2. Διδακτικοί στόχοι
• Να γνωρίσουν οι μαθητές το δημοσιογράφο και
συγγραφέα Δημήτρη Ψαθά και να απολαύσουν
τη χιουμοριστική γραφή του.
• Να επεκτείνουν τη γνώση τους γύρω από τη
γερμανική Κατοχή και τις μορφές αντίστασης
των Ελλήνων.
4. Θεματικά κέντρα
• Η αγριότητα των
Γερμανών κατακτητών
αλλά και η αφέλειά
τους.
• Το θάρρος και η
ευρηματικότητα των
μικρών αγωνιστών της
ελευθερίας.
5. ΕΝΟΤΗΤΕΣ
• 1η ενότητα : «Γενάρης του ’42 … που τρέμει όλος ο
κόσμος». (Γερμανική κατοχή)
• 2η ενότητα : «Παίρνει τα μέτρα τον ο Πολύφημος …
ο κόσμος».(Οι σαλταδόροι)
• 3η ενότητα: Παίρνει … άφαντοι.(Η δύναμη της
πονηριάς-εξυπνάδας)
6. • Ρεαλιστική απεικόνιση της ιστορικής
πραγματικότητας με εύθυμη διάθεση.
• Εκφραστικά μέσα:
• διάλογος
• θεατρικότητα
• ζωντάνια
• αντιθέσεις ( κακουχίες vs διάθεση πιτσιρίκων,
αδύναμοι πιτσιρίκοι vs ισχυροί κατακτητές)
• Μεταφορές
• Προσωποποιήσεις
• Παρομοιώσεις
• Χιουμοριστικός τόνος και ειρωνεία.
7. • Η πονηριά αντιμετωπίζει τη δύναμη
• Ο αφηγητής παρομοιάζει τον Γερμανό
στρατιώτη με τον Κύκλωπα και το μικρό παιδί
με τον Οδυσσέα. Ο πρώτος είναι ισχυρός και
φαίνεται ανίκητος ενώ ο δεύτερος φαίνεται
αδύναμος και μικρός. Ωστόσο, η πονηριά του
μικρού, που μοιάζει με τον ομηρικό ήρωα
καταφέρνει να νικήσει τον αφελή γίγαντα.
8. • Γλώσσα
• Η γλώσσα του διηγήματος είναι απλή, δημοτική με
ιδιωματισμούς και εκφράσεις καθημερινότητας.
• Ύφος
• Το ύφος του κειμένου είναι αφηγηματικό, απλό, ηρωικό,
χιουμοριστικό.
• Ο ΑΦΗΓΗΤΗΣ
• Είναι αμέτοχος στα γεγονότα (ετεροδιηγητικός), τα οποία
παρουσιάζει σε γ΄πρόσωπο.
• ΑΦΗΓΗΣΗ
• είναι χρονολογική: τα γεγονότα παρουσιάζονται με τη σειρά
με την οποία διαδραματίστηκαν. Υπάρχει ωστόσο και
μία αναδρομή ( η αφήγηση του περιστατικού όπου ένας
Γερμανός έσπασε το χέρι ενός παιδιού.)
9.
10.
11. • Ποια κατάσταση επικρατεί στην Ελλάδα το 1942;
• Ποιοι έκαναν αντίσταση σύμφωνα με το αφήγημα;
• Ποιο είναι το τέχνασμα των πιτσιρίκων και τι θέλουν να
πετύχουν;
• Σε ποια σημεία του κειμένου περιγράφεται η αγριότητα
και η αφέλεια των Γερμανών;
• Πως παρουσιάζονται οι Γερμανοί και πως τα παιδιά;
• Καταγράψτε τα κωμικά στοιχεία του κειμένου.
• Δώστε το ιστορικό πλαίσιο μέσα από εικόνες,
φωτογραφίες και σκίτσα της εποχής
• Ποιος είναι ο ρόλος της χιουμοριστικής γραφής στην
περιγραφή του συμβάντος;
• Να αναφέρετε τους αφηγηματικούς τρόπους που
χρησιμοποιεί ο συγγραφέας;
• Τι γνωρίζετε για τη ρατσιστική ιδεολογία του Χίτλερ;
• Να συγκεντρώσετε πληροφορίες για τη ζωή και το έργο
του Δ. Ψαθά.
12. Μιχάλη Γενίτσαρη, «Σαλταδόρος (Θα σαλτάρω)»
• Ζηλεύουνε δεν θέλουνε ντυμένο να με δούνε
μπατίρη θέλουν να με δουν για να φχαριστηθούνε.
• Θα σαλτάρω, θα σαλτάρω,
τη ρεζέρβα να τους πάρω.
• Μα 'γω πάντα βολεύομαι γιατί τήνε σαλτάρω
σε καν' αμάξι Γερμανού και πάντα τη ρεφάρω.
• Θα σαλτάρω, θα σαλτάρω,
τη ρεζέρβα να τους πάρω.
• Μπενζίνες και πετρέλαια εμείς τα κυνηγάμε
γιατ' έχουνε πολλά λεφτά και μόρτικα περνάμε.
• Σάλτα ρίξε τη ρεζέρβα
κάνε ντου και σήκω φεύγα.
• Οι Γερμανοί μας κυνηγούν, μα 'μεις δεν τους ακούμε
εμείς θα τη σαλτάρουμε ώσπου να σκοτωθούμε.
• Θα σαλτάρω, θα σαλτάρω,
τη ρεζέρβα να τους πάρω
• Παλιό ρεμπέτικο τραγούδι του 1942
• [πηγή: δίσκος Τα ρεμπέτικα του Γενίτσαρη, Κυκλάδες 1975]
