Makrong Kasanayan

1. 5 MAKRONG KASANAYAN
Nilikha ng Panginoon ang mga tao na may maayos na bahagi. Isa sa mga bahaging ito ay ang ating
tainga. Nilikha ito upang makarinig, ngunit hindi lahat ng tao ay may kakayahan sa tamang pakikinig.
Sabi nga ni Ralph Waldo Emerson “Ang pinakamahusay na gawain na maaaring maisagawa ninuman
ay nagsisimula sa mga bagay na naririnig at nauunawaan niya mula sa kaniyang sarili”.
A. PAKIKINIG
- Isa sa makrong kasanayang pangkomunikasyon na kinasasangkutan ng sensoring pandinig at
pag-iisip. (Bernales, 2000).
- Isang aktibong proseso na nagbibigay-daan sa indibibwal upang pag-isipan, pagnilay- nilayin,
analisahin ang kahulugan at kabuluhan ng mga salita.
LAYUNIN
1. Para malibang
- di-nangangailangan ng masusing pakikinig
- Hal. dula sa radio, telebisyon at iba pang palabas
- masayang pakikipagkwentuhan sa kaibigan at kakilala
2. Makapagnilay-nilay o makapag-isip
- tungkol sa sarili, mga karanasan sa buhay
- hal. sermon ng pari/pastor
3. Makalikom ng mga impormasyon/kaalaman
- buong atensyon
- hal. pakikipanayam, seminar o mga lektyur ng guro sa klase
- maunawaan at matandaan ang mga kaalamang ibinibigay ng nagsasalita
4. Magsuri
- humihingi ng ideya, opinion o reaksyon
- hal. talakayan, debate o pagtatalo
MGA URI NG PAKIKINIG
1. Impormatib. Karaniwan sa uring ito ng pakikinig ay nakakakalap ng impormasyon ang isang
tagapakinig.
2. Pangkasiyahan. Nilalayon nito na mapalipas ang oras nang hindi namamalayan. Ginagawa ito
upang maaliw at maging masaya ang isang tagapakinig.
3. Kritikal. Lagi itong may kaakibat na pagsusuri. Dito, kinakailangang magsuri ng isang
tagapakinig upang malaman kung alin ang tama at ang mali.
4. Pasibo. Pakikinig na kung saan ang isang tagapakinig ay naghahangad lamang na tumanggap ng
mensahe ngunit hindi inuunawa ang pinakikinggan.
5. Ebalwatib. Isinasagawa ang pakikinig na ito upang matutunan ng isang tagapakinig na mag-
analisa.

2. 6. Reflektib. Pakikinig na may layuning maitaas ang pagtingin sa sarili ng isang tao. Natututunan
nating magnilay-nilay sa ating pinakikinggan, lalo na kung ilalagay ang sarili sa kalalagayan ng
iba.
7. Empatik. Nagaganap ito kung nakikinig tayo sa isang taong may mabigat na suliranin.
Ipinararamdam dapat sa kaniya na may taong nag-aalala at kaisa niya na handang tumulong sa
kaniya.
8. Metakomprehensyon. Pinakamataas na uri ng pakikinig. Dito, hindi lang nagiging kritikal,
ebalwatib at replektib ang isang tagapakinig dahil ginagamitan na ito ng metakomprehesyon na
kung saan hindi lamang literal na kahulugan ang naisasagawa, maging ang nakatago pang mensahe
sa tinanggap na impormasyon.
MGA URI NG TAGAPAKINIG
1. Eager Beaver
- ngiti nang ngiti o tango nang tango habang may nagsasalita sa kanyang harapan
- makikita sa kanyang mata ang kawalan ng pokus kahit pilit ang pagpapanggap niya na siya ay
masugid na nakikinig
- pilit niyang pinapaniwala ang iba na siya ay mabuting tagapakinig
2. Sleeper
- nauupo sa isang tahimik na sulok ng silid
- walang siyang tunay na intensyong making
- naiinis siya kapag may nag-iingay
- dahan-dahan niyang ipipikit ang kanyang mga mata habang inihihilig ang ulo at naglalakbay sa
daigdig ng panaginip
3. Tiger
- laging handang magreak sa anumang sasabihin ng nagsasalita
- lagi siyang naghihintay ng maling sasabihin ng tagapagsalita upang sa bawat pagkakamali ay
para siyang tigre na susugod at mananagpang
4. Bewildered
- kahit anong pilit ay walang maintindihan sa naririnig
- kapansin-pansin sa pagkunot ng kanyang noo, pagsimangot at anyong pagtataka o pagtatanong
ang kawalan niya ng malay sa kanyang mga naririnig
5. Frowner
- waring lagi na lang may tanong at pagdududa
- makikita sa kanyang mukha ang pagiging atentibo, ngunit ang katotohanan, hindi lubos ang
kanyang pakikinig kundi isang pagkukunwari
6. Relaxed
- problema siya sa isang tagapagsalita
- nakikita sa kanya ang kawalan ng interes sa pakikinig

3. - madalas nauupo siyang para bang nasa sala ng sariling bahay
- walang makikitang iba pang reaksyon mula sa kanya, positibo man o negatibo
7. Busy Bee
- isa siya sa pinakaaayawang tagapakinig
- abala siya sa ibang Gawain tulad ng pagsusulat, pakikipagtsismisan sa katabi, pagbabasa,
pagsusuklay at iba pang Gawain na walang kaugnayan sa pakikinig,
8. Two-eared listener
- pinakaepektibong tagapakinig
- nakikinig siya gamit hindi lamang ang kanyang tainga maging ang kanyang utak
- lubos ang partisipasyon niya sa gawaing pakikinig
- objektiv ang reaksyon niya sa mensaheng kanyang naririnig
- makikita rin sa kanya ang kawilihan sa pakikinig
- siya ang uri ng tagapakinig na dapat tularan ng lahat
B. PAGSASALITA
- Sa apat na makrong kasanayan, ang pagsasalita ang kauna-unahang natutunan ng tao.
- Ang isang bata ay natututo ng limanlibong (500) salita bawat taon o labintatlong salita bawat
araw. Mula sa isang salita hanggang sa maging dalawa, patungo sa telegrapiko, hanggang sa
makadebelop ng proseso sa ponolohiya at pagsasatinig ng mga salita, lumilikha ang mga bata
ng mga salita na nagiging kagamitan niya sa pagpapahayag.
URI NG PAGSASALITA
1. Memoryado. Sinaulo itong taumpati. Dito, mayroon ng naisulat ang isang mananalumpati at
kinakailangan lamang niya itong sauluhin bago bigkasin sa harap ng maraming tao.
2. Impromptu. Biglaan itong talumpati na kung saan ang mabibigkas ay walang ganap na
paghahanda. Walang kaalam- alam dito ang mambibigkas na siya ay magsasalita.
3. Ekstemporenyus. Mayroon itong kahandaang taglay. Binibigyan ang tagapagsalita na
makapaghanda ng kaniyang sasabihin sa paraang paawtlayn. Pinalalawak na lamang ito sa
sandaling nagsasalita na ang ispiker o tagapagsalita.
4. Pagbasa ng isang itinakdang papel. Pagsasalita na kung saan ay binabasa lamang ng ispiker ang
kaniyang sasabihin. Mahirap din ito sapagkat maaaring mawala ang atensyon ng mga tagapakinig
sa kaniyang sinasabi. Nawawala rin ang eye to eye contact, sapagkat nakatutok lamang ang ispiker
sa kaniyang binabasa.
KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA TAGAPAGSALITA
1. Tinig. Tumutukoy ito sa boses na siyang itinuturing na pinakapuhunan ng isang
tagapagsalita. Hindi man lahat ay pinagkalooban ng magandang tinig ngunit

4. nagiging sapat kung malinaw na nabibigkas ang mga salita.
2. Tikas. Tindig ang pinatutungkulan dito. Sa paniniwala ng marami, tindig pa lang ng
isa tao ay malalaman na may angking talino ang isang tao.
3. Kumpas. Ginagamit ito ng tagapagsalita upang hindi siya magmukhang tuod o
robot. Ginagawa rin ang pagkumpas upang bigyang diin ang bahagi na nais niyang
iparating.
4. Kilos o galaw. Ang walang tigil na paggalaw ng isang tao ay nakapagdudulot ng
labis na pagkabagot ng mga tagapakinig. Kinakailangan lamang ang ilang pagkilos
upang mawala ang kaba ng tagapagsalita at nagbibigay ito ng pagkakataon
upang alalahanin ang anumang sasabihin.
MGA KASANAYAN SA PAGSASALITA
1. Pagtatalumpati – sining ng pasalitang pagpapahayag na may layuning makaakit at makahikayat
sa mga nakikinig.
2. Pakikipanayam – pag-uusap ng dalawang tao o grupo – ang kumakapanayam at ang
kinakapanayam
3. Pagdedebate – binubuo ng pagtatalo ng dalawang koponan o pangkat na nagkakatuwiran sa isang
proposisyon na napagkasunduan nilang pagtalunan. Proposisyon – isang paninindigan sa
katunayan o kabulaanan ng isang bagay na makatotohanan.
4. Pakikipag-usap – pagpapalitan ng damdamin at kaisipan sa pamamagitan ng mga salita.
5. Pagkukuwento – isang uri ng salaysay na nagsasaad ng mga pangyayaring maaaring totoo o kaya
ay kathang-isip lamang.
6. Pangkatang Talakayan – maayos na paraan ng masusing pagpapalitan ng kuru-kuro o opinion
na ang layunin ay makatipon ng mga kaalaman at magbigay-halaga sa mga mabisang opinyon
ukol sa isang paksa o kaya’y ihanap ng solusyon ang isang problema.
7. Pagbabalita – paglalahad ng mga pang-araw-araw na pangyayari sa ating lipunan. Naglalayong
ipabatid sa mamamayan ang mga huling kaganapan sa larangan ng ekonomiya, pulitika at kultura.
8. Pag-uulat – isang anyo ng paglalahad na nagbibigay ng isang mahalagang impormasyon sa isang
paksang tatalakayin.
9. Sabayang Pagbigkas – isang masining na pagpapakahulugan o interpretasyon sa anumang anyo
ng panitikan sa pamamagitan ng sabayang pagbasa o pagbigkas nang malakas ng isang pangkat.
Isang matimbang at maindayog na pangkatang tinig na nagpapahayag ng isang uri ng kaisipang
masining at madamdamin.
C. PAGBASA
- Ito ay pagkilala at pagkuha ng mga ideya at kaisipan sa mga sagisag na nakalimbag.
- Isa sa mga makrong kasanayang pangwika at isa sa mga pinakagamitin sa lahat.
- Ito ay pagpoproseso at pagpapagana ng isip at damdamin.

5. - Ito ay proseso ng pag-aayos, pagkuha at pag-unawa ng ano mang uri at anyo ng impormasyon
o ideya na kinakatawan ng mga wika o simbolo na kailangang tingnan at tutukan upang
maunawaan.
KAHALAGAHAN
- Nakapagdudulot ito ng kasiyahan at nakalulunas ng pagkabagot.
- Pangunahin itong kaisipan sa pagtuklas ng kaalaman sa iba’t ibang larangan ng buhay.
- Gumaganap ito ng mahahalagang tungkulin sa ating pang-araw-araw na buhay.
- Nalalakbay natin ang mga lugar na hindi nararating, nakikilala ang mga taong yumao na o
hindi na nakikita.Naiimpluwensyahan nito ang ating saloobin at palagay hinggil sa iba’t ibang
bagay at tao.
- Nakatutulong ito sa paglutas ng ating mga suliranin at sa pagpapataas ng kalidad ng buhay ng
tao.
TEORYA NG PAGBASA
1. Bottom-up - Ito ay nagsisimula sa mga sunod-sunod na pagkilala sa mga nakalimbag na simbolo
upang maibigay ang katumbas nitong tugon. Ang pag-unawa ay nagsisimula sa teksto (bottom)
patungo sa bumabasa (up).
2. Top-down - Tinatawag din itong teoryang inside-out or conceptually driven dahil ang
pagpapakahulugan at interpretasyon ay nagsisimula sa mambabasa patungo sa tekstong kanyang
binabasa gamit ang dati ng kaalaman at mga paniniwalang nakaimbak sa kanyang isipan mula sa
iba’t ibang mga karanasan.
3. Interaktib - Ito ay nagpapakita ng interaksyon sa pagitan ng manunulat at ng mambabasa. Ang
pag-unawa sa teksto bilang isang proseso at hindi bilang produkto.
URI NG PAGBASA AYON SA LAYUNIN
1. Skimming
- Pinaraanan o pinakamabilis na pagbasa na nakakaya ng isang tao.
- Ginagamit ito sa pagpili ng aklat o magasin, sa pagtingin sa mga kabanata ng aklat bago ito
basahin nang tuluyan, sa paghahanap ng tamang artikulo sa pananaliksin, pagkuha sa
pangkalahatang impresyon sa nilalaman at iba pa.
- Ito’y isang kasanayang kailangang madebelop nang mabuti sa pamamagitan ng pagtitiyaga at
pagsasanay.
2. Scanning
- Paghahanap ng isang tiyak na impormasyon sa isang pahina.
- Hindi hinahangad na makuha ang kaisipan ng sumulat, ang mahalaga’y makiya ang hinahanap
sa madali at mabilis na paraan.

6. - Ang halimbawa nito’y ang paghahanap ng numero ng telepono sa isang direktoryo o
paghahanap ng kahulugan ng isang salita sa isang diksyunaryo.
D. PAGSULAT
- Ito ay kapwa pisikal at mental na aktibiti na ginagawa para sa iba’t ibang layunin.
- Isang ekstensyon ng wika at karanasang natamo ng isang nilalang sa kanyang kasanayan sa
pakkinig, pagsasalita, at pagbasa. (Peck at Buckkingham).
- Isang epektibong larangan upang maipakita ang karunungan ng isang tao gamit ang mga
isinasatitik na salita (Emery,et.al – 2004).
- Ito’y pagsasalin sa papel o anumang kasangkapang maaaring magamit na mapagsasalin ng mga
nabuong salita, simbolo at ilustrasyon ng isang tao o mga tao sa layuning maipahayag ang
kaniyang/kanilang kaisipan.
URI NG PAGSULAT
1. Akademik. Ginagamitan ito ng intelektwal na kasanayan na naglalayong maipahayag ang mas
mataas na kaalaman nang may batayan at pagsusuri. Halimbawa: Pagsulat ng pamanahong papel
2. Teknikal. Uri ng pagsulat na kung saan ang manunulat ay nagbibigay ng direksyon.
3. Referensyal. Nakatuon ito sa mga pinagkuhanan o batayan ng pagsulat. Halimbawa: Tisis o
Disertasyon
4. Jornalistik. Karaniwan itong makikita sa mga dyaryo o pahayagan. Halimbawa: Ulat Panahon
5. Propesyonal. Uri ng pagsulat na nakatuon sa isang tiyak na propesyon. Halimbawa kung ikaw ay
isang doctor, kailangan mong gawin ang medikal abstrak ng iyong pasyente.
6. Malikhain. Ginagamitan ito ng malikhaing kaisipan o mayamang guniguni na maaaring fiksyonal
o di-fiksyonal. Halimbawa Nobela at Maikling Katha.
E. PANONOOD
- Ito ay ang proseso ng pagmamasid ng manonood sa palabas , video recording, at iba pang
visual media upang magkaroon ng pag-unawa sa mensahe o ideya na nais iparating nito.
IBA’T IBANG URI NG PANONOOD
1. Deskriminatibo - Paggamit ng opinyon o prejudice sa panunuri.
2. Kaswal o Panlibang - Impormal na pamamaraan at hindi nagbibigay pokus sa detalye.
3. Komprehensibo - Nagpapahalaga lamang sa mensahe at hindi sa ibang detalye.
4. Kritikal - Gumagamit ng pagbubuo ng hinuha mula sa mga detalye upang makabuo ng ganap na
pag-aanalisa o pagsusuri sa paksang napapanood.