1. Δίλαη έλα από ηα επηά είδε ζαιάζζησλ
ρεισλώλ πνπ ππάξρνπλ ζηνλ
πιαλήηε, δεη πεξίπνπ 80 ρξόληα θαη
ηξέθεηαη θπξίσο κε ζαιάζζηα θπηά θαη
αζπόλδπια ελώ αγαπεκέλν ηεο έδεζκα
είλαη νη ηζνύρηξεο. Γηαθξίλεηαη από
άιιεο ρειώλεο από ην κεγάιν ηεο
θεθάιη, είλαη ε κεγαιύηεξε κε ζθιεξό
θέιπθνο ρειώλα ζηνλ θόζκν κε κήθνο
πεξίπνπ 120 εθαηνζηά, βάξνο πάλσ
από 100 θηιά, εμσηεξηθό θέιπθνο
θνθθηλσπό-θαθεηί, θάησ κέξνο θίηξηλν
θαη έθαλε ηελ εκθάληζε ηεο ζηε γε
ηνπιάρηζηνλ 130 εθαηνκκύξηα έηε πξηλ!
Οη πξώηεο ζαιάζζηεο ρειώλεο έδεζαλ
ηαπηόρξνλα κε ηνπο δεηλόζαπξνπο αλ
θαη ην είδνο ζηε ζεκεξηλή ηνπ κνξθή
ρξνλνινγείηαη πεξίπνπ 60 εθαηνκκύξηα
έηε πξηλ.

2. Ζ ρειώλα Καξέηηα Καξέηηα είλαη βαζηά
ζπλαηζζεκαηηθή αθνύ επηζηξέθεη θάζε
ρξόλν γηα λα ελαπνζέζεη ηα απγά ηεο
ζηελ ίδηα αθξηβώο παξαιία όπνπ
γελλήζεθε. Αγαπεκέλν κέξνο σνηνθίαο
ηεο ζε όιε ηε Μεζόγεην είλαη ν θόιπνο
ηνπ Λαγαλά θαη ζπγθεθξηκέλα νη
παξαιίεο Μαξαζνλήζη, αλαηνιηθόο
Λαγαλάο, Καιακάθη, Σεθάληα, Γάθλε θαη
Γέξαθαο. Τν Μαξαζνλήζη είλαη
αθαηνίθεην, έρεη απαγνξεπηεί ε
νπνηαδήπνηε νηθνδόκεζε θαη
επηηξέπνληαη ζε απηό εθδξνκέο κόλν
θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο ελώ ζηα
Σεθάληα, ηε ζεκαληηθόηεξε παξαιία
σνηνθίαο ηεο Καξέηηα Καξέηηα ζε
νιόθιεξε ηε Μεζόγεην.

3. ην 1994 ην WWF Διιάο αγόξαζε ηα 300
ζηξέκκαηα γεο πνπ πεξηθιείνπλ ηελ
παξαιία, απαγόξεπζε ηελ νπνηαδήπνηε
πξόζβαζε θαη επηηξέπεη κόλν ηελ επηζηεκνληθή
έξεπλα.
Ζ πεξίνδνο σνηνθίαο αξρίδεη ζηα ηέιε Μαΐνπ
θαη δηαξθεί κέρξη ηνλ Αύγνπζην. Οη λενζζνί
θάλνπλ ηελ εκθάληζή ηνπο από ηα ηέιε Ηνπιίνπ
κέρξη ηα ηέιε Οθησβξίνπ. Κάζε πεξίνδν
σνηνθίαο νη ζειπθέο γελλνύλ ηξεηο κε ηέζζεξηο
θνξέο θαηά ηηο βξαδηλέο ώξεο. Αθνύ ε ρειώλα
βξεη ηηο ηδαληθέο ζπλζήθεο ζεξκόηεηαο θαη
πγξαζίαο θηηάρλεη ηε θσιηά ηεο κε ηα πίζσ
πηεξύγηα. Ζ ζεξκνθξαζία θαζνξίδεη θαη ην θύιν
ησλ λενζζώλ. Ζ θσιηά είλαη έλαο ιάθθνο 60
εθαηνζηώλ όπνπ εθθνιάπηνληαη πεξίπνπ 120
απγά κηθξά θαη ζηξνγγπιά πνπ κνηάδνπλ κε
κπαιάθηα ηνπ πηλγθ πνλγθ θαη πεξηβάιινληαη
από κία ξεπζηή νπζία πνπ ηα πξνζηαηεύεη.

4. Οη λενζζνί είλαη καύξνη, πνιύ επάισηνη, έρνπλ
κήθνο πέληε εθαηνζηά θαη δπγίδνπλ κόιηο 17
γξακκάξηα. Μόιηο γελλεζνύλ, αλεβαίλνπλ όια
καδί ζηελ επηθάλεηα θαη εηνηκάδνληαη γηα ην
παξζεληθό ηνπο ηαμίδη πξνο ηε ζάιαζζα.
Πξνηηκνύλ ζπλήζσο ηε δηάξθεηα ηεο λύρηαο ή
λσξίο ην ράξακα ώζηε λα πξνζαλαηνιηζηνύλ
αλεκπόδηζηνη πξνο ηνλ θσηεηλόηεξν νξίδνληα.
Απηό ην πξώην ηαμίδη είλαη ην ζεκαληηθόηεξν ηεο
δσήο ηνπο αθνύ βνεζά ηα ρεισλάθηα λα ηα
βγάινπλ πέξα κόλα ηνπο, λα επηβηώζνπλ, λα
πξνζαλαηνιηζηνύλ θαη ηέινο λα κπνξέζνπλ λα
επηζηξέςνπλ πεξίπνπ ηξηάληα ρξόληα αξγόηεξα
γηα λα γελλήζνπλ θαη εθείλα κε ηε ζεηξά ηνπο θαη
λα αλαπαξαρζνύλ.
Οη λενζζνί έρνπλ λα αληηκεησπίζνπλ πνιινύο
θπζηθνύο ερζξνύο όπσο θαβνύξηα, γιάξνπο θαη
ςάξηα.

5. Άγλσζην είλαη ηη ζπκβαίλεη ζηηο ρειώλεο
από όηαλ γελληνύληαη κέρξη λα
επηζηξέςνπλ ζηελ παξαιία όπνπ
γελλήζεθαλ γηα λα ελαπνζέζνπλ ηα απγά
ηνπο. Απηή ε πεξίνδνο είλαη γλσζηή θαη
σο “ρακέλα έηε”. Πνιύ ιίγα είλαη γλσζηά
γηα ηηο αξζεληθέο ρειώλεο δεδνκέλνπ όηη
δελ αθήλνπλ πνηέ ηε ζάιαζζα νπόηε όηη
γλσξίδνπκε γηα ην είδνο είλαη από ηηο
ζειπθέο πνπ παξαθνινπζνύληαη γηα ηε
ζπγθέληξσζε πιεξνθνξηώλ.
Ζ ζαιάζζηα ρειώλα Καξέηηα Καξέηηα έρεη
θαηαρσξεζεί ζην Γηεζλέο Κόθθηλν Βηβιίν
σο απεηινύκελν είδνο θαη ν θόιπνο ηνπ
Λαγαλά απνηειεί ζεκαληηθόηαην κέξνο γηα
ηελ πξνζηαζίαο θαη ηελ επηβίσζε ηεο.

6. Δθόζνλ βξίζθεζαη ζηελ Εάθπλζν κπνξείο λα ζπκβάιιεηο
θαη εζύ έκπξαθηα ζηνλ αγώλα γηα ηελ πξνζηαζία ηεο.
Καηά ηελ πεξίνδν ησλ δηαθνπώλ ζνπ ζηηο ίδηεο αθξηβώο
παξαιίεο πνπ εζύ ηελ εκέξα απνιακβάλεηο ηνλ ήιην θαη
ηε ζάιαζζα ην βξάδπ νη ρειώλεο θηηάρλνπλ ηηο θσιηέο
ηνπο θαη γελλνύλ ηα απγά ηνπο. Δλεκεξώζνπ θαη βνήζεζε
θαη εζύ εθαξκόδνληαο ηα παξαθάησ ζηνλ θόιπν ηνπ
Λαγαλά θαη εηδηθόηεξα ζηηο παξαιίεο Μαξαζνλήζη,
αλαηνιηθό Λαγαλά, Καιακάθη, Γάθλε θαη Γέξαθα.

7. -Σε θακία πεξίπησζε κελ αθήλεηο ζθνππίδηα, ζαθνύιεο ή άιια
απνξξίκκαηα. Οη ρειώλεο κπνξεί λα ηα κπεξδέςνπλ γηα ηξνθή θαη
λα πεζάλνπλ από αζθπμία ή δειεηεξίαζε. Έιεγμε πξηλ θύγεηο αλ
έρεηο αθήζεη θαηά ιάζνο ζθνππίδηα θαη αλ κπνξείο κάδεςε θαη απηά
πνπ ηπρόλ ππάξρνπλ γύξσ ζνπ.
-Αλ ζέιεηο λα ρξεζηκνπνηήζεηο ηελ νκπξέια ζνπ ηνπνζέηεζε ηελ
ιίγα κέηξα από ηελ αθηή αιιηώο κπνξεί άζεια ζνπ λα
. θαηαζηξέςεηο θάπνηα θσιηά ρειώλαο.
-Απαγνξεύεηαη νπνηαδήπνηε δξαζηεξηόηεηα ζηηο παξαιίεο κεηά ηε
δύζε θαη κέρξη ηελ αλαηνιή ηνπ ειίνπ.
-Γελ έρνπκε αλακκέλνπο θαθνύο, ιάκπεο πεηξειαίνπ θαη δελ
αλάβνπκε θσηηέο θνληά ζηηο παξαιίεο σνηνθίαο.
-Αλ έρεηο θηηάμεη παιάηηα ζηελ άκκν γθξέκηζε ηα! Μπνξεί λα
απνηειέζνπλ εκπόδην ζηα ρεισλάθηα λα θηάζνπλ ζηε ζάιαζζα. Αλ
δεηο παξαηεκέλα θάζηξα γύξσ ζνπ ή άιιεο θαηαζθεπέο γθξέκηζε
θαη απηέο.

8. Χρήςτοσ
Τοπουζάκησ