agente geologikoek egindako higadura sedimentazioa eta garraioen forma geologikoak

1. AGENTE
GEOLOGIKOA
HIGADURA GARRAIOA SEDIMENTAZIOA
IBAIA • V itxurako harana : goiko
ibilbidean agertzen dira
• Hondo lauko haranak :
higatzeko ahalmena galtzean
agertu
• Meandroak : ibaiak egindako
bihurguneak
• Peniordokiak : hainbat haran
elkartzen direnean agertzen dira
• Terrazak : erliebe mailakatua
• Muino lekukoak : garai bateko
ordokiaren hondar bakartua.
• klasto biribilduak
• hasieran material
handiak eraman
bukaerako ibilbidean
lohia eta buztina
• Urak energia galdu
heinean materialak metatu

2. AGENTE GEOLOGIKOA HIGADURA GARRAIOA SEDIMENTAZIOA
• ERREKAK ETA UHARRAK
(ur-laster iragankorrak
dira, euriaren ondoren agertu)
• UR BASAK (bideratu gabeko
urak)
(euri bortitzen ondoren agertu)
• KARKABAK : lurreko ildo sakonak
, materia biguneko, malda gogorreko
eta landareri gabeko aldapetan agertu
• SAKANAK : V itxurako haran sakonak.
• EURI-BIDEAK : ubide zabalak eta
lehorrak.
• tamaina handiko klastoak
eta lokatz jauziak
•garraioa azkarra eta laburra
• Deiekzio- konoak:
Metaketa txikiak
•Alubioi-konoak
Metaketa zabalak
• Pedimentuak hainbat alubioi
konoak elkartuta
• HAIZEA • BASAMORTU HARRITSUA REG
Deflazioa (Haizeak eraman material
txikiak handiak bertan utziz)
• PERRETXIKO ITXURAKO HARRIAK
Haizearen urradura: (Haizeak
garraiatzen duen hareak harrien
gainazala lixatu)
• tamaina xeheen materialak
oso gora eraman
(troposferaraino)
Bertan hilabetetan egon
daitezke.
• DUNAK
Harea- metaketak
• LOESS
Hauts-metaketak

3. AGENTE
GEOLOGIKOA
HIGADURA GARRAIOA SEDIMENTAZIOA
• ITSASOA • LABARREN ATZERAPENA
Olatuek labarren beheko zatia
zulatzen du , ondorioz goiko
blokea erortzen da eta labarra
atzeratzen da.
• URRADURA-PLATAFORMA
Labarren atzerapenak sortzen
duen gainazala .
• lohia itsas barrura
eraman
• harea kostaldera
eraman
• HONDARTZAK: harea
edo legar metaketak
dira.
• TONBOLOAK
hareazko lerroa
kostarekiko zutak
•GEZIAK : hareazko
lerroak kostarekiko
paraleloak
• GLAZIARRA
Izozt masa
handiak, poliki-
poliki mugitzen
direnak likido
likatsuen bezala,
pisuaren eraginez
• Gehiegizko indusketako
eremuak: Izotza pilatzean
sortutako sakonuneak (zirkuak)
• U itxurako haranak: haran zabal
sakonak, profil biribilekoak
• Glaziar- mihiak:
izotza mugitzen dira,
haiek sortzen dute U
itxurako haranak eta
morrenak
• Morrenak eta Tillak
(klasto metaketak)

4. AGENTE GEOLOGIKOA HIGADURA GARRAIOA SEDIMENTAZIOA
KARSTIKOAK (gainazaleko ura
eta lurpeko ura kareharrietan
egindako erliebe aldaketa
METEORIZAZIO
KIMIKOA (euriaren urak eta
CO2 uretan disolbatuak
minerala (kaltzita)
disolbagarria den gatz
bihurtu)
• LURRAREN GAINAZALEAN:
lapiaz (harrietako ildoak).
Aurri itxurako paisaiak.
trokak edo dolinak: lurreko sakonuneak
Kobazulo baten sabaia erortzean agertu
• LURPEKO HIGADURAK:
Leizeak: hodi bertikalak, batzuetan
gainazalera heldu.
Kobazuloak
Meazulo (hodi horizontalak)
• disoluzioan • TRABERTINO (tobak,
estalagmitak eta estalaktitak ):
gatz disolbatua hauspeatzean
agertu
•Kaltzio karbonatoa + azido karbonikoa+ CO2 + H2O Bikarbonato kaltzikoa (solublea)
CaCo3 + CO3H2 + CO2 + H2O Ca (CO3H)2