More Related Content
Similar to องค์ประกอบและการแบ่งชั้นบรรยากาศ
Similar to องค์ประกอบและการแบ่งชั้นบรรยากาศ (20)
องค์ประกอบและการแบ่งชั้นบรรยากาศ
- 1. ่
บรรยากาศ(Atmosphere) หมายถึง อากาศทีอยูรอบตัวเราและห่อหุ มโลกไว้ทงหมด
้ ั
่
อากาศ(Weather) หมายถึง บรรยากาศบริ เวณใกล้ผวโลก และทีอยูรอบๆ ตัวเรา
ิ
• อากาศทําหน้าทีคล้ายผ้าห่ มทีหุ มห่ อโลก จึงช่วยปรับอุณหภูมิโลกให้พอเหมาะทีสิ งมีชีวตจะ
้ ิ
่
ดํารงชีวิตอยูได้ อากาศทีหุ มห่อโลกทําให้โลกร้อนขึนอย่างช้าๆ ในเวลากลางวัน และทําให้
้
โลกเย็นตัวลงช้าๆ ในเวลากลางคืน
• ถ้าไม่อากาศห่ อหุ มโลก ในเวลากลางวันอุณหภูมิบนพืนโลกจะสู งประมาณ 110 องศาเซลเซี ยส
้
ในเวลากลางคืนอุณหภูมิบนโลกจะตําประมาณ 180 องศาเซลเซี ยส
• อากาศทีหุ มห่ อโลก ช่วยป้ องกันอันตรายจากรังสี และอนุ ภาคต่างๆ ทีมาจากนอกโลกดังนี
้
- ดูดกลืนรังสี อตราไวโอเลต ทําให้รังสี อุลตราไวโอเลตลงสู่ พืนโลกในปริ มาณทีไม่เป็ น
ั
อันตรายต่อสิ งมีชีวต ิ
- ทําอุกกาบาตลุกไหม้จนหมดไปหรื อมีขนาดเล็กลงเมือตกถึงพืนโลก จึงไม่เป็ นอันตรายต่อ
สิ งมีชีวต
ิ
• รังสี อุลตราไวโอเลต (ultraviolet) เป็ นคลืนแม่เหล็กไฟฟ้ าชนิ ดหนึ งทีเกิดจากวัตถุทีร้อนมาก
เช่น ดวงอาทิตย์ รังสี อุลตราไวโอเลตมีความเร็ วเท่ากับความเร็ วของแสง
- 2. ส่ วนประกอบของอากาศ
• บรรยากาศ คือ อากาศทีอยูรอบตัวเราและห่ อหุ มโลกเราอยู่
่ ้
่
• อากาศทีอยูรอบตัวเราเป็ นของผสม เพราะประกอบด้วยไอนํา ควันไฟ ฝุ่ นละออง และก๊าซ
ต่างๆ
ส่ วนประกอบของอากาศแห้ง อากาศแห้ง คือ อากาศทีไม่มีไอนําผสมอยูเ่ ลย
ส่ วนประกอบของอากาศ ปริมาณ (ร้ อยละโดยปริมาตร)
ก๊าซไนโตรเจน (N2) 78.08
ก๊าซออกซิ เจน (O2) 20.95
ก๊าซอาร์ กอน (Ar) 0.93
ก๊าซคาร์ บอนไดออกไซด์ (CO2) 0.03
ก๊าซอืนๆ 0.01
ไนโตรเจน
ิ
ออกซเจน
อืนๆ
ส่ วนประกอบของอากาศชืน อากาศชืน คือ อากาศทีไอนําผสมอยู่
ไนโตรเจน
ออกซิเจน
ไอนํา
อนๆ
ื
- 3. ส่ วนประกอบของอากาศชืนจะเปลียนแปลงไปตามสถานที เช่น ชายทะเล ภูเขา ป่ าไม้
ชุมชน พืนทีอุตสาหกรรม
• ส่ วนประกอบของอากาศ ทีมีปริ มาณมากทีสุ ดคือ ก๊าซไนโตรเจน
• อัตราส่ วนของปริ มาณก๊าซไนโตรเจนและก๊าซออกซิ เจน ในอากาศมีค่าประมาณ 4 : 1 โดย
ปริ มาตร
การแบ่ งชั นบรรยากาศ
การแบ่งชันบรรยากาศทีห่ อหุ ้มโลกอาจใช้เกณฑ์ต่าง ๆ ในการแบ่งได้หลายรู ปแบบ เช่น
ใช้อุณหภูมิเป็ นเกณฑ์ใช้สมบัติของแก๊สหรื อส่ วนผสมของแก๊สเป็ นเกณฑ์หรื อใช้สมบัติทาง
อุตุนิยมวิทยาเป็ นเกณฑ์ซึงอาจมีชือเรี ยกชันบรรยากาศเหมือนกันหรื อแตกต่างกัน
การแบ่ งชั นบรรยากาศโดยใช้ อุณหภูมิเป็ นเกณฑ์ แบ่งได้เป็ น 5 ชัน ดังนี
1. โทรโพสเฟี ยร์ (Troposphere) วัดได้จากพืนดินสู งขึนไปประมาณ 10 กิโลเมตรขอบเขตของ
บรรยากาศชันนีในแต่ละแห่งของโลกจะไม่เท่ากัน เช่น บริ เวณเส้นศูนย์สูตรบรรยากาศชันนีจะสู งจาก
พืนดินขึนไปประมาณ 16-17 กิโลเมตร ส่ วนบริ เวณขัวโลกจะมีระยะสู งจากพืนดินขึนไปประมาณ 8-10
กิโลเมตร บรรยากาศชั นโทรโพสเฟี ยร์ มีลกษณะดังนี
ั
- 4. 1. อุณหภูมิจะลดลงตามระดับความสู งทีเพิมขึนโดยเฉลียจะลดลงประมาณ6.5°C
ต่อ 1 กิโลกรัม สุ ดเขตของบรรยากาศชันเรี ยกว่า โทรโพพอส (Tropopause) มีอุณหภูมิตา มาก เช่น
ํ
ในบริ เวณเส้นศูนย์สูตร อุณหภูมิประมาณ –80°C และในบริ เวณขัวโลก ประมาณ –55°C
2. บรรยากาศชันนีมีความแปรปรวนมากเนื องจากเป็ นบริ เวณทีมีไอนําเมฆฝนพายุ
ต่าง ๆ ฟ้ าแลบ ฟ้ าร้องและฟ้ าผ่า
2. สตราโสเฟี ยร์ (Stratosphere) มีความสู งจากพืนดินตังแต่ 10-50 กิโลเมตร มีอากาศ
เบาบาง มีเมฆน้อยมาก เนืองจากมีปริ มาณไอนําน้อยอากาศไม่แปรปรวน นักบินจึงนําเครื องบินบิน
่ ่
อยูในชันนี บรรยากาศชันนีมีแก๊สโอโซนมาก ซึ งอยูทีความสู งประมาณ 25 กิโลเมตร แก๊สโอโซน
นีจะช่วยดูดกลืนรังสี อลตราไวโอเลตจากดวงอาทิตย์ไว้บางส่ วน เพือไม่ให้รังสี อลตราไวโอเลตผ่าน
ั ั
ลงมาสู่ พืนผิวโลกมากเกินไป อุณหภูมิของบรรยากาศชันนี จะเพิมขึนตามระดับความสู งทีเพิมขึน
สุ ดเขตของบรรยากาศชันนีเรี ยกว่า สตราโตพอส (Stratospause)
่
3. มีโซสเฟี ยร์ (Mesosphere) อยูสูงจากพืนดินประมาณ 50-80 กิโลเมตร บรรยากาศชันนี
อุณหภูมิจะลดลงตามระดับความสู งเพิมขึนสุ ดเขตของบรรยากาศชันนีเรี ยกว่า มีโซพอส
( Mesopause) ซึ งมีอุณหภูมิประมาณ –140°C เป็ นบรรยากาศชันทีส่ งดาวเทียมขึนไปโคจรรอบโลก
่
4. เทอร์ โมสเฟี ยร์ (Thermosphere) บรรยากาศชันนีอยูสูงจากพืนดินประมาณ 80-500
กิโลเมตร ดาวตกและอุกกาบาตจะเริ มลุกไหม้ ในบรรยากาศชันนี อุณหภูมิของบรรยากาศชันนี
- 5. จะสู งขึนอย่างรวดเร็ วในช่วง 80-100 km จากนันอัตราการสู งขึนของอุณหภูมิจะค่อย ๆ ลดลง .
่
โดยทัวไปอุณหภูมิจะอยูในช่วง 227- 1727°C บรรยากาศชันนีมีความหนาแน่นของอนุ ภาคต่าง ๆ จาง
่
มาก แต่แก๊สต่างๆ ในชันนี จะอยูในลักษณะทีเป็ นอนุภาคทีเป็ นประจุไฟฟ้ าเรี ยกว่า ไอออน สามารถ
สะท้อนคลืนวิทยุบางความถีได้ ดังนันบรรยากาศชันนีจึงมีชือเรี ยกอีกอย่างหนึงว่า ไอโอโนสเฟี ยร์
(Ionosphere)
่
5. เอกโซสเฟี ยร์ (Exosphere) คือบรรยากาศทีอยูใน ระดับความสู งจากผิวโลก 500 กิโลเมตร
ขึนไปไม่ มีแรงดึงดูดของโลก ดาวตกและอุกกาบาตจะไม่ลุกไหม้ในชันนี เนื องจากมีแก๊สเบาบางมาก
จนไม่ถือว่าเป็ นส่ วนหนึงของบรรยากาศ
การแบ่ งชั นบรรยากาศโดยใช้ สมบัติทางอุตุนิยมวิทยาเป็ นเกณฑ์
่
1. บริ เวณทีมีอิทธิ พลของความฝื ด อยูสูงจากผิวโลกประมาณ 2 กิโลเมตร
2. โทรโพสเฟี ยร์ ชนกลางและชันบน อุณหภูมิชนนีจะลดลงอย่างสมําเสมอตามระดับความ
ั ั
สู งทีเพิมขึน
่
3. โทรโพสเฟี ยร์ อยูระหว่างโทรโพสเฟี ยร์ และสตราโทสเฟี ยร์
4. สตราโตสเฟี ยร์ มีลกษณะอากาศเหมือนกับสตราโทสเฟี ยร์ ทีแบ่งโดยใช้อุณหภูมิเป็ น
ั
เกณฑ์
5. บรรยากาศชันสู ง เป็ นชันทีอยูเ่ หนื อสตราโตสเฟี ยร์ ถึงขอบนอกสุ ดของบรรยากาศ
การแบ่ งชั นบรรยากาศโดยใช้ สมบัติของแก๊ สหรือส่ วนผสมของแก๊ สเป็ นเกณฑ์
แบ่งได้เป็ น 4 ชัน ตามตารางต่อไปนี
ชั นบรรยากาศ ความสู ง(km) ส่ วนผสมบรรยากาศทีสํ าคัญ
1.โทรโพสเฟี ยร์ (troposphere) 0-10 ไอนํา
2.โอโซโนสเฟี ยร์ (ozonosphere) 10-55 โอโซน
3.ชันไอโอโนสเฟี ยร์ (ionosphere) 80-600 อากาศแตกตัวเป็ นไอออน (Ion)
4.ชันเอกโซสเฟี ยร์ (exosphere) 600ขึนไป ความหนาแน่นของอะตอมต่างๆ
มีค่าน้อยลง