SlideShare a Scribd company logo
1 of 63
5. SINIF FEN BİLİMLERİ
1.ÜNİTE
Vücudumuz Bilmecesini Çözelim
Besinlerimiz
Tüm bunlar sizce neden gerekli?
‘’ Hayatımızı sürdürebilmemiz için’’
Dünya’daki tüm canlıların hayatlarını sürdürebilmeleri ve yaşamsal faaliyetlerini
gerçekleştirebilmeleri aldıkları besinlere bağlıdır. Besinlerimizi farklı şekillerde
gruplara ayırabiliriz. Örneğin;
Aldığımız besinleri kaynağına göre iki gruba ayırabiliriz
BESİNLER
Hayvansal Kaynaklı
Besinler
Bitkisel Kaynaklı
Besinler
Besinlerimizi içeriklerine göre sınıflandıracak olursak 6 gruba ayırabiliriz
1. Proteinler; Et ve süt ürünleri, yumurta gibi hayvansal kaynaklı besinlerin
. yanında baklagiller, tahıllar gibi bitkisel kaynaklı proteinlerde vardır.
. Proteinler öncelikle büyüyüp gelişmemize, yaralarımızın onarılmasına
. ayrıca vücut direncimizi arttırarak hastalıklardan korunmamızı sağlar.
. Proteinlerin üzerine nitrik asit damlatılır ise sarı renk oluşur.
2. Yağlar; Fındık, fıstık, ceviz, zeytin, ayçiçeği, mısır, balık, süt, peynir, tereyağı,
. kaymak gibi besinlerin yapısında bulunurlar.
. Vücudumuzun en büyük enerji kaynağı olduğu gibi yağlar vücudun
. ısı dengesini de korumamızı sağlar.
. Yağlı besinleri kağıda sürttüğümüzde kağıt şeffaflaşır.
3. Karbonhidratlar ; Patates, bal, şekerli yiyecekler ve tahıl ürünlerinde
. bolca bulunurlar .
. Vücudumuzun öncelikli enerji kaynağıdır.
. Karbonhidratlı besinlere tentürdiyot damlatıldığında,mavi renk oluşur
4. Vitaminler; Meyve ve sebzelerde bol miktarda bulunur. Vücut direncimizi
arttırır ve gelişmemizde etkilidir. Birçok vitamin çeşidi vardır. Bunlardan
başlıcalarını inceleyelim.
Vitamini Göz ve deri sağlığı için gereklidir. Yumurta, süt, ceviz, fıstık,
havuç, mantar, baklagiller ve kereviz de bulunur.
Vitamini Dikkat dağınıklığını önler, hafızayı güçlendirir ve beynin çalışmasına
yardımcı olur. Kırmızı et, kurubaklagiller, tahıl ve süt ürünleriyle yumurtada bol
miktarda bulunur.
Vitamini Diş ve dişeti sağlığı için önemli olduğu gibi vücudumuzu nezle grip
gibi hastalıklardan korur. Yeşil sebzeler, turunçgiller, domates, kivi ve
maydanozda bolca bulunur.
Vitamini Kemik ve dişlerimizin gelişimi için önemlidir. Balık,karaciğer,yumurta,
kurumeyve ve sebzelerden elde edilir.Ayrıca Güneş’in etkiside büyüktür.
Vitamini Büyüyüp gelişmemizi sağlar. Yumurta, yeşil sebze, tahıl ve domateste
bol miktarda bulunur.
Vitamini Kanın pıhtılaşması ve kemik gelişiminde görevlidir. Muz, kırmızı et,
mısır, domates, çay gibi besinlerden elde edilir.
5.Mineraller; Vücudumuzdaki yaşamsal olayların düzenlenmesinde görevlidirler.
. Kemiklerimizin yapısına katılıp büyüme ve gelişmemizi sağlarlar. Tüm
. yiyecek ve içeceklerde azçok bulunur. Kalsiyum, potasyum, iyot,
. demir, sodyum başlıca mineral türleridir.
6.Su; Vücudumuzun yaklaşık %70’i sudur. Bu yüzden tahmin edebileceğiniz gibi tüm
. hayatsal faaliyetlerimiz için su gerekir. Sağlıklı bir insanın günde
. en az 2 lt (8 su bardağı) su içmesi gerekir ki yaz aylarında bu miktar
daha da arttırılmalıdır.
NOT; Besinlerimizi kurutmak, konserve yapmak, salamura yapmak, pastörize etmek ve
buzdolabı gibi soğuk ortamlarda saklamak, koruyucu katkı maddeleri kullanmak
besinlerimizi saklamak için uyguladığımız yöntemlerin birkaçıdır.
 Meşhur atasözlerimizden olan ‘’Güneş girmeyen eve doktor girer’’ sözünün
nedenini hiç merak ettiniz mi?
Vücudumuzdaki öncelikli görevlerine göre besinlerimizi üç gruba ayırabiliriz
Karbonhidratlar Proteinler Vitaminler
Yağlar Mineraller
Su
NOT; Vücudumuzda enerji verici olarak, sindirimi kolay olduğu için ilk kullanılan besin
grubu karbonhidratlardır. Karbonhidratlardan sonra ise yağlar kullanılır. Ancak
unutulmamalıdır ki en çok enerji veren besin grubu yağlardır. Proteinler vücutta
karbonhidrat ve yağ kalmaz ise enerji verici olarak kullanılır
Öncelikli görevlerine
göre besinler
Enerji vericiler Yapıcı ve onarıcılar Düzenleyiciler
Marmara depreminde mucize
1999 yılında gerçekleşen Marmara depreminde 60000 e yakın vatandaşımız
hayatını kaybetmişti. Arama kurtarma çalışmaları günlerce sürdü. Arama kurtarma
çalışmalarının onuncu gününde göçük altından 59kg kütleli bir vatandaş sağ olarak
kurtarıldı. Mucize olarak adlandırılan bu olaydan birkaç gün sonra kurtarılan kişi ile
gazeteciler röportaj yaparken ilginç bir gerçekle karşılaştılar.
Depremden önce 100kg ın üzerinde bir kütleye sahip bu adam 10 gün boyunca
dışarıdan hiçbir besin almamış, göçük altında kurtarılmayı beklediği süre boyunca
ihtiyacı olan enerjiyi vücudunda depolanmış olan yağları yakarak karşılamıştı. Bu
yüzdende sadece 10 günde 40kg vererek 100kg dan 59kg a düşmüştü.
Küçük Analizci
Kendisine verilen sıvı nitrik asit, sıvı tentürdiyot ve kağıt ile tablodaki işlemleri yapan
Hulisi’nin karşılaşacağı sonuçları tabloda boş bırakılan yerlere uygun olarak
doldurunuz.
İşlem
Besin
Nitrik asit
damlatıldığında
Tentürdiyot
damlatıldığında
Kağıda
sürüldüğünde
Haşlanmış yumurta
Patates
Elma
Tereyağı
Ekmek
Ayva Reçeli
Peynir
Obezite
Obezite olarak bilinen şişmanlık birçok hastalığa davetiye
. çıkarır. Başta kalp ve damar hastalıkları olmak üzere birçok
. hastalığın temelinde şişmanlık vardır.
Şişmanlığın nedenleri arasında; kişinin yaşam tarzı,
. yemeklerde kullanılan yağın özelliği, miktarı, gıdalardaki
. karbonhidrat oranı ve giderek yaygınlaşan fast food olarak
. adlandırdığımız besin türleri sayılabilir.
 Dünya’ nın en şişman insanı 635kg ile Joe Brauer Minnoch’tur.
 Kola zaralı bir içecek olmasına rağmen her gün Dünya’ da milyonlarca kutu
tüketiliyor. Tüm Dünya’ da bir ayda satılan kola kutularını tek sıra halinde üst üste
koysaydık Dünya’ dan Ay’ a kadar üç sıra yapabilirdik
DENGELİ BESLENME
İnsanlar öncelikli ihtiyacı olan besin gruplarından daha çok tüketebilirler. Ancak . .
olarak adlandırdığımız tüm besin gruplarından yeterli miktarda alma olayıdır. Aşağıda
dengeli ve sağlıklı beslenmeye uygun günlük bir yemek listesi hazırlanmıştır. Sizlerde
listeyi incelerken kendinizin birgünde aldığı besinlerle karşılaştırıp farkları not alınız.
Günlük ihtiyacınız olan besin miktarlarına göre bir besin piramidi tasarlayınız
DENGELİ BESLENME=DİYET= PERHİZ
KAHVALTI ÖĞLE YEMEĞİ AKŞAM YEMEĞİ
Meyve suyu Mercimek çorbası Tarhana çorbası
Bal Patatesli köfte Izgara balık
Yumurta Bulgur pilavı Pirinç pilavı
Ekmek Ayran Sütlaç
Zeytin Salata Meyve
Domates-Salatalık
KONUMUZU PEKİŞTİREN ÖRNEKLER
Örnek; Sabah kahvaltı yapmadan okula gelen Cavidan, kendisini halsiz hissetmekte
olup, başı dönmeye başlayınca hemşire odasına gitmiştir. Cavidan’ın kahvaltı
yapmadığını öğrenen hemşire teyzesi ilk olarak şeker vermiştir. Hemşirenin bu
davranışının nedenini açıklayınız.
Cevap;
Örnek; Maden işçisi olarak çalışan Abuzer, gün boyu aşırı enerji tüketmektedir. Buna
göre Abuzer’in beslenmesinde ençok hangi besin grubuna ağırlık vermesi gerekir?
A) Proteinler B) Yağlar C) Karbonhidratlar D) Vitaminler
Örnek; Arkadaşları ile parkta oynarken yralanan Pakize’ nin koluna dikiş atılmış ve
yarası doktorlar tarafından sarılmıştır.Biran önce iyileşmek isteyen Pakize, ençok
hangi besin grubundan besinler tüketmelidir?
A) Proteinler B) Karbonhidratlar C) Yağlar D) Vitaminler
Örnek; Bisiklet binmeyi çok seven Bestami, bisikletinin frenleri tutmayınca kaza
yapmış ve kolunu kırmıştır. Kolu alçıya alınan Bestami bir an önce alçıdan
kurtulmak için aşağıda ki yiyeceklerden hangisini daha çok tüketmelidir?
A) Ekmek B) Kabak tatlısı C) Süt D) Salata
Örnek; Cevriye’nin 4 yaşındaki kardeşi kreşe yazılmış, ancak başladıktan sonra çok sık
hastalanır olmuştur. Bu durumda Cevriye annesine kardeşi için hangi besin
gruplarının daha yararlı olacağını söyleyerek yardımcı olursa doğru davranmış olur?
A) Enerji vericiler B) Yapıcı ve onarıcılar C)Karbonhidratlar D)Düzenleyiciler
Örnek; Üç kişiye ait günlük yemek listeleri verilmiştir. Bu listeler ile verilen bireyleri
doğru bir şekilde eşleştirip, nedenlerini yazınız.
a)5.Sınıf öğrencisi 1.Liste;Sabah,süt,peynir,yumurta,domates,ekmek
Öğle,köfte,mercimek,muz,ayran,sütlaç
Akşam,kıymalı nohut,kereviz,yoğurt
b)Profesyonel futbolcu 2.Liste;Sabah,gözleme,bal,zeytin,ekmek
Öğle,makarna,köfte,patetes,kiraz
Akşam,nohut,pilav,salata,baklava
3.Liste;Sabah,süt,zeytin,kuru kayısı,ceviz
c)Yeni yürümeye başlayan çocuk Öğle,sebze çorbası,kuzu şiş,cacık
Akşam,kuru fasülye,pilav,salata
Besin maddelerini satın almadan önce bunlara dikkat!
1. Ambalajı yırtık yada yıpranmış ürünlerden uzak durmalıyız.
2. Son kullanma tarihi geçmiş ürünleri almamalıyız.
3. Katkı maddesi içerip içermediğine dikkat etmaliyiz.
4. İlgili bakanlığın onayının olup olmadığını incelemeliyiz.
5. Türk Standartları Enstitüsü (TSE) damgası bulunmayan ürünleri kullanmamalıyız.
6. Mümkün olduğunca yerli ve kendi yörenizden ürünler tercih etmeliyiz.
7. Ürün ambalajının çevreye verdiği zararı en aza indirmek için geri dönüşüm işareti
bulunan ürünleri kullanmalıyız.
8. Üretim tarihine bakarak mümkün olduğunca taze ürünleri tercih etmeliyiz.
NOT; Besin maddeleri ile ilgili sorun yaşadığımızda ‘’Alo Gıda 174’’ danışma hattını
arayıp yardım alabiliriz.
SİNDİRİM
Aldığımız besinler, kan sayesinde tüm vücudumuzdaki hücrelere ulaştırılır ve
hücreler tarafından kullanılır. Ancak bu besinler kanımızın taşıyabilmeceğinden çok
daha büyük yapılıdır. Besinlerin kana karışabilecek kadar küçük parçalara ayrılması
işlemine . . denir. Bu olay düşündüğümüzden çok daha zordur,
bu nedenle besinler birçok organ ve yapının işbirliği içerisinde çalışmasıyla sindirilir.
Sindirimde görevli organ ve yapıların tümünün birden
. oluşturduğu sisteme sindirim sistemi denir.
<iframe width="650" height="365"
src="http://www.hemensaglik.com/embed/sin
dirim-sistemi" frameborder="0"
scrolling="no"></iframe>
Sindirimde Görevli Yapı ve Organlar
1-Ağız; Sindirimin başladığı yerdir. Aldığımız besinler ağızda bulunan tükürük sıvısı ile
. ıslatılıp yumuşatılır. Ayrıca ağzımızın içinde sindirimde
görevli dişler ve dil bulunur.
Dişlerimiz; Aldığımız besinlerin daha küçük parçalara
ayrılmasını sağlar. Dişlerimiz farklı şekil ve görevlere
sahiptir.
DİŞLERİMİZ; Kesici dişler: 8 adettir.
Parçalayıcı Köpek dişleri: 4 adettir.
Ezici Azı dişleri:16 + 4=20 adettir
yirmilik (akıl) dişleri
Dil; Tad almamızı sağlarken, ağzımızın içinde kürek görevi yaparak besinleri yutağa
aktarır.
2-Yutak; Burada sindirim gerçekleşmez. Yutağın görevi
besineri yemek borusuna iletmektir.
3-Yemek Borusu; İç yüzeyi kaygan mukusla kaplıdır. Bu
sayede besinler yemek borusundan rahatça geçebilir.
Ayrıca yılansı hareketi ile besinleri mideye aktarır. Yemek
borusunun görevi sadece besinleri mideye iletmektir bu
yüzden sindirim yapmaz.
4-Mide; Kasılıp gevşeyerek ve salgıladığı öz suyu (mide
asidi) sayesinde besinleri iyice parçalayıp bulamaç haline
getirir. Mide sıvısı besinleri sindirirken besinlerle birlikte
vücuda giren mikropların öldürülmesinde de etkilidir.
5-İnce Bağırsak; Sindirim sisteminin en uzun organıdır.
Yaklaşık 8m boyunda kıvrımlı bir yapıdadır. Enzimlerle
besinlerin tamamen parçalandığı ve emilerek kana
aktarıldığı kısımdır. Sindirim burada sona erer ve kalan
atıklar kalın bağırsağa aktarılır.
6-Kalın Bağırsak; Kalın bağırsakta sindirim olmaz. Sindirilmeyen besin atıkları
burada süzülerek içindeki fazla su, mineral ve vitaminler sindirime uğramadan kana
geçer. Kalan artıklar anüse aktarılır.
Not: Çeşitli nedenlerle kalın bağırsakta sindirim artıklarının süzülmesi gerekenden
daha kısa sürer ise atıklar anüse fazla sulu geçer ve bu olaya ishal adı verilirken tam
tersi durumda ise halk arasında kabız olarak bilinen olay gerçekleşir.
7-Anüs; Sindirim atıklarının vücut dışına atıldığı kalın bağırsağın son bölümüdür.
Karaciğer ve Pankreas; Karaciğer ve pankreas sindirim sistemi organlarından
olmasada salgıladıkları sindirim enzimleri ile sindirime yardımcı olan önemli
organlardır.
Yandaki şekilde her harf ayrı bir sindirim
organını göstermektedir. Harfleri listedeki
organ isimleri ile eşleştirerek yandaki
boşluklara yazın.
A………………………………………………
B…………………………………………………
C………………………………………………
D…………………………………………………
E………………………………………………
F…………………………………………………
G………………………………………………
H………………………………………………
I………………………………………………
Sindirim Sistemimizin Sağlığı İçin Dikkat Etmemiz Gerekenler
1. Besinlerimizin temizliğine dikkat etmeliyiz
2. Besinlerimizi iyice çiğnemeden yutmamalıyız
3. Diş sağlığımıza özen göstermeliyiz
4. Sigara ve alkol gibi maddelerden uzak durmalıyız
5. Dengeli beslenmeye özen göstermeliyiz
6. Aşırı sıcak soğuk yada asitli maddelerin tüketimine dikkat etmeliyiz
 Bazı sindirim sistemi rahatsızlıkları aşağıda verilmiştir. Sizlerde bu hastalıkları
araştırıp ailenizde bu tür bir rahatsızlık yaşamış olanlar varmı araştırınız
A) Ülser D) Gastrit
B) Kolera E) Reflü
C) Tifo
Etkinlik;
Besinlerin sindirimi ile ilgili verilen cümlelerin karşısındaki kutucuklara gerekli
işaretlemeleri yapınız
DOĞRU YANLIŞ
1) Besinler yutakta sindirime uğrar
2) Azı dişleri yiyecekleri koparır, parçalar ve ezer
3) Sindirim sonunda oluşan atık maddelere dışkı denir
4) Besinler sindirimi tamamlandıktan sonra midede kana geçer
5) Kalın bağırsakta sindirim gerçekleşmez
6) Sindirim, ağız, yutak ve midede gerçekleşir
Etkinlik; Bir parça köftenin yaklaşık 35 saat sürecek yolculuğu karışık olarak
verilmiştir. Yanda verilen sindirim sistemi üzerindeki harflerle verilmiş organları
gerçekleştirdiği olaylarla doğru bir şekilde eşleştiriniz.
( ) 1. Sindirilen besinlerin emilerek kana geçmesi
( ) 2. Besinlerin tükürükle ıslatılması
( ) 3. Bir süre besinleri bekleterek bazılarının sindirilmesi
( ) 4. Besinlerin mideye iletilmesi
( ) 5. Fazla suyunda emilmesi ile besin atıklarının oluşması
BOŞALTIM
Canlılar, hayatlarını sürdürebilmek için beslenir ve solunum yapar. Ancak vüvuda
alınan maddelerin tamamı yararlı ve gerekli olmayabilir. Vücudumuzda gerçekleşen
metabolik faaliyetler sonucu oluşan artık ve zehirli maddelere ATIK MADDE denir.
Atık maddeler, katı, sıvı yada gaz halde bulunabilir. Bu maddelerin vücuttan
uzaklaştırılmasına BOŞALTIM adı verilir. Atık maddelerin boşaltılmasında bir çok
organ görev alır. Bu organlar ve görevleri aşağıdaki listede verilmiştir.
ORGAN BOŞALTIM ŞEKLİ BOŞALTIM MADDELERİ
1. Akciğer Nefes vererek Su buharı + Karbondioksit
2. Deri Terleme yaparak Tuz + Mineral + Su
3. Kalın bağırsak Dışkılama Sindirim artığı + Su
4. Böbrekler İdrar oluşturarak Üre + Ürik asit + Mineral + Su
BOŞALTIM
 Karaciğer vücuttan herhangi bir madde atmaz ancak vücudumuzda oluşan ve
çok zehirli bir madde olan amonyak, karaciğer tarafından daha az zararlı üre ve ürik
asite dönüştürülür. Bu sayede boşaltıma katkı sağlar.
 Organlardan uzaklaştırılan maddelere dikkatli bakacak olursak ,’’ boşaltım için en
önemli madde sudur’’ cümlesini kurabiliriz.
 Boşaltım sistemi olarak adlandırdığımız sistemde yalnızca idrar oluşumunu
sağlayan sistemi göz önüne alırız. Diğer boşaltım yapan organların tümü ve karaciğer
boşaltıma yardımcı organlar olarak adlandırılır.
BOŞALTIM SİSTEMİ
Belimizin sağında ve solunda iki adet böbrek bulunur.
Böbreklerimiz vücudumuzun arıtma tesisidir diyebiliriz.
Tüm vücudu dolaşan kan, vücudun her yerinden zehirli
ve atık maddeleri toplayıp böbreklerimize gelir.
Böreklerimiz yapısında milyonlarca bulunan özel
hücreler sayesinde kanın içindeki zehirli ve atık
maddeleri süzerek kanımızı temizler. Böylece kan
sağlıklı bir şekilde işlevine devam eder.
Böbrekler tarafından kandan süzülerek alınan atık
maddeler idrarı oluşturur. Böbrekte oluşan idrar, idrar
kanalı (üreter) ile idrar kesesine (mesaneye) gelir. İdrar
kesesinde biriken idrar, idrar borusu (üretra) ile vücut
dışına atılır.
Boşaltım Sistemimizin Sağlığı
Vücudumuzdaki tüm organlar gibi boşaltım sistemimizi oluşturan organlarımızın
da sağlığı için dikkat etmemiz gereken bazı kurallar vardır;
1) Sağlıklı ve dengeli beslenmeliyiz.
2) Aldığımız besin ve içtiğimiz suların temiz olmasına özen göstermeliyiz.
3) Deri ve vücut temizliğimiz için sık sık banyo yapmalıyız.
4) Günlük en az iki litre (sıcaklık arttıkça daha da fazla) su içmeliyiz.
5) Aşırı tuzlu ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmalıyız.
6) Uzun süre idrarımızı tutmamalıyız.
Bazı boşaltım sistemi rahatsızlıkları;
1. Böbrek Taşı; Böbreklerde bazı minerallerin birikmesiyle oluşur. Çok
Şiddetli ağrılara neden olur. Tedavi edilmez ise daha büyük sorunlara
neden olabilir.Ultrason cihazı yada farklı yöntemlerin yardımıyla
Vücuttan uzaklaştırılır.
Ultrason Cihazı; Ses dalgaları yayan bir araçtır. Ses enerjisinden ve sesin yankı
özelliğinden yararlanarak çalışır. Vücudumuzun içinin görüntülenmesinde kullanıldığı
gibi böbrek taşlarının kırılmasında da kullanılabilir.
2. Böbrek Yetmezliği; Kanın böbreklerde yeteri kadar
süzülüp temizlenememesi durumudur. Böbrek yetmezliği
olan kişilerde atık maddeler vücutta birikir bu nedenle
kan basıncı artar ve giderek hayati tehlike oluşur.
Böbrek yetmezliği olan bireyler belirli aralıklarla
diyaliz makinesine bağlanarak kanının temizlenmesini
sağlasalar da sağlıklarına kavuşmazlar. Kesin tedavi için
böbrek nakline ihtiyaçları vardır. Diyaliz Makinesi
 Organ nakli hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Bu konuda ailenizin ve
çevrenizdekilerin de görüşlerinden yaralanarak daha derin bilgi sahibi olabilirsiniz.
SİGARANIN ZARARLARI
Sigara dumanında binlerce türde zararlı madde vardır. Sigara içen insanlar
sigara dumanıyla birlikte bu zararlı maddeleri akciğerlerine alırlar. Sigarada bulunan
nikotin maddesi bağımlılık yapar. Birçok kişinin yanlış olduğunu bildiği halde
sigaraya devam etme nedenide bu maddedir. Ayrıca sigara içmediği halde sigara
içilen ortamlarda bulunan kişilere pasif içici adı verilir. Pasif içiciler de sigaradan
zarar görür.
Sigara daha çok solunum yollarına zarar verse de tüm vücutta sigaranın
olumsuz etkilerini görmek mümkündür. Sigar, dudak, gırtlak, soluk borusu ve
akciğer kanserine neden olur. Ayrıca cildin erken yaşlanmasını sağlar.
NOT; Sizlerde sigara bıraktırma hattı 171 i arayarak sevdiklerinizin sigaradan
kurtulmasına yardımcı olabilirsiniz.
ALKOLÜN ZARARLARI
Alkol bağımlılık yapıcı maddelerden biridir. Alkol kullanımı bireylerin sağlığı ile
birlikte ailevi, toplumsal ve sosyal bir çok soruna neden olur. Alkol kullanan kişler
davranışlarını kontrol edemez ve bir süre sonra çevrelerine zarar verirler. Alkolün
zararlarından birkaçını şöyle sıralayabiliriz,
* Karciğeri tahrip eder, bu nedenle karaciğer hastalıkları ve sirozun en önemli
nedenleri arasındadır.
* Beyni ve sinirleri etkiler, geçici hafıza kaybına ve denge problemlerinin
oluşmasına neden olur.
* Kalp ritmini olumsuz etkiler ve çalışma temposunu bozar.
Lütfen sizlerde sevdiklerinize yardımcı olun...
ÜNİTEMİZİ TEKRAR EDELİM
1. Bir günlük beslenmesi,
Sabah: Bal, peynir, reçel, ekmek,çay
Öğle: Pilav, yoğurt, baklava
Akşam: Patatesli börek, kola
şeklinde olan Kıvanç, hangi besin içeriğinden daha fazla almış olur?
A) Protein B) Karbonhidrat C) Vitamin D) Mineral
ÜNİTEMİZİ TEKRAR EDELİM
2. Dengeli beslenmeye göre besin piramidinin en alt ve en üst
basamaklarında hangi besin grupları gelmelidir?
En Alt En Üst
A) Et ürünleri Süt ürünleri
B) Meyveler Tahıllar
C) Tahıllar Tatlılar
D) Sebzeler Et ürünleri
3. Dişlerimizle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
A) Sağlıklı ve yetişkin bir insanda 28 diş bulunur
B) Süt dişlerimizi ömür boyu taşırız
C) Kalıcı dişlerimiz çürüyünce yerine yenileri çıkmaz
D) Köpek dişlerimiz besinlerin ezilmesinden ve öğütülmesinden sorumludur
4. Altı yaşında bir çocuğun en öndeki dişinin yerine çıkacak diş, aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Süt dişi B) Köpek dişi C) Kesici diş D) Azı dişi
5. Aşağıdaki organlardan hangisi doğrudan yada dolaylı olarak boşaltıma katkı
sağlamaz?
A) Deri B) Böbrek C) Akciğer D) Yutak
6.
Yandaki şekilde boşaltımda görevli yapı ve organlar verilmiştir.
. Verilen yapı ve organlardan hangisi kanın süzülerek atık
. maddelerden arındırıldığı yerdir?
A) Böbrek B) Üreter
C) İdrar Kesesi D) Üretra
7. Tenefüste simit yemiş olan bir öğrencinin sindirim sisteminde gerçekleşen olaylarla
ilgili verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Simidi koparırken azı dişlerimizi kullanırız
B) Simit parçası tükürükle yumuşatılır
C) Midemiz simit parçasını bir süre depolar
D) Kalın bağırsakların sonundaki anüsten,simidin sindirilmeyen kısmı bir miktar su
ile dişarı atılır
8. Aşağıdaki hastalıklardan hangisinin oluşmasında, sigaranın etkisi yoktur?
A)Akciğer kanseri B)Damar tıkanıklığı C)Kızamık D)Gırtlak kanseri
9. Alkolle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Bağımlılık yaratabilir
B) Ruhsal bozukluklara neden olabilir
C) Hamilelerin ve bebeklerinin sağlığını olumsuz etkiler
D) Kesinlikle vücutta kalıcı hasara neden olmaz
10. Vücudumuzda yıpranan ve yaralanan dokuların onarımında, aşağıdakilerden
hangisi görevlidir?
A) Yağ B) Protein C) Karbonhidrat D) Vitaminler
11. Yanda verilen nitrik asit ve
tentürdiyotu kullanan bir öğrenci,
K tüpüne nitrik asit damlattığında
K L tüpteki besinin rengi sarıya
Nitrik asit ve tentürdiyot dönüyor. L tüpüne tentürdiyot
damlattığında tüpteki besinin rengi
değişmiyor.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi kesin doğrudur?
A)K tüpünde patetes olabilir
B)L tüpünde ekmek olabilir
C)K tüpünde yağ vardır
D)L tüpünde karbonhidrat bulunmaz
12.Kış uykusuna yatan hayvanların enerji ihtiyacını karşılayan ve vücut sıcaklığını
koruyan besin aşağıdakilerden hangisidir?
A)Yağ B)Karbonhidrat C)Protein D)Vitamin
13.Yandaki tabloda dört besin maddesinin
bin gramında bulunan karbonhidrat, protein,
yağ miktarları verilmiştir.
Buna göre numaralanmış besinlerden hangisi,
makarna olabilir.
A) I B) II
C) III D) IV
Besin Karbonhidrat Protein Yağ
I 758 gr 105gr 3gr
II 35gr 82gr 28gr
III 10gr 12gr 205gr
IV 81gr 105gr 2gr
14.Aşağıdakilerden hangisi, besin maddelerinin sindirime uğramasının asıl nedenidir?
A)Parçalanmış besinlerin taşınmasının kolay olması
B)Yemek borusundan büyük besinlerin geçememesi
C)Midenin yanlızca küçük besinleri depolayabilmesi
D)Ancak küçük parçalara ayrılmış besinlerin kana geçebilmesi
15.Boşaltım sistemimiz ile ilgili;
I. İdrar kesesi, idrarı kısa bir süre depolar.
II. İdrar borusu, böbreklerle idrar kesesi arasındadır.
III. İdrar kanalı, idrarın dışarı atılmasını sağlar.
verilen bilgilerden hangisi yada hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I,II ve III
5. Sınıf Fen Bilimleri 1. Ünite Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim

More Related Content

What's hot

Besi̇nler ve dengeli̇ beslenme
Besi̇nler ve dengeli̇ beslenmeBesi̇nler ve dengeli̇ beslenme
Besi̇nler ve dengeli̇ beslenmeSema Şanlı
 
Geli̇şi̇mi̇mi̇zde baklagi̇lleri̇n rolü genç
Geli̇şi̇mi̇mi̇zde baklagi̇lleri̇n rolü   gençGeli̇şi̇mi̇mi̇zde baklagi̇lleri̇n rolü   genç
Geli̇şi̇mi̇mi̇zde baklagi̇lleri̇n rolü gençUğur Macit
 
Ilköğretim çocukları i̇çin sağlıklı beslenme [t.c. sağlık bakanlığı] haytar.n...
Ilköğretim çocukları i̇çin sağlıklı beslenme [t.c. sağlık bakanlığı] haytar.n...Ilköğretim çocukları i̇çin sağlıklı beslenme [t.c. sağlık bakanlığı] haytar.n...
Ilköğretim çocukları i̇çin sağlıklı beslenme [t.c. sağlık bakanlığı] haytar.n...University of Uludag
 
Duygu sunum
Duygu sunumDuygu sunum
Duygu sunumDUYGU
 
Okul Çağı Çocuklarında Beslenme
Okul Çağı Çocuklarında Beslenme Okul Çağı Çocuklarında Beslenme
Okul Çağı Çocuklarında Beslenme Aybüke Subaşıoğlu
 
Beslenme ilkeleri
Beslenme ilkeleriBeslenme ilkeleri
Beslenme ilkeleriademkr61
 
Okul çağı beslenmesi [afyonkarahisar i̇l sağlık müdürlüğü] haytar.net [power ...
Okul çağı beslenmesi [afyonkarahisar i̇l sağlık müdürlüğü] haytar.net [power ...Okul çağı beslenmesi [afyonkarahisar i̇l sağlık müdürlüğü] haytar.net [power ...
Okul çağı beslenmesi [afyonkarahisar i̇l sağlık müdürlüğü] haytar.net [power ...University of Uludag
 
Kanatlı hakkında hurafelere cevap
Kanatlı hakkında hurafelere cevapKanatlı hakkında hurafelere cevap
Kanatlı hakkında hurafelere cevapMUSTAFA TAYAR
 
üRünler ne işe yarar
üRünler ne işe yararüRünler ne işe yarar
üRünler ne işe yararKemalPasali
 
ilkokul çocuklarında sağlıklı beslenme
ilkokul çocuklarında sağlıklı beslenmeilkokul çocuklarında sağlıklı beslenme
ilkokul çocuklarında sağlıklı beslenmeBegümhan Ömeroğlu Yel
 
Sağlık personeline yönelik 0-5 yaş arası çocuklarda beslenme eğitimi
Sağlık personeline yönelik 0-5 yaş arası çocuklarda beslenme eğitimiSağlık personeline yönelik 0-5 yaş arası çocuklarda beslenme eğitimi
Sağlık personeline yönelik 0-5 yaş arası çocuklarda beslenme eğitimigökcen iplikçi
 

What's hot (20)

Konu1
Konu1Konu1
Konu1
 
Besi̇nler ve dengeli̇ beslenme
Besi̇nler ve dengeli̇ beslenmeBesi̇nler ve dengeli̇ beslenme
Besi̇nler ve dengeli̇ beslenme
 
Geli̇şi̇mi̇mi̇zde baklagi̇lleri̇n rolü genç
Geli̇şi̇mi̇mi̇zde baklagi̇lleri̇n rolü   gençGeli̇şi̇mi̇mi̇zde baklagi̇lleri̇n rolü   genç
Geli̇şi̇mi̇mi̇zde baklagi̇lleri̇n rolü genç
 
Slideshare
SlideshareSlideshare
Slideshare
 
Ilköğretim çocukları i̇çin sağlıklı beslenme [t.c. sağlık bakanlığı] haytar.n...
Ilköğretim çocukları i̇çin sağlıklı beslenme [t.c. sağlık bakanlığı] haytar.n...Ilköğretim çocukları i̇çin sağlıklı beslenme [t.c. sağlık bakanlığı] haytar.n...
Ilköğretim çocukları i̇çin sağlıklı beslenme [t.c. sağlık bakanlığı] haytar.n...
 
okul öncesi dönemde beslenme
okul öncesi dönemde beslenme okul öncesi dönemde beslenme
okul öncesi dönemde beslenme
 
Duygu sunum
Duygu sunumDuygu sunum
Duygu sunum
 
Yumurta ve Sağlık
Yumurta ve SağlıkYumurta ve Sağlık
Yumurta ve Sağlık
 
Yumurta el kitabı
Yumurta el  kitabıYumurta el  kitabı
Yumurta el kitabı
 
Okul Çağı Çocuklarında Beslenme
Okul Çağı Çocuklarında Beslenme Okul Çağı Çocuklarında Beslenme
Okul Çağı Çocuklarında Beslenme
 
Sunu okul sütü
Sunu okul sütüSunu okul sütü
Sunu okul sütü
 
Beslenme ilkeleri
Beslenme ilkeleriBeslenme ilkeleri
Beslenme ilkeleri
 
Okul çağı beslenmesi [afyonkarahisar i̇l sağlık müdürlüğü] haytar.net [power ...
Okul çağı beslenmesi [afyonkarahisar i̇l sağlık müdürlüğü] haytar.net [power ...Okul çağı beslenmesi [afyonkarahisar i̇l sağlık müdürlüğü] haytar.net [power ...
Okul çağı beslenmesi [afyonkarahisar i̇l sağlık müdürlüğü] haytar.net [power ...
 
Vitaminler
VitaminlerVitaminler
Vitaminler
 
Kanatlı hakkında hurafelere cevap
Kanatlı hakkında hurafelere cevapKanatlı hakkında hurafelere cevap
Kanatlı hakkında hurafelere cevap
 
Adölesan dönemde sağlıklı beslenme
Adölesan dönemde sağlıklı beslenmeAdölesan dönemde sağlıklı beslenme
Adölesan dönemde sağlıklı beslenme
 
üRünler ne işe yarar
üRünler ne işe yararüRünler ne işe yarar
üRünler ne işe yarar
 
ilkokul çocuklarında sağlıklı beslenme
ilkokul çocuklarında sağlıklı beslenmeilkokul çocuklarında sağlıklı beslenme
ilkokul çocuklarında sağlıklı beslenme
 
Beslenme
Beslenme Beslenme
Beslenme
 
Sağlık personeline yönelik 0-5 yaş arası çocuklarda beslenme eğitimi
Sağlık personeline yönelik 0-5 yaş arası çocuklarda beslenme eğitimiSağlık personeline yönelik 0-5 yaş arası çocuklarda beslenme eğitimi
Sağlık personeline yönelik 0-5 yaş arası çocuklarda beslenme eğitimi
 

Viewers also liked

5. Sınıf Fen Bilimleri 5. Ünite Canlılar Dünyasını Gezelim Tanıyalım
5. Sınıf Fen Bilimleri 5. Ünite Canlılar Dünyasını Gezelim Tanıyalım5. Sınıf Fen Bilimleri 5. Ünite Canlılar Dünyasını Gezelim Tanıyalım
5. Sınıf Fen Bilimleri 5. Ünite Canlılar Dünyasını Gezelim Tanıyalımenesulusoy
 
Canlılar dünyasını gezelim tanıyalım sunu
Canlılar dünyasını gezelim tanıyalım sunuCanlılar dünyasını gezelim tanıyalım sunu
Canlılar dünyasını gezelim tanıyalım sunumrv34
 
Canlılar Dünyası Slayt
Canlılar Dünyası SlaytCanlılar Dünyası Slayt
Canlılar Dünyası Slaytgamzec61
 
canlılar dünyasını tanıyalım, gezelim power point sunusu
canlılar dünyasını tanıyalım, gezelim power point sunusucanlılar dünyasını tanıyalım, gezelim power point sunusu
canlılar dünyasını tanıyalım, gezelim power point sunusuebru dirice
 
Madde Ve Ozellikleri
Madde Ve OzellikleriMadde Ve Ozellikleri
Madde Ve Ozelliklerikerimabdullah
 
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇Galip Berksoy
 
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇Galip Berksoy
 
6. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Tanecikli Yapısı
6. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Tanecikli Yapısı6. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Tanecikli Yapısı
6. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Tanecikli Yapısıenesulusoy
 
5. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Değişimi
5. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Değişimi5. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Değişimi
5. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Değişimienesulusoy
 
Doğa ve canlilar
Doğa ve canlilarDoğa ve canlilar
Doğa ve canlilaresragunen
 

Viewers also liked (12)

5. Sınıf Fen Bilimleri 5. Ünite Canlılar Dünyasını Gezelim Tanıyalım
5. Sınıf Fen Bilimleri 5. Ünite Canlılar Dünyasını Gezelim Tanıyalım5. Sınıf Fen Bilimleri 5. Ünite Canlılar Dünyasını Gezelim Tanıyalım
5. Sınıf Fen Bilimleri 5. Ünite Canlılar Dünyasını Gezelim Tanıyalım
 
Canlılar dünyasını gezelim tanıyalım sunu
Canlılar dünyasını gezelim tanıyalım sunuCanlılar dünyasını gezelim tanıyalım sunu
Canlılar dünyasını gezelim tanıyalım sunu
 
Canlılar Dünyası Slayt
Canlılar Dünyası SlaytCanlılar Dünyası Slayt
Canlılar Dünyası Slayt
 
canlılar dünyasını tanıyalım, gezelim power point sunusu
canlılar dünyasını tanıyalım, gezelim power point sunusucanlılar dünyasını tanıyalım, gezelim power point sunusu
canlılar dünyasını tanıyalım, gezelim power point sunusu
 
Madde Ve Ozellikleri
Madde Ve OzellikleriMadde Ve Ozellikleri
Madde Ve Ozellikleri
 
Maddenin tnnmasi
Maddenin tnnmasiMaddenin tnnmasi
Maddenin tnnmasi
 
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇
 
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇
Maddeleri̇n ayirt edi̇ci̇ özelli̇kleri̇
 
6. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Tanecikli Yapısı
6. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Tanecikli Yapısı6. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Tanecikli Yapısı
6. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Tanecikli Yapısı
 
5. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Değişimi
5. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Değişimi5. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Değişimi
5. Sınıf Fen Bilimleri 3. Ünite Maddenin Değişimi
 
Doğa ve canlilar
Doğa ve canlilarDoğa ve canlilar
Doğa ve canlilar
 
Intro to fungi
Intro to fungiIntro to fungi
Intro to fungi
 

Similar to 5. Sınıf Fen Bilimleri 1. Ünite Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim

Nutrition of Children (Turkish Ministry of Health)
Nutrition of Children (Turkish Ministry of Health) Nutrition of Children (Turkish Ministry of Health)
Nutrition of Children (Turkish Ministry of Health) Hande Ilalan
 
1-OKUL ÖNCESİ BESLENME SUNUMU.ppt
1-OKUL ÖNCESİ BESLENME SUNUMU.ppt1-OKUL ÖNCESİ BESLENME SUNUMU.ppt
1-OKUL ÖNCESİ BESLENME SUNUMU.pptTuenan1
 
Anne Sütü -ve-0-1-yaş-bebek-beslenmesi
Anne Sütü -ve-0-1-yaş-bebek-beslenmesiAnne Sütü -ve-0-1-yaş-bebek-beslenmesi
Anne Sütü -ve-0-1-yaş-bebek-beslenmesiSerdar Yanıker
 
Okul öncesi çocukların beslenmesi
Okul öncesi çocukların beslenmesiOkul öncesi çocukların beslenmesi
Okul öncesi çocukların beslenmesiTuğçe Önal
 
Haydi̇i̇i̇ çocuklar dengeli besleneli̇mmmmm 
Haydi̇i̇i̇ çocuklar dengeli besleneli̇mmmmm   Haydi̇i̇i̇ çocuklar dengeli besleneli̇mmmmm   
Haydi̇i̇i̇ çocuklar dengeli besleneli̇mmmmm rumeysamaraba
 
Luigi gratton 2012_extravaganza_istanbul_egitim_sunumu
Luigi gratton 2012_extravaganza_istanbul_egitim_sunumuLuigi gratton 2012_extravaganza_istanbul_egitim_sunumu
Luigi gratton 2012_extravaganza_istanbul_egitim_sunumuKemalPasali
 
Iaa SüT Sunumu
Iaa SüT SunumuIaa SüT Sunumu
Iaa SüT Sunumusedar
 
Iaa SüT Sunumu
Iaa SüT SunumuIaa SüT Sunumu
Iaa SüT Sunumuh.zengin
 
Gebelikte beslenme
Gebelikte beslenme Gebelikte beslenme
Gebelikte beslenme zakoren
 
Beslenmeye Giriş-1.pptx
Beslenmeye Giriş-1.pptxBeslenmeye Giriş-1.pptx
Beslenmeye Giriş-1.pptxSerkanBentli1
 
Dengeli beslenme
Dengeli beslenmeDengeli beslenme
Dengeli beslenmeMutlu
 
Kilo Kontrolü Uzmanlığı-Ders 4.pdf
Kilo Kontrolü Uzmanlığı-Ders 4.pdfKilo Kontrolü Uzmanlığı-Ders 4.pdf
Kilo Kontrolü Uzmanlığı-Ders 4.pdfSeyfettinColak
 
Prof.dr. Banu Çaycı sağlıklı beslenme izmit
Prof.dr. Banu Çaycı sağlıklı beslenme izmitProf.dr. Banu Çaycı sağlıklı beslenme izmit
Prof.dr. Banu Çaycı sağlıklı beslenme izmitKemalPasali
 
Hayata Dair-14 / Sağlıklı Beslenmek ve Kanserden Korunmak İçin 10 Adım
Hayata Dair-14 / Sağlıklı Beslenmek ve Kanserden Korunmak İçin 10 AdımHayata Dair-14 / Sağlıklı Beslenmek ve Kanserden Korunmak İçin 10 Adım
Hayata Dair-14 / Sağlıklı Beslenmek ve Kanserden Korunmak İçin 10 AdımHisar Intercontinental Hospital
 
Hamilelikte Sağlıklı Beslenme
Hamilelikte Sağlıklı BeslenmeHamilelikte Sağlıklı Beslenme
Hamilelikte Sağlıklı Beslenmehamileokulu
 

Similar to 5. Sınıf Fen Bilimleri 1. Ünite Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim (18)

Beslenme
BeslenmeBeslenme
Beslenme
 
Nutrition of Children (Turkish Ministry of Health)
Nutrition of Children (Turkish Ministry of Health) Nutrition of Children (Turkish Ministry of Health)
Nutrition of Children (Turkish Ministry of Health)
 
1-OKUL ÖNCESİ BESLENME SUNUMU.ppt
1-OKUL ÖNCESİ BESLENME SUNUMU.ppt1-OKUL ÖNCESİ BESLENME SUNUMU.ppt
1-OKUL ÖNCESİ BESLENME SUNUMU.ppt
 
Anne Sütü -ve-0-1-yaş-bebek-beslenmesi
Anne Sütü -ve-0-1-yaş-bebek-beslenmesiAnne Sütü -ve-0-1-yaş-bebek-beslenmesi
Anne Sütü -ve-0-1-yaş-bebek-beslenmesi
 
Okul öncesi çocukların beslenmesi
Okul öncesi çocukların beslenmesiOkul öncesi çocukların beslenmesi
Okul öncesi çocukların beslenmesi
 
Haydi̇i̇i̇ çocuklar dengeli besleneli̇mmmmm 
Haydi̇i̇i̇ çocuklar dengeli besleneli̇mmmmm   Haydi̇i̇i̇ çocuklar dengeli besleneli̇mmmmm   
Haydi̇i̇i̇ çocuklar dengeli besleneli̇mmmmm 
 
Luigi gratton 2012_extravaganza_istanbul_egitim_sunumu
Luigi gratton 2012_extravaganza_istanbul_egitim_sunumuLuigi gratton 2012_extravaganza_istanbul_egitim_sunumu
Luigi gratton 2012_extravaganza_istanbul_egitim_sunumu
 
Iaa SüT Sunumu
Iaa SüT SunumuIaa SüT Sunumu
Iaa SüT Sunumu
 
Iaa SüT Sunumu
Iaa SüT SunumuIaa SüT Sunumu
Iaa SüT Sunumu
 
Gebelikte beslenme
Gebelikte beslenme Gebelikte beslenme
Gebelikte beslenme
 
Beslenmeye Giriş-1.pptx
Beslenmeye Giriş-1.pptxBeslenmeye Giriş-1.pptx
Beslenmeye Giriş-1.pptx
 
Sağlık Asistanı Dergisi: Sayı 1
Sağlık Asistanı Dergisi: Sayı 1Sağlık Asistanı Dergisi: Sayı 1
Sağlık Asistanı Dergisi: Sayı 1
 
Dengeli beslenme
Dengeli beslenmeDengeli beslenme
Dengeli beslenme
 
Kilo Kontrolü Uzmanlığı-Ders 4.pdf
Kilo Kontrolü Uzmanlığı-Ders 4.pdfKilo Kontrolü Uzmanlığı-Ders 4.pdf
Kilo Kontrolü Uzmanlığı-Ders 4.pdf
 
Prof.dr. Banu Çaycı sağlıklı beslenme izmit
Prof.dr. Banu Çaycı sağlıklı beslenme izmitProf.dr. Banu Çaycı sağlıklı beslenme izmit
Prof.dr. Banu Çaycı sağlıklı beslenme izmit
 
Beslenme temel ilkeler 2014
Beslenme temel ilkeler 2014Beslenme temel ilkeler 2014
Beslenme temel ilkeler 2014
 
Hayata Dair-14 / Sağlıklı Beslenmek ve Kanserden Korunmak İçin 10 Adım
Hayata Dair-14 / Sağlıklı Beslenmek ve Kanserden Korunmak İçin 10 AdımHayata Dair-14 / Sağlıklı Beslenmek ve Kanserden Korunmak İçin 10 Adım
Hayata Dair-14 / Sağlıklı Beslenmek ve Kanserden Korunmak İçin 10 Adım
 
Hamilelikte Sağlıklı Beslenme
Hamilelikte Sağlıklı BeslenmeHamilelikte Sağlıklı Beslenme
Hamilelikte Sağlıklı Beslenme
 

More from enesulusoy

5. Sınıf Türkçe 5. Ünite Dünyamız ve Uzay
5. Sınıf Türkçe 5. Ünite Dünyamız ve Uzay5. Sınıf Türkçe 5. Ünite Dünyamız ve Uzay
5. Sınıf Türkçe 5. Ünite Dünyamız ve Uzayenesulusoy
 
5. Sınıf Türkçe 4. Ünite Değerlerimiz
5. Sınıf Türkçe 4. Ünite Değerlerimiz5. Sınıf Türkçe 4. Ünite Değerlerimiz
5. Sınıf Türkçe 4. Ünite Değerlerimizenesulusoy
 
5. Sınıf Türkçe 3. Ünite Sağlık ve Çevre
5. Sınıf Türkçe 3. Ünite Sağlık ve Çevre5. Sınıf Türkçe 3. Ünite Sağlık ve Çevre
5. Sınıf Türkçe 3. Ünite Sağlık ve Çevreenesulusoy
 
5. Sınıf Türkçe 2. Ünite Atatürk
5. Sınıf Türkçe 2. Ünite Atatürk5. Sınıf Türkçe 2. Ünite Atatürk
5. Sınıf Türkçe 2. Ünite Atatürkenesulusoy
 
5. Sınıf Türkçe 1. Ünite Birey ve Toplum
5. Sınıf Türkçe 1. Ünite Birey ve Toplum5. Sınıf Türkçe 1. Ünite Birey ve Toplum
5. Sınıf Türkçe 1. Ünite Birey ve Toplumenesulusoy
 
5. Sınıf Sosyal Silimler 8. Ünite Hepimizin Dünyası
5. Sınıf Sosyal Silimler 8. Ünite Hepimizin Dünyası5. Sınıf Sosyal Silimler 8. Ünite Hepimizin Dünyası
5. Sınıf Sosyal Silimler 8. Ünite Hepimizin Dünyasıenesulusoy
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 7. Ünite Yasalarımız Bizim İçin Var
5. Sınıf Sosyal Bilimler 7. Ünite Yasalarımız Bizim İçin Var5. Sınıf Sosyal Bilimler 7. Ünite Yasalarımız Bizim İçin Var
5. Sınıf Sosyal Bilimler 7. Ünite Yasalarımız Bizim İçin Varenesulusoy
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Toplum İçin Çalışanlar
5. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Toplum İçin Çalışanlar5. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Toplum İçin Çalışanlar
5. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Toplum İçin Çalışanlarenesulusoy
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 5. Ünite Gerçekleşen Düşler
5. Sınıf Sosyal Bilimler 5. Ünite Gerçekleşen Düşler5. Sınıf Sosyal Bilimler 5. Ünite Gerçekleşen Düşler
5. Sınıf Sosyal Bilimler 5. Ünite Gerçekleşen Düşlerenesulusoy
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 4. Ünite Ürettiklerimiz
5. Sınıf Sosyal Bilimler 4. Ünite Ürettiklerimiz5. Sınıf Sosyal Bilimler 4. Ünite Ürettiklerimiz
5. Sınıf Sosyal Bilimler 4. Ünite Ürettiklerimizenesulusoy
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 3. Ünite Bölgemizi Tanıyalım
5. Sınıf Sosyal Bilimler 3. Ünite Bölgemizi Tanıyalım5. Sınıf Sosyal Bilimler 3. Ünite Bölgemizi Tanıyalım
5. Sınıf Sosyal Bilimler 3. Ünite Bölgemizi Tanıyalımenesulusoy
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite Adım Adım Türkiye
5. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite Adım Adım Türkiye5. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite Adım Adım Türkiye
5. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite Adım Adım Türkiyeenesulusoy
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 1. Ünite Haklarımı Öğreniyorum
5. Sınıf Sosyal Bilimler 1. Ünite Haklarımı Öğreniyorum5. Sınıf Sosyal Bilimler 1. Ünite Haklarımı Öğreniyorum
5. Sınıf Sosyal Bilimler 1. Ünite Haklarımı Öğreniyorumenesulusoy
 
5. Sınıf Fen Bilimleri 7. Ünite Yer Kabuğunun Gizemi
5. Sınıf Fen Bilimleri 7. Ünite Yer Kabuğunun Gizemi5. Sınıf Fen Bilimleri 7. Ünite Yer Kabuğunun Gizemi
5. Sınıf Fen Bilimleri 7. Ünite Yer Kabuğunun Gizemienesulusoy
 
5. Sınıf Fen Bilimleri 6. Ünite Yaşamımızın Vazgeçilmezi Elektrik
5. Sınıf Fen Bilimleri 6. Ünite Yaşamımızın Vazgeçilmezi Elektrik5. Sınıf Fen Bilimleri 6. Ünite Yaşamımızın Vazgeçilmezi Elektrik
5. Sınıf Fen Bilimleri 6. Ünite Yaşamımızın Vazgeçilmezi Elektrikenesulusoy
 
5. Sınıf Matematik 5. Ünite Geometri ve Ölçme
5. Sınıf Matematik 5. Ünite Geometri ve Ölçme5. Sınıf Matematik 5. Ünite Geometri ve Ölçme
5. Sınıf Matematik 5. Ünite Geometri ve Ölçmeenesulusoy
 
5. Sınıf Fen Bilimleri 4. Ünite Işığın ve Sesin Yayılması
5. Sınıf Fen Bilimleri 4. Ünite Işığın ve Sesin Yayılması5. Sınıf Fen Bilimleri 4. Ünite Işığın ve Sesin Yayılması
5. Sınıf Fen Bilimleri 4. Ünite Işığın ve Sesin Yayılmasıenesulusoy
 
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 2. Konu Ondalık Sayılar
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 2. Konu Ondalık Sayılar5. Sınıf Matematik 4. Ünite 2. Konu Ondalık Sayılar
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 2. Konu Ondalık Sayılarenesulusoy
 
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 1. Konu Kesirler
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 1. Konu Kesirler5. Sınıf Matematik 4. Ünite 1. Konu Kesirler
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 1. Konu Kesirlerenesulusoy
 
5. Sınıf Fen Bilimleri 2. Ünite Kuvvet ve Hareket
5. Sınıf Fen Bilimleri 2. Ünite Kuvvet ve Hareket5. Sınıf Fen Bilimleri 2. Ünite Kuvvet ve Hareket
5. Sınıf Fen Bilimleri 2. Ünite Kuvvet ve Hareketenesulusoy
 

More from enesulusoy (20)

5. Sınıf Türkçe 5. Ünite Dünyamız ve Uzay
5. Sınıf Türkçe 5. Ünite Dünyamız ve Uzay5. Sınıf Türkçe 5. Ünite Dünyamız ve Uzay
5. Sınıf Türkçe 5. Ünite Dünyamız ve Uzay
 
5. Sınıf Türkçe 4. Ünite Değerlerimiz
5. Sınıf Türkçe 4. Ünite Değerlerimiz5. Sınıf Türkçe 4. Ünite Değerlerimiz
5. Sınıf Türkçe 4. Ünite Değerlerimiz
 
5. Sınıf Türkçe 3. Ünite Sağlık ve Çevre
5. Sınıf Türkçe 3. Ünite Sağlık ve Çevre5. Sınıf Türkçe 3. Ünite Sağlık ve Çevre
5. Sınıf Türkçe 3. Ünite Sağlık ve Çevre
 
5. Sınıf Türkçe 2. Ünite Atatürk
5. Sınıf Türkçe 2. Ünite Atatürk5. Sınıf Türkçe 2. Ünite Atatürk
5. Sınıf Türkçe 2. Ünite Atatürk
 
5. Sınıf Türkçe 1. Ünite Birey ve Toplum
5. Sınıf Türkçe 1. Ünite Birey ve Toplum5. Sınıf Türkçe 1. Ünite Birey ve Toplum
5. Sınıf Türkçe 1. Ünite Birey ve Toplum
 
5. Sınıf Sosyal Silimler 8. Ünite Hepimizin Dünyası
5. Sınıf Sosyal Silimler 8. Ünite Hepimizin Dünyası5. Sınıf Sosyal Silimler 8. Ünite Hepimizin Dünyası
5. Sınıf Sosyal Silimler 8. Ünite Hepimizin Dünyası
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 7. Ünite Yasalarımız Bizim İçin Var
5. Sınıf Sosyal Bilimler 7. Ünite Yasalarımız Bizim İçin Var5. Sınıf Sosyal Bilimler 7. Ünite Yasalarımız Bizim İçin Var
5. Sınıf Sosyal Bilimler 7. Ünite Yasalarımız Bizim İçin Var
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Toplum İçin Çalışanlar
5. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Toplum İçin Çalışanlar5. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Toplum İçin Çalışanlar
5. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Toplum İçin Çalışanlar
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 5. Ünite Gerçekleşen Düşler
5. Sınıf Sosyal Bilimler 5. Ünite Gerçekleşen Düşler5. Sınıf Sosyal Bilimler 5. Ünite Gerçekleşen Düşler
5. Sınıf Sosyal Bilimler 5. Ünite Gerçekleşen Düşler
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 4. Ünite Ürettiklerimiz
5. Sınıf Sosyal Bilimler 4. Ünite Ürettiklerimiz5. Sınıf Sosyal Bilimler 4. Ünite Ürettiklerimiz
5. Sınıf Sosyal Bilimler 4. Ünite Ürettiklerimiz
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 3. Ünite Bölgemizi Tanıyalım
5. Sınıf Sosyal Bilimler 3. Ünite Bölgemizi Tanıyalım5. Sınıf Sosyal Bilimler 3. Ünite Bölgemizi Tanıyalım
5. Sınıf Sosyal Bilimler 3. Ünite Bölgemizi Tanıyalım
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite Adım Adım Türkiye
5. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite Adım Adım Türkiye5. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite Adım Adım Türkiye
5. Sınıf Sosyal Bilimler 2. Ünite Adım Adım Türkiye
 
5. Sınıf Sosyal Bilimler 1. Ünite Haklarımı Öğreniyorum
5. Sınıf Sosyal Bilimler 1. Ünite Haklarımı Öğreniyorum5. Sınıf Sosyal Bilimler 1. Ünite Haklarımı Öğreniyorum
5. Sınıf Sosyal Bilimler 1. Ünite Haklarımı Öğreniyorum
 
5. Sınıf Fen Bilimleri 7. Ünite Yer Kabuğunun Gizemi
5. Sınıf Fen Bilimleri 7. Ünite Yer Kabuğunun Gizemi5. Sınıf Fen Bilimleri 7. Ünite Yer Kabuğunun Gizemi
5. Sınıf Fen Bilimleri 7. Ünite Yer Kabuğunun Gizemi
 
5. Sınıf Fen Bilimleri 6. Ünite Yaşamımızın Vazgeçilmezi Elektrik
5. Sınıf Fen Bilimleri 6. Ünite Yaşamımızın Vazgeçilmezi Elektrik5. Sınıf Fen Bilimleri 6. Ünite Yaşamımızın Vazgeçilmezi Elektrik
5. Sınıf Fen Bilimleri 6. Ünite Yaşamımızın Vazgeçilmezi Elektrik
 
5. Sınıf Matematik 5. Ünite Geometri ve Ölçme
5. Sınıf Matematik 5. Ünite Geometri ve Ölçme5. Sınıf Matematik 5. Ünite Geometri ve Ölçme
5. Sınıf Matematik 5. Ünite Geometri ve Ölçme
 
5. Sınıf Fen Bilimleri 4. Ünite Işığın ve Sesin Yayılması
5. Sınıf Fen Bilimleri 4. Ünite Işığın ve Sesin Yayılması5. Sınıf Fen Bilimleri 4. Ünite Işığın ve Sesin Yayılması
5. Sınıf Fen Bilimleri 4. Ünite Işığın ve Sesin Yayılması
 
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 2. Konu Ondalık Sayılar
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 2. Konu Ondalık Sayılar5. Sınıf Matematik 4. Ünite 2. Konu Ondalık Sayılar
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 2. Konu Ondalık Sayılar
 
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 1. Konu Kesirler
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 1. Konu Kesirler5. Sınıf Matematik 4. Ünite 1. Konu Kesirler
5. Sınıf Matematik 4. Ünite 1. Konu Kesirler
 
5. Sınıf Fen Bilimleri 2. Ünite Kuvvet ve Hareket
5. Sınıf Fen Bilimleri 2. Ünite Kuvvet ve Hareket5. Sınıf Fen Bilimleri 2. Ünite Kuvvet ve Hareket
5. Sınıf Fen Bilimleri 2. Ünite Kuvvet ve Hareket
 

5. Sınıf Fen Bilimleri 1. Ünite Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim

  • 1. 5. SINIF FEN BİLİMLERİ 1.ÜNİTE Vücudumuz Bilmecesini Çözelim
  • 2. Besinlerimiz Tüm bunlar sizce neden gerekli? ‘’ Hayatımızı sürdürebilmemiz için’’
  • 3. Dünya’daki tüm canlıların hayatlarını sürdürebilmeleri ve yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmeleri aldıkları besinlere bağlıdır. Besinlerimizi farklı şekillerde gruplara ayırabiliriz. Örneğin; Aldığımız besinleri kaynağına göre iki gruba ayırabiliriz BESİNLER Hayvansal Kaynaklı Besinler Bitkisel Kaynaklı Besinler
  • 4.
  • 5. Besinlerimizi içeriklerine göre sınıflandıracak olursak 6 gruba ayırabiliriz 1. Proteinler; Et ve süt ürünleri, yumurta gibi hayvansal kaynaklı besinlerin . yanında baklagiller, tahıllar gibi bitkisel kaynaklı proteinlerde vardır. . Proteinler öncelikle büyüyüp gelişmemize, yaralarımızın onarılmasına . ayrıca vücut direncimizi arttırarak hastalıklardan korunmamızı sağlar. . Proteinlerin üzerine nitrik asit damlatılır ise sarı renk oluşur. 2. Yağlar; Fındık, fıstık, ceviz, zeytin, ayçiçeği, mısır, balık, süt, peynir, tereyağı, . kaymak gibi besinlerin yapısında bulunurlar. . Vücudumuzun en büyük enerji kaynağı olduğu gibi yağlar vücudun . ısı dengesini de korumamızı sağlar. . Yağlı besinleri kağıda sürttüğümüzde kağıt şeffaflaşır. 3. Karbonhidratlar ; Patates, bal, şekerli yiyecekler ve tahıl ürünlerinde . bolca bulunurlar . . Vücudumuzun öncelikli enerji kaynağıdır. . Karbonhidratlı besinlere tentürdiyot damlatıldığında,mavi renk oluşur
  • 6. 4. Vitaminler; Meyve ve sebzelerde bol miktarda bulunur. Vücut direncimizi arttırır ve gelişmemizde etkilidir. Birçok vitamin çeşidi vardır. Bunlardan başlıcalarını inceleyelim. Vitamini Göz ve deri sağlığı için gereklidir. Yumurta, süt, ceviz, fıstık, havuç, mantar, baklagiller ve kereviz de bulunur. Vitamini Dikkat dağınıklığını önler, hafızayı güçlendirir ve beynin çalışmasına yardımcı olur. Kırmızı et, kurubaklagiller, tahıl ve süt ürünleriyle yumurtada bol miktarda bulunur. Vitamini Diş ve dişeti sağlığı için önemli olduğu gibi vücudumuzu nezle grip gibi hastalıklardan korur. Yeşil sebzeler, turunçgiller, domates, kivi ve maydanozda bolca bulunur. Vitamini Kemik ve dişlerimizin gelişimi için önemlidir. Balık,karaciğer,yumurta, kurumeyve ve sebzelerden elde edilir.Ayrıca Güneş’in etkiside büyüktür. Vitamini Büyüyüp gelişmemizi sağlar. Yumurta, yeşil sebze, tahıl ve domateste bol miktarda bulunur. Vitamini Kanın pıhtılaşması ve kemik gelişiminde görevlidir. Muz, kırmızı et, mısır, domates, çay gibi besinlerden elde edilir.
  • 7. 5.Mineraller; Vücudumuzdaki yaşamsal olayların düzenlenmesinde görevlidirler. . Kemiklerimizin yapısına katılıp büyüme ve gelişmemizi sağlarlar. Tüm . yiyecek ve içeceklerde azçok bulunur. Kalsiyum, potasyum, iyot, . demir, sodyum başlıca mineral türleridir. 6.Su; Vücudumuzun yaklaşık %70’i sudur. Bu yüzden tahmin edebileceğiniz gibi tüm . hayatsal faaliyetlerimiz için su gerekir. Sağlıklı bir insanın günde . en az 2 lt (8 su bardağı) su içmesi gerekir ki yaz aylarında bu miktar daha da arttırılmalıdır. NOT; Besinlerimizi kurutmak, konserve yapmak, salamura yapmak, pastörize etmek ve buzdolabı gibi soğuk ortamlarda saklamak, koruyucu katkı maddeleri kullanmak besinlerimizi saklamak için uyguladığımız yöntemlerin birkaçıdır.  Meşhur atasözlerimizden olan ‘’Güneş girmeyen eve doktor girer’’ sözünün nedenini hiç merak ettiniz mi?
  • 8.
  • 9. Vücudumuzdaki öncelikli görevlerine göre besinlerimizi üç gruba ayırabiliriz Karbonhidratlar Proteinler Vitaminler Yağlar Mineraller Su NOT; Vücudumuzda enerji verici olarak, sindirimi kolay olduğu için ilk kullanılan besin grubu karbonhidratlardır. Karbonhidratlardan sonra ise yağlar kullanılır. Ancak unutulmamalıdır ki en çok enerji veren besin grubu yağlardır. Proteinler vücutta karbonhidrat ve yağ kalmaz ise enerji verici olarak kullanılır Öncelikli görevlerine göre besinler Enerji vericiler Yapıcı ve onarıcılar Düzenleyiciler
  • 10. Marmara depreminde mucize 1999 yılında gerçekleşen Marmara depreminde 60000 e yakın vatandaşımız hayatını kaybetmişti. Arama kurtarma çalışmaları günlerce sürdü. Arama kurtarma çalışmalarının onuncu gününde göçük altından 59kg kütleli bir vatandaş sağ olarak kurtarıldı. Mucize olarak adlandırılan bu olaydan birkaç gün sonra kurtarılan kişi ile gazeteciler röportaj yaparken ilginç bir gerçekle karşılaştılar. Depremden önce 100kg ın üzerinde bir kütleye sahip bu adam 10 gün boyunca dışarıdan hiçbir besin almamış, göçük altında kurtarılmayı beklediği süre boyunca ihtiyacı olan enerjiyi vücudunda depolanmış olan yağları yakarak karşılamıştı. Bu yüzdende sadece 10 günde 40kg vererek 100kg dan 59kg a düşmüştü.
  • 11. Küçük Analizci Kendisine verilen sıvı nitrik asit, sıvı tentürdiyot ve kağıt ile tablodaki işlemleri yapan Hulisi’nin karşılaşacağı sonuçları tabloda boş bırakılan yerlere uygun olarak doldurunuz. İşlem Besin Nitrik asit damlatıldığında Tentürdiyot damlatıldığında Kağıda sürüldüğünde Haşlanmış yumurta Patates Elma Tereyağı Ekmek Ayva Reçeli Peynir
  • 12.
  • 13. Obezite Obezite olarak bilinen şişmanlık birçok hastalığa davetiye . çıkarır. Başta kalp ve damar hastalıkları olmak üzere birçok . hastalığın temelinde şişmanlık vardır. Şişmanlığın nedenleri arasında; kişinin yaşam tarzı, . yemeklerde kullanılan yağın özelliği, miktarı, gıdalardaki . karbonhidrat oranı ve giderek yaygınlaşan fast food olarak . adlandırdığımız besin türleri sayılabilir.  Dünya’ nın en şişman insanı 635kg ile Joe Brauer Minnoch’tur.  Kola zaralı bir içecek olmasına rağmen her gün Dünya’ da milyonlarca kutu tüketiliyor. Tüm Dünya’ da bir ayda satılan kola kutularını tek sıra halinde üst üste koysaydık Dünya’ dan Ay’ a kadar üç sıra yapabilirdik
  • 14. DENGELİ BESLENME İnsanlar öncelikli ihtiyacı olan besin gruplarından daha çok tüketebilirler. Ancak . . olarak adlandırdığımız tüm besin gruplarından yeterli miktarda alma olayıdır. Aşağıda dengeli ve sağlıklı beslenmeye uygun günlük bir yemek listesi hazırlanmıştır. Sizlerde listeyi incelerken kendinizin birgünde aldığı besinlerle karşılaştırıp farkları not alınız. Günlük ihtiyacınız olan besin miktarlarına göre bir besin piramidi tasarlayınız DENGELİ BESLENME=DİYET= PERHİZ KAHVALTI ÖĞLE YEMEĞİ AKŞAM YEMEĞİ Meyve suyu Mercimek çorbası Tarhana çorbası Bal Patatesli köfte Izgara balık Yumurta Bulgur pilavı Pirinç pilavı Ekmek Ayran Sütlaç Zeytin Salata Meyve Domates-Salatalık
  • 15. KONUMUZU PEKİŞTİREN ÖRNEKLER Örnek; Sabah kahvaltı yapmadan okula gelen Cavidan, kendisini halsiz hissetmekte olup, başı dönmeye başlayınca hemşire odasına gitmiştir. Cavidan’ın kahvaltı yapmadığını öğrenen hemşire teyzesi ilk olarak şeker vermiştir. Hemşirenin bu davranışının nedenini açıklayınız. Cevap; Örnek; Maden işçisi olarak çalışan Abuzer, gün boyu aşırı enerji tüketmektedir. Buna göre Abuzer’in beslenmesinde ençok hangi besin grubuna ağırlık vermesi gerekir? A) Proteinler B) Yağlar C) Karbonhidratlar D) Vitaminler Örnek; Arkadaşları ile parkta oynarken yralanan Pakize’ nin koluna dikiş atılmış ve yarası doktorlar tarafından sarılmıştır.Biran önce iyileşmek isteyen Pakize, ençok hangi besin grubundan besinler tüketmelidir? A) Proteinler B) Karbonhidratlar C) Yağlar D) Vitaminler
  • 16.
  • 17. Örnek; Bisiklet binmeyi çok seven Bestami, bisikletinin frenleri tutmayınca kaza yapmış ve kolunu kırmıştır. Kolu alçıya alınan Bestami bir an önce alçıdan kurtulmak için aşağıda ki yiyeceklerden hangisini daha çok tüketmelidir? A) Ekmek B) Kabak tatlısı C) Süt D) Salata Örnek; Cevriye’nin 4 yaşındaki kardeşi kreşe yazılmış, ancak başladıktan sonra çok sık hastalanır olmuştur. Bu durumda Cevriye annesine kardeşi için hangi besin gruplarının daha yararlı olacağını söyleyerek yardımcı olursa doğru davranmış olur? A) Enerji vericiler B) Yapıcı ve onarıcılar C)Karbonhidratlar D)Düzenleyiciler
  • 18. Örnek; Üç kişiye ait günlük yemek listeleri verilmiştir. Bu listeler ile verilen bireyleri doğru bir şekilde eşleştirip, nedenlerini yazınız. a)5.Sınıf öğrencisi 1.Liste;Sabah,süt,peynir,yumurta,domates,ekmek Öğle,köfte,mercimek,muz,ayran,sütlaç Akşam,kıymalı nohut,kereviz,yoğurt b)Profesyonel futbolcu 2.Liste;Sabah,gözleme,bal,zeytin,ekmek Öğle,makarna,köfte,patetes,kiraz Akşam,nohut,pilav,salata,baklava 3.Liste;Sabah,süt,zeytin,kuru kayısı,ceviz c)Yeni yürümeye başlayan çocuk Öğle,sebze çorbası,kuzu şiş,cacık Akşam,kuru fasülye,pilav,salata
  • 19. Besin maddelerini satın almadan önce bunlara dikkat! 1. Ambalajı yırtık yada yıpranmış ürünlerden uzak durmalıyız. 2. Son kullanma tarihi geçmiş ürünleri almamalıyız. 3. Katkı maddesi içerip içermediğine dikkat etmaliyiz. 4. İlgili bakanlığın onayının olup olmadığını incelemeliyiz. 5. Türk Standartları Enstitüsü (TSE) damgası bulunmayan ürünleri kullanmamalıyız. 6. Mümkün olduğunca yerli ve kendi yörenizden ürünler tercih etmeliyiz. 7. Ürün ambalajının çevreye verdiği zararı en aza indirmek için geri dönüşüm işareti bulunan ürünleri kullanmalıyız. 8. Üretim tarihine bakarak mümkün olduğunca taze ürünleri tercih etmeliyiz. NOT; Besin maddeleri ile ilgili sorun yaşadığımızda ‘’Alo Gıda 174’’ danışma hattını arayıp yardım alabiliriz.
  • 20.
  • 21. SİNDİRİM Aldığımız besinler, kan sayesinde tüm vücudumuzdaki hücrelere ulaştırılır ve hücreler tarafından kullanılır. Ancak bu besinler kanımızın taşıyabilmeceğinden çok daha büyük yapılıdır. Besinlerin kana karışabilecek kadar küçük parçalara ayrılması işlemine . . denir. Bu olay düşündüğümüzden çok daha zordur, bu nedenle besinler birçok organ ve yapının işbirliği içerisinde çalışmasıyla sindirilir. Sindirimde görevli organ ve yapıların tümünün birden . oluşturduğu sisteme sindirim sistemi denir. <iframe width="650" height="365" src="http://www.hemensaglik.com/embed/sin dirim-sistemi" frameborder="0" scrolling="no"></iframe>
  • 22. Sindirimde Görevli Yapı ve Organlar 1-Ağız; Sindirimin başladığı yerdir. Aldığımız besinler ağızda bulunan tükürük sıvısı ile . ıslatılıp yumuşatılır. Ayrıca ağzımızın içinde sindirimde görevli dişler ve dil bulunur. Dişlerimiz; Aldığımız besinlerin daha küçük parçalara ayrılmasını sağlar. Dişlerimiz farklı şekil ve görevlere sahiptir. DİŞLERİMİZ; Kesici dişler: 8 adettir. Parçalayıcı Köpek dişleri: 4 adettir. Ezici Azı dişleri:16 + 4=20 adettir yirmilik (akıl) dişleri Dil; Tad almamızı sağlarken, ağzımızın içinde kürek görevi yaparak besinleri yutağa aktarır.
  • 23. 2-Yutak; Burada sindirim gerçekleşmez. Yutağın görevi besineri yemek borusuna iletmektir. 3-Yemek Borusu; İç yüzeyi kaygan mukusla kaplıdır. Bu sayede besinler yemek borusundan rahatça geçebilir. Ayrıca yılansı hareketi ile besinleri mideye aktarır. Yemek borusunun görevi sadece besinleri mideye iletmektir bu yüzden sindirim yapmaz. 4-Mide; Kasılıp gevşeyerek ve salgıladığı öz suyu (mide asidi) sayesinde besinleri iyice parçalayıp bulamaç haline getirir. Mide sıvısı besinleri sindirirken besinlerle birlikte vücuda giren mikropların öldürülmesinde de etkilidir. 5-İnce Bağırsak; Sindirim sisteminin en uzun organıdır. Yaklaşık 8m boyunda kıvrımlı bir yapıdadır. Enzimlerle besinlerin tamamen parçalandığı ve emilerek kana aktarıldığı kısımdır. Sindirim burada sona erer ve kalan atıklar kalın bağırsağa aktarılır.
  • 24.
  • 25. 6-Kalın Bağırsak; Kalın bağırsakta sindirim olmaz. Sindirilmeyen besin atıkları burada süzülerek içindeki fazla su, mineral ve vitaminler sindirime uğramadan kana geçer. Kalan artıklar anüse aktarılır. Not: Çeşitli nedenlerle kalın bağırsakta sindirim artıklarının süzülmesi gerekenden daha kısa sürer ise atıklar anüse fazla sulu geçer ve bu olaya ishal adı verilirken tam tersi durumda ise halk arasında kabız olarak bilinen olay gerçekleşir. 7-Anüs; Sindirim atıklarının vücut dışına atıldığı kalın bağırsağın son bölümüdür. Karaciğer ve Pankreas; Karaciğer ve pankreas sindirim sistemi organlarından olmasada salgıladıkları sindirim enzimleri ile sindirime yardımcı olan önemli organlardır.
  • 26.
  • 27. Yandaki şekilde her harf ayrı bir sindirim organını göstermektedir. Harfleri listedeki organ isimleri ile eşleştirerek yandaki boşluklara yazın. A……………………………………………… B………………………………………………… C……………………………………………… D………………………………………………… E……………………………………………… F………………………………………………… G……………………………………………… H……………………………………………… I………………………………………………
  • 28.
  • 29.
  • 30. Sindirim Sistemimizin Sağlığı İçin Dikkat Etmemiz Gerekenler 1. Besinlerimizin temizliğine dikkat etmeliyiz 2. Besinlerimizi iyice çiğnemeden yutmamalıyız 3. Diş sağlığımıza özen göstermeliyiz 4. Sigara ve alkol gibi maddelerden uzak durmalıyız 5. Dengeli beslenmeye özen göstermeliyiz 6. Aşırı sıcak soğuk yada asitli maddelerin tüketimine dikkat etmeliyiz  Bazı sindirim sistemi rahatsızlıkları aşağıda verilmiştir. Sizlerde bu hastalıkları araştırıp ailenizde bu tür bir rahatsızlık yaşamış olanlar varmı araştırınız A) Ülser D) Gastrit B) Kolera E) Reflü C) Tifo
  • 31. Etkinlik; Besinlerin sindirimi ile ilgili verilen cümlelerin karşısındaki kutucuklara gerekli işaretlemeleri yapınız DOĞRU YANLIŞ 1) Besinler yutakta sindirime uğrar 2) Azı dişleri yiyecekleri koparır, parçalar ve ezer 3) Sindirim sonunda oluşan atık maddelere dışkı denir 4) Besinler sindirimi tamamlandıktan sonra midede kana geçer 5) Kalın bağırsakta sindirim gerçekleşmez 6) Sindirim, ağız, yutak ve midede gerçekleşir
  • 32.
  • 33. Etkinlik; Bir parça köftenin yaklaşık 35 saat sürecek yolculuğu karışık olarak verilmiştir. Yanda verilen sindirim sistemi üzerindeki harflerle verilmiş organları gerçekleştirdiği olaylarla doğru bir şekilde eşleştiriniz. ( ) 1. Sindirilen besinlerin emilerek kana geçmesi ( ) 2. Besinlerin tükürükle ıslatılması ( ) 3. Bir süre besinleri bekleterek bazılarının sindirilmesi ( ) 4. Besinlerin mideye iletilmesi ( ) 5. Fazla suyunda emilmesi ile besin atıklarının oluşması
  • 34. BOŞALTIM Canlılar, hayatlarını sürdürebilmek için beslenir ve solunum yapar. Ancak vüvuda alınan maddelerin tamamı yararlı ve gerekli olmayabilir. Vücudumuzda gerçekleşen metabolik faaliyetler sonucu oluşan artık ve zehirli maddelere ATIK MADDE denir. Atık maddeler, katı, sıvı yada gaz halde bulunabilir. Bu maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasına BOŞALTIM adı verilir. Atık maddelerin boşaltılmasında bir çok organ görev alır. Bu organlar ve görevleri aşağıdaki listede verilmiştir. ORGAN BOŞALTIM ŞEKLİ BOŞALTIM MADDELERİ 1. Akciğer Nefes vererek Su buharı + Karbondioksit 2. Deri Terleme yaparak Tuz + Mineral + Su 3. Kalın bağırsak Dışkılama Sindirim artığı + Su 4. Böbrekler İdrar oluşturarak Üre + Ürik asit + Mineral + Su
  • 35. BOŞALTIM  Karaciğer vücuttan herhangi bir madde atmaz ancak vücudumuzda oluşan ve çok zehirli bir madde olan amonyak, karaciğer tarafından daha az zararlı üre ve ürik asite dönüştürülür. Bu sayede boşaltıma katkı sağlar.  Organlardan uzaklaştırılan maddelere dikkatli bakacak olursak ,’’ boşaltım için en önemli madde sudur’’ cümlesini kurabiliriz.
  • 36.
  • 37.  Boşaltım sistemi olarak adlandırdığımız sistemde yalnızca idrar oluşumunu sağlayan sistemi göz önüne alırız. Diğer boşaltım yapan organların tümü ve karaciğer boşaltıma yardımcı organlar olarak adlandırılır. BOŞALTIM SİSTEMİ Belimizin sağında ve solunda iki adet böbrek bulunur. Böbreklerimiz vücudumuzun arıtma tesisidir diyebiliriz. Tüm vücudu dolaşan kan, vücudun her yerinden zehirli ve atık maddeleri toplayıp böbreklerimize gelir. Böreklerimiz yapısında milyonlarca bulunan özel hücreler sayesinde kanın içindeki zehirli ve atık maddeleri süzerek kanımızı temizler. Böylece kan sağlıklı bir şekilde işlevine devam eder. Böbrekler tarafından kandan süzülerek alınan atık maddeler idrarı oluşturur. Böbrekte oluşan idrar, idrar kanalı (üreter) ile idrar kesesine (mesaneye) gelir. İdrar kesesinde biriken idrar, idrar borusu (üretra) ile vücut dışına atılır.
  • 38. Boşaltım Sistemimizin Sağlığı Vücudumuzdaki tüm organlar gibi boşaltım sistemimizi oluşturan organlarımızın da sağlığı için dikkat etmemiz gereken bazı kurallar vardır; 1) Sağlıklı ve dengeli beslenmeliyiz. 2) Aldığımız besin ve içtiğimiz suların temiz olmasına özen göstermeliyiz. 3) Deri ve vücut temizliğimiz için sık sık banyo yapmalıyız. 4) Günlük en az iki litre (sıcaklık arttıkça daha da fazla) su içmeliyiz. 5) Aşırı tuzlu ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmalıyız. 6) Uzun süre idrarımızı tutmamalıyız. Bazı boşaltım sistemi rahatsızlıkları; 1. Böbrek Taşı; Böbreklerde bazı minerallerin birikmesiyle oluşur. Çok Şiddetli ağrılara neden olur. Tedavi edilmez ise daha büyük sorunlara neden olabilir.Ultrason cihazı yada farklı yöntemlerin yardımıyla Vücuttan uzaklaştırılır.
  • 39. Ultrason Cihazı; Ses dalgaları yayan bir araçtır. Ses enerjisinden ve sesin yankı özelliğinden yararlanarak çalışır. Vücudumuzun içinin görüntülenmesinde kullanıldığı gibi böbrek taşlarının kırılmasında da kullanılabilir. 2. Böbrek Yetmezliği; Kanın böbreklerde yeteri kadar süzülüp temizlenememesi durumudur. Böbrek yetmezliği olan kişilerde atık maddeler vücutta birikir bu nedenle kan basıncı artar ve giderek hayati tehlike oluşur. Böbrek yetmezliği olan bireyler belirli aralıklarla diyaliz makinesine bağlanarak kanının temizlenmesini sağlasalar da sağlıklarına kavuşmazlar. Kesin tedavi için böbrek nakline ihtiyaçları vardır. Diyaliz Makinesi  Organ nakli hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Bu konuda ailenizin ve çevrenizdekilerin de görüşlerinden yaralanarak daha derin bilgi sahibi olabilirsiniz.
  • 40.
  • 41. SİGARANIN ZARARLARI Sigara dumanında binlerce türde zararlı madde vardır. Sigara içen insanlar sigara dumanıyla birlikte bu zararlı maddeleri akciğerlerine alırlar. Sigarada bulunan nikotin maddesi bağımlılık yapar. Birçok kişinin yanlış olduğunu bildiği halde sigaraya devam etme nedenide bu maddedir. Ayrıca sigara içmediği halde sigara içilen ortamlarda bulunan kişilere pasif içici adı verilir. Pasif içiciler de sigaradan zarar görür. Sigara daha çok solunum yollarına zarar verse de tüm vücutta sigaranın olumsuz etkilerini görmek mümkündür. Sigar, dudak, gırtlak, soluk borusu ve akciğer kanserine neden olur. Ayrıca cildin erken yaşlanmasını sağlar. NOT; Sizlerde sigara bıraktırma hattı 171 i arayarak sevdiklerinizin sigaradan kurtulmasına yardımcı olabilirsiniz.
  • 42. ALKOLÜN ZARARLARI Alkol bağımlılık yapıcı maddelerden biridir. Alkol kullanımı bireylerin sağlığı ile birlikte ailevi, toplumsal ve sosyal bir çok soruna neden olur. Alkol kullanan kişler davranışlarını kontrol edemez ve bir süre sonra çevrelerine zarar verirler. Alkolün zararlarından birkaçını şöyle sıralayabiliriz, * Karciğeri tahrip eder, bu nedenle karaciğer hastalıkları ve sirozun en önemli nedenleri arasındadır. * Beyni ve sinirleri etkiler, geçici hafıza kaybına ve denge problemlerinin oluşmasına neden olur. * Kalp ritmini olumsuz etkiler ve çalışma temposunu bozar. Lütfen sizlerde sevdiklerinize yardımcı olun...
  • 43. ÜNİTEMİZİ TEKRAR EDELİM 1. Bir günlük beslenmesi, Sabah: Bal, peynir, reçel, ekmek,çay Öğle: Pilav, yoğurt, baklava Akşam: Patatesli börek, kola şeklinde olan Kıvanç, hangi besin içeriğinden daha fazla almış olur? A) Protein B) Karbonhidrat C) Vitamin D) Mineral
  • 44.
  • 45. ÜNİTEMİZİ TEKRAR EDELİM 2. Dengeli beslenmeye göre besin piramidinin en alt ve en üst basamaklarında hangi besin grupları gelmelidir? En Alt En Üst A) Et ürünleri Süt ürünleri B) Meyveler Tahıllar C) Tahıllar Tatlılar D) Sebzeler Et ürünleri
  • 46. 3. Dişlerimizle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur? A) Sağlıklı ve yetişkin bir insanda 28 diş bulunur B) Süt dişlerimizi ömür boyu taşırız C) Kalıcı dişlerimiz çürüyünce yerine yenileri çıkmaz D) Köpek dişlerimiz besinlerin ezilmesinden ve öğütülmesinden sorumludur
  • 47. 4. Altı yaşında bir çocuğun en öndeki dişinin yerine çıkacak diş, aşağıdakilerden hangisidir? A) Süt dişi B) Köpek dişi C) Kesici diş D) Azı dişi
  • 48.
  • 49. 5. Aşağıdaki organlardan hangisi doğrudan yada dolaylı olarak boşaltıma katkı sağlamaz? A) Deri B) Böbrek C) Akciğer D) Yutak
  • 50. 6. Yandaki şekilde boşaltımda görevli yapı ve organlar verilmiştir. . Verilen yapı ve organlardan hangisi kanın süzülerek atık . maddelerden arındırıldığı yerdir? A) Böbrek B) Üreter C) İdrar Kesesi D) Üretra
  • 51. 7. Tenefüste simit yemiş olan bir öğrencinin sindirim sisteminde gerçekleşen olaylarla ilgili verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Simidi koparırken azı dişlerimizi kullanırız B) Simit parçası tükürükle yumuşatılır C) Midemiz simit parçasını bir süre depolar D) Kalın bağırsakların sonundaki anüsten,simidin sindirilmeyen kısmı bir miktar su ile dişarı atılır
  • 52.
  • 53. 8. Aşağıdaki hastalıklardan hangisinin oluşmasında, sigaranın etkisi yoktur? A)Akciğer kanseri B)Damar tıkanıklığı C)Kızamık D)Gırtlak kanseri
  • 54. 9. Alkolle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Bağımlılık yaratabilir B) Ruhsal bozukluklara neden olabilir C) Hamilelerin ve bebeklerinin sağlığını olumsuz etkiler D) Kesinlikle vücutta kalıcı hasara neden olmaz
  • 55. 10. Vücudumuzda yıpranan ve yaralanan dokuların onarımında, aşağıdakilerden hangisi görevlidir? A) Yağ B) Protein C) Karbonhidrat D) Vitaminler
  • 56.
  • 57. 11. Yanda verilen nitrik asit ve tentürdiyotu kullanan bir öğrenci, K tüpüne nitrik asit damlattığında K L tüpteki besinin rengi sarıya Nitrik asit ve tentürdiyot dönüyor. L tüpüne tentürdiyot damlattığında tüpteki besinin rengi değişmiyor. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi kesin doğrudur? A)K tüpünde patetes olabilir B)L tüpünde ekmek olabilir C)K tüpünde yağ vardır D)L tüpünde karbonhidrat bulunmaz
  • 58. 12.Kış uykusuna yatan hayvanların enerji ihtiyacını karşılayan ve vücut sıcaklığını koruyan besin aşağıdakilerden hangisidir? A)Yağ B)Karbonhidrat C)Protein D)Vitamin
  • 59. 13.Yandaki tabloda dört besin maddesinin bin gramında bulunan karbonhidrat, protein, yağ miktarları verilmiştir. Buna göre numaralanmış besinlerden hangisi, makarna olabilir. A) I B) II C) III D) IV Besin Karbonhidrat Protein Yağ I 758 gr 105gr 3gr II 35gr 82gr 28gr III 10gr 12gr 205gr IV 81gr 105gr 2gr
  • 60.
  • 61. 14.Aşağıdakilerden hangisi, besin maddelerinin sindirime uğramasının asıl nedenidir? A)Parçalanmış besinlerin taşınmasının kolay olması B)Yemek borusundan büyük besinlerin geçememesi C)Midenin yanlızca küçük besinleri depolayabilmesi D)Ancak küçük parçalara ayrılmış besinlerin kana geçebilmesi
  • 62. 15.Boşaltım sistemimiz ile ilgili; I. İdrar kesesi, idrarı kısa bir süre depolar. II. İdrar borusu, böbreklerle idrar kesesi arasındadır. III. İdrar kanalı, idrarın dışarı atılmasını sağlar. verilen bilgilerden hangisi yada hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I,II ve III