2. KYÕ THUAÄT
BOÙ BOÄT CHÖÕ U CAÛI
TIEÁN TRONG ÑIEÀU TRÒ
GAÕY XÖÔNG CAÙNH TAY

3. Coù 2 caùch laøm:
1/ Neáu xöông coù di leäch choàng
ngaén nhieàu thì laøm boät treo ñeå
boät coù theå töï naén chænh, naén
söûa xong noái boät töø nôi gaõy
leân vai, voøng qua ngöïc naùch
beân laønh.
2/ Baêng chöõ U 1 thì töø coå tay leân
taän vai vaø voøng qua ngöïc naùch
beân laønh.

4. THÖÏC HAØNH
BAÊNG CHÖÕ U 1 THÌ
Duïng cuï:
+ Boät 6 inch ( 15cm ) 2 cuoän.
+ Boät 4 inch ( 10cm ) 4 cuoän.
+ Neïp boät 4 lôùp daøi töø coå tay leân
saùt mí coå.
+ Goøn khoâng thaám nöôùc.
+ Dao moùc, vieát chì saùp, keùo, baêng
cuoän, xoâ nöôùc.

5. TIEÁN HAØNH
Beänh nhaân ñöùng khom nheï, caùnh tay – naùch beân gaõy
dang nheï.
Ngöôøi phuï giöõ khuyûu vaø coå tay goùc 90°.
Ngöôøi baêng quaán goøn ñeàu töø coå tay leân taän vai
quaøng qua ngöïc – naùch ra sau löng – xöông baû vai.
Boät lôùp neàn ñöôïc baêng ñeàu theo goøn vöøa quaán. Löu
yù phaàn vai vaø ngöïc thì duøng boät 15cm.
Quaán xong lôùp neàn ñaët neïp boät töø choûm xöông baøn V
maët döôùi caúng tay ñeán maët sau caùnh tay ñeán taän mí
coå.
Tieáp tuïc quaán troøn cho vöøa ñuû cöùng. Neân nhôù vöøa
baêng vöøa vuoát boät ñeå boät mau cöùng chaéc.
Caét xeùn mí boät thöøa ôû coå tay vaø vuøng naùch ñeå khoûi
bò caán.
Ghi teân ngöôøi baêng, ngaøy thaùng vaø ñaùnh daáu ñieåm
gaõy leân treân boät.
Daën doø beänh nhaân theo doõi caán boät – höôùng daãn taäp
vaän ñoäng chuû ñoäng baøn tay.

6. Quaán goøn
ÑAËT NEÏP
Boù lôùp neàn
HOAØN THAØNH BOÄT

7. THÖÏC HAØNH BAÊNG CHÖÕ U 2 THÌ
KHI XÖÔNG CAÙNH TAY COÙ DI
LEÄCH

8. ÑÒNH NGHÓA
GAÕY THAÂN XÖÔNG CAÙNH TAY
Gaõy xöông caùnh tay laø gaõy töø bôø döôùi cô
ngöïc lôùn cho tôùi 5cm treân ñöôøng gaáp khuyûu

9. CÔ CHEÁ VAØ XEÂ DÒCH
Teù töø cao xuoáng
Fracture )
choáng baøn tay, xoaén caùnh tay, gaõy xoaén ( Spiral
Teù choáng khuyûu, caùnh tay ôû tö theá dang, ñöôøng gaõy ngang hoaëc cheùo
Chaán thöông tröïc tieáp thöôøng gaõy ngang hay nhieàu maûnh
Gaõy ngang
Gaõy Xoaén
cheùo
Gaõy Nhieàu Maûnh

10. ÑIEÀU CAÀN NHÔÙ
TRÖÔÙC KHI THÖÏC HIEÄN BOÄT TREO
Phaûi kieåm tra thaàn kinh quay coù bò lieät khoâng? ( baèng caùch cöû
ñoäng caùc ngoùn tay beân bò toån thöông) ( Vò trí thaàn kinh quay naèm
trong raõnh xoaén ôû maët sau xöông caùnh tay, neân khi gaõy xöông ôû
1/3 giöõa, thaàn kinh quay raát deã bò toån thöông, thöôøng laø ñuïng daäp
thì phuïc hoài sau 3 thaùng ñeán 6 thaùng. Ñöùt thì ít gaëp.
Bieán chöùng (Complications) lieät thaàn kinh quay laøm coå tay vaø khôùp
baøn ngoùn tay khoâng duoãi ñöôïc, goïi laø bieán daïng coå coø hay baøn
tay ru.õ
Thaàn kinh
quay
Bieán daïng coå
coø
Baøn tay ruõ

11. THÖÏC HIEÄN BOÄT TREO
- Beänh nhaân ngoài treân gheá
ñaåu.
- Moät ngöôøi phuï ñeå naâng
ñôõ baøn tay beänh nhaân
- KTV ngoài phía ngoaøi baét
ñaàu laøm boät caùnh baøn
tay khuyûu gaäp 90°, ñaët
neïp maët sau tay vaø quaán 4
– 6 lôùp boät, ñeå buoàng hôi
tröôùc khuyûu (traùnh cheøn
eùp ñoäng tónh maïch, thaàn
kinh vuøng khuyûu)
- Choïn vò trí ñaët caùc quai
troøn ôû coå tay vaø khuyûu
CAÙCH LAØM BUOÀNG HÔI

12. CAÙCH LAØM QUAI TROØN
Vieäc ñaët quai troøn naâng ñôõ naøy cho pheùp
kieåm soaùt löïc keùo vaø söï veïo trong – veïo
ngoaøi (neáu coù) ôû oå gaõy. Quai troøn naâng ñôõ
ñöôïc ñaët ôû maët treân cuûa caúng tay vaø caøng
xa khuyûu bao nhieâu thì löïc keùo ôû khuyûu caøng
lôùn baáy nhieâu. Thöôøng quai troøn naâng ñôõ
naøy ñöôïc ñaët ngay treân coå tay. Coù theå di
chuyeån quai troøn naâng ñôõ quanh caúng tay. Ta
coù theå cho saáp hoaëc ngöûa caúng tay, vaø nhö
vaäy laøm veïo trong hoaëc veïo ngoaøi ôû oå gaõy,
bôûi vì saáp hay ngöûa ñeàu bò cheïn bôûi boät ôû
khuyûu. Khi ñaët quai troøn naâng ñôõ ôû maët tröôùc
caúng tay ta seõ coù taùc duïng ngöûa vaø do ñoù
coù söï veïo trong ôû oå gaõy. (vaø ngöôïc laïi). Taùc
duïng naøy caøng roõ khi quai troøn ôû giöõa caúng
tay. ( caøng gaàn khuyûu caøng keùm taùc duïng)

13. Ñeå coù hieäu löïc toái ña, quai troøn
keùo phaûi ñöôïc ñaët doïc theo truïc
thaân xöông (caùnh tay) ôû khuyûu.
Coù theå taêng taùc duïng saáp –
ngöûa cuûa quai troøn naâng ñôõ (coå
tay) baèng caùch ñaët quai troøn keùo
(khuyûu tay) theo höôùng ngöôïc laïi.
Löïc keùo thöôøng laø 1kg nhöng
thöôøng khoâng caàn thieát vaø ñoâi
khi hôn 1kg

14. Toùm laïi:
Coù theå naén theo nhieàu höôùng tuøy
caùch ñaët
Ñeå ñieàu chænh gaäp hoaëc öôõn ôû oå
gaõy(di leäch gaäp goùc môû ra tröôùc –
sau ) ta naâng coå tay leân cao ít – nhieàu
baèng caùch thaâu ngaén hoaëc thaû
daøi sôïi daây treo (Quai naâng ñôõ)

16. THÖÏC HAØNH BOÄT TREO
Thaêm khaùm beänh nhaân
1. Toång traïng beänh nhaân
2. Da
3. Maïch
4. Thaàn Kinh (kieåm tra Thaàn kinh quay coù bò
toån thöông hay lieät TK quay khoâng? Khaùm
caùc ngoùn tay)
5. Xem phim X quang xaùc ñònh vò trí gaõy vaø
ñöôøng gaõy, caùc di leäch.
6. Ñeå ñònh höôùng: choïn vò trí ñaët quai troøn
naâng ñôõ vaø quai troøn keùo

17. Chuaån bò :
Veä sinh nôi tay bò gaõy ( neáu coù veát thöông phaûi
ñaùnh daáu )
Boät : ( tuøy theo ngöôøi maäp hay oám)
soá löông boät – côõ boät : 3 cuoän boät trung côõ 4 inches
x 4 yards
Neïp boät ( 4 lôùp )
Boâng goøn khoâng thaám nöôùc, thau nöôùc,dao moùc,
vieát chì saùp, keùo, daây keùo, quai troøn
Thuoác teâ ( test tröôùc: Hoûi beänh nhaân coù tieàn caên
cao huyeát aùp, tim maïch, coù bò dò öùng thuoác
khoâng)
Maøn taêng saùng (C-arm)
Taï khoaûng 2kg vaø moùc saét (neáu caàn)
Gheá ñaåu cho beänh nhaân ngoài

18. THAO TAÙC
Ñeå beänh nhaân ngoài treân gheá ñaåu
Moät KTV phuï naâng ñôõ baøn tay. caùnh baøn tay
ôû tö theá khuyûu gaäp 90° ( beân tay bò gaõy)
Kyõ thuaät vieân (ngöôøi baêng) ngoài phía ngoaøi
caïnh beänh nhaân
Baét ñaàu baêng boät töø caùnh tay xuoáng baøn
tay, ñaët neïp phía sau tay, quaán 4 – 6 lôùp boät,
ñeå buoàng hôi tröôùc khuyûu
Choïn ví trí ñaët quai troøn keùo vaø quai troøn
naâng ñôõ.
Sau thôøi gian keùo thaúng truïc sau ñoù chænh
caùc di leäch coøn laïi : sang beân vaø tröôùc sau
Duøng Maøn taêng saùng (C-arm) kieåm tra:
thaúng truïc, caùc di leäch khoâng coøn.

19. KIEÅM TRA
Kieåm tra thaàn kinh maïch maùu (cöû
ñoäng caùc ngoùn tay vaø coå tay gaäp
duoãi)
Ghi teân vaø ngaøy baêng boät
Daën doø beänh nhaân vaø heïn taùi
khaùm
Neáu laøm boät chöõ u caûi tieán phaûi
kieåm tra baèng C-arm vaø X Quang.