Hemen duzue kontinenteen jitoari eta plaken tektonikaren lana.

1. KONTINENTEEN JITOA
ETA PLAKEN
TEKTONIKA
Maria,Yaiza,
Nerea eta Maddi

2. Kontinenteen Jitoa
• Wegenerrek XX. mendearen hasieran
• Pangea
• Superkontinentea zatitu
• Hauek mugitzean, itsas hondoko harri eta
sedimentuak bultzatu

3. Frogak
• Froga geologikoak
• Froga geografikoak
• Froga paleontologikoak
• Froga paleoklimatikoak
• Froga paleomagnetikoak

4. PLAKEN TEKTONIKA
• 1968 inguruan teoria garatu zen, ikerketen bidez;
bolkanismoa, sismikotasuna, mendikateen eraketa
azaldu zituzten.

5. BAIEZTAPENAK
• 1.- Litosfera geruza mistoa da.
- Baina bi litosfera mota daude: litosfera ozeanikoa eta litosfera
kontinentala.
• 2.-Lurreko litosfera zati desberdinetan zatituta dago.
- Plaka litosferikoak desberdinak dira: osaeragatik (kontinentalak,
ozeanikoak, mistoak,) eta azaleragatik (handiak, txikiak,
ertainak).

6. • 3.- Plaka litosferikoak horizontalki desplazatzen dira mantuan
sortzen diren material mugimenduengatik.
• - Mantuaren portaera isurkorra eta material mugimenduak
(konbekzio-korronteak, gandor termikoak, lumak,)
• Lurraren bero-fluxuak sortzen ditu.

7. • 4.- Plaken arteko hidigura erlatibo desberdinak daude: plaka
urruntzen (dibergentzia) , plakak hurbiltzen ( konbergentzia)
edo plakak haien artean irristatzen .
- Horren arabera plaka ertz edo muga mota desberdinak
bereizten dira:
- plaka ertz eraikitzileak
- plaka ertz suntsitzaileak
- plaka ertz pasiboak.

8. • 5.- Plaken mugetan jarduera geologikoak gertatzen dira.

9. MUGA MOTAK
• Muga dibergenteak: Adib; Eurasia eta asia batzen duen zubia,
Islandian.
• Muga konbergenteak
• Muga transformatzaileak

10. LITOSFERAREN PLAKAK
• Puzzle bat bezala
• Zortzi plaka garrantzitsu
• Plakak mugimenduan daude denboran guztian

11. ONDORIOAK
• Magmatismoa
• Metamorfismoa
• Harrien deformatzea
• Tsunamiak

12. 1-MAGMATISMOA
• Harri urtuen masak eratu
• Litosferan gora (kanpora irten)
• Tenperatura igo
• Presioak behera
• Ura sartu
• Honako hauetan gertatu:
- Dortsalen edo riften azpian
- Subdukzioguneen azpian
- Gune beroen azpian
• Bi fenomeno magmatiko:
- Harri plutonikoak sortu
- Bolkanismoa

14. HARRI PLUTONIKOEN ERAKETA
- Kanpora irteten ez diren magma masak
- Gutxika hoztu eta solidotu
- Granitoa
- Geruzak kendu eta gainazalera atera

15. BOLKANISMOA
- Litosferan gora egiten duten magma masak
- sumendiak =Litosferako pitzadurak
- Sumendi erupzioa
- Sumendi motak:
- Hawaiiarrak
- Estronboliarrak
- Bolkaniarrak
- Pelearrak

17. 2-METAMORFISMOA
• Harriek jasandako aldaketak
• Aldaketak bi motatakoak:
- Harrien osaera aldatzea
- Harriaren ehundura aldatzea

18. 3-HARRIAK DEFORMATZEA
• Hiru motatako deformazioak:
- Deformazio plastikoak(TOLESTURAK)
- Hausturak(FAILAK)
- Deformazio elastikoak(LURRIKARAK)
TOLESTURAK
-Lurrazaleko harrietako izurrak
- Bi mota:
- Antiklinalak
- Sinklinalak

19. FAILAK
- Harri masaren hausturak
- Bi faila mota:
- Normalak edo zuzenak
- Alderantzikatuak
- Urratze faila
LURRIKARAK
- Lurraren dardarak
- Hipozentro eta epizentro
- Bi parametro:
- Richter eskala
- Mercalli eskala

20. 4-TSUNAMIAK
• Olatu erraldoiak
• Ur kopuru handia bertikalki
• Lur gaineko zein itsaspeko lurrikara
• Ez dira benetako olatuak( haizeak eragindakoak)
• Ozeano Barean