भारतातील एक गव्हर्नर जनरल, यांनी अनेक नाविन्यपूर्ण सुधारणा घडवून आणल्या.

1. MANOHARBHAI SHIKSHAN PRASARAK MANDAL, ARMORI’S
MAHATMA GANDHI ARTS, SCIENCE & LATE N. P. COMMERCE COLLEGE,
ARMORI DIST- GADCHIROLI (M.S.) 441208
Affiliated to Gondwana University, Gadchiroli
Re-accredited by NAAC ‘A’ with 3.02 CGPA
DEPARTMENT OF HISTORY
Asst. Prof. Pundlik M. Vyahadkar
Department of History

2.  लॉर्ड कर्डन म्हणजे भारतातील सर्ाडत जास्त र्ादग्रस्त व्हाइसरॉय.
 इंग्लर्च्या पालडमेंट मध्ये प्रर्ेश.
 उपभारतमंत्री म्हणून कायड क
े ले.
 राज्यकारभाराचा प्रदीर्ड अनुभर् – चार र्ेळा भारता यात्रा
 भयानक दुष्काळ, प्लेग अशा स्स्ितीत कर्डनचे भारतात आगमन.
 १९०१ मध्ये काश्मीर र् पंजाब याांचा काही भाग ममळुन र्ायव्य सरहद्द प्रांत ननमाडण क
े ला.
 १८९९ मध्ये भारतासाठी चाांदी ऐर्जी सुर्णड पररमाण लॉर्ड कर्डन याने अर्लंबबले.
 १९०१ मध्ये भारतीय राजपुतांना उच्च मशक्षण देण्यासाठी लॉर्ड कर्डनने Imperial Cadet Core
ची स्िापना क
े ली.
 भारतात रेल्र्ेचे वर्स्तृत जाळे पसरवर्ण्याचे श्रेय कर्डनकर्े जाते.
 लॉर्ड कर्डन याने टाटा Indian Institute of Science, Banglore येिील संशोधन कायाडसाठी
स्िापन करण्यात आलेल्या संस्िेला देणगी ददली.

3. ● 1902 रोजी कर्डनने दुष्काळ ननर्ारणासाठी 'मॅकर्ोनाल्र् दुष्काळ आयोग'
स्िापन क
े ला.
● पंजाब भूमी हस्तांतरण कायदा सन १९०० मध्ये क
े ला.
● सहकारी पतपेढी कायदा – १९०४
● भारतीय वर्श्र्वर्द्यापीठ कायदा- १९०४
● १९०२ मध्ये ॲड्र्यू फ्र
े र्र यांच्या अध्यक्षतेखाली पोलीस सममतीची स्िापना
क
े ली.
● बंगालमधील पुसा येिे कृ षी संशोधन संस्िा स्िापन क
े ली.
● सर र्ाल्र्ीन मोनक्रीफ च्या नेतृत्र्ाखाली मसंचाई समस्येबाबत
अध्ययन करण्यासाठी एकमंर्ळ ननयुक्त क
े ले.

4. ● सर रॉबटडसन च्या अध्यक्षतेखाली लॉर्ड कर्डनने रेल्र्ेमध्ये सुधारणा करण्यासाठी एक सममती गठीत
क
े ली. त्यानुसार १९०५ मध्ये तीन सदस्यीय रेल्र्े मंर्ळ स्िापन करण्यात आले.
● बंगालची फाळणी १६ ऑक्टोबर १९०५ रोजी र्ाली. फाळणीचा ददर्स बंगालमध्ये ‘राष्रीय शोक ददन’
म्हणून पाळण्यात आला.
● प्राचीन भारतीय संस्कृ तीचा ठेर्ा जतन करून ठेर्ार्ा या उद्देशाने कर्डनने सन १९०४ मध्ये
ऐनतहामसक र्ास्तूचे, स्मारकांचे संरक्षण करणारा कायदा करण्यात आला.
● राणी स्व्हक्टोररयाच्या स्मृतीवप्रत्यिड कलकत्याला १९०१ मध्ये “स्व्हक्टोररया मेमोररयल हॉल” बांधला.
● इंग्लंर्चा राजा एर्र्र्ड सातर्ा याच्या स्र्ागतासाठी कर्डनने १९०३ मध्ये ददल्ली येिे दरबार भरर्ून
लाखो रुपये उधळले.
● लॉर्ड कर्डनने राजीनामा ददल्यानंतर (सप्टेंबर १९०५) मशमला येिील समारंभात स्र्तःच्या कायाडचे र्णडन
“कायडक्षमता” ह्या एकाच शब्दात क
े ले.