1. 1 ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ
Η ΔΙΑΣΡΟΥΗ ΣΩΝ
ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΝΑ ΣΟΤ΢
ΑΙΩΝΕ΢
ΣΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ ΤΓΕΙΑ΢ ΣΩΝ ΝΕΩΝ ΠΟΤ
ΠΡΟΚΤΠΣΟΤΝ ΑΠΟ ΚΑΚΗ ΔΙΑΣΡΟΥΗ ΚΑΙ
ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢ ΓΙΑ ΜΙΑ ΤΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ
Ι΢ΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ ΔΙΑΣΡΟΥΗ
ΚΟΤ΢ΚΟΤΒΑΣΑ΢ ΚΩΝ΢ΣΑΝΣΙΝΟ΢
ΣΕΡΖΗΜΠΑ΢ΟΓΛΟΤ ΜΕΛΙΝΑ
ΣΟΤΦΕΓΚΗ ΢ΟΦΙΑ
ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΤ ΔΗΜΗΣΡΑ
ΒΑΡΔΑΛΗ ΧΡΤ΢ΟΤΛΑ

2. ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ
1. Ειςαγωγι
2. Ανκυγιεινι διατροφι των νζων
Παράγοντεσ που επθρρεάηουν τουσ ζφθβουσ
Η επιρροι των ΜΜΕ ςτθ διατροφι των νζων
Φίλοι και οικογζνεια
3.Ροθήκαηα θαη θαθές ζσλήζεηες ηφλ λέφλ
Αλκοόλ – Κάπνιςμα
Ενεργειακά ποτά
Καφζδεσ
4.Γηαηροθηθές αζζέλεηες θαη ηρόποη αληηκεηώπηζής
ηοσς
Νευρικι ανορεξία
Βουλιμία
Παχυςαρκία
5.Δρφηεκαηοιόγηο
6.Τγηεηλή δηαηροθή ηφλ λέφλ
Οι κεμελιώδεισ αρχζσ τθσ υγιεινισ διατροφισ
7.Προηάζεης γηα ηζορροπεκέλε δηαηροθή
8.Δπίιογος
9.Βηβιηογραθία

3. ΔΙ΢ΑΓΩΓΗ
Αλήθνπκε ζην project «Ζ δηαηξνθή ησλ Διιήλσλ αλά ηνπο
αηψλεο».Φσξηζηήθακε ζε νκάδεο θαη ε δηθή καο νκάδα
αζρνιείηαη κε ηα πξνβιήκαηα πγείαο ησλ λέσλ πνπ
πξνθχπηνπλ απφ κηα θαθή δηαηξνθή,αιιά θαη ηηο
θαιχηεξεο πξνηάζεηο γηα κηα πγηεηλή θαη ηζνξξνπεκέλε
δηαηνθή.Ο ιφγνο πνπ επηιέμακε απηφ ην ζέκα είλαη γηαηί
αθνξά άκεζα ηφζν εκάο φζν θαη ηνπο ζπλνκίιηθνχο
καο.Γηαπηζηψλνπκε,εθφζνλ έρεη λα θάλεη κε ηελ πγεία καο,
φηη ε δηαηξνθή ησλ εθήβσλ είλαη θαηά βάζε αλζπγηεηλή θαη
απηφ απνηειεί έλα επίθαηξν πξφβιεκα,θαζψο πνιιά
παηδηά ζηελ ειηθία καο αληηκεησπίδνπλ ζνβαξά
πξνβιήκαηα πγείαο ιφγσ ηεο δηαηξνθήο ηνπο.Σηελ
εξγαζηά καο κειεηήζακε ζε βάζνο ην ζέκα ηεο δηαηξνθήο
ησλ εθήβσλ θαη κάζακε πνιιά θαηλνχξηα πξάγκαηα ηφζν
γηα ην ηη είλαη αλζπγηεηλφ, φζν θαη γηα ην ηη είλαη
πγηεηλφ.Σηφρνο καο είλαη λα ελεκεξψζνπκε έθεβνπο γηα
ηνπο θίλδπλνπο πνπ θξχβεη ε αλζπγηεηλή δηαηξνθή θαη
ηξφπνπο πξφιεςεο ή θαηαπνιέκηζεο ησλ πξνβιεκάησλ
πνπ κπνξνχλ λα πξνθχςνπλ.Δπηπιένλ,ζέινπκε λα
ελζαξξχλνπκε ηνπο ζπλνκήιηθνχο καο,λα επηθεληξσζνχλ
θπξίσο ζε έλαλ πην πγηεηλφ ηξφπν δσήο θαη δηαηξνθήο θαη
ζεσξνχκε φηη ζα ήηαλ θαιφ λα μεθηλήζνπκε κε θάπνηεο
αιιαγέο εληφο ηνπ ζρνιείνπ,φπσο ζηελ πψιεζε πην
πγηεηλψλ ηξνθίκσλ ζην θπιηθείν ή λα ζπκπεξηιεθζνχλ
θάπνηα ηξφθηκα,φπσο π.ρ.θξνχηα επνρήο γηα λα κάζνπκε
εκείο νη έθεβνη λα θαηαλαιψλνπκε πεξηζζφηεξα θξνχηα
θαη ιαραληθά,θάηη πνπ απ’φηη θαίλεηαη,δελ ζπκβαίλεη
ζήκεξα.Δίλαη ηειηθά πνιχ ζεκαληηθφ γηα καο ηνπο έθεβνπο
λα θξνληίδνπκε,ψζηε λ’αθνινπζνχκε έλα πγηείλν ηξφπν
δηαηξνθήο,γηαηί απηφ ζπκβάιεη ζηελ πγεία,ηφζν ηε
ζσκαηηθή,φζν θαη ηε πλεπκαηηθή.

4. ΑΝΘΤΓΙΔΙΝΗ ΓΙΑΣΡΟΦΗ
Ζ εθεβεία είλαη κηα πεξίνδνο ηνπ αλζξψπνπ πνπ θαλείο
αλαδεηά ηελ ηαπηφηεηα ηνπ, ηελ αλεμαξηεζία ηνπ θαζψο
παξάιιεια ν ηξφπνο ηεο δσήο θαη ε θπζηνινγία ηνπ
ζψκαηνο αιιάδεη. Καηά ηελ πεξίνδν απηήλ, νη δηαηξνθηθέο
απαηηήζεηο ησλ εθήβσλ είλαη ηδηαίηεξα απμεκέλεο, γηαηί
απφ ηελ κηα ππάξρεη ε επηηάρπλζε ηεο αλάπηπμεο θαη απφ
ηελ άιιε ε αχμεζε ηεο θπζηθήο ηνπο δξαζηεξηφηεηαο κε
απνηέιεζκα λα θαηαλαιψλνπλ ζπρλά κεγάιεο πνζφηεηεο
ηξνθήο. Έηζη, ην πξφβιεκα γηα πνιινχο εθήβνπο δελ
είλαη ηφζν ε πνζφηεηα φζν ε πνηφηεηα ηεο ηξνθήο. Ζ
δηαηξνθή έρεη άκεζν αληίθηππν ζηελ πγεία ηνπο, επεξεάδεη
ηα επίπεδα ηεο ελέξγεηάο ηνπο θαη ην ακπληηθφ ηνπο
ζχζηεκα απέλαληη ζηηο αξξψζηηεο. Δπίζεο, επεξεάδεη ηελ
εκθάληζε ηνπο, ηελ πγεία ησλ δνληηψλ ηνπο, ηνπ δέξκαηνο
ηνπο θαη ην αλ έρνπλ έλα θπζηνινγηθφ βάξνο.
Τη ηξψλε φκσο ζηελ πξαγκαηηθφηεηα νη έθεβνη;
Τα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία δείρλνπλ φηη ζηελ Δπξψπε νη
έθεβνη θαηαλαιψλνπλ κεγάιε πνζφηεηα δάραξεο, αιαηηνχ
θαη ιίπνπο ελψ δελ παίξλνπλ αξθεηέο θπηηθέο ίλεο,
βηηακίλεο θαη κέηαιια.
Οη έθεβνη ηξψλε πεξηζζφηεξα γξήγνξα θαγεηά, γιπθά θαη
ζνθνιάηεο απφ νπνηνδήπνηε άιιε ειηθηαθή νκάδα. Απηά
ηα θαγεηά πεξηέρνπλ πςειφ γιπθαηκηθφ δείθηε θαη καο
θάλνπλ λα πεηλάκε μαλά ζχληνκα. Δπίζεο, ηα ηξφθηκα
απηά έρνπλ πνιιέο ζεξκίδεο έρνληαο ζαλ απνηέιεζκα ηηο
γλσζηέο ζε φινπο καο επηπινθέο παρπζαξθίαο θαη
ππέξβαξνπ ζηνπο εθήβνπο. Αλεζπρεηηθφ επίζεο είλαη ην
γεγνλφο φηη ππάξρεη ειιηπήο θαηαλάισζε θξνχησλ θαη
ιαραληθψλ ζηελ εθεβηθή δηαηξνθή.
Έξεπλεο δείρλνπλ πσο ην θαγεηφ γηα ηνπο έθεβνπο ζα
έπξεπε λα είλαη θάηη γξήγνξν θαη απιφ ζηελ πξνεηνηκαζία
ελψ δείρλνπλ άξλεζε λα δψζνπλ πξνηεξαηφηεηα ζην λα
θάλε ή λα καγεηξέςνπλ.

5. Παράγοντεσ που επθρρεάηουν τουσ ζφθβουσ
Aπφ φηη φινη μέξνπκε ε δηαηξνθή ησλ εθήβσλ επεξεάδεηαη
απφ δηάθνξνπο πξνζσπηθνχο θαη θνηλσληθνχο
παξάγνληεο (π.ρ. ηηο δηαηξνθηθέο πξνηηκήζεηο, ην θχιν,
ηελ εθπαίδεπζε, ηελ θνηλσληθφ-νηθνλνκηθή θαηάζηαζε, ηελ
πξνέιεπζε), θαζψο θαη πεξηβαιινληηθνχο παξάγνληεο
φπσο ηα ηξφθηκα ζην νηθηαθφ πεξηβάιινλ, ηε γνληθή
δηαηξνθηθή ζπκπεξηθνξά θαη ηε δηαζεζηκφηεηα ησλ fast-
food. Όια απηά είλαη έλαο ιφγνο, πνπ αηηηνινγνχλ ηηο
ιάζνο επηινγέο ησλ εθήβσλ φζν αλαθνξά ηελ δηαηξνθή
ηνπο.Πην αλαιπηηθά, φζν αλαθνξά ηηο δηαηξνθηθέο
πξνηηκήζεηο ησλ λέσλ είλαη ζεκαληηθφ λα αλαθεξζεί πσο
νη έθεβνη δελ θαηαλαιψλνπλ ηηο κεξίδεο θαηαλάισζεο
πνπ πξνηείλεη ε Γηαηξνθηθή ππξακίδα αλ θαη γλσξίδνπλ
ηελ ζεηηθή επίδξαζε ηεο ζηελ πγεία. Σε κειέηε πνπ
δηεμήρζε ζηελ Δπξψπε θαη ζε δείγκα 3.450 παηδηψλ θαη
εθήβσλ, δηαπηζηψζεθε πσο κφλν ην 50% απηψλ
θαηαλαιψλνπλ θαζεκεξηλά γαιαθηνθνκηθά πξντφληα.
Παξάιιεια, δηαπηζηψζεθε πσο ε θαηαλάισζε
δεκεηξηαθψλ ε πξσηετλνχρσλ ηξνθψλ απφ ηα παηδηά θαη
ηνπο εθήβνπο είλαη θάησ απφ ηα πξνηεηλφκελα θξηηήξηα
θαηαλάισζεο απηψλ. Τέινο κεησκέλε εκθαλίζηεθε θαη ε
θαηαλάισζε ζε ιηγφηεξν απφ κία κεξίδα θξνχηα ηελ
εκέξα θαη ην 29% ζε ιηγφηεξν απφ κία κεξίδα ιαραληθά
ηελ εκέξα. Δίλαη αμηνζεκείσην, πσο ε κεησκέλε
θαηαλάισζε θξνχησλ θαη ιαραληθψλ απφ ηνπο λένπο
ζπλνδεχεηαη απφ ηελ αχμεζε θαηαλάισζεο αλζπγηεηλψλ
ηξνθψλ κε απνηέιεζκα ε δηαηξνθή ησλ λέσλ λα είλαη
πινχζηα ζε ιηπαξά θαη λάηξην θαη πησρή ζε ζίδεξν,
αζβέζηην, καγλήζην, βηηακίλεο θαη άιια.
Έλαο αθφκα ζεκαληηθφο παξάγνληαο είλαη ην θχιν. Τα
αγφξηα ζεσξνχλ ηα γεχκαηα σο έλα κέζν γηα λα
ηθαλνπνηήζνπλ ηελ πείλα ηνπο θαη ελδηαθέξνληαη νη
κεξίδεο λα είλαη επαξθείο γηα απηφ, ελψ ηνπο λνηάδεη
ιηγφηεξν γηα ην ηη ζα θάλε. Τα θνξίηζηα απφ ηελ άιιε,
ζεσξνχλ ην θαγεηφ ζαλ θνκκάηη ηεο θνηλσληθήο
ζπλαλαζηξνθήο θαη δείρλνπλ ελδηαθέξνλ γηα ηελ πνηφηεηα

6. αθνχ αλεζπρνχλ κήπσο παρχλνπλ. Καη ζηηο δχν
πεξηπηψζεηο φηαλ ηνπο δεηήζεθε λα επηιέμνπλ ηξφθηκα ε
επηινγή ζηεξίρηεθε κε βάζε ηε λνζηηκηά.
Δίλαη ζεκαληηθφ λα αλαθεξζεί, πσο ε νηθνλνκηθή θξίζε
ζηελ Διιάδα, είλαη έλαο θαηαιπηηθφο παξάγνληαο πνπ
νδεγεί ηνπο εθήβνπο ζηελ αλζπγηεηλή δηαηξνθή. Έηζη ελ
κέζσ νηθνλνκηθνχ αλαβξαζκνχ, πνιινί άλζξσπνη, γηα λα
κεηψζνπλ ηα έμνδα απφ ηνλ νηθνγελεηαθφ ηνπο
πξνυπνινγηζκφ, κεηψλνπλ ηα πνζά πνπ μνδεχνπλ ζηε
δηαηξνθή ηνπο. Απηφ ην γεγνλφο ζα κπνξνχζε θάπνηνο λα
ζθεθηεί φηη ζα επέθεξε θαη απψιεηα βάξνπο. Δληνχηνηο, ηα
εξεπλεηηθά δεδνκέλα έξρνληαη λα δηαςεχζνπλ απηήλ ηελ
ππφζεζε, αθνχ πιεζψξα κειεηψλ έρνπλ δείμεη φηη ε
παρπζαξθία θαη νη αλζπγηεηλέο δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο
εκθαλίδνληαη πην ζπρλά ζε θνηλσληθέο νκάδεο ρακεινχ
εηζνδήκαηνο. Απηφ θαίλεηαη λα ζπκβαίλεη γηαηί ηα άηνκα κε
ρακειφ εηζφδεκα ζπρλά επηιέγνπλ θηελά ηξφθηκα, πνπ
ζπγρξφλσο φκσο είλαη θαη πην αλζπγηεηλά. Σήκεξα ην
θφζηνο ησλ ηξνθίκσλ, ηα νπνία είλαη πςειά ζε ιηπαξά,
δάραξε θαη πινχζηα ζε ζεξκίδεο, είλαη κηθξφηεξν ζε
ζχγθξηζε κε ην θφζηνο ησλ θξνχησλ, ιαραληθψλ θαη
δεκεηξηαθψλ. Παξφια απηά ε νηθνλνκηθή θξίζε, φκσο, δελ
θαίλεηαη λα αγγίδεη ηα ηαρπθαγεία, θαζψο ν πνιίηεο
θαηαθεχγεη ζην εχθνιν, πξφρεηξν θαη γξήγνξν θαγεηφ γηα
νηθνλνκία. Αμηνζεκείσην είλαη φηη ζε κηα πεξίνδν πνπ νη
πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο ζεκεηψλνπλ κείσζε ζηα έζνδά
ηνπο, ηα εζηηαηφξηα γξήγνξνπ θαγεηνχ φρη κφλν δελ
παξαηεξνχλ κείσζε, αιιά παξνπζηάδνπλ θαη αχμεζε ζηηο
πσιήζεηο ηνπο.Δληνχηνηο, παξά ηα αλεζπρεηηθά δεδνκέλα
θαηά ηεο πγηεηλήο δηαηξνθήο, δελ είλαη δχζθνιν, νχηε
αλέθηθην θάπνηνο λα ηξαθεί πγηεηλά θαη θζελά. Σηελ
πξαγκαηηθφηεηα, ε πγηεηλή δηαηξνθή θνζηίδεη ιηγφηεξν.
Σηνπο πξνζσπηθνχο-ςπρνινγηθνχο παξάγνληεο κπνξεί
λα είλαη ην ζηξεο. Πην αλαιπηηθά, ην ρξφλην ζηξεο δηεγείξεη
ηελ θαηαλάισζε ηξνθίκσλ κε «θελέο ζεξκίδεο», ηα νπνία
είλαη πςειήο ελεξγεηαθήο ππθλφηεηαο, ιφγσ ηνπ πςεινχ

7. ζαθράξνπ θαη πεξηεθηηθφηεηαο ζε ιηπαξέο νπζίεο.
Πεηξακαηηθέο κειέηεο έρνπλ δείμεη φηη ην ζηξεο κπνξεί
ηφζν λα απμήζεη, φζν θαη λα κεηψζεη ηελ φξεμε, θαζψο θαη
λα αιιάμεη ηηο δηαηξνθηθέο επηινγέο ηξνθίκσλ ζε πην
αλζπγηεηλέο επηινγέο (πεξηζζφηεξα παηαηάθηα, γιπθά,
κπηζθφηα ή fast food, θαη ιηγφηεξα θξνχηα θαη ιαραληθά)
ζηηο γπλαίθεο, αιιά φρη ζηνπο άλδξεο. Πξφζθαηα, ε κειέηε
HELENA (Healthy Lifestyle in Europe by Nutrition in
Adolescence), ε νπνία πξαγκαηνπνηήζεθε ζε εθήβνπο
(Σπλ=704, ειηθίαο 12–17 εηψλ) ζε 5 δηαθνξεηηθέο
Δπξσπατθέο ρψξεο (Γάλδε, Σηνθρφικε, Σαξαγφζα, Αζήλα
θαη ηε Βηέλλε) βξήθε φηη ηφζν ηα αγφξηα, φζν θαη ηα
θνξίηζηα, φηαλ έρνπλ άγρνο «ξίρλνπλ» ηελ πνηφηεηα ηεο
δηαηξνθήο ηνπο θαη απμάλνπλ ηηο πνζφηεηεο πνπ
θαηαλαιψλνπλ. Υπνζηεξίδεηαη, ινηπφλ, ε ππφζεζε φηη ην
ζηξεο κπνξεί λα επεξεάζεη ηε δηαηηεηηθή ζπκπεξηθνξά
ησλ «εθήβσλ», κεηψλνληαο ηελ πνηφηεηα δηαηξνθήο ηνπο.
Σηνπο πεξηβαιινληηθνχο παξάγνληεο αλήθνπλ νη
επηξξνέο απφ ηηο δηαθεκίζεηο, ην δηαδίθηπν, ηνπο
ζπλνκήιηθνπο θαη ηελ νηθνγέλεηα.
Η επιρροι των ΜΜΕ ςτθ διατροφι των νζων
Πιένλ, νη δηαθεκίζεηο είλαη έλα κέζν πνπ επεξεάδεη ηελ
δηαηξνθή ησλ εθήβσλ πξνσζψληαο ηξφθηκα. Όκσο, φιν
θαη ζπρλφηεξα πεξηιακβάλεη ηξνθέο, πνπ πεξηέρνπλ
πςειά πνζνζηά δάραξεο, αιαηηνχ θαη ιηπαξψλ. Ζ
δηαθήκηζε ηξνθίκσλ, ζηα παηδηά, έρεη εμειηρζεί, ζε
επηζηήκε θαη ρξεζηκνπνηεί ηηο λέεο ηερλνινγίεο. Ζ
δηαθήκηζε παηδηθψλ ηξνθψλ, ζηε ζεκεξηλή επνρή, δελ
είλαη πιένλ ε άκεζε δηαθήκηζε, έηζη φπσο, παξαδνζηαθά,
ηε γλσξίδνπκε. Φξεζηκνπνηεί έκκεζνπο ηξφπνπο, ψζηε ην
παηδί αθφκα θαη ν ελήιηθαο λα κελ κπνξνχλ λα
αλαγλσξίζνπλ φηη ην κήλπκα, πνπ δέρνληαη, είλαη
δηαθεκηζηηθφ. Απηνί νη ηξφπνη δίλνπλ άιινζη, ζηε
βηνκεραλία, φηη δελ πξνσζεί, κέζσ άκεζεο δηαθήκηζεο,
ηξφθηκα, ζε παηδηά. Δίλαη, φκσο, πεξηζζφηεξν επηθίλδπλνη,
γηαηί πξνσζνχλ, ζπλήζσο, "ζθνππηδνηξνθέο", ζηα παηδηά,
κε θξπθνχο θαη χπνπινπο ηξφπνπο.Οη δηαθεκηζηέο

8. ρξεζηκνπνηνχλ κνξθέο θαη γιψζζα, πνπ είλαη πξνζθηιείο
ζηα παηδηά. Τα κελχκαηα απηά κπνξεί λα πεξηέρνπλ
άκεζεο πιεξνθνξίεο, γηα εηδηθέο πξνζθνξέο ή
πιεξνθνξίεο, γηα ηα ίδηα ηα πξντφληα. Μπνξεί λα είλαη
δηαγσληζκνί π.ρ. "Αγφξαζε ηελ Φ ζνθνιάηα. Βξεο ηνλ
θσδηθφ θαη ζηείιηνλ ζην... λνχκεξν. Θα θεξδίζεηο έλα
δσξεάλ ηαμίδη, ζηελ Eurodisney". Σε έλα ηέηνην
δηαγσληζκφ, ην 2001, ε δηαθεκηζηηθή εηαηξία, πνπ ηνλ είρε
αλαιάβεη, δήισζε φηη δέρηεθε πάλσ απφ 5 εθαηνκκχξηα
κελχκαηα. Μπνξνχκε λα θαληαζηνχκε ηηο απμήζεηο ησλ
πσιήζεσλ. Τα κέζα πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηνχλ νη
δηαθεκηζηηθέο εηαηξίεο πνηθίινπλ. Γηα παξάδεηγκα ην
δηαδίθηπν είλαη έλα κέζν, ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη, απφ
ηνπο δηαθεκηζηέο, φηαλ ζηνρεχνπλ, ζε κηθξά παηδηά ή
έθεβνπο. Υπνινγίδεηαη φηη ην 92% ησλ παηδηψλ, ειηθίαο 9-
19 εηψλ, ζηελ Δπξψπε, έρνπλ πξφζβαζε, ζην δηαδίθηπν,
είηε απφ ην ζπίηη ηνπο, είηε απφ ην ζρνιείν. Δίλαη έλαο
κεγάινο αξηζκφο ρξεζηψλ, πνπ δελ κπνξεί λα κείλεη
αλαμηνπνίεηνο. Έηζη, δεκηνπξγνχλ ηζηνζειίδεο, γηα παηδηά,
φπνπ ην παηδί παίξλεη κέξνο, ζε δηαγσληζκνχο.Αθφκε ηα
βίληεν παηρλίδηα είλαη κηα ζαπκάζηα επθαηξία, γηα ηελ
πξνψζεζε αλζπγηεηλψλ ηξνθίκσλ, ζε παηδηά. Σε ηέηνην
παηρλίδη, ππήξρε εζηηαηφξην "fast food", γλσζηήο αιπζίδαο
πνιπεζληθήο εηαηξίαο. Οη παίθηεο, πνπ είραλ ηελ
επηρείξεζε θέξδηδαλ εηθνληθά ρξήκαηα, γηα ηελ
επηρεηξεκαηηθή ηνπο δξαζηεξηφηεηα θαη νη παίθηεο, πνπ
έηξσγαλ ηα θαγεηά, ζην εζηηαηφξην απηφ, θέξδηδαλ
πφληνπο, γηαηί "δηαζθέδαδαλ" θαη "ρφξηαηλαλ".
Δπηπιένλ εθηφο απφ ηα ΜΜΔ ππάξρνπλ θαη άιινη ηξφπνη
κεηάδνζεο ηξνθίκσλ ζε παηδηά θαη εθήβνπο. Όπσο παδι,
εηθφλεο ηλδαικάησλ, ράξηηλα παηρλίδηα θηγνπξάξνπλ,
πάλσ ζε ζπζθεπαζίεο ηξνθίκσλ, γηα λα πξνζειθχζνπλ ηα
παηδηά, φρη κφλν λα αγνξάζνπλ ην πξντφλ, αιιά θαη λα
δηαβάζνπλ ηε ζπζθεπαζία, ψζηε λα "κείλεη", ζην κπαιφ
ηνπο, ε θίξκα.
Φίλοι και οικογζνεια
Οη ζπλνκήιηθνη παίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηηο δηαηξνθηθέο

9. ζπλήζεηεο πνπ πηνζεηνχλ νη έθεβνη. Πην ζπγθεθξηκέλα
ινηπφλ, ν ξφινο ησλ ζπλνκειίθσλ θαηά ηελ εθεβεία
κπνξεί λα είλαη θαζνξηζηηθφο θαη ηθαλφο λα ιεηηνπξγήζεη
είηε θαηαιπηηθά είηε θαηαζηαιηηθά γηα ηελ ςπρνζσκαηηθή
αλάπηπμε ηνπ εθήβνπ. Οη έθεβνη πνπ είλαη θνηλσληθά
απνδεθηνί είλαη ζπλήζσο άηνκα κε απηνπεπνίζεζε,
θηινδνμίεο, ζηφρνπο θαη κεησκέλν άγρνο. Οη ζπλνκήιηθνη
ινηπφλ βνεζνχλ αθελφο λα αθνκνηψζεη ν έθεβνο απηά
πνπ ζπκβαίλνπλ θαζψο βηψλνπλ θη απηνί ηελ ίδηα
θαηάζηαζε.
Τέινο, ν πην ζεκαληηθφο παξάγνληαο πνπ επεξεάδεη
θαηαιπηηθά ηνπο έθεβνπο είλαη ε νηθνγέλεηα αθνχ νη λένη
πεξλάλε ην πεξηζζφηεξν ρξφλν ηνπο καδί κε ηελ
νηθνγέλεηα ηνπο. Οη γνλείο κεηαθέξνπλ γλψζεηο δηαηξνθήο
θαη απνηεινχλ ζεκαληηθά πξφηππα πξνο κίκεζε κε
απνηέιεζκα ηα παηδηά λα πηνζεηνχλ ηηο δηαηξνθηθέο
ζπκπεξηθνξέο ησλ γνλέσλ ηνπο. Οη γνλείο έρνπλ ηνλ
άκεζν έιεγρν ζηα είδε ησλ ηξνθίκσλ πνπ είλαη δηαζέζηκα
ζην ζπίηη.
Καιφ είλαη ινηπφλ, θάπνηεο απφ ηηο αλζπγηεηλέο
δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο πνπ έρνπλ πηνζεηήζεη νη λένη λα
αιιαρηνχλ γηα ηελ δηθή ηνπο πγεία αιιά θαη ςπρνινγηθή
ηνπο θαηάζηαζε, αθνχ βξίζθνληαη ζηελ πεξίνδν ηεο
αλάπηπμεο θαη θαιφ ζα ήηαλ λα αθνινπζήζνπλ πγηεηλνχο
ηξφπνπο δσήο πνπ ζα ηνπο σθειήζνπλ ζην κέιινλ.
ΚΑΚΔ΢ ΢ΤΝΗΘΔΙΔ΢ ΣΩΝ ΝΔΩΝ
Ζ ρξήζε θαη ε θαηάρξεζε αιθνφι ζηελ εθεβεία
εμαθνινπζεί λα απνηειεί ζεκαληηθφ πξφβιεκα ζηελ
Δπξψπε, αιιά θαη ζε φιν ηνλ θφζκν. Σηελ Διιάδα, ζε
κεγάιν πνζνζηφ εθήβσλ αλαθέξεηαη ρξήζε θαη
θαηάρξεζε αιθνφι, κε κεγαιχηεξε επίπησζε ζηηο
εκηαζηηθέο θαη αγξνηηθέο πεξηνρέο. Οη παξάγνληεο

10. θηλδχλνπ γηα ηελ έλαξμε ρξήζεο ηνπ αιθνφι είλαη πνιινί
θαη αθνξνχλ ζηελ νηθνγέλεηα, ηνπο ζπλνκειίθνπο, ηε κε
θπζηνινγηθή ζπκπεξηθνξά, ηε δηαθήκηζε θαη ζε γελεηηθνχο
παξάγνληεο, ελψ νη ιφγνη πνπ νη λένη πίλνπλ μεθηλνχλ απφ
ηελ απιή επραξίζηεζε κέρξη ηελ πεπνίζεζε φηη μεπεξλνχλ
έηζη ηα πξνζσπηθά ηνπο πξνβιήκαηα. Σεκαληηθφ πνζνζηφ
ησλ εθήβσλ αγλνεί ηα αλψηεξα επηηξεπηά φξηα
αιθνφι,θαζψο θαη ηα ζπκπηψκαηα ηεο νμείαο κέζεο, πνπ
ζπρλά­ κπνξεί λα είλαη απεηιεηηθή γηα ηε δσή, ελψ ν
ρξφληνο αιθννιηζκφο είλαη πξφβιεκα πνπ αθνξά θαη ζηελ
εθεβηθή ειηθία. Τν αιθνφι ζρεηίδεηαη άκεζα κε ην βίαην
ζάλαην, ή είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο ζηηο πεξηπησζεηο
απηέο γηα ηνπο εθήβνπο. Ζ αληηκεηψπηζε ηνπ
πξνβιήκαηνο είλαη εθηθηή κε ηε ζπλεξγαζία ηεο
νηθνγέλεηαο, ηνπ ίδηνπ ηνπ εθήβνπ, ηεο απνθπγήο ηεο
δηαθήκηζεο θαη ηεο ζσζηήο ελεκέξσζεο κε ηε βνήζεηα
ησλ παηδηάηξσλ.
ΑΛΚΟΟΛ
Ταθηηθή είλαη ε θαηαλάισζε αιθνφι απφ ηνπο 'Διιελεο
εθήβνπο,νη νπνίνη πξνηηκνχλ ηα "ζθιεξά" πνηά.7 ζηνπο
10 καζεηέο πίλνπλ αιθνφι έσο θαη 3 θνξέο ηελ
εβδνκάδα,γεγνλφο πνπ θαηαηάζζεη ηε ρψξα καο ζηελ έθηε
ζέζε κεηαμχ ηξηαληαηεζζάξσλ ρσξψλ ηεο Δπξψπεο.Οη
'Διιελεο έθεβνη δελ πεξηνξίδνληαη κφλν ζην έλα
πνηφ,θαζψο 4 ζηνπο 10 θηάλνπλ αθφκε θαη ηα 5.
Τν 63,8 % ησλ εθήβσλ πίλνπλ γηαλ λα
δηαζθεδάζνπλ, ελψ πάλσ απν 50% θαηαλαιψλνπλ
αιθννινχρα πνηά επεηδή ηνπο θάλεη λα αηζζάλνληαη
θαιχηεξα, λα ραιαξψλνπλ θαη λα γίλνληαη πην θνηλσληθνί,
αγλνψληαο ηηο βιαβεξέο ζπλέπεηο ηεο ππέξκεηξεο
θαηαλάισζεο.
Μηα άιιε "θαθή" ζπλήζεηα πνπ έρνπλ πηνζεηήζεη νη
'Διιελεο έθεβνη είλαη ην θάπληζκα, θαζψο έλαο ζηνπο
πέληε έθεβνπο θαπλίδεη θαζεκεξηλά.Με κεγάιν πνζνζηφ
απηψλ θαηαλαιψλεη κέρξη θαη κηζφ παθέην ηελ εκέξα,
γεγνλφο πνπ αλεζπρεί ηδηαίηεξα ηνπο εηδηθνχο.

11. Γηεζλψο,πνιιά εθαηνκκχξηα έθεβνη θάζε ρξφλν
αληηκεηνπίδνπλ πξφβιεκα κε ην αιθνφι θαη νη επηπηψζεηο
ηνπ είλαη εκθαλέηο φρη κφλν ζην ζρνιηθφ θαη νηθνγελεηαθφ
πεξηβάιινλ, αιιά νδεγεί θαη ζε παξαβαηηθέο
ζπκπεξηθνξέο.
Σηελ Διιάδα ην πξφβιεκα ηεο θαηαλάισζεο ηνπ
αιθνφι δελ πεξλάεη απξαηήξεην ,αθνχ, ζχκθσλα κε
έξεπλεο , ην 15% ησλ εθήβσλ 11 έσο 15 εηψλ
θαηαλαιψλεη αιθνφι ζην δηάζηεκα κηαο εβδνκάδαο.Πξψηε
ζηηο πξνηηκήζεηο ησλ εθήβσλ είλαη ε κπίξα, δεχηεξα
έξρνληα ηα ζθιεξά πνηά θαη ηξίην ην θξαζί.Σηελ εθεβηθή
ειηθία ην αιθνφι κεηψλεη ηε ζρνιηθή απφδνζε, ηελ
ηθαλφηεηα απνξξφθεζεο ηεο γλψζεο θαη ηεο
ζπγθέληξσζεο.Ζ θαηαλάισζε αιθνφι ζε απηέο ηηο ειηθίεο
έρεη δξακαηηθή επίδξαζε ζηελ πξνζσπηθφηεηα, πξνθαιέη
επεξεζηζηφηεηα, ερζξηθφηεηα θαη επηζεηηθφηεηα,
απμάλνληαο ηνλ θίλδπλν πεηξακαηηζκνχ θαη κε άιιεο
εμαξηεζηνγφλεο νπζηέο.Δπίζεο, νη έθεβνη πνπ πίλνπλ
έρνπλ πεξηζζφηεξεο πηζαλφηεηεο λα πεζάλνπλ απφ
πληγκφ, πηψζεηο ή απηνθηλεηηθά αηπρήκαηα.Ο Παγθφζκηνο
Οξγαληζκφο Υγείαο ππνινγίδεη φηη ην 30 - 50% ησλ
ηξνραίσλ αηπρεκάησλ δηεζλψο ζρεηίδνληαη κε ηελ
θαηαλάισζε αιθνφι ελψ ζηελ Δπξψπε γηα ην 20% ησλ
ζαλαηεθφξσλ αηπρεκάησλ επζχλεηαη ην αιθνφι.Δίλαη
πνιχ ζεκαληηθφ λα ππάξρεη δηάινγνο κέζα ζηελ
νηθνγέλεηα, έηζη ψζηε ηα παηδηά απφ λεαξή ειηθία λα
κάζνπλ ηηο επηπηψζεηο νηλνπλεπκαησδψλ πνηψλ.
Ο ιφγνο ν νπνίνο νδεγεί νδεγεί ηνπο εθήβνπο ζηελ
(ππέξκεηξε ζπλήζσο) θαηαλάισζε αιθνφι είλαη γηαηί
πηέδνληαη ζην απφ ην θνηλσληθφ ηνπο πεξηβάιινλ.Όηαλ νη
έθεβνη δέρνληαη πηέζεηο γηα λα θαηαλαιψλνπλ αιθνφι
κπνξεί λα αηζζάλνληαη ζπκφ,άγρνο,ελνρέο,αίζζεζε δεηιίαο
θαη απνγνήηεπζε ζρεηηθά κε ηνλ εαπηφ ηνπο.Έηζη
θαηαιήγνπλ λα θάλνπλ πξάμεηο πνπ θαλνληθά δελ ζα ηηο
έπξαηηαλ θαη νη ιφγνη είλαη αξθεηνί:ν θφβνο ηεο
απφξξηςεο ή φηη ζα ράζνπλ έλα θίιν,ε επηζπκία λα
αξέζνπλ ή θαη λα θαίλνληαη κεγαιχηεξνη θαη ε απνθπγή

12. ηνπ ριεπαζκνχ.Δπηπιένλ, αξθεηνί είλαη νη λένη νη νπνίνη
πέθηνπλ ζηνλ πεηξαζκφ λα πηνπλ αιθνφι κε ηελ παξέα
ηνπο επεηδή δελ είλαη ζίγνπξνη ηη ζέινπλ ή επεηδή δελ
γλσξίδνπλ πψο λα ρεηξηζηνχλ ηελ θαηάζηαζε.Γη’απηφ θάζε
λένο δελ πξέπεη λα δηζηάδεη λα αξλεζεί θάηη πνπ δελ
εγθξίλεη,λα ιέεη φρη θαηεγνξεκαηηθά.Αληί γηα αιθνφι λα
επηιέγεη κε αιθννινχρα πνηά.
ΕΝΕΡΓΡΙΑΚΑ ΠΟΣΑ
Τα ελεξγεηαθά πνηά πεξηέρνπλ νπζίεο,πνπ δελ βξέζεθαλ
ζηα αζιεηηθά πνηά θαη δξνπλ σο δηεγεξηηθά.Τέηνηεο νπζίεο
είλαη ε θαθετλε,ην guarana θαη ε ηαπξίλε.
Ζ θαθετλε – καθξάλ ην πην δεκνθηιέο δηεγεξηηθφ – έρεη
ζπλδεζεί κε έλαλ αξηζκφ επηβιαβψλ επηπηψζεσλ γηα ηελ
πγεία ησλ παηδηψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ζηελ αλάπηπμε
λεπξνινγηθψλ ζπκπησκάησλ θαη ζην θαξδηαγγεηαθφ
ζχζηεκα.Κάπνηα παηδηά θαηαλαιψλνπλ ελεξγεηαθά πνηά –
πνπ πεξηέρνπλ κεγάιεο πνζφηεηεο θαθετλεο – φηαλ
ζηφρνο ηνπο είλαη απιψο ε ελπδάησζε κεηά ηελ
άζθεζε.Απηφ ζεκαίλεη ηελ θαηάπνζε κεγάισλ πνζνηήησλ
θαθετλεο θαη άιισλ δηεγεξηηθψλ , ε νπνία κπνξεί λα είλαη
επηθίλδπλε.Τα αζιεηηθά πνηά κπνξεί λα είλαη ρξήζηκα γηα
ηνπο λένπο αζιεηέο πνπ αζρνινχληαη κε ηελ
παξαηεηακέλε, έληνλε ζσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα.Αιιά ζηηο
πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο είλαη πεξξηηά γηα ην ρψξν ηνπ
αζιεηηζκνχ ή ηελ αίζνπζα ηνπ ζρνιείνπ.Γηα ηα
πεξηζζφηεξα παηδηά πνπ θάλνπλ θάπνηα ζπζηεκαηηθή
ζσκαηηθή δξαζηεξηφηεηα,ζθέην λεξφ είλαη ην θαιχηεξν.Τα
αζιεηηθά πνηά πεξηέρνπλ επηπιένλ ζεξκίδεο θαη ζα
κπνξνχζαλ λα ζπκβάινπλ ζηελ παρπζαξθία θαη ηελ
θζνξά ησλ δνληηψλ.Δλ ησ κεηαμχ, ε παηδηθή θαη ε εθεβηθή
παρπζαξθία (κεηαμχ ησλ ειηθηψλ απν 2 εσο 19) απμήζεθε
ζρεδφλ ζην 17% θαηά ηελ πεξίνδν 2007 – 2008 απφ 5%
ην 1971 – 1974 , ζχκθσλα κε ηα Κέληξα Διέγρνπ θαη
Πξφιεςεο Ννζεκάησλ.
Πέξπζη, νη πσιήζεηο ελεξγεηαθψλ πνηψλ αλήιζαλ ζε 7.7
δηζεθαηνκκχξηα $, 8,9% επάλσ ζε ζχγθξηζε κε ην

13. πξνεγνχκελν έηνο.
ΚΑΦΕΔΕ΢
Τα λέα είδε θαθέ πνπ κνηάδνπλ κε κίιθ ζέηθ, φπσο ν
θξαπνπηζίλν,ν θξεληνηζίλν θαη άιιεο
παξαιιαγέο,ζπζηήλνπλ ζε παηδηά θαη έθεβνπο ηνλ θφζκν
ηεο θαθετλεο.Τελ ίδηα ψξα παηδίαηξνη,θιηληθνί ςπρνιφγνη
θαη δηαηξνθνιφγνη θξνχνπλ ηνλ θψδσλα ηνπ θηλδχλνπ
επηζεκαίλνληαο ηηο βιαβεξέο επηπηψζεηο ηεο θαθετλεο
ζηνπο αλήιηθνπο.Αλάκεζα ζε απηέο ηδηέηεξα αλεζπρεηηθέο
είλαη ην ζηξεο, νη αιιαγέο δηάζεζεο,ν εζηζκφο,νη
πνλνθέθαινη,ηαρπθαξδία,νη δπζθνιίεο ζπγθέληξσζεο,ε
πςειή πίεζε,ν εθλεπξηζκφο,ε επεξεζηζηφηεηα θαη θπξίσο ε
αυπλία,θαζψο ν χπλνο ζε απηέο ηηο ειηθίεο παίδεη κεγάιν
ξφιν ζηελ αξξελνπνίεζε θαη ηε ζπιπθνπνίεζε ησλ
εθήβσλ. Ζ θαθετλε απνηειεί ηελ πην δηαδεδνκέλε
δηεγεξηηθή (ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί θαη σο
«ςπρνηξφπνο», αλαθέξεη κεξίδα εηδηθψλ)νπζία ζηνλ
πιαλήηε, ελψ δελ ρξεηάδεηαη κεγάιε θαηαλάισζε γηα λα
εζηζηεί θάπνηνο.Οη παξαιιαγέο θαθέ φπσο ν
θξαπνπηζίλν πεξηέρνπλ κεγαιχηεξε πνζφηεηα δηεγεξηηθήο
νπζίαο αλά θχπειιν απν ηελ πξναλαθεξζείζα.Πξφθεηηαη
γηα δηεγεξηηθφ θάξκαθν κε επηδξάζεηο αθξηβψο αληίζεηεο
απφ απηέο ησλ εξεκηζηηθψλ.Ηδηέηεξα ζηνπο αλήιηθνπο
πξνθαιεί ζηξεο, αυπλία, εθλεπξηζκφ θαη
επεξεζηζηφηεηα.Τν κεγαιχηεξν πξφβιεκα φκσο έγθεηηαη
ζηελ αυπλία:Σηελ παηδηθή θαη ζηελ εθεβηθή ειηθία,ην
πφζεο ψξεο θνηκφκαζηε είλαη ηδηέηεξα ζεκαληηθφ, θαζψο ν
χπλνο ξπζκίδεη ηελ έθθξηζε ησλ γνλαδνηξνπηλψλ, κηαο
νξκφλεο πνπ θαζνξίδεη ηα δεπηεξνγελή ραξαθηεξηζηηθά
ηνπ θχινπ.Όηαλ νη αλήιηθνη δελ θνηκνχληαη φζν πξέπεη,
παξνπζηάδεηαη έιιεηςε ηεο ζπγθεθξηκέλεο νξκφλεο,κε
απνηέιεζκα λα κελ αξξελνπνηνχληαη ή λα κελ
ζπιεθνπνηνχληαη νη έθεβνη, ζηνλ βαζκφ πνπ απηφ
ζπλέβαηλε ζε παιαηφηεξεο γελεέο.Γελ είλαη παξάμελν
ινηπφλ πνπ ε λενιαία παξνπζηάδεη unisex εηθφλα.Όζνη δε
απφ απηνχο ηνπο έθεβνπο έρνπλ θαιή επαθή κε ηα

14. ζπλαηζζήκαηαηά ηνπο,βηψλνπλ ηε δξάζε ηεο θαθετλεο σο
άγρνο.Οη ππφινηπνη λνκίδνπλ φηη δελ ζπκβαίλεη απνιχησο
ηίπνηα,ελψ ηελ ίδηα ψξα ηνπο θπξηεχεη ην ζηξεο.Πάλησο
δελ έιεγαλ ρσξίο ιφγν «ηα παηδηά λα κελ πίλνπλ θαθέ» νη
παιαηφηεξνη.
ΓΙΑΣΡΟΦΙΚΔ΢ Α΢ΘΔΝΔΙΔ΢
Σηελ επνρή καο,πνιινί άλζξσπνη θαη θπξίσο έθεβνη
απνθηφπλ εκκνλή κε ηελ εηθφλα ηνπο,ζέινληαο λα έρνπλ ην
ηδαληθφ ζψκα πνπ νξίδεηαη απφ ηελ θνηλσλία.
Έηζη,δνθηκάδνπλ δηάθνξεο κεζφδνπο γηα ηελ απφθηεζε
απηνχ ηνπ ζψκαηνο,νη νπνίεο κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ
ζνβαξά πξνβιήκαηα πγείαο πνπ θάπνηεο θνξέο νδεγνχλ
θαη ζην ζάλαην.Οη πεξηπηψζεηο δηαηξνθηθψλ δηαηαξαρψλ
απμάλνληαη θαζεκεξηλά αλα ηνλ θφζκν,κε νινέλα θαη
πεξηζζφηεξνπο αλζξψπνπο λα αλαδεηνχλ βνήζεηα θαη
ππνζηήξημε.Δπνκέλσο,είλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα είκαζηε
ελήκεξνη γηα ηελ χπαξμε, ηελ ζπνπδαηφηεηα θαη ηνπο
θηλδχλνπο πνπ θέξλνπλ καδί ηνπο.Οη πην ζπρλέο
δηαηξνθηθέο αζζέλεηεο πνπ κπνξνχλ λα πξνθχςνπλ είλαη
ε λεπξηθή αλνξεμία,ε βνπιηκία θαη παρπζαξθία.
ΝΕΤΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ
Ζ λεπξηθή αλνξεμία είλαη κηα δηαηξνθηθή δηαηαξαρή πνπ
ραξαθηεξίδεηαη θπξίσο απφ άξλεζε ηνπ αηφκνπ γηα
δηαηήξεζε ελφο πγεηνχο θπζηνινγηθνχ βάξνπο θαη έλαλ
καληψδε θφβν γηα ηελ απφθηεζε βάξνπο ζε ζπλδπαζκφ
κε κηα δηαζηξεβισκέλε εηθφλα γηα ηνλ εαπηφ ηνπ πνπ
κπνξεί λα δηαηεξεζεί απφ δηάθνξεο πξνθαηαιήςεηο
ζρεηηθά κε ην ζψκα ηνπ,ην θαγεηφ θαη ηε δηαηξνθή ηνπ.
Έλα άηνκν κε λεπξηθή αλνξεμία ζπλερίδεη λα ληψζεη πείλα
αιιά επηηξέπεη ζηνλ εαπηφ ηνπ κφλν πνιχ κηθξέο
πνζφηεηεο θαγεηνχ.Ζ κέζε εκεξήζηα πξφζιεςε
ζεξκίδσλ γηα άηνκα κε αλνξεμία είλαη 600-800
ζεξκίδεο.Γεληθά,είλαη κηα ζνβαξή ςπρηθή αξξψζηηα κε

15. πςειφ πνζνζηφ παξελεξγεηψλ θαη ην πςειφηεξν πνζνζηφ
ζλεζηκφηεηαο απφ φιεο ηηο ςπρηθέο αζζέλεηεο θαη
εθδειψλεηαη ζπλήζσο ζηελ εθεβεία.Ζ λεπξηθή αλνξεμία
έρεη κέζε ζπρλφηεηα πνπ θπκαίλεηαη απφ 0.3-1% ζηηο
γπλαίθεο θαη 0.1% ζηνπο άλδξεο ζχκθσλα κε ηελ
δηάγλσζε ζηηο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο.Ζ πάζεζε
επεξεάδεη ζε κεγάιν βαζκφ λεαξέο εθήβνπο,κε εθείλεο
πνπ είλαη 15-19 εηψλ λα απνηεινχλ ην 40% φισλ ησλ
πεξηπηψζεσλ.Πεξίπνπ ην 90% ησλ αηφκσλ κε λεπξηθή
αλνξεμία είλαη γπλαίθεο.Ζ λεπξηθή αλνξεμία είλαη πην
δηαδεδνκέλε ζηα αλψηεξα θνηλσληθά ζηξψκαηα θαη έρεη
δεισζεί φηη είλαη πην ζπάληα ζηηο ιηγφηεξν αλεπηπγκέλεο
ρψξεο.
Ζ λεπξηθή αλνξεμία θαη ν ππνζηηηζκφο πνπ ηε ραξαθηεξίδεη
θαη πνπ είλαη απνηέιεζκα ηεο ιηκνθηνλίαο πνπ επηβάιιεη
ην άηνκν ζηνλ εαπηφ ηνπ,κπνξέη λα πξνθαιέζεη ζνβαξέο
επηπιφθεο ζε πνιιά ζεκαληηθά φξγαλα ηνπ
ζψκαηνο,αθνχ πξσηίηεξα ην άηνκν εκθαλίζεη θάπνηα
ζπκπηψκαηα είηε νξαηά είηε κε. Κάπνηα απφ ηα
ζπκπηψκαηα απηά είλαη:
Πξνθαλήο,γξήγνξε θαη δξακαηηθή απψιεηα βάξνπο.
Δκκνλή κε ηηο ζεξκίδεο θαη ηελ πνζφηεηα ησλ
ιηπαξψλ ζηα ηξφθηκα.
Γίαηηα παξ’φιν πνπ ην άηνκν είλαη ήδε αξθεηά
αδχλαην.
Κφςηκν ηνπ θαγεηνχ ζε κηθξά θνκκάηηα,θξχςηκν ή
πέηακα ηνπ.
Φξήζε θαζαξηηθψλ,δηαηηεηηθψλ ραπηψλ,εκεηηθψλ θ.α.
Σπρλή θαη επίπνλε άζθεζε.
Καζφινπ αληνρή ζην θξχν,εμαηηίαο ηεο έιιεηςεο
κνλσηηθνχ ιίπνπο.
Καηάζιηςε ή απνκφλσζε
Πξνηίκεζε θαξδηψλ ξνχρσλ γηα ην θξχςηκν ηεο
απψιεηαο βάξνπο ηνπ αηφκνπ.
Πξεζκέλεο αξζξψζεηο θαη θνηιηαθφ θνχζθσκα.

16. Ξεξφ δέξκα θαη θιεγκνλή
Γηάξξνηα, ηεξεδνλά θ.α.
Σχκθσλα κε έξεπλεο,θχξηα αηηία γηα ηελ αλνξεμία
είλαη κηα αξρηθή απψιεηα βάξνπο φπσο απηή ζε κηα
δίαηηα ή κηα αθνχζηα απψιεηα βάξνπο πνπ
πξνθιήζεθε απφ άιιεο αηηίεο φπσο παξαζηηηθή
κφιπλζε,παξελέξγεηεο θαξκάθσλ ή θάπνηα
εγρείξεζε.Πην ζπγθεθξηκέλα,νη παξάγνληεο πνπ
ζπκβάιινπλ ζηελ πξφθιεζε λεπξηθήο αλνξεμίαο
δηαθξίλνληαη ζε βηνινγηθφπο θαη πεξηβαιινληηθνχο ή
πνιηηηζηηθνχο.Ωο παξάδεηγκα βηνινγηθψλ
παξαγφλησλ αλαθέξνληαη:
 Γελεηηθέο αηηίεο,θαζψο πηζηεχεηαη φηη ε λεπξηθή
αλνξεμία είλαη θιεξνλνκήζηκε ζε πνζνζηφ πνπ
θπκαίλεηαη απφ 56%-84%.
 Δγθεθαιηθή ξνή αίκαηνο,αθνχ κειέηεο έδεημαλ
κεησκέλε εγθεθαιηθή ξνή αίκαηνο ζε άηνκα πνπ
πάζρνπλ απφ αλνξεμία.
 Αλεπάξθεηα ζξεπηηθψλ ζπζηαηηθψλ
Πνιηηηζηηθνί παξάγνληεο πνπ απνηεινχλ ηεξάζηηεο
επηξξνέο ζηελ πεξίπησζε αλάπηπμεο αλνξεμίαο
είλαη:ε πξνψζεζε ηεο ιεπηφηεηαο σο ηελ ηδαληθή
γπλαηθεία κνξθή(ηδηαίηεξα κέζσ ησλ κέζσλ
καδηθήο ελεκέξσζεο),ην θχιν,ε εζληθφηεηα θαη ε
θνηλσληθννηθνλνκηθή θαηάζηαζε ησλ
αλζξψπσλ.Άλζξσπνη κε επαγγέικαηα φπνπ
ππάξρεη ηδηαίηεξε θνηλσληθή πίεζε λα είλαη
ιεπηνί(φπσο κνληέια θαη ρνξεπηέο)έρνπλ πνιιέο
πεξηζζφηεξεο πηζαλφηεηεο λα αλαπηχμνπλ
αλνξεμία θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θαξηέξαο ηνπο.Έρεη
επίζεο ηνληζηεί φηη ε λεπξηθή αλνξεμία είλαη πην
πηζαλφ λα πξνθχςεη ζε πιεζπζκνχο ζηνπο
νπνίνπο ε παρπζαξθία είλαη πην
επηθξαηνχζα,θαζψο έρεη δηαηππσζεί ε άπνςε φηη ε

17. αλνξεμία πξνθχπηεη απφ κηα ζεμνπαιηθά
επηιεγκέλε επαλαζηαηηθή νξκή γηα λεαληθή
εκθάληζε ζε πιεζπζκνχο φπνπ ην κέγεζνο γίλεηαη
ν βαζηθφο δείθηεο ηεο ειηθίαο ηνπ αηφκνπ.Οη
αζζελείο κε λεπξηθή αλνξεμία ραξαθηεξίδνληαη
επίζεο απφ Αιεμηζπκία,θαηάζηαζε πνπ
ραξαθηεξίδεη ηνπο αλζξψπνπο πνπ έρνπλ
δπζθνιία ζηελ θαηαλφεζε θαη έθθξαζε ησλ
ζπλαηζζεκάησλ ηνπο.Σε γεληθφ πιαίζην,ηα
δηαγλσζηηθά θξηηήξηα γηα ηελ λεπξηθή αλνξεμία
πεξηιακβάλνπλ έληνλν θφβν γηα ηελ αλάθηεζε
βάξνπο,άξλεζε ηνπ αηφκνπ λα δηαηεξήζεη ην
βάξνο ηνπ ζψκαηφο ηνπ παξαπάλσ απφ ην 85%
ηνπ αλακελφκελνπ βάξνπο γηα ηε δεδνκέλε ειηθία
θαη ην χςνο ηνπ θαη άξλεζε λα απνδερηεί ηε
ζνβαξφηεηα ηνπ πξνβιήκαηνο ηνπ.Όζνλ αθνξά
ηελ αληηκεηψπηζε ηεο λεπξηθήο αλνξεμίαο,ε
ζεξαπεία πξνζπαζεί λα αληηκεησπίζεη ηξεηο
βαζηθνχο ηνκείο:1)Να απνθαηαζηήζεη ην
θπζηνινγηθφ βάξνο ηνπ αηφκνπ.2)Να αληηκεησπίζεη
ηηο ςπρνινγηθέο δηαηαξαρέο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ
αζζέλεηα.3)Να κεηψζεη ή εμαθαλίζεη ζπκπεξηθνξέο
ή ζθέςεηο πνπ αξρηθά νδήγεζαλ ζηελ
δηαηαξαγκέλε δηαηξνθή ηνπ αηφκνπ.Ωο ηξφπνη
αληηκεηψπηζεο ηεο αζζέλεηαο αλαθέξνληαη:ε
παξνρή ςεπδαξγχξνπ,ην θάξκαθν νιαλδαπίλε,ε
γηφγθα,ν βεινληζκφο θ.α. Ζ πην απνηειεζκαηηθή
κνξθή ζεξαπείαο γηα εθήβνπο κε αλνξεμία είλαη ε
νηθνγελεηαθή ζεξαπεία.Υπάξρνπλ πνιιέο κνξθέο
νηθνγελεηαθήο ζεξαπείαο,φπσο απηή ηεο ελσκέλεο
νηθνγελεηαθήο ζεξαπείαο θαηά ηελ νπνία ην παηδί
θαη νη γνλείο είλαη φινη καδη κε ηνλ ζεξαπεπηή,αιιά
θαη ηεο ρσξηζκέλεο νηθνγελεηαθήο ζεξαπείαο θαηά
ηελ νπνία ην παηδί θαη νη γνλείο ιακβάλνπλ
ζεξαπεία μερσξηζηά απφ δηαθνξεηηθνχο
ζεξαπεπηέο. Μειέηεο έδεημαλ φηη ην 75% ησλ
αζζελψλ είρε θαιή έθβαζε,ελψ ην 15% κηα

18. ελδηάκεζε έθβαζε.Ωο ηειηθφ απνηέιεζκα
αλαθέξεηαη φηη ην έλα πέκπην ησλ αζζελψλ
δηακέλεη ζνβαξά άξξσζην,ην άιιν έλα πέκπην
αλαξξψλεη πιήξσο,ελψ ηα ηξία πέκπηα ησλ
αζζελψλ βηψλνπλ κηα θπκαηλφκελε θαη ρξφληα
πνξεία ηεο αζζέλεηαο.
ΒΟΤΛΙΜΙΑ
Ο φξνο ςπρνγελήο ή λεπξηθή ή λεπξνγελήο βνπιηκία
πεξηγξάθεη κηα δηαηαξαρή ζηελ πξφζιεςε ηξνθήο.Ζ
λεπξνγελήο βνπιηκία ραξαθηεξίδεηαη απφ επεηζνδηαθή
ππεξθαγία (θαηαλάισζε πνιχ κεγάιεο πνζφηεηαο
θαγεηνχ ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα),ε νπνία
αθνινπζείηαη απφ ηελ πξνζπάζεηα απαιιαγήο απφ ηηο
πεξηηηέο ζεξκίδεο ζπλήζσο κέζσ εκεηνχ,θαζαξηηθψλ
θ.α.Γηαθξίλνληαη δχν ηχπνη λεπξνγελνχο βνπιηκίαο:
 Ο ηχπνο θάζαξζεο ζηνλ νπνίν ην άηνκν
εκπιέθεηαη ζπζηεκαηηθά ζηελ πξφθιεζε
εκεηνχ θαη ηελ θαηάρξεζε θαζαξηηθψλ,
δηνπξεηηθψλ ή ελεκάησλ.
 Ο ηχπνο κε-θάζαξζεο ζηνλ νπνίν ην άηνκν
δε ρξεζηκνπνηεί ηελ θάζαξζε,αιιά άιιεο
αληηζηαζκηζηηθέο ζπκπεξηθνξέο(φπσο π.ρ.
λεζηεία,ππεξβνιηθή άζθεζε θ.α).
Ζ εηήζηα εμάπισζε ηεο δηαηαξαρήο έρεη
ππνινγηζηεί ζην 11,15-13,5‰.Ζ βνπιηκία
εκθαλίδεηαη θπξίσο ζε γπλαίθεο,ελψ κφλν ην 5-
10% είλαη άλδξεο.
Καζνξηζηηθνί παξάγνληεο γηα ηελ εκθάληζε ηεο
βνπιηκίαο είλαη ε ππεξβνιηθή αλεζπρία γηα ην
βάξνο θαη ην ζρήκα ηνπ ζψκαηνο ζε ζπλδπαζκφ
κε ρακειή απηνεθηίκεζε θαη νη απεηθνλίζεηο ησλ
κέζσλ καδηθήο ελεκέξσζεο γηα έλα ηδαληθφ
ζρήκα ζψκαηνο.Δπηπιένλ,ε ζηέξεζε ηξνθήο
θαη ε απηνεπηβνιή αδπλαηίζκαηνο πνπ

19. πεξηνξίδνπλ ηελ ελέξγεηα πνπ πξνζιακβάλεηαη
θαίλεηαη λα πξνθαιφπλ επηζφδεηα ππεξθαγίαο
κφιηο ην θαγεηφ γίλεη μαλά δηαζέζηκν θαη
ςπρνινγηθέο θαηαζηάζεηο φπσο εκκνλή κε ην
θαγεηφ,απμεκέλε ζπλαηζζεκαηηθή αληαπφθξηζε
θαη δπζθνξία θαη έιιεηςε ζπγθέληξσζεο.
Μεξηθά ζεκάδηα θαη ζπκπηψκαηα ηεο λεπξηθή
βνπιηκίαο είλαη:
Αθπδάησζε ή θιεγκνλή
Σνβαξή δηάβξσζε ησλ δνληηψλ
Γπζθνηιηφηεηα
Έιθνο
Σπλερείο απμνκεηψζεηο βάξνπο
Καηάζιηςε
Γηα ηε ζεξαπεία ηεο βνπιηκίαο ζπζηήλεηαη θπξίσο ε
ζπκπεξηθνξηαθή ζεξαπέηα,ε νπνία πεξηιακβάλεη ηε
δηδαζθαιία ησλ αζζελψλ λα δνθηκάδνπλ απηφκαηεο
ζθέςεηο θαη λα ζπκκεηέρνπλ ζε ζπκπεξηθνξηαθά
πεηξάκαηα,κε ηελ ηαπηφρξνλε ρξήζε αληηθαηαζιηπηηθήο
αγψγεο.Δπίζεο,ππάξρνπλ ζεηηθά απνηειέζκαηα θαη ζηελ
ππλνζεξαπέηα.
ΠΑΧΤ΢ΑΡΚΙΑ
Παρπζαξθία είλαη θιηληθή θαηάζηαζε ζηελ νπνία ε
ππεξβνιηθή απνζήθεπζε ιίπνπο κπνξεί λα έρεη αξλεηηθέο
ζπλέπεηεο γηα ηελ πγεία ηνπ αηφκνπ.Ζ παρπζαξθία
απμάλεη ηελ πηζαλφηεηα λφζεζεο απφ δηάθνξεο
αζζέλεηεο,ηδηαίηεξα ησλ θαξδηαθψλ παζήζεσλ,ηνπ δηαβήηε
θαη ηεο νζηεναξζξίηηδαο.Τα ηειεπηαία ρξφληα βξίζθεηαη
αλάκεζα ζηηο θχξηεο αηηίεο ζαλάηνπ παγθνζκίσο,κε ηελ
απμαλφκελε επηθξάηεζε ηεο ζε ελήιηθεο θαη παηδηά νη
αξρέο ηε ζεσξνχλ σο έλα απφ ηα ζνβαξφηεξα
πξνβιήκαηα δεκφζηαο πγείαο ηνπ 21νπ αηψλα,κε
δηαζηάζεηο επηδεκίαο.Σπγθεθξηκέλα,ζηηο Ζλσκέλεο
Πνιηηείεο Ακεξηθήο επζχλεηαη γηα 111.909 κε 365.

20. θή
Έλσζε.Καηά κέζν φξν,ε παρπζαξθία κεηψλεη ηνλ
πξνζδφθηκν ρξφλν δσήο θαηά 6-7 ρξφληα.Ωο αίηηα
εκθάληζεο ηεο παξνπζηάδνληαη:
Ζ απμαλφκελε θηψρεηα θαη ε επαθφινπζε πείλα, πνπ
νδεγεί φιν θαη πεξηζζφηεξνπο αλζξψπνπο λα
πξνζπαζνχλ λα ρνξηάζνπλ κε θηελά
επεμεξγαζκέλα ηξφθηκα,ηα νπνία δεκηνπξγνχλ θαη
εληείλνπλ ην πξφβιεκα.
Οη αιιαγέο ησλ αληηιήςεσλ γηα ηηο θπζηθέο αλαινγίεο
θαη ε απμαλφκελε απνδνρή ηνπ πιενλάδνληνο
βάξνπο σο θπζηνινγηθφ.
Γελεηηθέο δηαηαξαρέο
Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο παρπζαξθίαο
ρξεζηκνπνηνχληαη δηάθνξνη ηξφπνη,ρσξίο φκσο λα
ππάξρεη πάληα επηηπρία.Αλάκεζα ζηηο ηαηξηθέο
κεζφδνπο πνπ αθνινπζνχληαη γηα ηε κείσζε ηνπ
ζσκαηηθνχ ιίπνπο ζπκπεξηιακβάλνληαη εηδηθέο
δίαηηεο,ζσκαηηθή άζθεζε,θαξκαθεπηηθή αγσγή θαη
ρεηξνπξγηθέο επεκβάζεηο.
ΔΡΩΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟ
Ωο νκάδα,απνθαζίζακε λα θάλνπκε κηα έξεπλα ζρεηηθά κε
ην ζέκα καο «Μεζνγεηαθή δηαηξνθή ησλ εθήβσλ».Έηζη
δεκηνπξγήζακε θαη κνηξάζακε έλα εξσηεκαηνιφγην ζε
κεξηθέο ηάμεηο ηνπ ζρνιείνπ καο, ψζηε λα δηαπηζηψζνπκε
ηηο δηαηξνθηθέο ηνπο ζπλήζεηεο.Παξαθάησ αλαθέξνληαη σο
παξάδεηγκα θάπνηεο απφ ηηο εξσηήζεηο πνπ θιήζεθαλ λα
απαληήζνπλ νη καζεηέο θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο.
Σηελ εξψηεζε «Σπλεζίδεηαη λα ηξψηε πξσηλφ;» νη
απαληήζεηο ήηαλ 58 λαη θαη 26 φρη, γεγνλφο πνπ δείρλεη
φηη, ζρεδφλ φινη νη καζεηέο απφ ηνπο 80 εξσηεζέληεο
ζπλεζίδνπλ λα ηξψλε πξσηλφ. Αθφκε, θαηαιαβαίλνπκε φηη

21. ην πξσηλφ γεχκα είλαη ην ζεκαληηθφηεξν απφ ηα πέληε
γεχκαηα (πξσηλφ, δεθαηηαλφ, κεζεκεξηαλφ, απνγεπκαηηλφ
θαη βξαδηλφ) θαη ζίγνπξα απαξαίηεην γηα φινπο ηνπο
καζεηέο, θαζψο ιακβάλνληαο ην πξσί, ηελ απαηηνχκελε
ηξνθή, ν νξγαληζκφο ιακβάλεη ηελ απαξαίηεηε ελέξγεηα
πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηελ απηνζπγθέληξσζε θαη ηελ
ζπκκεηνρή ζην ζρνιείν.
Σηελ εξψηεζε «Τξψηε πην ζπρλά ζην ζπίηη ή ζην
θπιηθείν;», νη απαληήζεηο ήηαλ 54 πνπ ηξψλε ζην ζπίηη
ελψ νη 30 απφ ηνπο εξσηεζέληεο ηξψλε ζην θπιηθείν. Απφ
εδψ θαηαιαβαίλνπκε φηη, ζρεδφλ φινη νη καζεηέο
πξνηηκνχλ ην θαγεηφ απφ ην ζπίηη παξά απηφ ηνπ
ζρνιείνπ. Απηφ κπνξεί λα ζπκβαίλεη γηαηί είηε πξνηηκνχλ
ηε γεχζε θαη ηελ πνηφηεηα, είηε ηα ρξήκαηα πνπ έρνπλ δελ
αξθνχλ γηα ην θπιηθείν, αθνχ ε νηθνλνκηθή θξίζε έρεη
ρηππήζεη ηηο πφξηεο ησλ πεξηζζνηέξσλ νηθνγελεηψλ.
Σηελ εξψηεζε «Δπεξεάδεζηε απφ ηηο δηαθεκίζεηο
φζνλ αθνξά ηελ δηαηξνθή ζαο;», ηα απνηειέζκαηα ήηαλ
15 λαη θαη 64 φρη. Έηζη ινηπφλ ζπκπεξαίλνπκε φηη νη
πεξηζζφηεξνη έθεβνη δελ επεξεάδνληαη απφ ηηο
δηαθεκίζεηο, φζν ειθπζηηθέο θαη αλ είλαη, ρξεζηκνπνηψληαο
πινχζηεο εηθφλεο κε παρπληηθά πνιιέο θνξέο πξντφληα,
πνπ παξνπζηάδνληαη κε θίλεζε, ρηνχκνξ. Άξα νη
πεξηζζφηεξνη λένη ιεηηνπξγνχλ θαη επηιέγνπλ
θαηαλαισηηθά πξντφληα ζχκθσλα κε ηελ άπνςε θαη ηελ
γλψκε ηνπο.
ΤΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΣΡΟΦΗ
ΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙ΢ ΑΡΧΕ΢ ΣΗ΢ ΤΓΙΕΙΝΗ΢ ΔΙΑΣΡΟΦΗ΢
Ζ θαηάζηαζε ζην ζέκα ηεο δηαηξνθήο ζα ιέγακε φ,ηη
θπξηαξρείηαη απφ δχν ηάζεηο:
Απφ ηε κηα, έρνπκε πνιινχο αλζξψπνπο πνπ έρνπλ
αξρίζεη λα δίλνπλ ζηε δηαηξνθή ηνπο ηε ζεκαζία πνπ ηεο
αμίδεη θαη ελδηαθέξνληαη πξαγκαηηθά λα κάζνπλ
πεξηζζφηεξα γηα απηήλ.

22. Καη απφ ηε άιιε, εμ ίζνπ πνιινχο πνπ απνγνεηεπκέλνη
απφ ηα δηαηξνθηθά ζθάλδαια θαη ην ρανηηθφ ηνπ ζέκαηνο,
έρνπλ παξαηηεηζεί απφ νπνηαδήπνηε πξνζπάζεηα πγηεηλήο
δηαηξνθήο θαη πξφιεςεο ζεσξψληαο ηελ κάηαηα θαη
αλαπνηειεζκαηηθή. Απηφ βέβαηα κπνξεί λα ιεηηνπξγεί θαη
σο έλα σξαίν άιινζη γηα θάπνηνπο ψζηε λα κέλνπλ
πξνζθνιιεκέλνη ζηνλ ηξφπν δσήο ηνπο θαη ζηηο
δηακνξθσκέλεο ζπλήζεηεο ηνπο.
Δίλαη αθφκε πνιχ πηζαλφ λα ζπλαληήζνπκε θαη πνιινχο
κε ηελ απηαπάηε φ,ηη θάλνπλ πγηεηλή δηαηξνθή, ελψ
ηαπηφρξνλα ηξψλε ηνπ θαινχ θαηξνχ φια ηα
επεμεξγαζκέλα ηξφθηκα πνπ δηαθεκίδνληαη.
Όκσο ηί είλαη πγηεηλή δηαηξνθή;
Μήπσο ν φξνο έρεη παξεμεγεζεί θαη παξεξκελεπηεί ζε
ζεκείν πνπ λα κελ έρεη θαζφινπ ζρέζε κε νηηδήπνηε
πγηεηλφ;
Γπζηπρψο ιφγσ ηεο ακθηιεγφκελεο πιεξνθφξεζεο θαη
ηεο θαιιηεξγνχκελεο ζχγρπζεο είλαη πνιχ εχθνιν γηα
πνιινχο αλζξψπνπο ζήκεξα λα ζεσξνχλ φηη θάλνπλ
πγηεηλή δηαηξνθή ελψ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα νχηε θαλ ηελ
πξνζεγγίδνπλ. Ζ πιεηνςεθία ηνπ θφζκνπ αληηιακβάλεηαη
ηελ πγηεηλή δηαηξνθή κέζα απφ ηνπο δηακνξθσκέλνπο
κχζνπο θαη ηα ζηεξεφηππα, φπσο δειαδή βνιεχεη ηα
παλίζρπξα ζπκθέξνληα ηεο βηνκεραλίαο δηαηξνθήο.
Έηζη ζήκεξα θαηαθιπδφκαζηε απφ ακέηξεηα,
επεμεξγαζκέλα ππνθαηάζηαηα πξντφλησλ πνπ θάλνπλ
θαηάρξεζε ηεο νλνκαζίαο πνπ θέξνπλ θαη πνπ δελ έρνπλ
θακκία ζρέζε κε ην πξσηνγελέο θπζηθφ ζπζηαηηθφ ή
πξντφλ.
Πξνθαλψο νη ιέμεηο έρνπλ ράζεη ηε ζεκαζία ηνπο αιιά
ιφγσ ηεο θαηαηγηζηηθήο δηαθήκηζεο θαλείο δελ θαίλεηαη λα
ην παξαηεξεί. Παξαδείγκαηνο ράξηλ, βαθηίδεηαη θπζηθφο ν
ρπκφο πνπ είλαη ζε ζπζθεπαζία ελψ δελ έρεη θακία
απνιχησο ζρέζε κε νηηδήπνηε θπζηθφ. Δίλαη έλα
επεμεξγαζκέλν, λεθξφ πξντφλ κε ζπληεξεηηθά, επηβιαβή
δάραξε ή ππνθαηάζηαην ηεο(αθφκα ρεηξφηεξα) θαη φια
απηά πνπ ππφζρεηαη ζηε ζπζθεπαζία πεξί θπζηθφηεηαο

23. θαη ζξεπηηθψλ ζπζηαηηθψλ δελ ηζρχνπλ. Καη πψο λα
ηζρχνπλ άιισζηε φηαλ ν πξαγκαηηθφο ρπκφο πνπ ζηίβνπκε
εκείο νη ίδηνη ζε κηζή ψξα έρεη νμεηδσζεί θαη είλαη
άρξεζηνο. Πφζν κάιινλ έλα επεμεξγαζκέλν πξντφλ πνπ
πξννξίδεηαη λα κείλεη κέξεο ή κήλεο ζην ξάθη.
Δπίζεο θάζε άηνκν είλαη ηδηαίηεξε, κνλαδηθή πεξίπησζε
θαη απφ ηελ ζηηγκή πνπ δελ γλσξίδνπκε πσο
αληηιακβάλεηαη ή πσο πξνζδηνξίδεη ηελ πγηεηλή δηαηξνθή,
ν ηζρπξηζκφο ηνπ θαη κφλν φηη θάλεη πγηεηλή δσή ή φηη
πξνζέρεη δελ αξθεί θαη δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί έγθπξνο.
Μηαο θαη ην δήηεκα ηεο πγηεηλήο δηαηξνθήο είλαη δσηηθήο
ζεκαζίαο θαη ηαπηφρξνλα ρψξνο εκπινθήο ηεξαζηίσλ
ζπκθεξφλησλ απηφ πνπ ρξεηάδεηαη πξψηα απ’φια είλαη λα
νξίζνπκε γεληθά ηί είλαη πγηεηλή δηαηξνθή. Αλακθίβνια θάηη
ηέηνην έξρεηαη ζε ξήμε κε ηνπο εδξαησκέλνπο θαη
θαινπιεξσκέλνπο κχζνπο πεξί δηαηξνθήο πνπ
επηβιήζεθαλ θαη θπξηαξρνχλ επη δεθαεηίεο. Θα ρξεηαζηεί
ζε βάζνο γλψζε ηνπ ζέκαηνο αιιά θαη ηφικε απφ ηελ
πιεπξά ηνπ θαζελφο γηα λα απνξξίςεη ηηο θξαηνχζεο
ιαλζαζκέλεο, ζαζξέο θαη αλαιεζείο αληηιήςεηο.
Καη’απσήν η ππώηη θεμελιώδερ απσή ηηρ διαηποθήρ
λέει όηι ςγιεινό είναι ηο ππωηογενέρ. Όηη δειαδή
παξάγεη θαη καο πξνζθέξεη ε Μεηέξα Φχζε ρσξίο θακκία
παξέκβαζε ή επεμεξγαζία. Ζ δηαηξνθή καο ινηπφλ γηα λα
είλαη πγηεηλή πξέπεη λα πεξηιακβάλεη απνθιεηζηηθά
πξσηνγελή ζπζηαηηθά θαη κάιηζηα κνλάρα βηνινγηθήο
θαιιηέξγεηαο. Άξα ινηπφλ ηξψκε πνξηνθάιηα θαη πίλνπκε
θπζηθφ ρπκφ πνπ ζηίςακε κφλνη καο αιιά πνηέ δελ
πίλνπκε ¨ρπκφ πνξηνθαιηνχ¨ ζε ζπζθεπαζία.
Η δεύηεπη θεμελιώδηρ απσή ηηρ διαηποθήρ λέει όηι
ςγιεινό είναι ηο ωμό και όσι ηο μαγειπεμένο.Καλέλα
αιιφ πιάζκα ζηε θχζε δελ καγεηξεχεη ηελ ηξνθή ηνπ.
Αιιά νχηε θαη ν άλζξσπνο κέρξη πνπ αλαθάιπςε ηελ
θσηηά κεξηθέο ρηιηεηίεο πξηλ. Ζ ζεξκφηεηα θαηαζηξέθεη ηα
έλδπκα θαη αιινηψλεη ηελ ηξνθή θάλνληαο ηελ άπεπηε.
Έηζη ε καγεηξεκέλε ηξνθή φρη κφλν δελ δίλεη ζξεπηηθά

24. ζπζηαηηθά ζηνλ νξγαληζκφ αιιά αληίζεηα παίξλεη δηφηη γηα
λα βγνπλ νη άπεπηεο ηξνθέο απφ ηνλ νξγαληζκφ απαηηείηαη
ελέξγεηα. Γηα παξάδεηγκα αληί λα καγεηξέςνπκε ηε πηπεξηά
ζα πξέπεη λα ηε θάκε σκή ζηε ζαιάηα. Έηζη ζα
δηαζπαζηεί θαη ζα ρσλεπηεί κε ηα δηθά ηεο έλδπκα ρσξίο
λα επηβαξχλεη ηνλ νξγαληζκφ θαη ζα πξνζθέξεη ηηο
βηηακίλεο ηεο θαη ηα ηρλνζηνηρεία ηεο ζε δσληαλή νξγαληθή
κνξθή, άκεζα πξνζιήςηκε θαη αμηνπνηήζηκε απφ ηα
θχηηαξα θαη ηνπο ηζηνχο. Μπνξνχκε λα θαλνπκε ηελ
κεηάβαζε καο ζηελ σκνθαγία ζηαδηαθά ηξψγνληαο έλα
πηάην ηελ εκέξα σκφ(π.ρ. ζαιάηα επνρήο ή θξνχηα) θαη
έλα καγεηξεκέλν κε ηειηθφ ζηφρν άλ νρη ην 100 %
ηνπιάρηζηνλ 80% σκνθαγία θαη 20% καγεηξεκέλε ηξνθή.
Η ηπίηη θεμελιώδηρ απσή ηηρ διαηποθήρ λέει όηι
ππέπει να πίνοςμε οπωζδήποηε 1,5 - 2 λίηπα νεπό
ηην ημέπα. Απηφ ζεκαίλεη 8 πνηήξηα εθηφο αλ πίλνπκε θαη
ρπκνχο πνπ ζηίβνπκε κφλνη καο νπφηε κπνξνχκε λα ηνπο
ππνινγίζνπκε σο λεξφ. Ο θαθέο, ην ηζάτ θαη νηηδήπνηε
πνηφ θπθινθνξεί ζε ζπζθεπαζία δελ πξέπεη λα
θαηαλαιψλνληαη γηαηί φρη κφλν δελ καο δίλνπλ λεξφ αιιά
καο αθπδαηψλνπλ. Δπίζεο ην λεξφ πνπ πίλνπκε πξέπεη
λα είλαη ρσξίο ριψξην. Γηα λα θχγεη ην ριψξην απφ ην λεξφ
βάδνπκε ην λεξφ ηεο βξχζεο ζε κηα γπάιηλε θαλάηα κε
αλνηθηφ ζηφκην θαη ζε 1 ψξα ην ριψξην ζα έρεη εμαηκηζηεί.
Τν ηδαληθφ θπζηθά είλαη λα πίλνπκε λεξφ πεγήο.
Η ηέηαπηη θεμελιώδηρ απσή ηηρ διαηποθήρ λέει όηι
ππέπει να ηπώμε αλκαλικέρ ηποθέρ και όσι όξινερ. Τν
ph ηνπ νξγαληζκνχ καο είλαη 7,4 δειαδή ειαθξά αιθαιηθφ.
Γηα λα ην δηαηεξήζνπκε ζηελ ηηκή απηή πξέπεη λα ηξψκε
θαηα 80% αιθαιηθέο ηξνθέο φπσο ηα θξνχηα θαη ηα
ιαραληθά, θαη φρη φμηλεο φπσο ηα θξεαηηθά , ηα
γαιαθηνθνκηθά , ηα επεμεξγαζκέλα ηξφθηκα, ηα γιπθά
θ.ι.π.
Η πέμπηη θεμελιώδηρ απσή ηηρ διαηποθήρ έσει να
κάνει με ηον ζωζηό ζςνδςαζμό ηων ηποθών. Τν
πεπηηθφ καο ζχζηεκα - φπσο θαη’αλαινγία έλα πιπληήξην
κπνξεί λα πιχλεη ηα πάληα ηέιεηα αιιά μερσξηζηά -

25. κπνξεί λα ρσλέςεη ηηο ηξνθέο αξθεί λα είλαη κεκνλσκέλεο
θαη φρη αλαθαηεκέλεο ζε πεξίεξγνπο ζπλδπαζκνχο. Κάζε
θαηεγνξία ηξνθήο ζέιεη ηα δηθά ηεο έλδπκα γηα λα
ρσλεπζεί νπφηε φηαλ κέζα ζην ζηνκάρη ππάξρνπλ θαη
πδαηάλζξαθεο θαη πξσηετλεο θαη ιίπε πνιχ απιά ην
πεπηηθφ καο ζχζηεκα δελ μέξεη πνηφ έλδπκν λα
ρξεζηκνπνηήζεη. Σ’απηή ηελ πεξίπησζε αληί ηεο πέςεο
ησλ ηξνθψλ έρνπκε ηε δχκσζε ηνπο θαη ηε ζήςε ηνπο.
Έηζη ινηπφλ πνηέ δελ ζπλδπάδνπκε πξσηετλεο κε
πδαηάλζξαθεο φπσο θξέαο κε παηάηεο ή καθαξφληα κε
θηκά. Σπλδπάδνπκε πξσηετλεο κε ιαραληθά ή
πδαηάλζξαθεο κε ιαραληθά. Καη πνηέ δελ ηξψκε θξνχηα
κεηά ην γεχκα επεηδή ηα θξνχηα ρσλεχνληαη ζην ιεπηφ
έληεξν θαη φρη ζην ζηνκάρη. Θα πξέπεη πάληα ινηπφλ λα
βξίζθνπλ ην ζηνκάρη άδεην γηα λα θαηεπζπλζνχλ
αλεκπφδηζηα ζην ιεπηφ έληεξν. Αλ βξνπλ ην ζηνκάρη
γεκάην θαη εγθισβηζηνχλ εθεί ζα ππνζηνχλ δχκσζε.
Η έκηη θεμελιώδηρ απσή ηηρ διαηποθήρ αναθέπεηαι
ζηην ηθική διάζηαζη ηηρ καθημεπινήρ αςηήρ ππάξηρ.
Δίλαη βέβαην φ,ηη ζα αηζζαλφκαζηε πνιχ φκνξθα φηαλ
γλσξίδνπκε φ,ηη απηφ πνπ ηξψκε δελ πξνμελεί θακηά δεκία
ζην πεξηβάιινλ ή ζε άιινπο αλζξψπνπο ηνπ πιαλήηε
νχηε πξνθαιεί ζθιεξφηεηα θαη ζάλαην ζε δψα. Καη ζα
αηζζαλφκαζηε αθφκα θαιχηεξα φηαλ γλσξίδνπκε φ,ηη απηφ
πνπ επηιέμακε λα θάκε ζπκβάιιεη ζε έλα άιιν κέιινλ γηα
ηνλ πιαλήηε, αεηθφξν θαη βηψζηκν.
Τα παξαπάλσ είλαη ε πεκπηνπζία ηεο δηαηξνθήο θαη αλ ηα
ηεξήζνπκε ηφηε κπνξνχκε λα πνχκε φηη θάλνπκε πγηεηλή
δηαηξνθή πνπ είλαη θαη ν ππιψλαο ηεο πγείαο γηαηί έηζη
ελδπλακψλεηαη ην αλνζνπνηεηηθφ καο ζχζηεκα
απνηξέπνληαο ηελ εκθάληζε αζζέλεηαο θαη ν νξγαληζκφο
καο βξίζθεηαη ζε θαηάζηαζε πιήξνπο ιεηηνπξγηθφηεηαο
ελψ ηαπηφρξνλα πεγάδεη απφ κέζα καο δσληάληα, δηάζεζε
θαη θαιή ςπρνινγία.
Απηφ πνπ πξέπεη λα έρνπκε πάληα ππ’φςηλ καο είλαη φηη ε
πγηεηλή δηαηξνθή είλαη ν θπξίαξρνο θαη πξσηεχσλ
παξάγνληαο πγηείαο. Με άιια ιφγηα είλαη ππεχζπλε θαηα

26. 90% γηα ηελ ζπλνιηθή θαηάζηαζε πγηείαο ηνπ νξγαληζκνχ
καο θαη φινη νη άιινη παξάγνληεο φπσο πεξηβάιινλ,
άζθεζε, θιεξνλνκηθφηεηα, ζηξεο θ.ι.π. είλαη
δεπηεξεχνληεο θαη εμαξηψκελνη ζε κεγάιν βαζκφ απφ
απηήλ.
Καη ηέινο ε πγηεηλή δηαηξνθή είλαη ην εζηθφ ρξένο θάζε
ππεχζπλνπ θαη ζθεπηφκελνπ αλζξψπνπ απέλαληη ζην
πεξηβάιινλ, ηνπο αλζξψπνπο, ηε Φχζε. Εψληαο ζηελ
επνρή πνπ νη πνιπεζληθέο κε ηα πξντφληα ηνπο
πξνζπαζνχλ λα καο βιάςνπλ θαη λα θαηαζηξέςνπλ ηελ
πγεία καο θαη ην πεξηβάιινλ, ην λα πξνζέρεηο ηελ
δηαηξνθή ζνπ θαη ηνλ εαπηφ ζνπ γεληθφηεξα δελ είλαη κφλν
κηα επηβεβιεκέλε πξάμε άκπλαο θαη αληίζηαζεο αιιά
πνιχ πεξηζζφηεξν κηα πξαγκαηηθά δεκηνπξγηθή ζηάζε
δσήο πνπ βηψλεη απφ ζήκεξα ηνλ θφζκν ηνπ αχξην. Δίλαη
ν δξφκνο πνπ ζα καο βγάιεη απφ ηα αδηέμνδα ηεο
ζπκβαηηθήο, ρεκηθήο γεσξγίαο, απφ ηα αδηέμνδα ηνπ junk
food, απφ ηα αδηέμνδα ηεο αζζέλεηαο , απφ ηα αδηέμνδα
ηνπ θαηαλαισηηζκνχ θαη ηεο θαηαζπαηάιεζεο ησλ
θπζηθψλ πφξσλ, απφ ηα αδηέμνδα ηεο πείλαο θαη ηεο
θηψρεηαο γηα έλα κεγάιν κέξνο ηνπ πιαλήηε.
Όηη θάλεη θαιφ ζηελ πγεία καο θάλεη θαιφ θαη ζην
πιαλήηε καο θαη ε πγηεηλή δηαηξνθή ππφζρεηαη έλα
ππέξνρν κέιινλ αξκνλίαο κε ηελ Φχζε θαη ζεβαζκνχ
ηνπ πιαλήηε θαη φισλ ησλ πιαζκάησλ πνπ δνπλ
ζ’απηφλ. Καη ην ζεκαληηθφ είλαη φηη απηφ ην κέιινλ
κπνξεί λα ην δήζεη ν θαζέλαο απφ ζήκεξα.Φηάλεη κφλν
λα ην επηιέμεη θαη λα ην ππνζηεξίμεη.
ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢ ΓΙΑ Ι΢ΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ ΔΙΑΣΡΟΦΗ
Να θαηαλαιψλεηε 5 γεχκαηα ηελ εκέξα
Γηα λα είλαη ν κεηαβνιηζκφο θαιά ξπζκηζκέλνο, λα γίλνληαη
νη απαξαίηεηεο θαχζεηο αιιά θαη λα έρεηε θαιά επίπεδα
ελέξγεηαο θαζ’ φιε ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο είλαη
απαξαίηεην λα κνηξάδεηε ηελ ελεξγεηαθή ζαο πξφζιεςε
ζε 5 γεχκαηα: 3 θπξίσο γεχκαηα (πξσηλφ, κεζεκεξηαλφ θαη

27. βξαδηλφ) θαη 2 ελδηάκεζα snack (δεθαηηαλφ θαη
απνγεπκαηηλφ). Ζ θαηαλάισζε ελφο κφλν κεγάινπ
γεχκαηνο ην βξάδπ, γεγνλφο αξθεηά ζχλεζεο γηα
νξηζκέλνπο εθήβνπο, ζα επηβξαδχλεη ην κεηαβνιηζκφ ζαο,
ζα ζαο θάλεη λα ληψζεηε θνπξαζκέλε/ν θαη κε κεησκέλε
ζπγθέληξσζε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο θαη
επηπξνζζέησο ζα ζαο νδεγήζεη ζε ππεξθαγηθή θξίζε,
θαζψο ζα έρεηε ζπζζσξεχζεη ηελ πείλα κηαο νιφθιεξεο
εκέξαο γηα ην ηέινο ηεο εκέξαο.Να απνθεχγεηε ηα
δαραξνχρα ξνθήκαηα θαη ηα βηνκεραλνπνηεκέλα snack
πινχζηα ζε δάραξε, αιάηη θαη ιηπαξά.
Όια ηα ζνθνιαηνχρα snack(κπηζθφηα, γθνθξέηεο θαη
παξαδνζηαθά γιπθά) αιιά θαη ηα αικπξά ηεγαληηά
snack(φπσο παηαηάθηα θαη θξάθεξ) θαίλνληαη δειεαζηηθά
θαη ίζσο είλαη κηα γξήγνξε ιχζε γηα έλα κίλη γεχκα ζην
ζρνιείν. Σθεθηείηε φκσο πφζν θνξησκέλα κε ζεξκίδεο,
δάραξε θαη ιηπαξά είλαη θαη ηη αληίθηππν ζα έρεη απηφ ζηελ
εηθφλα ζαο, αλ ηα θαηαλαιψλεηε ζπρλά. Θα θαηαιήμεηε κε
θάπνηα πεξηηηά θηιά θαη κε κεησκέλε απηνεθηίκεζε. Γηα
απηφ πξνζνρή: Αληί απηψλ λα πξνηηκήζεηε γηα ελδηάκεζν
γεχκα έλα θξνχην ή έλα ηφζη κε δακπφλ – ηπξί lightθαη
ληνκάηα ή έλα πνηήξη γάια 1,5% ιηπαξψλ ή έλα γηανχξηη
0-2% ιηπαξά ή ηέινο έλα πνηήξη ρπκφ ρσξίο δάραξε.Ναη
ζηα δεκεηξηαθά νιηθήο αιέζεσο!
Tα δεκεηξηαθά νιηθήο αιέζεσο (φπσο ςσκί νιηθήο
αιέζεσο, δεκεηξηαθά πξσηλνχ θαη κπάξεο δεκεηξηαθψλ
νιηθήο αιέζεσο) απνηεινχλ άξηζηε πεγή θπηηθψλ ηλψλ,
ζπκπιέγκαηνο βηηακηλψλ Β, βηηακίλεο Δ θαη καγλεζίνπ.
Δίλαη ε άκεζε πεγή ελέξγεηαο γηα ηνλ νξγαληζκφ καο θαη
έιιεηςε απηψλ απφ ηε δηαηξνθή νδεγεί ζε αδπλακία,
απψιεηα ζπγθέληξσζεο, λεπξηθφηεηα θαη θαηάζιηςε. Ζ
θαηαλάισζε 6-7 κεξίδσλ γηα ηα θνξίηζηα θαη 8-11 κεξίδσλ
γηα ηα αγφξηα κέζα ζηελ κέξα είλαη απαξαίηεηε (κηα
κεξίδα αληηζηνηρεί ζε ½ θιηηδάλη δεκεηξηαθά πξσηλνχ ή ½
θιηηδάλη καθαξφληα ή κηα θέηα ςσκί) γηα ηελ θαιή
ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ.Να θαηαλαιψλεηε 400γξ
θξνχησλ θαη ιαραληθψλ ηελ εκέξα

28. Ναη θαιά δηαβάζαηε. Σηε ιίζηα κε ηα επηηξεπφκελα
ιαραληθά θαη θξνχηα ζπκπεξηιακβάλνληαη φια
αλεμαηξέησο. Τα 400γξ αληηζηνηρνχλ ζε 4 θξνχηα ή 2
θξνχηα θαη 2 κπνι ζαιάηα ηεο αξεζθείαο ζαο. Μφλν απηή
ε πνζφηεηα ζα ζαο εμαζθαιίζεη ηελ απαηηνχκελε
πνζφηεηα βηηακηλψλ θαη ηρλνζηνηρείσλ πνπ ρξεηάδνληαη γηα
ηελ ζσζηή ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ ζαο αιιά θαη ηελ
αλάπηπμή ζαο. Δπηπιένλ ηα θξνχηα θαη ηα ιαραληθά είλαη
πινχζηα ζε αληηνμεηδσηηθέο νπζίεο πνπ πξνζηαηεχνπλ ηνλ
νξγαληζκφ απφ ηε θζνξά ηνπ ρξφλνπ θαη ησλ ηνμηθψλ
απνβιήησλ ηνπ νξγαληζκνχ.Να πίλεηε γάια: Ζ ηξνθή –
θιεηδί γηα ηελ αχμεζε ηνπ χςνπο ζαο.Καη φρη κφλν γάια.
Γάια ή γηανχξηη ή ηπξηά ρακειψλ ιηπαξψλ: 3 κεξίδεο ηελ
εκέξα είλαη βαζηθέο γηα ηελ πξφζιεςε ηεο απαηηνχκελεο
πνζφηεηαο αζβεζηίνπ γηα ηελ αλάπηπμε ησλ νζηψλ ζαο.
Έλα πνηήξη γάια ην πξσί, έλα γηανχξηη σο ελδηάκεζν
απνγεπκαηηλφ θαη 30-50γξ ηπξί καδί κε ην θαγεηφ ζαο ην
κεζεκέξη επαξθνχλ γηα λα πξνζιακβάλεηε φζν αζβέζηην
ρξεηάδεζηε γηα ηελ εκέξα.
Ναη ζην άπαρν θξέαο, ην θνηφπνπιν θαη ην ςάξη
Απνηεινχλ πεγέο πξσηεΐλεο θαιήο βηνινγηθήο αμίαο,
ζηδήξνπ, ςεπδαξγχξνπ θαη ζπκπιέγκαηνο Β. Ζ πνζφηεηα
ησλ 200γξ ηελ εκέξα δσηθήο πξσηεΐλεο είλαη επαξθήο γηα
ηα θνξίηζηα ελψ ηα αγφξηα ρξεηάδνληαη 300γξ ηελ εκέξα
γηα λα θαιχςνπλ ηηο αλάγθεο ηνπο.
Γηα λα δείηε πσο πξέπεη λα είλαη ην πξφγξακκα δηαηξνθήο
ζαο,παξαθαιψ δηαβάζηε ην πεξηερφκελν ηνπ παξαθάησ
πίλαθα, ν νπνίνο πεξηιακβάλεη ππνδεηγκαηηθή δηαηξνθή
γηα ηελ έθεβε θαη ηνλ έθεβν. Θα ήηαλ ηδηαίηεξα σθέιηκν
λα παξαδεηγκαηηζηείηε απφ ην πεξηερφκελν ηνπ πίλαθα,
θαζψο είλαη ζρεδηαζκέλνο βάζεη ησλ ζχγρξνλσλ εξεπλψλ
ζρεηηθά κε ηελ πγηεηλή δηαηξνθή ηνπ εθήβνπ. Θα πξέπεη
φκσο λα ηνλίζνπκε φηη ε παξαθάησ δηαηξνθή είλαη απιψο
έλα ππνδεηγκαηηθφ ζρήκα. Γηα εμεηδηθεπκέλν δηαηηνιφγην
ζηνρεπκέλν ζε απψιεηα ή δηαηήξεζε ηνπ βάξνπο ζαο,
βάζεη ησλ πξνζσπηθψλ ζαο αλαγθψλ, θαιφ ζα ήηαλ λα
απεπζπλζείηε ζε θάπνηνλ θιηληθφ-δηαηξνθνιφγν.

29. ΤΠΟΔΕΙΓΜΑΣΙΚΗ ΔΙΑΣΡΟΦΗ ΕΦΗΒΟΤ
ΠΡΩΙΝΟ: Αγόρια: Έλα θιηηδάλη δεκεηρηαθά κε έλα ποηήρη
γάια 1,5% ιηπαρά θαη κηα κπαλάλα.
Κορίτςια: Μηζό θιηηδάλη δεκεηρηαθά κε έλα ποηήρη γάια
1,5% ιηπαρά θαη έλα κήιο.
ΔΕΚΑΣΙΑΝΟ: Αγόρια: Έλα ηόζη κε κηα θέηα ησρί τακειώλ
ιηπαρώλ, κηα θέηα δακπόλ γαιοπούιας θαη ληοκάηα.
Κορίτςια: Μηα κπάρα δεκεηρηαθώλ 100-150 ζερκίδες.
ΜΕ΢ΗΜΕΡΙΑΝΟ: Αγόρια: Γύο θαη ½ θιηηδάληα καθαρόληα κε
½ θιηηδάλη θηκά, κηα θοσηαιηά ηες ζούπας ηρηκκέλε παρκεδάλα
θαη δύο θιηηδάληα ιαταλοζαιάηα κε κηα θοσηαιηά ηοσ γισθού
ιάδη.
Κορίτςια: Έλα θαη ½ θιηηδάλη καθαρόληα κε 3 θοσηαιηές ηες
ζούπας θηκά θαη κηα θοσηαιηά ηες ζούπας ηρηκκέλε παρκεδάλα
θαη έλα θιηηδάλη ιαταλοζαιάηα κε κηα θοσηαιηά ηοσ γισθού
ιάδη.
ΑΠΟΓΕΤΜΑΣΙΝΟ: Αγόρια: Έλα ποηήρη γάια 1,5% ιηπαρά θαη
κηα κπαλάλα.
Κορίτςια: Έλα γηαούρηη 0-2% ιηπαρά θαη έλα ατιάδη.
ΒΡΑΔΙΝΟ: Αγόρια: 200 γρ θοηόποσιο υεηό κε 2/3 ηοσ
θιηηδαληού ρύδη βαρζηό αβοσηύρφηο θαη δύο θιηηδάληα
καροσιοζαιάηα κε κηα θοσηαιηά ηοσ γισθού ιάδη.
Κορίτςια: 120γρ θοηόποσιο υεηό κε ½ θιηηδάλη ρύδη βραζηό
αβοσηύρφηο θαη δύο θιηηδάληα καροσιοζαιάηα κε κηα θοσηαιηά
ηοσ γισθού ιάδη.

30. ΕΠΙΛΟΓΟ΢
Σελειώνοντασ αυτι τθν εργαςία,κατανοιςαμε το
ςθμαντικό ρόλο που παίηει θ υγιεινι διατροφι ςτθ ηωι
μασ,αλλά και τισ ςοβαρζσ ςυνζπειεσ που μπορεί να
προκαλζςει μια ανκυγιεινι διατροφι,ιδιαίτερα όςον
αφορά εμάσ τουσ ζφθβουσ που ςυνικωσ δεν
προςζχουμε το τι τρώμε,κακώσ είμαςτε ςε μια θλικία
που ρυκμίηετε ο μεταβολιςμόσ μασ και μπαίνουν τα
κεμζλια τθσ μετζπειτα ηωισ μασ.
΢χετικά με τισ πλθροφορίεσ που βρικαμε, είχαμε ωσ
πθγι το διαδφκτιο,το οποίο μασ παρείχε πολλζσ
πλθροφορίεσ,διάφορα ζντυπα,βιβλία ςχετικά με το
κζμα αυτό κ.α
Μεταξφ των μελών τθσ ομάδασ υπιρξε αρμονικι
ςυνεργαςία,μποροφςε ο κακζνασ να εκφράςει τθ
γνώμθ του και όλοι είμαςταν ςυνεπείσ ωσ προσ τισ
υποχρεώςεισ μασ.
Σελειώνοντασ,κζλουμε να ευχαριςτιςουμε τθν
κακθγιτρια μασ για τθ βοικεια που μασ
πρόςφερε,κακώσ και τουσ γονείσ μασ που μασ
ςυμπαραςτάκθκαν.
Ευελπιςτοφμε ότι θ εργαςία μασ κα αποτελζςει
αντικείμενο για μια ουςιώδθ ενθμζρωςθ και κα δώςει
χριςιμεσ ςυμβουλζσ που αναφζρονται ςε μια υγιεινι
διατροφι.

31. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Βικιπαίδεια
 Ζντυπα
 Περιοδικά
 Ιατρικοί κατάλογοι