ЗАЛУУЧУУДЫН ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ

1. ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ
ÇÀÑÃÈÉÍ ÃÀÇÀÐ
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын төслийн II үе шат
УЛИРЛЫН
ХУРААНГУЙ 2016 ОНЫ IV УЛИРАЛ
Øâåéöàðèéí õºãæëèéí àãåíòëàã
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
Óëààíáààòàð õîò, Ìîíãîë óëñ

2. Ãàð÷èã
ТОВЧ ХУРААНГУЙ 4
НЭГ. ¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÁÎÄËÎÃÎ, ÕªÒªËÁªÐ ÍÜ ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÛÍ ÕªÄªË̪Ð
ÝÐÕËÝËÒÝÄ ÒÀÀÒÀÉ ÎÐ×ÈÍ ÍªÕÖªË Á¯Ðį¯ËÝÕ 5-9
1.1 “Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийн талаар орон нутгийн бодлого,
санаачилгыг өрнүүлэх” семинар 6
1.2 “Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний ажлын байрыг дэмжих хөтөлбөр”-ийг техникийн
ажлын хэсэг болон ТББ-ын төлөөллөөр хэлэлцүүлэх семинар 7
1.3 “Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийн талаар орон нутгийн бодлого,
санаачилгыг өрнүүлэх” семинар 8
1.4 “Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих үндэсний хөтөлбөрийг боловсруулах”
салбар дундын ажлын хэсгийн уулзалт 9
ХОЁР. ժĪË̪РÝÐÕËÝËÒÈÉà ÄÝÌÆÈÕÝÄ ×ÈÃËÝÑÝÍ ¯Ð įÍÒÝÉ
¯ÉË×ÈËÃÝÝà ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÀÄ ¯Ç¯¯ËÝÕ 10-17
2.1 Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих төслийн орон нутаг дахь зохицуулагчдын
сургалт 11
2.2 “Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийн талаар орон нутгийн бодлого,
санаачилгыг өрнүүлэх” семинар 12
2.3 “Хөдөлмөр эрхлэлтийн салбар зөвлөлийн чадавхи бэхжүүлэх” сургалт, семинар ба
“Õөдөлмөр эрхлэлтийн хүрээнд орон нутгийн бодлого, санаачлагыг өрнүүлэх” семинар 13
2.4 “Хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээлэл: Îрон нутаг дахь хамтын үйл ажиллагаа” сургалт
семинар 14
2.5 “Орон нутгийн хөдөлмөрийн зах зээлийн тоон ба чанарын судалгаа хийх арга зүй”
сургалт 15
2.6 Аймаг, дүүргийн хөдөлмөр халамжийн үйлчилгээний газрууд болон МСҮТ-ийн ажил
мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөхүүдэд зориулсан сургалт 16
2.7 Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллагын 88, 181-р конвенцийг хэрэгжүүлэх”
хэлэлцүүлэг 17
ГУРАВ. ЗАЛУУЧУУД ÖÀÀØÈÄ ªÐêÆÈÍ ÒÝËÝÕ ÁÎËÎÌÆÒÎÉ ØÈÍÝËÝÃ
ÃÀÐÀÀÍÛ ÁÈÇÍÅÑ ÝÐÕËÝÕ 18-23
3.1 “Бизнес инкубатîр төвийн чадавхи бэхжүүлэх, туршлага солилцох” сургалт, семинар 19
3.2 Баянхонгор аймаг, улаанбаатар хотын Õан-Óул дүүрэг дэхь залуучуудын гарааны
бизнесийг дэмжих туршилтын хөтөлбөр 20-21
3.3 МСҮТ, политехник коллежийн захирлуудад зориулсан сургалт семинар 22
3.4 “Залуучуудын гарааны бизнесийг дэмжих” зөвлөлдөх уулзалт 23

3. ТӨСЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЧИГЛЭЛ
ЗАЛУУЧУУДЫН ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
II үе шат
Санхүүжүүлэгч Төслийн
II ҮЕ ШАТНЫ
ТӨСӨВ
2.400.000
Швейцар франк
Хэрэгжүүлэх
ХУГАЦАА
2018 оны
12
дугаар
сар
2016 оны
1
дүгээр
сар
1 жилээр нэмж сунгах боломжтой
Төслийн үр шимийг
хүртэгч
Залуучууд, МСҮТ,
политехник
коллежийн
төгсөгчид
Гарааны бизнес
эрхлэгчид, бизнес
инкубаторууд
Төслийн õàìòðàãч áàéãóóëëàãóóä
Монгол Улсын
Хөдөлмөр, Нийгмийн
хамгааллын яам
Хөдөлмөр, халамж
үйлчилгээний
ерөнхий газар
Ажил
олгогчдын
төлөөлөл
Холбогдох
төрийн бус
байгууллагууд
Аймаг, дүүргийн Хөдөлмөр,
халамжийн үйлчилгээний
газар/хэлтсүүд
ЗАЛУУЧУУДЫН ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ ДЭМЖИХ ЗАМААР УЛС ОРНЫ НИЙГЭМ,
ЭДИЙН ЗАСГИЙН ТЭНЦВЭРТЭЙ, ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖИЛД ХУВЬ НЭМЭР ОРУУЛАХ
ТӨСЛИЙН ЗОРИЛГО
МАКРО ТҮВШИНД
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийн
бодлогыг боловсронгуй болгоход
дэмжлэг үзүүлэх
ДУНД ТҮВШИНД
Орон нутгийн түвшинд залуучуудад
хүргэх хөдөлмөр эрхлэлтийн
үйлчилгээг боловсронгуй болгох
МИКРО ТҮВШИНД
Залуучуудаар удирдуулсан
шинэлэг санаачилга бүхий
гарааны бизнесийг хөгжүүлэх
ÍÝÃ.
¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÁÎÄËÎÃÎ, ÕªÒªËÁªÐ
ÍÜ ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÛÍ ÕªÄªË̪Ð
ÝÐÕËÝËÒÝÄ ÒÀÀÒÀÉ ÎÐ×ÈÍ
ͪÕÖªË Á¯Ðį¯ËÝÕ
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийн
талаарх судалгаа мэдээллийг хийж,
хөдөлмөр эрхлэлтийн бодлогыг
боловсруулж, холбогдох бодлогын
баримт бичигт тусгуулах
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг
дэмжих хөтөлбөрийг оновчтой
болгоно
Хөдөлмөр эрхлэлтийн хөтөлбөрийг
оновчтой болгож, хэрэгжүүлэх
удирдах механизмыг бий болгох,
сургаж чадавхижуулах
ÕΨÐ.
ժĪË̪РÝÐÕËÝËÒÈÉÃ
ÄÝÌÆÈÕÝÄ ×ÈÃËÝÑÝÍ
¯Ð įÍÒÝÉ ¯ÉË×ÈËÃÝÝÃ
ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÀÄ ¯Ç¯¯ËÝÕ
Хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээний
арга зам, үйл явцыг оновчтой
болгоход чиглэсэн өнөөгийн
хандлага, үйл ажиллагаанд үнэлгээ
хийх, шинэ болон сайжруулсан арга,
хэрэгслийг боловсруулан турших
Төсөл хэрэгжиж буй аймаг, дүүргийн
Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний
газар/хэлтсийн мэргэжилтнүүдийн
үйлчилгээ үзүүлэх чадавхийг
дээшлүүлэх
Орон нутгийн хамтын ажиллагаа,
хувийн хэвшлийн түншлэлийг
бэхжүүлэх, чадавхижуулах
ÃÓÐÀÂ.
ЗАЛУУЧУУД ÖÀÀØÈÄ
ªÐêÆÈÍ ÒÝËÝÕ ÁÎËÎÌÆÒÎÉ
ØÈÍÝËÝÃ ÃÀÐÀÀÍÛ
ÁÈÇÍÅÑ ÝÐÕËÝÕ
Бизнесийн гараагаа эхлүүлж буй
өнөөгийн нөхцөл байдалд судалгаа
хийж, залуучуудыг бизнесийн
гараагаа эхлүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх
загварыг боловсруулан турших
Бизнес хөгжлийн байгууллагуудыг
чадавхижуулах
Төгсөгчдөд хөдөлмөр эрхлэлтийн
болон гарааны бизнес эрхлэхэд
чиглэсэн зөвлөгөө мэдээлэл өгөх
үйл ажиллагааг зохион байгуулахад
дэмжлэг үзүүлэх
ТӨСЛИЙН ҮНДСЭН ЗОРИЛТ
Гарааны бизнес
эрхлэгчид, бизнес
инкубатор

4. Товч хураангуй
Тайлангийн хугацаанд төслийн хүрээнд Улаанбаатар хот болон орон нутагт зохион байгуулсан үйл
ажиллагаанд нийт 785 хүн, үүний дотор 409 эмэгтэй, 376 эрэгтэй хамрагдсан. Төслийн үндсэн гурван
бүрэлдэхүүн хэсгийн хүрээнд олсон гол амжилтуудыг доор тоймлон тусгав.
НЭГДҮГЭЭР бүрэлдэхүүн хэсэг
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих үндэсний хөтөлбөрийн төслийн эхний хувилбарыг
боловсруулан, ажлын хэсгээр хэлэлцүүлж гарсан саналыг тусган яаманд хүлээлгэн өгсөн;
Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангаас хэрэгжих залуучуудын гарааны бизнесийг дэмжих
хөтөлбөрийн төслийг боловсруулж Хөдөлмөр эрхлэлтийн үндэсний зөвлөлд хүргүүлэв.
Хоёрдугаар бүрэлдэхүүн хэсэг
Залуучуудад чиглэсэн хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээний загвар боловсруулж гаргав;
Орон нутгийн хөдөлмөр эрхлэлтийн салбар зөвлөлийг чадавхижуулах сургалт, семинар хийж,
хөдөлмөрийн эрхлэлтийн хүрээнд талуудын үйл ажиллагааг уялдуулах хэлэлцүүлэг зохион
байгуулсан;
Орон нутгийн хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлтийн судалгаа хийх багийн сургалт, семинарыг Дархан-
Уул аймагт зохион байгуулж, судалгааны ажлыг эхлүүлэв;
Хөдөлмөрийн хэлтэс, алба болон МСҮТ-ийн ажил, мэргэжлийн чиг баримжааны зөвлөхүүдийн
чадавхи бэхжүүлэх сургалтыг зохион байгууллаа;
Аймаг/дүүргийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газар/хэлтсийн дарга, хөдөлмөрийн хэлтэс/
албаны дарга нар болон төсөл, хөтөлбөр хариуцсан мэргэжилтнүүдийн чадавхийг бэхжүүлсэн.
Гуравдугаар бүрэлдэхүүн хэсэг
Монгол Улсын гарааны бизнес, энтрепренершипийн өнөөгийн байдалд үнэлгээ хийж олон улсын
гарааны бизнесийг дэмжих загвар, туршлага, мөн гарааны бизнесийг дэмжих үйл ажиллагаа явуулж
буй төрийн болон төрийн бус байгууллагуудын хөтөлбөр, үйл ажиллагаанд дүгнэлт хийсний үндсэн
дээр орон нутаг болон дүүрэгт гарааны бизнесийг дэмжих хөтөлбөрийн загварыг
боловсрууллаа;
Төсөл хэрэгжиж буй аймаг, дүүргийн МСҮТ, Политехник коллежийн дэргэдэх
бизнес инкубатор төв болон бизнес хөгжлийн төвүүдийн үйл ажиллагааг
эрчимжүүлэх чадавхи бэхжүүлэх сургалт зохион байгуулсан;
Бизнес инкубатор төв байгуулах, бизнес инкубаторын үйлчилгээ үзүүүлэхэд
баримтлах зөвлөмж, гарын авлага гаргав;
Баянхонгор аймаг болон Улаанбаатар хотын Хан-Уул дүүрэгт
залуучуудын гарааны бизнесийг дэмжих сургалт, арга
хэмжээг зохион байгуулж шалгарсан гарааны бизнес
эрхлэгчдэд санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэв.
4

5. 5
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
НЭГ.
¯ÍÄÝÑÍÈÉ
ÁÎÄËÎÃÎ, ÕªÒªËÁªÐ ÍÜ
ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÛÍ ÕªÄªË̪Ð
ÝÐÕËÝËÒÝÄ ÒÀÀÒÀÉ ÎÐ×ÈÍ
ͪÕÖªË Á¯Ðį¯ËÝÕ

6. 6
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛНЭГ.¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÁÎÄËÎÃÎ,
ÕªÒªËÁªÐ ÍÜ ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÛÍ
ժĪË̪РÝÐÕËÝËÒÝÄ ÒÀÀÒÀÉ
ÎÐ×ÈÍ ÍªÕÖªË Á¯Ðį¯ËÝÕ
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих (ЗХЭД) төслийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагаа, болон
төлөвлөгөөг танилцуулах;
ЗХЭД төсөлтэй орон нутгийн хөдөлмөр эрхлэлтийн салбар зөвлөл ба төрийн захиргааны байгууллагын
үйл ажиллагааг уялдуулах талаар санал солилцох, зөвлөлдөх;
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих чиглэлээр гарсан хууль, бодлого, хөтөлбөр,
дүрэм, журмыг танилцуулах;
Хөдөлмөр эрхлэлтийн Үндэсний болон салбар зөвлөлийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагааны талаар
танилцуулах;
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих орон нутгийн хөтөлбөр, арга хэмжээний
төсөл болон аймаг, дүүргийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал, Засаг даргын шийдвэрийн төсөл
боловсруулах тухай танилцуулж санал солилцох, зөвлөлдөх.
2016.09.30
Нэг өдөр
Улаанбаатар хот
27 хүн (9 эмэгтэй, 18 эрэгтэй)
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийн талаарх
орон нутгийн бодлого, санаачилгыг өрнүүлэх, түншлэл,
хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх
Семинарт Баянхонгор, Баян-Өлгий, Говь-Алтай, Дархан-
Уул, Завхан, Өмнөговь, Увс, Ховд аймаг, Улаанбаатар
хотын Баянгол, Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын орлогч нар,
хамтрагч байгууллагын төлөөлөл, төсөл хэрэгжүүлэх нэгжийн
ажилтнууд хамрагдсан.
“ЗАЛУУЧУУДЫН ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТ, ГАРААНЫ
БИЗНЕСИЙН ТАЛААР ОРОН НУТГИЙН БОДЛОГО,
САНААЧИЛГЫГ ӨРНҮҮЛЭХ” СЕМИНАР
Feedback from participants: Participants also made following suggestions:
1.1
ÇÓÐÀÃ
1.1
Оролцогчын илэрхийлсэн хүндрэл, бэрхшээл
Бичил зээл олгох шийдвэр гаргах удирдах байгууллага
байхгүй; Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих санд хамрагдах
насны хязгаарлалтууд; Залуучуудыг дэмжих үйл
ажиллагаанд хамрагдахад төгссөн оныг харгалздаг
нь бэрхшээлтэй; Орон нутагт жижиг, дунд аж ахуйн
нэгжүүд үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэх боломж, бололцоо
хязгаарлагдмал; Ажил олгогч эздийн холбооны орон
нутгийн салбар хангалтгүй ажилладаг; Гарааны бизнес
эрхлэгчдэд үзүүлдэг дэмжлэгийн талаарх мэдээлэл болон
бизнес менторын хүртээмж хангалттай бус.
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
Оролцогчдын дэвшүүлсэн санал хүсэлт
Төслийн хамрах хүрээг өргөжүүлэх талаар харгалзан үзэх;
Орон нутагт хандлагыг өөрчлөх нөлөөллийн үйлчилгээг
үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх; Говь-Алтай
аймагт 2017 оныг Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих жил
болгон зарлах боломжтойг харгалзан үзэх; Орон нутагт
аутсорсингоор хөдөлмөр эрхлэхийг дэмжих; Хөдөлмөр
эрхлэлтэд хамаарах бусад төсөл, хөтөлбөрийн үйл
ажиллагааг уялдуулах.
Тус семинар нь цагаа олсон, мэдээлэл өгсөн арга хэмжээ болсон, түүнчлэн төслийн хэрэгжилт
нь мөн цаг үеээ олсон ажил болж байна хэмээн оролцогчид талархал илэрхийлэв.

7. 7
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
“Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний ажлын байрыг дэмжих хөтөлбөр”-ийн үйл ажиллагааны талаарх
тайланг танилцуулах;
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих чиглэлээр Хөдөлмөр эрхлэлтийг
дэмжих сан болон бусад эх үүсвэр, олон улсын төслөөс санхүүжүүлсэн хөрөнгө, төсвийн талаарх
мэдээлэл;
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих хөтөлбөрүүд, олон улсын шилдэг
туршлага;
2017 оноос хэрэгжүүлэх хөтөлбөр, арга хэмжээний талаарх дэлгэрэнгүй танилцуулга;
Хөтөлбөрийн зорилго, хамрах хүрээ, хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, хүрэх үр дүн, шалгуур үзүүлэлт,
үр дүнд техникийн ажлын хэсэг болон хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрх, ашиг сонирхлыг
хамгаалах төрийн бус байгууллага, иргэдээс санал авах.
2016.11.24
Нэг өдөр
Улаанбаатар хот
55 хүн (30 эмэгтэй, 25 эрэгтэй)
“Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний ажлын
байрыг дэмжих хөтөлбөр”-ийн төсөлд арга
хэмжээ тус бүрээр хэлэлцэн санал авах
Семинарт техникийн ажлын хэсгийн гишүүд,
төрийн бус байгууллагууд, иргэдийн төлөөлөл
хамрагдсан.
“ХӨГЖЛИЙН БЭРХШЭЭЛТЭЙ ИРГЭНИЙ АЖЛЫН
БАЙРЫГ ДЭМЖИХ ХӨТӨЛБӨР”-ИЙГ ТЕХНИКИЙН
АЖЛЫН ХЭСЭГ БОЛОН ТББ-ЫН ТӨЛӨӨЛЛӨӨР
ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭХ СЕМИНАР
Outcome:
1.2
Үр дүн:
Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны
Хөдөлмөр эрхлэлтийн бодлогын хэрэгжилтийг
зохицуулах газрын мэргэжилтнүүд, Хүн амын
хөгжлийн газрын мэргэжилтнүүд болон Хөгжлийн
бэрхшээлтэй иргэдийн холбоо, төрийн бус
байгууллагуудын төлөөллөөс бүрдсэн хөгжлийн
бэрхшээлтэй иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг
дэмжих чиглэлээр хэрэгжүүлэх хөтөлбөр, арга
хэмжээг боловсронгуй болгох, холбогдох баримт
бичгийн төсөл боловсруулах үндсэн чиг үүрэг
бүхий дэд ажлын хэсгийг байгуулав. Ажлын
хэсэг нийт 4 удаа хуралдаж, хөтөлбөр, төслийг
боловсронгуй болгох, цаашид анхаарах асуудал
дээр ярилцсан. Дараахь үндсэн саналыг нэгтгэн
боловсруулав. Үүнд:
Аймаг, дүүргийн ХХҮГазар, хэлтсүүд чиг баримжаа олгох, мэргэжлийн
зөвлөгөө өгөх, хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллээр хангах, ажилд
зуучлах үйлчилгээ үзүүлэхдээ дохионы хэлмэрчтэй байх;
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн (ХБИ) судалгааны төв байгуулах ажлыг
дэмжиж хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд ХБИ-ийн ТББ-аар хяналт, үнэлгээ
хийлгүүлэх;
Бичил бизнес, өрхийн үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд зориулсан жижиг зээлийг
ХБИ-д олгох заалтын хэрэгжилтийг сайжруулах;
ЖДҮ-г хөгжүүлэх сангийн зээлд ХБИ-дэд зориулсан багц хувийг бий
болгох.
Санал, зөвлөмжийн талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл бүхий
дэд ажлын хэсгийн хуралдааны тэмдэглэлийг хүсэлт гарган авах
боломжтой.

8. 8
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛНЭГ.¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÁÎÄËÎÃÎ,
ÕªÒªËÁªÐ ÍÜ ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÛÍ
ժĪË̪РÝÐÕËÝËÒÝÄ ÒÀÀÒÀÉ
ÎÐ×ÈÍ ÍªÕÖªË Á¯Ðį¯ËÝÕ
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
ЗХЭД төслийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагаа болон төлөвлөгөөг танилцуулах;
ЗХЭД төсөлтэй орон нутгийн төрийн байгууллагын үйл ажиллагааг уялдуулах талаар санал
солилцох, зөвлөлдөх;
Хөдөлмөр эрхлэлтийн хүрээнд ойрын жилүүдэд явуулах үйл ажиллагааны чиглэл, олон улсын
туршлага, Хөдөлмөр эрхлэлтийн Үндэсний зөвлөлийн зорилго, зорилтын талаар танилцуулах;
Залуучуудынхөдөлмөрэрхлэлт,гарааныбизнесийгдэмжихороннутгийнхөтөлбөр,аргахэмжээний
төсөл болон аймаг, дүүргийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал, Засаг даргын шийдвэрийн төслийн
талаар танилцуулж санал солилцох, зөвлөлдөх.
2016.11.28
Нэг өдөр
Улаанбаатар хот
30 хүн (12 эмэгтэй, 18 эрэгтэй)
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийн талаарх
орон нутгийн бодлого, санаачилгыг өрнүүлэх, түншлэл, хамтын
ажиллагааг хөгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх
Семинарт Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны төлөөлөл,
төслийн зорилтот аймаг, дүүргийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн
хурлын дарга нар, Ажил олгогч эздийн холбооны төлөөлөл
хамрагдсан.
“ЗАЛУУЧУУДЫН ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТ, ГАРААНЫ
БИЗНЕСИЙН ТАЛААР ОРОН НУТГИЙН БОДЛОГО,
САНААЧИЛГЫГ ӨРНҮҮЛЭХ” СЕМИНАР
¯ð ä¿í:
1.3
Оролцогчид дараах үндсэн асуудлуудаар санал нэгдлээ.
Орон нутгийн нөхцөл, байдалд тохирсон залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжсэн
аймаг, дүүргийн санаачилга, хөтөлбөр, арга хэмжээ хэрэгжүүлэх ажлыг дэмжих;
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих санаачилгыг хэрэгжүүлэхэд орон нутгийн
хамтын ажиллагаа, түншлэлийг хөгжүүлэх, тухайлбал орон нутгийн санаачилгыг 2016 оны 12 дугаар
сараас эхлэх аймаг, дүүргийн ИТХ-аар хэлэлцүүлэх ажлыг дэмжих;
Орон нутгийн санаачилга, үйл ажиллагааг санхүүжүүлэх чиглэлээр өөр нөөц, бололцоог эрэлхийлэх.

9. 9
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
¯ð ä¿í:
1.4
1) ЗХЭД төслийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагааг танилцуулах;
2) Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийн чиг хандлага, сорилт,
өнөөгийн нөхцөл байдлын талаар мэдээлэл өгөх;
3) Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих үндэсний бодлого,
хөтөлбөр хэрэгжүүлэх тэргүүлэх чиглэл, зохицуулалтын талаар
зөвлөлдөж санал солилцох;
4) Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих
асуудлыг үндэсний хөгжлийн, макро эдийн засгийн ба салбарын
бодлого, түүнчлэн хувийн хэвшлийг дэмжих бодлогод тусгаж
хэрэгжүүлсэн олон улсын туршлагаас танилцуулах;
5) Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих
үндэсний хөтөлбөр, төлөвлөгөөнд тусгах асуудлууд болон
тэдгээрийн хэрэгжилтийг зохицуулах, хяналт, үнэлгээ хийх арга
механизмын талаар санал солилцох, зөвлөлдөх.
Макро түвшний бодлогын
хүрээнд өгсөн зөвлөмж:
Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийг
сайжруулах; хөтөлбөрийн
зорилтот бүлгүүдийг тодорхойлох;
зорилгыг эрэлт, нийлүүлэлтийн
хувьд тус тусад нь тодорхойлох;
Бусад салбарын статистик
мэдээлэл, өгөгдлийг ашиглах;
тухайн жилийн болон өмнөх
жилүүдийн үнэлгээнд суурилан
гарааны бизнесийг дэмжих
үйл ажиллагааны чиглэлийг
тодорхойлох;
Гарааны бизнесийг дэмждэг ажил
олгогч нарыг дэмжих, цалингийн
тэтгэмж олгох замаар залуучуудыг
дагалдангаар ажлуулахыг дэмжих;
Үндэсний хөтөлбөр, үйл
ажиллагааны төлөвлөгөөний
хэрэгжилтийг зохицуулах,
хяналт, үнэлгээ, үр дүн, шалгуур
үзүүлэлтүүдийг томьёолох, суурь
үзүүлэлтүүдийг сонгох чиглэлээр
өгсөн зөвлөмж:
ЗГХЭГ хяналтыг хангах гол байгууллага
гэдэг утгаараа ерөнхий хяналт,
зохицуулалт, үнэлгээ болон ажиллах
хүчний төлөвлөлтийг хийх; ХНХЯ
хөтөлбөрийн хэрэгжилт, арга зүйн
туслалцаа, салбар дундын зохицуулалт,
явцын үнэлгээ, орон нутагт чиглэл өгөх
ажлыг хариуцах;
Ажилгүйдлийн түвшин, хөдөлмөр
эрхлэлтийн түвшин, ажиллах хүчний
оролцооны түвшин, шинэ ажлын байрны
тоо зэрэг үзүүлэлтүүдийг үндэсний
хэмжээнд 15-34 насны залуучуудын
бүлгээр гаргадаг болох;
Хөндлөнгийн үнэлгээ хийх, санал
зөвлөмж тусгах, ил тод, тодорхой
мэдээлэл бий болгох.
“ЗАЛУУЧУУДЫН ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ ДЭМЖИХ
ҮНДЭСНИЙ ХӨТӨЛБӨРИЙГ БОЛОВСРУУЛАХ”
САЛБАР ДУНДЫН АЖЛЫН ХЭСГИЙН УУЛЗАЛТ
2016.12.06
Нэг өдөр
Улаанбаатар хот
32 хүн (16 эмэгтэй, 16 эрэгтэй)
Үндэсний хөтөлбөр, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө
боловсруулахад дэмжлэг үзүүлж, залуучуудын хөдөлмөр
эрхлэлт, гарааны бизнес дэмжих асуудлыг хөгжлийн болон салбарын
бодлого, хөтөлбөрт тусган хэрэгжүүлэх чадавхийг нэмэгдүүлэх
Уулзалтад Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам, Уул уурхай, хүнд
үйлдвэрийн яам, Зам, тээврийн яам, Боловсрол, соёл, шинжлэх
ухаан, спортын яам, Эрчим хүчний яам, Хөдөлмөр, халамжийн
үйлчилгээний ерөнхий газар, МУИС, ШУТИС, “Стартап Монгол”
ТББ-ын төлөөлөл хамрагдсан.
Гарааны бизнесийг дэмжих үндэсний
хөтөлбөр, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд
тусгах чиглэлээр өгсөн зөвлөмж:
Гарааны бизнесийн эко тогтолцоог хөгжүүлэх;
тогтвортой, оролцоонд суурилсан хамтын
ажиллагааг хөгжүүлэх; гарааны бизнесийг
дэмжих хууль, эрх зүйн орчин бүрдүүлэх;
Дунд сургуулийн сурагч нарт мэргэжлийн чиг
баримжаа олгох сургалтууд; онол, практик
хослуулах тогтолцоог ашиглах; гарааны
бизнесийн чиглэлээр үндэсний мэргэшсэн
сургагч багш нарыг бэлтгэх; бүлгүүд байгуулж,
бизнес эрхлэх ур чадварын сургалт олгох;
ментор үйлчилгээ үзүүлэх мэргэжилтнүүдийг
гадаадаас урих; залуучуудын бизнес эрхлэх
сэтгэлгээг өөрчлөх; инкубатор/хурдасгуур төв
байгуулах, одоо байгааг нь сайжруулах;
Төсөв, хөрөнгө оруулалтыг үр өгөөжтэй
ашиглах; санхүүгийн дэмжлэг авах
хүсэлт гаргагчийг үнэлэх, сонгох шалгуур
үзүүлэлтүүдийг боловсруулах; гарааны бизнес
хөгжүүлэх орон нутгийн тэргүүлэх салбаруудыг
тодорхойлох, үүнд хөдөө аж ахуй, аялал
жуулчлал, уул уурхайг оруулах.

10. 10
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
ХОЁР.
ժĪË̪РÝÐÕËÝËÒÈÉÃ
ÄÝÌÆÈÕÝÄ ×ÈÃËÝÑÝÍ
¯Ð įÍÒÝÉ ¯ÉË×ÈËÃÝÝÃ
ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÀÄ ¯Ç¯¯ËÝÕ

11. 11
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
2.1
ЗХЭД төслийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагаа болон төлөвлөгөөг танилцуулах;
ЗХЭД төсөлтэй орон нутгийн хөдөлмөр эрхлэлтийн салбар зөвлөл ба төрийн захиргааны байгууллагын
үйл ажиллагааг уялдуулах талаар санал солилцох, зөвлөлдөх;
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих чиглэлээр гарсан хууль, бодлого, хөтөлбөр,
дүрэм, журамтай танилцуулах;
Хөдөлмөр эрхлэлтийн Үндэсний болон салбар зөвлөлийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагааны талаар
танилцуулах;
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих орон нутгийн хөтөлбөр, арга хэмжээнүүд
болон аймаг, дүүргийн Иргэдийн Хурал, Засаг даргын шийдвэрийн дагуу хэрэгжүүлж болох үйл
ажиллагааны талаар санал солилцох, зөвлөлдөх.
ЗАЛУУЧУУДЫН ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСЛИЙН ОРОН НУТАГ ДАХЬ
ЗОХИЦУУЛАГЧДЫН СУРГАЛТ
¯ð ä¿í:
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
2016.11.08
Нэг өдөр
Улаанбаатар хот
19 хүн (11 эмэгтэй, 8 эрэгтэй)
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих төслийн орон нутаг дахь
зохицуулагчдад ажил үүргээ биелүүлэхэд шаардагдах ойлголт, мэдлэг олгох
Семинарт Баянхонгор, Баян-Өлгий, Говь-Алтай, Дархан-Уул, Завхан;
Өмнөговь, Увс, Ховд аймаг, Улаанбаатар хотын Баянгол, Хан-Уул дүүргийн
Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний албаны төсөл, хөтөлбөр хариуцсан
мэргэжилтнүүд болон хамтрагч байгууллагуудын төлөөлөл хамрагдсан.
Оролцогчид сургалтын дараах хэрэгцээг тодорхойлсон:
Төсөл бичих ур чадвар, сургалтын арга зүй;
Төслийн төлөвлөлт, хэрэгжүүлэлт, хяналт, үнэлгээ, тайлагналтын чиглэлээр зөвлөх
үйлчилгээ үзүүлэх ур чадвар; Төслийн санхүүгийн менежментийн талаарх мэдлэг,
ур чадвар;
Хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллагын мөрдөх стандарт; Гарааны
бизнесийн суурь ойлголт; Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих төсөлд
хэрэглэх гарын авлага, материал боловсруулах, хэрэглэх;
Ижил төстэй гарааны бизнесийн байгууллагуудтай холбоо тогтоох, хамтран ажиллах;
Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих төсөл хөтөлбөрт хэрэглэх загвар маягтуудыг
боловсруулах;
Онолын түвшинд: Ажил мэргэжлийн
чиг баримжаа олгох чиглэлийн сургалт;
Судалгааны арга зүй, үр дүнгийн дүн
шинжилгээ; Төсөл бичих ур чадвар,
сургалтын арга зүй; Багаар ажиллах;
Манлайлал; Харилцаа холбоо; Гарааны
бизнесийн суурь ойлголт.
Практик түвшинд: Олон улсын
практик туршлага, үйл ажиллагаанаас
танилцуулах; Судалгааны төслүүд
дээр ажиллах; Олон улсын туршлага
судлах, танилцах аялал хийх; Дотоодын
бизнесийн томоохон байгууллагын
шилдэг туршлагыг судлах.

12. 12
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛÕΨÐ.ժĪË̪РÝÐÕËÝËÒÈÉÃ
ÄÝÌÆÈÕÝÄ ×ÈÃËÝÑÝÍ
¯Ð įÍÒÝÉ ¯ÉË×ÈËÃÝÝÃ
ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÀÄ ¯Ç¯¯ËÝÕ
ЗХЭД төслийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагаа, хяналтын механизм болон төлөвлөгөөг танилцуулах;
ЗХЭД төсөлтэй орон нутгийн хөдөлмөр эрхлэлтийн салбар зөвлөл ба хөдөлмөрийн асуудал эрхэлсэн
байгууллагын үйл ажиллагааг уялдуулах талаар санал солилцох, зөвлөлдөх;
Хөдөлмөр эрхлэлтийн Үндэсний болон салбар зөвлөлийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагааны талаар
танилцуулах;
Орон нутгийн хөтөлбөр, арга хэмжээний төсөл болон аймаг, дүүргийн Иргэдийн
Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг даргын шийдвэрийн төслийг танилцуулж санал
солилцох, зөвлөлдөх.
2016.11.09
Нэг өдөр
Улаанбаатар хот
29 хүн (12 эмэгтэй, 17 эрэгтэй)
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийн талаарх орон нутгийн
бодлого, санаачилгыг өрнүүлэх, түншлэл, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд
дэмжлэг үзүүлэх
ХНХЯ, Ажил олгогч эздийн холбоо, “Стартап Монгол” ТББ-тай хамтран зохион
байгуулсан тус семинарт төсөлд хамрагдаж байгаа Баянхонгор, Баян-Өлгий,
Говь-Алтай, Дархан-Уул, Завхан, Өмнөговь, Увс, Ховд аймаг, Улаанбаатар
хотын Баянгол, Хан-Уул дүүргийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газрын
дарга, уг газрын хөдөлмөрийн асуудал эрхэлсэн хэлтэс, албаны дарга нар
хамрагдсан.
“ЗАЛУУЧУУДЫН ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТ, ГАРААНЫ
БИЗНЕСИЙН ТАЛААР ОРОН НУТГИЙН БОДЛОГО,
САНААЧИЛГЫГ ӨРНҮҮЛЭХ” СЕМИНАР
2.2
Оролцогчдын санал,
зөвлөмж:
Үр дүн:
Нэгдүгээр бүлгээс тодорхойлсон сургалт, чадавхи бэхжүүлэх үйл ажиллагааны
хэрэгцээ: Орон нутгийн түвшинд хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээ үзүүлэх үндэсний
стандартын чиглэлээр сургалтууд; Хөдөлмөр эрхлэлтийн мэдээллийн асуудал хариуцсан
мэргэжилтнүүдэд мэдээллийн сан, програм хангамжийн чиглэлээр бүсчилсэн сургалт.
Хоёрдугаар бүлгээс тодорхойлсон сургалт, чадавхи бэхжүүлэх үйл ажиллагааны хэрэгцээ:
Үндэсний түвшинд – Залуучууд болон хүн амын хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн
хууль, журам, дотоодын болон олон улсын туршлага;
Орон нутгийн түвшинд – Аймаг, дүүргийн Хөдөлмөр эрхлэлтийн зөвлөлийн гишүүд, сумын ИТХ-ын
гишүүд, Засаг дарга нар, МСҮТ, БИТ, Залуучуудын хөгжлийн төвийн хамтын ажиллагааг дэмжих,
тэдгээрийн чадавхийг бэхжүүлэх сургалт; Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох, зөвлөгөө өгөх
чиглэлээр хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний мэргэжилтнүүдэд чадавхи бэхжүүлэх сургалт.
Гуравдугаар бүлгээс тодорхойлсон сургалт, чадавхи бэхжүүлэх үйл ажиллагааны хэрэгцээ:
Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох, зөвлөгөө өгөх чиглэлээр сумын хөдөлмөр, халамжийн
үйлчилгээний мэргэжилтнүүдийн чадавхи бэхжүүлэх сургалт; Аймаг, дүүргийн хөдөлмөр, халамж
үйлчилгээний газар, хэлтсүүдийн төсөл, хөтөлбөр хариуцсан ажилтнуудад зориулсан сургагч
багш нарын сургалт; Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын байгууллага, ажил олгогч нарт зориулсан
хөдөлмөрийн харилцааны чиглэлээрх хамтарсан сургалт; Ажил олгогчдод зориулсан хүний нөөцийн
чадавх бэхжүүлэх зайны болон цахим сургалт.
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
Дунд сургуулийн сургалтын
хөтөлбөрийн агуулгад гарааны
бизнесийн талаар нэмэлт оруулах;
Гарааны бизнесийг дэмжих
хөтөлбөрт залуучууд хамрагдаж,
үр шимийг нь хүртэх боломж
хязгаарлагдмал болох эрсдэл байгаа
тул залуучуудын насны хязгаарыг
хянаж үзэх;
Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих
сангийн (ХЭДС) төсвийн
зарцуулалтад тавих хяналтын
механизм бий болгож хэрэгжүүлэх,
улмаар төсвийн буруу зарцуулалтыг
илрүүлэх, нөхөн төлүүлэх зэрэг арга
хэмжээ авдаг байх;
ХЭДС-гийн нөөц нэмэгдүүлэхэд орон
нутгийн төсвийн тодорхой хувийг
хуваарилах;
Хөдөлмөр эрхлэлтийн бодлогын
дүн шинжилгээ, судалгаа хийж,
бодлого боловсруулалт болон түүний
хэрэгжилтийг сайжруулах;
Өрхийн амьжиргааны түвшний
үнэлгээнд суурилан, амьжиргааны
доод түвшнээс доогуур орлоготой
өрхийн орлогыг нэмэгдүүлэхэд
чиглэсэн ядуурлыг бууруулах орон
нутгийн бодлого боловсруулж
хэрэгжүүлэх;
Яам, агентлагуудаас “Өрхийн хөгжил,
халамжийг дэмжих 2016-2020 оны
Үндэсний хөтөлбөр” зэрэг холбогдох
бодлого, хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг
дэмжих үүднээс орон нутгийн
түвшний төрийн байгууллагуудад үр
дүнтэй удирдамж, чиглэл өгдөг байх,
2016-2020 оны Үндэсний хөтөлбөр,
бодлогыг хэрэгжүүлэх удирдамж,
чиглэлийг орон нутгийн төрийн
байгууллагуудад өгөх;
ОУХБ зэрэг олон улсын
байгууллагаас мэргэжилтэн, зөвлөх
үйлчилгээ хүлээн авах боломжоор
орон нутгийн байгууллагыг хангах;
Орон нутгаас гаргасан санаачилгын
хүрээнд олон улсын хандивлагч
байгууллагатай хамтран ажиллах
боломж бүрдүүлсэн эрх зүйн орчин
бий болгоход дэмжлэг үзүүлэх.

13. 13
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
2016.11.17-18
Өмнөговь
23 хүн
(12 эмэгтэй, 11 эрэгтэй)
2016.11.21-22
Дархан-Уул
24 хүн
(14 эмэгтэй, 10 эрэгтэй)
016.11.30-12.01
Завхан
17 хүн
(6 эмэгтэй, 11 эрэгтэй)
2016.12.16
Увс
25 хүн
(6 эмэгтэй, 19 эрэгтэй)
“ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙН САЛБАР ЗӨВЛӨЛИЙН
ЧАДАВХИ БЭХЖҮҮЛЭХ” СУРГАЛТ, СЕМИНАР БА
“ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙН ХҮРЭЭНД ОРОН НУТГИЙН
БОДЛОГО, САНААЧЛАГЫГ ӨРНҮҮЛЭХ” СЕМИНАР
2.3
Түүнчлэн дараах баримт бичгүүдэд оролцогчдын санал авсан:
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих аймгийн
хөтөлбөрийн төсөл;
Аймгийн ИТХ, Засаг даргын захирамжийн төсөл;
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих аймгийн
хөтөлбөрийг боловсруулж, хэрэгжүүлэх чиг үүрэг бүхий зохицуулах хороог
байгуулах тухай төсөл.
Сургалт, семинарын дараа аймгийн Засаг даргын орлогч нар хөдөлмөр
эрхлэлтийн зөвлөлийн анхдугаар хуралдааныг зохион байгуулж дараах
баримт бичгийн төслийг хэлэлцэж, санал бэлтгэсэн:
Аймаг, нийслэл, дүүргийн хөдөлмөр эрхлэлтийн зөвлөлийн дүрэмд оруулах
нэмэлт, өөрчлөлт;
Зөвлөлийн гишүүдийн ажил үүргийн хуваарийн төсөл;
Хөдөлмөр эрхлэлтийн зөвлөлийн гишүүд төлөөлж буй байгууллагадаа ажлаа
тайлагнах журмын төсөл;
Зөвлөлийн үйл ажиллагааг үнэлэх шалгуур үзүүлэлтүүд, дотоод хяналт,
үнэлгээ хийх журмын төсөл.
ЗХЭД төслийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагаа болон төлөвлөгөөг танилцуулах;
Хөдөлмөр эрхлэлттэй холбоотой орон нутгийн бодлого, санаачлагыг боловсруулах, хамтын ажиллагаа,
түншлэлийг хөгжүүлэх чиглэлээр Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих үндэсний зөвлөл, салбар зөвлөлийн
чиг үүргийг танилцуулах;
Залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих үйл ажиллагааг тусгах замаар хөдөлмөр
эрхэлтийг дэмжих хөтөлбөрүүдийг боловсронгуй болгоход чиглэсэн зөвлөмжийн
төслийг танилцуулах.
Огноо:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах
хүрээ:
Орон нутгийн хөдөлмөр эрхлэлтийн салбар зөвлөлийн гишүүд, ажилтнуудын
чадавхийг бэхжүүлж, хөдөлмөр эрхлэлтийн хүрээнд орон нутгийн бодлого,
санаачлагыг дэмжих
Багц сургалт, семинарт Ажил олгогч эздийн холбоо, Өмнөговь, Дархан-Уул,
Завхан, Увс аймгийн Хөдөлмөр, нийгмийн халамжийн газартай хамтран Хөдөлмөр
эрхлэлтийн салбар зөвлөлийн гишүүд, ажилтнууд; Аймгийн хөдөлмөр, нийгмийн
халамжийн газрын ажилтнууд, орон нутаг дахь ажил олгогч нар, МСҮТ-ийн
төлөөлөл хамрагдсан.
Үр дүн:
Аймгийн ИТХ-ын
дарга, Засаг даргын
орлогч нар, аймгийн
залуучуудын хөдөлмөр
эрхлэлт, гарааны бизнесийг дэмжих
хөтөлбөр, холбогдох бусад баримт
бичгийн анхны төсөлтэй танилцсан.
Өмнөговь, Дархан-Уул, Завхан,
Увс аймгийн хөдөлмөр эрхлэлтийн
зөвлөлийн гишүүд анхдугаар
хуралдаанаа зохион байгуулж,
зөвлөлийн дүрэм, зөвлөлийн үйл
ажиллагааг үнэлэх, хянах шалгуур
үзүүлэлтүүд, хөдөлмөр эрхлэлтийг
дэмжих төсөл хөтөлбөрүүдийн талаар
санал бодлоо илэрхийлэв.

14. 14
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛÕΨÐ.ժĪË̪РÝÐÕËÝËÒÈÉÃ
ÄÝÌÆÈÕÝÄ ×ÈÃËÝÑÝÍ
¯Ð įÍÒÝÉ ¯ÉË×ÈËÃÝÝÃ
ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÀÄ ¯Ç¯¯ËÝÕ
ЗХЭД төслийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагаа болон төлөвлөгөөг танилцуулах;
Дархан-Уул аймгийн хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллийн системийг хөгжүүлэх чиг үүрэг бүхий
Аймгийн Хөдөлмөр эрхлэлтийн зөвлөл болон Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын зөвлөлийн үйл
ажиллагааг ЗХЭД төслийн үйл ажиллагаатай уялдуулах талаар санал бодол солилцох;
МБС-ын салбар, хөдөлмөрийн зах зээлийн тухай, ялангуяа хууль эрх зүйн зохицуулалт, засаглал, 2
салбар зөвлөлийн уялдаа, хамтын ажиллагаатай холбож мэдээлэл олгох;
Хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээлэл, орон нутгийн ХЗЗ-ийн эрэлтийн тоон ба чанарын судалгаа; ХЗЗ-
ийн мэдээлэл цуглуулах, боловсруулах, ашиглахтай холбоотой мэдээлэл;
Дархан-Уул аймгийн Хөдөлмөр эрхлэлтийн зөвлөл болон Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын зөвлөл
хоорондын хамтын ажиллагаа, уялдаа холбоог сайжруулах төлөвлөгөөний төсөл боловсруулах, хамтын
ажиллагааны тэргүүлэх чиглэлийг тодорхойлох.
2016.12.07
Нэг өдөр
Дархан-Уул аймаг
22 хүн (2 эмэгтэй, 20 эрэгтэй)
ЗХЭД төслийн үйл ажиллагааг Дархан-Уул аймгийн Хөдөлмөр эрхлэлтийн
зөвлөл болон Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын зөвлөлийн үйл ажиллагаатай
уялдуулах, МБС-ын салбар, хөдөлмөрийн зах зээлийн тухай, ялангуяа хууль эрх
зүйн зохицуулалт, засаглал, 2 салбар зөвлөлийн уялдаа, хамтын ажиллагаатай
холбож мэдээлэл олгох.
Дархан-Уул аймгийн Хөдөлмөр, халамж үйлчилгээний газартай хамтран
зохион байгуулсан тус сургалтад аймгийн Хөдөлмөр эрхлэлтийн зөвлөл болон
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын зөвлөлийн гишүүд, ажилтнууд, Аймгийн
Хөдөлмөр Халамж Үйлчилгээний Газрын мэргэжилтнүүд хамрагдсан.
“ХӨДӨЛМӨРИЙН ЗАХ ЗЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ:
ОРОН НУТАГ ДАХЬ ХАМТЫН ҮЙЛ
АЖИЛЛАГАА” СУРГАЛТ СЕМИНАР
2.4
Үр дүн:
Оролцогчид дараах хэрэгцээ байгааг тодорхойлсон: орон нутгийн хөгжлийн бодлогод
суурилан ХЗЗ-ийн эрэлтийн дүн шинжилгээ, судалгаа хийх; 15-35 насны залуучуудын дунд
судалгаа явуулах; жижиг бизнес эрхлэх малчдын нөөц, бололцоог тодорхойлж дүн шинжилгээ
хийх; зорилтот бүлгийн ажилгүй хүмүүсийн дунд судалгаа явуулах; гадаадаас буцаж ирсэн
залуучуудаас судалгаа авах, тэдгээрийн сургалтын хэрэгцээг тодорхойлох.
Тус сургалт семинарын үр дүнд Дархан-Уул аймгийн Хөдөлмөр эрхлэлтийн зөвлөл болон
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын зөвлөлийн гишүүд анхны нэгдсэн хуралдаанаа зохион
байгуулсан. Энэхүү хуралдаанаар, оролцогчид хөдөлмөр эрхлэлт, ХЗЗ-ийн мэдээлэлтэй
холбоотой хамтран ажиллах боломжийн талаар хэлэлцэж, хөдөлмөр, хөдөлмөр эрхлэлт болон
МБС-ын чиглэлээр хамтран зохион байгуулах үйл ажиллагааг зохицуулах чиг үүрэг бүхий
салбар дундын “Зохицуулах баг”-ийг байгуулсан.
Хөдөлмөр эрхлэлтийн зөвлөл болон Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын зөвлөл болон бусад
оролцогч талуудын төлөөллөөс хамтын ажиллагааны төлөвлөгөөг боловсруулах санал
дэвшүүлж, уг төлөвлөгөөнд ХЗЗ-ийн мэдээлэл, эрэлтийн чиглэлээр хамтран хэрэгжүүлэх үйл
ажиллагааг тусгахыг санал болгосон.
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
“ЗХЭД төслөөс олгож
буй өнөөгийн дэмжлэг
туслалцаа болон
хамтран хэрэгжүүлж
буй үйл ажиллагаа нь
манай аймагт шинэчлэн
байгуулагдаад байгаа
Хөдөлмөр эрхлэлтийн
зөвлөл болон
Мэргэжлийн боловсрол,
сургалтын зөвлөлийг
хөгжүүлэхэд маш чухал ач
холбогдолтой юм.”
A. Түвшинбат,
Дархан-Уул аймгийн Засаг
даргын орлогч

15. 15
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
2016.12.08-09
Хоёр өдөр
Дархан-Уул аймаг
41 хүн (22 эмэгтэй, 19 эрэгтэй)
Орон нутгийн хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлтийн тоон ба чанарын судалгаа хийх
багийн гишүүдийн судалгааны арга зүйн талаарх онолын мэдлэгийг дээшлүүлж,
судалгаанд хэрэглэх асуулга, маягтын төсөл боловсруулах дадалтай болгох
Дархан-Уул аймгийн Хөдөлмөр, халамж үйлчилгээний газартай хамтран
зохион байгуулсан тус сургалтад аймгийн Хөдөлмөр эрхлэлтийн зөвлөл болон
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын зөвлөлтэй хамтран Хөдөлмөр, халамжийн
үйлчилгээний газар, шинжлэх ухаан, технологи, хөдөө аж ахуйн чиглэлийн
үндэсний их дээд сургуулийн салбар, политехник коллеж, МСҮТ, хувийн
хэвшил, орон нутгийн үйлдвэрчний эвлэл, ажил олгогч эздийн холбооны болон
сумдын хөдөлмөрийн асуудал эрхэлсэн мэргэжилтнүүдийн төлөөллөөс бүрдсэн
орон нутгийн ХЗЗ-ийн судалгааны багийн гишүүд хамрагдсан.
“ОРОН НУТГИЙН ХӨДӨЛМӨРИЙН ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ТООН
БА ЧАНАРЫН СУДАЛГАА ХИЙХ АРГА ЗҮЙ” СУРГАЛТ
2.5
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
ЗХЭД төслийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагаа болон төлөвлөгөөг танилцуулах;
ЗХЭД төслийн үйл ажиллагааг орон нутгийн Хөдөлмөр эрхлэлтийн зөвлөл болон Мэргэжлийн
боловсрол, сургалтын зөвлөлийн зорилт болон үйл ажиллагаатай уялдуулах талаар санал бодол
солилцох;
ХЗЗ-ийн тоон болон чанарын судалгааны арга зүйг танилцуулах;
Орон нутгийн ХЗЗ-ийн мэдээлэл цуглуулах, ашиглахтай холбоотой оролцогч талуудын хэрэгцээг
тодорхойлох;
Ажил олгогч, хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч, залуучуудаас авах асуулгын хуудасны төслийг боловсруулах.
Үр дүн:
Дараах чиглэлээр мэдээлэл цуглуулах, судалгаа явуулах дараах зайлшгүй хэрэгцээ байгааг оролцогчид тодорхойлсон:
тухай судалгаа; Түр ажлын байрны судалгаа; Хөгжлийн
бэрхшээлтэй иргэдийн ажил, мэргэжлийн судалгаа;
Цагийн ажлын судалгаа.
ХЗЗ-ийн эрэлтийн тоон болон чанарын судалгааны
хүрээнд ажил олгогчид, хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчид,
залуучуудаас авах асуулгын хуудасны төсөл болон
компанийн ажиллах хүчний дунд хугацааны эрэлт судлах
судалгааны хүснэгт боловсруулсан.
Ерөнхийд нь ажиглахад, оролцогч талуудын чадавхи нэг
нэгнээсээ ялгаатай байсан. Зарим нь орон нутгийн ХЗЗ-
ийн мэдээлэл цуглуулах, боловсруулах туршлагатай
байсан бол нөгөө хэсэг нь энэ чиглэлээр маш бага, эсвэл
ямар ч туршлагагүй байв.
Зэвсэгт хүчин, цагдаагийн байгууллагад ажиллаж байгаад
тэтгэвэрт гарсан хүмүүсээс авах судалгаа; Гадаадаас буцаж
ирсэн залуучуудаас авах судалгаа; Цалин, цалингийн зөрүү,
ажлын цагийн талаарх судалгаа; Удаан хугацаагаар ажилгүй
байгаа хүмүүсийн орлогын судалгаа; Их дээд сургууль,
коллеж, МСҮТ-ийн төгсөгчдийн хөдөлмөр эрхлэлтийн
судалгаа; Хамгийн эрэлттэй ажил мэргэжлийн судалгаа;
Дунд сургуулийн охид, хөвгүүдийн мэргэжлийн сонголтын
талаарх судалгаа; Ажил олгогчид, их дээд сургууль,
коллеж, МСҮТ хоорондын хамтын ажиллагаа, түншлэлийн
талаарх судалгаа; Ногоон буюу экологид ээлтэй ажлын
байрны судалгаа; Зах зээлийн хэмжээний тухай судалгаа;
Бизнес инкубаторын тухай судалгаа; Хөдөлмөрийн норм,
нормативын тухай судалгаа; Хөдөлмөрийн маргааны

16. 16
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛÕΨÐ.ժĪË̪РÝÐÕËÝËÒÈÉÃ
ÄÝÌÆÈÕÝÄ ×ÈÃËÝÑÝÍ
¯Ð įÍÒÝÉ ¯ÉË×ÈËÃÝÝÃ
ÇÀËÓÓ×ÓÓÄÀÄ ¯Ç¯¯ËÝÕ
ЗХЭД төслийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагаа болон төлөвлөгөөг танилцуулах;
Монгол Улсын хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллагуудад тавигдах стандартыг
танилцуулах;
Олон улсад хэрэглэдэг үйлчлүүлэгчийн хувийн мэдээллийн сан үүсгэх талаарх туршлага, хөдөлмөрийн
зах зээлээс алслагдсан байдал, урт хугацаанд ажилгүй болох эрсдлийнх нь дагуу залуучуудыг сегмент
болгон ангилах;
Олон улсын туршлага: “Ажлын бүлэг” хэмээх арга барилыг ганцаарчилсан болон бүлгийн зөвлөгөө өгөх,
түүнчлэн ажил идэвхтэй хайх ур чадвар, хөдөлмөрлөх чадвар, хувь хүний чадамж олгох сургалтуудад
ашиглах;
Залуучууд хэмээх бүлэгт тусгайлан хэрэглэж буй ажил мэргэжлийн чиг баримжаа, ажилд зуучлах
үйлчилгээний арга хандлагууд-Монголын туршлагаас
2016.12.13-14
Хоёр өдөр
Улаанбаатар хот
29 хүн (19 эмэгтэй, 10 эрэгтэй)
Аймаг, дүүргийн Хөдөлмөр халамжийн үйлчилгээний газрууд
болон МСҮТ, политехник коллежийн ажил мэргэжлийн чиг
баримжаа олгох асуудал хариуцсан мэргэжилтэн, зөвлөхүүдэд
мэдээ мэдээлэл, нийтлэг ойлголт олгох.
Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газар, Монголын
ажил мэргэжлийн мэргэшсэн зөвлөхүүдийн холбоо, Залуучуудын
хөдөлмөрийн биржтэй хамтран зохион байгуулсан тус сургалтад
төслийн зорилтот Баянхонгор, Баян-Өлгий, Говь-Алтай, Дархан-
Уул, Завхан, Өмнөговь, Увс, Ховд аймаг болон Улаанбаатар
хотын Баянгол, Хан-уул дүүргийн мэргэжилтнүүд хамрагдсан.
АЙМАГ, ДҮҮРГИЙН ХӨДӨЛМӨР ХАЛАМЖИЙН
ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ГАЗРУУД БОЛОН МСҮТ-ИЙН АЖИЛ
МЭРГЭЖЛИЙН ЧИГ БАРИМЖАА ОЛГОХ ЗӨВЛӨХҮҮДЭД
ЗОРИУЛСАН СУРГАЛТ
2.6
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
Үр дүн:
Шинээр томилогдсон ажил мэргэжлийн зөвлөх
мэргэжилтнүүд анхан шатны мэдлэг, чадвар эзэмшиж
цаашид ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох үйлчилгээг
чанартай үзүүлэхэд чухал ач холбогдолтой болсон;
Өмнө нь сургалтад хамрагдаж байсан зөвлөхүүдийн
хувьд чадавхи нь илүү бэхжсэн. Анх удаа ийм сургалтад
хамрагдсан хүмүүс ХНХЯ-ы дэргэдэх Үнэлгээний төвд
мэргэшсэн зөвлөхийн шалгалт өгөхөд шаардах сургалтын
үндсэн модулийн хэмжээнд мэдлэг, ойлголт авч, чадвар
эзэмшсэн;
Төслөөс ажил мэргэжлийн чиг баримжааны чиглэлээр
цаашид хамтран ажиллах багийг бүрдүүлсэн.
Үнэлгээ:
Оролцогчдын санал, зөвлөмж:
Ажил мэргэжлийн чиг баримжааны чиглэлээр хууль эрх
зүйн орчин сайжруулах;
Аймгуудын АМЧБО зөвлөхүүдийг хооронд нь холбож өгөх;
Олон улсын туршлага судлахад дэмжлэг үзүүлэх;
Илүү урт хугацааны сургалт зохион байгуулах, ингэхдээ
ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох чиглэлийн сургалтын
бүх элементийг багтаах.
Маш амжилттай -86% Амжилттай - 12% Дундаж – 2%

17. 17
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
Монгол Улс 2016 онд нэгдэн орсон Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллагын “Хөдөлмөр эрхлэлтийн
үйлчилгээний тухай” 88 дугаар конвенци, “Хөдөлмөрийн хувийн биржийн тухай” 181 дүгээр конвенци,
болон ОУХБ-аас хөдөлмөрийн хувийн биржийн талаар гаргасан 188 дугаар зөвлөмжийг танилцуулах;
Ажилд зуучлах үйлчилгээний өнөөгийн байдал, цаашид хэрэгжүүлэх арга хэмжээг танилцуулах;
Хөдөлмөрийн хувийн биржийн өнөөгийн байдлыг танилцуулах;
Хөдөлмөрийн хувийн бирж болон хөдөлмөр эрхлэлтийн асуудал хариуцсан төрийн байгууллагаас
үзүүлж буй хөдөлмөр эрхлэлтийн нийтлэг үйлчилгээний талаарх баримт бичгийн төслийг хэлэлцэх;
Хөдөлмөрийн хувийн бирж болон хөдөлмөр эрхлэлтийн асуудал хариуцсан төрийн байгууллагын
хамтын ажиллагаа, түншлэлийг идэвхжүүлэх.
2016.12.23
Нэг өдөр
Улаанбаатар хот
44 хүн (21 эмэгтэй, 23 эрэгтэй)
ОЛОН УЛСЫН ХӨДӨЛМӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН 88,
181-Р КОНВЕНЦИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ” ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ
2.7
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Оролцогчид дараах баримт
бичгийн төсөл хэлэлцсэн:
Хөдөлмөрийн хувийн биржийн
бүртгэл, санхүүжилттэй холбоотой
Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын
сайдын тушаал, дүрмийн төсөл;
Хөдөлмөр эрхлэлтийн нийтлэг
үйлчилгээний зардал, төсвийн
талаарх Хөдөлмөр, нийгмийн
хамгааллын сайдын тушаал,
дүрмийн төсөл;
Хөдөлмөр эрхлэлтийн нийтлэг
үйлчилгээ үзүүлж буй байгууллагын
үйл ажиллагаатай холбоотой
Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын
сайдын тушаал, аргачлалын төсөл.
Үр дүн:
Хувийн компаниуд, ТББ-ууд болон Монголын
хөдөлмөрийн биржүүдийн нэгдсэн холбоо дээрх
3 баримт бичгийг хүлээн авсан бөгөөд өөрсдийн
нэгдсэн санал, зөвлөмжийг хүргүүлэхээр тогтсон;
Хөдөлмөрийн хувийн бирж болон хөдөлмөр
эрхлэлтийн асуудал хариуцсан төрийн
байгууллагын хамтын ажиллагаа, түншлэлийг
идэвхжүүлэх чиглэлээр Хөдөлмөр, халамжийн
үйлчилгээний ерөнхий газар, ЗХЭД төсөл
хамтран хэрэгжүүлж буй үйл ажиллагааг
үргэлжлүүлэхээр тогтсон;
Хүлээн авсан санал зөвлөмжийг нэгтгэн, баримт
бичгийн төслүүдэд тусгах Ажлын хэсгийг
Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий
газраас байгуулахаар тогтсон.
Оролцогчдын санал,
зөвлөмж:
Нийгмийн түншүүд,
ялангуяа ажил олгогчид
мэдээллээр хомс байна;
Бүртгэл мэдээллийн
нэгдсэн баазтай болох;
Биржээр дамжуулж ажилд
орохыг дэмжих;
Хөдөлмөрийн хувийн
биржийн үйл ажиллагаа
тогтворгүй, цаг хугацааны
хувьд хүндрэл учирч байна;
Биржүүдийг чиглэл
чиглэлээр нь хуваах.
Хөдөлмөр эрхлэлтийн нийтлэг үйлчилгээнд мөрдөх баримт
бичгийг боловсронгуй болгох, үйлчлүүлэгчид ээлтэй үр
дүнтэй, үйлчилгээ үзүүлэх орчныг шинэчлэн зохион байгуулах,
хүний нөөцийг чадавхижуулах, ажил олгогч нарт зориулсан
үйлчилгээг сайжруулах, ажлын байранд зуучлах үйлчилгээг
бэхжүүлэх, энэ чиглэлийн үйлчилгээг хөгжүүлэхэд төр, хувийн
хэвшлийн хамтын ажиллагааг идэвхижүүлэх
Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газартай
хамтран зохион байгуулсан тус хэлэлцүүлэгт ХНХЯ,
Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газар, Олон
улсын хөдөлмөрийн байгууллага, ХНХЯ-ны судалгааны
институт, Нийслэлийн хөдөлмөрийн газар, Баянгол,
Сонгино Хайрхан, Хан-Уул дүүргийн Хөдөлмөр, халамжийн
үйлчилгээний хэлтэс, МонАОЭНХ, Монголын хөдөлмөрийн
биржүүдийн нэгдсэн холбоо, хувийн хөдөлмөрийн бирж,
зөвлөх үйлчилгээний компани, ТББ-ын төлөөлөл хамрагдсан.
Зорилго: Хамрах хүрээ:

18. 18
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
ГУРАВ.
ЗАЛУУЧУУД ÖÀÀØÈÄ
ªÐêÆÈÍ ÒÝËÝÕ ÁÎËÎÌÆÒÎÉ
ØÈÍÝËÝÃ ÃÀÐÀÀÍÛ ÁÈÇÍÅÑ
ÝÐÕËÝÕ

19. 19
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
2016.10.27-28
Хоёр өдөр
Улаанбаатар хот
23 хүн (13 эмэгтэй, 10 эрэгтэй)
МСҮТ, политехник коллежийн сурагчид, төгсөгчдийн аж ахуй
эрхлэх, гарааны бизнес эхлэх мэдлэг, чадварыг нэмэгдүүлэх,
хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээний хүрээнд аж ахуй эрхлэлт,
гарааны бизнесийг дэмжих чиглэлээр мэргэжлийн боловсрол,
сургалтын байгууллага, тэдгээрийн дэргэдэх бизнес инкубатор
төвүүдийн хамтын ажиллагааг идэвхижүүлэх, туршлага солилцох.
Технож Бизнес инкубатор төв, Бизнес инкубатор төвүүдийн
холбоотой хамтран зохион байгуулсан тус сургалт семинарт
аймаг, дүүргийн МСҮТ, политехник коллеж, бизнес инкубатор
төвүүд; Бизнес инкубатор төвүүдийн холбоо, МонАОЭНХ, “Стартап
Монгол” ТББ, “Хөгжлийн шийдэл” ТББ-ын төлөөлөл хамрагдсан.
“БИЗНЕС ИНКУБАТÎР ТӨВИЙН ЧАДАВХИ БЭХЖҮҮЛЭХ,
ТУРШЛАГА СОЛИЛЦОХ” СУРГАЛТ, СЕМИНАР
¯р дүн:
Сургалт семинарын үеэр дараах санал зөвлөмж бэлтгэсэн.
Бизнесийн инкубатор төвүүдийг МСҮТ, политехникийн
коллежийн дэргэд байгуулах үед дараах зүйлд анхаарах; i)
БИТ-ийн менежер, менторын шалгуур үзүүлэлтүүд; ii) Ажлын
байрны стандарт гэрээний загвар, үүнд цалин, хөлсийг зааж
өгөх; iii) Хэрэгжүүлж болох сургалтын жагсаалт, сургалтын
модулиуд;
Бизнесийн инкубатор төв байгуулахдаа МСҮТ, политехникийн
коллеж байрлаж буй аймаг, дүүргийн онцлог байдлыг
харгалзан үзэх;
Хяналтыг ТУЗ-ийн гишүүд бус харин Зөвлөх Хороо
(ойролцоогоор 6-7 гишүүнтэй) хариуцаж хэрэгжүүлдэг байх;
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
3.1
Маш амжилттай -76.4% Амжилттай - 22.9% Дундаж – 1%Үнэлгээ:
Бизнес инкубатор төвүүд, тэдгээрийн зорилго, чиг үүргийг танилцуулах;
МСҮТ, коллежийн дэмжлэгтэй залуучуудын бүлгүүдийн өнөөгийн байдал, хэрэгцээ шаардлага;
Бизнес инкубацийн шинэ чиг хандлага, үйлчилгээг танилцуулах (олон улсын болон дотоодын);
Орон нутгийн түншлэл, санаачлага болон бизнес инкубатор төвийн оролцооны талаар танилцуулах;
МСҮТ, политехник коллежийн дэргэдэх Бизнес инкубатор төвийн туршлагыг танилцуулах;
Бизнесийн инкубатор төвийн тогтвортой үйл ажиллагааг
хангах үүднээс санхүүжилтийн дотоод механизмыг
бүрдүүлэх;
Бизнесийн инкубатор төвүүдийн холбоо дараах мэдээллийг
агуулсан гарын авлага бэлдэж гаргах: i) БИТ байгуулж
ажиллуулах зөвлөмж; Загвар үйл ажиллагаа, үйлчилгээг
санал болгох; ii) БИТ-ийн бие даасан, хараат бус байдлыг
хангах санхүүжилтийн механизмын загвар; iii) БИТ-ийн
гэрээний загвар; хяналт шинжилгээ, үнэлгээний механизм,
арга хэрэгсэл.

20. 20
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛÃÓÐÀÂ.ЗАЛУУЧУУД ÖÀÀØÈÄ
ªÐêÆÈÍ ÒÝËÝÕ
ÁÎËÎÌÆÒÎÉ ØÈÍÝËÝÃ
ÃÀÐÀÀÍÛ ÁÈÇÍÅÑ ÝÐÕËÝÕ
A. Баянхонгор аймаг дахь сургагч багш нарын сургалт
Орон нутагт төслийн тогтвортой байдлыг хангахад сум, орон нутагт гарааны бизнес дэмжих орчин бий
болгож, чадавхи бэхжүүлэх нь нэн чухал юм. Тиймээс, сургагч багш нарыг бэлтгэх сургалт зохион
байгуулж, орон нутгийн захиргаа, гарааны бизнесийг дэмжих чиглэлээр ажилладаг ТББ, сайн дурын
ажилтнууд, ментор болон гарааны бизнес эрхлэгчдийн төлөөллөөс бүрдсэн нийт 29 хүнийг хамруулж,
тэдгээрийн хооронд холбоо, сүлжээ үүсэх нөхцөлийг бүрдүүлсэн. Сургалтын үеэр Залуучуудын гарааны
бизнесийг дэмжих туршилтын хөтөлбөрийн үйл ажиллагаа, зорилгыг танилцуулж, “Гарааны бизнес гэж
юу вэ”, “Нийгмийн болон Гүүгл аппс-ийн хэрэглээ”, “Бизнес загварын зураглал” сэдэвт илтгэл тавьсан.
B. “Бүүт кэмп” сургалтууд
Загварчлах сэтгэлгээ: Тус сургалтыг оролцогчдын сэтгэн бодох, шинийг санаачлах, тогтвортой
шийдлийг олох ур чадвар хөгжүүлэх зорилгоор зохион байгуулав. Залуучууд хамтрагчаа олж өөрсдийн
хэрэгцээ, сонирхол, хүслийн дагуу гар хийцийн бүтээгдэхүүнийг 2 цагийн турш хамтран урласан.
“Бизнес загварын зураглал” арга хэрэгсэл: Гарааны бизнес, төсөл, санааг хамгийн хялбар, үр дүнтэй
аргаар боловсруулах буюу тухайн бизнес хэрхэн явагдахыг тодорхойлдог “Бизнес загварын зураглал”-
ыг хэрхэн амжилттай гаргах талаар сургалт зохион байгуулав. Оролцогчид 10 багт хуваагдаж баг тус
бүр нэг зураглал дээр сургагч багшийн хамт ажилласан.
Орон нутгийн гарааны бизнес: Орон нутаг дахь гарааны бизнесийн хөгжил, гарааны бизнесийн үндсэн
ойлголт, том ба жижиг бизнесийн ялгаа, орон нутгийн болон олон улсын гарааны бизнесийн шилдэг
туршлага зэрэг сэдвийг хамарсан лекц зохион байгуулсан.
C. Баянхонгор аймаг дахь бизнесийн санаа гаргах, бизнес төсөл боловсруулах хамтарсан арга хэмжээ
Уг хөтөлбөр нь нийт 54 цаг буюу 3 өдрийн дотор чадварлаг багууд бүрдэж, шилдэг санаануудыг
гарган, бизнес төлөвлөгөөгөө боловсруулж, хөрөнгө оруулалтаа босгох, компани байгуулах төсөл
бэлтгэх үйл явцыг багтаасан арга хэмжээ юм.
Энэаргахэмжээнднийт50хүноролцож,бизнесменторуудынзөвлөгөө,удирдамжийнтусламжтайгаар
бизнес санаа, бизнесийн төсөл хөгжүүлэхтэй холбогдсон маш чухал мэдлэг, чадварыг эзэмшсэн.
2016.11.03-07
5 өдөр
Баянхонгор аймаг
176 хүн
(97 эмэгтэй, 79 эрэгтэй)
Орон нутаг болон дүүрэгт гарааны бизнесийг хөгжүүлэх, тухайн аймаг, дүүргийн
гарааны бизнесийн экосистемийг төлөвшүүлэх, залуучуудаар удирдуулсан
гарааны бизнесийг төрүүлэн гаргах, дэмжих, орон нутгийн залуучуудыг сургаж,
гарааны бизнес эрхлэх мэдлэг, чадвартай болгох
“Стартап Монгол” ТББ, төсөл хэрэгжиж буй аймаг, дүүргийн Хөдөлмөр,
халамжийн үйлчилгээний газартай хамтран зохион байгуулсан туршилтын
хөтөлбөрт Баянхонгор аймаг, Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар,
МСҮТ, Залуучуудын хөгжлийн төв, хувийн хэвшлийн төлөөлөл, Хөдөлмөр,
халамжийн үйлчилгээний газар, ШУТИС, Бизнес инкубатор төв болон
хөтөлбөрийн оролцогчид хамрагдсан.
2016.11.09-11
3 өдөр
Улаанбаатар хотын Хан-Уул дүүрэг
88 хүн
(39 эмэгтэй, 49 эрэгтэй)
БАЯНХОНГОР АЙМАГ, УЛААНБААТАР ХОТЫН
ХАН-УУЛ ДҮҮРЭГ ДЭХЬ ЗАЛУУЧУУДЫН ГАРААНЫ
БИЗНЕСИЙГ ДЭМЖИХ ТУРШИЛТЫН ХӨТӨЛБӨР
3.2
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах
хүрээ:

21. 21
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
НЭГДҮГЭЭР БАЙР: “Мазаахай” баг –
“Өөрсдийн нөөцийг ашиглан хүүхдийн тараг
үйлдвэрлэх” төсөл
ХОЁРДУГААР БАЙР: “Энэр” баг –
“Баянхонгор аймагт ноосон оймс үйлдвэрлэх”
төсөл
ГУРАВДУГААР БАЙР: “НүНомад” баг –
“Орон нутгийн охидод зориулсан орчин үеийн
дээл үйлдвэрлэх” төсөл
Орон нутгийн залуучууд гарааны бизнес эрхлэх урам зоригтой болж, гарааны бизнесийн үр ашиг, ач
холбогдлыг ойлгож, улмаар хамтран ажиллах, үр өгөөжтэй аргачлалыг оновчтой сонгож, хэрэгжүүлэх
ур чадварт суралцсан;
Гарааны бизнесийг хэрхэн оновчтой эхлэх тухай мэдлэг эзэмшиж, олон улсын шилдэг туршлагаас
суралцсан;
Бизнесийн төсөл боловсруулсан гарааны шинэ бизнесийн 10 баг бүрдсэн;
Орон нутгийн засаг захиргаа, гарааны бизнесийг дэмжих ТББ-ын төлөөлөл, сайн дурын ажилтнуудаас
бүрдсэн 21 сургагч багшийн баг байгуулагдаж ажиллах болсон. Тэд гарааны бизнест ээлтэй экосистем
бий болгох, орон нутгийн бүлэг, сүлжээг байгуулах, бизнесийн төсөл, загварыг боловсруулах ур чадвар
эзэмшүүлэх сургалтад хамрагдсан;
Нэгдүгээр байранд шалгарсан багт өөрсдийн бэлтгэсэн бизнесийн төслийг дараачийн шатанд хүргэж
хөгжүүлэхэд нь дэмжлэг үзүүлж гарааны санхүүжилт олгосны зэрэгцээ дараачийн шатны сургалтад
хамрагдах эрхээр шагнасан.
D. Хан-Уул дүүрэг дэх бизнесийн санаа гаргах, бизнес төсөл боловсруулах хамтарсан арга хэмжээ
Нийт 54 цаг буюу 3 өдрийн арга хэмжээг Хан-Уул дүүргийн оролцогчдыг хамруулан зохион
байгуулсан. Нийт 50 оролцогчдоос гарсан 36 бизнес санаанаас 11-ийг нь сонгосон. Улмаар нийт
11 баг байгуулж, өөрсдийн санааг бизнес төсөл болгохоор ажиллахдаа “Стартап Монгол” ТББ;
“Хөгжлийн шийдэл” ТББ; “Хасу Холдинг” ХХК; Дэлхийн банк (олон улсын зөвлөх); Wild дижитал
агентлаг гэсэн байгууллагын менторууд оролцогч залуучуудад зөвлөгөө, туслалцаа үзүүлж ажиллав.
Цогц арга хэмжээний үр дүнд дараах багууд өөрсдийн боловсруулсан бизнес санаа, төслөөрөө
шалгарсан:
Маш амжилттай -50% Амжилттай - 43% Дундаж – 7%Үнэлгээ: :
Үнэлгээ:
“Залуучууд цаашдын
хөдөлмөрийн гараагаа
эхлүүлэх замыг нээж
өгсөн маш үр дүнтэй
сургалт боллоо”
Д.Отгонханд,
Баянхонгор аймгийн
“Өлзийт” МСҮТ-ийн багш
Цогц арга хэмжээний үр дүнд дараах багууд өөрсдийн боловсруулсан бизнес санаа, төслөөрөө
шалгарсан:
“Эхлээд бид яг юуг,
яаж хийхээ сайн
мэдэхгүй байсан,
дараа нь сургалт ахих
тусам, улам ихийг
ойлгож эхэлсэн, тэгээд
төслийн даалгаврууд
дээр ажиллаад эхэлсэн
чинь улам ихийг
амжуулж, бүтээх урам
зоригтой болж ирсэн”
П.Дэлгэрмаа,
Политехник коллежийн
3 курсын оюутан, “Энэр”
багийн гишүүн
Маш амжилттай -82% Амжилттай - 16% Дундаж – 2%
НЭГДҮГЭЭР БАЙР: “Ногоон өрөм” баг –
“Мод тарих, ой болон уурхайн нөхөн сэргээлтийн
үйл ажиллагаанд хэрэглэх нүх өрөмдөх
төхөөрөмж” төсөл
ХОЁРДУГААР БАЙР: “Шижир” баг –
“Тойгны тосоор хийсэн ванны бөмбөлөг” төсөл
ГУРАВДУГААР БАЙР: “Ухааëàã гэрэл” баг –
“Шинэ дизайн бүхий гэрэлтүүлгийн систем”
төсөл

22. 22
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛÃÓÐÀÂ.ЗАЛУУЧУУД ÖÀÀØÈÄ
ªÐêÆÈÍ ÒÝËÝÕ
ÁÎËÎÌÆÒÎÉ ØÈÍÝËÝÃ
ÃÀÐÀÀÍÛ ÁÈÇÍÅÑ ÝÐÕËÝÕ
2016.12.12-13
Хоёр өдөр
Улаанбаатар хот
21 хүн
(5 эмэгтэй,
16 эрэгтэй)
МСҮТ, ПОЛИТЕХНИК КОЛЛЕЖИЙН ЗАХИРЛУУДАД
ЗОРИУЛСАН СУРГАЛТ СЕМИНАР
3.3
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго: Хамрах хүрээ:
Үр дүн:
“МСҮТ, Политехник коллежийн дэргэд бизнес инкубатор төв байгуулахад
баримтлах зөвлөмж”-ийн төслийг сайжруулах чиглэлээр дараах санал,
зөвлөмж бэлтгэсэн.
Аймгийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын үйлчилгээний хэлтсийн
ажилтнуудад чадавхи бэхжүүлэх сургалт хийх;
Баянхонгор аймгийн шилдэг туршлагыг цаашид баримтжуулж, түгээх,
тухайлбал бизнес инкубатор төвийн зөвлөхүүдэд Баянхонгор аймгийн
политехник коллежийн ноу хау-г ашиглан арга зүйн болон дадлагажуулах
сургалт хийх;
Нийслэлийн түвшинд бизнес инкубатор байгуулах заалт оруулах;
Сургалт семинарын үеэр гарсан санал, хүсэлтийг үндэслэн “МСҮТ,
Политехник коллежийн дэргэд бизнес инкубатор төв байгуулж ажилуулахад
баримтлах зөвлөмж” гарын авлагыг боловсруулж гаргав. Бизнес инкубатор
төвийн ач холбогдлыг оролцогчид цохон тэмдэглэж, улмаар 2-3 зөвлөхтэй
бизнес инкубатор төвийг шинээр байгуулах, эсвэл одоо байгаа төвийг
сайжруулахаар тогтсон.
Үнэлгээ:
“МСҮТ, Политехник коллежийн дэргэд
бизнес инкубатор төв байгуулах тухай
журмын төсөл” танилцуулах, төсөл хэрэгжиж
буй аймаг, дүүргийн одоо байгаа БИТ-ийн
үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх, чадавхи
бэхжүүлэх, БИТ байгуулах болон бизнес
хөгжлийн үйлчилгээний орчин үеийн арга
хэрэгслүүдийн талаар танилцуулах, шилдэг
туршлага, шинэлэг арга барилын талаарх
мэдээллийг хүргэх
Бизнес инкубатор төвүүдийн
холбоотой хамтран зохион
байгуулсан сургалт семинарт
аймаг, дүүргийн МСҮТ, политехник
коллеж, бизнес инкубатор төвүүд;
Бизнес инкубатор төвүүдийн
холбоо, МонАОЭНХ, Технож Бизнес
инкубатор төв, “Стартап Монгол”
ТББ, “Хөгжлийн шийдэл” ТББ-ын
төлөөлөл хамрагдсан.
Бизнес инкубатор төвүүд, тэдгээрийн зорилго, чиг үүргийг танилцуулах;
МСҮТ, коллежийн дэмжлэгтэй залуучуудын бүлгүүдийн өнөөгийн байдал, хэрэгцээ шаардлага;
Бизнес инкубацийн шинэ чиг хандлага, үйлчилгээг танилцуулах (олон улсын болон дотоодын);
Орон нутгийн түншлэл, санаачлага болон Бизнес инкубатор төвүүдийн оролцооны талаар
танилцуулах;
Зарим аймгийн МСҮТ, политехник коллежийн дэргэдэх Бизнес инкубатор төвүүд, тэдгээрийн шилдэг
туршлагыг танилцуулах;
МСҮТ, политехник коллежийн дэргэд Бизнес инкубатор төв байгуулж ажиллуулах зөвлөмж, санал
боловсруулах.
Оролцогчдын санал, зөвлөмж:
Баянхонгор аймгийн политехник
коллежид туршлага судлах сургалт
явуулах боломжийг судлах;
Туршлага түгээх үйл ажиллагааг
төлөвлөж, хэрэгжүүлэх;
Сургагч багш нарт гарааны бизнес,
бизнесийн зөвлөх үйлчилгээний тухай
мэдээлэл өгөх, сургалт явуулах;
Цаашид сургалтыг сургуулийн БИТ
хариуцсан мэргэжилтэн, аймаг, орон
нутгийн удирдлагыг оролцуулж өргөн
бүрэлдэхүүнтэй хийх;
Үйл ажиллагааг эзэнтэй байлгаж,
тогтвортой байдлыг хангах үүднээс
цаашид сургалтыг үргэлжлүүлэн
тасралтгүй хийх.
Маш амжилттай -83% Амжилттай - 13% Дундаж – 4%

23. 23
ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
ЗХЭД төслийн зорилго, зорилт, үйл ажиллагаа болон төлөвлөгөөг танилцуулах;
Төслийн хүрээнд хэрэгжүүлж байгаа залуучуудын гарааны бизнес дэмжих туршилтын хөтөлбөрийг
танилцуулах;
Гарааны бизнес, түүнийг дэмжих талаар бодлогын бичиг баримтуудад тусгах санал, зөвлөмжийг
танилцуулах, хэлэлцүүлж санал авах;
Гарааны бизнес, энтрепренершип/бизнес эрхлэлт, мэдлэгийн эдийн засаг, инновацийн удирдлагын
нэр томъёоны тайлбар толийг танилцуулах, санал авах;
Монгол Улсын гарааны бизнесийн экосистемийн судалгааны үр дүнг танилцуулах.
2016.12.15
Нэг өдөр
Улаанбаатар хот
60 хүн (30 эмэгтэй, 30 эрэгтэй)
Гарааны бизнес, энтрепренершипийг хөгжүүлэх, дэмжихтэй
холбогдоëтой асуудлыг бодлогын баримт бичигт оновчтой тусган
хэрэгжүүлэх талаар өнөөгийн нөхцөл байдлын судалгаанд үндэслэн гаргасан
санал зөвлөмж танилцуулах, хэлэлцүүлэх
Зөвлөлдөх уулзалтад ХНХЯ, ХХААХҮЯ, БСШУСЯ, ШХА, МонАОЭНХолбоо,
Нийслэлийн хөдөлмөрийн газар, “Стартап Монгол” ТББ, “Хөгжлийн шийдэл”
ТББ, хандивлагч байгууллагууд, Бизнес инкубаторуудын үндэсний нэгдсэн
холбоо, МУИС, ШУТИС, бусад холбогдох байгууллагын төлөөлөл хамрагдсан.
“ЗАЛУУЧУУДЫН ГАРААНЫ БИЗНЕСИЙГ
ДЭМЖИХ” ЗӨВЛӨЛДӨХ УУЛЗАЛТ
Үр дүн:
Уулзалтын үеэр дараах дүгнэлт, санал, зөвлөмж гаргасан.
Үндэсний бодлого, хөтөлбөрүүд нь гарааны бизнест ээлтэй
бус байна;
Гарааны бизнестэй холбоотой үйл ажиллагаа нь төслийн
хамгийн эрсдэлтэй бүрэлдэхүүн хэсгийн нэг. Тиймээс
төлөвлөх, үр шим хүртэгчдийг сонгох үйл ажиллагаа болон
хэрэгжилт, үнэлгээ зэрэг бүхий л үе шатандаа хянамгай
хандаж, эрсдлийг бууруулах;
Огноо:
Хугацаа:
Газар:
Оролцогчид:
Зорилго:
Хамрах хүрээ:
3.4
Гарааны бизнесийг дэмжих арга хэмжээнд оролцогчдын
бизнес санаа, санаачлагыг оюуны өмчийн эрхээр хамгаалах;
Бизнесинкубатортөвболонгарааныбизнесийнасуудлуудыг
холбогдох журам, хөтөлбөрүүдэд бүтээлчээр тусгах, хувийн
хэвшил, ТББ-ын оролцоог дэмжих, түүнчлэн хөтөлбөрийн
үр дүнг тоон гэхээс илүүтэй чанарын шалгуур үзүүлэлтээр
хэмждэг байх.

24. ЗАЛУУЧУУДЫН
ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ
ДЭМЖИХ ТӨСӨЛ
ТӨСЛИЙН ХОЛБОО БАРИХ ХАЯГ
Монгол Улс, Улаанбаатар хот,
Залуучуудын өргөн чөлөө, Сүхбаатар дүүрэг 14200
Блью Мон төв, 6 давхар,
Өрөө #602 тоот
Утас/Факс: (976) 77116171
Цахим-шуудан: Info@yep-gfa.mn