σημειωσεις, οι πιτσιρικοι

1. « » μΟι πιτσιρίκοι του Δη ήτρη Ψαθά
Στοιχεία του κειμένου Στοιχεία του κειμένου Στοιχεία του κειμένου
1)Υπόθεση του κειμένου: Στην
Αντίσταση εναντίον των
κατακτητών συμμετείχαν και
μικρά παιδιά
ΘΕΜΑ = Η τόλμη και η
εξυπνάδα των μικρών παιδιών
μπροστά στον αδίστακτο
κατακτητή.
ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ = Η συμμετοχή
των παιδιών στην Εθνική
Αντίσταση.
2)Ενότητες του κειμένου:
α)Ενότ. 1η «Γενάρης του 42…
το αστείο η ζωή του»): Πώς
ζούσαν οι άνθρωποι τον
Ιανουάριο του 1942 στην
Ελλάδα β) Ενότ. 2η(«…
Βραδάκι. Στο Ζάππειο…
άφαντοι»): Το σαμποτάζ των
παιδιών γ) «Κι ο Κύκλωπας…
έγιναν άφαντοι».: Ο
«Πολύφημος» καταλαβαίνει την
απάτη και εξαγριώνεται
3)Πρόσωπα του κειμένου: Ο
δεκάχρονος πιτσιρίκος και ο
Γερμανός. Εμφανίζονται χωρίς
να μιλάνε και τα υπόλοιπα
παιδιά. Αναφορά γίνεται και σε
ένα παιδί που ένας Γερμανός
του έσπασε το χέρι.
4)Τίτλος: Παρουσιάζονται τα
πρόσωπα που συμμετέχουν στο
κείμενο. Ένα από τα παιδιά
φαίνεται αναλυτικά
1)Χαρακτήρες: α) Γερμανός:
Συγκρίνεται με τον Κύκλωπα
Πολύφημο που ήταν
μεγαλόσωμος, αλλά είχε μυαλό
μικρού παιδιού . Είναι
σκληρός, βίαιος, αφελής,
υποτιμάει τη νοημοσύνη του
πιτσιρίκου.
β) Πιτσιρίκος: Συγκρίνεται με
τον πολυμήχανο Οδυσσέα.
Είναι ένα άφοβο παιδί που
επιθυμεί την ελευθερία του.
Είναι έξυπνος και πονηρός και
ξεγελά τον φρουρό
προκαλώντας πλήγματα στον
εχθρό. Είναι ευρηματικός,
θαρραλέος, ζωηρός, άτακτος.
2)Ποιοι μιλούν στην
αφήγηση: α) Η κύρια φωνή
είναι του αφηγητή που
αφηγείται την ιστορία και
σχολιάζει με ειρωνικό και
χιουμοριστικό
τρόπο β)Ακούγεται ο
Γερμανός γ)Ακούγεται ο
πιτσιρίκος δ)Ακούγονται οι
σαλταδόροι (τραγούδι)
3)Χρόνος: Ιανουάριος 1942,
όταν οι Έλληνες αγωνίζονται
για να επιβιώσουν (βραδάκι)
4)Τόπος: Ζάππειο στην Αθήνα
(Ελλάδα)
5)ΙΔΕΕΣ –
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ=
-Η δράση των αντιστασιακών
ομάδων στην Κατοχή και η
αντίσταση του ελληνικού λαού
απέδειξαν στον κατακτητή ότι
δεν αρκεί η στρατιωτική
υπεροπλία για να υποτάξει
κανείς ένα λαό, χρειάζεται
ψυχή.
-Οι Έλληνες διέθεταν πάνω απ’
όλα περήφανη και ελεύθερη
ψυχή.
Τεχνικές αφήγησης:
α)Αφήγηση: Παρουσιάζεται
ρεαλιστικά η πραγματικότητα
της εποχής δείχνοντας την
ωμότητα και την αφέλεια των
Γερμανών
- γ’ πρόσωπη αφήγηση
- χρήση Ενεστώτα που
εξαφανίζει τη χρονική
απόσταση ανάμεσα στο τότε
του επεισοδίου και το τώρα της
ανάγνωσης.
-ετεροδιηγητικός: Ο αφηγητής
δε συμμετέχει στην ιστορία,
ωστόσο παρεμβαίνει με τα
σχόλιά του.
β)Διάλογος: Ανάμεσα στον
πιτσιρίκο-Οδυσσέα με το
Γερμανό-Πολύφημο. Δίνεται με
γοργότητα, ζωντάνια,
παραστατικότητα και
θεατρικότητα. Περιέχει
χιούμορ και ειρωνεία
γ) Σχόλια: Σχολιάζει ο
αφηγητής και ειρωνεύεται τους
Γερμανούς και εκφράζει
θαυμασμό για τους Έλληνες
δ) Ελεύθερος πλάγιος
λόγος:Είναι οι σκέψεις του
Γερμανού για την ανωτερότητα
του έθνους του (σε γ΄πρόσωπο
οι ενδόμυχες σκέψεις του
στρατιώτη)
ε) Εσωτερικός μονόλογος: Οι
ενδόμυχες σκέψεις του
στρατιώτη («Τι θέλει να
κάνει;»)

2. Στοιχεία του κειμένου Στοιχεία του κειμένου
1)Γλώσσα του κειμένου: Είναι απλή,
κατανοητή, καθημερινή. Χρησιμοποιούνται
λέξεις γερμανικές και καθημερινές των παιδιών.
2)Ύφος: Είναι απλό, χιουμοριστικό και
ειρωνικό. Επίσης, ζωντανό και παραστατικό.
1)Εκφραστικά μέσα: Υπάρχουν μεταφορές,
προσωποποιήσεις, παρομοιώσεις, λαϊκές
εκφράσεις, ειρωνεία, υπερβολή, κλιμάκωση,
αντονομασία, εικόνες και έμφαση.
α)Ειρωνεία: Αποδίδεται ένα νόημα διαφορετικό
ή αντίθετο από αυτό που είναι στην
πραγματικότητα. Συνήθως εκφράζεται
υποτίμηση ή αποδοκιμασία.