Báo Cáo Thực Tập Thủ Tục Giải Quyết Ly Hôn Tại Tòa Án, 9 Điểm.docx

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
THỦ TỤC HÒA GIẢI TIỀN TỐ TỤNG TRONG
GIẢI QUYẾT LY HÔN TẠI TÒA ÁN
Ngành: LUẬT KINH TẾ
Giảng viên hướng dẫn: Th.s ĐOÀN TRỌNG CHỈNH
Sinh viên thực hiện: TRẦN TRUNG NAM
MSSV: 1611271584 Lớp: 16DLKA1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
KHOA LUẬT

1
LỜI CẢM ƠN
Kính thưa ban giám hiệu và quý thầy cô Khoa Luật Kinh Tế trường Đại Học
Công Nghệ Tp.HCM, cùng toàn thể ban lãnh đạo và các anh chị tại Toà Án nhân
dân huyện Bình Chánh
Thời gian em thực tập tại Tòa Án nhân dân huyện Bình Chánh đã kết thúc,
em xin chân thành cám ơn tới cô chú thẩm phán và các anh chị ở tòa đã giúp đỡ hỗ
trợ em rất nhiều, truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm giúp em tìm hiểu và làm quen
được với môi trường thực tế.
Và đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn đến thầy Đoàn Trọng Chỉnhlà người trực
tiếp hướng dẫn và giúp đã em hoàn thành tốt bài báo cáo tốt nghiệp.Thầy rất nhiệt
tình, tận tâm hướng dẫn chúng em để chúng em đạt được một kết quả tốt nhất.
Với vốn kiến thức còn hạn chế, sai sót là điều khó tránh khỏi kính mong sự
đóng góp ý kiến của cô chú và Quý Tòa Án nhân dân huyện Bình Chánh để em
được hoàn thiện hơn.
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, em xin gửi đến Quý thầy cô và Quý
Tòa Án nhân dân huyện Bình Chánh lời chúc sức khỏe và thành công !
Sinh viên
Trần Trung Nam

2

3
LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên: Trần Trung Nam, MSSV: 1611271584
Tôi xin cam đoan các số liệu, thông tin sử dụng trong bài Báo cáo thực tập
tốt nghiệp này được thu thập từ nguồn thực tế tại Đơn vị thực tập, trên các sách báo
khoa học chuyên ngành (có trích dẫn đầy đủ và theo đúng qui định);
Nội dung trong báo cáo này do kinh nghiệm của bản thân được rút ra từ quá
trình nghiên cứu và thực tế tại Tòa án nhân dân huyện Bình Chánh KHÔNG SAO
CHÉP từ các nguồn tài liệu, báo cáo khác.
Nếu sai sót tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm theo qui định của nhà trường
và pháp luật.
Sinh viên
Trần Trung Nam

4
PHẦN I: NHẬT KÝ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP VÀ TỔNG QUAN VỀ
ĐƠN VỊ THỰC TẬP
KHOA LUẬT
1. NHẬT KÝ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
1.1 Nhật ký thực tập
1. Tên đề tài: Thủ thục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án
2. Giảng viên hướng dẫn:Th.sĐoàn Trọng Chỉnh
3. Sinh viên thực hiện: Trần Trung Nam
MSSV: 1611271584 Lớp: 16DLKA1
Tuần
lễ
Từ ngày
đến ngày
Nội dung Ghi chú
1
17/02/2020
Đến
21/02/2020
- Tìm hiểu về TAND huyện Bình Chánh
- Phụ giúp thẩm phán và thư ký Tòa đánh văn
bản, sắp xếp hồ sơ, giấy mời đương sự.

5
Tuần
lễ
Từ ngày
đến ngày
Nội dung Ghi chú
2
24/02/2020
Đến
28/02/2020
- Sắp xếp hồ sơ.
- Đánh số bút lục của hồ sơ vụ việc dân sự.
- Đánh máy văn bản
- Dự phiên tòa xét xử vụ án hình sự
3
02/03/2020
Đến
06/03/2020
- Nghiên cứu hồ sơ vụ án ly hôn
- Photo các văn bản quyết định.
- Sắp xếp hồ sơ theo số bút lục đánh trên từng
trang của hồ sơ.
4
09/03/2020
Đến
13/03/2020
- Soạn thảo văn bản ( giấy triệu tập, biên bản
hòa giải )
- Đánh số bút lục.
- Photo các quyết định .
5
04/05/2020
Đến
08/05/2020
- Photo văn bản.
- Đóng dấu bút lục, sắp xếp hồ sơ.
- Lấy số quyết định đình chỉ vụ án.
- Đánh giấy triệu tập đương sự.

6
Tuần
lễ
Từ ngày
đến ngày
Nội dung Ghi chú
6
11/05/2020
Đến
15/05/2020
- Đọc hồ sơ.
- Nghiên cứu hồ sơ.
- Sắp xếp hồ sơ theo số bút lục đánh trên từng
trang của hồ sơ.
- Đánh và in biên bản giao nhận của hồ sơ.
7
18/05/2020
Đến
22/05/2020
- Lấy số công văn đi
- Lấy số công văn đến
- Tìm kiếm các tài liệu phục vụ cho đề tài
nghiên cứu.
- Photo quyết định.
8
25/05/2020
Đến
29/05/2020
- Đọc và nghiên cứu hồ sơ vụ án ly hôn
- Dự phiên tòa xét xử vụ án hình sự
- Sắp xếp hồ sơ theo đúng trình tự giải quyết
Cán bộ hướng dẫn
TP. HCM, ngày … tháng … năm ….
Sinh viên

7
Xác nhận của đơn vị thực tập

8
1.2 Nhận xét của đơn vị thực tập
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
Họ và tên sinh viên :TRẦN TRUNG NAM Năm sinh : 10 /05/1998
Thời gian thực tập :8 Tuần Từ 17 / 02 /2020 đến 29 / 05 / 2020
1. Đơn vị thực tập - Bộ phận thực tập
Tòa án nhân dân huyện Bình Chánh – Tòa Dân Sự
2. Ý thức chấp hành nội quy, quy chế
Tốt Khá  Bình thường  Chưa tốt 
3. Tinh thần trách nhiệm với công việc và hiệu quả công việc được giao
Tốt Khá  Bình thường  Chưa tốt 
4. Kết quả thực tập
................................................................................................................................
................................................................................................................................

9
................................................................................................................................
5. Nhận xét chung
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
Cán bộ hướng dẫn của cơ quan đến thực tập
Ngày ....... tháng ........ năm .........
Thủ trưởng cơ quan

10
1.3 Nhận xét của giảng viên hướng dẫn thực tập
KHOA LUẬT
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
NHẬN XÉT VÀ CHẤM ĐIỂM BÁO CÁO THỰC TẬP CỦA
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
Họ và tên sinh viên :Trần Trung Nam
MSSV : 1611271584
Khoá : 2016
1. Thời gian thực tập
Từ ngày 17/2/2020 đến ngày 29/05/2020
2. Nhận xét chung

11
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
3. Điểm Báo cáo thực tập
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Giảng viên hướng dẫn

12
2. TỔNG QUAN VỀ ĐƠN VỊ THỰC TẬP
2.1 Giới thiệu chung về đơn vị thực tập
Ngày 30/4/1975, Miền Nam hoàn toàn được giải phóng thống nhất đất nước,
nhân dân ta tiếp quản toàn bộ hệ thống Tòa án của chế độ cũ. Đồng thời, thành lập
Tòa án quân sự, Tòa án đặc biệt để trấn áp bọn phản động và thành lập ngành Tòa
án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.
Ngành Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh được thành lập vào tháng 9
năm 1976, hệ thống tổ chức bộ máy lúc bấy giờ gồm Tòa án nhân dân thành phố và
11 Tòa án nhân dân quận - huyện, sau gần 30 năm ngành Tòa án nhân dân thành
phố không ngừng phát triển. Hiện nay ngành Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí
Minh gồm Tòa án nhân dân thành phố và 24 Tòa án nhân dân quận - huyện. Như
Tòa án nhân dân huyện Bình Chánh nằm ở vị trí cửa ngõ phía Tây của thành phố
Hồ Chí Minh với diện tích tự nhiên là 25.255,29 ha, dân số khoảng 637.000 nhân
khẩu. Đây là một trong năm huyện ngoại thành của thành phố Hồ Chí minh có vị trí
tiếp giáp với các huyện Đức Hòa, huyện Bến Lức, huyện Cần Giuộc, huyện Cần
Đước của tỉnh Long An và các quận Bình Tân, Quận 7, Quận 8, huyện Nhà Bè,
huyện Hóc Môn của thành phố Hồ Chí Minh. Huyện Bình Chánh là địa phương có
diện tích rộng với tốc độ đô thị hóa nhanh, tỷ lệ dân số cơ học tăng cao do người
dân từ các tỉnh khác đến làm ăn, sinh sống khá đông làm cho các nhà máy xí
nghiệp. Chính vì vậy, tình hình nhiều vụ án về Hình sự, Dân sự, Hôn nhân gia đình
,…ngày càng nhiều tệ nạn xã hội xuất hiện, mâu thuẫn con người càng dân cao với
nhiều thủ đoạn chiếm đoạt tài sản, đất đai…
2.2 Cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ quyền hạn của Tòa án nhân dân huyện Bình
Chánh

13
Cơ cấu tổ chức:gồm 2 bộ phận chính
Bộ máy lãnh đạoTAND huyện Bình chánh hiện nay gồm 01 chánh án, 01 phó
chánh án, 27 thẩm phán, 23 thư ký, hỗ trợ các lĩnh vực tranh tụng.
Phòng nghiệp vụ gồm: Tòa chuyên trách( Tòa hình sự và Tòa dân sự), bộ máy
giúp việc ( Văn phòng; Phòng Kiểm tra nghiệp vụ, Phòng thư ký, phòng của các
chánh tòa và Phó chánh tòa của hai tòa Dân sự, Hình sự và thi hành án; Phòng Tổ
chức cán bộ, thanh tra và Thi đua khen thưởng)
Nhiệm vụ và quyền hạn :Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.Tòa án nhân dân có nhiệm
vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội
chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá
nhân.Bằng hoạt động của mình, Tòa án góp phần giáo dục công dân trung thành với
Tổ quốc, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, tôn trọng những quy tắc của cuộc sống
xã hội, ý thức đấu tranh phòng, chống tội phạm, các vi phạm pháp luật khác. Ngoài
ra quyền hạn của TAND huyện Bình Chánh là giải quyết việc sơ thẩm về dân sự,
hình sự, lao động, hôn nhân gia đình, án kinh tế và giải quyết việc khác theo qui
định của pháp luật.
Thông tin liên hệ: Số 4 đường số 3, thị trấn Tân Túc, huyện Bình Chánh,
Thành phố Hồ Chí Minh.
2.3 . Vị trí công việc thực tập:
Trong khoảng thời gian 02 tháng thực tập, sinh viên được phân công vào làm
Việc cùng với thư ký Tòa án Quách Ngọc Tuyền .Đây cũng là một vị trí quan
trọng và sinh viên được thực hiện các công việc như sắp xếp hồ sơ, đánh văn bản,
photo các hồ sơ, đánh số bút lục, lấy số công văn đi, lấy số công văn đến, đánh số
thụ lý hồ sơ và đọc nghiên cứu hồ sơ về HN-GĐ, tranh chấp đất đai,…Qua đó

14
cùng với sự hướng dẫn của cô chú Thẩm phán và đặt biệt là anh Tuyền đã tận tâm
chỉ dẫn trong suốt quãng thời gian sinh viên thực tập tại Tòa được hiểu biết thêm
được nhiều thứ trong công việc lẫn đời sống xã hội và tích lũy được nhiều kinh
nghiệm cho bản thân để nắm vững kiến thức về chuyên môn pháp luật. Học hỏi từ
những anh, chị những kỹ năng chuyên môn, kỹ năng giải quyết vấn đề và kỹ năng
giao tiếp, để trao dồi kiến thức cho bản thân. Và trong quá trình được xem xét xử
án thực tiễn tại Tòa sinh viên nắm bắt cơ cấu xét xử và cơ cấu tổ chức của Tòa án.

15

16
PHẦN 2: THỦ TỤC HÒA GIẢI TIỀN TỐ TỤNG TRONG GIẢI
QUYẾT LY HÔN TẠI TÒA ÁN
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Nghĩa của từ viết tắt
BLDS Bộ luật dân sự
BLTTHS Bộ luật tố tụng dân sự
HN&GĐ Hôn nhân và gia đình
HGTTT Hòa giải tiền tố tụng
HĐXX Hội đồng xét xử
VKSND Viện kiểm sát nhân dân

17
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU................................................................................................ 19
1. Lý do chọn đề tài.........................................................................................19
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ...................................................................20
3. Phạm vi, đối tượng nghiên cứu của đề tài...................................................21
4. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................21
5. Kết cấu đề tài...............................................................................................22
Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VÀ QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ
THỦ TỤC HÒA GIÀI TIỀN TỐ TỤNG TRONG GIẢI QUYẾT LY
HÔN TẠI TÒA ÁN ....................................................................................... 24
1.1. Khái quát về hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn.................24
1.1.1. Khái niệm ..............................................................................................24
1.1.2. Đặc điểm về hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án..25
1.1.3. Vai trò, ý nghĩa của hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa
án.....................................................................................................................27
1.2. Quy định của pháp luật về hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly
hôn tại Tòa án................................................................................................28

18
1.2.1. Những nguyên tắc cơ bản trong hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly
hôn tại Tòa án .................................................................................................28
1.2.2. Thẩm quyền hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án ..31
1.2.3. Trình tự, thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án
.........................................................................................................................33
Chương 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG THỦ TỤC HÒA GIẢI TIỀN
TỐTỤNG TRONG GIẢI QUYẾT LY HÔN TẠI TÒA ÁN VÀ VÀ KIẾN
NGHỊ HOÀN THIỆN ................................................................................... 39
2.1. Thực trạng áp dụng pháp luật về thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong
giải quyết ly hôn tại Tòa án..........................................................................39
2.2. Kết quả và hạn chế tồn đọng khi áp dụng pháp luật về thủ tục hòa
giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án: ..................................42
2.2.1. Kết quả áp dụng pháp luật....................................................................42
2.2.2. Hạn chế:................................................................................................43
2.3. Kiến nghị hoàn thiện, nâng cao hiệu quả việc áp dụng pháp luật về
thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án ...............46
2.3.1. Đẩy mạnh kết quả đã đạt được .............................................................46
2.3.2. Phương thức khắc phục hạn chế ...........................................................48
KẾT LUẬN.................................................................................................... 52
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 53

19
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, cùng với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế thì Gia đình
được xem là tế bào của xã hội. Đây là nơi xuất hiện và duy trì các mối quan hệ về
huyết thống, hôn nhân và nuôi dưỡng. Nhận thức được vai trò của Gia đình trong sự
phát triển xã hội cũng như thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước ta về vấn đề
này nên việc xây dựng trên một nền tảng TAND pháp lý nhất định là điều vô cùng
cần thiết. Việc tham gia vào các quan hệ Dân sự nói chung mang tính mở rộng đã
và đang đưa các chủ thể trong các quan hệ được ràng buộc bằng các quy định pháp
lý được thể hiện bằng các quy định rõ ràng, cụ thể.
Quan hệ hôn nhân giữa vợ - chồng là một mối quan hệ được pháp luật Dân sự
theo nghĩa rộng quy định rõ ràng. Những quy định liên quan đến quan hệ vợ - chồng
nói chung được pháp luật quy định rất chặt chẽ. Trong đó có quan hệ về hòa giải
tiền tố tụng tại TAND khi ly hôn đã được BLTTDS, Luật hôn nhân và gia đình cũng
như các văn bản pháp lý có liên quan điều chỉnh một cách chi tiết nhằm áp dụng
trong thực tiễn một cách có hiệu quả.
Với tính ưu việt và tầm quan trọng của vấn đề hòa giải tiền tố tụng tại TAND
khi ly hôn đã trở thành một nguyên tắc quan trọng nhằm đảm bảo quyền lợi của các
chủ thể trong quan hệ này đã khẳng định vai trò quan trọng trong các quy định về
vấn đề trong mối quan hệ hôn nhân của các bên khi chấm dứt quan hệ về hôn nhân
ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Do vậy, với những quy định của quy định này
đã góp phần hoàn thiện quy định về nguyên tắc trong quá trình giải quyết ly hôn của
nguyên đơn và bị đơn là điều vô cùng cần thiết. Điều này đã giúp cho hoạt động
quản lý của Nhà nước ngày càng hoàn thiện hơn trên hai phương diện: lý luận và
thực tiễn.

20
Có thể nói rằng các tranh chấp ly hôn là một hiện tượng xã hội tồn tại phổ
biến. Hệ lụy của TCLH có những hệ lụy xấu và bản thân của nó là nguyên nhân
quan trọng tạo sự căng thẳng trong mối quan hệ HN&GĐ, ảnh hưởng quyền và lợi
ích của các bên. Đồng thời, làm xấu đi tình trạng của các chủ thể cần được bảo vệ
như các con trong mối quan hệ hôn nhân. Do đó, nhằm ngăn ngừa nguy cơ tiềm ẩn
sự mất ổn định và duy trì các mối quan hệ sau hôn nhân nên vấn đề giải quyết tranh
chấp ly hôn được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm. Trong các quy định về
giải quyết vấn đề ly hôn đã được ban hành thì việc xây dựng một cơ chế và những
quy định pháp lý làm hành lang nhằm điều chỉnh vấn đề giải quyết TCLH nói chung
và hòa giải tiền tố tụng tại TAND trong các vụ án ly hôn nói riêng rất được quan
tâm và chú ý. Và vấn đề triển khai các biện pháp hòa giải tiền tố tụng tại TAND
trong các vụ án ly hôn là một trong những điều kiện tiên quyết phải được thực hiện
trong giải quyết chấm dứt hay không chấm dứt mối quan hệ hôn nhân trên thực tế.
Tuy vậy trong những năm trở lại đây thì các tranh chấp về ly hôn được hòa giải tại
TAND trong giai đoạn tiền tố tụng phải nhìn nhận rằng đã trở nên phổ biến và trở
thành một trong những yếu tố quan trọng quá trình giải quyết mối quan hệ hôn nhân
của các bên đương sự tại các cấp của TAND trong thực tế;
Tuy vậy, thực tiễn áp dụng pháp luật về nguyên tắc hòa giải tiền tố tụng tại
TAND khi ly hôn còn gặp nhiều khó khăn, bất cập. Thực tế ở nước ta, bên cạnh
những thành quả đã đạt được trong vấn đề quy định về hòa giải tiền tố tụng tại
TAND khi ly hôn còn bộc lộ những hạn chế trong quá trình thực hiện. Vì vậy, chọn
đề tài : “Thủ Tục Hoà Giải tiền tố tụng trong giải quyết Ly hôn tại Toà án " làm
đề tài báo cáo thực tập nhằm góp phần quan trọng để phát hiện những hạn chế của
pháp luật ở nước ta hiện nay. Qua đó nhằm hoàn thiện hơn nữa pháp luật dân sự nói
chung và quan hệ hôn nhân được Luật hôn nhân và gia đình quy định. Bên cạnh đó,
nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về hòa giải tiền tố tụng tại TAND khi ly hôn
trong xã hội ở nước ta hiện tại và trong tương lai.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài

21
Chọn vấn đề trên làm đối tượng nghiên cứu chúng ta có thể đi sâu phân tích lý
luận chung và các quy định cơ bản về vấn đề này. Vấn đề thủ tục hòa giải tiền tố
tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án trong quá trình giải quyết chấm dứt quan hệ
hôn nhân của vợ chồng được pháp luật quy định. Đồng thời, được xem xét dưới
nhiều góc độ: Chính trị, kinh tế - xã hội, pháp luật...Nhất là cụ thể trong các quy
định của pháp luật HN&GĐ từ đó nhằm đảm bảo quyền của các chủ thể theo quy
định của pháp luật. Thông qua đó, càng khẳng định tầm quan trọng của vấn đề trên
trong quá trình xây dựng và phát triển nền kinh tế - xã hội Việt Nam hiện nay.
Từ đó, có thể rút ra những ưu, hạn chế của pháp luật dân sự nói chung về thủ
tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án trên cả hai phương diện
và phát hiện những vướng mắc trong quá trình thực thi ở Việt Nam. Từ đó đề ra
những giải pháp góp phần phát triển và hoàn thiện pháp luật về mối quan hệ dân sự
- hôn nhân gia đình, đồng thời tìm ra phương hướng khắc phục những khó khăn
trong quá trình tổ chức quản lý, thực thi pháp luật về dân sự nói chung.
3. Phạm vi, đối tượng nghiên cứu của đề tài
Báo cáo tập trung nghiên cứu các vấn đề chủ yếu sau đây:
- Những vấn đề lý luận chung nhất về thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải
quyết ly hôn tại Tòa án như khái niệm; nội dung…
- Thực tế áp dụng pháp luật về thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly
hôn tại Tòa án nhân dân huyện Bình Chánh trong giai đoạn trở lại đây. Đánh giá
thực trạng, tìm hiểu những hạn chế và khó khăn trong quá trình áp dụng.
- Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật dân sự về vấn đề này.
Báo cáo nghiên cứu trong phạm vi các văn bản pháp luật như: Bộ Luật tố tụng
Dân sự, Luật hôn nhân và gia đình và các văn bản hướng dẫn thực hiện có liên
quan.
4. Phương pháp nghiên cứu

22
Để thực hiện báo cáo tốt nghiệp, tôi đã sử dụng các phương pháp dưới đây:
Phương pháp sử dụng cho toàn đề tài là tác giả sử dụng phương pháp luận
củachủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử Mác – Lênin kết hợp
với tư tưởng Hồ Chí Minh.
Phương pháp nghiên cứu cụ thể bao gồm:
- Kết hợp giữa phân tích với tổng hợp, diễn dịch với quy nạp làm rõ nội dung
cần nghiên cứu trong vấn đề nghiên cứu về thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải
quyết ly hôn tại Tòa án thông qua các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam
được ghi nhận tại chương 1 cũng như thực tiễn áp dụng tại TAND huyện Bình
Chánh và chương 2 của đề tài.
- So sánh, đối chiếu, thống kê, phân tích số liệu, kết quả tổng kết và các quan
điểm khác nhau để rút ra kết luận, tìm hiểu nguyên nhân vấn đề và các giải pháp
hữu hiệu khắc phục hạn chế. Các phương pháp này được áp dụng trong chương 2
của đề tài. Thông qua đó, tác giả chỉ rõ thực trạng của hoạt động thủ tục hòa giải
tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án nhân dân huyện Bình Chánh cũng như
một số biện pháp nhằm hoàn thiện yêu cầu đề ra của công tác này, đáp ứng với yêu
cầu hội nhập và phát triển đất nước. Phù hợp với chiến lược cải cách tư pháp ở nước
ta hiện nay.
5. Kết cấu đề tài
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, phần danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu
của đề tài này gồm 02 chương:
Chương I: Khái quát chung và quy định pháp luật về thủ tục hòa giải tiền tố
tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án
Chương II: Thực trạng áp dụng pháp luật thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong
giải quyết ly hôn tại Tòa án và kiến nghị hoàn thiện.

23

24
Chương 1:KHÁI QUÁT CHUNG VÀ QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ THỦ TỤC
HÒA GIÀI TIỀN TỐ TỤNG TRONG GIẢI QUYẾT LY HÔN TẠI TÒA ÁN
1.1. Khái quát về hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn
1.1.1. Khái niệm
Quy định của nước ta xem quan hệ hôn nhân là một mối quan hệ đặc biệt và
được nhà nước được quản lý theo pháp luật. Điều này đã được luật HN&GĐ 2014
và các văn bản hướng dẫn thi hành thực hiện một cách có hiệu quả thông qua các
quy định cụ thể nhằm khẳng định đề cao quyền tự do cá nhân, tự do thỏa thuận và
quyền tự do định đoạt của các chủ thể trong quan hệ hôn nhân và gia đình, đặc biệt
là trong quan hệ giữa vợ và chồng trên thực tế. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vấn
đề ly hôn ở nước ta hiện nay và trên thế giới, trong đó, đa phần các vụ ly hôn mâu
thuẫn của vợ chồng chưa đến mức trầm trọng thì thông qua hoạt động hòa giải có
thể trở về đoàn tụ. Do đó,hoạt động hòa giải tiền tố tụng tại TAND nói chung là một
trong những điều kiện quan trọng và bắt buộc trong giải quyết ly hôntại TAND hiện
nay.
Theo từ điển Tiếng Việt ghi nhận: “Hòa giải là Thuyết phục các bên tranh
chấp tự giải quyết tranh chấp của mình một cách ổn thỏa. hông thường, việc hòa
giải được tiến hành sau khi thương lượng giữa các bên đã không đạt được kết quả.
Việc hòa giải thường được thông qua bên thứ ba (gọi là bên hòa giải).1
Theo từ điển Luật học ghi nhận: Hoà giải là tự chấm dứt việc xích mích, tranh
chấp giữa các bên bằng sự thương lượng với nhau hoặc qua sự trung gian của một
người khác. Hoà giải thành thì giữ gìn được sự đoàn kết giữa các bên, tránh được
việc kiện tụng kéo dài, tốn kém và những trường hợp chỉ vì mâu thuẫn nhỏ mà biến
thành việc hình sự”2
. Hòa giải lả tự chấp dứt xích mích, tranh chấp giữa các bên
bằng sự thương lượng với nhau hoặc thông qua sự trung gian của một người khác.
Hòa giải thành thì giữ gìn được sự đoàn kết giữa các bên, tránh được việc kiện tụng
1
Viện Ngôn ngữ học (1998), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng, Đà Nẵng
2
Từ điển Luật học, Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội - 1999, tr.208 - 209

25
kéo dài, tốn kém và những trường hợp chỉ vì mâu thuẫn nhỏ mà biến thành việc
hình sự.
“Hoà giải: Thuyết phục các bên tranh chấp tự giải quyết tranh chấp của mình
một cách ổn thoả. Thông thường, việc hoà giải được tiến hành sau khi thương lượng
(khiếu nại) giữa các bên đã không đạt được kết quả”3
.
Theo quy định của pháp luật HNGĐ thì hòa giải là phương thức bắt buộc đầu
tiên trong quá trình giải quyết vấn đề ly hôn. Đặc biệt hòa giải trong các vụ việc ly
hôn là điều kiện tiền đề để TAND tiến hành hoạt động xử lý các vụ án về HN&GĐ
một các triệt để. Do đó, vai trò của thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly
hôn tại Tòa án là vô cùng quan trọng. Hiện nay, chưa có khái niệm pháp lý nào đưa
ra về thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án. Tuy nhiên, theo
quy định của điều 54 Luật HNGĐ 2014 ghi nhận: Sau khi đã thụ lý đơn yêu cầu ly
hôn, Tòa án tiến hành hòa giải theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự4
. Từ
quy định trên, có thể hiểu hòa giải trong vụ án ly hôn là một thủ tục bắt buộc khi các
cặp vợ chồng tiến hành ly hôn tại Tòa án. Thủ tục hòa giải được thực hiện trong giai
đoạn chuẩn bị xét xử, trong đó Tòa án đóng vai trò bên thứ ba trung gian tiến hành
trao đổi, tạo điều thuận lợi để giúp các bên đương sự trong vụ án ly hôn giải quyết
tranh chấp. Như vậy, có thể đưa ra khái niệm hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết
ly hôn tại TA là hoạt động do TAND tiến hành nhằm giúp các bên đương sự trong
vụ án ly hôn thỏa thuận giải quyết những tranh chấp về ly hôn theo quy định của
pháp luật và không trái đạo đức xã hội.
1.1.2. Đặc điểm về hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án
Thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án là một hoạt
động do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng, áp dụng đối với chủ thể trong
quan hệ ly hôn được pháp luật quy định, vì vậy hoạt động này có những đặc điểm
sau đây:
3
Bộ Tư pháp - Viện Khoa học Pháp lý: Từ điển Luật học, Nxb Từ điển Bách khoa & Nxb Tư pháp, Hà Nội -
2006, tr. 365.
4
Điều 54 Luật HN&GĐ 2014

26
Thứ nhất, hoà giải là một phương thức giải quyết tranh chấp, bất đồng mâu
thuẫn do các bên tranh chấp tiến hành dựa trên việc tự thương lượng, thoả thuận
mang tính chất tự nguyện, tự giác thực hiện. Thủ tục hòa giải trong vụ án ly hôn tại
TAND là thủ tục bắt buộc trong quá trình giải quyết vụ án về ly hôn. Xuất phát từ
quan hệ hôn nhân là một mối quan hệ dân sự đặc thù dựa trên sự thuận tình kết hôn
giữa hai bên và được nhà nước thừa nhận, bảo hộ. Các quan hệ hôn nhân mang tính
bền vững và lâu dài mà chủ thể của các mối quan hệ này là cá nhân chứ không phỉa
tổ chức. Vì vậy, do đặc điểm các mối quan hệ hôn nhân như trên nên việc áp dụng
các mối quan hệ hôn nhân gia đình là rất quan trọng trong việc bảo đảm quyền tự
định đoạt của các đương sự trong vụ án liên quan đến quyền lợi hợp pháp của mình.
Thứ hai, chủ thể trung tâm của hoà giải là bên trung gian giúp cho các bên
tranh chấp ly hôn có được sự thỏa thuận với nhau, thoả thuận với nhau về giải quyết
tranh chấp. Điều này làm cho hoà giải có sự khác biệt với thương lượng. Tòa án là
chủ thể duy nhất được quyền tiến hành thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết
ly hôn được thực hiện giữa các bên trong đó có sự tham gia của TAND là cơ quan
tố tụng thụ lý vụ án ly hôn. Tòa án là bên trung gian có vị trí độc lập với các bên và
không có lợi ích liên quan đến tranh chấp và không đại diện cho quyền lợi của bất
cứ bên nào và không có quyền đưa ra phán quyết. Trong thủ tục này không chấp
nhận việc ủy quyền cho người khác khi tham gia tố tụng, đây là điểm khác biệt so
với một số vụ việc ly hôn trong thực tế5
.
Thứ ba, ở Việt Nam, các thoả thuận, cam kết từ kết quả của quá trình hoà giải
không có giá trị bắt buộc cưỡng chế thi hành mà phụ thuộc vào thiện chí, sự tự
nguyện của các bên. Mục đích cuối cùng của hòa giải các vụ án ly hôn là giúp các
bên tiến hành đoàn tụ với nhau cứ không nhằm giúp các bên đạt được thỏa thuận
trong giải quyết các vụ án ly hôn trong thực tế.
Hòa giải trong giải quyết ly hôn tại Tòa ánlà phương thức giải quyết tranh
chấp những bất đồng, mâu thuẫn trong sử dụng đất của vợ chồng với sự tham gia
của người trung gian thứ ba là TAND giúp các bên tự thỏa thuận và tìm ra cách giải
5
Nguyễn thị Hường (2014) Luận văn thạc sỹ: hòa giải vụ án hôn nhân và gia đình – Khoa luật, đại học quốc
gia Hà Nội.

27
quyết các mâu thuẫn, giải quyết vấn đề ly hôn. Chủ thể tham gia trong hoạt động
này nhằm giải quyết mâu thuẫn phát sinh là TAND. Trên TAND tác giả tiếp cận
quan niệm hòa giải trong giải quyết vấn đề ly hôn tại Tòa án, trong đó TAND là
người trung gian thứ ba giúp các bên tự thỏa thuận và tìm ra cách giải quyết các
mâu thuẫn, giải quyết vấn đề ly hôn của người dân. Hòa giải ở TAND là việc TP,
TK là hướng dẫn, giúp đỡ các bên đạt được thỏa thuận, tự nguyện giải quyết với
nhau các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật theo quy định của Luật
HN&GĐ.
1.1.3. Vai trò, ý nghĩa của hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án
Quá trình phát triển đất nước cũng như kinh nghiệm quốc tế cho thấy, hòa
giải, đối thoại đóng vai trò đặc biệt quan trọng, là nhu cầu và đòi hỏi của xã hội để
giải quyết các tranh chấp phát sinh trong đời sống. Với cách thức thân thiện, đồng
thuận trên nguyên tắc chia sẻ, cảm thông, hòa giải, đối thoại góp phần hàn gắn
những mâu thuẫn, rạn nứt, nâng cao ý thức pháp luật của người dân, ngăn ngừa các
tranh chấp trong tương lai, tạo sự đồng thuận, xây dựng khối đoàn kết trong nhân
dân, góp phần bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Hòa giải thành,
giúp giải quyết triệt để, hiệu quả các tranh chấp mà không phải mở phiên tòa xét xử;
kết quả hòa giải thành, đối thoại thành phần lớn được các bên tự nguyện thi hành;
vụ việc không phải trải qua thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm theo quy
định của các luật tố tụng; tiết kiệm chi phí, thời gian, công sức của các bên liên
quan và Nhà nước; hạn chế tranh chấp, khiếu kiện kéo dài, gây bức xúc trong dư
luận. . Hòa giải trong vụ án ly hôn cũng hướng đến mục đích nhân văn là nhằm hàn
gắn lại mối quan hệ vợ chồng đang đứng trước nguy cơ tan vỡ. Quyết định kết thúc
một cuộc hôn nhân được pháp luật thừa nhận và bảo vệ là quyết định vô cùng hệ
trọng, liên quan đến nhiều vấn đề cần cân nhắc. Vì vậy, quyết định này chỉ nên
được đưa ra sau khi đã được suy nghĩ một cách thấu đáo. Thủ tục hòa giải trong giải
quyết ly hôn tạo điều kiện và cho các cặp vợ chồng đang đứng bên bờ vực của sự
chia ly một cơ hội để bình tĩnh xem xét lại các vấn đề đang tranh chấp cùng quyết
định của mình trước khi bước vào giai đoạn xét xử. Nhiều cặp vợ chồng đã đạt được
kết quả tích cực thông qua thủ tục hòa giải trong giải quyết ly hôn.

28
Trong quá trình hòa giải, thẩm phán sẽ hỗ trợ các cặp vợ chồng bằng cách giúp
xác định vấn đề mà họ đang gặp phải, cũng như đưa ra những đề xuất, chỉ dẫn về
hướng giải quyết. Điều này giúp các bên thấu hiểu, thông cảm hơn với đối phương
trong quá trình xem xét các lựa chọn. Cho dù cuối cùng các bên đương sự vẫn đi
đến quyết định ly hôn thì kết quả hòa giải trong vụ án ly hôn vẫn có thể có tác động
tích cực, lâu dài sau khi quá trình ly hôn đã hoàn tất.6
1.2. Quy định của pháp luật về hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại
Tòa án
1.2.1. Những nguyên tắc cơ bản trong hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn
tại Tòa án
Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014, khi giải quyết ly
hôn sẽ có 02 hình thức hòa giải:
+ Thứ nhất, thủ tục hòa giải ở TAND (hòa giải diễn ra trước khi nộp đơn yêu
cầu ly hôn);
+ Thứ hai, hòa giải tại Tòa án (hòa giải trong khi chờ đưa vụ án ra xét xử sau
khi vụ án đã được thụ lý). Hai thủ tục này có những khác biệt nhất định như sau:
* Hòa giải ở TAND (hòa giải diễn ra trước khi nộp đơn yêu cầu ly hôn). Được
quy định cụ thể tại Điều 52 Luật hôn nhân gia đình năm 2014: Nhà nước và xã hội
khuyến khích việc hòa giải ở TAND khi vợ, chồng có yêu cầu ly hôn. Việc hòa giải
được thực hiện theo quy định của pháp luật về hòa giải ở TAND. Với quy định trên
thì việc việc hòa giải ở cấp cơ sở không phải là thủ tục bắt buộc phải thực hiện
trước khi nộp đơn yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn. Việc hòa giải ở cấp cơ sở khi ly
hôn chỉ mang tính chất khuyến khích để hàn gắn quan hệ 02 bên. Hòa giải ở TAND
có thể được tiến hành trong phạm vi từ nội bộ gia đình đến UBND xã, phường, thị
trấn; các tổ chức như: Chi hội phụ nữ, Chi đoàn thanh niên, Chi hội cựu chiến binh,
6
Nguyễn thị Hường (2014) Luận văn thạc sỹ: hòa giải vụ án hôn nhân và gia đình – Khoa luật, đại học quốc
gia Hà Nội.

29
Chi hội nông dân,..; và ngay cả cơ quan làm việc của cả vợ, chồng. Bên cạnh đó,
hòa giải viên thường là những người quen biết, thậm chí có thể có mối quan hệ gần
gũi, thân thiết với vợ, chồng nên có thể hiểu rõ về mỗi người cũng như quan hệ hôn
nhân của họ. Từ đó, có thể đưa ra những lời khuyên đúng đắn và thiết thực nhất cho
những người trong cuộc7
.
* Hòa giải tại Tòa án (hòa giải trong khi chờ đưa vụ án ra xét xử sau khi vụ án
đã được thụ lý). Theo quy định tại Điều 54 Luật hôn nhân gia đình năm 2014: Sau
khi đã thụ lý đơn yêu cầu ly hôn, Tòa án tiến hành hòa giải theo quy định của pháp
luật về tố tụng dân sự. Như vậy, hòa giải tại Tòa án là thủ tục bắt buộc cần thực hiện
khi giải quyết ly hôn. Thủ tục hòa giải tại tòa án này được thực hiện trong giai đoạn
trong khi chờ đưa vụ án ra xét xử sau khi vụ án đã được thụ lý. Việc hòa giải này có
ý nghĩa rất quan trọng, nó thể hiện tính trách nhiệm cao của những người có thẩm
quyền xét xử, luôn đề cao việc tạo điều kiện cho đương sự có cơ hội chia sẻ, trình
bày, viết lời khai trước những người có quyền ra quyết định việc ly hôn của hai
người. Thủ tục bắt buộc này phải được tiến hành kể cả khi có yếu tố cho rằng không
hề khả quan và khó có kết quả.
Việc hòa giải này được thực hiện theo nguyên tắc được quy định tại Khoản 2
Điều 205 Bộ luật tố tụng dân sự (BLTTDS) 2015, cụ thể:
a) Tôn trọng sự tự nguyện thỏa thuận của các đương sự, không được dùng vũ
lực hoặc đe dọa dùng vũ lực, bắt buộc các đương sự phải thỏa thuận không phù hợp
với ý chí của mình;
b) Nội dung thỏa thuận giữa các đương sự không vi phạm điều cấm của luật,
không trái đạo đức xã hội.
Cụ thể như sau:
Một là, hòa giải phải tôn trọng sự tự nguyện thoả thuận của các đương sự,
không bắt buộc hay áp đặt các bên tranh chấp trong hòa giải. Đây là nguyên tắc cơ
7
Điều 52 Luật HN&GĐ

30
bản của phương thức giải quyết tranh chấp ly hôn vì bản chất của hoà giải là việc
hướng dẫn, giúp đỡ, thuyết phục các bên tranh chấp đạt được thoả thuận trên cơ sở
tự nguyện. Trong giải quyết ly hôn thì nguyên tắc đảm bảo quyền tự định đoạt của
các bên tranh chấp là nguyên tắc cơ bản đầu tiên. Cơ sở của nguyên tắc này là
quyền tự chủ, tự định đoạt, tự do của các chủ thể.
Nguyên tắc tôn trọng quyền tự định đoạt của các bên thể hiện ở việc các bên
chủ thể trong giải quyết ly hôn có quyền tự nguyện lựa chọn phương thức hoà giải
để giải quyết tranh chấp; có quyền lựa chọn thời gian, địa điểm phù hợp, lựa chọn
phương pháp, quy trình, lựa chọn người hoà giải. Các bên tranh chấp cũng có quyền
tự do ý chí trong thảo luận các vấn đề hoặc các giải pháp do người hoà giải đưa ra,
có quyền quyết định việc lựa chọn phương pháp giải quyết cho các vấn đề tranh
chấp khi có sự đồng thuận của các bên tranh chấp hoặc chấm dứt việc hoà giải khi
không đạt được mục đích chung, không đi đến thoả thuận chung để tìm kiếm hoặc
lựa chọn một phương thức giải quyết tranh chấp khác với mục đích giải quyết dứt
điểm tranh chấp
Hai là, Nhà nước có trách nhiệm tiến hành hoà giải và tạo điều kiện thuận lợi
để các đương sự thoả thuận với nhau về việc giải quyết tranh chấp. Đối với hoạt
động hòa giải ở xã, phường, thị trấn hòa giải viên phải hoà giải kịp thời, chủ động,
kiên trì nhằm ngăn chặn xung đột, hạn chế những hậu quả xấu khác có thể xảy ra và
đạt được kết quả hòa giải. Theo nguyên tắc này thì việc tạo điều kiện pháp lý bảo
đảm cho việc thực hiện nguyên tắc kịp thời, chủ động trong hoạt động hoà giải ở
TAND.
Ba là, hoà giải phải bảo đảm phù hợp với chính sách, pháp luật của Nhà nước,
đạo đức xã hội, phong tục, tập quán tốt đẹp của nhân dân; phát huy tinh thần đoàn
kết, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên trong gia đình, dòng họ và cộng
đồng dân cư; quan tâm đến quyền, lợi ích hợp pháp của trẻ em, phụ nữ, người
khuyết tật và người cao tuổi.
Khi giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp ly hôn trong nhân dân nếu hoà giải
viên tranh chấp ly hôn cần tuân thủ quy định trong Luật HN&GĐ và các văn bản

31
hướng dẫn thi hành. Thông thường khi mâu thuẫn xảy ra, mỗi bên tranh chấp đều
đưa ra lý lẽ để tự bảo vệ mình cho mình là đúng, không nhìn nhận được cái sai của
mình đã gây ra cho người khác.
1.2.2. Thẩm quyền hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án
Theo quy định tại khoản 1 Điều 28, điểm a khoản 1 Điều 35 và điểm a khoản
1 Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo
lãnh thổ được xác định như sau: “Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là
cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền
giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình,
kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ
luật này”8
.
Nguyên tắc hòa giải tại Tòa án:
- Các bên tự nguyện tham gia hòa giải.
- Tôn trọng sự tự nguyện thỏa thuận, thống nhất của các bên; không được ép
buộc các bên thỏa thuận, thống nhất trái với ý chí của họ.
- Bảo đảm bình đẳng về quyền và nghĩa vụ giữa các bên tham gia hòa giải.
- Nội dung thỏa thuận hòa giải, thống nhất không vi phạm điều cấm của luật,
không trái đạo đức xã hội, không nhằm trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nước hoặc cơ
quan, tổ chức, cá nhân khác, không xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan,
tổ chức, cá nhân khác.
- Phương thức hòa giải được tiến hành linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế,
đặc điểm của mỗi loại vụ việc.
- Người tiến hành hòa giải phải độc lập và tuân theo pháp luật.
8
Điều 54 Luật HN&GĐ

32
- Tiếng nói và chữ viết dùng trong hòa giải, đối thoại là tiếng Việt. Người
tham gia hòa giải, đối thoại có quyền dùng tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình;
trường hợp này họ có thể tự bố trí hoặc đề nghị Tòa án bố trí phiên dịch cho mình.
- Bảo đảm bình đẳng giới, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em trong
hòa giải tại Tòa án.
Dựa trên nguyên tắc trên, việc hòa giải trong vụ án ly hôn sẽ được Thẩm phán
thực hiện như sau:
- Trước khi thực hiện hòa giải: trong trường hợp cần thiết, Thẩm phán có thể
tham khảo ý kiến của các của cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản
lý nhà nước về trẻ em về hoàn cảnh gia đình, nguyên nhân phát sinh mâu thuẫn và
nguyện vọng của vợ, chồng, con có liên quan đến vụ án. Việc tham khảo ý kiến này
sẽ giúp thẩm phán thụ lý vụ án hiểu rõ hơn về nguyên nhân, tình trạng cuộc sống
của vợ chồng để có hướng hòa giải phù hợp
- Trong quá trình hòa giải tại Tòa án: Thẩm phán sẽ hòa giải theo hướng đoàn
tụ tức là phân tích, giải thích cho vợ chồng hiểu hơn về quyền và nghĩa vụ của vợ
chồng, nghĩa vụ với con… để từ đó hàn gắn, gắn kết vợ chồng. Nếu sau khi hòa giải
vợ chồng đoàn tụ thẩm phán sẽ lập biên bản hòa giải thành và ra quyết định đình chỉ
giải quyết vụ án. Ngược lại đối với trường hợp hòa giải đoàn tụ không thành, vợ
chồng vẫn muốn ly hôn, có tranh chấp về tài sản về quyền nuôi con, Thẩm phán thụ
lý vụ án sẽ lập biên bản hòa giải không thành và thực hiện tiếp thủ tục mở phiên tòa
xét xử.9
Những trường hợp không tiến hành hòa giải, đối thoại tại Tòa án:
- Yêu cầu đòi bồi thường do gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước.
- Những vụ việc phát sinh từ giao dịch dân sự vi phạm điều cấm của luật hoặc
trái đạo đức xã hội.
9
khoản 2 Điều 2015 BLTTDS 2015

33
- Người khởi kiện, người yêu cầu, người bị kiện, người bị yêu cầu, người có
quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã được mời tham gia hòa giải hợp lệ lần thứ hai mà
vẫn vắng mặt không vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan hoặc không
thể tham gia hòa giải được vì có lý do chính đáng.
- Một bên vợ hoặc chồng trong tranh chấp ly hôn là người mất năng lực hành
vi dân sự.
- Một trong các bên đề nghị không tiến hành hòa giải.
1.2.3. Trình tự, thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án
Theo quy định của pháp luật thì hòa giải là thủ tục bắt buộc đối với giải quyết
ly hôn. Nhà nước khuyến khích việc các bên đương sự hòa giải ở cơ sở. Theo quy
định tại Điều 54 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì "Sau khi đã thụ lý đơn yêu
cầu ly hôn, Tòa án tiến hành hòa giải theo quy định của pháp luật về tố tụng dân
sự". Trình tự và thủ tục hòa giải: Theo các quy định từ Điều 205 đến 211 Bộ luật Tố
tụng Dân sự năm 2015 thì thủ tục hòa giải tại Tòa án được tiến hành như sau:
- Thủ tục thông báo: Tòa án phải gửi Thông báo phiên hòa giải cho các đương
sự, thông báo về thời gian, địa điểm tiến hành phiên hòa giải, nội dung các vấn đề
hòa giải.
- Thành phần phiên hòa giải gồm: (i) Thẩm phán chủ trì phiên hoà giải; (ii)
Thư ký Toà án ghi biên bản hoà giải; (iii) Các đương sự hoặc người đại diện hợp
pháp của các đương sựvà (iv) Người phiên dịch, nếu đương sự không biết tiếng
Việt.
Nội dung hòa giải: Khi tiến hành hoà giải, Thẩm phán phổ biến cho các đương
sự biết các quy định của pháp luật có liên quan đến việc giải quyết vụ án để các bên
liên hệ đến quyền, nghĩa vụ của mình, phân tích hậu quả pháp lý của việc hoà giải
thành để họ tự nguyện thoả thuận với nhau về việc giải quyết vụ án.
Trình tự tiến hành phiên hòa giải:

34
- Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải khai mạc phiên hòa giải.
- Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải giới thiệu họ, tên những người tiến hành tố
tụng, người giám định, người phiên dịch, cá nhân, cơ quan, tổ chức khác
tham gia phiên hòa giải (nếu có).
- Thư ký Toà án báo cáo với Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải về sự có mặt,
vắng mặt của những người tham gia phiên hòa giải theo giấy triệu tập, giấy
báo của Toà án và lý do vắng mặt. Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải kiểm tra
lại sự có mặt và kiểm tra căn cước của những người tham gia phiên hòa giải
theo giấy triệu tập, giấy báo của Toà án.
- Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải phải phổ biến đầy đủ quyền, nghĩa vụ của
các đương sự và của những người tham gia tố tụng khác quy định tại điều
luật tương ứng của Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015.
- Các đương sự hoặc người đại diện hợp pháp của đương sự trình bày ý kiến
của mình về những nội dung tranh chấp và đề xuất những vấn đề cần hòa
giải.
- Thẩm phán xác định những vấn đề các bên đã thống nhất, những vấn đề
chưa thống nhất và yêu cầu các bên đương sự trình bày bổ sung những nội
dung chưa rõ, chưa thống nhất.
- Thẩm phán kết luận về những vấn đề các bên đương sự đã hòa giải thành và
vấn đề chưa thống nhất.
Biên bản hòa giải:
1. Việc hoà giải được Thư ký Toà án ghi vào biên bản. Biên bản hoà giải phải
có các nội dung chính sau đây:
a) Ngày, tháng, năm tiến hành phiên hoà giải;
b) Địa điểm tiến hành phiên hoà giải;
c) Thành phần tham gia phiên hoà giải;
d) ý kiến của các đương sự hoặc người đại diện hợp pháp của các đương sự;

35
đ) Những nội dung đã được các đương sự thoả thuận, không thoả thuận.
2. Biên bản hoà giải phải có đầy đủ chữ ký hoặc điểm chỉ của các đương sự có
mặt trong phiên hoà giải, chữ ký của Thư ký Toà án ghi biên bản và của Thẩm phán
chủ trì phiên hoà giải.
Khi các đương sự thoả thuận được với nhau về vấn đề phải giải quyết trong vụ
án dân sự thì Toà án lập biên bản hoà giải thành. Biên bản này được gửi ngay cho
các đương sự tham gia hoà giải.
4. Trường hợp các bên hòa giải thành
Trường hợp hai bên thống nhất được với nhau về tất cả các vấn đề cần giải
quyết trong vụ án thì Tòa án lập biên bản hòa giải thành. Biên bản này được gửi cho
các đương sự tham gia hòa giải.
Hết thời hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà không có
đương sự nào thay đổi ý kiến về sự thỏa thuận đó thì Tòa án phải ra quyết định công
nhận sự thỏa thuận của đương sự. Quyết định này có hiệu lực pháp luật ngay sau
khi được ban hành và không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.
Trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án, Toà án tiến hành hoà giải để
các đương sự thoả thuận với nhau về việc giải quyết vụ án, trừ những vụ án không
được hoà giải hoặc không tiến hành hoà giải được theo quy định của pháp luật. Sau
khi hết thời hạn chuẩn bị xét xử, và đã tiến hành hòa giải theo luật định nhưng
không thành, Tòa án sẽ ra một trong các quyết định đưa vụ án ra xét xử, đình chỉ,
tạm đình chỉ hoặc công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Nếu Tòa án ra Quyết
định đưa vụ án ra xét xử thì trong thời hạn một tháng kể từ ngày có quyết định đưa
vụ án ra xét xử, Toà án phải mở phiên toà; trong trường hợp có lý do chính đáng thì
thời hạn này là hai tháng.
Mẫu biên bản hòa giải được thành lập theo mẫu sau:

36
Mẫu số 34-DS (Ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP
ngày 13 tháng 01 năm 2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao)
TÒA ÁN NHÂN DÂN .......(1)
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
BIÊN BẢN HÒA GIẢI
Hồi .…. giờ.…. phút ……, ngày .…. tháng ….. năm …..
Tại trụ sở Toà án nhân dân: ………..…………………………………...
Tiến hành hoà giải để các đương sự thoả thuận với nhau về việc giải quyết vụ
án dân sự thụ lý số:….../…..../TLST-...…(2)
ngày….. tháng….. năm .………
I. Những người tiến hành tố tụng:
Thẩm phán - Chủ trì phiên họp: Ông (Bà)……………………..…............
Thư ký Toà án ghi biên bản phiên họp: Ông (Bà)……………..……..........
II. Những người tham gia phiên họp(3)
………………………………………………………………………..………
……………………………………………………………………..........
………………………………………………………………………..........
PHẦN THỦ TỤC BẮT ĐẦU HOÀ GIẢI
Thẩm phán phổ biến cho các đương sự về các quy định của pháp luật có liên

37
quan đến việc giải quyết vụ án để đương sự liên hệ đến quyền, nghĩa vụ của mình,
phân tích hậu quả pháp lý của việc hoà giải thành để họ tự nguyện thoả thuận với
nhau về việc giải quyết vụ án.
Ý KIẾN CỦA CÁC ĐƯƠNG SỰ
HOẶC NGƯỜI ĐẠI DIỆN HỢP PHÁP CỦA ĐƯƠNG SỰ(4)
........……………………………………………………………………….…
…….……………………………………………………………………
………………………………………………………………………..........
NHỮNG NỘI DUNG ĐÃ ĐƯỢC CÁC ĐƯƠNG SỰ
THỐNG NHẤT, KHÔNG THỐNG NHẤT (5)
........……………………………………………………………………
…….………………………………………………………………………
………………………………………………………………………..........
NHỮNG SỬA ĐỔI, BỔ SUNG THEO YÊU CẦU
CỦA NHỮNG NGƯỜI THAM GIA HÒA GIẢI (6)
.……………………………………………………………….………………
….………………………………………………………………………
Phiên họp kết thúc vào hồi….giờ…. phút, ngày ….. tháng …... năm……

38
CÁC ĐƯƠNG SỰ
THAM GIA PHIÊN HỌP
(Ký tên, ghi rõ họ tên
hoặc điểm chỉ)
THƯ KÝ TÒA ÁN
GHI BIÊN BẢN PHIÊN HỌP
(Ký tên, ghi rõ họ tên)
THẨM PHÁN
CHỦ TRÌ PHIÊN HỌP
(Ký tên, ghi rõ họ tên,
đóng dấu)
Như vậy, tổng tất cả các thời hạn theo luật định kể cả trường hợp được phép
gia hạn thì, thời gian để giải quyết một vụ án ly hôn là 8 tháng. Việc chồng bạn gây
khó dễ đối với việc ly hôn không ảnh hưởng đến việc Tòa án có giải quyết ly hôn
cho bạn hay không mà theo như đánh giá thì vụ án ly hôn của bạn không có nhiều
vấn đề phúc tạp. Vì bạn không có tài sản chung cúng như các khoản nợ chung và có
2 con nhỏ nên Tòa án phải tiến hành thủ tục ly hôn cho bạn trong thời gian tối đa là
8 tháng kể từ ngày thụ lý đơn.
Như vậy, có thể nói, thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại
TA giữ vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề ly hôn của vợ chồng theo
quy định của Luật hôn nhân gia đình nhằm hoàn thiện hơn nữa hệ thống pháp luật
về dân sự nói chung ở Việt Nam. Việc thực hiện thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong
giải quyết ly hôn tại TA của vợ chồng khi ly hôn đã được quy định một cách chặt
chẽ nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của chủ thể được pháp luật hôn nhân gia
đình quy định.

39
Chương 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG THỦ TỤC HÒA GIẢI TIỀN TỐ TỤNG
TRONG GIẢI QUYẾT LY HÔN TẠI TÒA ÁN VÀ VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN
THIỆN
2.1. Thực trạng áp dụng pháp luật về thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải
quyết ly hôn tại Tòa án
Ly hôn là hiện tượng xã hội phổ biến và phức tạp đặc biệt trong tình hình
hiện nay. Cùng với việc chấm dứt quan hệ hôn nhân trên mặt pháp lý thì việc giải
quyết các vấn đề liên quan về xử lý tài sản, con cái, quan hệ hôn nhân khi ly hôn,
đặc biệt có thể kể đến là các án kiện ly hôn cũng như các tranh chấp về tài sản giữa
vợ và chồng trong các án kiện ly hôn ngày càng tăng. Đồng thời sự phức tạp về
tranh chấp cũng theo đó mà tăng lên. Nhận thức sâu sắc về ý nghĩa to lớn của hòa
giải đối với các vụ án hôn nhân gia đình, đặc biệt là án ly hôn, Tòa án nhân dân các
cấp đã chú trọng đến công tác hòa giải trong quá trình giải quyết án ly hôn với số
lượng ngày càng lớn hiện nay. Thực tiễn giải quyết các vụ án những năm gần đây
cho thấy tỷ lệ hòa giải thành trong vụ án HN&GĐ nói chung, vụ án ly hôn nói riêng
chiếm tỷ lệ rất cao trong tổng số các vụ án được giải quyết.
Không thể phủ nhận rằng nhiều cặp vợ chồng khi nhờ Tòa án giải ly hôn thì
mâu thuẫn giữa họ đã ở “tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài,
mục đích hôn nhân không đạt được”, tuy nhiên do nhận thức được tầm quan trọng
của hòa giải nên nhiều Thẩm phán đã rất kiên trì, tích cực và tìm mọi cách khuyến
khích các bên đương sự hòa giải với nhau, mặc dù nhiều trường hợp không cứu vãn
được cuộc hôn nhân nhưng vẫn kết thúc bằng những biên bản hòa giải thành công
nhận sự thỏa thuận của các đương sự, làm giảm đi tính gây gắt của án ly hôn, giúp

40
họ vẫn giữ được mối quan hệ sau ly hôn. Đây thực sự là kết quả phía Tòa án mong
đợi.
Hoạt động hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại TAND đã trong
thực tế đã được tiến hành dựa trên nền tảng quy định của BLTTDS 2015, Luật
HN&GĐ và các văn bản hướng dẫn thi hành. Trong thực tế, thông qua hoạt động
hòa giải tiền tố tụng khi giải quyết các vụ án ly hôn nói chúng đã được quán triệt và
thực hiện nghiêm túc các văn bản pháp luật cũng như xây dựng và hoàn thiện quy
chế công tác ngành, đóng góp quan trọng trong việc thực hiện hoạt động về giải
quyết vụ việc ly hôn thông qua phương thức hòa giải tiền tố tụng tại TAND trong
những năm qua. Những văn bản điều chỉnh hoạt động giải quyết vụ việc ly hôn tại
TAND thông qua phương thứcc hòa giải là vô cùng phức tạp trước sự phát triển, hội
nhập của huyện Bình Chánh nói riêng và TAND thành phố Hồ Chí Minh trong giai
đoạn qua. Do đó, nhận thức được những khó khăn nêu trên thì lãnh đạo TAND
huyện Bình Chánh trong quá trình hoạt động đã ban hành các văn bản về hòa giải
tiền tố tụng các vụ án ly hôn tại TAND được xem là kim chỉ nam cho các hoạt động
giải quyết vụ án ly hôn tại TAND huyện Bình Chánh trong những năm vừa qua.
Bên cạnh đó, từ thực tiễn công tác hòa giải tiền tố tụng các vụ án ly hôn tại TAND
đã tích cực đóng góp nhằm xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật hình sự
dựa trên nền tảng là quy định của Hiến pháp, Luật HN&GĐ, BLTTDS và văn bản
hướng dẫn. Đây thực sự là sự cố gắng lớn lao của các ngành, các cấp trong công tác
hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại TAND trên địa bàn trong những năm
trở lại đây.
Đối với quá trình quản lý và thực thi pháp luật về hòa giải tiền tố tụng các vụ
án ly hôn tại TAND trên địa bàn huyện Bình Chánh. Cùng với sự ra đời và áp dụng
vào thực tiễn pháp luật hòa giải tiền tố tụng các vụ án ly hôn tại TAND có nhiệm vụ
quản lý và báo cáo tình hình lên ngành tòa án cấp trên. Các cấp chính quyền địa
phương của huyện Bình Chánh đã hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin, tiếp tục
cập nhật hoạt động hòa giải tiền tố tụng các vụ án ly hôn tại TAND vào hệ thống
cổng thông tin quản lý các cơ quan hành chính nhà nước nói chung. Đây là việc làm
hết sức quan trọng góp phần thực hiện chức năng quản lý của các cơ quan cấp trên

41
đối với tình hình hòa giải tiền tố tụng các vụ án ly hôn tại TAND trên địa bàn huyện
Bình Chánh nói chung. Thông qua việc thực hiện chức năng giải quyết hòa giải tiền
tố tụng các vụ án ly hôn tại TAND trên địa bàn huyện Bình Chánh đã và đang tạo
tiền đề quan trọng đảm bảo lợi ích cho các chủ thể có liên quan trong giải quyết các
vụ án ly hôn tại TANDtại địa phương thời gian qua.
Theo số liệu tại Tòa án nhân dân huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh về
thống kê số vụ thụ lý và giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình sơ thẩm trong
03 năm trở lại đây, cụ thể là từ 01/10/2016 đến ngày 30/09/2019, đối với vụ án ly
hôn, cụ thể là mâu thuẫn gia đình Tòa án đã thụ lí 5.925 vụ; hòa giải thành đoàn tụ
25 vụ; công nhận thỏa thuận của đương sự 4.550 vụ mà không phải qua xét xử, cho
ly hôn 684 vụ qua xét xử. Cụ thể trong từng năm như sau:10
10
Tòa án nhân dân huyện Bình Chánh (2019), Công tác xét xử ngành Tòa án nhân dân huyện Bình Chánh,
thành phố Hồ Chí Minh

42
Thống kế Số vụ việc phải giải quyết Số vụ việc đã giải quyết
Cũ còn
lại
Mới thụ
lý
Tổng số
Các vụ việc đã giải
quyết không phải
xét xử
Các vụ việc đã xét
xử
Năm Hòa
giải
đoàn tụ
thành
Công
nhận
thỏa
thuận
của
đương
sự
Không
chấp
nhận
đơn xin
ly hôn
Cho ly
hôn
01/10/2016-
30/09/2017
115 1624 1739 09 1361 0 179
01/10/2017-
30/09/2018
190 1812 2002 8 1510 0 204
01/10/2018-
30/09/2019
280 1904 2184 8 1679 0 310
2.2. Kết quả và hạn chế tồn đọng khi áp dụng pháp luật về thủ tục hòa giải tiền
tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án:
2.2.1. Kết quả áp dụng pháp luật
Theo số liệu thống kê như trên, số vụ việc dân sự mà Tòa án huyện Bình
Chánh thụ lí là 5.925 vụ, qua đó cho thấy, số lượng các cặp vợ chồng ly hôn đang ở
mức độ đáng báo động, ngày càng tăng qua các năm. Cũng với thống kê trên, so với
số vụ án Tòa án thụ lí thì số vụ án kết thúc bằng quyết định công nhận sự thỏa thuận

43
của đương sự tại tòa án là rất cao và cũng tăng qua các năm, trái lại, số lượng hòa
giải đoàn tụ các cặp vợ chồng trong 03 năm thì rất thấp chỉ có 25 vụ.
Qua tình tình giải quyết vụ án hôn nhân của Tòa án nhân dân huyện Bình
Chánh chúng ta thấy được công tác hòa giải để cho các đương sự đoàn tụ với nhau
là rất thấp, do đó phải cần có luật hòa giải cơ sở quy định rõ về quyền và nghĩa vụ
của các bên tham gia hòa giải cùng với việc chọn hòa giải viên có nhiều kinh
nghiệm trong công tác hiểu biết pháp luật hôn nhân gia đình để hòa giải được tốt
hơn và đem lại hiệu quả cao hơn, các vụ án ly hôn nộp tại tòa án ngày càng thấp.
2.2.2. Hạn chế:
Trên đây chỉ là tình hình của Tòa án nhân dân huyện Bình Chánh nói riêng,
vậy đặt ra câu hỏi công tác hòa giải tại Tòa án nhân dân các cấp nói chung đã thực
sự có hiệu quả hay chưa? Bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn hoạt động hòa
giải của Tòa án nhân dân các cấp trong quá trình giải quyết các vụ án ly hôn cũng
dần bộc lộ những tồn tại và vướng mắc.
Một là, về việc thẩm quyền thụ lý vụ án hôn nhân theo nơi cư trú của bị đơn
quy định tại điểm a khoản 1 Điều 35 Bộ luật tố tụng dân sự 2015
Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 35 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 thì bị
đơn cư trú ở đâu thì thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân quận, huyện nơi cư trú
đó. Nhưng việc hai vợ chồng phát sinh mâu thuẫn rồi bỏ nhà đi ở ở khác mà người
còn lại không biết địa chỉ, vì vậy khi nộp đơn Tại Tòa án thì cung cấp địa chỉ nơi cư
trú cũ, Tòa thụ lý vào thì không xác minh được hay xác minh không còn cư trú nữa,
việc này làm mất nhiều thời gian và công sức của Tòa án, kéo dài thời gian giải
quyết vụ án, không đảm bảo giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật.
Hai là, về việc tiến hành thủ tục hòa giải với trường hợp đặc biệt
Đối với trường hợp cá biệt như người vợ có đơn ly hôn vì lý do bị chồng bạo
hành, đánh đập quá tàn tệ hoặc người chồng có hành vi vi phạm pháp luật hình sự
nghiêm trọng khác đối với người vợ đến mức người chồng bị truy cứu trách nhiệm

44
hình sự. Nếu kết hợp với các chứng cứ khác mà Tòa án thu thập được trong quá
trình giải quyết vụ án, chứng minh được những hành vi thô bạo của người chồng đã
làm tổn hại nghiêm trọng đến thể chất và tinh thần của người vợ nên việc hòa giải
sẽ khó khăn hoặc không đạt được kết quả; việc tiến hành thủ tục hòa giải vụ án ly
hôn đó sẽ không những không thể giúp các đương sự hàn gắn tình cảm vợ chồng
với nhau, trái lại, có thể dẫn đến những hệ lụy không tốt.
Thực tế qua giải quyết vụ án ly hôn cho thấy, do bản thân người phụ nữ luôn
có tâm lí “dưới trướng” so với người đàn ông, nên họ thường trong trạng thái sợ sệt,
ý chí của họ thường bị áp đặt theo ý chí của chồng, hoặc do bị chồng đe dọa, có
nhiều trường hợp người vợ bị “dọa giết nếu đòi ly hôn” nên mặt dù đã nộp đơn tại
Tòa án, đứng trong phiên hòa giải, nhưng họ vẫn không thể thực sự nói lên ý kiến,
quan điểm của mình do sợ sau phiên hòa giải, họ hoặc người thân khác của họ có
thể trở thành nạn nhân của những hành động bạo lực do người chồng của mình gây
ra. Trong những tình huống như vậy, người vợ thường đồng ý đoàn tụ nhưng sự
đoàn tụ đó không phải là tự nguyện mà là do bị áp đặt ý chí lẫn tinh thần. Với
những cuộc hòa giải thành như vậy thường để lại những hệ lụy nhất định của nó,
trong cuộc sống hôn nhân, một khi người chồng đã có những hành động đáng trách
như trên thì việc người vợ bị tiếp tục bạo hành là điều không thể tránh khỏi.
Ba là, về trường hợp vắng mặt có lý do chính đáng quy định tại Khoản 2
Điều 207 BLTTDS 2015
Khi đương sự vắng mặt có lý do chính đáng không thể tham gia hòa giải
được thì thuộc trường hợp vụ án ly hôn không tiến hành hòa giải được. Tuy nhiên
các văn bản hướng dẫn thi hành BLTTDS hiện nay lại không có điều khoản nào quy
định thế nào là lý do chính đáng, dẫn đến các Tòa án áp dụng khác nhau trong thực
tiễn. Do luật không quy định rõ như thế nào là chính đáng, cho nên những người thi
hành pháp luật có những hiểu cách khác nhau. Trên thực tế, để phân biệt được thế
nào là lý do chính đáng và thế nào là lý do không chính đáng phụ thuộc vào ý chí
chủ quan của người tiến hành tố tụng, có khi cùng một lý do nhưng người tiến hành
tố tụng này cho đây là lý do chính đáng nhưng cũng lý do đó nhưng người tiến hành

45
tố tụng khác thì lại cho rằng đây không phải là lý do chính đáng, trong khi đó thì
điều luật lại không có quy định rõ. Cho nên khi xét xử vụ án ly hôn thì đương sự
vắng mặt với lý do chính đáng hay không, có rơi vào trường hợp không tiến hành
hòa giải được hay không là còn tùy thuộc vào ý chí chủ quan của người tiến hành tố
tụng.
Như đã nói trên, việc có lí do chính đáng chỉ đặt ra đối với đương sự không
là bị đơn, quy định này xuất phát từ vị trí tố tụng của mỗi đương sự trong vụ án. Do
vậy, trong một số trường hợp mặc dù bị đơn mong muốn thỏa thuận đề dừng lại ở
giai đoạn hòa giải, nhưng nguyên đơn lại tìm cách dựa vào quy định trên để đưa lý
do như “bận công việc”…không tham gia được nhằm trốn tránh hòa giải. Với lý do
trên, những người tiến hành tố tụng thường đưa vào “lí do chính đáng” và ra biên
bản không tiến hành hòa giải được, đồng thời thông báo đưa ra vụ án ra xét xử.
Bốn là, trong vụ án ly hôn mà vợ chồng không có đăng ký kết hôn thì có nên
hay không áp dụng về vấn đề hòa giải. Điều này được đặt ra khi các quy định về
hòa giải tại TAND thường lúng túng trong quá trình thực thi. Hiện nay, chưa có quy
định hướng dẫn về vấn đề này.
Năm là, về vi phạm thủ tục hòa giải. Trong thực tiễn tiến hành phiên hòa
giải, nhiều Tòa án vi phạm về thành phần phiên hòa giải. Tuy pháp luật quy định
Thẩm phán phải chủ trì hòa giải, song trong nhiều trường hợp buổi hòa giải do Thư
kí chủ trì và ghi biên bản. Điều này dẫn đến việc biên bản hòa giải sau này có thể
coi là sai về mặt tố tụng và bị kháng cáo, thậm chí giám đốc thẩm. Luật quy định
Thẩm phán là người chủ trì phiên hòa giải là bởi đối với án hôn nhân gia đình
không những đòi hỏi người chủ trì hòa giải có trình độ pháp luật chuyên sâu mà cần
có kiến thức về xã hội, người có kinh nghiệm trong cuộc sống gia đình. Nếu vụ án
ly hôn giao cho Thư ký ở tuổi đời còn quá trẻ hoặc chưa có gia đình giải quyết thì
Thư kí đó khó có thể làm cho công tác hòa giải đạt kết quả cao, bởi vì mục đích của
việc giải quyết vụ án xin ly hôn không phải là để đạt được những yêu cầu của
nguyên đơn hay bị đơn mà là làm thế nào để tránh cho sự tan vỡ của một gia đình,
tránh những hệ lụy xấu xảy ra do việc ly hôn. Tuy thực tế không phải Thẩm phán

46
nào cũng có đầy đủ các kỹ năng hòa giải, nhưng so với kĩ năng, kinh nghiệm thì
Thẩm phán phần nào đã hơn so với Thư kí, thêm một lí do để luật quy định Thẩm
phán nên là người chủ trì phiên hòa giải nữa là bởi để trở thành Thẩm phán, họ đã
từng ở vai trò một người Thư kí, từng theo dõi quá trình hòa giải, từng ghi biên bản
rất nhiều lần, họ nắm vững được khá nhiều kinh nghiệm, kỹ năng để hòa giải dẫn
đến chất lượng và hiệu quả của việc giải quyết các vụ án sẽ đạt được yêu cầu của
mục đích hòa giải cao hơn so với Thư kí của họ.
Ngoài ra, ở một số nơi, Tòa án tiến hành hòa giải một cách hình thức, chiếu
lệ cho đúng thủ tục…nên hiệu quả hòa giải không cao, nên một số vụ án ly hôn lẽ ra
nếu việc hòa giải thực sự “nghiêm túc” thì vụ án có thể sẽ chỉ dừng lại ở giai đoạn
hòa giải mà không phải dẫn đến trường hợp vợ chồng dắt díu nhau ra Tòa, bỗng
chốc một thời yêu thương nhau nay lại quay mặt với nhau sau khi phiên tòa kết
thúc.
2.3. Kiến nghị hoàn thiện, nâng cao hiệu quả việc áp dụng pháp luật về
thủ tục hòa giải tiền tố tụng trong giải quyết ly hôn tại Tòa án
2.3.1. Đẩy mạnh kết quả đã đạt được
Thứ nhất, TANDTC cần phối hợp với Học viện tòa án, TAND các cấp phải
tăng cường về kĩ năng, tinh thần trách nhiệm của Thẩm phán đối với công tác hòa
giải.Việc hòa giải thật sự có hiệu quả khi Thẩm phán nắm vững các quy định của
pháp luật, có kỹ năng, phương pháp và kinh nghiệm. Do vậy để nâng cao trình độ
chuyên môn nghiệp vụ của các Thẩm phán, một mặt Ngành Tòa án cần phải có sự
quan tâm lớn đối với việc nâng cao năng lực cho các Thẩm phán bằng việc thường
xuyên mở các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho các Thẩm phán. Hàng năm, tuy ngành
Tòa án tiến hành mở rất nhiều lớp tập huấn nghiệp vụ nhưng chủ yếu chỉ trong lĩnh
vực hình sự, hành chính còn đối với việc hòa giải vụ án dân sự thì hầu như là không
có, trong khi đó thực tiễn công tác xét xử đã chứng minh tầm quan trọng của thủ tục
này, do vậy Nhà nước cần thường xuyên mở lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho các Thẩm
phán về thủ tục hòa giải. Một mặt nâng cao ý thức cho các Thẩm phán đề cao tinh
thần trách nhiệm đối với công việc, (mặt khác) xác định rõ vị trí vai trò của mình

47
trong khi tiến hành hòa giải.Đặc biệt cần có có kĩ năng và có kế hoạch cụ thể trước
khi tiến hành hòa giải.Đội ngũ Thư ký, Thẩm phánphải nâng cao ý thức trách
nhiệm, làm tốt vai trò đã được giao phó. Khẳng định rằng, việc hình thành ý thức,
trách nhiệm trong việc trong hòa giải tiền tố tụng trong vụ án ly hôn tại Tòa án về
cơ bản phải thông qua một quá trình lâu dài cần thiết đội ngũ cơ quan, tổ chức phải
thường xuyên trao dồi kiến thức, tập trung nghiên cứu, học tập để nâng cao phẩm
chất chính trị, nâng cao hiểu biết của mình. Để nâng cao chất lượng hòa giải tiền tố
tụng trong vụ án ly hôn tại Tòa án nói riêng nói riêng cần phải thường xuyên nâng
cao lý luận chính trị, trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức cho Thẩm phán,Thư
ký - lực lượng chủ yếu hoạt động áp dụng pháp luật và bảo đảm về chất lượng, đồng
thời tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhằm bảo đảm nguồn nhân lực sẵn sàng
cho điều kiện mới. Ngoài ra, cần thiết phải nâng cao chất lượng, hiệu quả thì đội
ngũ Thẩm phán, Thư ký phải có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức tốt, nhất là
đạo đức nghề nghiệp. Làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ công
chức trong ngành, đặc biệt là việc triển khai, quán triệt các Nghị quyết Đại hội
Đảng toàn quốc và các Nghị quyết của Bộ Chính trị về cải cách tư pháp nhằm nâng
cao tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật đề cao trách nhiệm của người đứng
đầu cơ quan, đơn vị.
Thứ hai, TAND huyện Bình Chánh nói riêng và TAND các cấp các địa
phương nói chung cần tiến hành công tác tổng kết kinh nghiệm trong hòa giải các
vụ án ly hôn để nhìn nhận các kết quả đạt được có hiệu quả. Bên cạnh đó, việc xác
định quyết định giải quyết ly hôn phải thật đúng đắn, chính xác, có tính mẫu mực để
các cơ quan chính quyền địa phương học tập và những quyết định đã ban hành chưa
chính xác, chưa thoả đáng, còn có những sai lầm trong xem xét, đánh giá chứng cứ,
trong việc chọn quy phạm pháp luật để rút kinh nghiệm. Bên cạnh đó, tăng cường
công tác tuyên truyền, phổ biến cho người về các quy định của pháp luật là một
trong nhiệm vụ hàng đầu trong công tác hòa giải tiền tố tụng trong vụ án ly hôn tại
Tòa án ở nước ta hiện nay.Để đáp ứng những yêu cầu nâng này thì TAND huyện
Bình Chánh nói riêng, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật luôn luôn
là một trong những công tác quan trọng nhất, góp phần nâng cao sự hiểu biết về
pháp luật của nhân dân, tác động tích cực lên trật tự trị an của xã hội trên cả nước

48
cũng như trên địa bàn thành phố trong giai đoạn hiện nay. Để làm được điều này thì
các cơ quan chính quyền địa phương cần có sự phối hợp với các cơ quan như Công
an, Tòa án, Viện kiểm sát, Sở tư pháp....trong công tác thực hiện tốt công tác tuyên
truyền, phổ biến pháp luật cho quần chúng nhân dân trong vấn đề giải quyết vụ án
ly hôn nói chung và hòa giải trong giải quyết ly hôn tại TAND nói riêng. Thành lập
và nâng cao hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ pháp luật tại địa phương. Trong
đó cố gắng kiện toàn lại các câu lạc bộ hiện có, đổi mới hình thức sinh hoạt câu lạc
bộ sao cho phù hợp với công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Triển
khai các Văn bản pháp luật về HN&GĐ bằng nhiều hình thức khác nhau, trong đó
đẩy mạnh hình thức tuyên truyền miệng, giới thiệu văn bản luật theo hướng tăng
cường trao đổi, đối thoại, giải đáp những vướng mắc từ phúa người được tuyên
truyền nhằm nâng cao tính chủ động tìm hiểu và tiếp cận kiến thức pháp luật của
cán bộ và nhân dân.
Thứ ba, Quốc Hội và TANDTC, Chính phủ và các cơ quan có liên quancần
xem xét, nghiên cứu kỹ xây dựng và hoàn thiện chế độ cho ngành TAND. Từ đó,
đảm bảo cho quá trình hoạt động và phát triển trong thực tế. Thông qua đó vừa đảm
bảo cho quá trình thực thi chức năng, nhiệm vụ của ngành, đồng thời, phòng tránh
các trường hợp tham ô, tham nhũng trong đội ngũ tư pháp trong thực tế.
2.3.2. Phương thức khắc phục hạn chế
Như đã phân tích về các quy định và về việc áp dụng pháp luật hòa giải vụ án ly
hôn trên thực tế đã phát sinh nhiều bất cập. Thiết nghĩ, cần có một số giải pháp để
khắc phục những bất cập thiếu sót ấy.
Thứ nhất, về việc nộp đơn khởi kiện ngay từ đầu thì đương sự phải cung cấp
địa chỉ chính xác của bị đơn và có xác nhận của chính quyền cơ quan là Công an ở
địa phương xác nhận, để khi đương sự chuyển đi chỗ ở khác thì Tòa án vẫn niêm
yết để xét xử đúng theo thủ tục tố tụng tại địa chỉ ban đầu đương sự cung cấp có xác
nhận của Công an mà không kéo dài thời gian xét xử.

Báo Cáo Thực Tập Thủ Tục Giải Quyết Ly Hôn Tại Tòa Án, 9 Điểm.docx

Báo Cáo Thực Tập Thủ Tục Giải Quyết Ly Hôn Tại Tòa Án, 9 Điểm.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Báo Cáo Thực Tập Thủ Tục Giải Quyết Ly Hôn Tại Tòa Án, 9 Điểm.docx

Similar to Báo Cáo Thực Tập Thủ Tục Giải Quyết Ly Hôn Tại Tòa Án, 9 Điểm.docx (20)

More from Zalo/Tele: 0973.287.149 Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói

More from Zalo/Tele: 0973.287.149 Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (19)

Báo Cáo Thực Tập Thủ Tục Giải Quyết Ly Hôn Tại Tòa Án, 9 Điểm.docx