HIstory

1. Түүх ба бусад шинэлэх ухааны
хоорондын харилцан хамаарал
Бэлтгэсэн: Б.Хонгорзул

2. Түүх ба бусад шинжлэх
ухааны хоорондын
харилцан хамаарал
1. Түүхийн шинжлэх
ухаан гэж юу вэ?
2. Түүхийн шинжлэх
ухаанд бусад шинжлэх
ухааны ухагдхууныг
хэрэглэдэг үү?
3. Түүх нь олон салбар ШУ-
ны салбарын нэгдэл
мөн үү?
4. Түүхийн шинжлэх ухаан
нь бусад ШУ- аасаа
юугараа ялгаатай вэ?
5. Шинэ үеийн шинжлэх
ухааын шинэ төрөл

3. Түүхийн шинжлэх ухаан гэж юу вэ?
• Хүний нийгмийн өнгөрсөн болон эдүгээ үе,
цаашдын хөгжил хандлагын тухай тодорхой
хэлбэр, орон зай, цаг хугацааны өөрчлөлтийн
хүрээн дэх нийгмийн хөгжлийн зүй тогтлын
тухай шинжлэдэг ухаан нь түүхийн шинжлэх
ухаан юм.
• Түүхийн шинжлэх ухаан нь өнөөдөр манай
гариг дээр хөгжиж буй 2000 шахам шинжлэх
ухааны бөгөөд өнө эртний шинжлэа
ухаануудын нэг юм.

4. Түүхийн шинжлэх ухаанд бусад шинжлэх ухааны
ухагдхууныг хэрэглэдэг үү?
• Өөрийн гэсэн тусгайлсан
ухамсараас(түүхэн орон
зай, түүхэн цаг хугацаа,
түүхэн баримт, түүхийн
ухамсар) гадна бусад
шинжлэх ухааны
ухагдхууныг хэрэглэдэг.
Жишээ нь:
1. социологийн шинжлэх
ухаанаас- нийгмийн анги
бүлэг, давхраа ба
хүмүүсийн түүхэн болон
нийгмийн нийтлэг
2. Улс төр судлалаас- төр,
төрийн байгууллага,
3. Соёл судлалаас- хэл
бичиг, үсэг, урлал, утга
зохиол....

5. Түүх нь олон салбар ШУ-ны салбарын нэгдэл
мөн үү?
Түүхийн мэдлэгийн биеэ
даасан салбаруудад
тулгуурласан иргэний түүх,
улс төрийн түүх, шашны
түүх.... Олон салбарууд
багтана.
• Ард түмэн, үндэстэн
угсаатны ахуй, соёлыг
судалдаг – этнологи
• Эртний эд өлгийн
сурвалжуудыг судалдаг-
археологи ..
зэрэг ухаануудыг мөн
багтаадаг.

6. Түүхийн шинжлэх ухаан нь бусад ШУ- аасаа
юугараа ялгаатай вэ?
• Түүхийн ШУ нь бусад шинжлэх ухаан болох
социологи, эрх зүй, улс төр судлал, хэл
шинжлэл, математик зэргаас алгагдах ялгаа
нь нийгмийн амьдралын үзэгдлүүдийг
нэгдмэл цогц байдлаар түүний бүхий л
талыг харилцах холбоо нөлөөлөлд нь авч
судалдгаараа ялгаатай.

7. Орчин үеийн ШУ-ны хөгжлийн нэгэн шинж нь тэдгээрийн хоорондын
интеграци , дифференциаци юм.
Интеграци
• Түүхийн шинжлэх ухаан нь
бусад шинжлэх
ухаануудтай нэгдэж ШУны
шинэ төрөл үүсгэдэг.
• Түүхэн газар зүй, түүхэн
сэтгэл судлал, түүхэн хүн
ам зүй
Дифференциаци
• ШУ болгон өөрийн гэсэн
түүхийг хүний нийгмийн
хөгжлийн явцад бий
болгосны адилаар түүхийг
шинжлэх ухаан ч мөн
өөрийн түүхтэй билээ.

8. Ашигласан сурах бичиг