2. BIZITZAREN JATORRIA
Berezko sorrera: Antzina uste zuten, Izaki bizidunak,
berez sortze zirela, deskonposatzen ari den materia
organikotik.
Francesco Redi: esperimentua egin zuen demostratuz
haragian sortutako euliak arrautzetatik zetozela.
Pasteur: frogatu zuen aireko mikroorganismoek
deskonposatzen dutela materia organikoa.
“Izaki bizidun guztiak beste izaki bizidun batzuetatik
sortuak dira”
3. NONDIK DATOR 1. IZAKI BIZIDUNA?
BI HIPOTESI:
PANSPERMIA: BIZITZA ESPAZIOAN SORTU ZEN
ETA ESPORA BEZALA HELDU ZEN PLANETA
HONETARA.
SINTESI PREBIOTIKOA (OPARIN ETA MILLER):
MATERIA EZ- ORGANOETATIK SORTU ZIREN
LEHENENGO MOLEKULA ORGANIKOAK
ETA ONDOREN HAUEK SORTU ZUTEN MOLEKULA
KONPLEXUAGOAK ETA ZELULAK
6. FIJISMOA
KREAZIONISMOA
KATASTROFISMOA
JAINKOAK SORTU ZITUEN
ESPEZIEAK ZERGATIK ZEUDEN
ESPEZIEAK ETA HAUEK EZ
ZIREN ALDATU .
ARAZOA: FOSILEN
AGERPENA
ETA ZERGATIK DESAGERTU ZIREN
(FOSILAK) AZALDU NAHI ZUEN.
FOSILEN ESPEZIEAK ANTZINAN
ZEUDEN ETA EZ ZIREN ALDATU
URTETAN ZEHAR.
ALDIAN BEHIN GERTATZEN
DIREN HONDAMEN NATURAL
BATEK ESPEZIEAK
DESARGERTARAZI ZITUEN
HAIEN OSTEAN BESTE ESPEZIE
BATZUK AGERTU ZIREN
7. LAMARCKISMOA EDO EZAUGARRI
ESKURATUEN TEORIA
LAMARK-ek sortu zuen
IRIZPIDEAK:
Organismoek konplexutasunerako joera dute
FUNTZIOAK SORTZEN DU ORGANOA: Organo bat
asko erabiliz gero garatu egiten da, erabiltzen ez
denean endekatzen da. GARATZEN DIREN
ORGANOAK EZAUGARRI ESKURATUAK DIRA.
EZAUGARRI ESKURATUAK HEREDEGARRIAK
DIRA
AKATSA: ezaugarri eskuratuak ez dira
heredagarriak
8. DARWINISMOA
DARWIN ETA WALLACE
IDEI NAGUSIA: “HAUTESPEN NATURALA DA ESPEZIEA
ALDATZEKO MEKANISMOA”
TEORIAREN IRIZPIDEAK:
Organismoak borrokatu egiten dira bizirik irauteko, espezie gehienek
ugaltzeko gaitasun handia dute, bizirik iraun dezaketen baino banako
gehiago jaiotzen dira.
Espezie bereko banako guztiak ez dira berdinak, aniztasun handia dago.
Inguruak ondoen moldatuta dagoen banakoak aukeratzen ditu
(hautespen naturala), luzaroan bizirik iraun eta gehiago ugaltzen dira.
Hautatutako karaktereak ondorengoei transmititzen diete eta espezieak
aldatu egiten dira etengabe eta mailaz maila.
AKATSA:
http://www.youtube.com/watch?v=UcXCJkwH8kE
9. ALDAKORTASUNAREN JATORRIA
GAUR EGUN BADAKIGU:
Hautespen naturalak bariazio heredagarrietan du
eragina; hau da, bariazio genetikoetan.
Bariazio genetikoak sortzen dira bi prozesuei esker:
Mutazioak, geneetan zoriz gertatzen diren aldaketak
dira eta gametoen bidez transmititzen dira ondorengoei
Sexu bidezko ugalketa; meiosian zehar geneak berriz
konbinatzen dira (birkonbinazioak) eta gametoak zoriz
elkartzen dira.
10. NEODARWINISMOA EDO TEORIA SINTETIKOA
IRIZPIDEAK:
Aldarkortasun genetikoa bi prozesuk eragiten dute:
mutazioak eta birkonbinazioak.
Hautespen naturalak eragina du aldakortasun
genetikoan. Gen batzuk hautatu eta beste batzuk
eliminatu. Horrela populazio baten gene batzuen
proportzioa aldatzen ditu.
Azkenean populazioak eboluzionatzen du, EZ
BANAKOA.
Pixkanaka gertatzen da eboluzioa.
11. OREKA TAIDUNA
Fosil erregistroan hutsuneak daude, hainbat espezie
agertzen dira, denbora askoan irauten dute ia aldatu
gabe eta bat-batean erregistrotik desagertzen dira.
JAUZI HAUEK AZALTZEKO OREKA TAIDUNAREN
TEORIA PROPOSATU DA.
IRIZPIDEAK:
Arbaso espezietik abiatuta, aldaketa azkarrak
gertatzen dira eta espezie berri asko sortzen dira, ez
bat bakarrik. Bioaniztasunaren eztanda-garaiak dira.
ONDOREN estasi-garaiak egoten dira non espezieak
ez dira aldatzen.
12. EBOLUZIOAREN FROGAK
1.
Froga anatomikoak: gorputz-egiturak konparatzen
dira
Organo homologoak: kanpoko itxura ezberdina, funtzioa
ezberdina dutelako baina BARNEKO EGITURA BERA DUTE
Organo analogoak: kanpoko itxura antzekoa da funtzio bera
egiteko balio baitute baina BARNE-EGITURA EZBERDINA
DA
Aztarna organoak: eboluzioan zehar funtzioa galduz joan
diren organoak dira.
Froga paleontologikoak: fosilak aztertzen dira
2. Froga enbriologikoak: enbrioien garapena aztertzen
da
1.
13. EBOLUZIOAREN FROGAK II
4. Froga biogeografikoak: espezie banaketa geografikoa
(geografikoki bakartuta geratu diren populazioak ez
dute eboluzio bera izaten)
5. Froga biokimikoak: Espezien ADN eta proteinen
aminoazidoak konparatzen dira.
ESPEZIAZIOA: AURRETIK ZEGOEN ESPEZIE
BATETIK ABIATUTA BESTE ESPEZIE BAT
SORTZEN DUEN PROZESUA
ADIBIDEA GIZA ESPEZIEAREN EBOLUZIOA
