Ky thuat phong thi nghiem doan chinh chung

Ths. Đoàn Chính Chung
Kỹ thuật phòng thí nghiệm

NỘI DUNG
Phần 1: Mở đầu
Phần 2: Số đo trong đo lường
Phần 3: Dụng cụ đo thể tích và tỷ trọng
Phần 4: Dụng cụ đo nhiệt độ, độ ẩm, áp suất, pH
Phần 5: Một số thiết bị thông thường – Phương pháp sử dụng và hiệu chuẩn
Phần 6: Sai lệch kết quả trong thí nghiệm

MỞ ĐẦU
 Giới thiệu phòng thí nghiệm
 Qui chế làm việc trong phòng thí nghiệm
 Tham quan các phòng thí nghiệm

PHÒNG THÍ NGHIỆM
 Nắm vững các kiến thức về kỹ thuật PTN để kết quả TN thu được đáng tin cậy.
 PTN:
 Rộng rãi, đủ ánh sáng
 Tránh nơi dễ bị ô nhiễm
 Không tập trung quá đông người
 Hệ thống thông gió tốt
 Hệ thống ống dẫn nước

 Lập kế hoạch hợp lý cho công việc của mình
 Tiến hành mọi công việc một cách chính xác và cẩn thận
 Cần làm việc nhanh nhưng không vội vàng
 Tuân theo mọi biện pháp an toàn với chất độc, chất dễ cháy, chất nổ…
QUY CHẾ HOẠT ĐỘNG PTN

PHẦN 2: SỐ ĐO TRONG ĐO LƯỜNG
Phương pháp sử dụng cân
Cách pha chế dung dịch
Hiệu chuẩn một số dung dịch chuẩn

Phương pháp sử dụng cân
Tùy vào mức độ chính xác khi cân:
 Cân thô (độ chính xác đến gam)
 Cân chính xác (độ chính xác từ 1 đến 10mg)
 Cân phân tích

Cân thô
 Có nhiều loại: cân đòn, cân đĩa
 Trước khi cân phải kiểm tra vị trí cân, độ
sạch của đĩa cân
 Các vật liệu cân đặt lên dụng cụ: hộp, máng,
bình, cốc
 Không làm rơi hóa chất lên cân

Cân phân tích
 Độ chính xác: 0,0001g
 Cần cân trước trên cân kỹ thuật để biết
khối lượng gần đúng, tránh quá tải cho
cân PT

Cách pha chế dung dịch
 Mỗi chất có độ tan khác nhau. Ví dụ: CaSO4 có độ tan ở nhiệt độ phòng là 0,77g/l
(dung dịch bão hòa)
 Trước khi hòa tan chất rắn nên nghiền nhỏ (không áp dụng với những chất dễ hút
ẩm)
 Sử dụng dung môi tinh khiết để pha chế
 Dụng cụ pha chế phải được làm sạch

 Các dung dịch pha chế xong cần kiểm tra lại nồng độ
 Bảo quản dung dịch sau khi pha: Sử dụng các dụng cụ
thích hợp để chứa đựng các hóa chất (chai màu, chai
có chất liệu thích hợp)
Cách pha chế dung dịch

Hiệu chuẩn một số dung dịch
 Ficxanal (pha chế dung dịch chuẩn)
 Thuốc thử (muối, axit, baz) đã được cân
chính xác, pha chế sẵn hàm lượng trong các
ampun thủy tinh. Lượng thuốc thử này cần
thiết để pha chế 1l dung dịch nồng độ 0,1N
hoặc 0,001N
 Dùng Ficxanal trong trường hợp cần pha chế
nhanh những dung dịch có nồng độ chính xác

 Chuẩn độ lại dung dịch sau khi pha:
 Dung dịch chuẩn độ là những dd mới pha
chế
 Kiểm tra thường xuyên nồng độ của các dd
sau khi pha
 Những dung dịch dễ chịu tác động của ánh
sáng
( AgNO3, KI…) phải chứa trong chai màu tối
 Sử dụng những chất đã biết nồng độ chính
xác để chuẩn độ
Hiệu chuẩn một số dung dịch

PHẦN 3: DỤNG CỤ ĐO THỂ TÍCH VÀ TỶ TRỌNG
Dụng cụ đo thể tích
Dụng cụ, phương pháp đo tỷ trọng

Dụng cụ đo thể tích
 Bình định mức
 Pipet
 Buret
 Ống đong

Dụng cụ, phương pháp đo tỷ trọng
 Tỷ trọng (tỷ khối) là tỷ số giữa khối lượng riêng của một chất với khối lượng riêng
của một chất khác ở những điều kiện xác định
 Có thể xác định tỷ trọng của chất lỏng nhờ phù kế, tỷ trọng kế, cân đặc biệt…

Xác định tỷ khối bằng phù kế

 Khi sử dụng phù kế cần chú ý:
 Không rót chất lỏng vào xilanh đến mép
 Chỉ thả phù kế khỏi tay khi biết chắc chắn
phù kế có thể nổi được
 Phù kế phải nằm giữa xilanh
 Sau khi xác định phù kế phải được rửa sạch
Xác định tỷ khối bằng phù kế

Xác định tỷ khối bằng tỷ khối kế
 Cân tỷ khối kế trống (P)
 Cân tỷ khối kế có nước cất (P2)
 Cân tỷ khối kế có chất lỏng nghiên cứu (P1)
 Tỷ khối của chất lỏng là:
PP
PP
d
−
−
=
2
1

PHẦN 4: DỤNG CỤ ĐO NHIỆT ĐỘ, ĐỘ ẨM, ÁP
SUẤT THẨM THẤU, pH
Cách đo nhiệt độ
Cách đo độ ẩm
Cách đo áp suất
Cách đo pH của một số chất lỏng

Cách đo nhiệt độ
 Dụng cụ đo nhiệt độ: nhiệt kế:
 Nhiệt kế co dãn: đo sự biến thiên thể tích của vật thể khi
nhiệt độ biến thiên.
 Nhiệt kế áp suất: đo sự thay đổi của áp suất theo nhiệt độ
 Nhiệt kế điện
 Nhiệt kế quang học
 Nhiệt kế hóa học

 Khi đo nhiệt độ của chất lỏng cần chú ý:
 Nhúng nk vào chất lỏng sao cho nó ở vị trí giữa thành
bình, tuyệt đối không để nk chạm vào thành bình
 Bầu nhiệt kế phải nhúng hoàn toàn trong chất lỏng
 Giữ nk trong chất lỏng đến khi nào cột thủy ngân đứng
yên
 Khi đọc số trên vạch chia của nk, mắt phải đặt ngang
hàng với thủy ngân
 Sau khi đo xong để nk trở về nđ phòng và lau sạch nk
Cách đo nhiệt độ

Cách đo áp suất
 Dụng cụ đo áp suất: áp kế
 Dụng cụ đo áp suất: barometer
 Dựa trên nguyên tắc đo lực tác
dụng lên một đơn vị diện tích
bề mặt. Để cân bằng với lực này
người ta dùng chất lỏng hoặc
một lò xo
 Muốn đo chính xác áp suất phải
xác định nhiệt độ xung quanh

Cách đo pH của một chất lỏng
 Giấy chỉ thị pH
 Máy đo pH

PHẦN 5: Một số thiết bị thông thường –
Phương pháp sử dụng và hiệu chuẩn
Dụng cụ thủy tinh PTN – Phương pháp làm sạch dụng cụ thủy tinh
Xác định sai số của một số dụng cụ đo thể tích: pipet, bình định mức, buret
Kỹ thuật lọc, tách, chiết
Chưng cất

Dụng cụ thủy tinh PTN – Phương pháp làm
sạch dụng cụ thủy tinh
 Dụng cụ thủy tinh có công dụng chung
 Ống nghiệm
 Phễu
 Phễu chiết
 Ống nhỏ giọt
 Cốc
 Bình cầu đáy bằng
 Bình nón
 Ống sinh hàn

Một số dụng cụ thủy tinh

 Dụng cụ thủy tinh có công dụng riêng
 Bình cầu đáy tròn
 Bình kendan
 Bình chưng cất
 Bình hút ẩm
 Cột cất phân đoạn
 Pipet
 Buret
 Bình định mức

 Phương pháp làm sạch dụng cụ thủy tinh
 Biết chất làm bẩn dụng cụ
 Sử dụng chất hòa tan chất bẩn, tạo thành các
hợp chất dễ tan
 Sử dụng các chất hoạt động bề mặt (xà phòng,
chất rửa tổng hợp…)
 Sử dụng phương pháp cơ học (chổi, cọ…)
 Nên sử dụng hóa chất rẻ tiền để làm sạch dụng
cụ

PP cơ học và lí học làm sạch dụng cụ
 Rửa bằng nước: khi chất bẩn không là nhựa, chất béo hoặc các chất không tan trong
nước
 Dụng cụ thủy tinh gọi là sạch khi trên bề mặt không đọng những giọt nước
 Sau khi rửa sạch, tráng dụng cụ bằng nước cất 2, 3 lần
 Rửa bằng hơi nước
 Rửa bằng dung môi hữu cơ: ete dietylic, axeton, rượu… Làm sạch những chất nhựa, chất
không tan trong nước

PP hóa học làm sạch dụng cụ
 Rửa bằng hỗn hợp sunfocromic: thêm 5% (theo khối lượng H2SO4) K2Cr2O7
tinh thể đã nghiền thành bột vào H2SO4 đặc, đun sôi trong nồi cách thủy cho tan
 Hỗn hợp sunfocromic được dùng rất lâu, đến khi màu vàng chuyển thành màu
xanh đen
 Rửa bằng dd KMnO4 4%
 Rửa bằng hh HCl và H2O2

Xác định sai số của một số dụng cụ đo thể tích
(pipet, bình định mức, buret)
 Bất kỳ một dụng cụ đo thể tích nào trước khi sử dụng đều phải kiểm tra lại
 Rửa sạch dụng cụ

Xác định sai số của một số dụng cụ đo thể tích
(pipet, bình định mức, buret)

Hiệu chỉnh buret, pipet, bình định mức
 Cách xác định:
 Lấy một thể tích chính xác nước cất vào bằng
dụng cụ cần kiểm tra
 Cân lượng nước đó. Từ khối lượng, tỷ khối
của nước suy ra thể tích
 Chú ý tiến hành phép thử ở nhiệt độ ghi trên
dụng cụ

Kỹ thuật lọc, tách, chiết
 Lọc:
 Các yếu tố ảnh hưởng; độ nhớt, nhiệt độ, áp
suất, kích thước hạt
 Vật liệu lọc:
 Giấy lọc: thường ( khối lượng tro 0,0003g/ tờ) và không tàn
(khối lượng tro 0,00007g/ tờ)
 Giấy lọc băng đỏ: lọc nhanh, đường kính lỗ 10mm
 Giấy lọc băng trắng: lọc trung bình, đường kính lỗ 3mm
 Giấy lọc băng xanh: lọc mịn, đường kính lỗ 1 – 2,5mm

 Các kỹ thuật lọc
 Lọc thường
 Lọc chân không

 Kỹ thuật chiết:
 Cơ sở của phương pháp: định luật phân bố
 Nguyên tắc chiết: chiết nhiều lần bằng lượng
nhỏ dung môi tốt hơn so với dùng cùng một
lúc toàn bộ lượng dung môi đó và chiết một
lần

Chưng cất
 Chưng cất dưới áp suất thường:
 Áp dụng cho những chất khi đun nóng không
bị phân hủy, chất lỏng có nhiệt độ sôi không
quá cao
 Những điểm cần chú ý:
 Dụng cụ chưng cất phải lắp đúng
 Những chất lỏng dễ cháy cần đun cách ngọn lửa
 Nhiệt kế lắp dọc theo bình cầu

 Chưng cất chân không:
 Áp dụng với chất lỏng khi ở điều kiện thường
nó có nhiệt độ sôi quá cao hoặc khi đun nóng
đến nhiệt độ cao nó bị phân hủy
Chưng cất

Sai lệch kết quả trong thí nghiệm
 KHÁI NIỆM
 NGUYÊN NHÂN
 HẬU QUẢ
 CÁCH KHẮC PHỤC
 MỘT SỐ VÍ DỤ
 KẾT LUẬN

 Sai số thô: lỗi thao tác của người làm thí nghiệm
 Sai số ngẫu nhiên: do sự phân tán kết quả khi thực hiện thí nghiệm lặp lại nhiều lần
 Sai số hệ thống: do thiết bị, dụng cụ, hóa chất…. không hoàn toàn đảm bảo
KHÁI NIỆM

Y học: kết luận sai lệch trong xét nghiệm dẫn đến cách điều trị sai lầm ảnh hưởng tới sức
khỏe, thậm chí nguy hại đến tính mạng, gây tâm lí hoang mang, lo sợ cho bệnh nhân,
tốn kém.
Kiểm định chất lượng sản phẩm, dược phẩm: Ảnh hưởng đến tâm lí, sức khỏe người
tiêu dùng

Nghiên cứu
Quá trình nghiên cứu sai hướng, đưa ra những kết luận không chính xác, làm mất thời
gian, công sức, tiền bạc.
Pháp y, hình sự
Bắt nhầm người vô tội, lọt lưới kẻ gây án. Làm ảnh hưởng đến uy tín, gây xôn xao dư
luận

1. Kiểm tra dụng cụ thiết bị thường xuyên hoặc theo định kỳ
PHƯƠNG PHÁP KHẮC PHỤC

- Xác định nồng độ thực của hóa chất dựa vào dung dịch
chuẩn
- Dán nhãn, ghi chú rõ ràng và sắp xếp cẩn thận các loại hóa
chất. Phân loại, xử lí đúng đối với mỗi hóa chất khi loại bỏ.
2. Kiểm tra hóa chất thiết bị thường xuyên hoặc theo định kỳ

3. Yếu tố con người
• Trung thực, khách quan
• Kiên trì
• Tôn trọng, chân thành
hợp tác đồng nghiệp
• Có kiến thức khoa
học cơ bản
• Nắm vững nguyên tắc
sử dụng trang thiết bị
• Thành thạo các thao tác, tuân
thủ nghiêm túc các qui định .
• kiểm tra, giám sát các hóa chất,
sinh phẩm.
• thực hiện các biện pháp bảo
đảm và kiểm tra

1. SAI SỐ TRONG XÉT NGHIỆM HUYẾT HỌC

Giai đoạn trước phân tích

Phân tích và đọc kết quả

Xét nghiệm DNA đang là một
ứng dụng rộng rãi trong
chuẩn đoán lâm sàng, nghiên
cứu y sinh, pháp y,hình sự.
Tuy nhiên kĩ thuật này cũng
có nhiều sai sót và đôi khi dẫn
đến hậu quả khó lường.
2. SAI SỐ TRONG XÉT NGHIỆM DNA

Quy trình xét nghiệm trong pháp y
Sai sót có thể xảy ra:
+ kĩ thuật viên
+ mẫu bị nhiễm, hư
hỏng
+ hoá chất thử
nghiệm chưa tinh
khiết

- Sai sót trong tiến trình thí nghiệm là điều không thể tránh khỏi.
- Người làm thí nghiệm phải trang bị đầy đủ những kiến thức và kĩ năng thiết yếu để có
thể xử lí tốt trước các tình huống rủi ro, và hạn chế tới mức tối đa các sai sót gặp phải.
- Đặc biệt phải luôn luôn tuân thủ các quy chế của PTN, làm việc với tinh thần trung thực,
khách quan, nghiêm túc, ham học hỏi.

Ky thuat phong thi nghiem doan chinh chung

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Ky thuat phong thi nghiem doan chinh chung

Similar to Ky thuat phong thi nghiem doan chinh chung (20)

More from Nguyen Thanh Tu Collection

More from Nguyen Thanh Tu Collection (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (14)

Ky thuat phong thi nghiem doan chinh chung