2. Higaduragatikibaieksortzendituztenerliebeformak
● V itxurako haranak: Ibai batek higatzeko ahalmen
handia duenean eta lurrean guztiz ahokatzen denean
sortzen dira. Lurra ebaki egiten du ibaiak, eta paretak
leundu egiten dira ur basen eta erreken bitartez.
● Haitzarte edo arroilak: Bi harrien artean doazen
ibaiak dira.
3. ● Hondo lauko haranak: Ibai batek lurra ebakitzen duenean, ahokatzeko ahalmena galtzen du;
izan ere, gero eta gehiago murrizten da ubidearen eta itsasoaren mailaren arteko aldea. Gehiago
hondoratu ezin denean, abiadura txikiagoa izaten du, eta meandro deritzen kurbak egiten hasten
da.
● Meandroak eta meandro abandonatuak: Ibaiek egiten dituzten
kurbak dira, hondo lauko haranetan sortzen dira.
● Peniordokiak: Ibaietako higadura-prozesuaren amaierako
emaitza da peniordokia. Ibaiek haranak handitzearen ondorioz zenbait haranek bat egiten
dutenean sortzen dira.
4. Zergertadaitekehigadurarengatik?
● Muino lekukoak: Hondar-erliebe bakartuak dira, garai bateko ordokien
zati bat; hau da, garai batean, muinoaren gailur lauaren garaierako
ordoki bat zegoen.
● Terrazak: Erliebe mailakatuak dira. Harana ahokatu eta zabaldu egiten
da, hurrenez hurren, eta eremu hori altxatu egiten da, ibai-sareek
higatzen duten heinean.
5. ● Ur jauziak: Ur lasterrek malda handiko edo bertikal batekin topo egitean,
ura oso azkar jausten da.
6. Ibaiengarraioetasedimentazioaren eraginaketa
sedimentazioegiturak
Ibaien sedimentazio eta garraioak, heldu bihurtzen dituzte klastoak.
Goi ibilgua: Maldatsua. Ura abiadura handiz jaisten denez higadura da nagusitzen den prozesu
geologikoa. Material handiak garraiatzen dira.
Erdiko ibilgua: Ez hain maldatsua. Ura abiadura txikiago eta indar gutxiagoz jaisten denez, materialen
garraioa da nagusitzen den prozesu geologikoa.
Behe ibilgua: Ia maldarik ez. Uraren abiadura nabarmen moteltzen denez,sedimentazioa da prozesu
geologikorik garrantzitsuena.
7. sedimentazioegiturak
Lautada alubialak: Haranen hondoak betetzen dituzten material ugariren
metaketa zabalak dira. Zenbait aldiz uholdeak gertatzearen ondorioz eratzen
dira. Gainazala laua da,
emankorrak eta ura lortzea erraza
denez, ibarrak sortzen dira.
Deltak: Zenbait bokaletan sortzen diren sedimentu metaketak dira. Bokale
horietako urak lasaiak eta sakonera gutxikoak
dira.
8. Estuarioak: Ibai bateko zatirik hondoena eta zabalena. Normalean bere bi
alboetan hondartza bat izaten du eta bertan Padura sistema osa daiteke.
Estuarioak