1. T.C.
Koçarlı Kaymakamlığı
İlçe Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğü
OKUL SÜTÜ PROGRAMI
VE
SÜTÜN BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
ÖZGE UZUN
ZİRAAT MÜHENDİSİ
2. OKUL SÜTÜ PROGRAMI
• Okul çağındaki çocuklarının süt ve
sütün sağlık üzerine etkisi
konusunda bilinçlenmelerini sağlar,
• Çocukların sağlıklı büyüme ve
gelişmeleri için kalsiyum ve
proteince zengin olan süt içme
alışkanlığı kazandırılmasını teşvik
eder,
• Süt içme olanağı sunarak sağlıklı
beslenmelerine destek olur,
• Sağlıklı ve hijyenik süt tüketiminin
yaygınlaşmasını sağlar,
• Süt üretimin artırılmasını teşvik
eder,
• Süt fazlalığının değerlendirilmesini
sağlayarak, üretimde istikrarı
sağlar.
3. Beslenme
Bir İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı
ve üretken olarak uzun süre yaşaması
için karbonhidrat, protein, yağ,
vitamin ve minerallerin gereken
miktarlarda alınmasıdır.
5. *Okul çağı; 6-11 yaş grubundaki
çocukları kapsar.
*Bu çağ büyüme ve gelişmenin hızlı
olduğu, yaşam boyu sürebilecek davranışların
büyük ölçüde kazanıldığı bir dönemdir.
*En hızlı büyüme kızlarda 10-12 yaşta,
erkeklerde ise 11-14 yaşında başlar.
6. *Vücut ağırlığındaki artış yaklaşık 20 yaşına
kadar devam eder.
*Boy uzunluğunda artış ise kızlarda 17 yaştan
sonra genellikle durur, erkeklerde yavaş da olsa
devam eder.
Büyüme süreci önemli miktarda enerji ve yeni
dokuların yapımı için daha fazla miktarda
protein, vitamin ve mineralleri gerektirir.
Tüm enerji ve besin öğelerinin yeterli ve dengeli karşılanabilmesi
için 6-11 yaş grubu çocukların tüketmeleri gereken besinlerin iyi
kaliteli ve yeterli miktarlarda olması önemlidir.
8. Sütün Tanımı
Süt,genel anlamda: “bütün memeli hayvanların
yavrulamalarından sonra meme bezlerinde
oluşturdukları biyolojik sıvı” olarak tanımlanır.
9. • Memeli hayvanların yavruları belirli bir süre
büyümeleri için gerekli olan bütün besin
ihtiyaçlarını annelerinin sütlerinden sağlarlar.
• Bu nedenle süt doğada en mükemmel besin
olarak bilinmektedir.
10. Bebeklerin doğduktan sonra
6 ay süresince
anne sütünden başka hiçbir
besin grubuna ihtiyaç
duymaması
bunun en temel
göstergesidir.
11. -İçerdiği besin öğeleri açısından
insan vücudunda kolayca
sindirilebilir ve kullanılabilir.
- Süt, besin değeri yüksek bir gıda
olduğundan yaşamın her
döneminde; bebeklikte,
çocuklukta, gençlikte ve ileri
yaşlarda tüketilmelidir.
- Süt, hastalıklardan koruma ve
sağlıklı yaşamaya etkisi için
günlük alınmalı ve yaşam boyu
sürdürülmelidir.
12. Süt
• Çocuklukta ve gençlikte özellikle
kemiklerin güçlü olması için gerekli bir
besindir.
• Yapısında bulunan yağ asitleriyle
çocukların beyin gelişimi için gereklidir.
Bu yaş grupları için gerekli
olan kalsiyum ihtiyacının
karşılanmasında kullanılacak
en iyi kaynak SÜTtür
14. Süt;
• Kan basıncını azaltır.
• Bağışıklık sisteminin
güçlenmesinde etkilidir
• Kanser riskini azaltır.
• Vücut ağırlığının kontrolünde
etkindir.
• Diş çürüklerine karşı
koruyucudur.
15. Süt, bütün besin maddelerini, yaşamsal işlevler için gerekli olan
vitaminleri, enzimleri, antikorları ve daha birçok yararlı maddeyi
bünyesinde yeterli ve dengeli biçimde barındırıyor. Başta
gelişme çağındaki çocuklar olmak üzere herkesin vücudu için
gerekli olan süt, vazgeçilmez bir besin kaynağı.
16. Süt hayatın her döneminde önemlidir.
Çocukluk ve Ergenlik Yetişkin ve Yaşlılık Gebelik ve Emziklilik
Döneminde Döneminde Döneminde
Güçlü kemik ve dişlerin Kemik sağlığının Anne karnında ve
oluşmasında, korunması, doğumdan sonra bebeğin
sağlıklı büyüme ve
Kemik yoğunluğunu artırır, Vücudun ihtiyaç duyduğu gelişmesinde yardımcı,
protein, kalsiyum, fosfor,
Büyüme ve gelişmeye B2 ve B12 vitaminlerinin Annenin kemik ve diş
yardım eder. önemli kaynağıdır. sağlığının korunmasında
önemli rol oynar. İleri
yaşlarda görülebilecek
osteoporoz (kemik erimesi)
riskini azaltır.
17. Tüketilen Süt Miktarı
ÜLKE YILLIK KİŞİ BAŞI TÜKETİM
TÜRKİYE 23 lt
İSPANYA 94 lt
İNGİLTERE 106 lt
FİNLANDİYA 134 lt Ülkemizde süt tüketim
miktarı ortalamaların çok
altındadır!
Kaynak: Canadean Limited / 2007
18. Yarım Litre Sütün Kalsiyum Miktarına Eşdeğer
Ürünler
• 500 gr. süt =
• 5 kg et
• 2,6 kg ekmek
• 6,3 kg patates
• 8,5 kg elma
• 1,6 kg marul
20. Sokak sütü veya açıkta satılan süt
• Sokak sütü tüketimi, Türkiye’de hala yaygın olan,
birçok ülkede unutulan hatta bilinmeyen bir tüketim
şeklidir.
• Türkiye’de toplam süt tüketiminin yaklaşık %57’ini
açıkta satılan sütlerin oluşturduğu bildirilmektedir.
21. • Sağım işlemi
• Yetersiz soğutma ve
• Uygun olmayan muhafaza koşulları gibi
nedenlerle de insan veya çevre kaynaklı
bulaşmalar olabilmekte böylece süt insan
sağlığı açısından daha riskli hale
gelebilmektedir.
23. Pastörizasyon
Sütte bulunabilen hastalık yapıcı etkenlerin ve
bozulma yapıcı etkenlerin ortadan kaldırılması
amacıyla belirli sıcaklık ve zaman periyodunda
sütün tekrar bulaşmasını engelleyecek koşullarda
uygulanan bir işlemdir.
24. • Bu yöntemle süte sıcaklık uygulanarak sağlık yönünden
daha güvenilir ve daha uzun süre dayanabilen süt elde
edilir.
25. Niçin pastörize süt tüketilmelidir?
• Pastörize süt, işletmelerde kontrollü koşullarda
üretilerek hazırlanır.
• Katkı maddesi bulunmaz.
• Kimyasal bileşimleri (içerdiği yağ, protein, laktoz
gibi) ve mikrobiyolojik kriterleri (hastalık ve
bozulma yapıcı etkenler) TGK’ ne uymak
zorundadır. Bu nedenle tüketici hakları
korunmuş olur.
• Pastörizasyon işleminde kaynatma sıcaklığına
ulaşılmadığı için sütün besin değerindeki kayıp
çok az olmaktadır.
26. • Sokak sütleri ise sağlık şartları belli olmayan
hayvanlardan elde edilmiş olabilir.
• Bu nedenle birçok hastalık etkenini taşıması
muhtemeldir.
• Ayrıca satıcı tarafından hile yapılabilir ve bu
durumu tüketici fark edemez.
• Özellikle yaz aylarında uzun süren satış işlemleri
sonucu ve evlerde uygulanan kaynatma ile
sütün besleyici değeri önemli derece azalır.
27. Öğrencilerin Dikkat Etmesi Gereken Konular
Sizlere dağıtılan kutu sütleri açtıktan sonra en kısa sürede bitirin.
Sütünüzü yarım bırakıp sonra içmek veya eve götürmek için ayırmayın; çünkü süt
çok kolay bozulan bir içecektir.
Sütünüzü içtikten sonra karın ağrısı, mide bulantısı hissederseniz hemen
öğretmeninize durumu anlatın.
28. Velilerin Dikkat Etmesi Gereken Konular
Süt, çocuğunuzun sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan en
faydalı besinler arasındadır. Çocuğunuzun her gün en az 2 orta su bardağı süt
içmesine özen gösteriniz.
Okul idaresi tarafından size gönderilen okul sütü dağıtımı izin formunu doldurup
imzaladıktan sonra çocuğunuzun öğretmenine teslim ediniz.
Çocuğunuzu, okulda dağıtılan sütü açtıktan sonra bekletmeden içmesi, sütünü yarım
bırakmaması, yarım bıraktığı sütü daha sonra içmemesi konusunda uyarınız.
Süt içtikten sonra 6 saat içinde, çocuğunuzda karın ağrısı, kusma vb. sağlık şikayetleri
oluşursa en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz ve öğretmenine durumu bildiriniz.
29. Besin değeri yüksek olan SÜT
bebeklikte, çocuklukta, gençlikte ve
ileri yaşlarda yani her dönemde
vazgeçilmezdir.
Sağlıklı büyümek, sağlıklı gelişmek ve sağlıklı
yaşlanmak için her gün en az 2 su bardağı
sağlıklı süt tüketin!
