Haklarımı Öğreniyorum

1. I.ÜNİTE
HAKLARIMI
ÖĞRENİYORUM

2. BİZ BU TOPLUMUN BİR ÜYESİYİZ
Birey : Toplumu oluşturan insanların her birine birey
denir.
Grup: İki ya da daha fazla bireyin, ortak bir amaç için
kendi aralarında iş birliği yapmasına grup denir.
Aile, içinde bulunduğumuz en önemli gruptur.

3. Aile bir gruptur.
Sınıftaki öğrenciler bir gruptur.
Basketbol takımı bir gruptur.

5. İzci kulübü bir gruptur.
Halk oyunları bir gruptur.

6. Grubun Özellikleri
• Grup üyeleri arasında iş birliği ve iş bölümü vardır.
• Üyeler aynı amaç için bir araya gelmişlerdir.
• Grup üyeleri gönüllü olarak bir araya gelir ve
birçok grup kısa sürelidir.

7. Kalabalık : Belli bir amaç doğrultusunda bir araya
gelmemiş olan sadece rastlantı sonucu bir araya gelmiş
kişilerdir.
Sokakta yürüyen insanlar
Pazarda alışveriş yapan insanlar

9. Sinemada film izleyen insanlar
Kalabalık ve grup kavramları birbirine
karıştırılmamalıdır.Kalabalık , rastlantı sonucu
bir araya gelen insanlardan, grup ise ortak amaç
için bir araya gelen insanlardan oluşur.

10. KALABALIK ve GRUP ARASINDAKİ FARKLAR
KALABALIK GRUP
Rastlantı sonucu bir araya gelirler. İsteyerek planlayarak bir araya
gelirler.
Ortak amaçları yoktur. Ortak amaçları vardır.
Birbirlerini yakından tanımazlar. Birbirlerini yakından tanırlar.
Süreklilik yoktur. Süreklilik vardır.

11. Kurum : Belirli düşüncelerin , bireyler arasındaki
ilişkilerin ve karşılıklı görevlerin oluşturduğu ;
genellikle devletle ilişkisi olan toplumsal
örgütlenmelere kurum denir.
Hastane sağlık kurumudur.
Okul eğitim kurumudur.

13. Valilik yönetim kurumudur.
Kurumların Özellikleri
• Belli bir hizmet sunarlar.
• Kanun ve yasalara uygun çalışırlar.
• İhtiyaçları karşılamak için kurulurlar.

14. Her kurum bir grup oluşturur ancak her grup bir
kurum oluşturmayabilir.
Bireyler birden fazla grup ve kurum içinde yer
alabilir, aynı anda birden çok grup veya kurumun
üyesi olabilirler.

15. ROLLERİMİZ
Rol : Grup ya da kurumlarda yer alan bireylerin
üstlendikleri göreve rol denir.
Birey olarak üyesi olduğumuz farklı grup ve
kurumlarda farklı rolleri yerine getiririz. Okulda
öğretmen, evde baba, apartmanda komşu gibi……….

17. HAKLARIMIZ VE SORUMLULUKLARIMIZ VAR
HAK : Adaletin, hukukun bireye sağladığı kazançtır.
Birey olarak bazı haklarımız:
Eğitim hakkı
Sağlık hakkı
Beslenme hakkı

18. SORUMLULUK : Kişinin kendi davranışlarını veya kendi
yetki alanına giren herhangi bir olayın sonuçlarını
üstlenmesidir.
 Okul eşyalarına zarar vermemek
 Odamızı temiz tutmak
 Yerlere çöp atmamak
 Başkalarının malına zarar vermemek

19. ÇOCUK HAKLARINA YOLCULUK
Yasalara göre on sekiz yaşın altındaki her insan
çocuktur. Çocukların doğuştan sahip oldukları bazı
hakları vardır.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20
Kasım 1989 tarihinde hazırlanan bu sözleşme 2 Eylül
1990 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Türkiye de dahil olmak üzere yaklaşık 191 ülke bu
sözleşmeyi kabul etmiştir.

21. 20
20 Kasım günü tüm dünyada
“ ÇOCUK HAKLARI GÜNÜ” olarak
kutlanmaktadır.
BM’ye ( Birleşmiş Milletler) bağlı
olarak görev yapan UNICEF, çocuk haklarının
başlıca savunucusudur.

22. Ülkemizde çocuk haklarının
korunması amacıyla SHÇEK (Sosyal Hizmetler
ve Çocuk Esirgeme Kurumu) kurulmuş,
yetiştirme yurtları açılmıştır.

23. ÇOCUK HAKLARINA DAİR SÖZLEŞME’NİN BAZI
MADDELERİ
Madde 1: Ben çocuğum. On sekiz yaşına kadar bir
çocuk olarak vazgeçilmez haklara sahibim.
Madde 2: Bu sözleşmedeki haklar bütün çocuklar
içindir; beyaz çocuk, siyah çocuk, kız çocuk, erkek
çocuk fark etmez. Doğduğumuz yer, konuştuğumuz
dil de fark etmez. Büyüklerimizin inançlarının,
görüşlerinin farklı olması yüzünden çocuklara ayrım
yapılmaz. Bu haklara sahip olmak için çocuk olmak
yeterlidir.

25. Madde 6: Çocukların yaşamını korumak herkesin ilk
görevidir. Yaşamak her çocuğun en temel hakkıdır.
Madde 12: Beni ilgilendiren konularda benim de
görüşlerim alınır. Büyükler beni dinlerler.
Düşüncemi öğrenmeye özen gösterirler. Çok
küçüksem bir büyük de benim adıma konuşabilir.
Madde 13: İsteklerimi ve düşüncelerimi seçtiğim bir
yolla açıklayabilirim, resmini çizebilirim ya da
yazabilirim. Ama bazı konularda başka kişiler ve
toplum zarar görecekse o konudaki kurallara da
uymam gerekir.

26. Madde 32: Ben çocuğum. Büyükler gibi bir işte
çalışamam. Ben okula gider ve oynarım. Eğer
çalışmak zorunda kalırsam yapacağım iş
eğitimime engel olmamalı, sağlığımı
bozmamalı, bende zararlı alışkanlıklar
yaratmamalıdır.
Madde 33: Çocuklar zararlı maddelere karşı
korunurlar. Bunları üretenler ve çocuklara
verenler cezalandırılır.

27. Madde 38: İnsanların birbirlerini öldürmesi
kötüdür. Savaş insanların birbirlerini
öldürmesidir. Çocuklar savaştan korunmalıdır.
On beş yaşından küçük hiçbir çocuk askere
alınmaz.

29. Etkinlik – 1
kalabalık kurum sorumluluk
rol grup hak
 Kişinin kendi davranışlarını veya kendi yetki alanına giren herhangi bir
olayın sonuçlarını üstlenmesine……………………. denir.
 Adaletin, hukukun bireye sağladığı kazanca ………………. denir.
 Grup ya da kurumlarda yer alan bireylerin üstlendikleri göreve
………………… denir.
 İki ya da daha fazla bireyin, ortak bir amaç için kendi aralarında iş birliği
yapmasına ………..................... denir.
 Belirli düşüncelerin , bireyler arasındaki ilişkilerin ve karşılıklı görevlerin
oluşturduğu ; genellikle devletle ilişkisi olan toplumsal örgütlenmelere
…………………………. denir.
 Belli bir amaç doğrultusunda bir araya gelmemiş olan sadece rastlantı
sonucu bir araya gelmiş kişilere …………………………denir.

30. Etkinlik – 2
Aşağıda boş bırakılan yerlere hak ve
sorumluluklarımızdan 3’er tane yazınız.
Okuldaki Haklarım Evdeki Sorumluluklarım
1) ………………………...... …………………………………..
2) ……………………………. …………………………………..
3) …………………………….. ………………………………...

31. Etkinlik – 3
Aşağıdaki cümleleri okuyup doğru olanları ( D) , yanlış olanları ( Y )
olarak işaretleyiniz.
• UNICEF tüm dünyadaki çocuklara yardım etmek amacıyla kurulan
bir örgüttür.(……)
• Dünyada ki tüm ülkeler çocuk haklarını uygulamaktadır.(…….)
• Bireyler sorumluluklarını yerine getirirse başarılı olur.(…….)
• Ülkemizdeki bakıma muhtaç çocukları SHÇEK koruma altına
almıştır.(……)
• Çocukların sahip olduğu en önemli hak beslenme hakkıdır.(…….)
• Derslere zamanında girmek öğrencilerin sorumluluğudur.(……..)
• Her birey farklı gruplarda farklı rollere sahiptir.(……)
• Çevremizi kirletenleri uyarmak sorumluluklarımız arasında yer
alır.(……..)
• Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre; insanlar doğduktan 18 yaşına
kadar çocuk olarak kabul edilirler.(…….)
• Çocuklar ailelerine maddi olarak yardım da bulunurlar. .(……)

33. Etkinlik – 4
Aşağıda verilen grup ve rolleri eşleştiriniz.
Grup Roller
1. Mahalle a.çocuk
2. Aile b.kaleci
3. Müzik kulübü c.komşu
4. Futbol takımı d.öğretmen
5. Okul e.solist
6. Apartman f. yönetici

34. Test -1
1. İnsanlar sahip oldukları hak ve özgürlükleri kullanırken en
çok neye dikkat etmelidirler?
A) İsteklerini olabildiğince çok gerçekleştirmeye
B) Sorumluluklarını yerine getirmeye
C) Tasarruflu olmaya
D) Başkalarının haklarına zarar vermemeye

35. 2. Aşağıdakilerden hangisi çocuk haklarından değildir?
A) Eğitim
B) Askerlik
C) Barınma
D) Sağlık

37. 3. Çocukların temel hak ve özgürlükleri aşağıdakilerden
hangisinde yer alır?
A) Brüksel Toplantısı
B) Lozan Antlaşması
C) Çocuk Hakları Sözleşmesi
D) İnsan Hakları Bildirgesi

38. 4. Aşağıdaki haklardan hangisini çocuklar 18 yaşından sonra
kullanabilirler ?
A) Yaşama Hakkı B) Seçme ve Seçilme Hakkı
C) İfade özgürlüğü D) Beslenme hakkı

39. 5. Aşağıdakilerden hangisi bir grup oluşturmaz?
A) Futbol takımı B) Kızılay Kulübü
C) Okul korosu D) Sokaktaki insanlar

41. 6. Aşağıdakilerden hangisi sürekli bir gruptur?
A) İzci grubu B) Sınıf
C) Aile D) Satranç kulübü

42. 7.Aşağıdaki grup – rol eşleştirmelerinden hangisi
yanlıştır?
A) Futbol takımı – kaleci B) Hastane - hemşire
C) Okul – baba D) Tiyatro – oyuncu

43. 8. Aşağıdakilerden hangisi, sınıf arkadaşımızın rolü
değildir?
A) Evde çocuk olmak
B) Bankada memur olmak
C) Okulda öğrenci olmak
D) Basketbol takımında kaptan olmak

45. 9. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal yaşamda
uygun bir davranış değildir?
A) Trafikte yeşil ışıkta geçmek
B) Derse geç kalmamak
C) Toplu taşıma araçlarına sırayla binmek
D) Yerlere çöp atmak

46. 10. Aşağıda verilen “ sorumluluk ve hak” ile ilgili
açıklamaların hangisi yanlıştır?
A) Eğitim almak hakkımdır.
B) Odamı temiz tutmak sorumluluğudur.
C) Müzik dinlemek sorumluluğumdur.
D) Derste öğretmenleri dikkatli dinlemek

47. Test – 2
1. UNICEF ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A) Çocukların temel ihtiyaçlarının giderilmesini
sağlar.
B) Çocuk haklarının korunmasını sağlar.
C) Birleşmiş Milletlere bağlıdır.
D) Savaş olmayan ülkedeki çocuklara yardım
eder.

49. 2. Aşağıdakilerden hangisi sorumluluğun tanımıdır?
A) Bir kişinin grup içerisinde sahip olduğu görev
B) Uzun süreli ve kanunlarla belirlenmiş nitelikleri
olan gruplar
C) Ortak bir amaç için çalışanların oluşturduğu
toplumsal yapı
D) Bir kimsenin üzerine aldığı sorumluluğun
gereklerini yerine getirmesi

50. 3. Aşağıdakilerden hangisi bir grup oluşturur?
A) Caddede yürüyen insanlar
B) Alışveriş yapanlar
C) Parkta oynayanlar
D) Sınıftaki öğrenciler

51. 4 . Bir grup yada kurumda üye olan bireylerin
görevlerine rol denir. Buna göre
aşağıdakilerden hangisi rol değildir?
A) Okul B) Başkan yardımcılığı
C) Öğretmenlik D) Başkanlık

53. 5. Kanunlarla belirlenmiş gruplara ne ad verilir?
A) sınıf B) öğrenci
C) kurum D) grup

54. 6. Aşağıdakilerden hangisi çocuğun ailedeki
sorumluluklarından biri değildir?
A) Evin düzenine katkıda bulunma
B) Aile bütçesine maddi kazanç sağlama
C) Derslerine çalışma
D) Anne babasına yardım etme

55. 7. Okula kayıt yaptıran her öğrencinin bir kısım
hakları vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu
haklardan biri olamaz?
A) Okul kütüphanesinden yararlanmak
B) Eğitim öğretim imkanlarından yararlanmak
C) Okula istediği zaman gelmek
D) Okul bahçesinden yararlanmak

57. 8. Grup çalışmalarında başarılı olmak için ………
yapılmalıdır. Cümlesinde noktalı yere
aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) işbirliği B) sorumsuzluk
C) kurum D) rol

58. 9. “Bazı gruplar aynı zamanda kurumdur.”
aşağıdakilerden hangisi bu özelliği
taşımaktadır?
A) Aile
B) Satranç kulübü
C) Futbol takımı
D) Sınıf

59. 10. Bazı gruplar uzun sürelidir ve kanunlarla belirlenmiş
özellikleri vardır.
Aşağıdakilerden hangisi bu tür gruplardan biri
değildir?
A) Oyun grubu B) Kaymakamlık
C)Aile D) Okul

61. 11. Uyumlu bir grubun üyeleri aşağıdaki
davranışlardan hangisini göstermez?
A) Kararları grup arkadaşlarıyla birlikte alır.
B) Alınan kararlara uyar.
C) Grup kararları alınırken kendi görüşlerini
ifade eder.
D) Kendi görüşünü ifade etmeyen kararlara
uymaz.

62. 12.Aşağıdakilerden hangisi Çocuk Hakları
Bildirisi’ndeki ifadelerden biri değildir?
A) Her çocuk doğduğu andan başlayarak, bir isme
ve yurttaşlığa hak kazanmalıdır.
B) Her çocuk bir işte çalışarak hayatını devam
ettirme hakkına sahiptir.
C) Hiçbir çocuk; ırk, renk, cinsiyet, din, dil ve
siyasal inancı nedeniyle ayrıma tabi tutulamaz.
D) Engelli çocuklar için özel bakım ve eğitim
uygulamalıdır.

63. 13. Aşağıdaki kurum ve kuruluşlardan hangisi
ülkemizde kimsesiz ve bakıma muhtaç
çocukları koruma altına alır?
A) Belediyeler
B) Hastaneler
C) Millî Eğitim Müdürlüğü
D) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme
Kurumu

65. 14. Aşağıdaki davranışlardan hangisi başkalarının
haklarına saygısızlıktır?
A) Toplu taşıma araçlarında yaşlılara yer vermek
B) Kantinden alışveriş yaparken hep en öne
geçmek
C) Otobüs durağında sıraya geçmek
D) Arkadaşımız konuşurken onun sözünü
kesmemek

66. 15. Yeni doğan bir bebeğin doğar doğmaz ilk
elde edeceği hak, aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
A) Eğitimden yararlanma
B) Düşüncelerini özgürce ifade edebilme
C) Annesinin yanında olma
D) Yaşama

67. 16. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Gruplar sosyal hayatı kolaylaştırır.
B) Oyun oynamak için oluşturduğumuz topluluk
bir gruptur.
C) Aynı anda farklı gruplara üye olamayız.
D) Grup üyeleri görevlerini yerine getirmelidir.

69. 17. Selma hanım 35 yaşında ve evlidir. 2 çocuk sahibidir.
Bankada çalışmaktadır. Oturduğu ilçede Anne - Çocuk
Eğitim Vakfı'nın da başkanlığını yapmaktadır. Boş
vakitlerinde resim yapmaktan hoşlanır.
Selma Hanım ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Her yerde aynı role sahiptir.
B) Annelik rolü vardır.
C) Bir kurumda çalışmaktadır.
D)Sorumlulukları fazladır.

70. 18. Ahmet, 35 kişilik sınıfın başkanı, aynı
zamanda, 6 kişilik ailesinin en küçük bireyidir.
Mahallesinde futbol takımının vazgeçilmez
oyuncusudur.
Bu bilgilere göre Ahmet kaç gruba üyedir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

71. 19. Sedat sınıfında arkadaşları ve öğretmeni ile
birlikte belirledikleri kurallara uymamıştır.
Bu durum için aşağıdakilerden hangisini
söylemek doğru olur?
A) Sedat özgür bir insandır.
B) Sedat hakkını almamıştır.
C) Sedat sorumluluğunu yerine getirmemiştir.
D) Sedat bilinçli bir öğrencidir.

73. 20. Ayşe'nin üyesi olduğu kütüphane kendisine bir kart
verdi. Bu kartla istediği kaynaktan dilediğince
faydalanacaktı.
Yukarıda anlatılanlar hangi seçenekle ilişkili olabilir?
A) araç – gereç
B) hak - sorumlulukları
C) mutluluk – başarılar
D) çalışmaları – ağırlığı