S.ET101

1. МОНГОЛ УЛСЫН СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ
СОЁЛЫН СУРГУУЛЬ
ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР
ЁС ЗҮЙ
(ETHICS)
Хичээлийн код: S.ET101
Хичээлийн хэлбэр: Лекц
Хичээлийн багц цаг: 2 кредит
Судлах улирал: Дурын
Хичээл заах тэнхим/профессорын баг: Хүмүүнлэгийн ухааны тэнхим
Хичээлийн хөтөлбөр боловсруулсан:
Тэнхмийн эрхлэгч Магистр (МА) Д.Энхбаяр
албан тушаал гарын үсэг цол, зэрэг, нэр
Ахлах багш Магистр (МА) Б.Хишигжаргал
албан тушаал гарын үсэг цол, зэрэг, нэр
Ахлах багш Магистр (МА) Т.Очбадрах
албан тушаал гарын үсэг цол, зэрэг, нэр
Хичээлийн хөтөлбөрийг зөвшөөрсөн:
Тэнхмийн эрхлэгч Магистр (МА) Д.Энхбаяр
албан тушаал гарын үсэг цол, зэрэг, нэр
Улаанбаатар
2015

2. Хичээлийн хөтөлбөр: Ёс зүй
Улирал: Дурын
Хичээлийн задаргаа: 2:0 (Лекц: семинар)
Заах багш: Д.Энхбаяр, Б.Хишигжаргал, Т.Очбадрах
Багшийн код: С.СМ03, C.CM09, C.CM02
E-мэйл хаяг: Enkhuush_d11@yahoo.com, Hishigjargal_b@yahoo.com,
tochoo@yahoo.com
Ажлын утас: 70137052
Утас: (976)- 8899-0088, (976)- 9919-5535, (976)- 99156597
Ажлын өрөө: СУИС-ийн Хичээлийн II байр 211 тоот
Ажиллах цаг: Даваа–Баасан, 9:00 – 18:00.
Үндсэн сурах бичиг:
1. Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008
2. М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008
3. Д.Тунгалаг Ёс зүй УБ.,2013
Бусад унших сурах бичиг:
1. Г.Аюурзана Суут 60-н сэтгэгч УБ.,2001
2. Аристотель Никомаховын ёс зүй УБ.,2008
3. Балхаажав Ү. Хүний хөгжлийн онол арга зүйн философи үндэслэл, судалгаа,
ажиглалт, бясалгал, дүгнэлт –УБ.,1992
4. Балхаажав Ү. Хүн та хэн бэ? УБ.,2000
5. Бадарч Б. Дагдан Л. Өрнийн гүн ухааны сэтгэгчдийн үзэл баримтлалын товч тойм –
УБ., 2004
6. Батбаяр Д. Ёс зүй УБ.,2007,2010
7. Вольф А.П Философийн тухай УБ.,2002
8. Гомбосүрэн Ц. Ёс зүй УБ.,2008
9. Гүндэгмаа Д. Албан харилцааны ёс зүй УБ.,2009
10. Гусейнов А.А. Апресян Р.Г. Этика М., 1999
11. Золзаяа .М Ёс зүй УБ.,2005
12. Р. Дарьхүү, Б.Оюунгэрэл Философи УБ.,2005
13. Философи эхлэн сурах бичиг УБ.,2001
14. Философи сурах бичиг УБ.,2002
15. Философи 1-р хэсэг УБ.,2000
16. Оюунчимэг Б Бизнесийн ёс зүй УБ.,2011
17. Тунгалаг Ёс зүй УБ.,2002
18. Ричард Поукин, Аврум СТролл Гүн ухаан УБ.,1998
Нэмэлт унших материалууд:
1. Аристотель. Никомаховын ёс зүй. УБ., 2008
2. Вольф А.П Философийн тухай УБ.,2002
3. Ц.Гомбосүрэн Философи УБ.,2011
4. Гусейнов А.А. Апресян Р.Г. Этика М., 1999
5. Е.В.Золотухина-Аболина. Современная этика: истоки и проблемы. М., 2000
6. Философи эхлэн сурах бичиг УБ.,2000
7. Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2002 он.
Хичээлийн өмнөх холбоо: S.PL101, S.HM101
Хичээлийн товч тодорхойлолт:Ёс зүйн хичээл нь ёс зүйн ухааны үүсэл хөгжил ба орчин
үе, ёс зүйн тухай ойлголт, ёс суртахууны ухамсрын үндсэн ойлголтууд, ёс зүй ба нийгэм,

3. ёс суртахууны ухамсар, сайн муу үйл, шудрага ёс, нинжин сэтгэл, аз жаргал, нэр төр,
үүрэг хариуцлага, амьдралын утга учир, зан суртахууны төлөв байдал, чөлөөт байдал, ёс
суртахууны төлөвшил, ёс суртахуун ба шашин, мэргэжлийн ёс зүйн орчин үеийн
асуудлууд, урлагийн ёс зүй, ёс суртахууны хүмүүжлийн хэлбэрүүдийн талаар мэдлэг
олгоно.
Хичээлийн зорилго: Ёс зүйн хичээлийг үзэж, судалснаар ёс зүйн ухааны онцлог, ёс
суртахууны үүсэл хөгжил, түүний бүтэц, ёс суртахууны үндсэн ойлголтуудыг онолын
түвшинд судлаж, мэргэжлийн ба хавсрага ёс зүйн асуудалд өөрийн үнэлэлт дүгнэлтийг
өгөх, эдгээрийг судлах арга зүй болон судалгааны арга ба зарчмуудыг эзэмшинэ. Мөн
амьдрал үйл ажиллагаандаа хэрэглэх чадварт сургах зорилготой.
Үнэлэх хэлбэр:Оюутны мэдлэг, чадвар, дадлыг үнэлэхдээ харилцан ярилцах ба тестээр
шалгалтыг авна. Улирлын явцад тодорхой сэдвээр явцын шалгалт, бие даалт хийлгэж
хамгаалуулах, улирлын төгсгөлд тестээр шалгалт авч дүгнэнэ.
Мэдлэг чадварыг үнэлэх нийт оноо: 100%
Ирц, идэвхи оролдлого: 25%
Явцийн шалгалт: 20%
Бие даалт, эссе: 25%
Улирлын эцсийн шалгалт: 30 %
№ Үнэлгээ өгөх
ажлууд
Хугацаа Үнэлгээ Тайлбар
1
Ирц 10
Ирцийг хичээлд хамрагдсан байдлаар
тооцно.
2
Идэвхи
оролдлого
15
Лекцийн хичээлийн явцад ёс зүйн
бодлогоууд, мэтгэлцээн, кейсүүд дээр
багаараа ажиллаж оноо авна.
3 Явцын сорил
I
5 дахь 7
хоногт
10
Ёс зүйн ухааны түүхэн хөгжлийн талаарх
мэдлэгээр тестээр авна.
4
Явцын сорил
II
13 дахь 7
хоногт
10
Хавсрага ёс зүй болон ёс зүйн ухааны
онолын системтэй мэдлэгийг шалгана.
Шалгалтыг тестээр авна.
5
Бие даалт I
8 дахь 7
хоногт
10
Багшаас урьдчилан гаргасан сэдвийн
хүрээнд оюутан сонгож бие даалтын ажил
гүйцэтгэнэ.
6
Бие даалт II
15 дахь 7
хоногт
10
Ёс зүйн бодлогууд, мэтгэлцээн, кейсүүд
дээр ганцаарчилж болон багаараа
ажиллаж оноо авна
7
Эссе бичих
6дахь 7
хоногт
5
Багшаас урьдчилан гаргасан сэдвийн
хүрээнд оюутан сонгож эссе бичнэ.
Хичээлээр эзэмших мэдлэг, ур чадвар:
1. Ёс суртахууны түүхэн хөгжил, ёс зүйн түүхэнд бий болсон нөлөө бүхий урсгал
чиглэлүүд болон ёс зүйн онолын асуудлууд болох ёс суртахууны үндсэн
ойлголтууд тэдгээрийн харилцан хамаарал, ёс суртахууны хэм хэмжээ, бүтцийн
тухай мэдлэг олгоно.
2. Практик философи буюу ёс зүйн үүсэл хөгжил, ёс суртахууны мэдлэгийн онцлог,
ёс суртахууны үндсэн ойлголт, бүтэц, хэм хэмжээ, хавсарга ёс зүй, мэргэжлийн ёс
зүйн мөн чанар, мэргэжлийн ёс зүйн зарчим, хэм хэмжээний тухай мэдлэгтэй
болсноор нийгмийн олон талт харилцаанд биеэ зөв авч явах, мэргэжлийн үйл

4. ажиллагаанд ёс зүйн эзлэх байр суурийг тодруулаж, ёс зүйн онолын үүднээс аливаа
асуудалд үнэлэлт дүгнэлт өгөх чадвартай болно.
Хүснэгт 1. Хичээлээр эзэмших мэдлэг, ур чадвар ба хичээлийн агуулгын хамаарал
Хичээлийн цөм агуулга Хичээлээр эзэмших мэдлэг, ур чадварууд
Ёс зүйн түүхэн тойм 1, 2
Ёс зүйн онол ба хавсрага ёс зүй 1, 2
Хүснэгт 2. Хичээлийн төлөвлөгөө (сэдэв өөрчлөгдөж болно)
Долоо
хоног
Хичээлийн сэдэв Тухайн сэдэвт холбогдох ном, эх сурвалжийн
жагсаалт
Лекц
цаг
1.
Удиртгал, түүхэн үе шат,
үечлэл, судлах зүйл үүрэг ач
холбогдол
Ц.Батбаяр Ёс зүй УБ.,2010
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008
Д.Тунгалаг. Ёс зүй.УБ., 2013 /8-30х/
2
2.
Эртний Энэтхэг, Хятадын ёс
зүйн сэтгэлгээ
Ц.Батбаяр Ёс зүй УБ.,2010
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013 /31-58/
2
3.
Эртний Грек Ромын ёс зүйн
сэтгэлгээ
Ц.Батбаяр Ёс зүй УБ.,2010/х 85-111/
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013 он. /59-74/
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008 он. /х 15-22/
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008 он./х 23-28/
2
4.
Дундад зууны ёс зүйн
сэтгэлгээ
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 29-42/
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 22-30/
Ричард Поупкин А.С Гүн ухаан УБ.,1998 /х 14-
33/
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013 он. /74-80/
2
5.
Шинэ үеийн ёс зүйн
сэтгэлгээний үндсэн гол
урсгал, чиглэл.
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 42-47/
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 31-33/
Ричард Поупкин А.С Гүн ухаан УБ.,1998 /х 37-
42/
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013 он. /85-95/
2
6.
Орчин үеийн ёс зүйн
сэтгэлгээний үндсэн гол
урсгал, чиглэл
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 63-75/
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 34-40/
Ричард Поупкин А.С Гүн ухаан УБ.,1998 /х 49-
71/
2
7.
Монголчуудын уламжлалт
ёс зүйн сэтгэлгээ ба орчин үе
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 76-99/
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 40-58/
Ричард Поупкин А.С Гүн ухаан УБ.,1998 /х 63-
71/
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013 он. /80-84/
2
8.
Ёс суртахууны үүсэл, мөн
чанар
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 48-57/
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 58-77/
Ричард Поупкин А.С Гүн ухаан УБ.,1998 /х 114-
128/
2
9.
Ёс суртахууны ухамсрын
үндсэн гол ойлголтууд
Д.Тунгалаг Ёс зүй. УБ.,2013 /х 108-123/
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 10-15/
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ., 2008 /х 78-84/
Ричард Поупкин А.С Гүн ухаан УБ.,1998 /х 12-
13/
2
10.
Ёс суртахууны үүрэг, хэм
хэмжээ
Ц.Батбаяр Ёс зүй УБ.,2010
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013 /24-30/
2

5. 11. Ёс суртахууны бүтэц
Ц.Батбаяр Ёс зүй УБ.,2010
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013 /19-23/
2
12. Мэргэжлийн ёс зүй
Ц.Батбаяр Ёс зүй УБ.,2010
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013 /129-134/
2
13. Харилцааны соёл
Ц.Батбаяр Ёс зүй УБ.,2010
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013 / 134-142/
2
14. Ажил хэрэгч ёс зүй
Ц.Батбаяр Ёс зүй УБ.,2010
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013
2
15. Хавсрага ёс зүй
Ц.Батбаяр Ёс зүй УБ.,2010
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013
2
16.
Ёс зүй нийгмийн амьдралын
бусад салбартай холбогдох
нь
Ц.Батбаяр Ёс зүй УБ.,2010
М.Золзаяа. Ёс зүй. УБ.,2008
Ц.Гомбосүрэн. Ёс зүй. УБ.,2008
Д.Тунгалаг. Ёс зүй. УБ.,2013 /124-150/
2
Нийт 32
Хичээлийн хөтөлбөр бэлтгэсэн: Д.Энхбаяр (MA)
Б.Хишигжаргал (MA)
Т.Очбадрах (MA)
Шинэчилсэн огноо: 2015 оны 09 сарын 15 өдөр