem
powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy.
23. autor: Zbigniew Piąstka 23
Wyjątki od zasad ogólnych wystawiania faktur:
a) usługi budowlane lub budowlano – montażowe, termin
wynosi do 30. dnia od dnia wykonania usługi,
b) dostawa książek drukowanych (z wyłączeniem map i
ulotek) oraz gazet, czasopism i magazynów,
drukowanych - 60 dni od dnia wydania towaru (w
przypadku gdy umowa przewiduje rozliczenie zwrotów
wydawnictw, fakturę wystawiać się będzie nie później
niż 120. dnia od pierwszego dnia wydania towarów);
c) drukowaniu książek (z wyłączeniem map i ulotek) oraz
gazet, czasopism i magazynów, z wyjątkiem importu
usług – termin wystawienia faktury będzie wydłużony
do 90. dnia od dnia wykonania wskazanej czynności.
24. autor: Zbigniew Piąstka 24
Faktura, żeby mogła zostać uznana za fakturę
elektroniczną, musi być wystawiona oraz
otrzymana w dowolnym formacie elektronicznym.
Wybór formatu zależy od podatnika. Może to być,
np. faktura w formie ustrukturyzowanego
komunikatu (jak np. XML) lub też inny rodzaj
formatu elektronicznego (jak np. wiadomości e-mail
z załącznikiem w PDF, DOC, CSV, lub faks otrzymany
w formacie elektronicznym).
25. autor: Zbigniew Piąstka 25
Faktura elektroniczna powinna charakteryzować się
autentycznością pochodzenia, integralnością treści i
czytelnością:
a) przez autentyczność pochodzenia rozumie się
pewność co do tożsamości dokonującego dostawy
towarów lub usługodawcy albo wystawcy faktury,
b) przez integralność treści rozumie się, że w fakturze nie
zmieniono danych, które powinna zawierać faktura,
c) autentyczność pochodzenia, integralność treści oraz
czytelność faktury można zapewnić za pomocą
dowolnych kontroli biznesowych, które ustalają
wiarygodną ścieżkę audytu między fakturą a dostawą
towarów lub świadczeniem usług.
26. autor: Zbigniew Piąstka 26
10. Poza wykorzystaniem kontroli biznesowych
wymienionych wyżej, zgodnie z ustawą,
autentyczność pochodzenia i integralność treści
faktury elektronicznej będą zachowane, w
szczególności, w przypadku wykorzystania:
a) bezpiecznego podpisu elektronicznego,
b) elektronicznej wymiany danych (EDI) zgodnie z
umową w sprawie europejskiego modelu wymiany
danych elektronicznych.
27. III. Nowa podstawa opodatkowania
Do końca 2013 r.
Podstawą opodatkowania jest
obrót. Obrotem jest kwota należna
z tytułu sprzedaży, pomniejszona o
kwotę należnego podatku. Kwota
należna obejmuje całość
świadczenia należnego od nabywcy
lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa
się o otrzymane dotacje,
subwencje i inne dopłaty o
podobnym charakterze mające
bezpośredni wpływ na cenę (kwotę
należną) towarów dostarczanych
lub usług świadczonych przez
podatnika, pomniejszone o kwotę
należnego podatku.
Od 2014 r.
Podstawą opodatkowania jest
wszystko, co stanowi zapłatę, którą
dokonujący dostawy towarów lub
usługodawca otrzymał lub ma
otrzymać z tytułu sprzedaży od
nabywcy, usługobiorcy lub osoby
trzeciej, włącznie z otrzymanymi
dotacjami, subwencjami i innymi
dopłatami o podobnym charakterze
mającymi bezpośredni wpływ na
cenę towarów dostarczonych lub
usług świadczonych przez
podatnika.
autor: Zbigniew Piąstka 27
28. autor: Zbigniew Piąstka 28
W przypadku dostaw towarów zrównanych z
odpłatnymi podstawę opodatkowania liczy się od
wartości ceny nabycia towarów lub towarów
podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – od kosztu
wytworzenia. Kwoty te określane są w momencie
dostawy towarów. Oznacza to w przypadku przekazań
nieodpłatnych ugruntowanie oparcie podstawy
opodatkowania o cenę rynkową na dzień przekazania,
a nie o cenę historyczną.
29. autor: Zbigniew Piąstka 29
Podstawa opodatkowania obrotu zagranicznego
towarów jest zbliżona do tej, która dotyczy towarów
krajowych.
W wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów podstawę
opodatkowania zarówno w przypadku pozyskania
towaru od kontrahenta wspólnotowego, jak również w
przypadku pozyskania towaru z magazynu
konsygnacyjnego zastosowane znajdą następujące
zasady:
30. autor: Zbigniew Piąstka 30
a) Podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi
zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub
usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu
sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby
trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami,
subwencjami i innymi dopłatami o podobnym
charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę
towarów dostarczanych lub usług świadczonych
przez podatnika.
31. autor: Zbigniew Piąstka 31
b) Podstawa obejmuje:
•podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym
charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
•koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty
opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane
przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od
nabywcy lub usługobiorcy,
32. autor: Zbigniew Piąstka 32
c) Podstawa nie obejmuje kwot:
•stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu
wcześniejszej zapłaty;
•udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i
obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
•otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot
udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu
i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych
przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez
niego ewidencji na potrzeby podatku.
33. autor: Zbigniew Piąstka 33
d) Podstawę opodatkowania obniża się o:
•kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i
obniżek cen;
•wartość zwróconych towarów i opakowań (wyjątkiem
jest brak terminowego zwrotu opakowań),
•zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną
przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
•wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych
dopłat o podobnym charakterze,
34. autor: Zbigniew Piąstka 34
e) Do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości
opakowania, jeżeli podatnik dokonał dostawy towaru
w opakowaniu zwrotnym, pobierając kaucję za to
opakowanie lub określając taką kaucję w umowie
dotyczącej dostawy towaru.
35. autor: Zbigniew Piąstka 35
IV. Nowy obowiązek podatkowy –
rewolucja, przykłady,
problematyka
36. autor: Zbigniew Piąstka 36
Od 2014 r. za standardowy termin powstania
obowiązku podatkowego uznaje się chwilę dokonania
dostawy towarów lub moment wykonania usługi.
Za usługę wykonaną uznaje się również usługę
wykonaną częściowo, dla której to części określono
zapłatę.
W praktyce, w wielu przypadkach, podatnicy będą
musieli wykazywać VAT od dokonanych transakcji
wcześniej niż na dotychczasowych zasadach. Częściej
też może dochodzić do sytuacji, w której z własnej
kieszeni będą musieli zapłacić podatek na długo przed
tym, zanim otrzymają płatność od kontrahenta.
37. autor: Zbigniew Piąstka
37
Uproszczono i wyeliminowano części przepisów dotyczących
różnorodnych momentów powstania obowiązku
podatkowego. W większości przypadków skutki zmian nie
są korzystne dla podatników. Przyspieszono obowiązek
podatkowy.
Zmiana zasad rozliczania obowiązku podatkowego stają się
niekorzystne też dla wielu podatników dokonujących
transakcji wewnątrzunijnych (o czym niżej w rozdziale
„Nowe zasady rozliczania podatku VAT naliczonego).
Zniknęła jedna z możliwości optymalizacji podatkowej,
która wynikała z tego, że dostawę towaru można było
fakturować w ciągu 7 dni od wydania towaru. Stwarzało to
możliwości opóźnienia zapłaty podatku.
38. autor: Zbigniew Piąstka 38
W przypadku świadczeń, dla których obowiązek
podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury (np.
usługi budowlane), a faktura zostanie wystawiona przed
wykonaniem usługi/ dostawą towaru, możliwe będzie
odliczenie VAT przed zrealizowaniem usługi/ dostawy
towarów, bez dokonania zapłaty.
Opóźnienie wystawienia faktury nie wpłynie na
przesunięcie terminu rozliczenia podatku. Jeżeli
podatnik nie wystawi faktury w terminie lub wystawi ją
z opóźnieniem – obowiązek podatkowy powstanie z
chwilą upływu terminów na wystawienie faktury (np.
usługi budowlane – 30 dni od jej wykonania).
39. autor: Zbigniew Piąstka 39
Wprowadzone też zmiany w zasadach rozliczania VAT w
przypadku udzielenia licencji, np. na oprogramowanie
komputerowe. – Poprzednio obowiązek podatkowy był
odroczony do momentu, w którym przypadał termin
płatności. Po zmianach trzeba będzie ten obowiązek
podatkowy rozliczyć zgodnie z datą wykonania usługi. W
przypadku licencji ten moment jest bardzo trudny do
uchwycenia, bo trudno stwierdzić, kiedy licencja została
wykonana.
Usługi transportowe będą rozliczane na zasadzie ogólnej w
momencie wykonania usługi. To z punktu widzenia firm
transportowych jest bardzo duża zmianą, która oznacza
przyspieszenie płatności VAT do urzędu skarbowego.
41. autor: Zbigniew Piąstka 41
Co do zasady, aby obniżyć podstawę opodatkowania,
podatnik nadal ma obowiązek posiadać potwierdzenie
otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub
usługobiorcę. Powyższego warunku nie stosuje się
jednak w przypadku, gdy:
podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej
próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej
dokumentacji (np. wymiana korespondencji między
kontrahentami, dokument potwierdzający przekaz środków
pieniężnych) wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie,
że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami
określonymi w fakturze korygującej.
Obniżenie podstawy będzie możliwe nie wcześniej niż w
deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym
spełniono łącznie powyższe przesłanki.
42. autor: Zbigniew Piąstka 42
Podatek należny z tytułu WNT jest możliwy do
odliczenia jako podatek naliczony w rozliczeniu za
miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy. Z tą
jednak różnicą, że w przypadku nabyć, w odniesieniu do
których podatnik nie będzie w tym momencie
dysponował fakturą, odliczenie to dokonywane będzie
warunkowo, gdyż podatnik zobowiązany będzie
weryfikować, czy w okresie 3 kolejnych miesięcy faktura
od zagranicznego dostawcy wpłynęła, czy też nie.
43. autor: Zbigniew Piąstka 43
Jeśli faktura wpłynęła, pierwotne rozliczenie pozostanie
bez zmian, jeśli jednak nie, w rozliczeniu za miesiąc, w
którym upłynął ww. 3-miesięczny okres, podatnik
zobowiązany będzie odpowiednio skorygować podatek
naliczony w tym zakresie (sposób zadeklarowania
podatku należnego pozostanie bez zmian).
Otrzymanie przez podatnika faktury po upływie tego
okresu upoważniać go będzie do odpowiedniego
„ponownego” podwyższenia podatku naliczonego;
podwyższenie to następować będzie w rozliczeniu za
okres, w którym podatnik otrzyma fakturę (sposób
zadeklarowania podatku należnego w dalszym ciągu
pozostanie bez zmian).
44. autor: Zbigniew Piąstka 44
W konsekwencji, jeżeli podatnik będzie otrzymywał
faktury z dużym opóźnieniem, transakcja, która do tej
pory była neutralna, stanie się „przejściowo” transakcją
opodatkowaną (obowiązek wykazania VAT należnego
bez prawa odliczenia VAT naliczonego).
47. autor: Zbigniew Piąstka 47
Rok 2014 przynosi zmiany w rozliczaniu podatku VAT
przez małych podatników korzystających z tzw.
metody kasowej.
Mali podatnicy nie mają powodów do zadowolenia. Tylko
całkowite uregulowanie należności za kupione towary czy
usługi daje małemu podatnikowi rozliczającemu się
metodą kasową prawo do odliczenia podatku naliczonego
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę
podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez
małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania
przez niego metody kasowej, powstaje nie wcześniej niż w
rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał zapłaty za
te towary i usługi.
48. autor: Zbigniew Piąstka 48
Obowiązek podatkowy małego podatnika w
odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw
towarów i świadczenia usług powstanie:
a) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w
przypadku dokonania dostawy towarów lub
świadczenia usług na rzecz czynnego podatnika VAT,
z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie
później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru
lub wykonania usługi,
a) w przypadku dokonania dostawy towarów lub
świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż
wymieniony w pkt 1.
49. autor: Zbigniew Piąstka 49
Metoda powyższa nie ma zastosowania m.in. do
dostawy towarów, o której mowa w art. 20 ust. 1-4 i
art. 20a ustawy, a więc do WDT, czy też przemieszczania
towarów do magazynu konsygnacyjnego.
50. autor: Zbigniew Piąstka 50
Zmiany VAT nie ominęły także zwolnienia przedsiębiorców,
którzy nie osiągają 150.000 zł obrotu.
Do tej pory zwolnieni z obowiązku rozliczania VAT byli
przedsiębiorcy, którzy nie osiągnęli w roku podatkowym
obrotu netto w wysokości 150.000 zł. Od 1 stycznia 2014 r.
nie przedsiębiorca będzie zwolniony z VAT tylko obrót, w
tej samej wysokości. W UE nie mówi się o przedsiębiorcy,
ale o przedsiębiorstwie. Czy to dobrze? Na pewno łatwiej
podnieść podatki na daną rzecz niż na prawdziwą osobę.
W związku z tym od 2014 r. używanie pojęcia "zwolnienie
podmiotowe" nie jest właściwe. Zatem mówiąc o tym
zwolnieniu powinno być używane określenie "zwolnienie ze
względu na obroty".
51. autor: Zbigniew Piąstka 51
Do limitu obrotu nie wlicza się od 2014 r.:
1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;
2. sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz
sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
3. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego
świadczenia usług, zwolnionych od podatku na
podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na
podstawie ust.3 z art. 82 wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38
-41,
52. autor: Zbigniew Piąstka 52
Do limitu obrotu nie wlicza się od 2014 r., c.d.:
c) usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji
pomocniczych;
4. odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie
przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez
podatnika do środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych podlegających
amortyzacji.
53. autor: Zbigniew Piąstka 53
Przedsiębiorca może zrezygnować ze zwolnienia pod
warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika
urzędu skarbowego o zamiarze rezygnacji przed
dokonaniem pierwszej sprzedaży. Można zatem
otworzyć działalność gospodarczą, robić zakupy i przyjąć
zamówienie bez składania VAT-R i dopiero przed
pierwszą dostawą towarów lub wykonaniem usługi
złożyć powyższy formularz, żeby móc korzystać z
wszystkich przywilejów opodatkowania VAT.
54. autor: Zbigniew Piąstka 54
Po rezygnacji ze zwolnienia mały przedsiębiorca będzie
mógł wrócić do zwolnienie dopiero po upływie roku.
Przepis jednak doprecyzowano i od tej pory zamknięcie
działalności i otworzenie jej na nowo także
uniemożliwia skorzystanie ze zwolnienia. Urząd patrzy
wstecz na całą działalność podatnika.
55. autor: Zbigniew Piąstka 55
W przypadku przekroczenia 150.000 zł obrotu
opodatkowana będzie cała sprzedaż. W 2013 r.
opodatkowana była wyłącznie nadwyżkę ponad kwotę
150.000 zł.
Przykład:
obrót - 145.000 zł
sprzedaż powodująca przekroczenie limitu - 8.000 zł
w 2013 r. naliczymy VAT od kwoty 3.000 zł.
od 2014 r. naliczymy VAT od kwoty 8.000 zł.
56. autor: Zbigniew Piąstka 56
Podatnik rezygnujący ze zwolnienia nie będzie musiał
występować do urzędu skarbowego o zgodę na
odliczenie VAT naliczonego w zakupach dokonanych
przed rezygnacją ze zwolnienia, bez względu na to czy
to był zakup krajowy WNT czy import towarów lub
usług.
58. autor: Zbigniew Piąstka 58
W pierwszym kwartale 2014 r. jeżeli zakupimy auto
osobowe, albo weźmiemy je w leasing, spełniające
poniższe warunki, nie tylko odliczymy 100% VAT, ale
także będziemy mogli odliczać VAT od paliwa.
Od 2014 r. oprócz obecnych samochodów ciężarowych i
dostawczych prawo do pełnego odliczenia VAT uzyskają
samochody, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z
miejscem dla kierowcy wynosi:
1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub
większa niż 425 kg,
2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub
większa niż 493 kg,
3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa
lub większa niż 500 kg.
59. autor: Zbigniew Piąstka 59
Powyższe warunki muszą być potwierdzone na
dokumencie urzędowym, czyli np. w świadectwie
homologacji pojazdu lub w decyzji organu o braku
konieczności wystawiania takiego dokumentu. Oznacza
to, że każdy pojazd samochodowy, który został
przerobiony w ten sposób by spełniał powyższe warunki
musi mieć na to papiery, by móc korzystać w pełni z
odliczenia VAT.
60. autor: Zbigniew Piąstka 60
Od napraw i eksploatacji samochodów osobowych, bez
względu na to czy spełniają nowe wymagania
techniczne (do pełnego odliczenia VAT) czy też nie,
odliczymy 100% VAT. Wprawdzie art. 86a ust. 9 ustawy
o VAT nakazuje stosować tylko odliczenie 60% to jest to
niezgodne zarówno z VI dyrektywą, jak i obecnie
obowiązującą dyrektywą 2006/112 w zakresie podatku
od wartości dodanej.
61. autor: Zbigniew Piąstka 61
Od 1 kwietnia 2014 r. zostanie wprowadzony nowy limit
odliczania przy kupnie lub leasingu samochodu
osobowego przez przedsiębiorcę. Przepis ten ma
obowiązywać do 2018 r., włącznie.
Powodem zmian zaledwie w okresie jednego kwartału
jest to, że Ministerstwo Finansów z opóźnieniem
wystąpiło o pozwolenie na odstępstwo od przepisów
unijnych. Dziś już wiemy, że takie pozwolenie Polska
otrzymała. Komisja Europejska w projekcie decyzji Rady
Unii Europejskiej podała, że zezwoli Polsce na
odstępstwa.
62. autor: Zbigniew Piąstka 62
Oto zmiany od 1 kwietnia 2014 r.
Jeżeli przedsiębiorca auto osobowe zdecyduje się
wykorzystywać tylko do działalności gospodarczej
będzie miał prawo do 100% odliczenia VAT. Jeśli choć
jeden raz wykorzysta samochód osobowy do celów
prywatnych utraci to prawo, na rzecz 50% prawa do
odliczenia VAT naliczonego, nie więcej niż 8 tys. zł.
Podatnik złoży korektę deklaracji.
Jeśli na początku określimy, że auto w całości i wyłącznie
będzie jeździło służbowo to od paliwa, eksploatacji i
napraw też odliczamy 100% VAT.
Ale jeżeli uznajemy, że czasem lub w miarę często
samochód jeździ także w prywatnych sprawach, firma
odliczy 50% od zakupu, paliwa, eksploatacji i napraw.
63. autor: Zbigniew Piąstka 63
Jednak na możliwość nawet ograniczonego odliczenia
VAT-u od paliwa przedsiębiorcy będą czekać
prawdopodobnie do lipca 2015 roku. Do tego bowiem
czasu projekt zakłada odroczenie wprowadzenia 50-
proc. prawa do odliczenia VAT-u od paliwa w przypadku
samochodów osobowych używanych zarówno na
potrzeby działalności, jak i osobiste.
64. autor: Zbigniew Piąstka 64
Od stycznia 2014 r. zmieniło się zwolnienie dotyczące
sprzedaży towarów wykorzystywanych w działalności.
W 2013 i wcześniej, jak nie było prawa do odliczenia
VAT lub było ono ograniczone to sprzedaż samochodu
nie była opodatkowana VAT.
W roku bieżącym sprzedaż samochodu używanego w
firmie podlega opodatkowaniu VAT. Zwolnione są
wyłącznie rzeczy, które były wykorzystywane w
działalności zwolnionej z VAT.
65. autor: Zbigniew Piąstka 65
Mikroprzedsiębiorca, korzystający ze zwolnienia z VAT
na podstawie art. 113 ustawy o VAT (tj. nieosiągający
rocznego obrotu powyżej 150.000 zł), sprzeda
samochód osobowy bez VAT. Mikroprzedsiębiorca,
który z tego zwolnienia nie korzystał, bo opłacało mu
się rozliczać VAT, sprzedając identyczny samochód
będzie zobowiązany do ceny netto doliczyć 23% VAT.
66. autor: Zbigniew Piąstka 66
VIII.Pozostałe zmiany (m.in. towary
wrażliwe, paragony, uchwała NSA w
sprawie jednostek budżetowych
gminy )
67. autor: Zbigniew Piąstka 67
Zgodnie z harmonogramem szkolenia jednym z
podpunktów są towary wrażliwe.
Niemniej zmiany przepisów ich dotyczące są związane
z datą 1 października 2013 r. Mają przeciwdziałać
nadużyciom w VAT w obszarze obrotu tzw. towarami
wrażliwymi. Podatnicy dokonujący obrotu takimi
towarami mają ograniczoną możliwość składania
kwartalnych deklaracji VAT, zaś nabywcy towarów
wrażliwych mogą odpowiadać solidarnie ze
sprzedawcami za rozliczanie tego podatku.
68. autor: Zbigniew Piąstka 68
Zgodnie z komunikatem ustawa zawiera przesłanki,
których spełnienie pozwoli nie stosować
odpowiedzialności solidarnej w przypadku, gdy
sprzedawca nie odprowadzi podatku VAT. Jedną z takich
przesłanek jest kaucja gwarancyjna. Nabywca nie
poniesie odpowiedzialności podatkowej, jeżeli kupił
towary od podmiotu, który w dniu dokonania dostawy
towaru znajdował się w prowadzonym przez MF
elektronicznym wykazie firm, które złożyły kaucję
gwarancyjną. MF zaznacza, że wysokość kaucji musi
jednak spełniać ustawowe wymogi.
69. autor: Zbigniew Piąstka 69
Nadużycia dotyczące obrotu towarami wrażliwymi
przybierają często formę zorganizowaną (tzw.
transakcje karuzelowe), w których istotnym
elementem jest wykorzystywanie tzw. słupów
(podmiotów z reguły nieposiadających majątku, które
naruszając przepisy nie rozliczają VAT).
Wykaz towarów „wrażliwych” został zamieszczony w
załącznik nr 13 do ustawy o VAT. Są to niektóre wyroby
stalowe ( nieobjęte mechanizmem odwrotnego
obciążenia), paliwa i złoto nieobrobione.
70. autor: Zbigniew Piąstka 70
Pręty stalowe, w tym pocięte, i blacha są opodatkowane
VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia. Do wygiętych
prętów, konstrukcji stalowych czy blachodachówki
trzeba stosować zasady ogólne.
Przy zastosowaniu mechanizmu odwrotnego obciążenia
obowiązek dokonania zapłaty podatku należnego z
tytułu danej transakcji zostaje przeniesiony na nabywcę
określonych towarów lub usług. Zasadniczo jest to
również podmiot uprawniony do odliczenia podatku
naliczonego z tytułu dokonanej transakcji. Sprzedawca
towarów jest tym samym zwolniony z obowiązku
zapłaty VAT należnego do urzędu skarbowego. Znika
więc możliwość wyłudzania przez niego podatku - cena
za dostarczony towar jest równa cenie netto.
71. autor: Zbigniew Piąstka 71
Z początkiem 2014 r. w zmienionej ustawie o VAT
pojawił się zapis, który mówi, że na żądanie nabywcy
towaru lub usługi sprzedawca musi wystawić fakturę:
• dokumentującą m.in. sprzedaż opodatkowaną VAT-
em,
• dokumentującą sprzedaż zwolnioną z VAT (nie
dotyczy rolników ryczałtowych),
o ile żądanie zostało zgłoszone „w terminie 3 miesięcy,
licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar
lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część
zapłaty”.
72. autor: Zbigniew Piąstka 72
Ustawowy zapis obejmuje więc te sytuacje, w których
przedsiębiorca ma obowiązek wystawić fakturę na
żądanie nabywcy (tzn. nie musi wystawiać faktury
niezależnie od żądania nabywcy). Dotyczy to także
sytuacji, w której kupujący otrzymuje paragon, a
później informuje sprzedawcę, że chciałby otrzymać
fakturę „na firmę”.
Od 2014 po raz pierwszy jasno uregulowano termin na
wystawienie faktury dla osób fizycznych, dla których
sprzedaż została zarejestrowana na kasie fiskalnej.
73. autor: Zbigniew Piąstka 73
Nowe kasy fiskalne muszą dysponować możliwością
zamieszczania na paragonach NIP-u nabywcy. Zgodnie
z zamysłem ustawodawcy bowiem paragony takie
mają m.in. pełnić funkcję faktury uproszczonej.
Po zmianach wprowadzonych przez MF w 2013 roku
dotyczących nazewnictwa usług na paragonach
fiskalnych w 2014 roku fiskus może ukarać podatnika za
niewłaściwe nazwy na paragonach.
74. autor: Zbigniew Piąstka 74
Od 1 października 2013 r. podatnicy muszą stosować się
do szczegółowych opisów na paragonie tak by dana
usługa mogła być bez problemu zidentyfikowana i by
można naliczyć odpowiedni VAT.
Paragon musi zawierać także:
•nazwę „ Paragon Fiskalany”
•wartość rabatów, o ile istnieją takie,
NIP nabywcy, tylko w przypadku gdy klient tego
zażąda.
Zdaniem NSA konsument powinien otrzymywać
paragony z konkretnymi nazwami jednostkowymi
towarów lub usług, pozwalającymi na ich jednoznaczną
identyfikację – ogólna nazwa rodzajowa (np. prasa,
jogurt, kefir itp.) nie wystarcza.
75. autor: Zbigniew Piąstka 75
„Pobranie” wciąż problematyczne pod względem
wystawienia paragonu
Handlowanie towarami przez Internet często oznacza
konieczność dostarczenia towaru za pośrednictwem
poczty lub kuriera.
Od początku 2014 r. ogólnym terminem rozliczenia VAT-
u nie jest już moment wystawienia faktury, ale data
wykonania usługi albo dostarczenia towaru.
76. autor: Zbigniew Piąstka 76
Jak jednak należy ustalić termin, w którym przesyłka
dotarła do adresata? Nie powinno stanowić to
większego problemu w przypadku korzystania np. z
usług firm kurierskich, które przekazują informacje o
tym co aktualnie dzieje się z przesyłką. Niezależnie
jednak od tego w jaki sposób przedsiębiorca nadaje
towar konieczne jest uzyskanie potwierdzenia
faktycznej daty jego dostarczenia.
77. autor: Zbigniew Piąstka 77
Wraz ze zmianami jakie weszły w życie od 1 stycznia
2014 r. nie zniknął problem odpowiedniego terminu
drukowania paragonu w kontekście transakcji „za
pobraniem”. W tym przypadku bowiem niewłaściwe
może się okazać wysłanie paragonu razem z
zamówioną przesyłką. Żeby z tego wybrnąć można
przykładowo najpierw wystawić fakturę, która dotrze
do nabywcy wraz z przesyłką, a dopiero po tym
wydrukowanie paragonu i jego dołączenie do
egzemplarza faktury posiadanego przez przedsiębiorcę
już po dostarczeniu przesyłki.
78. autor: Zbigniew Piąstka 78
W kontekście wystawiania faktur na sprzedaż
wysyłkową należy jednak pamiętać, by nie zamieszczać
na niej daty sprzedaży (dostarczenia towaru). Powód?
W momencie wysyłki nie można dokładnie przewidzieć,
kiedy przesyłka zostanie odebrana przez klienta.
79. autor: Zbigniew Piąstka 79
Jednostki budżetowe gmin nie są podatnikami VAT –
skutki uchwały NSA: Podatnikiem VAT jest wyłącznie
gmina.
Uchwała NSA wywołała rewolucję, gdyż nagle urzędy
administracji samorządowej i państwowej, urzędy
statystyczne, prokuratury, sądy, areszty, więzienia,
jednostki wojska i policji, straż pożarna, szkoły i
internaty, przedszkola, zarządy utrzymania dróg,
komunikacje miejskie, ośrodki rekreacji i sportu, itd.
przestały być podatnikami VAT i to wstecznie.
80. autor: Zbigniew Piąstka 80
Przyjmując uchwałę za jedynie słuszną, każda faktura
wystawiona przez jednostkę budżetową jest fakturą
nieprawidłową, tzn. wystawiona przez podmiot
nieuprawniony. Czyli z takiej faktury nie można odliczyć
VAT naliczonego. Jeśli ktoś (firma) odliczył/a, to zrobił/a
to niesłusznie, urząd skarbowy może mu to
zakwestionować. Czyli kłopoty za nieprawidłowo
odliczony VAT.
No tak, a jak firma sprzedała coś gminie? Znów faktura
w części nabywcy jest nieprawidłowa, bo powinna być
nim gmina. Czy wtedy też trzeba korygować? Na razie
Ministerstwo czeka na interpretację ETS, więc nie
wyda żadnych wskazówek.
81. Dostawa towarów używanych – zmiana styczeń 2014
Do stycznia 2014
Zwalnia się dostawę towarów
używanych, pod warunkiem że w
stosunku do tych towarów nie
przysługiwało dokonującemu ich
dostawy prawo do obniżenia
kwoty podatku należnego o
kwotę podatku naliczonego.
Przez towary używane rozumie
się ruchomości, których okres
używania przez podatnika
dokonującego ich dostawy
wyniósł co najmniej pół roku po
nabyciu prawa do rozporządzania
tymi towarami jak właściciel.
Od stycznia 2014
Zwalania się dostawę towarów
wykorzystywanych wyłącznie
na cele działalności zwolnionej
od podatku, jeżeli z tytułu
nabycia, importu lub
wytworzenia tych towarów nie
przysługiwało dokonującemu
ich dostawy prawo do
obniżenia kwoty podatku
należnego o kwotę podatku
naliczonego.
autor: Zbigniew Piąstka 81
82. Powyższa zmiana powoduje znaczące konsekwencje w
zakresie zbycia towarów nabytych bez prawa
odliczenia podatku VAT.
Przed styczniem 2014
Podatnik nabył od Kowalskiego
komputer za 1.000 zł.
Komputer był używany,
Kowalski nie prowadził
działalności. Podatnik
wykonuje standardowy handel
towarami, pozostaje
opodatkowany VAT. Po roku od
zakupu podatnik zdecydował
się go sprzedać. Podatku VAT
nie zapłacił – zastosował
zwolnienie z podatku.
Od stycznia 2014
Podatnik nabył od Kowalskiego
komputer za 1.000 zł.
Komputer był używany,
Kowalski nie prowadził
działalności. Podatnik
wykonuje standardowy handel
towarami, pozostaje
opodatkowany VAT. Po roku od
zakupu podatnik zdecydował
się go sprzedać. Podatnik musi
naliczyć podatek VAT od
sprzedaży. Podstawą
opodatkowania będzie cena
sprzedaży.
autor: Zbigniew Piąstka 82
83. autor: Zbigniew Piąstka 83
Co do zasady, aby obniżyć podstawę opodatkowania,
podatnik nadal ma obowiązek posiadać potwierdzenie
otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub
usługobiorcę. Powyższego warunku nie stosuje się jednak w
przypadku, gdy:
• podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo
udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i
• z posiadanej dokumentacji (np. wymiana korespondencji
między kontrahentami, dokument potwierdzający
przekaz środków pieniężnych) wynika, że nabywca towaru
lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana
zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.
Obniżenie podstawy będzie możliwe nie wcześniej niż w
deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym
spełniono łącznie powyższe przesłanki.
84. autor: Zbigniew Piąstka 84
Uelastyczniono stosowanie stawki 0% przy eksporcie
towarów (eksportem będzie również sytuacja, gdy
towary będą objęte procedurą celną wywozu w innym
niż Polska państwie członkowskim UE) oraz
wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów
(umożliwienie stosowania stawki 0% do WDT, gdy
podatnik zarejestruje się jako podatnik VAT-UE nie
później niż w momencie składania deklaracji) – zmiany
te powinny ułatwić przedsiębiorcom realizowanie tych
transakcji
85. autor: Zbigniew Piąstka 85
Obowiązujące interpretacje podatkowe do końca
2013 r. są nieważne .
Wielu podatników, szczególnie w zakresie podatku VAT
występowało do Ministra Finansów o wydanie
interpretacji indywidualnej celem wyjaśnienia swoich
wątpliwości. Oczywiście, od 1 stycznia 2014 dotychczas
obowiązujące interpretacje stracą moc, a podatnicy
znowu będą musieli wystąpić z wnioskiem o wydanie
innych, dostosowanych do nowych wymogów. A
przypominam, że termin wydania takiej interpretacji
wynosi do 3 miesięcy… i co w tym okresie poczną
podatnicy?