Nghiên cứu khả năng tích luỹ cacbon của rừng trồng keo tai tượng (acacia mangium) tại xã phúc xuân, thành phố thái

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN THỊ QUỲNH TRANG
NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH TÍCH LUỸ CACBON CỦA RỪNG TRỒNG
KEO TAI TƯỢNG (Acacia mangium) TRÊN ĐỊA BÀN
XÃ PHÚC XUÂN, THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo: Chính quy
Chuyên ngành: Quản lý tài nguyên rừng
Khoa: Lâm nghiệp
Khoa học: 2016 - 2020
Thái Nguyên, năm 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN THỊ QUỲNH TRANG
NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH TÍCH LUỸ CACBON CỦA RỪNG TRỒNG
KEO TAI TƯỢNG (Acacia mangium) TRÊN ĐỊA BÀN
XÃ PHÚC XUÂN, THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo: Chính quy
Chuyên ngành: Quản lý tài nguyên rừng
Lớp: K48 - QLTNR
Khoa: Lâm nghiệp
Khoa học: 2016 - 2020
Giảng viên hướng dẫn: TS. Đỗ Hoàng Chung
Thái Nguyên, năm 2020

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan khóa luận này là kết quả nghiên cứu của riêng bản
thân tôi không sao chép của ai. Các kết quả nghiên cứu trình bày trong khóa
luận là quá trình điều tra, triển khai thí nghiệm hoàn toàn trung thực, khách
quan. Nội dung khóa luận có tham khảo và sử dụng các tài liệu, thông tin
được đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí theo danh mục tài liệu của khóa luận.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2020
XÁC NHẬN CỦA GVHD NGƯỜI VIẾT CAM ĐOAN
Đồng ý cho bảo vệ kết quả
trước hội đồng khoa học!
TS. Đỗ Hoàng Chung Nguyễn Thị Quỳnh Trang
XÁC NHẬN CỦA GV CHẤM PHẢN BIỆN
Giáo viên chấm phản biện xác nhận sinh viên
đã sửa chữa sai sót sau khi Hội đồng chấm yêu cầu!
(Ký và ghi rõ họ tên)

ii
LỜI CẢM ƠN
Khoá luận tốt nghiệp là bước cuối cùng đánh dấu sự trưởng thành của
một sinh viên ở giảng đường Đại học. Để trở thành một cử nhân hay một kỹ
sư đóng góp những gì mình đã học được cho sự phát triển đất nước. Đồng
thời là cơ hội để sinh viên vận dụng lý thuyết vào thực tiễn, xây dựng phong
cách làm việc khoa học và chuyên nghiệp.
Được sự nhất trí của Ban chủ nhiệm khoa Lâm nghiệp và giáo viên
hướng dẫn, tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu xác định tích luỹ
cacbon của rừng trồng Keo tai tượng (Acacia mangium) trên địa bàn xã
Phúc Xuân - Thành phố Thái Nguyên”.
Trong thời gian thực hiện đề tài khóa luận tốt nghiệp, dưới sự hướng
dẫn tận tình của giáo viên hướng dẫn và được phía nhà trường tạo điều kiện
thuận lợi, tôi đã có một quá trình nghiên cứu, tìm hiểu và học tập nghiêm túc
để hoàn thành đề tài. Kết quả thu được không chỉ do nỗ lực của cá nhân tôi
mà còn có sự giúp đỡ của quý thầy cô, gia đình và bạn bè.
Tôi xin chân thành cảm ơn
Ban giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa Lâm nghiệp đã tạo
điều kiện giúp tôi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp.
Thầy giáo TS. Đỗ Hoàng Chung đã hướng dẫn, hỗ trợ tôi hoàn thành
tốt đề tài về phương pháp, lý luận và nội dung trong suốt thời gian thực hiện
khóa luận tốt nghiệp.
Các cán bộ, nhân viên của xã Phúc Xuân đã quan tâm, giúp đỡ tôi trong
thời gian thực tập.
Gia đình đã tạo điều kiện học tập tốt nhất.
Các bạn đã giúp đỡ, trao đổi thông tin về đề tài trong thời gian thực tập.

iii
Trong quá trình thực hiện và trình bày khóa luận không thể tránh khỏi
những sai sót và hạn chế, do vậy tôi rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét
phê bình của quý thầy cô và các bạn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2020
Sinh viên thực tập
Nguyễn Thị Quỳnh Trang

iv
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii
MỤC LỤC........................................................................................................ iv
DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... vi
DANH MỤC CÁC HÌNH...............................................................................vii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.........................................................................viii
PHẦN 1. MỞ ĐẦU.......................................................................................... 1
1.1. Đặt vấn đề................................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu...................................................................................................... 3
1.2.1. Mục tiêu tổng quát .................................................................................. 3
1.2.2. Mục tiêu cụ thể........................................................................................ 3
1.3. Ý nghĩa đề tài ............................................................................................. 3
1.3.1. Ý nghĩa học tập và nghiên cứu................................................................ 3
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn sản xuất....................................................................... 3
PHẦN 2. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................ 4
2.1. Trên thế giới............................................................................................... 4
2.1.1. Những nghiên cứu về ảnh hưởng và biến động khí CO2 trong khí quyển
đối với sự thay đổi khí hậu................................................................................ 4
2.1.2. Nghiên cứu về sự tích lũy Cacbon trong các hệ sinh thái rừng .............. 6
2.1.3. Những nghiên cứu về phương pháp xác định Cacbon trong sinh khối .. 8
2.2. Một số hoạt động có liên quan đến Cơ chế phát triển sạch - CDM........... 9
2.3. Kết luận chung ......................................................................................... 13
2.4. Tổng quan về khu vực nghiên cứu........................................................... 14
2.4.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 14
2.4.2. Đánh giá chung ..................................................................................... 15

v
PHẦN 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..17
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................ 17
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 17
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................... 17
3.2. Nội dung................................................................................................... 17
3.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 18
3.3.1. Cách tiếp cận......................................................................................... 18
3.3.2. Phương pháp kế thừa............................................................................. 18
3.3.3. Phương pháp điều tra ô tiêu chuẩn........................................................ 18
PHẦN 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU........................................................... 27
4.1. Một số đặc điểm rừng trồng Keo tai tượng tại xã Phúc Xuân ................. 27
4.1.1. Một số đặc điểm rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3 tại xã Phúc Xuân.... 27
4.2. Xác định sinh khối của rừng trồng Keo tai tượng tại xã Phúc Xuân....... 30
4.2.1. Đặc điểm sinh khối tầng cây gỗ của rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3.. 30
4.3. Lượng cacbon tích lũy trong rừng trồng Keo tai tượng tại xã Phúc Xuân....33
4.3.1. Khả năng tích luỹ cacbon của rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3............ 33
4.4. Đề xuất một số giải pháp.......................................................................... 38
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ........................................................................... 40
1. Kết luận ....................................................................................................... 40
2. Kiến nghị..................................................................................................... 40
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 41
MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRONG QUÁ TRÌNH THỰC TẬP

vi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Tỷ lệ đóng góp gây hiệu ứng nhà kính của các loại khí trong khí
quyển................................................................................................. 5
Bảng 4.1. Các đặc điểm đặc trưng của lâm phần rừng trồng Keo tai tượng tuổi
3 tại xã Phúc Xuân..........................................................................27
5 tại xã Phúc Xuân..........................................................................28
7 tại xã Phúc Xuân..........................................................................29
Bảng 4.4. Sinh khối rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3 tại xã Phúc Xuân.........30
Bảng 4.7. Lượng các bon tích lũy rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3 tại xã Phúc
Xuân................................................................................................33
Bảng 4.8. Lượng cacbon tích lũy rừng trồng Keo tai tượng tuổi 5 tại xã Phúc
Xuân................................................................................................35
Bảng 4.9. Lượng cacbon tích lũy rừng trồng Keo tai tượng tuổi 7 tại xã Phúc
Xuân................................................................................................36

vii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1. Sơ đồ bố trí các ô đo đếm................................................................19
Hình 4.1. Tỷ lệ tích luỹ cacbon theo các thành phần rừng trồng Keo tai tượng
3 tuổi tại xã Phúc Xuân...................................................................34

viii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ của từ
D1.3 : Đường kính ngang ngực
H vn : Chiều cao vút ngọn
N : Mật độ
H dc : Chiều cao dưới cành
OTC : Ô tiêu chuẩn
ODB : Ô dạng bản
D 1.3 : Đường kính ngang ngực bình quân
H vn : Chiều cao vút ngọn bình quân

1
PHẦN 1
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Từ xưa, rừng đã được coi là tài sản quý báu và bậc nhất mà thiên nhiên
ban tặng cho con người. Trong thực tế, rừng đã đem lại nhiều lợi ích to lớn.
Rừng cung cấp cho ta những sản vật quý hiếm, thanh lọc không khí, điều hòa
khí hậu, bảo về sự sống,... Đứng trước những thách thức về biến đổi khí hậu,
giá trị của rừng càng được đề cao. Những năm gần đây, đã có nhiều nghiên cứu
trên thế giới và trong nước nhằm nỗ lực bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng.
Giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính từ phá rừng và suy thoái rừng
(REDD) ở các nước đang phát triển là sang kiến toàn cầu đã được hội nghị
các nước thành viên thứ 13 (COP13) của công ước khung liên hợp quốc về
biến đổi khí hậu (UNFCCC) và nghị định như Kyoto thông qua tại Ba-li
(Indonesia) năm 2007. Hàng năm lượng khí thải từ phá rừng và suy thoái
rừng ở các nước đang phát triển chiếm 20% so với tổng sản lượng phát thải
hiệu ứng nhà kính trên toàn cầu, vì thế sang kiến REDD đã dược hình thành
từ ý tưởng giản đơn ban đầu là trả tiền cho các nước đang phát triển để làm
giảm phát khí thải CO2 từ nghành lâm nghiệp. Một số vấn đề đặt ra là cần
phải lượng hoá cacbon cơ sở, hiện đang được lưu trữ ở các cánh rừng. Các bể
chứa cacbon chính trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới là các sinh khối sống của
cây cối và thực vật dưới tán và khối lượng vật liệu chết rơi rụng, mảnh vụn gỗ
và các chất hữu cơ trong đất. Các bon được lưu trữ trong sinh khối sống trên
mặt đất của cây thường là các bể chứa lớn nhất và ảnh hưởng trực tiếp lớn
nhất từ nạn phá rừng và suy thoái. Như vậy, ước tính cacbon trong sinh khối
trên mặt đất của rừng là là bước quan trọng nhất trong việc xác định số lượng,
dòng cacbon từ rừng nhiệt đới phương thức đo lường đối với các bể chứa đã
được mô tả ở các tài liệu của Post và cộng sự (1999), Brown Masera (2003),
Pearson và cộng sự (2005), IPCC (2006).

2
Sinh trưởng nhanh và năng suất cao đó là những loại cây trồng rừng tại
khu vực nhiệt đới. Ở khu vực này việc sản xuất gỗ có ý nghĩa và tầm quan
trọng hang. Diện tích rừng trồng trên thế giới khoảng 130 triệu ha (Allan and
Landy 1991) và che phủ toàn bộ khu vực nhiệt đới (FAO, 1995). Tổng số
lượng các bon tích luỹ tại các khu rừng trồng toàn cầu ước tính khoảng 11,8
PgC (Winjum and Schroeder 1997), trong đó lượng cacbon trên mặt đất chủ
yếu từ các khu công nghiệp. Những hoạt động của Nghành lâm nghiệp đang
có những đóng góp cho việc tích luỹ cacbon ở các khu vực nhiệt đới,cũng như
kết quả về sự thay đổikhí hậu và nhịp độ sinh trưởng của thực vật (Schroeder
and ladd 1991). Kết quả trồng rừng ở các khu vực trên thế giới đã tích luỹ một
lượng cacbon trong khí quyển và từ mặt đất (Schroeder, 1992). Tất cả ước
lượng cho việc tích luỹ cacbon ở các kiểu rừng (Brow, 1993; Lugo and Brow,
1992; Vogt, 1991) và những thông tin mới nhất về khả năng tích luỹ cacbon
của những loài cây đã được công bố. Tầm quan trọng những đặc điểm riêng
của loài cây có ý nghĩa trong việc tích luỹ cacbon toàn cầu và chu kỳ của nó.
Thái Nguyên là một tỉnh miền núi với nhiều nhà máy, khu công nghiệp
lớn, đang gây sức ép nặng nề với môi trường về lượng khí thải. Điều quan
trọng, trong những năm gần đây được Đảng và Nhà nước quan tâm tới công
tác phát triển rừng, diện tích rừng trên toàn tỉnh Thái Nguyên đã lên tăng đáng
kể. Để đánh giá được giá trị thực của rừng trồng keo tại tỉnh Thái Nguyên nói
chung, qua đó có thể thương mại hoá chứng chỉ giảm phát thải, chủ yếu là
lượng CO2, thì cần thiết phải xác định được trữ lượng cacbon có trong tích lũy
Cacbon của các loại rừng. Những nghiên cứu dựa trên các phương pháp được
thừa nhận và có độ tin cậy cao đã được áp dụng. Xuất phát từ lý do đó, được
sự đồng ý của trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, Ban chủ nhiệm khoa
Lâm Nghiệp tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu khả năng tích luỹ
Cacbon của rừng trồng Keo tai tượng (Acacia mangium) tại xã Phúc Xuân,
Thành phố Thái Nguyên”

3
1.2. Mục tiêu
1.2.1. Mục tiêu tổng quát
Xác định được khả năng tích lũy cacbon của rừng trồng Keo tai tượng
trên địa bàn xã Phúc Xuân, thành phố Thái Nguyên.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Đánh giá được hiện trạng rừng trồng Keo tai tượng trên địa bàn xã
Phúc Xuân, thành phố Thái Nguyên.
- Đánh giá được lượng sinh khối của rừng trồng Keo tai tượng trên địa
bàn xã Phúc Xuân, thành phố Thái Nguyên.
- Đánh giá được lượng cacbon tích lũy trong rừng trồng Keo tai tượng
trên địa bàn xã Phúc Xuân, thành phố Thái Nguyên.
- Lượng hóa được năng lực hấp thu CO2 và giá trị môi trường của rừng
trồng Keo tai tượng trên địa bàn xã Phúc Xuân, thành phố Thái Nguyên.
1.3. Ý nghĩa đề tài
1.3.1. Ý nghĩa học tập và nghiên cứu
- Qua quá trình thực hiện đề tài, sinh viên sẽ được thực hành việc
nghiên cứu khoa học, biết phương pháp phân bổ thời gian hợp lý để đạt hiệu
quả cao trong quá trình làm việc, đồng thời là cơ sở để củng cố những kiến
thức đã học trong nhà trường vào hoạt động thực tiễn .
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn sản xuất
- Thúc đẩy việc trồng rừng của người dân, giúp người dân hiểu rõ được
chu kỳ của rừng trồng để thu được lợi ích trong việc trồng và phát triển rừng
sản xuất.

4
PHẦN 2
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
2.1. Trên thế giới
2.1.1. Những nghiên cứu về ảnh hưởng và biến động khí CO2 trong khí
quyển đối với sự thay đổi khí hậu
Các lý thuyết về sự hâm nóng toàn cầu phát sinh từ cuối thế kỷ XIX do
những nhà khoa học Thụy Điển trong khi quan sát sự thay đổi nhiệt độ của
không khí bị ô nhiễm để rồi từ đó kết luận rằng trái đất nóng dần do con
người phóng thích các khí ô nhiễm vào không khí. Lý thuyết này là nguyên
nhân khởi đầu cho bao cuộc thảo luận sau đó giữa các nhà khoa học. Họ đã
tiên đoán là từ năm 1896, thán khí (CO2) thải vào không khí do việc đốt than
đá để tạo ra năng lượng là nguyên nhân chính gây ra “hiệu ứng nhà kính”.
Mãi đến năm 1949, sau khi khảo sát hiện tượng tăng nhiệt độ trong không
khí ở Âu Châu và Bắc Mỹ từ năm 1850 đến 1940 so với các nơi khác trên thế
giới, các nhà nghiên cứu Anh đã đi đến kết luận là sự phát triển ở các quốc gia
kỹ nghệ đã làm tăng lượng ô nhiễm thán khí trong không khí, do đó làm cho mặt
đất ở hai vùng này nóng mau hơn so với các vùng chưa phát triển.
Đến năm 1958, các cuộc nghiên cứu ở phòng thí nghiệm Mauna Loa
Observatory (Hawai) đặt ở độ cao 3.345m đã chứng minh được khí CO2 là
nguyên nhân chính yếu của sự gia tăng nhiệt độ.
Đến năm 1976, các chất khí methane (CH4), chlorofluoroCác bon
(CFC), nitrogen dioxide (NO2) cũng được xác nhận là nguyên nhân của hiệu
ứng nhà kính. Các cuộc nghiên cứu do hai khoa học gia Karl và Trenberth
trên tạp chí Sciences số tháng 12/2003 nói lên tính chất khẩn thiết của vấn đề
này. Theo ước tính của hai ông thì từ năm 1990 đến 2100, nhiệt độ trên mặt
địa cầu sẽ tăng từ 3,1 đến 8,9o
F (1,6 đến 4,2o
C); sự tăng nhiệt độ này sẽ làm

5
nóng chảy hai tảng băng ở Greenland và Antartica và có thể làm ngập lụt các
bờ biển (và người ta cũng ước tính được rằng CO2 trong không khí đã tăng
30% từ năm 1750 đến nay). Điều này sẽ làm thu hẹp diện tích đất sống của
con người trên quả địa cầu, để rồi từ đó sinh ra nhiều hệ lụy như sau [43]:
– Trái đất sẽ chịu đựng những luồng khí nóng bất thường;
– Hạn hán sẽ thường xuyên hơn và xảy ra ở nhiều nơi;
– Mưa to, bão tố xảy ra bất thường cũng như không thể tiên liệu trước
như hiện nay;
– Các hệ thực vật, sinh vật trên trái đất sẽ bị thay đổi;
– Sau cùng mực nước biển sẽ dâng cao ở nhiều nơi, ước tính khoảng
0,75 –1,5m vào năm 2100.
Vai trò gây nên hiệu ứng nhà kính của các chất khí được xếp thứ tự
theo tỉ lệ được trình bày trong bảng sau:
Bảng 2.1. Tỷ lệ đóng góp gây hiệu ứng nhà kính của các loại khí
trong khí quyển
Các loại chất khí Tỷ lệ (%) gây hiệu ứng
NO2 5
O3 8
CH4 12-20
CFC 15-25
CO2 50-60
(Nguồn: Md. Mahmudur Rahman, 2004)
Tóm lại, “Hiệu ứng nhà kính” có thể được giải thích một cách khoa học
và hình tượng hơn như sau: Các khí kể trên (cũng được gọi là “khí nhà kính” -
KNK) di chuyển trong bầu khí quyển, “nhốt” (trap) khí nóng, các bức xạ nhiệt
thải hồi từ mặt địa cầu tại nơi đây, do đó khí nóng này không thể thoát ra
ngoài không gian được. Ngược lại, các khí trên cũng đã “hành xử” như một
nhà kính để lọc các tia sáng mặt trời trước khi vào trái đất.

6
2.1.2. Nghiên cứu về sự tích lũy Cacbon trong các hệ sinh thái rừng
Theo số liệu của Tổ chức Lương Nông thế giới (FAO): tổng diện tích
rừng trên thế giới hiện nay khoảng 4 tỉ ha, chiếm gần 30% diện tích đất toàn
cầu. Hàng năm trên toàn thế giới bị mất đi khoảng 13 triệu ha rừng (trong đó
có khoảng 0,4% là rừng nguyên sinh) và con số này vẫn chưa có dấu hiệu
giảm, đặc biệt là trong những năm gần đây những vụ cháy rừng có qui mô lớn
đã xảy ra ngày càng nhiều hơn trước (như ở Indonesia, Mỹ, Nga vừa qua…).
Từ đó tổ chức này đã cảnh báo: nạn phá rừng lấy đất sản xuất, làm nhà ở, nhất
là nạn khai thác rừng lấy gỗ một cách bừa bãi và hiểm họa cháy rừng hiện làm
cho trái đất ngày càng bị sa mạc hóa, nhiều động thực vật quý hiếm đã và
đang bị diệt chủng. Các chuyên gia khí tượng trên thế giới cũng cho biết,
nhiệt độ trung bình trên thế giới từ đầu năm 2007 đã cao hơn mức nhiệt độ
trung bình của thế kỷ XX là khoảng 0,720
C, gây ra hạn hán kéo dài, mưa lớn,
bão tuyết, lũ lụt và sụt lở đất … diễn ra trong những năm trở lại đây thường
xuyên hơn. Phá rừng cũng là một trong những nguyên nhân chính làm cho
lượng CO2 tăng lên - Đây là một trong những nguyên nhân làm biến đổi khí
hậu trái đất [39].
Ngày nay, theo quan sát của các nhà khoa học đã cho thấy trong hệ sinh
thái rừng có 6 loại bể chứa Cacbon là: sinh khối trên mặt đất bao gồm: cây
trồng và các thảm thực vật khác; sinh khối dưới mặt đất: thảm mục, thảm
tươi, gỗ chết, Cacbon hữu cơ trong đất, trong rễ cây. Trong khi đó các thảm
thực vật đã thu giữ một trữ lượng CO2 lớn hơn một nửa khối lượng chất khí
đó sinh ra từ sự đốt cháy các nhiên liệu hoá thạch trên thế giới. Và từ nguyên
liệu Cacbon này hằng năm thảm thực vật trên trái đất đã tạo ra được 150 tỷ
tấn vật chất khô thực vật. Khám phá này càng khẳng định thêm vai trò hệ sinh
thái rừng trong việc làm giảm lượng CO2 trong khí quyển [40].

7
Theo một nghiên cứu mới của các nhà khoa học Úc về “Cacbon xanh”
và vai trò của nó đối với biến đổi khí hậu, rừng nguyên sinh có khả năng lưu
giữ CO2 nhiều hơn gấp 3 lần so với ước tính trước kia và nhiều hơn 60% so
với rừng trồng. Các nhà khoa học thuộc trường Đại học Quốc gia Úc cho biết,
cho đến nay vai trò của các khu rừng nguyên sinh và sinh khối Cacbon xanh
của các khu rừng này chưa được đánh giá đúng mức trong cuộc chiến chống
lại sự nóng lên của trái đất. Các nhà khoa học cho rằng Uỷ ban Liên Chính
phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) và Nghị định thư Kyoto đã không nhận ra sự
khác biệt về khả năng hấp thụ Cacbon giữa rừng trồng và rừng nguyên sinh.
Rừng nguyên sinh có thể hấp thụ lượng Cacbon nhiều gấp 3 lần so với ước
tính hiện thời. Hiện nay, khả năng hấp thụ Cacbon của rừng được tính toán
dựa theo rừng trồng. Chính sự khác biệt trong việc định nghĩa một khu rừng
cũng dẫn đến việc đánh giá không đúng mức sinh khối Cacbon trong các khu
rừng lâu năm… Những khu rừng chưa bị khai thác ở Úc có thể hấp thụ
khoảng 640 tấn Cacbon trên 1 ha, thế nhưng theo ước tính của IPCC thì con
số này chỉ khoảng 217 tấn Cacbon trên 1 ha. Còn theo tính toán của các nhà
khoa học, nếu những khu rừng bạch đàn ở phía Đông Nam Australia không bị
xâm phạm thì với diện tích 14,5 triệu ha rừng, sẽ có 9,3 tỉ tấn Cacbon được
lưu trữ trong đó. Nhưng theo cách tính toán của IPCC thì lượng Cacbon trong
những khu rừng bạch đàn này chỉ đạt khoảng 1/3 con số các nhà khoa học đã
đưa ra và chỉ bằng 27% sinh khối Cacbon của các khu rừng này. Rừng tự
nhiên không chỉ hấp thụ nhiều Các bon hơn rừng trồng mà chúng còn lưu giữ
được Cacbon lâu hơn bởi vì rừng tự nhiên được bảo vệ trong khi rừng trồng bị
khai thác một cách luân phiên.
Brendan Mackey, thành viên của nhóm tác giả nhận xét việc bảo vệ
rừng tự nhiên sẽ là “Một mũi tên trúng hai đích”, vừa giữ được một bể hấp
thụ Cacbon lớn, vừa ngăn chặn việc giải phóng Cacbon trong rừng ra ngoài.

8
Ước tính lượng Cacbon lưu giữ trong sinh khối và đất khoảng gấp 3 lần
lượng Cacbon có trong khí quyển. Và khoảng 35% khí nhà kính trong khí
quyển là hậu quả của nạn phá rừng trong quá khứ và 18% lượng phát thải khí
này hàng năm là do nạn phá rừng liên tục. Do đó, “Duy trì lượng Cacbon lưu
giữ trong các khu rừng tự nhiên đồng nghĩa với việc ngăn chặn lượng Cacbon
gia tăng do đốt nhiên liệu hoá thạch”.
Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, những khu rừng bị chặt phá giảm
hơn 40% lượng Cacbon hấp thụ so với những khu rừng không bị chặt phá.
Phần lớn lượng Cacbon sinh khối trong các khu rừng tự nhiên được giữ trong
sinh khối gỗ của những cây cổ thụ lớn. Việc phá rừng vì lợi ích thương mại
làm thay đổi cơ cấu niên đại của rừng, mức tuổi trung bình của cây cối trong
rừng bị giảm đi rất nhiều và khả năng hấp thụ Cacbon cũng giảm. Vì thế, sinh
khối Cacbon trong các khu rừng chuyên dụng để lấy gỗ cũng như trong các
khu đồn điền độc canh sẽ luôn luôn thấp hơn đáng kể so với sinh khối Cacbon
ở các khu rừng tự nhiên không bị xâm phạm.
Theo Schimel và cộng sự (2001) [43], trong chu trình Cacbon toàn cầu,
lượng Cacbon lưu trữ trong thực vật thân gỗ và trong lòng đất khoảng 2,5Tt;
trong khi đó khí quyển chỉ chứa 0,8Tt và hầu hết lượng Cacbon trên trái đất
được tích lũy trong sinh khối cây rừng.
2.1.3. Những nghiên cứu về phương pháp xác định Cacbon trong sinh khối
Khi nghiên cứu lượng Cacbon lưu trữ trong rừng trồng nguyên liệu
giấy, Romain Piard (2005) đã tính lượng Các bon lưu trữ trên tổng sinh khối
tươi trên mặt đất, thông qua lượng sinh khối khô (không còn độ ẩm) bằng
cách lấy tổng sinh khối tươi nhân với hệ số 0,49 sau đó nhân sinh khối khô
với hệ số 0,5 để xác định lượng Cacbon lưu trữ trong cây.

9
Những năm gần đây, tại một số công trình nghiên cứu tương tự người
ta đã xác định rằng: Cacbon được ước lượng là một hằng số tương đối, tỉ lệ
với sinh khối trong từng đối tượng như sau:
– Sinh khối sống, đứng và sinh khối gỗ nằm, chết: Sinh khối * 0,47 = C.
– Xác bã, thảm mục: Sinh khối * 0,37 = C.
– Trong đất: Cần lấy mẫu phân tích trong phòng thí nghiệm. [18]
Ngoài ra Cacbon được xác định thông qua việc tính toán sự thu nhận và
điều hòa CO2 và O2 trong khí quyển của thực vật bằng cách phân tích hàm
lượng hóa học của Cacbon, hydro, oxy, nitơ và tro trong 01 tấn chất khô.
2.2. Một số hoạt động có liên quan đến Cơ chế phát triển sạch - CDM
Cơ chế phát triển sạch (CDM) là một phương thức hợp tác quốc tế mới
trong lĩnh vực môi trường giữa các quốc gia đang phát triển và các quốc gia
đã công nghiệp hoá. Đây là hình thức hợp tác được xây dựng theo Nghị định
thư Kyoto nhằm hỗ trợ các nước đang phát triển thực hiện phát triển bền vững
thông qua sự đầu tư vào lĩnh vực môi trường của chính phủ các nước công
nghiệp hoá và các công ty, doanh nghiệp của các nước này. Trong rất nhiều
hội nghị, diễn đàn thế giới và khu vực diễn ra mới đây đều cho thấy: Biến đổi
khí hậu mà biểu hiện chủ yếu là hiện tượng nóng lên toàn cầu và nước biển
dâng đang là mối quan tâm chung của toàn cầu, nó đã và đang ảnh hưởng tới
toàn bộ đời sống vật chất và môi trường sống của chúng ta. Mặc dù các nước
tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc (LHQ) về biến đổi khí hậu,
nghị định thư Kyoto cũng rất nỗ lực trong việc giảm thiểu phát thải khí nhà
kính ra khí quyển nhằm đạt được mục tiêu chung trong việc bảo vệ hệ thống
khí hậu trái đất. Tuy nhiên, công tác này vẫn còn gặp nhiều khó khăn và là
thách thức lớn nhất đối với nhân loại trong thế kỷ XXI. Tuy nhiên cộng đồng
quốc tế vẫn đang hợp tác, tìm “tiếng nói” chung cùng nhau giải quyết vấn đề
này, trên cơ sở pháp lý là Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí
hậu và Nghị định thư Kyoto.

10
Trong 3 cơ chế của Nghị định thư Kyoto, Cơ chế phát triển sạch
(CDM) có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với các nước đang phát triển. Cơ chế
này giúp các nước đang phát triển, triển khai các công nghệ thân thiện môi
trường bằng các nguồn vốn đầu tư của chính phủ, doanh nghiệp các nước phát
triển. CDM cho phép các quốc gia với những mục tiêu giảm phát thải bắt
buộc được phát triển dự án tại các quốc gia đang phát triển. Đồng thời, cơ chế
phát triển sạch CDM cũng nhằm mục tiêu hướng tới phát triển bền vững bằng
các cam kết cụ thể về hạn chế và giảm lượng khí nhà kính phát thải định
lượng của các nước trên phạm vi toàn cầu.
Thời gian qua, các dự án CDM đã đem lại lợi ích rõ rệt về môi trường
và kinh tế cho cả hai phía - phía các nước công nghiệp hoá (tức là các nhà đầu
tư dự án CDM) và phía các nước đang phát triển (hay còn gọi là các nước tiếp
nhận dự án CDM). Về mặt kinh tế, nguồn tài trợ từ các dự án CDM sẽ giúp
các nước đang phát triển đạt được mục tiêu kinh tế - xã hội, môi trường và
phát triển bền vững, chẳng hạn như giảm ô nhiễm không khí và nước, cải
thiện sử dụng đất, nâng cao phúc lợi xã hội, xoá đói giảm nghèo, tạo việc làm
hay giảm phụ thuộc vào nhập khẩu nhiên liệu hoá thạch… Ở mức độ toàn
cầu, thông qua các dự án giảm phát thải, CDM có thể khuyến khích đầu tư
quốc tế, thúc đẩy cung cấp nguồn lực cần thiết cho tăng trưởng kinh tế ở
nhiều nơi, nhiều khu vực trên thế giới.
Do đặc điểm có bờ biển dài thấp và dễ bị ảnh hưởng của bão, lốc,
lượng mưa cao và thất thường, nước ta được đánh giá là một trong những
quốc gia dễ bị tác động và chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu trên
thế giới. Theo một nghiên cứu thì đến năm 2050 mực nước biển ước tính sẽ
dâng thêm 33cm và đến năm 2100 sẽ là 1m. Nếu mực nước biển dâng lên 1m
thì 7% đất nông nghiệp và 11% dân số của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng, tổng
sản phẩm quốc nội (GDP) sẽ giảm đi khoảng 10% và Liên Hợp Quốc cũng đã

11
cảnh báo: nếu mực nước biển tăng thêm 1m thì Việt Nam sẽ đối mặt với mức
thiệt hại lên tới 17 tỉ USD/năm; 1/5 dân số mất nhà cửa; 12,3% diện tích đất
trồng trọt biến mất; 40.000km2
diện tích đồng bằng, 17km2
bờ biển ở khu vực
các tỉnh lưu vực sông Mêkông sẽ chịu tác động của lũ ở mức độ không thể dự
đoán. [18, 12]
Là một nước đang phát triển và cũng không thuộc diện phải cắt giảm
lượng phát thải khí nhà kính, song từ những tính toán và dự báo trên, chúng ta
đã nhanh chóng tham gia các diễn đàn quốc tế về các vấn đề liên quan như kí
Công ước khung (1992), Nghị định thư Kyoto (1997), các dự án CDM; thành
lập các cơ quan đầu mối quốc gia (tháng 3 năm 2003, theo yêu cầu của Nghị
định thư Kyoto và Thoả thuận bổ sung Marrakech, Việt Nam đã thành lập Cơ
quan quốc gia về CDM thuộc Văn phòng Ozone và biến đổi khí hậu, trực
thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì cùng 09 Bộ, ngành liên quan) …
tức là Việt Nam đã và đang chuẩn bị đầy đủ các điều kiện theo qui định của
thế giới trong việc xây dựng và thực hiện các dự án tiềm năng về CDM thuộc
các lĩnh vực: Bảo tồn và tiết kiệm năng lượng; Chuyển đổi sử dụng nhiên liệu
hóa thạch; Thu hồi và sử dụng CH4 từ rác thải và khai thác mỏ quặng.
Tháng 04/2007, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số:
47/2007/QĐ-TTg về việc phê duyệt Kế hoạch tổ chức thực hiện Nghị định
thư Kyoto thuộc Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu giai
đoạn 2007 - 2010, trong đó đề cao mục tiêu huy động mọi nguồn lực thực
hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội theo hướng phát triển nhanh, bền
vững, bảo vệ môi trường và đóng góp vào việc tổ chức thực hiện UNFCCC,
Nghị định thư Kyoto, thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước vào các dự án
CDM, khuyến khích cải tiến công nghệ, tiếp nhận, ứng dụng công nghệ cao,
công nghệ sạch, kỹ thuật hiện đại…

12
Hiện nay, Việt Nam đã phê duyệt 105 dự án CDM và 15 dự án CDM
được quốc tế công nhận. Các dự án này đã đem lại những hiệu quả rõ rệt. Kết
quả thu được từ các dự án CDM ở nước ta trong thời gian qua là hết sức thiết
thực. Điển hình là Dự án tăng hiệu quả sử dụng năng lượng trong lĩnh vực nồi
hơi công nghiệp và Dự án thu gom khí đồng hành mỏ Rạng Đông của nhà
thầu JVPC (Nhật). Dự án trong lĩnh vực nồi hơi công nghiệp có mục tiêu
giảm tiêu thụ năng lượng của nồi hơi công nghiệp, nâng cao hiệu suất nồi hơi
với chi phí đầu tư thấp, nhờ đó giảm phát thải khí CO2 trong lĩnh vực công
nghiệp. Kết quả cụ thể thu được từ Dự án này là giảm được khoảng 150 nghìn
tấn CO2 mỗi năm, nhờ tăng được hiệu suất trung bình của nồi hơi công nghiệp
từ 45% lên 60%.
Bên cạnh các hoạt động đó, trong những năm gần đây Việt Nam đã có
những nỗ lực thực hiện một số nghiên cứu về vấn đề biến đổi khí hậu và
CDM, qua đó đã thu được một số dẫn liệu quan trọng như sau:
– Các nguồn KNK chính ở Việt Nam là: năng lượng, nông nghiệp, thay
đổi sử dụng đất và lâm nghiệp (trong đó thay đổi sử dụng đất là 50,5% và lâm
nghiệp là 18,7% tổng phát thải quốc gia). Theo kết quả kiểm kê KNK quốc
gia năm 1994 ở Việt Nam, tổng phát thải KNK là 103,8 triệu tấn CO2, bình
quân khoảng 1,4 tấn/người/năm.
– Các kết quả nghiên cứu chiến lược quốc gia về CDM, trong lĩnh vực
thay đổi sử dụng đất và lâm nghiệp, thì tiềm năng hấp thụ KNK của rừng vào
khoảng 52,2 triệu tấn CO2 với chi phí giảm thấp dao động từ 0,13 USD/tấn
CO2 – 2,4 USD/tấn CO2, trong khi chi phí giảm thấp CO2 trong lĩnh vức năng
lượng giao động từ 22,3 USD/tấn – 154,22 USD/tấn CO2.
Do thị trường mua bán giảm phát thải KNK còn quá mới mẻ, các doanh
nghiệp còn thiếu thông tin về thị trường này, do đó mặc dù tiềm năng thị
trườngViệt Nam là rất lớn nhưng còn quá ít các doanh nghiệp tham gia. Đã

13
đến lúc nhà nước phải phổ biến rộng rãi hơn, cung cấp nhiều thông tin hơn
cho các nhà doanh nghiệp để họ có thể cân nhắc khi tham gia thị trường.
Đến nay có thể nói rằng hành trình của Việt Nam trên con đường tuân
thủ công ước của Liên Hợp Quốc về thay đổi khí hậu, nghị định thư Kyoto
nói chung và Cơ chế phát triển sạch nói riêng mới chỉ bắt đầu. Nhưng với
những thành công bước đầu, với những cơ chế, chính sách đã và đang xây
dựng và những nguồn lực sẵn có sẽ giúp Việt Nam thành công hơn nữa trong
các dự án CDM, vững bước hơn trên con đường hướng tới một quốc gia tăng
trưởng về kinh tế, phát triển về xã hội và bền vững về môi trường.
2.3. Kết luận chung
Trên đây là một vài nét cơ bản về các công trình nghiên cứu về tích lũy
cacbon, đa dạng sinh học thực vật trong và ngoài nước. Thông qua các công
trình nghiên cứu của các nhà khoa học ta có thể nhận thấy lĩnh vực nghiên
cứu trữ lượng cacbon, động thái hấp thụ cacbon của rừng còn rất mới và rất
cần sự quan tâm của các nhà khoa học.
Việc định lượng cacbon mà rừng hấp thụ là một vấn đề phức tạp, liên
quan đến nhiều vấn đề nội tại của thực vật, vì vậy phần lớn các nghiên cứu
mới chỉ tập trung và xác định lượng cacbon tích lũy tại thời điểm nghiên cứu.
Thị trường về mua bán cacbon đã bắt đầu sôi động, bao gồm cả vấn đề
cơ chế giảm phát thải và khả năng hấp thụ CO2 của rừng.
Việc nghiên cứu trữ lượng cacbon hấp thụ của rừng là bước ngoặt quan
trọng trong việc xác định cơ sở để thực hiện Nghị định thư Kyoto, đồng thời
còn góp phần vào bảo vệ môi trường sinh thái, đa dạng sinh học, giảm thiểu
phát thải khí nhà kính thông qua hoạt động trồng rừng và tái trồng rừng. Đây
cũng là một cơ hội để khẳng định chức năng môi trường của rừng cũng như giá
trị đích thực của rừng, cơ hội thương mại cacbon, một tiềm năng rất lớn trong
lĩnh vực kinh doanh lâm nghiệp mà trước đây hầu như chưa hề đề cập đến.

14
2.4. Tổng quan về khu vực nghiên cứu
2.4.1. Điều kiện tự nhiên
2.4.1.1. Vị trí địa lý
Phúc Xuân là một xã thuộc tỉnh Thái Nguyên. Đây là xã ở phía tây bắc
của thành phố Thái Nguyên. Xã nằm ven tỉnh lộ 253 từ trung tâm thành phố
đến thị trấn Đại Từ. Xã tiếp giáp với Hồ Núi Cốc ở phía tây nam và cách không
xa khu du lịch trên hồ. Xã Phúc Xuân giáp với xã Cù Vân và An Khánh của
huyện Đại Từ ở phía bắc. Xã Phúc Hà, Quyết Thắng thuộc thành phố Thái
Nguyên về phía đông. Xã Phúc Trìu giáp với ranh giới phía đông và nam của
xã. Phía tây Phúc Xuân là xã Tân Thái thuộc huyện Đại Từ và đối diện với
Phúc Xuân qua Hồ Núi Cốc là xã Phúc Tân thuộc huyện Phổ Yên. Ngoài ra,
một số hòn đảo trên Hồ Núi Cốc cũng thuộc địa giới hành chính của xã.
2.4.1.2. Khí hậu thuỷ văn
Theo sự phân vùng của nhà khí tượng Thái Nguyên, khí hậu của xã
Phúc Xuân nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm mưa nhiều. Hàng năm
khí hậu biến đổi rõ rệt, mỗi mùa có đặc thù riêng.
Mùa đông từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau. Nhiệt độ trung
bình 15,50
C, thấp nhất từ 9 - 100
C, cao nhất 20 - 210
C. Thường xuyên có các
đợt gió mùa đông bắc và sương muối kèm theo khí hậu khô hanh.
Mùa hè kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10. Nhiệt độ trung bình là 280
C,
thấp nhất là 260
C, cao nhất là 300
C; đột xuất có ngày lên tới 380
C, nóng nhất
là tháng 6 và tháng 7, nhiều khi có đợt mưa lớn và tập trung.
Lượng mưa trong năm phân bố không đều, mưa lớn vào khoảng tháng 6
và tháng 7, chiếm 60 - 70% lượng mưa cả năm. Lượng mưa trung bình năm là
1869mm, cao nhất là 2380mm, thấp nhất là 1385mm.
Độ ẩm không khí trung bình năm là 81.6%.

15
2.4.2. Đánh giá chung
2.4.2.1. Thuận lợi
Là một xã miền núi có địa bàn tương đối rộng, dân cư đông là tiền đề để
phát triển kinh tế nông nghiệp. Bên cạnh đó xã còn có khu du lich lớn nhất
của tỉnh thuận tiện cho việc phát triển các dịch vụ như khách sạn, nhà nghỉ,
nhà hàng, buôn bán…Hơn nữa xã lại nằm trên đường quốc lộ liên tỉnh, liên
huyện nên thuận lợi cho việc giao lưu buôn bán, tiên thụ các sản phăm nông
lâm nghiệp, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và vận chuyến, đi lại của
người dân.
Xã còn có lợi thế là diện tích đất tự nhiên rộng lớn, đặc biệt là đất đồi
nên thuận lợi cho việc phát triển lâm nghiệp, các mô hình nông lâm kết hợp
và các loại hình kinh tế trang trại. Thêm vào đó xã còn có diện tích ao hồ rộng
lớn, đặc biệt là hồ Núi Cốc nên thuận tiện cho việc tưới tiêu vào mùa khô và
phát triển ngành nuôi trồng thủy sản.
Xã có sự lãnh đạo, chỉ đạo, sự quan tâm của UBND huyện, các ban
nghành đoàn thể , sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của cấp ủy Đảng, Chính quyền
địa phương. Sự phối kết hợp chặt chẽ giữa các nghành, các đoàn thể chính trị
xã hội đã đẩy mạnh các hoạt động chuyên môn, phối hợp thực hiện tốt các
nhiệm vị đề ra.
Đội ngũ cán bộ chuyên môn và các cơ sở của xã giỏi về chuyên môn,
không ngừng nỗ lực, năng động, sáng tạo và rất có trách nhiệm trong việc chỉ
đạo các chương trình, đề án phát triển kinh tế xã hội.
Đối với người dân, nhiều hộ đã biết được các thành tựu của khoa học kỹ
thuật, việc tiếp thu và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất cũng
dễ dàng hơn. Nhận thức của bà con ngày càng dược nâng cao nên việc đưa
các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào thực tiễn sản xuất một cách phù hợp và kịp
thời luôn được bà con hưởng ứng nhiệt tình.

16
2.4.2.2. Khó khăn, hạn chế
Bên cạnh những thuận lợi đó, xã Phúc Xuân còn gặp nhiều khó khăn sau:
Là một xã miền núi có địa hình phức tạp, thời tiết khắc nghiệt, rét kéo
dài, lại nằm dọc theo ven Hồ Núi Cốc nước hồ thường xuyên dâng cao vào
mùa mưa nên ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất vật nuôi cây trồng.
Sự biến động về giá cả hàng hóa phục vụ cho tiêu dùng hàng ngày tăng
quá cao, nhất là phân bón; thức ăn gia súc và các loại giống lúa khan hiếm.
Bên cạnh đó mặt hàng nông sản quan trọng là chè búp giá lại không ổn định
dẫn đến thu nhập của nhân dân trong xã còn chưa cao.
Sự phân bố dân cư không đều nên ảnh hưởng tới việc tuyên truyền phổ
cập khoa học kỹ thuật trong sản suất tới từng hộ nông dân.
Vốn đầu tư cho ngành nông nghiệp còn hạn chế, điều này làm cho việc
ứng dụng khoa học kỹ thuật ngày càng khó khăn.
Mạng lưới thú y cơ sở còn yếu trong tổ chức và quản lý, do vậy làm cho
việc kiểm soát dịch bệnh chưa được tốt. Tập quán chăn nuôi còn lạc hậu nên
việc áp dụng các biện pháp vệ sinh thú y và phòng bệnh còn khó thực hiện.

17
PHẦN 3
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các lâm phần rừng trồng Keo tai
tượng trên địa bàn xã Phúc Xuân, thành phố Thái Nguyên.
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu của đề tài tập trung xác định lượng cacbon tích lũy
trên mặt đất của rừng trồng Keo tai tượng ở các tuổi 3, 5, 7 trên địa bàn xã
3.2. Nội dung
Đề tài nghiên cứu tập trung vào giải quyết một số nội dung sau
Nội dung 1: Đánh giá hiện trạng rừng trồng Keo tai tượng trên địa bàn
xã Phúc Xuân, thành phố Thái Nguyên (diện tích, độ tuổi, các chỉ tiêu sinh
trưỡng kỹ thuật áp dụng).
Nội dung 2: Xác định sinh khối rừng trồng Keo tai tượng trên địa bàn xã
- Xác định sinh khối của các tầng cây gỗ
- Xác định sinh khối của tầng cây bụi thảm tươi
- Xác định sinh khối của tầng thảm mục
Nội dung 3: Lượng hóa năng lực hấp thu CO2 của rừng trồng rừng trồng
Keo tai tượng trên địa bàn xã Phúc Xuân, thành phố Thái Nguyên.
- Tính toán lượng cacbon tích lũy trong tầng cây gỗ
- Tính toán lượng cacbon tích lũy trong tầng cây bụi thảm tươi
- Tính toán lượng cacbon tích lũy trong tầng thảm mục

18
Nội dung 4: Lượng hóa năng lực hấp thu CO2 của rừng trồng rừng trồng
Keo tai tượng trên địa bàn xã Phúc Xuân, thành phố Thái Nguyên.
3.3. Phương pháp nghiên cứu
3.3.1. Cách tiếp cận
Để đạt được các mục tiêu đề ra, cách tiếp cận tự nhiên và tiếp cận cộng
đồng được lựa chọn. Hệ thống các ô tiêu chuẩn được lập cho các hoạt động
điều tra rừng để xác định lượng các bon tích lũy trong rừng trồng Keo tai
tượng ở khu vực nghiên cứu. Kết hợp với điều tra thực địa là hoạt động điều
tra cộng đồng nhằm xác định kỹ thuật trồng, định mức đầu tư, chế độ chăm
sóc, quản lý bảo vệ đã được áp dụng và hiệu quả kinh tế của rừng trồng Keo
tại khu vực nghiên cứu.
3.3.2. Phương pháp kế thừa
Kế thừa các kết quả nghiên cứu trước đây làm cơ sở cho việc so sánh, phân
tích và phục vụ cho việc viết tổng quan tài liệu và đánh giá hiện trạng rừng.
3.3.3. Phương pháp điều tra ô tiêu chuẩn
3.3.3.1. Số lượng và vị trí các ô mẫu
Số ô mẫu được xác định theo tuổi rừng trồng, mỗi tuổi lựa chọn đo đếm
4OTC (tổng 12 OTC).
Các ô mẫu được lựa chọn đại diện cho toàn khu vực, sao cho các ô đo đếm
phân bố đều trên toàn bộ diện tích rừng trồng Keo tại khu vực nghiên cứu.
3.3.3.2. Hình dạng và kích thước ô mẫu
Ô đo đếm được thiết lập theo cách tiếp cận hệ thống ô đo đếm “lồng
nhau”, diện tích ô tiêu chuẩn là 500 m2
(20m x 25m) đo tất cả các cây gỗ, và
cây bụi và thảm mục được đo đếm tại 5 ô dạng bản có kích thước 1 m2
(Hình
3.1). Ô mẫu được lựa chọn trong phạm vi 0.5 ha, tránh đường ranh giới, trừ
khi được xác định trước.

19
Hình 3.1. Sơ đồ bố trí các ô đo đếm
Ô tiêu chuẩn đo đếm cần đáp ứng các tiêu chí sau: i) đại diện cho loại
rừng nghiên cứu; ii) Đại diện cho điều kiện địa hình; và iii) bao gồm nhiều cây.
3.3.3.3. Các bể chứa các bon phần trên mặt đất cần đo đếm
Rừng có 6 bể chứa các bon, bao gồm: Trong cây gỗ, Trong cây bụi –
thảm tươi - lâm sản ngoài gỗ; Trong thảm mục; Trong vật rơi rụng cành
nhánh, cây chết; Trong rễ cây và trong đất rừng. Phần trên mặt đất bao gồm:
- Cây gỗ sống trên mặt đất: Nhân tố đường kính ngang ngực (D1.3), loài
hoặc có thể thêm chiều cao (H) được đo đếm để ước tính sinh khối của cây gỗ
trên mặt đất và các bon trong cây thông qua các phương trình tương quan.
- Cây bụi, thảm tươi, thực vật phi gỗ: Nhân tố đo đếm là khối lượng
sinh khối tươi, và được lấy mẫu đem về phòng thí nghiệm phân tích tỷ lệ %
khối lượng khô.
- Thảm mục: Nhân tố đo đếm là khối lượng thảm mục, và được lấy mẫu
đem về phòng thí nghiệm phân tích tỷ lệ % khối lượng khô.
- Cành nhánh ngã đỗ và cây chết: Nhân tố đo đếm là khối lượng, thể
tích của chúng, từ đây lấy mẫu để xác định sinh khối khô và tỷ lệ % khối
lượng khô.

20
3.3.3.4. Đo đếm tại ô tiêu chuẩn
Điều tra các bon rừng có thể sử dụng ô dạng hình chữ nhật vì nó dễ
thiết lập trên hiện trường và nó có thể trải dài trên các dạng địa hình. Do đó
nó mang tính đại diện cao.
Trình tự
(1) Thiết lập OTC
Việc lập ô tiêu chuẩn nên có 3 cán bộ kỹ thuật và 2 lao động địa
phương và tiến hành theo các bước như sau:
a) Trong khu vực điều tra, dùng cọc đóng để đánh dấu điểm xuất phát
lập ô;
b) Một người đứng tại điểm xuất phát và sử dụng địa bàn cầm tay để
định hướng cho các cạnh của ô tiêu chuẩn;
c) Những người khác sử dụng thước dây để đo khoảng cách từ điểm
xuất phát theo các cạnh của ô tiêu chuẩn. Chiều dài của các cạnh của ô tiêu
chuẩn là khoảng cách đã được cải bằng. Trong quá trình xác định chiều dài
của các cạnh, cứ 10 m nên dùng cọc để đánh dấu;
d) Để chắc chắn ô tiêu chuẩn là hình chữ nhật, các góc vuông hình thành
bởi hai cạnh của ô phải là 900
và tại trung điểm của hai cạnh đối diện, sử dụng
thước dây để kiểm tra độ dài của khoảng cách bằng giữa hai trung điểm này.
Khoảng cách bằng giữa hai trung điểm của hai cạnh đối diện là 20 m.
e) Sau khi lập ô với các cọc được đánh dấu tại mỗi khoảng cách từ 10
m, (tùy thuộc vào điều kiện địa hình), trên mỗi cạnh của ô vuông, sử dụng dây
nilon nối các cọc của ô để đánh dấu ranh giới của ô tiêu chuẩn.
f) Ghi chép các thông tin chung trong ô (vị trí, tọa độ tại tâm ô) trong
phiếu điều tra hiện trường.

21
(2) Điều tra trong ô tiêu chuẩn
Trong ô tiêu chuẩn, tiến hành đo tất cả các cây sống có đường kính từ 5
cm trở lên. Thông tin thu thập gồm: i) tên loài cây (tên Việt Nam và tên khoa
học); và ii) đường kính ngang ngực của cây. Số liệu được đo đếm sẽ được sử
dụng cho: i) phân bố cây theo cấp kính; ii) thể tích lâm phần.
Nhóm điều tra trong ô tiêu chuẩn nên bao gồm 3 cán bộ kỹ thuật. Một
người ghi chép số liệu và hai người còn lại để làm công việc khác như xác
định tên loài, đo đường kính ngang ngực của cây, đánh dấu cây sau khi đo.
Các lao động địa phương cũng cần thiết để hỗ trợ phát tuyến điều tra, phát
dọn thực bì v.v. Các bước đề xuất đo đếm trong ô tiêu chuẩn như sau:
a) Sử dụng thước 1.3 m để đánh dấu vị trí đo D1.3;
b) Sử dụng thước đo vanh để đo chu vi của cây tại vị trí đánh dấu (vị trí
1,3m);
c) Ghi chép tất cả thông tin đo đếm trong ô tiêu chuẩn và ghi chú
những đặc điểm bất thường của cây (cây nhiều thân, cây cụt ngọn, v.v) vào
phiếu điều tra hiện trường nêu tại Phụ lục 01;

22
(3) Đo đếm sinh khối tươi cây cá lẻ
Xác định sinh khối cây cá lẻ bằng phương trình tương quan đã được
xây dựng cho loài Keo tai tượng.
(4) Đo đếm các phần sinh khối chết và sinh khối sống khác trên mặt đất
Trong rừng C được lưu giữ chủ yếu trong sinh khối thực vật (trên và
dưới mặt đất) và trong đất. Sinh khối trên mặt đất bao gồm tất cả các thân cây
gỗ, cành, lá cây sống, dây leo, bụi trườn, và thực vật bì sinh cũng như các cây
bụi và thảm tươi. Đối với đất nông nghiệp, nó bao gồm sinh khối cây trồng
và cỏ dại. Bể chứa vật chất hữu cơ chết (necromass) bao gồm cây chết đổ, các
mảnh gỗ vỡ thô khác, thảm mục và than củi (hoặc một phần các chất hữu cơ
bị cháy) phía trên mặt đất.
i. Xác định sinh khối tầng dưới tán
Tầng dưới tán bao gồm: Cây gỗ có đường kính <5cm, cây tái sinh, cây
bụi, thảm tươi.
Trình tự
 Trên ô tiêu chuẩn lập 5 ô dạng bản 1 m2
. Cắt toàn bộ các cây có trong
ô dạng bản. Xác định trọng lượng tươi (FW) ngay tại thực địa (g/1 m2
). Chặt
nhỏ tất cả mẫu và trộn đều trước khi lấy mẫu phân tích. Lấy mẫu đại diện 100g
tươi, cho vào túi giấy. Sấy khô mẫu, xác định trọng lượng khô (DW).

23
 Các thông tin về đo đếm sinh khối thảm tươi cây bụi được ghi lại chi
tiết vào phiếu điều tra hiện trường nêu tại Phụ lục 02.
ii. Cây chết là một phần của vật chất hữu cơ chết
Trình tự
 Trong ô 500 m2
(20x25 m) tất cả các mảnh vỡ và thân gỗ (một phần
chưa bị cháy), cây chết đứng, cây chết trên mặt đất và gốc đều được đo đếm
(với đường kính >5 cm và chiều dài> 0,5 m).
 Đo chiều cao (chiều dài) trong phạm vi rộng của ô và đường kính
(đoạn giữa), ghi chú xác định loại gỗ để xác định khối lượng riêng.
 Tất cả các thông tin cây gỗ chết được ghi chép đầy đủ trong Phụ lục 02.

24
iii. Thảm mục
Trình tự
 Thu thập tất cả mẫu thảm mục trong cùng một ô 1 m2
được sử dụng
cho thu mẫu dưới tán, nó có thể được thực hiện theo hai bước.
 Thu mẫu thảm mục thô chẳng hạn như bất kỳ đoạn thân/cành có d < 5 cm
và/hoặc chiều dài < 50cm, vật liệu thực vật chưa phân hủy (tất cả lá và cành).
 Ghi đầy đủ, chi tiết các thông tin về điều tra sinh khối thảm mục trong
năm (5) ô đo đếm vào phiếu điều tra hiện trường nêu tại Phụ lục 03.
iiii. Tính toán xử lý số liệu
Dựa trên kết quả điều tra ô tiêu chuẩn thực hiện tính toán xử lý số liệu
như sau:
Đánh giá đặc điểm cấu trúc rừng
- Xác định tổng tiết diện ngang thân cây gỗ, đường kính và chiều cao
trung bình được tính theo các công thức:
;
2
1
2 2
(cm /ha)
n
i
i
D
x
G
S


 
 
 


(3.1)

25
;
- Mật độ: Mật độ cho biết số lượng cá thể trung bình của loài nghiên
cứu trên mỗi ô tiêu chuẩn được tính theo công thức sau đây:
10.000
n
N x
S
 (cây/ha)
Trong đó:
+ n: Tổng số cá thể của loài trong các OTC,
+ S: Tổng diện tích các OTC (ha).
- Xác định trữ lượng theo công thức sau:
M = (G x ΣVi)/Σgi
Trong đó: + G: Tổng tiết diện ngang thân cây gỗ.
+ gi: Tiết diện thân.
+ Vi: thể tích thực và được xác định : Vi = Gi*H*f
Với: H: chiều cao vút ngọn.
f: hình số (0.45).
a, Tính toán sinh khối cây cá lẻ
Sinh khối cây cá lẻ được xác định theo Heriansyah (2005) bằng công thức:
W = 0.0477*D2.6998
(3.7)
Trong đó: W là sinh khối trên mặt đất (kg);
D là đường kính thân ở vị trí 1.3 m (cm).
b, Xác định sinh khối của cây bụi, thảm tươi và thảm mục
- Sinh khối các bộ phận cây bụi thảm tươi, trong 1 ha được tính theo
công thức:
)
(
)
(
)
(
)
(
)
/
( 2
2
m
xSA
g
FW
g
xDW
kg
FW
m
kg
DW
S
S
T
T  (3.8)
1
n
i
i
D
D
n


 1
n
i
i
H
H
n



(3.4)
(3.5)
(3.2) (3.3)

26
Trong đó:
DWT - Tổng trọng lượng khô tuyệt đối (sinh khối khô) (kg/m2
),
FWT - Tổng khối lượng tươi (kg),
DWS - Khối lượng khô tuyệt đối của mẫu (g),
FWS - khối lượng tươi của mẫu (g), SA - Diện tích ô mẫu (ô dạng bản)
c, Phương pháp tính toán lượng carbon tích lũy
Sau khi toàn bộ các giá trị sinh khối của các thành phần được quy ra
đơn vị: kg khô/ha. Tính tổng toàn bộ các hợp phần tạo thành sinh khối khô
trên mặt đất (WTot).
Xác định hàm lượng carbon: Hàm lượng carbon (CS) trong sinh khối
xác định thông qua việc áp dụng hệ số mặc định 0.46 thừa nhận bởi Ủy ban
quốc tế về biến đổi khí hậu (IPCC, 2003). Nghĩa là hàm lượng carbon được
tính bằng cách nhân với sinh khối khô với 0.46. Tính theo công thức:
Wcarbon = 0.5*DWT (kg/ha hoặc tấn/ha) (3.3)
Trong đó: Wcacbon – Hàm lượng carbon; DWT – Sinh khối khô.
Tất cả các thông tin và số liệu thu thập được ghi vào mẫu biểu thể hiện
tại phụ lục 2.
Loại rừng Đại diện
Cây gỗ *)
tấn/ha
Dưới tán
tấn/ha
Thảm mục
tấn/ha
Tổng C tích lũy
tấn/ha
1 2 3 1+2+3
1
2
3
4
*= Xác định sinh khối cây qua công thức tương quan

27
Phần 4
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
4.1. Một số đặc điểm rừng trồng Keo tai tượng tại xã Phúc Xuân
Số liệu được thu thập trên cơ sở điều tra trong 12 OTC theo các tuổi 3,
5, 7 (mỗi tuổi 4 OTC).
4.1.1. Một số đặc điểm rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3 tại xã Phúc Xuân
Kết quả rừng trồng Keo tai tượng 3 tuổi được thống kê trong bảng 4.1.
Bảng 4.1. Các đặc điểm đặc trưng của lâm phần rừng trồng
Keo tai tượng tuổi 3 tại xã Phúc Xuân
Đặc trưng các chỉ tiêu điều tra
OTC Mật độ D1.3 (cm) H vn (m) Gi (m2
/ha)
Trữ lượng
(m3
/ha)
Diện tích
tán (m2
/ha)
1 2100 5,593 5,970 5,425 15,140 8932,064
2 2160 5,025 5,766 4,444 12,057 8170,132
3 2300 5,417 5,766 5,427 14,515 8344,014
4 2060 5,276 5,764 4,695 23,345 8051,373
TB 2155 5,328 5,816 4,998 16,264 8374,396
Dẫn liệu tại bảng 4.1 cho thấy:
- Mật độ rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3 tại xã Phúc Xuân trung bình
đạt 2155 cây/ha, trong đó mật độ thấp nhất đạt 2100 cây/ha và cao nhất đạt
2300 cây/ha;
- Đường kính ngang ngực trung bình đạt 5,328 cm, trong đó thấp nhất
đạt 5,025 cm và cao nhất đạt 5,593 cm;
- Chiều cao vút ngọn trung bình đạt 5,816 m, trong đó thấp nhất đạt
5,764 m và cao nhất đạt 5,970 m;
- Tiết diện thân trung bình đạt 4,998 m2
/ha, trong đó thấp nhất đạt
4,444 m2
/ha và cao nhất đạt 5,427 m2
/ha;

28
- Trữ lượng trung bình đạt 16,264 m3
/ha, trong đó thấp nhất đạt 12,057
m3
/ha;
- Diện tích tán rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3 tại xã Phúc Xuân trung
bình đạt 8374,396 m2
/ha, trong đó thấp nhất đạt 8051,373 và cao nhất đạt
8932,064 m2
/ha.
OTC
Mật
độ
D1.3
(cm)
H vn
(m)
Gi
(m2
/ha)
Trữ lượng
(m3
/ha)
Diện tích tán
(m2
/ha)
1 1260 8,949 9,133 8,183 34,171 6383,895
2 1200 8,609 8,852 7,172 29,314 7010,238
3 1300 8,942 8,885 8,391 34,177 7003,073
4 1220 9,006 9,003 7,920 32,777 7240,526
TB 1245 8,877 8,968 7,917 32,610 6909,43
1300 cây/ha;

29
7,172 m2
/ha;
- Trữ lượng trung bình đạt 32,610 m3/ha, trong đó thấp nhất đạt 29,314
m3
/ha;
/ha, trong đó thấp nhất đạt 6383,895 m2
/ha và cao nhất
đạt 7240,526 m2
/ha.
OTC Mật độ D1.3 (cm)
H vn
(m)
Gi
(m2
/ha)
Trữ lượng
(m3
/ha)
Diện tích
tán
(m2
/ha)
1 900 10,439 9,471 8,500 39,046 8913,788
2 1180 10,051 9,398 9,631 41,881 10385,061
3 1040 9,358 8,867 7,387 30,230 6232,037
4 1100 9,450 9,069 8,231 35,102 9023467
TB 1055 9,824 9,201 8,437 36,565 8638,588
1180 cây/ha;

30
7,387 m2
/ha;
-Trữ lượng trung bình đạt 36,565 m3
/ha, trong đó thấp nhất đạt 30,230
m3
/ha;
/ha, trong đó thấp nhất đạt 6232,037 m2
/ha và cao nhất
đạt 10385,061 m2
/ha.
4.2. Xác định sinh khối của rừng trồng Keo tai tượng tại xã Phúc Xuân
4.2.1. Đặc điểm sinh khối tầng cây gỗ của rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3
Dẫn liệu về sinh khối của rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3 tại xã Phúc
Xuân được trình bày tại bảng 4.4.
Bảng 4.4. Sinh khối rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3 tại xã Phúc Xuân
Sinh khối khô tuổi 3
OTC
Tầng cây gỗ
(tấn/ha)
Tầng thảm
tươi (tấn/ha)
Tầng thảm
mục (tấn/ha)
Tổng sinh
khối (tấn/ha)
1 11,7 1,44 7,03 20,17
2 8,76 3,34 6,81 18,91
3 11,09 6,32 6,2 23,61
4 9,62 6,40 5,69 21,71
TB 8,23 3,50 5,15 16,88
- Tầng cây gỗ sinh khổi tuổi 3 tại xã Phúc Xuân trung bình đạt 8,23
tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 8,76 tấn/ha và cao nhất đạt 11,7 tấn/ha;

31
- Tầng thảm tươi trung bình đạt 3,50 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 1,44
tấn/ha và cao nhất đạt 6,40 tấn/ha;
- Tầng thảm mục trung bình đạt 5,15 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 5,69
- Tổng sinh khối 3 tại xã Phúc Xuân trung bình đạt 16,88 tấn/ha, trong
đó thấp nhất đạt 18,91 tấn/ha và cao nhất đạt 21,71 tấn/ha.
OTC
Tầng cây gỗ
(tấn/ha)
Tầng thảm tươi
(tấn/ha)
Tầng thảm
mục (tấn/ha)
Tổng sinh khối
(tấn/ha)
1 24 2,14 7,41 33,55
2 20 1,82 8,9 31,11
3 24 2,24 6,91 33,65
4 23 2,51 6,64 32,13
TB 22,97 2,18 7,47 32,61
- Tầng cây gỗ sinh khổi tuổi 5 tại xã Phúc Xuân trung bình đạt 22,97
tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 20 tấn/ha và cao nhất đạt 24 tấn/ha;
- Tầng thảm tươi trung bình đạt 2,18 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 1,82
- Tầng thảm mục trung bình đạt 7,47 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 6,64

32
đó thấp nhất đạt 31,11 tấn/ha và cao nhất đạt 33,65 tấn/ha.
OTC
Tầng cây gỗ
(tấn/ha)
(tấn/ha)
Tầng thảm
mục (tấn/ha)
Tổng sinh khối
(tấn/ha)
1 30 1,65 4,23 36,89
2 31 2,35 6,78 41,68
3 22 2,09 6,78 34,26
4 26 2,04 7,29 39,44
TB 27,26 2,03 6,27 38,07
đó thấp nhất đạt 34,26 tấn/ha và cao nhất đạt 39,44 tấn/ha;
- Tầng cây gỗ trung bình đạt 27,26 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 22
tấn/ha và cao nhất đạt 31 tấn/ha;
- Tầng thảm tươi trung bình đạt 2.03 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 1,65
- Tầng thảm mục sinh khổi tuổi 7 tại xã Phúc Xuân trung bình đạt 6,27
tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 4,23 tấn/ha và cao nhất đạt 7,29 tấn/ha.

33
4.3. Lượng cacbon tích lũy trong rừng trồng Keo tai tượng tại xã Phúc Xuân
Sau khi toàn bộ các giá trị sinh khối của các thành phần được quy ra
đơn vị: kg khô/ha. Tính tổng toàn bộ các hợp phần tạo thành sinh khối khô
trên mặt đất (WTot).
Xác định hàm lượng carbon: Hàm lượng carbon (CS) trong sinh khối
xác định thông qua việc áp dụng hệ số mặc định 0.5 thừa nhận bởi Ủy ban
quốc tế về biến đổi khí hậu (IPCC, 2003). Nghĩa là hàm lượng carbon được
tính bằng cách nhân với sinh khối khô với 0.50. Tính theo công thức (3.3).
4.3.1. Khả năng tích luỹ cacbon của rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3
Khả năng tích luỹ của các phần trên mặt đất ở các trạng thái rừng Keo
trồng được thể hiện qua các bảng và biểu đồ dưới đây.
4.3.1.1. Lượng cacbon tích lũy trong rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3
Dẫn liệu về tích lũy các bon của rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3 tại xã
Phúc Xuân được trình bày tại bảng 4.7.
Bảng 4.7. Lượng các bon tích lũy rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3
tại xã Phúc Xuân
Lượng cacbon tích lũy tấn/ha
OTC
Tầng cây gỗ
(tấn/ha)
(tấn/ha)
Tầng thảm mục
(tấn/ha)
Tổng
(tấn/ha)
1 5,85 0,72 3,52 10,08
2 4,38 1,67 3,41 9,45
3 5,54 3,16 3,10 11,80
4 4,81 3,2 2,85 10,86
TB 5,146 2,188 3,216 10,550

34
- Tổng sinh khối lượng cacbon tích lũy rừng trồng Keo tai tượng tuổi 3
tại xã Phúc Xuân trung bình đạt 10,550 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 9,45
- Tầng cây gỗ trung bình đạt 5,146 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 4,38
- Tầng thảm tươi trung bình đạt 2,188 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt
0,72 tấn/ha và cao nhất đạt 3,16 tấn/ha;
- Tầng thảm mục sinh khổi tuổi 3 tại xã Phúc Xuân trung bình đạt
3,216 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 2,85 tấn/ha và cao nhất đạt 3,52 tấn/ha.
Ở trạng thái rừng Keo 3 tuổi có tổng tích luỹ cacbon là 6,85 tấn/ha
trong đó tầng cây bụi thảm tươi có tổng tích luỹ các bon trong bình 1,18
tấn/ha, tầng thảm mục có tổng tích luỹ trung bình là 2,5 tấn/ha, ở tầng cây gỗ
có tổng tích luỹ cacbon trung bình 3,17 tấn/ha.
Tỷ lệ lượng cacbon tích lũy trong các thành phần của rừng trồng Keo
tai tượng tuổi 3 được trình bày tại hình 4.1.
Hình 4.1. Tỷ lệ tích luỹ cacbon theo các thành phần rừng trồng
Keo tai tượng 3 tuổi tại xã Phúc Xuân
48.78%
20.74%
30.49%
Tầng cây gỗ
Tầng cây bụi, thảm
tươi
Tầng thảm mục

35
Dẫn liệu về tích lũy cacbon của rừng trồng Keo tai tượng tuổi 5 tại xã
Bảng 4.8. Lượng cacbon tích lũy rừng trồng Keo tai tượng tuổi 5
OTC
Tầng cây gỗ
(tấn/ha)
(tấn/ha)
Tầng thảm
mục (tấn/ha)
Tổng
(tấn/ha)
1 12,00 1,07 3,71 16,78
2 10,20 0,91 4,45 15,56
3 12,25 1,12 3,46 16,83
4 11,49 1,26 3,32 16,07
TB 11,484 1,090 3,733 16,306
- Tầng cây gỗ trung bình đạt 11.484 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt
10,20 tấn/ha và cao nhất đạt 12 tấn/ha;
- Tầng thảm mục sinh khổi tuổi 5 tại xã Phúc Xuân trung bình đạt
3,733 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 3,32 tấn/ha và cao nhất đạt 4,45 tấn/ha.
Ở trạng thái rừng Keo 5 tuổi có tổng tích luỹ các bon là 16,396 tấn/ha trong
đó tầng cây bụi thảm tươi có tổng tích luỹ các bon trong bình 1,090 tấn/ha,

36
tầng thảm mục có tổng tích luỹ trung bình là 3,733 tấn/ha, ở tầng cây gỗ có
tổng tích luỹ cac bon trung bình 11,484 tấn/ha.
tai tượng tuổi 5 được trình bày tại hình 4.2
Hình 4.2. Tỷ lệ tích luỹ cacbon theo các thành phần rừng trồng
Keo tai tượng 5 tuổi tại xã Phúc Xuân
Dẫn liệu về tích lũy cacbon của rừng trồng Keo tai tượng tuổi 7 tại xã
Bảng 4.9. Lượng cacbon tích lũy rừng trồng Keo tai tượng tuổi 7
OTC
Tầng cây gỗ
(tấn/ha)
Tầng thảm
tươi (tấn/ha)
Tầng thảm
mục (tấn/ha)
Tổng (tấn/ha)
1 15,00 0,83 2,12 17,94
2 15,27 1,18 3,39 19,84
3 11,20 1,04 3,39 15,63
4 13,05 1,02 3,65 17,72
TB 13,63 1,02 3,14 17,78
70.43%
6.68%
22.89%
Tầng cây gỗ
Tầng cây bụi, thảm tươi
Tầng thảm mục

37
- Tầng cây gỗ trung bình đạt 13,63 tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 11,20
- Tầng thảm mục sinh khổi tuổi 7 tại xã Phúc Xuân trung bình đạt 3,14
tấn/ha, trong đó thấp nhất đạt 2,12 tấn/ha và cao nhất đạt 3,65 tấn/ha.
Ở trạng thái rừng Keo 7 tuổi có tổng tích luỹ các bon là 17,78 tấn/ha
trong đó tầng cây bụi thảm tươi có tổng tích luỹ các bon trong bình 1,02
tấn/ha, tầng thảm mục có tổng tích luỹ trung bình là 3,14 tấn/ha, ở tầng cây gỗ
có tổng tích luỹ cac bon trung bình 13,63 tấn/ha.
tai tượng tuổi 5 được trình bày tại hình 4.3
Hình 4.3. Tỷ lệ tích luỹ cacbon theo các thành phần rừng trồng Keo tai
tượng 7 tuổi tại xã Phúc Xuân
76.65%
5.72%
17.63%
Tầng cây gỗ
Tầng cây bụi, thảm
tươi

38
- Qua kết quả nghiên cứu lượng cacbon tích luỹ trong phần cây bụi
thảm tươi từ 1,02-2,19 tấn trên 1 ha biến đổi không đáng kể qua các độ tuổi
và có xu hướng giảm khi tuổi cây rừng càng lớn nguyên nhân là do cây rừng
phát triển độ che phủ của tán tăng lên ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh
trưởng của thành phần cây bụi thảm tươi.
- Lượng cacbon tích luỹ ở thành phần thảm mục qua các độ tuổi của
rừng keo trồng tương đối đồng đều khoảng 3,3 tấn trên 1 ha.
- Lượng cacbon tích luỹ ở thành phần cây gỗ biến đổi rõ nhất qua các
độ tuổi ở độ tuổi 3 cây trồng chỉ có khả năng tích luỹ cacbon khoảng hơn 5
tấn/ha, đến độ tuổi 5 lượng cacbon tích luỹ của rừng keo đạt hơn 11 tấn/ha và
đến độ tuổi 7, tuổi trưởng thành của cây keo khả năng tích luỹ cacbon lên đến
hơn 13 tấn/ha.
4.4. Đề xuất một số giải pháp
* Giải pháp về vốn
- Hỗ trợ vay vốn với những hộ, những gia đình còn nhiều khó khăn ít có
điều kiện đầu tư vào sản xuất lâm nghiệp lâu năm.
- Các thủ tục vay vốn cần đơn giản hơn. Phổ biến các thủ tục vay vốn
cho người dân để dễ dàng hơn trong việc vay và trả tiền.
- Cần có các chính sách hỗ trợ về giống, phân bón… cho người dân
- Cần có nhưng biện pháp như là phổ biến, khích lệ để người dân mạnh
dạn hơn trong việc vay vốn đầu tư vào sản xuất vì hiện nay có nhiều hộ khó
khăn lo sợ không trả được nên không dám vay.
- Tiếp tục tham gia vào các dự án đã và sắp tiến hành trong thời gian tới
để vừa nâng cao sinh kế cho người dân, vừa phủ xanh dất trống đồi núi trọc,
nâng cao khả năng tích lũy carbon ở rùng trồng.

39
* Giải pháp quản lý
- Nên kết hợp sự quản lý của địa phương với sự chỉ đạo, lãnh đạo của
cấp trên để tăng cường việc quản lý bảo vệ rừng.
- Tăng cường các buổi tập huấn để nâng cao sự hiểu biết cũng như ý
thức của ngươi dân về bảo vệ rừng - môi trường.
- Tiếp tục giao khoán đất và quyền sử dụng đất cho người dân để người
dân yên tâm hơn trong việc đặt niềm tin vào việc phát triển rừng sẽ nâng cao
sinh kế.
* Giải pháp kỹ thuật
- Chuyển đổi hết những diện tích rừng Bạch Đàn kém hiệu quả sang
trồng Keo.
- Trồng rừng trên các trạng thái đất trống (Ia, Ib).
- Chuyển những diện tích chè không hiệu quả ở những vùng núi cao sang
trồng rừng. Và chuyển các diện tích chè già sang trồng chè cành và chè lai.

40
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
1. Kết luận
Mật độ cây giảm dần theo tuổi rừng (2155 cây/ha ở tuổi 3; 1245 cây/ha
ở tuổi 5 và 1055 cây/ha ở tuổi 7). Các chỉ tiêu đường kính 1,3 m, chiều cao
vút ngọn và tổng tiết diện ngang tăng theo tuổi. Trữ lượng trung bình lâm
phần đạt 16,264 m3
/ha ở tuổi 3, tuổi 5 đạt 32,610 m3
/ha và 36,565 m3
/ha ở
tuổi 7.
Sinh khối của rừng Keo trồng độ tuổi 3 tuổi, có tổng sinh khối 16,88 tấn/ha.
Sinh khối của rừng keo trồng độ tuổi 5 tuổi, có tổng sinh khối 32,61 tấn/ha. Sinh
khối của rừng keo trồng độ tuổi 7 tuổi, có tổng sinh khối 38,07 tấn/ha.
Lượng cacbon tích lũy của rừng Keo trồng độ tuổi 3 tuổi, có tổng là
10,55 tấn/ha. Lượng cacbon tích lũy của rừng Keo trồng của rừng keo trồng
độ tuổi 5 tuổi, có tổng là 16,306 tấn/ha. Lượng cacbon tích lũy của rừng keo
trồng độ tuổi 7 tuổi, có tổng là 17,78 tấn/ha.
Tỷ lệ trữ lượng cacbon tích lũy trong tầng cây gỗ tăng dần theo tuổi
rừng (48,78% ở tuổi 3; 70,43% ở tuổi 5; và 76,65% ở tuổi 7). Tỷ lệ trữ lượng
cacbon tích lũy trong tầng thảm tươi giảm dần theo tuổi rừng (20,74% ở tuổi
3; 6,68% ở tuổi 5 và 5,72% ở tuổi 7). Tỷ lệ trữ lượng cacbon tích lũy trong
tầng thảm mục giảm dần theo tuổi rừng (30,49% ở tuổi 3; 22,89% ở tuổi 5 và
17,63% ở tuổi 7).
2. Kiến nghị
Tiếp tục nghiên cứu về sinh khối và lượng carbon tích lũy cho các cấp
tuổi khác nhau.
Cần có những nghiên cứu thêm về lượng các bon tích lũy trạng thái
rừng trồng tại các mùa sinh trường khác nhau.
Tiếp tục triển khai nghiên cứu về sinh khối, lượng carbon tích lũy cho
nhiều đối tượng rừng trồng khác nhau và ở nhiều địa điểm khác nhau trên
phạm vi rộng.

41
TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. Tiếng Việt
1. Phạm Tuấn Anh (2007), “Dự báo năng lực hấp thụ CO2 của rừng tự nhiên
lá rộng thường xanh tại huyện Tuy Đức, tỉnh Đăk Nông. Luận văn thạc sỹ
khoa học lâm nghiệp”, Trường Đại học Lâm Nghiệp.Nguyễn Văn Dũng
(2005), Nghiên cứu sinh khối và lượng carbon tích lũy của một số trạng
thái rừng trồng tại Núi Luốt, Đề tài nghiên cứu khoa học, Trường Đại học
Lâm nghiệp.
2. Nguyễn Văn Dũng (2005), Nghiên cứu về rừng Thông Mã vỹ tại Núi Luốt -
Đại học lâm nghiệp.
3. Phạm Xuân Hoàn (2004), Một số vấn đề trong lâm học nhiệt đới, Nhà xuất
bản nông nghiệp, Hà Nội.
4. Phạm Xuân Hoàn (2005), Cơ chế phát triển sạch và cơ hội thương mại
carbon trong lâm nghiệp, Nhà xuất bản nông nghiệp, Hà Nội..
5. Nguyễn Xuân Huy (2008), Bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
6. Lý Thu Huỳnh (2007), Nghiên cứu sinh khối và khả năng hấp thụ carbon
của rừng Mỡ (Manglietia conifera Dandy) trồng tại Tuyên Quang và Phú
Thọ, 7, Luận văn thạc sĩ Lâm nghiệp, Trường Đại học Lâm nghiệp.
8. Nguyễn Ngọc Lung và Nguyễn Tường Vân (2004), “Thử nghiệm tính toán
giá trị bằng tiền của rừng trồng trong cơ chế phát triển sạch”, Tạp chí
Nông nghiệp và phát triển nông thôn.
9. Thái Văn Long (2008), Thị trường mua bán chỉ tiêu phát thải khí nhà kính.
10. Lê Hồng Phúc (1996), Đánh giá sinh trưởng, tăng trưởng, năng suất rừng
trồng Thông ba lá vùng Đà lạt, Lâm Đồng, Luận án Phó tiến sĩ Khoa học
nông nghiệp, Viện khoa học Lâm nghiệp Việt Nam.

42
11. Vũ Tấn Phương (2006), “Nghiên cứu lượng giá giá trị môi trường và dịch
vụ môi trường của một số loại rừng chủ yếu ở Việt Nam”, Báo cáo sơ kết
đề tài, Trung tâm nghiên cứu sinh thái và môi trường rừng, Viện khoa học
Lâm nghiệp Việt Nam.
12. Vũ Tấn Phương (2007), Giảm khí gây hiệu ứng nhà kính thông qua hoạt
động trồng rừng - Sử dụng cơ chế CDM trong ngành lâm nghiệp-Kinh
nghiệm của Việt Nam, Viện khoa học Lâm nghiệp Việt Nam.
13. Ngô Đình Quế (2005), “Nghiên cứu xây dựng các tiêu chí và chỉ tiêu
trồng rừng theo cơ chế phát triển sạch ở Việt Nam”, Tóm tắt báo cáo tổng
kết đề tài, Trung tâm nghiên cứu sinh thái và môi trường rừng, Viện khoa
học Lâm nghiệp Việt Nam.
14. Ngô Đình Quế và cộng sự (2006), “Khả năng hấp thụ CO2 của một số dạng
rừng chủ yếu ở Việt Nam”, Tạp chí Nông nghiệp và phát triển nông thôn.
15. Đặng Trung Tấn (2001), Nghiên cứu sinh khối rừng Đước tại 2 tỉnh Bạc
Liêu và Cà Mau.
16. Nguyễn Văn Tấn (2006), Bước đầu nghiên cứu trữ lượng carbon của rừng
trồng Bạch đàn Urophylla tại Chợ Đồn - Yên Bái làm cơ sở cho việc đánh
giá giảm phát thải khí CO2 trong cơ chế phát triển sạch.
17. Vũ Văn Thông (1998), Nghiên cứu sinh khối rừng Keo lá tràm phục vụ
công tác kinh doanh rừng, Luận văn thạc sỹ lâm nghiệp, Trường đại học
lâm nghiệp.
18. Dương Hữu Thời (1992), Cơ sở sinh thái học, NXB Đại học và thông tin
khoa học kỹ thuật, Hà Nội.
19. Nguyễn Hoàng Trí (1986), Góp phần nghiên cứu sinh khối và năng suất
quần xã Đước Đôi ở Cà Mau, Minh Hải, Luận án Phó tiến sỹ, Đại học sư
phạm Hà Nội.

43
20. Trung tâm Nghiên cứu Sinh Thái và môi trường rừng và HWWA (2005),
Nghị định thư Kyoto - cơ chế phát triển sạch và vận hội mới, Hà Nội.
21. Hà Văn Tuế (1994), “Nghiên cứu cấu trúc và năng suất của một số quần
xã rừng trồng nguyên liệu giấy tại vùng trung du Vĩnh Phú”, Tóm tắt luận
án Phó tiến sĩ Khoa học sinh học, Trung tâm khoa học tự nhiên và công
nghệ quốc gia, Viện sinh thái và tài nguyên thực vật.
22. Hoàng Xuân Tý (2004), “Tiềm năng các dự án CDM trong Lâm nghiệp và
thay đổi sử dụng đất (LULUCF)”, Hội thảo chuyên đề thực hiện cơ chế
phát triển sạch (CDM) trong lĩnh vực Lâm nghiệp, Văn phòng dự án
CD4CDM - Vụ hợp tác Quốc tế, Bộ Tài nguyên và Môi trường.
23. Phạm Văn Viễn (2007), Cơ chế phát triển sạch và ứng dụng trong lĩnh
vực lâm nghiệp ở Việt Nam.
24. Đỗ Hoàng Chung (2012), Đa dạng nhóm sinh vật phân giải và cường độ
phân giải thảm mục trong rừng thứ sinh phục hồi tự nhiên tại trạm đa
dạng sinh học Mê Linh, Vĩnh Phúc.
25. Nguyễn Thanh Tiến (2012), Nghiên cứu khả năng hấp thụ CO2 của trạng
thái rừng thứ sinh phục hồi tự nhiên sau khai thác kiệt tại tỉnh Thái Nguyên.
II. Tiếng Anh
26. Brown, S. (1996), Present and potential roles of forest in the global
climate change debate, FAO Unasylva.
27. Brown, S. (1997), Estimating biomass and biomass change of tropical
forest: a primer, FAO forestry.
28. Cairns, M. A. SK, Brown, E. H, Helmer, G. A. and Baumgardner (1997),
Root biomass allocation in the word’sinh khối upland forests.
29. Camillie Bann and Bruce Aylward (1994), “The economic evaluation of
tropical forest land use option”, A review of methodology and
applications, iied, UK, 157pp.

44
30. Cannell, M.G.R. (1981), World forest Biomass and Primary Production
Data, Academic Press Inc (London), 391 pp.
31. ICRAF (2001), “Carbon stocks of tropical land use system as part of the
global C balance”, Effects of forest conservation and options for clean
development activities, Borgor, Indonesia.
32. Liebig J.V (1840), Organnic chemistry and its Applications to Agricuture
and physiology, London Taylor and Walton, 387pp.
33. Lieth, H (1964), Versuch einer kartog raphischen Dartellung der
produktivitat der pfla zendecke auf der Erde, Geographisches
Taschenbuch, Wiesbaden, Max steiner Verlag, 72-80pp.
34. Mckenzie, N., Ryan, P., Fogarty, P and Wood, J. (2001), Sampling
Measurement and Analytical Protocols for Carbon Estimation in soil,
Litter and Coarse Woody Debris, Australian Geenhouse Office.
35. Newbould, P.I. (1967), “Method for estimating the primary production of
forest”, International Biological programe Handbook 2, Oxford and
Edinburgh Black Weil, 62pp.
36. Rodel D. Lasco (2002), “Forest carbon budgets in Southeast Asia
following harvesting and land cover change”, Report to Asia Pacific
Regional workshop on Forest for Povety Reduction: opportunity with
CDM, Environmental Services and Biodiversity, Seoul, South Korea.
37. Margaret Kraenzel, Alvaro Castillo, Tim Moore, Catherine Potvin (2001),
Carbon storage of harvest-age teak (Tectona grandis) plantations, Panama.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRONG QUÁ TRÌNH THỰC TẬP

Nghiên cứu khả năng tích luỹ cacbon của rừng trồng keo tai tượng (acacia mangium) tại xã phúc xuân, thành phố thái

Nghiên cứu khả năng tích luỹ cacbon của rừng trồng keo tai tượng (acacia mangium) tại xã phúc xuân, thành phố thái

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Nghiên cứu khả năng tích luỹ cacbon của rừng trồng keo tai tượng (acacia mangium) tại xã phúc xuân, thành phố thái

Similar to Nghiên cứu khả năng tích luỹ cacbon của rừng trồng keo tai tượng (acacia mangium) tại xã phúc xuân, thành phố thái (20)

More from https://www.facebook.com/garmentspace

More from https://www.facebook.com/garmentspace (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Nghiên cứu khả năng tích luỹ cacbon của rừng trồng keo tai tượng (acacia mangium) tại xã phúc xuân, thành phố thái