2. Η Γθάϊληα καδί κε ηελ
ηζακπνύλα θαη ην
πνληηαθό ηνπινπκ ε
άζθαπιν, είλαη έλα
από ηα αξραηόηεξα
κνπζηθά όξγαλα ηεο
Ειιάδαο. Φπζηθά κε
ηελ πάξνδν ηνπ
ρξόλνπ ππήξμαλ
αξθεηέο παξαιιαγέο,
αιιά ε αξραϊθή ηεο
κνξθή έρεη παξακείλεη
ίδηα.

3. Oλνκαηνινγία
Ο ηύπνο απηόο ηνπ άζθαπινπ, πνπ
ζήκεξα παίδεηαη θπξίωο ζηε
Μαθεδνλία θαη ηε Θξάθε,
παιηόηεξα παηδόηαλ θαη ζηελ
άιιε επεηξώηηθε Ειιάδα. Λέγεηαη
γθάηληα, γθάηδα, γάηδα, γάδα ή
θάηληα. Φηηάρλεηαη ζπλήζωο από
εθείλνλ πνπ ηελ παίδεη ζε
δηάθνξα κεγέζε θαη απνηειείηαη
από ην αζθί, ην επηζηόκην θαη δπν
απινύο.

4. Κατασκεςή
Πξνζζέηνπκε κόλν όηη ζηα πξνπνιεκηθά ρξόληα ρξεζηκνπνηνύζαλ, όηαλ ην
έβξηζθαλ, δέξκα γαϊδνπξηνύ γηα ην κέγεζνο θαη ηελ αληνρή ηνπ. Η γθάηληα είλαη
κεγαιύηεξε ζε ζύγθξηζε κε ηε λεζηώηηθε ηζακπνύλα.
Τα εμαξηήκαηα ηεο γθάηληαο δελ δέλνληαη θαηεπζείαλ ζην αζθί αιιά
πξνζαξκόδνληαη ην θαζέλα, ζην θεθαιάξη, κηα βάζε από μύιν ή από θόθαιν. Τν
επηζηόκην, έλαο θπιηλδξηθόο ε θωληθόο ζωιήλαο από μύιν ή θόθαιν ή θαη θαιάκη,
από ηνλ νπνίν θπζάεη θαη γεκίδεη κε αέξα ην αζθί ν γθαϊληηέξεο έρεη κήθνο από 12
έωο θαη 20εθ. Οη δπν απινί θηηάρλνληαη από δηάθνξα μύια, ζπλήζωο από
ακπγδαιηά, βεξηθνθηά, θηι. Ο καθξύο απιόο, ζε ηξία ζπλήζωο θνκκάηηα, ην έλα
κέζα ζην άιιν, έρεη πεξίπνπ 50εθ. έωο 70εθ. Χωξίο ηξύπεο θαη κε έλα κπηκπίθη κε
κνλό επηθξνπζηηθό γιωζζίδη, πξνζαξκνζκέλν ζην θνκκάηη πνπ είλαη θνληά ζην
αζθί, δίλεη έλα κνλό θζόγγν. Τν εζωηεξηθό θπιηλδξηθό άλνηγκα απηνύ ηνπ απινύ
δελ είλαη πάληα ην ίδην ζε όιν ην κήθνο ηνπ. Σην ηειεπηαίν ηνπ θνκκάηη ζπρλά
είλαη πην αλνηρηό θαη ζρεκαηίδεη κηα ρνάλε ή ην αληίζεην.
Ο άιινο ν απιόο, ν πην θνληόο, είλαη γηα ηε κειωδία θαη έρεη ζπλήζωο 7 ηξύπεο
κπξνζηά θαη 1 πίζω ή 6+1. Είλαη θπιηλδξηθό θαη ίζνο ή θαηαιήγεη ζε ρνάλε θαη
ζρεκαηίδεη ακβιεία γωλία κε ην ζωιήλα ηνπ απινύ. Σην επάλω κέξνο ηνπ, εθεί πνπ
ελώλεηαη κε ην αζθί, πξνζαξκόδεηαη έλα κπηκπίθη θαη έλα επηθξνπζηηθό γιωζζίδη.
ΟΙ ηξύπεο ηνπ απινύ είλαη ζε ίζε απόζηαζε ή κηα από ηελ άιιε αιιά δελ έρνπλ ην
ίδην κέγεζνο θαη ζρήκα.

5. Τπόπορ
παιξίματορ
Γηα ην παίμηκν ηεο γθάηληαο ηζρύνπλ ηα ίδηα πνπ ηζρύνπλ γηα ηελ
ηζακπνύλα, κόλν πνπ ν καθξύο απιόο θξαηηέηαη θάηω από ηελ
καζράιε ή ηνλ αθήλνπλ λα αθνπκπάεη πάλω ζηνλ ώκν ή ην κπξάηζν.
Δελ έρεη ηξύπεο θαη δίλεη κόλν έλα θζόγγν, πνπ «ηαηξηάδεηαη» πάληα
κε ην θζόγγν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ωο ηνληθή ζηνλ απιό ηεο κειωδίαο.
Έηζη ζην παίμηκν ζπλνδεύεη δηαξθώο ηε κειωδία κε ην θζόγγν ηεο
ηνληθήο, κηα νθηάβα, ζπλήζωο ρακειόηεξα. Κξαηάεη, δει. έλα ίζν,
από ηηο αξραηόηεξεο, όπωο μέξνπκε, κνξθέο πνιπθωλίαο.

6. 4ο Γσμνάσιο Γαλατσίοσ
Εργασία στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας
Τμήμα Β1
H μαθήτρια:
Γεωξγαθνύδε Επγελία
Επιβλέπουσα Καθηγήτρια:
Κνπηειίδα Αληωλία