Economics.s14

1. МӨНГӨ БА БАНК
I.Тест
1. Аль нь мөнгөний үүрэгт хамаарахгүй вэ?
а. Арилжааны хэрэгсэл
б. Үнэ цэнийн хэмжүүр
в. Хуримтлалын хэрэгсэл
г. Алтаар солих эрхийн бичиг
2.Мөнгө үүсэхээс өмнө зонхилж байсан солилцооны арга хэрэгсэл:
а. Алт
б. Бартер
в. Ган
г. Ангийн арьс, үс
3.М1-д хамаарах нь:
а. Бэлэн буй цаасан ба зоосон мөнгө , чекийн хадгаламж
б.Бэлэн буй цаасан ба зоосон мөнгө , хугацаатай хадгаламж
в. Бэлэн буй цаасан ба зоосон мөнгө
г. Бүх мөнгө ба “ бараг мөнгө ” орно .
д. Дээрх бүх хариултууд буруу .
4. Мөнгө ба “ бараг мөнгө ”-ний хоорондын ялгаа
а. Мөнгөний “ бараг мөнгө ” –нөөс ялгарах ялгаа нь шууд зарцуулж болдог.
б. “ бараг мөнгө” нь банкны тооцоонд байгаа хөрөнгийг хамардаг бол бэлэн мөнгөнд
энэ ордоггүй
в. Мөнгө нь “бараг мөнгө ” –ийг бодвол хурдан эргэдэг
г. “ бараг мөнгө ” нь бүхэл задалж бутархай болгож болдоогүй цаасан мөнгө
д. “ бараг мөнгө” нь өөртөө мөнгөөр худалдаж болох бүх барааг багтаана.
5.Мөнгөн дэх арилжааны эрэлт нь :
а.Зээлийн хүүгийн төвшин өсөхөд өсдөг
б. Зээлийн хүүгийн төвшин буурахад өсдөг
в. ҮНБ-ий нэрлэсэн хэмжээ өсөхийн хирээр буурдаг
г. ҮНБ-ий нэрлэсэн хэмжээ буурахад буурдаг
д. Өмнөх бүх хариулт буруу
6. Хэрэв хууль тогтоомжийн замаар зээлийн хүүг тэнцвэрт төвшнөөс доогуур тогтооно
гэвэл:
а. Мөнгөний эрэлтийн хэмжээ нийлүүлэлтийн хэмжээнээс их байна
б. Мөнгөний эрэлтийн хэмжээ нийлүүлэлтийн хэмжээнээс бага байна
в. Мөнгөний нийлүүлэлтийн хэмжээ өсч , эрэлтийн хэмжээ буурна
г.Эрэлтийн хэмжээ өсч , нийлүүлэлтийн хэмжээ буурна
д. Мөнгөн дэх эрэлт, нийлүүлэлтийн хэмжээ хоёул өснө
7. Мөнгөний бодит үнэ цэнэ буюу худалдан авах чадвар , үнийн төвшин хоёрын
хоорондын холбоог дор дурьдсан баталгаануудаас аль нь үнэн зөв илэрхийлэх вэ?
Мөнгөний худалдан авах чадвар ба :
а.Үнийн төвшин хоёр нь урвуу хамааралтай.
б.Үнийн төвшин хоёр нь эдийн засгийн уналтын үед шууд хамааралтай ба инфляцийн

2. өсөлтийн үед урвуу хамааралтай.
в. Үнийн төвшин хоёр нь шууд боловч пропорциональ хамааралтай
г. Үнийн төвшин хоёр нь шууд ба пропорционал хамааратай
д. Үнийн төвшин хоёр хоорондоо холбоогүй
8. Хэрэв ҮНБ-ний нэрлэсэн хэмжээ 4000 млрд.долл , гүйлгээнд зориулсан мөнгөний эргэлт
800 млрд.долл бол .
а. Актив талаас мөнгөн дэх эрэлт 3200 млрд.долл болно
б.Мөнгөний нийт эрэлт 4800 болно
в. Дунджаар доллар бүр жил 5 удаа эргэнэ.
г. Мөнгөний нийлүүлэлтийг өсгөх шаардлагатай
д. Актив талаас мөнгөний эрэлт 4800 млрд.долл болно.
9.Урт хугацааны хадгаламж нь доор дурдсан мөнгөний бүрдэл хэсгүүдийн алинд нь орох
вэ ?
а.М1
б. М2
в. М3
г. М2 ба М3
д.Ерөөс мөнгөнд хамаарагдахгүй.
10 . Хэрэв ҮНБ-ний нэрлэсэн хэмжээ хорогдвол :
а. Арилжааны зориулалттай мөнгөний эрэлт ба нийт эрэлт өснө.
б. Мөнгөний эрэлт ба нийт эрэлт буурна
в. Арилжааны зориулалттай мөнгөний эрэлт өсч , мөнгөний нийт эрэлт буурна.
г. Арилжааны зориулалттай мөнгөний эрэлт буурч , мөнгөний нийт эрэлт өснө.
д. Хоёул өөрчлөгдөхгүй .
11. Зайлшгүй байх нөөцийн норм нь:
а. Юуны өмнө мөнгөний хэмжээг хязгаарлах хэрэгсэл болдог.
б. Хадгаламжийн хорогдолтоос урьдчилан сэргийлэх хэрэгсэл болдог.
в. Хүн амын хэрэгцээг хангахад зайлшгүй шаардагдах мөнгөний дундаж хэмжээг
харуулдаг.
г. Одоо ашигладаггүй.д. Дээрх бүх хариулт буруу.
12. Арилжааны банкууд ямар үйл ажиллагаа явуулсан үед мөнгөний нийт хэмжээ өсөх вэ?
а. Төв банкин дах өөрийн хадгаламжаа нэмэгдүүлвэл
б. Хүн амд олгож буй зээлийнхээ хэмжээг нэмэгдүүлвэл
в. Хүн амаас хадгаламж хэлбэрээр бэлэн ба бэлэн бус мөнгө авч харилцах дансан дахь
өртөлбөрөө өсгөвөл.
г. Төв банкан дахь өөрийнхөө хадгаламжийн нэг хэсгийг татаж авбал.
д. Хадгаламжийг бэлэн ба бэлэн бусаар төлж, урсгал дансны өрөө хорогдуулна
13.Дор дурдсанаас аль нь банкны актив болох вэ?
а. Хугацаагүй хадгаламж, хувьцаа, нөөц.
б. Бэлэн мөнгө, өмч, нөөц.
в. Бэлэн мөнгө, өмч, хувьцаа.
г. Бэлэн мөнгө, хувьцаа, хугацаагүй хадгаламж.
д. Нөөц, зээллэг, хувьцаа.

3. 14. Дараах баталгаануудын аль нь буруу вэ?
а. Арилжааны банкны жинхэнэ байгаа нөөц нь илүүдэл нөөц дээр зайлшгүй нөөцийг
нэмсэнтэй тэнцэнэ.
б. Банкны актив болон өөрийн хөрөнгийн нийлбэр нь нийт төлбөртэй тэнцэнэ.
в. Зарим арилжааны банк өөрийн илүүдэл нөөцтэй тэнцэх хэмжээний зээллэг олгож
болдог.
г. Мөнгө зээлдэгч банкинд зээлээ эргүүлж өгөхөд мөнгөний нийлүүлэлт багасна.
д. Өөрийн хөрөнгө нь нийт актив ба төлбөр хоёрын хоорондох ялгавартай тэнцэнэ
15. Дараах тэнцвэрүүдийн аль нь тэнцлийн тайлангийн суурь үзүүлэлт болох вэ?
а. Өөрийн хөрөнгө ба актив хоёрын нийлбэр нь төлбөртэй тэнцэнэ.
б. Актив ба төлбөрийн нийлбэр нь өөрийн хөрөнгөтэй тэнцэнэ.
в. Төлбөр, өөрийн хөрөнгийн нийлбэр нь активтай тэнцэнэ.
г. Актив ба нөөцийн нийлбэр нь өөрийн хөрөнгөтэй тэнцүү.
д. Олгосон зээл ба хугацаагүй хадгаламжийн нийлбэр нь активтай тэнцүү.
16. Олон банкуудын нэг болох X банк 10000 долларын хадгаламжтай, зайлшгүй нөөцийн норм
25%. Энэхүү хадгаламж нь олгох зээллэгийн хэмжээг хамгийн багаар бодоход ямар
хэмжээгээр нэмэгдүүлж чадах вэ?
а. Тодохойгүй хэмжээгээр
б. 7500 доллараар
в. 10000 доллараар
г. 30000 доллараар
д. 30000 доллараас дээш
17.Хэрэв зайлшгүй нөөцийн норм хамгийн багаар бодоход хугацаагүй хадгаламжийн 30%-иас
доошгүй ба банкны систем 15 сая долл. илүүдэл нөөцтэй бол банкны систем хугацаагүй
хадгалмжийн дүнг хамгийн ихээр бодоход:
а. 0
б. 10.5 сая доллараар
в. 15 сая доллараарг. 35 сая доллараар
д. 50 сая доллараар нэмэгдүүлнэ.
18. Аль нь Төв банкны үүрэгт хамаарахгүй вэ?
а. Аж ахуйн нэгжүүдэд төлбөр тооцооны үйлчилгээ үзүүлдэг
б. Банкны нийт системийн хөрвөх чадварын шаардагдах хэмжээг хангах
в. Заавал байх бэлэн мөнгөний хэмжээг тогтоох
г. Мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлэх
19. Мөнгө- зээлийн хумих бодлогыг ямар нөхцөлд хэрэгжүүлдэг вэ?
а. Эдийн засаг тогтвортой байх үед
б. Инфляцийг багасгах зорилгоор
в. Ажил хэргийн идэвхийг урамшуулах зорилгоор
г. Бүх хариулт буруу
20. Нээлттэй зах зээлийн ажиллагаа” гэдэг нь:
а.Арилжааны банкуудаас хүн ам, пүүсүүдэд зээл олгох үйл ажиллагаа
б.Төв банкнаас арилжааны банкуудад зээл олгох үйл ажиллагаа
в.Арилжааны банкуудаас олгож буй нийт зээлийн өөрчлөлтийн зээлийн хүүгийн төвшинд

4. нөлөөлөх нөлөөлөл
г.Арилжааны банкуудын харилцах дансанд байгаа хөрөнгийн хэмжээг өсгөх буюу бууруулах
зорилгоор явуулж буй төв банкны үйл ажиллагаа
д.Улсын үнэт цаасыг худалдан авах буюу худалдах төв банкны үйл ажиллагаа
II. Бодлого
1. Хэрвээ M =600, V= 10 байвал, PQ хэд байх вэ?
2. Хэрэв M = 800, P = 20, Q = 400 байвал, V хэр их байх вэ?
3. Урт хугацаатай хадгаламж 140, богино хугацаатай хадгаламж 150, зээлийн мастер карт 15,чекгүй
хадгаламж 30 засгийн газрын бонд 25 ,чектэй хадгаламж 78, бэлэн мөнгө 177, арилжааны банкны
нөөц 350 бол мөнгөний агрегатууд М1,М2 – г тодорхойл
4. а ) Арилжааны зориулалттай доллар бүр нь жилд дунджаар 4 удаа эргэх ба эцсийн
бараа үйчилгээг олж авахад зориулагддаг гэж бодъё . Дотоодын нийт
бүтээгдэхүүний нэрлэсэн хэмжээ 2000 млрд.долл бол арилжааны зориулалттай
мөнгөний эрэлтийн хэмжээг тодорхойл.
б ) Хүснэгт 1 –д хүүгийн янз бүрийн төвшинд зээлийн зориулалттай мөнгөний
эрэлтийн хэмжээг харуулжээ . а ) асуултын хариултыг ашиглан мөнгөний эрэлтийн
нийт хэмжээг тодорхойлж , хүснэгтэнд бич.
Хүснэгт 1
Зээлийн хүүгийн
төвшин хувиар
Мөнгөний эрэлтийн хэмжээ ( млрд.долл)
Актив талаас нийт
16 20
14 40
12 60
10 80
8 100
6 120
4 140
в) Мөнгөний нийлүүлэлт 580 млрд.долл бол тэнцвэрт зээлийн хүүгийн төвшинг
тодорхойл .
г) Хэрэв мөнгөний нийлүүлэлт 620 млрд.долл болж өссөн , эсвэл 540 млрд.долл болж буурсан
бол тэнцвэрт хүүгийн төвший хэмжээг тодорхойл.
д ) Хэрэв нэрлэсэн ДНБ-ийн хэмжээ 80 млрд.долл-аар өссөн , эсвэл 80 млрд.долл-аар
хорогдсон бол тэнцвэрт хүүгийн төвшин ба хүүгийн төвшин бүрд мөнгөний нийт эрэлт
яаж өөрчлөгдөхийг тодорхойл.

5. 5. Арилжааны банкны тэнцлийн тайлан дараах байдалтай байна. (сая долл)
Активууд: Төлбөр, өөрийн какитал
Нөөц 30 Хугацаагүй хадгаламж 80
Зээллэг, үнэт цаас 70 Хувьцаа 20
a. Байх ёстой нөөцийн норм 15% гэж бодъё. Хэрэв банк хамгийн дээд бололцоогоор зээл олговол (бас
хэрэв зээлээр авсан бүх мөнгө нь бусад банкны дансанд орвол) түүний тэнцлийн тайлан дээр ямар
байхыг үзүүл.
b. Байх ёстой нөөцийн норм 20% гэж бодъё. Тэгвэл банкны тэнцлийн тайлан пункт а) – д дурьдагдсан
нөхцөлд ямар байхыг үзүүл
6.Дор өгөгдсөн үзүүлэлтүүдийг ашиглаж төв банкны тэнцлийн тайланг зохио. (млрд.долл)
Алтан сертификат 10
Өөрийн хөрөнгө, бусад төлбөрүүд 5
Үнэт цаас 100
Гүйлгээнд гаргасан банкнотууд 90
Арилжааны банкны нөөц 30
Бусад активууд 10
Хадгаламж 5
Арилжааны банкинд олгосон зээл 10