Crc news 2017-4

1. 2017. IV улирал www.crc.gov.mn
www.crc.gov.mn
¹19 (25)
2017 он IV улирал
Communications Regulatory Commission of Mongolia
“МОНГОЛ УЛСЫН ХӨГЖИЛД МЭДЭЭЛЭЛ,
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ САЛБАРЫН
МАНЛАЙЛАЛ, ЧИГ ХАНДЛАГА” НЭЭЛТТЭЙ
ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ, ХУРАЛ
[ Хуудас - 18 ]
ХОВ ЖИВЭНД ДУРЛАХ НЬ
ГЕНТЭЙ ХОЛБООТОЙ
[ Хуудас - 42 ]
АЗИ, НОМХОН ДАЛАЙН ЦАХИЛГААН
ХОЛБООНЫ БАЙГУУЛЛАГЫН ЕРӨНХИЙ
АССЕМБЛЕЙН 14 ДҮГЭЭР ЧУУЛГАН
[ Хуудас - 48 ]
ҮҮРЭН ХОЛБООНЫ ИНТЕРФЕРЕНЦ
[ Хуудас - 61 ]

2. 2
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
IV УЛИРЛЫН ТАЙЛАН
www.crc.gov.mn
RCpublicationapp
RCpublicationapp
СRCpublicationappp

3. Дарга:
С.Адъяасүрэн
ХХЗХ-ны дарга
Гишүүд:
Д.Сэрээдорж
ХХЗХ-ны дэд дарга
Т.Наранмандах
Хорооны хуралдааны
нарийн бичгийн дарга
З.Эрдэнэчулуун
ЗУХАГ-ын дарга
З.Амгалан
РДЗХГ-ын дарга
С.Долгорсүрэн
ЗБХГ-ын дарга
Ч.Эрдэнэбулган
ЗЗҮТҮСГ-ын дарга
П.Цэрэнням
ШЗГ-ын дарга
Сэтгүүлийн эрхлэгч:
Э.Дөлгөөн
(dulguun.e@crc.gov.mn)
Хариуцлагатай нарийн
бичгийн дарга
Б.Мягмарнаран
(myagmarnaran@crc.gov.mn)
Сэтгүүлийн дизайныг
£ADMARKET LLC-д
эхийг бэлтгэж хэвлэв.
Утас: 976-11-304258
Факс: 976-11-327720
Цахим хаяг: www.crc.gov.mn
Цахим шуудан: info@crc.gov.mn
ЭНЭ ДУГААРТ...
№19 (25) 2017 он. IV улирал
СЭТГҮҮЛИЙН
ЗӨВЛӨЛ
Хаяг: Монгол Улсын Харилцаа холбооны зохицуулах хороо.
Метро бизнес төв. А блок. 5-р давхар.
Сүхбаатар дүүрэг. Д.Сүхбаатарын гудамж-13. УБ-14201.
2017 ОНЫ 4-Р УЛИРЛЫН ХОРООНЫ ХУРАЛДААНЫ
ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ТАЙЛАН
“МОНГОЛ УЛСЫН ХӨГЖИЛД МЭДЭЭЛЭЛ, ХАРИЛЦАА
ХОЛБООНЫ САЛБАРЫН МАНЛАЙЛАЛ, ЧИГ
ХАНДЛАГА” НЭЭЛТТЭЙ ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ, ХУРАЛ
РАДИО ДАВТАМЖИЙН МАСТЕР ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
БОЛОВСРУУЛАХ ТӨСЛИЙН ТОВЧ ТАЙЛАН
УЛААНБААТАР ХОТЫН ФМ РАДИО ӨРГӨН
НЭВТРҮҮЛГИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЭРХЛЭГЧДЭД ХИЙСЭН
4-Р УЛИРЛЫН ХЯНАЛТЫН МЭДЭЭ
“ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ХӨГЖИЛ, ШУУДАНГИЙН
ЗОХИЦУУЛАЛТ 2017” ЗӨВЛӨГӨӨН БОЛЛОО
МЭДЭЭЛЭЛ ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ САЛБАРЫН
ЭДИЙН ЗАСАГЧДЫН “ӨРТГИЙН ЗАГВАРЧЛАЛ”-ЫН
СУРГАЛТ
“РАДИО ДОЛГИОН-ЭРҮҮЛ МЭНД, МАСТЕР
ТӨЛӨВЛӨГӨӨ, СҮЛЖЭЭНИЙ ОНОВЧЛОЛ” СЕМИНАР
АЗИ, НОМХОН ДАЛАЙН ЦАХИЛГААН ХОЛБООНЫ
БАЙГУУЛЛАГЫН ЕРӨНХИЙ АССЕМБЛЕЙН 14 ДҮГЭЭР
ЧУУЛГАН
ТАЙВАНЫ ҮНДЭСНИЙ ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ
ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ТУРШЛАГААС СУДЛАВ
ЦАХИЛГААН СОРОНЗОН ОРОНГИЙН ХҮНИЙ БИЕД
ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨЛЛИЙН ХЭМЖИЛТ
ҮҮРЭН ХОЛБООНЫ ИНТЕРФЕРЕНЦ
5
18
22
25
41
46
47
48
52
56
61
www.crc.gov.mn
¹19 (25)
2017 он IV улирал
Communications Regulatory Commission of Mongolia
“МОНГОЛ УЛСЫН ХӨГЖИЛД МЭДЭЭЛЭЛ,
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ САЛБАРЫН
МАНЛАЙЛАЛ, ЧИГ ХАНДЛАГА” НЭЭЛТТЭЙ
ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ, ХУРАЛ
[ Хуудас - 18 ]
ХОВ ЖИВЭНД ДУРЛАХ НЬ
ГЕНТЭЙ ХОЛБООТОЙ
[ Хуудас - 42 ]
АЗИ, НОМХОН ДАЛАЙН ЦАХИЛГААН
ХОЛБООНЫ БАЙГУУЛЛАГЫН ЕРӨНХИЙ
АССЕМБЛЕЙН 14 ДҮГЭЭР ЧУУЛГАН
[ Хуудас - 48 ]
ҮҮРЭН ХОЛБООНЫ ИНТЕРФЕРЕНЦ
[ Хуудас - 61 ]

4. 4
Мэндчилгээ
Тус хорооноос эрхлэн гаргадаг сэтгүүлийн энэ удаагийн дугаарт
2017 оны 4 дүгээр улиралд хийж гүйцэтгэсэн ажлууд, арга хэмжээний
талаарх мэдээлэл, салбарын зохицуулалтын үйл ажиллагаа, арга
хэмжээг хэрэгжүүлэхэд хамтран хүчин зүтгэж байгаа төр, хувийн
хэвшлийн мэргэжилтнүүдэд зориулсан мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө,
хорооны хуралдааны шийдвэрийг олон нийтэд мэдээлэх, шинэ
техник технологийн судалгаа, нэвтрүүлэлт, зохицуулалтын цаашдын
чиг хандлага зэрэг мэдээллүүдийг бэлтгэн уншигч та бүхэндээ өргөн
барьж байна.
2017 он манай хорооны хувьд амжилт бүтээлээр дүүрэн жил
байлаа. Мэдээлэл, харилцаа холбоо, технологийн салбарын
зохицуулалтын үйл ажиллагааны шинэчлэлийн дагуу хорооны хуралдаанаар салбарын зохицуулалтын орчинг
боловсронгуй болгох баримт бичгийн нөхцөл шаардлага, журам, зөвлөмж, зохицуулалтын баримт бичгүүдийг шинэчилж
батлаад байна. Шуудангийн бүсчлэлийн нэгдсэн лавлах “Цэнхэр ном”-ийг шинэчлэн хэвлэж төрийн байгууллага, хувийн
хэвшил, хэрэглэгчдэд төлбөргүй тараан, гарын авлага, зөвлөмжөөр ханган ажиллаа. Мөн Монгол улсын залуу эрдэмтэд,
инженерүүдийн оюун ухаан, хүч хөдөлмөрөөр бүтээгдсэн анхны “Мазаалай” нэрт бага оврын хиймэл дагуулыг амжилттай
хөөргөхөд дэмжин ажиллаа.
Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагын Хөгжлийн газрын (ITU-D) дарга ноён БРАХИМА САНОУ, Ази-
номхон далайн бүсийн орнуудын захирал ноён ИОАНЕ КОРОЙВУКИ нар бидний урилгыг хүлээн авч Монгол улсад
айлчиллаа. Энэ айлчлалын хүрээнд салбарын эдийн засагч, мэргэжилтнүүдийн чадавхыг дээшлүүлэх зорилгоор дэлхийд
тэргүүлэх эдийн засагч мэргэжилтнийг урин авчирч “Өртгийн загварчлал” сэдэвт сургалтыг зохион байгуулсан юм. Мөн 2018
онд ОУЦХБ-аас зохион байгуулж байгаа сургалтуудад мэргэжилтэн хамруулах, Олон улсын өндөр түвшний мэргэжилтэн
багш нарыг урьж онол болон дадлагын хичээл, сургалтуудыг явуулах том боломж нээгдэж байгаа юм.
“Монгол Улсын хөгжилд Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын манлайлал, чиг хандлага” сэдэвтэй нээлттэй
хэлэлцүүлэг хурлыг 2017 оны 11-р сарын 29-нд зохион байгууллаа. Монгол Улсын хөгжилд мэдээлэл, харилцаа холбооны
салбарын манлайлах чиг үүргийг тодорхойлох Монгол Улсын төрийн байгууллага, Олон Улсын байгууллага, бизнесийн
салбарын болон төрийн бус байгууллагын төлөөлөл, салбарын үйлчилгээ эрхлэгч нийт 180 гаруй төлөөлөл оролцон
хэлэлцэж зөвлөмж гарган хуралдлаа. Уг гарсан зөвлөмжүүд нь салбарын үйлчилгээ эрхлэгчдэд ашиг тустай байж шинийг
санаачлах боломж бололцоог олгоно гэдэгт итгэлтэй байна.
Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын ололт, дэвшлийг нийгэм эдийн засгийн бүх салбарт өргөнөөр нэвтрүүлэх,
хууль эрх зүйн орчинг шинэчлэх, нэгдсэн бодлого төлөвлөлтөөр хангах, төрийн нэгдмэл шийдэл, салбар хоорондын
уялдаа холбоог шинэ шатанд гаргах, оролцогч бүх талуудын эрх ашигт нийцсэн байхын тулд төр хувийн хэвшлийн
түншлэлийг дэмжих зайлшгүй шаардлага байгаа бөгөөд мэдээлэлжсэн нийгэм, мэдлэгийн эдийн засгийн төлөө
“Мэдлэгээ хуваалцаж, Хамтдаа хөгжье”
С.АДЪЯАСҮРЭН
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ДАРГА

5. 52017. IV улирал www.crc.gov.mn
Монгол Улсын Харилцаа холбооны зохицуулах
хорооны 2017 оны ээлжит 10 дугаар хуралдааныг
2017 оны 10 дугаар сарын 27-ны өдөр зохион байгуулсан.
Энэхүү хорооны хуралдаанаар “Өргөн нэвтрүүлгийн
зохицуулалт, нөхцөл шаардлага”-д оруулах нэмэлт,
өөрчлөлтийн төсөл болон өргөн нэвтрүүлэг, сувгийн
зохицуулалтын талаар цаашид хэрэгжүүлэх арга
хэмжээний саналын тухай (Хорооны хуралдааны 2017 оны
10 дугаар тэмдэглэл); “Телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн
хөтөлбөрт хүүхэд хамгаалах чиглэлээр баримтлах зарчим”
зөвлөмжийн төсөл; Тоон контентийн зохицуулалтын
орчинг судлан хууль эрх зүй, зохицуулалтын шийдэл,
хувилбарын санал боловсруулах ажлын хэсгийн ажлын
явцын тухай танилцуулга (Хорооны хуралдааны 2017
оны 12 дугаар тэмдэглэл); Хорооны 2017 оны 43 тоот
тогтоолын хавсралтад өөрчлөлт оруулах тухай; Тусгай
зөвшөөрлийн тухай зэрэг асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэв.
Тус хуралдаанаас нийт 5 тогтоолыг баталж, хорооны
хуралдааны 3 тэмдэглэлийг гаргалаа.
¾¾ Зохицуулах хорооны 2017 оны ээлжит 7 дугаар
хуралдааны 10 дугаар тэмдэглэлээр өгсөн үүрэг,
даалгаврыг хэрэгжүүлэх зорилгоор “Өргөн
нэвтрүүлгийн зохицуулалт, нөхцөл шаардлага”-д
оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төсөл болон өргөн
нэвтрүүлэг, ОСДҮ (олон сувгийн дамжуулах
үйлчилгээ), сувгийн үндсэн зохицуулалтын талаар
цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний саналын
тухай танилцуулгыг тус тус авч хэлэлцэв. Хорооны
хуралдаанаас өгсөн удирдамж, даалгаврыг
тусган өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалтын нөхцөл
шаардлага, зөвлөмж, бусад баримт бичгийн төслийг
боловсруулан уулзалт хэлэлцүүлэг зохион байгуулж,
тайлан үр дүнг 2018 оны 1 дүгээр улиралд багтаан
хорооны хуралдаанд танилцуулахыг хариуцсан
газар, хэлтэст үүрэг болгов.
¾¾ Тус хорооны ЗБХГ-аас боловсруулсан өргөн
нэвтрүүлгийн зохицуулалт болон өргөн
нэвтрүүлгийн зохицуулалт, нөхцөл шаардлагад
оруулах зарчмын гол өөрчлөлтийн санал; Өргөн
нэвтрүүлгийн зохицуулалт, нөхцөл шаардлагаас
хуулийн давхардсан болон зөвлөмжөөр тусгах
шаардлагатай гэж үзсэн заалтуудыг хасч, тусад нь
“Өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээ эрхлэхэд баримтлах
зөвлөмж” нэрээр гаргах; “Өргөн нэвтрүүлгийн
үйлчилгээ эрхлэхэд баримтлах зөвлөмж”-ийн төсөл,
“Өргөн нэвтрүүлгийн хөтөлбөрт хүүхэд хамгаалах
чиглэлээр баримтлах зарчим” зөвлөмжийн төсөл,
танилцуулгыг тус тус авч хэлэлцээд, тус хуралдаанаас
өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалтын баримт бичигт
оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн санал болон холбогдох
МОНГОЛ УЛСЫН ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ДҮРЭМ, ХУРАЛДААНЫ
ДЭГИЙН ХҮРЭЭНД УДИРДЛАГААС ӨГСӨН УДИРДАМЖ ЧИГЛЭЛ, 2017 ОНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ
БИЗНЕС ТӨЛӨВЛӨГӨӨГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ЗОРИЛГООР 2017 ОНЫ 4 ДҮГЭЭР УЛИРАЛД, ХОРООНЫ
ЭЭЛЖИТ ХУРАЛДААНЫГ 3 УДАА ЗОХИОН БАЙГУУЛЖ, ХЭЛЭЛЦСЭН АСУУДЛААР ХОЛБОГДОХ
ТОГТООЛ ШИЙДВЭРИЙГ БАТАЛСАН БОЛНО. ТАЙЛАНТ ХУГАЦААНД НИЙТДЭЭ 16 ТОГТООЛ БА
ХОРООНЫ ХУРАЛДААНЫ 9 ТЭМДЭГЛЭЛИЙГ ГАРГАН ШИЙДВЭРЛЭЖ, ХЭРЭГЖИЛТЭД ХЯНАЛТ ТАВЬЖ
АЖИЛЛАВ.
2017.IV улирал
1
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ
ХУРАЛДААНЫ 2017 ОНЫ 4 ДҮГЭЭР УЛИРЛЫН
ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ТАЙЛАН

6. 6
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
IV УЛИРЛЫН ТАЙЛАН
зөвлөмжүүдийг тусад нь гаргах нь зүйтэй гэж тогтов.
Тус хуралдаанаас Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт,
нөхцөл шаардлага шинэчлэн батлагдахаас
өмнө “Хүүхэд хамгааллын чиглэлээр баримтлах
зөвлөмж”, “Өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээ эрхлэхэд
баримтлах зөвлөмж”-д хуралдааны үеэр гарсан
санал зөвлөмжийг тусган эцэслэн боловсруулах,
холбогдох холбогдох яам, байгууллага, оролцогч
талуудад танилцуулж саналыг авч 2018 оны 1 дүгээр
сард багтаан хорооны хуралдаанаар шийдвэрлүүлэх
арга хэмжээг авахыг ЗБХГ-т даалгав.
¾¾ Зохицуулах хорооны 2017 оны ээлжит 8 дугаар
хуралдаанаас өгсөн чиглэлийн дагуу (Хорооны
хуралдааны 2017 оны 12 дугаар тэмдэглэл) хорооны
даргын 2017 оны А/210 тоот тушаалаар тоон
контентийн зохицуулалтын өнөөгийн нөхцөл
байдлын талаар дүгнэлт гаргах, цаашид авч
хэрэгжүүлэх арга хэмжээний санал боловсруулах,
хууль эрх зүйн шийдлийг тодорхойлох зорилготой
ажлын хэсгийг байгуулсан. Ажлын хэсгийн хэсгээс
“Онлайн контентийн зохицуулалтын хууль эрх зүйн
шийдэл: олон улсын туршлага, өнөөгийн хууль
эрх зүйн орчин” судалгааны ажлын явцын талаар
танилцуулгыг тус хорооны хуралдаанд хэлэлцүүлсэн.
Хуралдааны үеэр хорооны дарга, гишүүдээс гарсан
санал, зөвлөмжийг боловсруулалтын шатанд
байгаа тоон контентийн талаарх зохицуулалтын
чиглэл; онлайн контент ба нийгмийн сүлжээний
зохицуулалтын хууль эрх зүйн шийдлийн санал,
зохицуулалтын арга замыг тодорхойлох зэрэг
баримт бичигт тусгах, энэ чиглэлээр уулзалт
хэлэлцүүлэг зохион байгуулах, холбогдох тайлан
болон зохицуулалтын дүрэм журам, нөхцөл
шаардлагын төсөл, хуулийн өөрчлөлтийн талаар
санал дүгнэлтийг эцэслэн хорооны хуралдаанд
танилцуулах, нэгдсэн тайланг ХЗДХЯ-нд хүргүүлэх
арга хэмжээ авч ажиллах зэрэг удирдамж, чиглэлийг
ажлын хэсэг, газар хэлтсийн дарга нарт даалгав.
¾¾ Тус хорооны хуралдаанаар “Тусгай зөвшөөрөл
олгох тухай”, “Тусгай зөвшөөрөлд өөрчлөлт
оруулах тухай”, “Тусгай зөвшөөрөл сэргээх тухай”,
“Тусгай зөвшөөрөл хүчингүй болгох тухай” газар,
хэлтсийн боловсруулсан танилцуулга, дүгнэлт
болон тогтоолын төслийг авч хэлэлцэв. Хэлэлцсэн
асуудлаар 4 тогтоолыг батлан шийдвэрлэв. Үүнд:
2017 оны 10 дугаар сарын 27-ны өдрийн 47 тоот
тогтоолын хавсралтаар нийт 9 хуулийн этгээдэд
тусгай зөвшөөрөл шинээр олгосон; 48 тоот тогтоолын
хавсралтаар 3 хуулийн этгээдийн тусгай зөвшөөрөлд
нэмэлт өөрчлөлт оруулсан; 49 тоот тогтоолын
хавсралтаар 1 хуулийн этгээдийн тусгай зөвшөөрлийг
сэргээсэн; 50 тоот тогтоолын хавсралтаар нийт 4
хуулийн этгээдийн тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй
болгосон.
¾¾ Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны 2017 оны
43 дугаар тогтоолоор батлагдсан “Нэвтрүүлэх болон
хүлээн авах антенны төхөөрөмжийг бүртгэлжүүлэх
нөхцөл, шаардлага”-ыг улсын нэгдсэн бүртгэлд
бүртгүүлэхээр ХЗДХЯ-д хүргүүлэхэд ...журмын
7.2 дах заалтаар “Энэхүү нөхцөл, шаардлага нь
батлагдсан өдрөөс эхлэн хүчин төгөлдөр болно.” гэж
заасан байгаа нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 67
дугаар зүйлийн 67.2-т «Захиргааны хэм хэмжээний
актыг зөвхөн улсын бүртгэлд бүртгэж, “Захиргааны
хэм хэмжээний актын эмхэтгэл”-д нийтэлсний дараа
хүчин төгөлдөр дагаж мөрдүүлнэ.” гэснийг зөрчсөн
байна... гэж дүгнэж, холбогдох өөрчлөлтийг оруулах
зөвлөмжийг тус хороонд албан тоотоор ирүүлсэн
болно. Иймээс уг тогтоолын холбогдох заалтыг
Захиргааны ерөнхий хуульд нийцүүлэх үүднээс
2017 оны 43 тоот тогтоолд өөрчлөлт оруулах тухай
танилцуулга, тогтоолын төслийг хэлэлцээд, Харилцаа
холбооны тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1.3,
Захиргааны ерөнхий хуулийн 45 дугаар зүйлийн
45.1 дэх заалтыг тус тус үндэслэн “Нэвтрүүлэх болон
хүлээн авах антенны төхөөрөмжийг бүртгэлжүүлэх
нөхцөл, шаардлагад өөрчлөлт оруулах тухай”
хорооны 2017 оны 10 дугаар сарын 27-ны өдрийн
51 тоот тогтоолыг баталснаар ХЗДХЯ-наас санал
ирүүлсэн зөвлөмжийг хэлэлцэн шийдвэрлэв.
¾¾ Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны 2017 оны 7
дугаарсарын28-ныөдрийнхуралдаанаар “Үнэтариф
батлах тухай” 2017 оны 34 дүгээр тогтоолыг баталсан
бөгөөд тогтоолын хавсралтаар үүрэн телефон
холбооны үйлчилгээний зах зээлд давамгайлагч
үйлчилгээ эрхлэгчийн “Үүрэн холбооны багцын
үйлчилгээний тодорхойлолт, багцын үйлчилгээний
үнэ тариф”-ыг тогтоож баталсан юм. Тус хорооноос
энэхүү тогтоолыг Захиргааны ерөнхий хуулийн дагуу
ХЗДХЯ-аар хянуулж захиргааны хэм, хэмжээний
актын улсын нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлэхээр албан
тоотоор хүргүүлсэн боловч тус яамнаас 2017 оны
10 дугаар сарын 12-ны өдрийн 1-1/3780 тоотоор
ирүүлсэн хариу албан бичигт Захиргааны ерөнхий

7. 7
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
2017. IV улирал www.crc.gov.mn
хуулийн 66.3.3-д заасны дагуу Хорооны 2017 оны
34 тоот тогтоолыг эрх зүйн мэдээллийн нэгдсэн
системд бүртгэх шаардлагагүй гэж үзсэн болно.
Монгол Улсын Харилцаа холбооны зохицуулах
хорооны 2017 оны ээлжит 11 дугаар хуралдааныг
2017 оны 11 дүгээр сарын 30-ны өдөр зохион байгуулсан
ба энэхүү хорооны хуралдаанаар “Радио давтамжийн
ашиглалт, үйлчилгээний төлбөрийн хэмжээ”-г шинэчлэн
батлах тухай; Тогтоолд өөрчлөлт оруулах тухай (Хорооны
2017 оны 19 тоот тогтоол: “Зохицуулалтын үйлчилгээний
хөлсний хэмжээ”); “ХХЗХ-ны дарга буюу Төсвийн шууд
захирагчийн Бүтээгдэхүүн нийлүүлэх 2017 оны үр дүнгийн
гэрээний биелэлт болон Байгууллагын 2017 оны үйл
ажиллагааны төлөвлөгөөний тайлан, төсвийн гүйцэтгэл”-
ийн тухай танилцуулга; “ХХЗХ-ны дарга буюу Төсвийн
шууд захирагчийн Бүтээгдэхүүн нийлүүлэх 2018 оны үр
дүнгийн гэрээний төсөл болон Байгууллагын 2018 оны
үйл ажиллагааны төлөвлөгөө болон төсвийн төсөл”-
ийн тухай танилцуулга; Тусгай зөвшөөрлийн тухай зэрэг
асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэв. Тус хуралдаанаас нийтдээ
7 тогтоолыг баталж, хорооны хуралдааны 3 тэмдэглэлийг
тус тус гарган асуудлыг шийдвэрлэсэн болно.
¾¾ Харилцаа холбооны зохицуулах хороо нь “Радио
долгионы тухай” хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.2.3-
т заасан бүрэн эрхийн дагуу Дэд бүтцийн сайдын
2003 оны 216 дугаар тушаалаар батлагдсан “Радио
давтамжийн ашиглалт, үйлчилгээний төлбөрийн
хэмжээ тогтоох журам”-ыг үндэслэн Радио
давтамжийн ашиглалт, үйлчилгээний төлбөрийн
хэмжээг тогтоодог. “Радио давтамжийн ашиглалт,
үйлчилгээний төлбөрийн хэмжээ”-г тогтоосон
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны 2017 оны
2 дугаар сарын 24-ний өдрийн 08 тоот тогтоолыг
Захиргааны ерөнхий хуулийн дагуу хянуулан,
захиргааны хэм хэмжээний актын улсын нэгдсэн
бүртгэлд бүртгүүлэхээр Хууль зүй, дотоод хэргийн
яаманд хүргүүлсэн. Тус яамнаас тус хороо нь Радио
долгионы тухай хуулийн 5.2.3 дах заалтаар өөрт
олгогдоогүй эрх хэмжээг эдэлж радио давтамжийн
ашиглалт, үйлчилгээний төлбөрийн хэмжээг
шинэчлэн тогтоож байгаа нь Захиргааны ерөнхий
хуулийн 60.1.3, 60.1.7 дах заалтыг хангахгүй байгаа
мөн 64.1 дэх заалттай нийцээгүй тул бүртгэхээс
татгалзсан 1-1/4112 тоот дүгнэлтийг хороонд ирүүлсэн
болно. Иймээс тус хорооны холбогдох газар хамтран
ХЗДХЯ-наас ирүүлсэн зөвлөмж, дүгнэлтэд нийцүүлэн
ХХЗХ-ны 2017 оны 08 тоот тогтоолыг нийцүүлэх,
“Радио давтамжийн ашиглалт, үйлчилгээний
төлбөрийн хэмжээ”-г зөвлөмжийг тусган шинэчлэн
тогтоож батлах тухай танилцуулга, тогтоолын төсөл,
хавсралт баримт бичгийг боловсруулж, энэхүү
хуралдаанд хэлэлцүүлсэн болно. Хуралдаанаар
Радио долгионы тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн
5.2.3-т заасан бүрэн эрхийн дагуу Дэд бүтцийн
сайдын 2003 оны 216 дугаар тушаалаар батлагдсан
“Радио давтамжийн ашиглалт, үйлчилгээний
төлбөрийн хэмжээ тогтоох журам”, Засгийн газрын
2016 оны 268 дугаар тогтоолоор батлагдсан
“Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны
дүрэм”-ийн 2.1.4 дэх заалтыг тус тус үндэслэн
2017 оны 11 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 57 дугаар
тогтоолыг баталж, тогтоолын хавсралтаар “Радио
давтамжийн ашиглалт, үйлчилгээний төлбөрийн
хэмжээ”-г шинэчлэн тогтоож байна. Энэхүү тогтоол
батлагдсантай холбогдуулан Харилцаа холбооны
зохицуулах хорооны 2017 оны 08 дүгээр тогтоолыг
хүчингүй болгон шийдвэрлэсэн.
¾¾ Харилцаа холбооны зохицуулах хороо нь
“Харилцаа холбооны тухай” хуулийн 9.1.11-д заасан
эрхийнхээ дагуу Дэд бүтцийн сайдын 2003 оны
39 тоот тушаалаар батлагдсан “Тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигчдэд үзүүлэх зохицуулалтын үйлчилгээний
хөлсний хэмжээг тогтоох журам”-ыг үндэслэн
зохицуулалтын үйлчилгээний хөлсний хэмжээг
тогтоож байсан. “Харилцаа холбооны тухай” хуулийн
6.1.4-д заасан бүрэн эрхийнхээ дагуу Харилцаа
холбоо, мэдээллийн технологийн газрын даргын
2017 оны А/42 тоот тушаалаар батлагдсан “Тусгай
зөвшөөрөл эзэмшигчдэд үзүүлэх зохицуулалтын
үйлчилгээний хөлсний хэмжээг тогтоох журам”-
ыг баталсан юм. Уг журмын дагуу тус хорооны
2017 оны 5 дугаар сарын 31-ний өдрийн 19 тоот
тогтоолоор “Зохицуулалтын үйлчилгээний хөлсний
хэмжээ”-г шинэчлэн тогтоож баталсан. Захиргааны
ерөнхий хуулийн дагуу тус хорооны хуралдаанаар
шинэчлэн батлагдсан “Зохицуулалтын үйлчилгээний
хөлсний хэмжээ”-г захиргааны хэм хэмжээний
актын улсын нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлэхээр ХЗДХЯ-
нд хүргүүлэхэд тус яамнаас Зохицуулах хороо нь
төрийн захиргааны байгууллагаас тогтоосон журмыг
үндэслэн зөвхөн үйлчилгээний хөлсний хувь хэмжээг
тогтоох зохицуулалттай бөгөөд тус тогтоолоор хувь
хэмжээг тогтоохтой холбоотой тодорхой журам
2

8. 8
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
IV УЛИРЛЫН ТАЙЛАН
тогтоосон байгаа нь Захиргааны ерөнхий хуулийн
60 дугаар зүйлийн 3.1.2-т “Тусгайлан эрх олгосон
тухайн хуулийн агуулга, зорилго, хүрээнд нийцсэн
байх” шаардлагыг хангаагүй гэж үзсэн болно. Иймд
ХЗДХЯ-наас ирүүлсэн дүгнэлт, зөвлөмжид нийцүүлэн
“Зохицуулалтын үйлчилгээний хөлсний хэмжээ”-г
шинэчлэн батлах тухай танилцуулга, хорооны
тогтоолын төсөл, тогтоолын хавсралт баримт
бичгийг боловсруулан хорооны хуралдаанаар
хэлэлцүүлэв. Тус хорооны хуралдааны 2017 оны
11 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 58 тоот тогтоолыг
Харилцаа холбооны тухай” хуулийн 9.1.11 болон
тус хуулийн 6.1.4-д заасан Харилцаа холбоо,
мэдээллийн технологийн газрын даргын 2017 оны
А/42 тоот тушаалаар батлагдсан “Тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигчдэд үзүүлэх зохицуулалтын үйлчилгээний
хөлсний хэмжээг тогтоох журам”-ыг тус тус үндэслэн
батлав. Тогтоолын хавсралтаар “Зохицуулалтын
үйлчилгээний хөлсний хэмжээ”-г шинэчлэн тогтоож
батлав. Энэхүү тогтоол батлагдсантай холбогдуулан
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны 2017 оны 19
дүгээр тогтоолыг хүчингүй болголоо. Хуралдаанаас
ХЗДХЯ-ны дүгнэлт, зөвлөмжид нийцүүлэн баталсан
2017 оны 57 болон 58 тоот тогтоолыг захиргааны
хэм хэмжээний актын улсын нэгдсэн бүртгэлд
бүртгүүлэхээр Хууль зүй, дотоод хэргийн яаманд
хүргүүлэв.
¾¾ Тус хорооны хуралдаанаар “Тусгай зөвшөөрөл олгох
тухай”, “Тусгай зөвшөөрөлд өөрчлөлт оруулах тухай”,
“Тусгай зөвшөөрөл сэргээх тухай”, “Тусгай зөвшөөрөл
түдгэлзүүлэх тухай” “Тусгай зөвшөөрөл хүчингүй
болгох тухай” газар, хэлтсийн боловсруулсан
танилцуулга, дүгнэлт болон тогтоолын төслийг авч
хэлэлцэв. Хэлэлцсэн асуудлаар 5 тогтоолыг батлан
шийдвэрлэв. Үүнд: 2017 оны 11 дүгээр сарын 30-
ны өдрийн 52 тоот тогтоолын хавсралтаар нийт
13 хуулийн этгээдэд 14 тусгай зөвшөөрөл шинээр
олгосон; 53 тоот тогтоолын хавсралтаар 3 хуулийн
этгээдийн 4 тусгай зөвшөөрөлд нэмэлт өөрчлөлт
оруулсан; 54 тоот тогтоолын хавсралтаар 1 хуулийн
этгээдийн тусгай зөвшөөрлийг сэргээсэн; 55 тоот
тогтоолын хавсралтаар 1 хуулийн этгээдийн 2 тусгай
зөвшөөрлийг түдгэлзүүлсэн; 56 тоот тогтоолын
хавсралтаар нийт 15 хуулийн этгээдийн 24 тусгай
зөвшөөрлийг хүчингүй болгосон.
¾¾ Хуралдаанаар Захиргааны удирдлага, хамтын
ажиллагааны газраас нэгтгэн боловсруулсан “Монгол
Улсын Ерөнхий сайд буюу Төсвийн ерөнхийлөн
захирагч болон ХХЗХ-ны дарга буюу Төсвийн шууд
захирагчийн Бүтээгдэхүүн нийлүүлэх 2017 оны үр
дүнгийн гэрээний биелэлт” болон “Байгууллагын
2017 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний тайлан,
төсвийн гүйцэтгэл”-ийн талаар тайланг авч хэлэлцээд,
хорооны хуралдаанаас хэлэлцсэн дээрх асуудлаар
хуралдааны 2017 оны 18 дугаар тэмдэглэлээр
холбогдох заалт бүхий санал, дүгнэлтийг батлав.
“Монгол Улсын Ерөнхий сайд болон Төсвийн шууд
захирагчийн Бүтээгдэхүүн нийлүүлэх 2017 оны үр
дүнгийн гэрээ”-нд Төсвийн ерөнхийлөн захирагчид
нийлүүлэхээр заасан 27 төрлийн 259 арга хэмжээ,
ажил, үйлчилгээ, бүтээгдэхүүн болон 2 захиалгат
бүтээгдэхүүнийг бүрэн хэрэгжүүлж гүйцэтгэсэн байна
гэж дүгнэсэн ба Бүтээгдэхүүн нийлүүлэх үр дүнгийн
2017 оны гэрээний биелэлтийн тайлан, Хорооны
2017 оны үйл ажиллагааны тайланг холбогдох
хууль, тогтоомжийн хүрээнд загвар, маягтын дагуу
боловсруулан Ерөнхий сайд, ЗГХЭГ-ын дарга нарт
2017 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн дотор албан
тоотоор тус тус хүргүүлэх ажлыг зохион байгуулахыг
үүрэг болгов.
¾¾ Тус хорооны Захиргааны удирдлага, хамтын
ажиллагааны газраас нэгтгэн боловсруулсан
“ХХЗХ-ны дарга буюу Төсвийн шууд захирагчийн
Бүтээгдэхүүн нийлүүлэх 2018 оны үр дүнгийн
гэрээний төсөл болон Байгууллагын 2018 оны үйл
ажиллагааны төлөвлөгөө болон төсвийн төсөл”-ийн
тухай танилцуулгыг тус тус хорооны хуралдаанаар
авч хэлэлцсэн ба үр дүнгийн гэрээний төсөл,
төлөвлөгөөний төсөл, төсвийн төлөвлөгөөний
төсөл зэрэг баримт бичгийг хорооны гишүүдийн
санал зөвлөмжийг тусган зарчмын хувьд дэмжиж,
холбогдох байгууллагад хүргүүлэх арга хэмжээг авч
хэрэгжүүлэхийг ЗУХАГ-т хорооны хуралдааны 2017
оны 19 дүгээр тэмдэглэлээр үүрэг болгохоор тогтов.
Түүнчлэн Хорооны даргын тушаалаар “Байгууллагын
2018 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөө”-г батлах нь
зүйтэй гэж тогтов.
Монгол Улсын Харилцаа холбооны зохицуулах
хорооны 2017 оны ээлжит 12 дугаар хуралдааныг
2017 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдөр зохион байгуулав.
Тус хорооны хуралдаанаар Радио өргөн нэвтрүүлгийг
тоон технологид шилжүүлэх талаар цаашид хэрэгжүүлэх
арга хэмжээний саналын тухай танилцуулга (Улаанбаатар
3

9. 9
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
2017. IV улирал www.crc.gov.mn
хотод тоон радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн олон сувгийг
дамжуулан хүргэх үйлчилгээ); Дансны авлагын дүнг
шийдвэрлэх тухай; Тусгай зөвшөөрлийн тухай зэрэг
асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэв. Энэхүү хуралдаанаас
дээрх хэлэлцсэн асуудлаар 4 тогтоолыг баталж, хорооны
хуралдааны 2 тэмдэглэлээр удирдамж чиглэл, хугацаатай
даалгаврыг хорооны дарга болон холбогдох газар,
хэлтэст өглөө.
¾¾ Харилцаа холбооны салбарын асуудал эрхэлсэн
төрийн захиргааны байгууллагаас 2017 оны 7
сард “Монгол Улсад радио өргөн нэвтрүүлгийн
тоог технологид шилжүүлэхэд баримтлах чиглэл”-
ийг шинэчлэн баталсан. Энэ баримт бичигт “хот,
сум, суурин газрыг хамарсан тоон радио өргөн
нэвтрүүлгийн сүлжээ байгуулахад DAB+ технологийг
ашиглана (3.1.2)”; “Харилцаа холбооны зохицуулах
хороо нь аналог радио өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээ
эрхлэх тусгай зөвшөөрлийн зохицуулалтыг хийж,
тоонрадиоөргөннэвтрүүлгийндамжуулахсүлжээний
тусгай зөвшөөрлийн нөхцөл шаардлагыг шинээр
боловсруулж, олгох ажлыг зохион байгуулна (6.6)”;
“Аналоги радио өргөн нэвтрүүлгийн дамжуулах
сүлжээний нэвтрүүлэгчийг 2021 оны 10 дугаар
сарын 15-ны өдрийн дотор унтраана. Тоон системд
шилжих нөхцөл байдлаас шалтгаалан уг хугацаа
өөрчлөгдөж болно (6.10)” гэж тус тус заасан билээ.
Зохицуулах хорооны 2017 оны ээлжит 12 дугаар
хуралдаанаар Радио давтамжийн зохицуулалт,
хяналтын газар, Захиргааны удирдлага хамтын
ажиллагааны газраас хамтран боловсруулсан Радио
өргөн нэвтрүүлгийг тоон технологид шилжүүлэх
талаар цаашид хэрэгжүүлэх арга хэмжээний саналын
танилцуулга (Улаанбаатар хотод тоон радиогийн
өргөн нэвтрүүлгийн олон сувгийг дамжуулан хүргэх
үйлчилгээ), хуралдааны тэмдэглэлийн төслийг
авч хэлэлцээд, хорооны хуралдааны “Радио өргөн
нэвтрүүлгийг тоон технологид шилжүүлэх талаар авах
зарим арга хэмжээний тухай” 21 дүгээр тэмдэглэлээр
удирдамж чиглэл өгч, хугацаатай даалгаврыг
холбогдох газар, хэлтэст өглөө. Үүнд: ХХМТГ-ын
Даргын 2017 оны А/71 дугаар тушаалаар шинэчлэн
баталсан “Монгол Улсад радио өргөн нэвтрүүлгийн
тоон технологид шилжүүлэхэд баримтлах чиглэл”,
МШХХТГ-ын Даргын 2016 оны А/49 тоот тушаалаар
баталсан “Үндэсний радио давтамжийн зурвасын
хүснэгт” зэрэг баримт бичгийн холбогдох заалтыг
хэрэгжүүлэх зорилгоор “Улаанбаатар хотод тоон
радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн олон сувгийг
дамжуулан хүргэх үйлчилгээ” эрхлэх хүсэлт ирүүлсэн
нэр бүхий хуулийн этгээдэд тусгай зөвшөөрөл олгох
арга хэмжээг зохион байгуулах ажлын хэсгийг
байгуулан ажиллахаар тогтов. Энэхүү тэмдэглэлээр
ажлын хэсгийн үйл ажиллагааны баримтлах
үндсэн зарчим, тусгай зөвшөөрлийн гэрээнд тусгах
шаардлагатай асуудлын талаар удирдамж, чиглэл
өгч, ажлын хэсгээс гүйцэтгэсэн ажил, гэрээний
баримт бичгийн төслийг боловсруулан тусгай
зөвшөөрөл олгох асуудлыг 2018 оны 1 дүгээр
улиралд багтаан хорооны хуралдаанд танилцуулахыг
Радио давтамжийн зохицуулалт, хяналтын газар,
Захиргааны удирдлага хамтын ажиллагааны газарт
тус тус үүрэг болгов.
¾¾ Монгол Улсын Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай
хуулийн 18.2 болон Харилцаа холбооны зохицуулах
хорооны дүрмийн 3.1.2 дах хэсгийг үндэслэн
“Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны нягтлан
бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг”-ийг
Хорооны Даргын 2017 оны А/203 тоот тушаалын
хавсралтаар батлан 2017 оны 10 дугаар сарын 06-
ны өдрөөс мөрдөж байна. Энэхүү баримт бичиг
нь Монгол Улсын хууль, тогтоомж болон Улсын
Секторын Нягтлан Бодох Бүртгэлийн Олон Улсын
стандарт, Сангийн яамны сайд, ХХЗХ-ны Даргын
тушаалаар баталсан журам, заавар, аргачлалын
шаардлагад бүрэн нийцсэн бөгөөд тус хорооны
нягтлан бодох бүртгэлийг хөтөлж, санхүүгийн тайланг
бэлтгэхэд баримтлах ажлын бодлого, зарчим, горим,
агуулга, удирдлага зохион байгуулалт, аргачлалыг
тогтоож өгсөн чухал ач холбогдолтой юм. Энэхүү
бодлогын баримт бичгийг хэрэгжүүлэх зорилгоор
Захиргааны удирдлага, хамтын ажиллагааны газраас
“Дансны авлагын дүнг шийдвэрлэх саналын тухай”
танилцуулга, тогтоол ба хуралдааны тэмдэглэлийн
төслийг боловсруулан хуралдаанд хэлэлцүүлэв.
Захиргааны ерөнхий хуулийн 49 дүгээр зүйлийн 49.1
дэх хэсгийг үндэслэн тусгай зөвшөөрөл олгох тухай
Зохицуулах хорооны тогтоол гарсан боловч тусгай
зөвшөөрлийн гэрээ байгуулаагүй, гэрчилгээгээ
аваагүй нэр бүхий иргэн, хуулийн этгээдэд тусгай
зөвшөөрөл олгох тухай тогтоолын тухайн иргэн,
хуулийн этгээдэд холбогдох хэсгийг цуцалсан
“Тогтоолын холбогдох хэсгийг цуцлах тухай” 2017
оны 12 дугаар сарын 27-ны өдрийн 62 тоот тогтоолыг
батлав. Энэхүү тогтоол батлагдсантай холбогдуулан

10. 10
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
IV УЛИРЛЫН ТАЙЛАН
цуцлагдсантай холбоотойгоор тусгай зөвшөөрлийн
гэрээ байгуулаагүй, гэрчилгээ аваагүй иргэн, аж
ахуйн нэгжийг тусгай зөвшөөрөл, эрхийн бичиг,
бүртгэлийн гэрчилгээ эзэмшигчээр бүртгэсэн тусгай
зөвшөөрлийн программын хүчинтэй төлөвийг
өөрчлөх, үүсгэсэн авлагыг залруулах арга хэмжээ
авах зэрэг болно.
¾¾ Тус хорооны хуралдаанаар “Тусгай зөвшөөрөл
олгох тухай”, “Тусгай зөвшөөрөлд өөрчлөлт оруулах
тухай”, “Тусгай зөвшөөрөл хүчингүй болгох тухай”
газар, хэлтсийн боловсруулсан танилцуулга, дүгнэлт
болон тогтоолын төслийг авч хэлэлцэв. Хэлэлцсэн
асуудлаар 3 тогтоолыг батлан шийдвэрлэв.
Тухайлбал, 2017 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдрийн
59 тоот тогтоолын хавсралтаар нийт 9 хуулийн
этгээдэд тусгай зөвшөөрөл шинээр олгосон; 60 тоот
тогтоолын хавсралтаар 4 хуулийн этгээдийн тусгай
зөвшөөрөлд нэмэлт өөрчлөлт оруулсан; 61 тоот
тогтоолоор 1 хуулийн этгээдийн тусгай зөвшөөрлийг
хүчингүй болгосон болно.
тусгай зөвшөөрөл олгох тухай тогтоолын дагуу
үүсгэсэн авлагыг залруулах арга хэмжээг зохион
байгуулж шийдвэрлэх, тогтоолын хэрэгжилтэд
хяналт тавьж ажиллахыг хариуцсан бүтцийн газарт
даалгав. Уг тогтоолыг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион
байгуулах талаар “Тогтоолыг хэрэгжүүлэх зарим
арга хэмжээний тухай” хорооны хуралдааны 22
дугаар тэмдэглэлийг гаргаж, тус хорооны 2014 оны
2 дугаар сарын 27-ны өдрийн 10 тоот тогтоолоор
батлагдсан Харилцаа холбооны сүлжээ, дэд бүтцийн
суурилуулалт, засвар үйлчилгээ эрхлэх тусгай
зөвшөөрлийн нөхцөл шаардлагын дагуу төрөл нь
байхгүй болж цуцлагдсан “Барилгын дотор холбооны
монтаж, угсралт суурилуулалт”, “Дотоод холбооны
сүлжээний суурилуулалт, засвар”-ын үйлчилгээ
эрхлэх хуралдааны тэмдэглэлийн хавсралтад заасан
нэр бүхий 84 иргэн, хуулийн этгээдийн зөвшөөрлийн
64,7 сая төгрөгийн авлагыг санхүүгийн тайлангийн
урд оны үр дүнгээс хасч, залруулах арга хэмжээг
авах; тусгай зөвшөөрөл олгосон тухай шийдвэр
Хорооны хуралдаанаас 2017 оны 4 дүгээр улиралд баталсан тогтоол, шийдвэрийн жагсаалтыг нэгтгэн үзүүлэв:
№
Хорооны баталсан
тогтоолын дугаар
Огноо
Тогтоолын товч
агуулга
Нэг. ХХЗХ-ны баталсан тогтоол
1 Тогтоол 47 2017.10.27 Тусгай зөвшөөрөл олгох тухай
2 Тогтоол 48 2017.10.27 Тусгай зөвшөөрөлд өөрчлөлт оруулах тухай
3 Тогтоол 49 2017.10.27 Тусгай зөвшөөрөл сэргээх тухай
4 Тогтоол 50 2017.10.27 Тусгай зөвшөөрөл хүчингүй болгох тухай
5 Тогтоол 51 2017.10.27
Нөхцөл шаардлагад өөрчлөлт оруулах тухай
(2017 оны 43 тоот тогтоол: Нэвтрүүлэх болон хүлээн авах антенны төхөөрөмжийг
бүртгэлжүүлэх нөхцөл шаардлагыг тогтоож, батлах тухай)
6 Тогтоол 52 2017.11.30 Тусгай зөвшөөрөл олгох тухай
7 Тогтоол 53 2017.11.30 Тусгай зөвшөөрөлд өөрчлөлт оруулах тухай
8 Тогтоол 54 2017.11.30 Тусгай зөвшөөрөл сэргээх
9 Тогтоол 55 2017.11.30 Тусгай зөвшөөрөл түдгэлзүүлэх тухай
10 Тогтоол 56 2017.11.30 Тусгай зөвшөөрөл хүчингүй болгох тухай
11 Тогтоол 57 2017.11.30
“Радио давтамжийн ашиглалт, үйлчилгээний төлбөрийн хэмжээ”-г шинэчлэн тогтоож батлах
тухай
12 Тогтоол 58 2017.11.30 “Зохицуулалтын үйлчилгээний хөлсний хэмжээ”-г шинэчлэн тогтоож батлах тухай
13 Тогтоол 59 2017.12.27 Тусгай зөвшөөрөл олгох тухай
14 Тогтоол 60 2017.12.27 Тусгай зөвшөөрөлд өөрчлөлт оруулах тухай
15 Тогтоол 61 2017.12.27 Тусгай зөвшөөрөл хүчингүй болгох тухай
16 Тогтоол 62 2017.12.27 Тогтоолын холбогдох хэсгийг цуцлах тухай

11. 11
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
2017. IV улирал www.crc.gov.mn
2017 оны 4 дүгээр улирлын тайлант хугацаанд, Харилцаа
холбооны зохицуулах ээлжит 3 удаагийн хорооны
хуралдаанаар баталсан 2017 оны 47, 48, 49, 50, 52, 53,
54, 55, 56, 59, 60, 61 тоот нийт 11 тогтоолын хавсралтаар
Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай
хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.1.1, 10.1.4, 10.1.5, 13 дугаар
зүйлийн 13.3 дэх заалт, 14 дүгээр зүйлийн 14.1.1, 14.1.5
дах заалт, Харилцаа холбооны тухай хуулийн 9 дүгээр
зүйлийн 9.1.2 дах заалт, 15 дугаар зүйлийн 15.1.3 дах
заалт, Харилцаа холбооны салбарт үйл ажиллагаа
эрхлэх зөвшөөрлийн журмын 10.2 дах хэсэг, 10.3.3 дах
заалтууд болон хорооноос хийсэн гүйцэтгэлийн хяналт,
шалгалтын ажлын хэсгийн дүгнэлтийг тус тус үндэслэн 32
иргэн, хуулийн этгээдэд тусгай зөвшөөрөл шинээр олгох;
11 хуулийн этгээдийн тусгай зөвшөөрлийн хамрах хүрээ
болон давтамжийн зурваст тус тус өөрчлөлт оруулах;
4 хуулийн этгээдийг сэргээх; 2 хуулийн этгээдийг
түдгэлзүүлэх; 29 хуулийн этгээдийн тусгай зөвшөөрлийг
хүчингүй болгох асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэв.
ХХЗХ-ны хуралдааны тогтоол, тэмдэглэлийн хэрэгжилтийг
зохион байгуулах, батлагдсан зохицуулалтын чиглэл,
дүрэм журам, нөхцөл шаардлагын баримт бичгийн
хэрэгжилтэд хяналт тавих ажлын хүрээнд холбогдох
яам, байгууллага, дүүрэг, татварын алба, мэргэжлийн
хяналтын газар, ААН, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч,
иргэн, хуулийн этгээд нарт 120 гаруй албан тоотоор тус
тус албажуулан хүргүүлэх арга хэмжээг авч ажиллав.
Хорооны 2017 оны 44 дүгээр тогтоолын хавсралтаар
“Нэвтрүүлэх болон хүлээн авах антенны төхөөрөмжийг
бүртгэлжүүлэх нөхцөл, шаардлага”-ыг тогтоож баталсан
тогтоолыг улсын нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлэхээр ХЗДХЯ-д
хүргүүлэхэд ...журмын 7.2 дах заалтаар “Энэхүү нөхцөл,
шаардлага нь батлагдсан өдрөөс эхлэн хүчин төгөлдөр
болно.” гэж заасан байгаа нь Захиргааны ерөнхий хуулийн
67 дугаар зүйлийн 67.2-т «Захиргааны хэм хэмжээний
актыг зөвхөн улсын бүртгэлд бүртгэж, “Захиргааны хэм
хэмжээний актын эмхэтгэл”-д нийтэлсний дараа хүчин
төгөлдөр дагаж мөрдүүлнэ.” гэснийг зөрчсөн байна...
гэж дүгнэж, холбогдох өөрчлөлтийг оруулах зөвлөмжийг
тус хороонд албан тоотоор ирүүлсэн болно. Иймээс
уг тогтоолын холбогдох заалтыг Захиргааны ерөнхий
хуульд нийцүүлэх үүднээс 2017 оны ээлжит 10 дугаар
хуралдаанд хэлэлцүүлж, “Нэвтрүүлэх болон хүлээн
авах антенны төхөөрөмжийг бүртгэлжүүлэх нөхцөл,
шаардлагад өөрчлөлт оруулах тухай” хорооны 2017
оны 10 дугаар сарын 27-ны өдрийн 51 тоот тогтоолыг
баталснаар ХЗДХЯ-наас ирүүлсэн дүгнэлт, зөвлөмжийг
шийдвэрлэсэн.
Хорооны 2017 оны ээлжит 12 дугаар хуралдаанаар 2017 оны
08 тоот тогтоолын талаар ХЗДХЯ-наас 2017 оны 11 дүгээр
сарын 07-ны өдрийн 1-1/4112 албан тоотоор уг тогтоолыг
дахин хянах талаар дүгнэлт ирүүлсэн ба энэхүү дүгнэлтэд
нийцүүлэн “Радио давтамжийн ашиглалт, үйлчилгээний
төлбөрийн хэмжээ”-г боловсруулж, хорооны 2017 оны 12
дугаар сарын 27-ны өдрийн 57 тоот тогтоолоор шинэчлэн
батлуулав. Уг тогтоол батлагдсантай холбогдуулан
хорооны 2017 оны 08 дүгээр энэхүү тогтоолыг хүчингүй
болгох арга хэмжээг авлаа.
Хорооны 2017 оны 19 тоот тогтоолоор баталсан
“Зохицуулалтын үйлчилгээний хөлсний хэмжээ”-г
ХЗДХЯ-ны улсын бүртгэлд хянуулан бүртгүүлэхээр албан
тоотоор хүргүүлсэн. ХЗДХЯ-наас 2017 оны 1-1/3271 албан
тоотоор уг тогтоолыг эрх зүйн мэдээллийн санд бүртгэх
боломжгүй талаар мэдэгдсэн болно. Тус дүгнэлтийн
дагуу “Зохицуулалтын үйлчилгээний хөлсний хэмжээ”-г
дахин боловсруулж, тус хорооны 2017 оны 12 дугаар
сарын 27-ны өдрийн 58 тоот тогтоолоор шинэчлэн
батлуулж, хорооны 2017 оны 19 дүгээр тогтоолыг
хүчингүй болгов. Энэхүү тогтоолыг ХЗДХЯ-нд нийтээр
даган мөрдөх хэм хэмжээнд хянуулан бүртгүүлэхээр
албан тоотоор хүргүүлсэн ба ХЗДХЯ-ны Захиргааны хэм,
хэмжээ тогтоосон шийдвэрийн улсын бүртгэлийн 3824
дугаарт 2017 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдөр бүртгүүлсэн
болно. Уг тогтоолын хавсралт журмыг Захиргааны
ерөнхий хуулийн дагуу эрх зүйн мэдээллийн нэгдсэн
систем (www.legalinfo.mn), хорооны цахим (www.crc.
gov.mn) хуудаст тус тус байршуулсан болно.
2017 оны 4 дүгээр улиралд, хорооны ээлжит 3 удаагийн
хуралдааны мэдээлэл болон баталсан 16 тогтоол, 9
хуралдааны тэмдэглэл, тогтоолын хавсралтаар батлагдсан
баримт бичгийг хавсралтын хамт, тайлан мэдээллийг
тухай бүр байгууллагын цахим хуудаст байршуулан
мэдээллийн ил тод байдлыг хангах, олон нийтэд
сурталчлах, хорооны шийдвэрийг нээлттэй болгох арга
хэмжээг авлаа. Байгууллагын цахим хуудаст хорооны
хуралдааны тогтоолоор хүчингүй болгосон, шинэчлэн
баталсан, нэмэлт өөрчлөлтийн мэдээллийг шинэчлэх
арга хэмжээг авлаа.
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны хуралдааны
тогтоол шийдвэр, хуралдааны тэмдэглэлийн
хэрэгжилтийг зохион байгуулж, хуралдаанд танилцуулах,
хэлэлцүүлэх, хуралдааны тэмдэглэлээр өгсөн удирдамж,
үүрэг даалгаврыг холбогдох бүтцийн нэгжийн дарга нарт
мэдэгдэх, биелэлтийн тайланг нэгтгэн гаргаж, тухай бүр
удирдлагад танилцуулан Дотоод хяналт, аудитын албанд
өгч хамтран ажилласан болно.

12. 12
Харилцаа холбооны зохицуулах хороонд иргэн, ААН, байгууллагаас ирүүлсэн өргөдөл гомдлыг “Иргэдээс төрийн
байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх тухай хууль”, “Харилцаа холбооны зохицуулах
хороонд ирүүлсэн санал, гомдлыг хүлээн авах, хянах, шийдвэрлэх” журмын тавдугаар зүйлд заасны дагуу хуулийн
хугацаанд шийдвэрлэсэн тайланг танилцуулж байна.
Тус хороонд тайлант хугацаанд буюу 2017 оны 10 дүгээр 01-ны өдрөөс 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг хүртэл нийт 77
гомдол, санал хүсэлт ирсний 71 хүсэлтийг шийдвэрлэсэн ба үлдсэн 6 гомдол санал нь шийдвэрлэх хяналтын хугацаанд
байна
Хүснэгт 2. Харилцаа холбооны зохицуулах хороонд хандсан гомдлын төрөл, шийдвэрлэлт
Иргэд болон аж ахуйн нэгжүүдээс ирүүлсэн өргөдөл гомдлыг хүлээн авч бүртгэлжүүлэн холбогдох журмын дагуу
холбогдох газар, мэргэжилтнүүд, үйлчилгээ эрхлэгч байгууллагуудад шилжүүлэн түргэн шуурхай шийдвэрлүүлэх арга
хэмжээг авч ажилласан.
Хэрэглэгчийн гомдол, саналыг дүгнэж үзэхэд үйлчилгээний чанар, төлбөр тооцоотой хамааралтай, нэр төрд халдсан
гомдол тодорхой хувийг, дийлэнх хувийг Засгийн газрын “11-11” төвөөр ирсэн гомдлууд мөн үүрэн холбооны үйлчилгээ
эрхэлж буй байгууллагуудын үйл ажиллагаанд харилцан нөлөөлөл үүсэн шалгуулахаар тус хороонд ирүүлсэн байна.
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНД ИРҮҮЛСЭН
САНАЛ, ГОМДЛЫГ ХҮЛЭЭН АВЧ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТАЙЛАН
(2017 ОНЫ IV УЛИРАЛ)
№ Гомдол, санал хүсэлт
Өргөдөл,
гомдлын тоо
Шийдвэрлэсэн
Шийдвэрлээгүй хяналтын
хугацаанд байгаа
1 Тус хорооны утсаар хандсан 5 5 0
2 Тус хорооны и-мэйлээр хандсан 2 2 0
3
Албан
бичгээр
ХХЗХ-ны нөхцөл шаардлагын тухай 2 2 0
4 Засгийн газрын www.11-11.mn төвөөс орж ирсэн 68 62 5
Нийт 77 71 16
График 1. Гомдол, санал хүсэлт орж ирсэн суваг
Тус хорооны утсаар хандсан
Албан тоотоор хандсан
Тус хорооны цахим шуудангаар хандсан
Засгийн газрын иргэд олон нийттэй харилцах алба "11-11" төв
Тайлан
3%
3%6%
88%

13. 132017. IV улирал www.crc.gov.mn
Тус хороонд Засгийн Газрын “11-11” төвөөр дамжуулан 2017 оны IV улиралд мэдээлэл, харилцаа холбооны үйлчилгээ
эрхлэгчдэд ирүүлсэн нийт санал хүсэлт, гомдлыг шийдвэрлэсэн талаарх мэдээллийг хүргэж байна
ЗАСГИЙН ГАЗРЫН 11-11 ТӨВӨӨР ДАМЖИН ИРСЭН МЭДЭЭЛЭЛ, ХАРИЛЦАА
ХОЛБООНЫ ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЭРХЛЭГЧДЭД ХАНДСАН САНАЛ ХҮСЭЛТ,
ГОМДЛЫГ ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТУХАЙ ТАЙЛАН 2017 ОНЫ IV УЛИРАЛ
Санал төрөл хүснэгт №1
Шийдвэрлэлтийн чанар хүснэгт №2
30
37
1
0
5
10 30
2515 35
20 40
Саналын тоо
Санал хүсэлт-37 Шүүмжлэл-1Гомдол-30
Санал хүсэлт
Шүүмжлэл
Гомдол
Хугацаанд нь-43 Хугацаа хэтэрсэн-19 Хариулсан-6 Шийдвэрлээгүй-0
Уг хүснэгтээс харахад тус төвөөр дамжуулан тус
хороонд 2017 оны IV улиралд нийт 68 санал хүсэлт,
гомдол, шүүмлэл, өргөдөл ирүүлсэн байна. Үүний
ихэнхи хувийг гомдол, санал хүсэлт эзэлж байгаа бөгөөд
тухай бүрт хариулт өгч хяналтын хугацаанд барагдуулан
шийдвэрлэсэн байна.
График 2: Тус хороонд Засгийн Газрын иргэд олон нийттэй харилцах төв (11-11) дамжуулан 2017 оны IV улиралд мэдээлэл,
харилцаа холбооны үйлчилгээ эрхлэгчдэд ирүүлсэн нийт санал хүсэлт, гомдлыг шийдвэрлэсэн байдал

14. 14
Харилцаа холбооны зохицуулах хороо нь үйлчилгээ эрхлэгч хэрэглэгчдэд мэдээ мэдээллийг цаг
тухайд нь хүргэх зорилгоор crc.gov.mn цахим хуудсыг ажиллуулж байна.
2017 оны 4 дүгээр улиралд нийт 40 гаруй мэдээ мэдээлэл байршуулан иргэд үйлчилгээ эрхлэгчдэд
хүргэсэн ба тус цахим хуудсаар зочилсон хандалтын тоо 41,683 хүрсэн байна.
Хүснэгт 3. 2017 оны 4 дүгээр улирал
Нийт хандалтын тоо 41,683
Хэрэглэгчийн тоо 27,556
Нийт үзсэн хуудасны тоо 204,819
Хандалтын дундаж хугацаа 00:02:44
Шинэ хандалтын хувь 61,20%
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРОО НЬ ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЭРХЛЭГЧ
ХЭРЭГЛЭГЧДЭДМЭДЭЭМЭДЭЭЛЛИЙГЦАГТУХАЙДНЬХҮРГЭХЗОРИЛГООР
CRC.GOV.MN ЦАХИМ ХУУДСЫГ АЖИЛЛУУЛЖ БАЙНА.
Тайлан

15. 152017. IV улирал www.crc.gov.mn
7%
0%
1%
3%
График 3. ХХЗХ цахим хуудсаар зочилсон хандалтын тайлан /2017 оны 4 дүгээр улирал/
Шинээр хандсан
Дахин хандсан
Нийт хандсан хэрэглэгчийн тоог авч үзвэл:
39%
61%
Хэрэглэгчийн төхөөрөмжөөр нь авч үзвэл:
Desktop
Mobile
Tablet
77%
22%
1%
0%
0%
4%
Улсаар нь авч үзвэл:
Монгол
Орос
Америк
Өмнөд Солонгос
Япон
Франц
Хятад
Герман
Бусад
85%
2%
Ямар сувгаар дамжуулан хандсан:
61%
8%5%
26% Олон нийтийн сүлжээгээр
дамжуулан
Хайлтын цахим хуудсаар
Шууд хандсан
Танил найз нөхдөөс мэдээлэл авч
хандсан
Ашиглаж буй хөтөчөөр нь авч үзвэл:
68%
13%
7%
3%
2%
4%
Chrome
Firebox
Safari (in-app)
Android Browser
Samsung Internet
Opera
Бусад
WWW.CRC.GOV.MN

16. 16
Annual Conference
“......Өнгөрсөн 10 гаруй жилд төр засаг, гадаадын зээл
тусламжийн болон салбар, хувийн хөрөнгө оруулалтаар
хэрэгжүүлсэн Засгийн газрын Цахим Монгол зэрэг
үндэсний хөтөлбөрүүд, томоохон төсөл арга хэмжээний
үр дүнд цахим Засаг байгуулах суурь дэд бүтэц, сүлжээг
улс орны хэмжээнд байгуулах, мэдээллийн нэгдсэн систем
бүрдүүлэх, зөөлөн дэд бүтэц буюу програм хангамжийн
хэрэглээ нэлээд идэвхжиж ирсэн билээ. Харилцаа
холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын хөгжлийн
чиг хандлага, техник технологийн ололт үйлдвэрлэл,
өргөн зурвасын сүлжээ, хэрэглээний өсөлт, оролцогч
бүх талын оролцоо хамтын ажиллагааг дэмжих, учирч
буй шинэ хүндрэл бэрхшээл зэргийг харгалзан салбарын
хууль эрх зүйн шинэчлэлтийг цаг алдалгүй хийх, төрийн
үйлчилгээ ба хэрэглээг цахимжуулах, нэгдсэн бодлого
төлөвлөлт, зохицуулалтын үйл ажиллагааг сайжруулах
нь бидний чухал зорилт гэж үзэж байна.
Төрийн яам, агентлагууд болон нутгийн өөрөө
удирдах байгууллагууд мэдээллийн технологийн талаар
баримтлахбодлого,зохицуулалт,мэдээллийнтехнологийн
дэд бүтэц зэрэг арга хэмжээг хоорондын уялдаа холбоо
багатай, зөвхөн өөрийн хэрэгцээнд зориулан төлөвлөж,
давхардсан төслүүдийг санхүүжүүлэн, төсвийн хөрөнгө
оруулалтын үр ашиг, өгөөжийг бууруулж байна. Иймээс
төрийн байгууллагатай цахим үйлчилгээ, мэдээллийн
технологийн асуудлаар үйл ажиллагааг уялдуулах,
нэгдсэн бодлогоор хангах, бүх оролцогч талууд хамтран
ажиллахад Засгийн газраас дэмжлэг үзүүлэн ажиллах
болно...” хэмээн Монгол Улсын сайд, ЗГХЭГ-ын дарга
Г.Занданшатар хэлэлцүүлэг, хурлыг нээж хэлэхдээ онцлон
тэмдэглэлээ.
“МОНГОЛ УЛСЫН ХӨГЖИЛД МЭДЭЭЛЭЛ, ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ
САЛБАРЫН МАНЛАЙЛАЛ, ЧИГ ХАНДЛАГА”
НЭЭЛТТЭЙ ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ, ХУРАЛ
Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын
Монгол Улсын нийгэм эдийн засгийн хөгжилд
манлайлах чиг үүрэг, цаашдын зорилтыг
тодорхойлох төрийн байгууллага, олон улсын
байгууллага, бизнесийн салбарын болон
төрийн бус байгууллагын төлөөлөл, салбарын
үйлчилгээ эрхлэгч, хэрэглэгч нарын нийтдээ
180 гаруй зочид, төлөөлөл оролцсон мэдлэг
оюунаа хуваалцаж салбарын болон салбар
хоорондын нэгдмэл бодлого, хэтийн төлөвийг
тодорхойлон, нөөц боломжоо бүрэн ашиглах
талаар хамтдаа 2017 оны 11-р сарын 29-нд
Туушин зочид буудлын Соёмбо танхимд хуран
чууллаа.Зураг 1. Монгол Улсын Сайд, ЗГХЭГ-ын дарга Г.Занданшатар
“Монгол Улсын хөгжилд мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын манлайлал, чиг хандлага” хэлэлцүүлэг, хурал нь
“Цахим засаг, Дата эдийн засгийн хөгжил – Нууцлал, Аюулгүй байдал”; “Харилцаа холбооны хөгжил бусад салбарт”;
“Өргөн нэвтрүүлэг, Нийгмийн сүлжээ, Хуурмаг мэдээлэл – Шийдэл”; “Connectivity – Тоон ялгаа, тоон эдийн засаг дах
үүрэг оролцоо” гэсэн үндсэн 4 салбар чиглэлээр зохион байгуулагдсан юм.

17. 172017. IV улирал www.crc.gov.mn
Нээлттэй хэлэлцүүлэг, хурлын нэгдсэн зөвлөмжийг
гаргах үеэр ХХЗХ дарга С.Адъяасүрэн хэлэхдээ “Дэлхийн
өнцөг булан бүрт харилцаа холбоо, мэдээллийн
технологи, шуудан холбооны хөгжил өдөр хоногоор
бус цаг хормоор хувьсан өөрчлөгдөн шинэчлэгдэж
байгаа энэ үед нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийг
дэмжсэн хэрэгсэл болгох, салбар хоорондын нэгдсэн
бодлого төлөвлөлтөөр хангах, дэлхийн жишигт нийцсэн
техник, технологийн ололт, хэрэглээ үйлчилгээг судлан
нэвтрүүлэх, хамрах хүрээ чанарыг дээшлүүлэх, бизнесийн
болон өрсөлдөөний таатай орчинг бүрдүүлэн дэмжих
зэрэг асуудал нь улс орон бүрийн өмнө шинэ сорилт
болж байгаа юм.
Дэлхий дахинаа харилцаа холбоо, мэдээллийн
технологи, шуудан холбооны хөгжил нь цаг, хормоор
хэмжигдэн өөрчлөгдөж байгаа нь бодлого гаргагч болон
зохицуулагчаас зөв, оновчтой шийдвэрийг хурдтай,
мэргэжлийн өндөр түвшинд, цаг алдалгүй, олон талын
эрх ашигт нийцүүлэн гаргадаг байхыг шаардаж байна.
Монгол улсын мэдээлэл, харилцаа холбооны
салбарын хөгжлийн өнөөгийн байдлыг 10 жилийн
өмнөхтэй харьцуулсан талаарх зарим тоо баримтаас
дурдахад.
¾¾ Мэдээлэл холбооны үндсэн сүлжээ нь улсын
хэмжээнд 6975 км –ээс 37788 км-т хүрч 5.4 дахин
өссөн;
¾¾ Уламжлалт суурин телефон холбооны өсөлтийн
хурд буурсан хэдий ч 155 мянга орчим байсан
хэрэглэгчийн тоо 280 орчим мянгад хүрч 1.8 дахин
өссөн байна;
¾¾ Үүрэн холбооны хэрэглэгчийн тоо нь 1.2 саяас 3.8
саяд хүрч 3.2 дахин өссөн дүнтэй ба хүн амын тоотой
харьцуулан үзэхэд 121%-ийн нэвтрэлттэй байгаа нь
Дэлхийн дунджаас илүү үзүүлэлттэй байна;
¾¾ Интернетийн Суурин болон хөдөлгөөнт хэрэглэгчийн
тоо 17.3 мянгаас 2.7 сая д хүрч 158 дахин өссөн
дүнтэй;
¾¾ Тeлевизийн өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээний
хувьд зөвхөн Үндэсний 6 сувгийг хиймэл дагуулын
сүлжээгээр дамжуулдаг байсан бол өнөөдөр
хиймэл дагуулын сүлжээгээр 90 ба түүнээс дээш
сувгийг, олон сувгийн телевизийн дахин дамжуулах
сүлжээгээр 170 гаруй үндэсний болон бусад улс
орны сувгийг орон даяар дамжуулан байгаа зэргээс
товч дүгнэхэд тус салбарын хөгжил, хэрэглээ нь олон
улсын түвшинд хүрсэн гэж үзэж болохоор байгаа
юм. Мөн олон улсын судалгааны Гарднер медиа
байгууллагын мэдээллээр, дэлхийн хэмжээнд 2017
онд тэргүүлэх 10 технологийн дийлэнх нь мэдээлэл,
харилцаа холбооны технологийн ололт, дэвшилтэд
суурилсан байгаа нь анхаарал татаж байна.
Энэхүү нээлттэй хэлэлцүүлэг, хурал нь дээр дурдсан
салбарын хөгжлийн өнөөгийн байдал, цаашдын чиг
хандлагын талаар харилцан ярилцаж, хийгдэж байгаа
тодорхой ажлуудыг ярилцаж, дүгнэсэн, цаашид бодлого,
зохицуулалтын болон эрх зүйн орчныг улам сайжруулах
чиглэлээр хийж хэрэгжүүлэх санал, зөвлөмж дэвшүүлсэн,
гарц, шийдэлд хүрсэн үр дүнтэй арга хэмжээ болсон. Тус
хэлэлцүүлэг, хурлын үеэр гарсан санал, хэлэлцүүлгийн үр
дүнг нэгтгэн дүгнэж, төрийн бодлого зохицуулалт болон
үйлчилгээ эрхлэгч нарт чиглэсэн, оролцогчдоос хамтран
гаргасан зөвлөмжийг бүх төрийн байгууллага, ТББ, тусгай
зөвшөөрөл эзэмшигчдэдээ хүргүүлэн ирэх оны энэ өдөр
дахин уулзахдаа та бүхэнд энэ хэлэлцүүлгээс гаргасан
зөвлөмжийн хүрээнд ямар өөрчлөлт, шинэчлэлтийг
хэрэгжүүлсэн, хүрсэн үр дүнгээ тайлагнах болно”.
Зураг 3. ХХЗХ Дарга С.Адъяасүрэн

18. 18
Төрийн бодлогын хүрээнд:
Хууль эрх зүйн орчин:
Мэдээлэл, харилцаа холбооны технологийн ололт, амжилтыг /МХХТ/ Монгол Улсын нийгэм эдийн засгийн
хөгжлийн хурдасгуур болгон ашиглах, салбар хоорондын уялдаа холбоог зохицуулах хууль тогтоомж, эрх зүйн
баримт бичгүүдэд үнэлгээ, шинжилгээ хийх, сайжруулах, шинээр боловсруулах. Үүнд:
¾¾ Одоо хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа Харилцаа холбооны тухай хууль (2001), Радио долгионы тухай
хууль (1999), Шуудангийн тухай хууль (2003 он), Хувь хүний нууцын тухай хууль (1995), Аж ахуйн
үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хууль (2001) зэрэг хуулиудын хэрэгжилтэд үнэлгээ хийж,
шаардлагатай нэмэлт өөрчлөлтийг оруулж, батлуулах
¾¾ Мэдээллийн аюулгүй байдлын тухай хууль, Мэдээллийн технологийн тухай хууль, Өгөгдөл хамгаалах
тухай хууль, Цахим засгийн тухай хууль, Домайн нэрийн тухай хууль зэрэг төрийн болон бизнесийн үйл
ажиллагааг дэмжих нэн чухал шаардлагатай хуулиудыг шинээр боловсруулж, батлуулах;
¾¾ Хүний үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх, эрх чөлөөг эрхэмлэсэн нийгмийн сүлжээ, онлайн орчны
зохицуулалтын эрх зүйн орчинг бий болгох;
¾¾ Өргөн нэвтрүүлгийн талаар баримтлах бодлого, зохицуулалтын эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх, УИХ-д өргөн
барьсан Өргөн нэвтрүүлгийн тухай хуулийн төслийг батлуулах;
¾¾ Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын Оюуны өмчийг хамгаалах хууль эрх зүйн тогтолцоог боловсронгуй
болгох;
Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарыг төрийн бодлогоор дэмжих:
¾¾ Мэдээлэл, харилцаа холбооны чиглэлээр давхардсан салбар дундын үр ашиггүй хөрөнгө оруулалтыг
арилгах, нэгдсэн бодлого, удирдлагаар дэмжих;
¾¾ Төрийн үйлчилгээг иргэн төвтэй болгож цахимжуулах, бүх нийтийн хэрэглээнд нэвтрүүлэх;
¾¾ Төр бодлогоор төрийн байгууллагуудын мэдээллийн технологид суурилсан үйл ажиллагаа, үйлчилгээний
төсвийг оновчтой төлөвлөх, нэмэгдүүлэх;
¾¾ Төр өөрөө мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын хамгийн том хэрэглэгч – үйлчлүүлэгч байх, үндэсний
програм хангамж үйлдвэрлэгчдийг дэмжих;
¾¾ Шинэ төрлийн дэд бүтэц буюу цахим засаг, зүйлсийн интернет, их өгөгдлийг хөгжүүлэх үндэсний болон
олон улсын хэмжээний дата төвүүдийг байгуулах;
¾¾ Инновацийг дэмжих зорилгоор нээлттэй өгөгдлийн дэд бүтцийг төр болон хувийн хэвшил хамтран ашиглах
боломжийг бүрдүүлэх, баталгаажсан мэдээллийг төрийн болон бизнесийн үйл ажиллагаанд ашиглах;
¾¾ Нийтийн ашиг сонирхол, хүний эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчин, улс орны аюулгүй байдалд хохирол
Зураг 2. Хэлэлцүүлэг, хурлын үеэр GSMA Технологи бодлогын шинжээч Ронда Зелезни-Грийн
ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ, ХУРЛЫН ЗӨВЛӨМЖ:

19. 192017. IV улирал www.crc.gov.mn
учруулж болзошгүй тоног төхөөрөмжийг тохирлын баталгаанд заавал хамруулах;
¾¾ Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын инженер, техникийн ажилтан бэлтгэх боловсролын тогтолцоог
шинэчлэх, бүтээмж, чадамжтай боловсон хүчнийг дэмжих, хөгжүүлэх;
¾¾ Үндэсний аюулгүй байдал, эв нэгдлийн хангасан, олон нийтийн эрх ашгийг эрхэмлэсэн, хүүхдийг зохисгүй
контентээс хамгаалахад цахим орчин, өргөн нэвтрүүлгийн бодлого, зохицуулалтын орчинг боловсронгуй
болгох;
¾¾ Үндэсний цахим бүтээл үйлдвэрлэгчдийг бодлого, зохицуулалтаар дэмжих, урамшуулах;
¾¾ Цахим орчинд зөв зохистой хэрэглээг эрхэмлэсэн өндөр ёс суртахуунтай Монгол Улсын иргэнийг бэлтгэх,
төлөвшүүлэх бодлого, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх;
Тоон ялгарлыг багасгах (Хот, хөдөөгийн ялгааг арилгах):
¾¾ Хэрэглэгчид өндөр хурдаар мэдээлэл хүлээн авах, дамжуулахад сүлжээний багтаамжийг нэмэгдүүлэх,
шилэн кабелийн сүлжээнд холбогдоогүй үлдсэн сумдыг холбох;
¾¾ Орон нутгийн дамжуулах сүлжээний үнэ тарифыг үе шаттайгаар бууруулах, хэрэглээг нэмэгдүүлэх;
¾¾ Мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэхэд татварын бодлогоор дэмжлэг
үзүүлэх, гадаад улс орнуудын урт хугацааны хөнгөлөлттэй зээлд хамруулах;
¾¾ Интернетийн импортыг хямдруулах, хөдөө орон нутаг, хот суурин газарт газарзүйн байршлаас үл хамааран
интернетийн үйлчилгээг ижил үнэ тарифаар хүргэх төрийн оролцоо, хамтын ажиллагааг дэмжих;
Үйлчилгээ эрхлэгчид:
¾¾ Монгол Улсын хөгжилд мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын манлайллыг бэхжүүлэх;
¾¾ Нийгмийн хариуцлагыг ухамсарласан, компанийн сайн засаглалыг төлөвшүүлэх;
¾¾ Төрийн бодлого, стратеги боловсруулах үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцох;
¾¾ Эдийн засгийн үр өгөөжийг дээшлүүлэх зорилгоор дэд бүтцийг хамтран ашиглах;
¾¾ Салбарын хөгжлийг хурдасгах зорилгоор мэргэжлийн холбоодыг байгуулж хамтран ажиллах;
¾¾ Хэрэглэгчийн цахим хэрэглээний соёлыг төлөвшүүлэх;
¾¾ Мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах, оюуны өмчийг дээдлэх;
Харилцаа холбоо, мэдээллийн салбарын ололт, дэвшлийг нийгэм эдийн засгийн бүх салбарт өргөнөөр
нэвтрүүлэх, хууль эрх зүйн орчинг шинэчлэх, нэгдсэн бодлого төлөвлөлтөөр хангах, төрийн нэгдмэл шийдэл,
салбар хоорондын уялдаа холбоог шинэ шатанд гаргах, оролцогч бүх талуудын эрх ашигт нийцсэн байхын тулд
төр хувийн хэвшлийн түншлэлийг дэмжих зайлшгүй шаардлага байгаа бөгөөд мэдээлэлжсэн нийгэм, мэдлэгийн
эдийн засгийн төлөө...
....Мэдлэгээ хуваалцаж, хамтдаа хөгжье...

20. 20
Тайлан
РАДИО ДАВТАМЖИЙН МАСТЕР ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
БОЛОВСРУУЛАХ ТӨСЛИЙН ТОВЧ ТАЙЛАН
Техник технологийн хурдацтай хөгжлийн энэ үед радио давтамжийн спектрийн төлөвлөлтийг олон жилээр урьдчилан
харах шаардлагатай болж байна. Энэ шаардлагын дагуу 2017 оны 2 дугаар сард тус хорооноос ОУЦХБ-д хүсэлт тавьсны
дагуу “Монгол Улсын спектр менежментийн мастер төлөвлөлт” төслийг 2 үе шаттайгаар хэрэгжүүлсэн юм.
Мастер төлөвлөгөө боловсруулах төсөл нь дараах хоёр үе шаттайгаар явагдаж байна.
Өнөөгийн болон
ирээдүйн төлөв
СМ-ийн ашиглалтын
өнөөгийн байдлыг
олон улсын шилдэг
туршлагуудтай
харьцуулж дүгнэх
Үүрэн холбооны ТЗ
эзэмшигч нарын
давтамжийн
хэрэглээнд шинжилгээ
дүгнэлт
Төслийн 1-р шатны үр дүнд дараах дүн шинжилгээг хийлээ. Үүнд:
No Дүн шинжилгээ
1
Монгол Улсын үүрэн холбооны үйлчилгээнд хуваарилж төлөвлөгдсөн радио давтамжийн зурвасууд нь ДҮХХ олон улсад
(ж: IMT-2000/3G болон IMT Advanced/4G түүнээс цааших үйлчилгээнүүд) тухайн бүсэд заагдсантай 450 МГц зурваст
төлөвлөгдсөнөөс бусдаар нийцэж байна.
2
ДРИХ15-ийн шийдвэрээр ДҮХХ-ны үйлчилгээнд заагдсан 1427-1518 МГц зурвас одоогоор тус улсад ДҮХХ-д төлөвлөгдөөгүй
байна. Энэ зурвас нь тус улсад одоогоор том хотуудад утасгүй камерт өргөнөөр ашиглагдаж байгаа болно. Цаашид ХХЗХ
энэ зурваст утасгүй камерын зөвшөөрлийг нэмж олгуулалгүй 2020 он гэхэд энэ зурвасыг ДҮХХ-д суллаж бэлтгэх нь зүйтэй.
3
Тус улсад 25 кГц-ийн зурвасын өргөнтэй харилцааны станцыг олон хэрэглэгч хэрэглэж байна. Энэ технологи нь олон
улсад хуучны гэж тооцогдох спектрийн зурвасын хувьд үр ашиг муутай юм. Энэ үйлчилгээнд 12.5 кГц өргөнтэй сувгийн
хуваарилалт бүхий шинэ технологийг зах зээлд оруулах асуудал тулгарч байна.
4
Спектрийг дахин ашиглах стратеги сайн боловч үүнийг хийхдээ зөвхөн газар зүйн тусгаарлалтыг авч үзэх бус мөн
техникийн ач холбогдлын зэрэглэлийг харгалзан үзэх ёстой.
5
Тусгай зөвшөөрлийн хүсэлтүүдийг (шинээр зөвшөөрөл авах, сунгах) олгогдсон тусгай зөвшөөрлийн мэдээллийг өгөгдлийн
баазад гараар бүртгэж оруулах нь энэ ажлыг гүйцэтгэж байгаа ажилтнуудын ачааллыг нэмэгдүүлдэг.
6
Монгол Улсын хэрэглэгчийн зах зээл ОУЦХБ-ын 1 ба 3 дугаар бүсийн гол үйлдвэрлэгч орнуудтай хиллэдэг тул тоног
төхөөрөмжийн баталгаажуулалт нь маш олон талыг хамарсан асуудал юм. Иймд ХХЗХ нь гаалийн байгууллагатай хамтран
хатуу хяналтыг тогтоож баталгаагүй гар утас, тус улсын зах зээлд оруулахгүй байх тал дээр ажиллах нь зүйтэй.
7
“Радио давтамжийн ашиглалт, үйлчилгээний төлбөрийн хэмжээ тогтоох журам”-ын 7.2-д заасны дагуу одоогийн тусгай
зөвшөөрлүүдийн хүчинтэй хугацааг дуусах үед 2018 оноос зах зээлд үнэ цэнэтэй зурвасуудыг дуудлага худалдаа, эсвэл
сонгон шалгаруулалтаар дахин олгох боломж ХХЗХ-д олдох юм.
8
Арилжааны RLAN үйлчилгээнд (WiFi hot sports) радио давтамжийн 2.4МГц болон 5ГГц зурвасуудад хуваарилагдсан
байдаг. Эдгээр зурваст тусгай зөвшөөрөлтэй үйл ажиллагаа явуулдаг үйлчилгээ эрхлэгч нарт харилцан нөлөөлөл орохгүй
байх ямар ч баталгаа байхгүй юм. Мөн эдгээр зурваст үйлчилгээ эрхлэгч нараас бусад хэрэглээнүүдэд харилцан нөлөөлөл
үзүүлэх нөхцөл бүрдсэн болно. Радио давтамжийн 2.4 ГГц –д Богино зайн утасгүй холбооны төхөөрөмжүүд EIRP нь 4
Вт-аас бага бол тусгай зөвшөөрөлгүй ажилладаг. Тусгай зөвшөөрөлтэй сувгуудад богино зайн утасгүй холбооны журмаар
зөвшөөрөгдсөн хэрэглээнүүд нөлөөлнө.
9
Монгол Улс газрын тоон телевизийн технологид ОУЦХБ-ын GE-06 гэрээний дагуу бусад холбогдох стандартууд , сувгийн
төлөвлөлтийг амжилттай хэрэгжүүлсэн Ази Номхон Далайн бүс нутгийн анхны улс юм. Иймд ХХЗХ энэхүү шилжилтийн
туршлагыг тус бүс нутгийн бусад орнуудтай хуваалцвал сайн хэрэг юм.
10
Радио долгионы өндөр давтамжийн 30ГГц болон үүнтэй ойролцоо зурваст тус улсад төлөвлөлтөд байдаг ч хэрэглээнд
хуваарилагдаж ашиглаагүй байна. Энэ зурваст хөдөлгөөнт бус үйлчилгээнд богино зайд хот сууринд ашигладаг.
1-Р ҮЕ ШАТ:
МОНГОЛ УЛСЫН СПЕКТР МЕНЕЖМЕНТИЙН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛД ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ
ХИЙЖ, ХӨГЖЛИЙН ИРЭЭДҮЙН ХАНДЛАГАД НИЙЦҮҮЛСЭН ТӨЛӨВЛӨЛТ ХИЙХЭД БЭЛТГЭХ

21. 212017. IV улирал www.crc.gov.mn
Харьцуулсан
улсын нэрс
Хүн амын тоо ба нийт
газар нутгийн хэмжээ
Хөдөлгөөнт холбоонд
ашиглах радио
давтамжийн нийт
зурвас
Нэг МГц зурваст
ногдох хүн амын тоо
Нэг хав.дөр. км-д
ногдох хүн амын
тоо
Нэг хав. дөр. км-д
ногдох МГц-ийн
хэмжээ
АНУ
325.13 сая
9.15 сая.хав.дөр км
639 МГц 508.810 35.5 14.333
Герман
82.56 сая
0.35 сая.хав.дөр км
650 МГц 127.015 235.88 539
Канад
35.87 сая
9.09 сая.хав.дөр.км
608 МГц 58.996 9.946 14.950
Австрал
23.92 сая
7.68 сая.хав.дөр.км
678 МГц 35.280 3.11 11.344
Монгол
3.12 сая
1.55 сая.хав.дөр.км
452.4 МГц 6.896 2.01 3.431
Хүснэгт 4. Радио давтамжийн зурвас ашиглалтын харьцуулалт
СПЕКТР МЕНЕЖМЕНТИЙН БОГИНО, ДУНД, УРТ ХУГАЦААНЫ ТӨЛӨВЛӨЛТИЙГ ХИЙХ ЗӨВЛӨМЖ
Радио давтамжийн зурвасын эрэлтийн олон улсын хандлага, Монгол Улсын нөхцөл
Өнөөдөр дэлхийн нийт хүн амын тоонд ихэдмээр (8.2 тэрбум) хөдөлгөөнт холбооны төхөөрөмж сүлжээнд холбогдон
ажиллаж байна. Эдгээрийн 5 тэрбум нь үүрэн холбооны хэрэглэгч бусад нь өсөн нэмэгдсээр байгаа М2М төрлийн
холболтууд байгаа юм. Хөдөлгөөнт үүрэн холбооны болон хүний оролцоогүй холболтын энэхүү өндөр өсөлтийн хурдац
нь хөгжиж буй зах зээлүүдтэй ихээхэн хамаатай. Compound Annual Growth Rate (CAGR) –аар идэвхтэй хэрэглэгчийн
тооны өсөлт 2000-2016 онуудад 21.3% хүрч, 2016 оны эцсийн байдлаар идэвхтэй хэрэглэгчийн тоо 3.4 саяд (117%
нэвтрэлттэй) хүрсэн байна. Хөдөлгөөнт интернетийн хэрэглэгчийн тоо хурдацтай өсөж сүүлийн 7 жилийн дотор
хэрэглэгчийн тоо 2.4 саяд (2016 оны эцэс) хүрсэн байна.
График 4. Монгол Улс дахь хөдөлгөөнт хэрэглэгчийн өсөлт
Эх сурвалж: ITU Statistics (http://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Pages/stat/default.aspx)
4.000,000
3.500,000
3.000,000
2.500,000
2.000,000
1.500,000
1.000,000
500,000
00,000
2000
2008
2016
2004
2012
2002
2010
2006
2014
2001
2009
2005
2013
2003
2011
2007
2015
Хэрэглэгчийнтоо
Монгол Улсыг бусад өсөж байгаа зах зээлтэй харьцуулахад хөдөлгөөнт холбооны нэвтрэлт өндөр байгаа ч LTE
технологийн хувь нь тун бага юм. 2016 оны эцсийн мэдээнээс харахад нийт хөдөлгөөнт холбооны хэрэглэгчийн дөнгөж
6.3% нь буюу 2016.401 нь LTE холболттой байна. Тус улсад 2016 оноос LTE үйлчилгээ эхэлсэн бөгөөд цаашид зах зээлийн
өсөлт хурдацтайгаар нэвтрэх нь ойлгомжтой байна.
Cisco VNI тооцсоноор Ази Номхон Далайн орнуудын хөдөлгөөнт трафикийн дундаж 2021 он гэхэд 4.93GB/сар
болох төлөвтэй байна. Table 4 –д Монгол Улстай ойролцоо нутаг дэвсгэр, хүн амын нягтралтай улс орнуудыг сонгож