3. I. QUÁ TRÌNH DINH DƯỠNG
Nguồn dinh dưỡng của vi sinh vật
• Nitơ: nitơ hữu cơ, nitơ vô cơ
• Carbon: chất hữu cơ, CO2
• Các chất khác: chất khóang, chất sinh trưởng.
4. I. QUÁ TRÌNH DINH DƯỠNG
Oxy : yếm khí, hiếu khí, tùy tiện
Năng lượng : ánh sáng, ATP
Nhiệt độ : nóng, ấm, lạnh
pH : acid, trung tính, baz
5. I. QUÁ TRÌNH DINH DƯỠNG
- Cơ chế hấp thụ chất dinh dưỡng
• Thẩm thấu bị động
6. I. QUÁ TRÌNH DINH DƯỠNG
- Cơ chế hấp thụ chất dinh dưỡng
• Chuyển vận nhóm
7. I. QUÁ TRÌNH DINH DƯỠNG
- Cơ chế hấp thụ chất dinh dưỡng
• Khuyếch tán xúc tiến
8. I. QUÁ TRÌNH DINH DƯỠNG
- Cơ chế hấp thụ chất dinh dưỡng
• Chuyển vận chủ động
9. I. QUÁ TRÌNH DINH DƯỠNG
- Cơ chế hấp thụ chất dinh dưỡng
Thẩm thấu bị động Chuyển vận nhóm
Khuyếch tán xúc tiến Chuyển vận chủ động
10. I. QUÁ TRÌNH DINH DƯỠNG
- Sơ đồ trao đổi chất của vi sinh vật
11. II. QUÁ TRÌNH HÔ HẤP
- Hô hấp yếm khí
- Hô hấp hiếu khí
- Vi sinh vật
• Yếm khí
• Yếm khí tùy tiện
• Hiếu khí
• Vi hiếu khí
Clostridium
Bacillus
12. III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VI SINH VẬT
- Yếu tố vật lý
Nhiệt độ
Nhoùm vi sinh vaät Thöôøng gaëp to
min
to
opt
to
max
Vi sinh vaät öa laïnh
(psychrophyle)
Vi sinh vaät soáng ôû caùc
bieån phía baéc, ñaát baéc
cöïc
0o
C 5 –10o
C 20 –30o
C
Vi sinh vaät öa aám
( mesophyle)
Ñaïi ña soá caùc loaïi vi
khuaån, naám ôû moïi nôi
3o
C 20 –35o
C 45 –50o
C
Vi sinh vaät öa noùng
(thermophyle)
Thöôøng gaëp trong caùc
suoái nöôùc noùng
0o
C 50 –60o
C 80o
C
13. III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VI SINH VẬT
- Yếu tố vật lý
Nhiệt độ
o
C o
F Taùc ñoäng ñeán vi sinh vaät
121 250
Nhieät hôi nöôùc tieâu dieät hoaøn toaøn vi sinh vaät vaø baøo töû trong
voøng 15 – 20 phuùt
116 240
Nhieät hôi nöôùc tieâu dieät hoaøn toaøn vi sinh vaät vaø baøo töû trong
voøng 30 – 40 phuùt
110 230
Nhieät hôi nöôùc tieâu dieät hoaøn toaøn vi sinh vaät vaø baøo töû trong
voøng 60 – 80 phuùt
100 212
Nhieät ñoä soâi cuûa nöôùc coù khaû naêng tieâu dieät teá baøo dinh
döôõng nhöng khoâng tieâu dieät ñöôïc baøo töû
82 – 93
179 –
200
Teá baøo ñang phaùt trieån cuûa vi khuaån, naám men, naám moác bò
tieâu dieät hoaøn toaøn
62 – 82
151 –
180
Caùc vi sinh vaät öa nhieät vaãn phaùt trieån ñöôïc
60 – 77
140 –
171
Pasteur hoùa, tieâu dieät phaàn lôùn vi sinh vaät gaây beänh trong söõa,
nöôùc quaû, tröø baøo töû cuûa chuùng
16 – 38 61 – 100 Caùc loaøi naám men, naám sôïi, vi khuaån phaùt trieån maïnh
10 – 16 50 – 61 Caùc loaøi öa laïnh phaùt trieån maïnh
14. III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VI SINH VẬT
- Yếu tố vật lý
Sự bức xạ
Loïai b c xứ ạ Böôùc soùng Taùc duïng
Tia töû ngoïai 136 – 3200Ao
- Vi sinh vaät cheát hoaëc ñoät bieán
Tia böùc xaï ion hoùa (X,
R)
136 – 1000Ao
- Vi sinh vaät cheát hoaëc ñoät bieán
Tia dieät khuaån 2000 – 2950Ao
- Dieät khuaån phoøng baûo quaûn
Aùnh saùng ban ngaøy 4000 – 8000Ao
-Laø naêng löôïng cuûa VSV coù
maøu
-Tieâu dieät 1 phaàn VSV khoâng
maøu
15. III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VI SINH VẬT
- Yếu tố vật lý
Áp suất thẩm thấu
- Ưa mặn: Enterobacteria, Pseudomonas,..
- Không ưa mặn: Halococcus morrhueae,
Staphylococcus,…..
16. III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VI SINH VẬT
- Yếu tố vật lý
Độ ẩm
STT Nhoùm vi sinh vaät Aw
min
1 Phaàn lôùn vi khuaån G-
0,97
2 Phaàn lôùn vi khuaån G+
0,90
3 Phaàn lôùn naám men 0,88
4 Phaàn lôùn naám sôïi 0,80
5 Vikhuaån öa maën 0,75
6 Moät soá naám sôïi khaùc 0,60
17. III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VI SINH VẬT
- Yếu tố hóa học
pH
pH 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Vi sinh
vaät
thöïc
phaåm
Naám moác
Naám men
Vi khuaån lactic
Staphyloccocus aureus
Acetobacer sp.
E. Coli
Clostridium botulinum
Bacillus cereus
Vibrio sp.
18. III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VI SINH VẬT
- Yếu tố hóa học
Chất độc và chất diệt khuẩn
Ester, alcol, dd NaOH yeáu.
Muoái kim loaïi naëng, Zn, acid, formalin
HNO3, Cl2, KMnO4,…
Glycerin, ñöôøng, muoái (taêng noàng ñoä)
19. III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VI SINH VẬT
- Yếu tố sinh học
Hieän töôïng coäng sinh :
khi hai sinh vaät cuøng chung soáng hoøa bình,
sinh vaät naøy höõu ích cho sinh vaät kia laïi.
Hieän töôïng ñoái khaùng (hoaïi sinh) :
khi hai sinh vaät tieâu dieät laãn nhau.
Hieän töôïng kyù sinh:
sinh vaät naøy soáng döïa vaøo sinh vaät kia, huùt
chaát
20. III. CÁC PHƯƠNG PHÁP KHỬ TRÙNG
- Sức nóng khô
+ Tủ sấy: 1600
trong 2 giôø
1800
C trong 30 phút
+ Đốt qua lửa
- Sức nóng ướt
+ Đun sôi trong nước
+ Phương pháp Pasteur
+ Phương pháp Tyndal
+ Hơi nước baõo hòa
21. III. CÁC PHƯƠNG PHÁP KHỬ TRÙNG
- Phương pháp lọc
+ Sử dụng màng lọc
+ Thời gian lọc: toái ña laø 30 phút
- Tia diệt khuẩn
+ Tia tử ngọai
+ Tia Rơnghen
+ Tia Gamma
22. III. CÁC PHƯƠNG PHÁP KHỬ TRÙNG
- Chất hóa học
+ dd Br 1%, HgCl2 0,1%, coàn, AgNO3 0,05%,..: ñ/v haït
+ Phenol: Saùt truøng duïng cuï bò nhieãm baån.
Hoaït tính taêng khi coù maët muoái.
Khoâng taùc duïng leân baøo töû.
+ Ancohol: Etanol: saùt truøng ngoaøi da.
Khoâng taùc duïng vôùi baøo töû.
Taùc duïng taêng theo troïng löôïng phaân
töû.
+ Iod: Dieät taát caû caùc loaøi vi khuaån vaø
baøo töû.
23. III. CÁC PHƯƠNG PHÁP KHỬ TRÙNG
- Chất hóa học
TT Loaïi Ví duï
Noàng
ñoä (%)
Vi
khuaån
Baøo töû
vi khuaån
Naám
baäc cao
Virus
1 Alcol
Etylic 70 + - + +
Izopropylic 70 - 90 + - + -
2 Aldehyde Formaldehyde 1 - 8 + + + +
