SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
Download to read offline
Nama: Musyarofah
Kelas: XI-IPS2
Absen: 19
Sekolah: SMA 1 Pasuruan
By: Musyarofah
Tembang
Macapat
DAFTAR ISI
°Pengerten tembang macapat..............001
°Filosofi tembang macapat....................002
°Ancase tembang macapat...................003
-Maskumambang
-Mijil
- Sinom
-Kinathi
-Asmaradana
-Gambuh
- Dhandang gula
-Durma
-Temnang pangkur
-Megatruh
-Pucung
°Pengerten guru lagu,wilagan,gatraa.....04
°Tabel guru Gatra,guru wilangan,lagu,saka
Tembang macapat..................................005
°Unsur kebahasaan tembang macapat
lan tuladhan..........................................006
Tegese tembang macapat apa?
Tembang macapat yaiku karya sastra Jawa
kang awujud tembang utawa geguritan
tradhisional Jawa. Meh padha karo tembang
Jawa ing budaya Jawa, uga ana karya sastra
sing padha ing tlatah liyane kayata Bali, Sasa,
Sundha lan Madura...
Halaman 001
PANGERTEN
TEMBANG MACAPAT
Halaman 002
FILOSOFI
TEMBANG MACAPAT
Tembang macapat iku nduweni kawruh utawa filosofi Jawa
Saben tembang macapat nduweni makna lan wataking
tertentu
Tembang macapat dewe duweni XI jenis. Ing kaping sewelas
tembang
macapat iku duweni makna perjalanan kauripane manungsa
ing
ndunya, sing dimulai saka lair nganti madhep marang Gusti
Allah
01.maskumambang adalah salah satu jenis tembang
macapat yang memiliki makna tentang perjalanan hidup
manusia yang masih berwujud janin dalam kandungan
ibunya. Tembang ini menunjukan belum adanya jati diri
yang menunjukan akan terlahir sebagai seorang
perempuan atau laki-laki.
02. Mijil asale saka basa Jawa yaiku 'wijil' kang tegese
metu. Tegese mijil yaiku nalika
bayi lair lan metu saka guwa garbane ibu. Mijil
digunakake kanggo menehi pitutur
lan piwulang marang manungsa supaya tabah anggone
urip
03. Sinom Ing basa Jawa, sinom uga diarani isih enom,
tegese enom. Tegese tembang
macapat sinom yaiku nggambarake para mudha kang
kebak pangarep-arep.
04.Kinanti asale saka tembung kanthi utawa tuntunan
kang tegese nuntun.
Tegesipun tembang Macapat Kinanthi menika
nggambaraken gesangipun lare
ingkang mbetahaken tuntunan dhateng margi ingkang
leres
05. Asmarandana dumadi saka rong tembung, yaiku
asmara kang tegese asmara lan
dahana kang ateges geni. Tegesipun tembang Macapat
Asmarandana menika
nggambaraken pagesanganipun manungsa ingkang
kasmaran kaliyan
kekasihipun.
Asmaradhana
06.Gambuh tegese jodho. Tegesipun tembang
gambuh menika ngandharaken cariyos
gesangipun manungsa ingkang sampun
kepanggih kaliyan pasanganipun saengga
kaiket ing bebrayan.
07.Dhandhanggula asale saka tembung
dhangdhang kang ateges ngarep-arep lan
ngarep-arep. Dene tembung gula tegese seneng,
manis lan ayu. Tegesipun
tembang macapat menika kangge nggambaraken
bilih ingkang endah saged
dipunpendhet kanthi perjuangan.
10. Megatruh Kadhapuk saking kalih tembung inggih
menika megat ingkang tegesipun pisah saha
ruh ingkang tegesipun gesang. Dadi megatruh tegese
misahake roh saka ragane
manungsa. Tegese tembang macapat iki ngandhut
pitutur supaya manungsa
08.Durma tegese nesu, mbalela. Tembang macapat iki
nggambarake watake
manungsa kang gumedhe, gumedhe, srakah, gampang
emosi, mble njani hawa
nepsu lan seneng tumindak sembarangan.
09.Tembang pangkur tegese mundur. Pangkur
nggambarake panguripane manungsa
kang wis tuwa lan ngalami kemunduran fisik.
11.Pucung ditegesi wong mati. Tegesipun tembang
macapat menika nggambaraken
bilih manungsa badhe wangsul dhateng Gusti saha
tanggel jawab dhateng
tumindakipun nalika wonten ing donya.
ANCASE
TEMBANG MACAPAT
Halaman 003
Tembang macapat digunakake kanggo
menehi pitutur marang wong ing jaman
biyen, nggunakake tembang macapat
kanggo pitutur marang bocah.
Pengerten guru wilanggan
Tembung guru wilangan ditegesi cacahe
wanda (suku kata) ing saben larik
Pengerten guru lagu
Guru lagu yaiku cekakane gatra lan pola ganti
vokal ing gatra pungkasan tembang utawa
kakawin. Guru lagu asale saka tembung guru kang
tegese dawa lan tembang kang tegese cekak. Guru
lagu minangka paugeran wigati ing sastra kakawin
(tembang).
Pengerten guru gatra
Guru gatra ing basa Jawa macapat yaiku cacahing larik
utawa larik ing sak bait. Dene istilah guru lagu yaiku
persamaane swara ing pungkasaning gatra saben larik
Halaman 04
TABEL
Halaman 05
Apa Itu Tembung Kawi?
Tembung Kawi yaiku tembung
kang asale saka basa Kawi. Basa
Kawi
dhewe iku basa Jawa Kuna.
Basa Kawi akeh digunakake ing
tembang, wayang, lan karya
sastra Jawa.
Tuladha
Dirgantara = Awan
Dasa = Sepuluh
Dipangga = Gajah
UNSUR KEBASAAN
TEMBANG MACAPAT
Halaman 06
Apa Itu Tembung Garba?
Kanthi prasaja, tembung garba inggih menika
tembung ingkang kadadosan
kanthi nyepetake tembung kalih supados gampil
dipunlafalaken saha
langkung ringkes.
Apa Itu Tembung Garba?
Tuladha
Aneng = Ana + ing (terjadi perubahan vokal dari i
menjadi e).
Araneki = Arane + iki.
Dadyewuh = Dadi + ewuh.
Apa Itu Tembung
Dasanama?
Dasanama yaiku pirang-pirang kang duwe teges siji
utawa padha.
Tegese dasanama yaiku tembung sing padha karo
tembung ing
basa Jawa kang nduweni teges meh padha, malah
padha.
Tuladha
Anak = Suta, putra, sunu, yoga, siwi, wêka, tanaya,
atmaja, siwaya, ja, patut,
banu.
Angin = Riwut, bajra, sindhung, anila, bayu,
aliwawar, tata, barat, samirana,
wirayang.
Aran = Ngaran, kêkasih, panêlah, juluk, parab,
panêngran, wêwangi.
Halaman 06
Apa Itu Sandi Asma?
Unsur karya sastra endah kang rumiyin
diciptakake lan digunakake
dening Ranggawarsita, pujangga pungkasan
Karajan Surakarta
(Kasunanan). Ing antawisipun nama kode
ingkang dipundamel
menika wonten ingkang asipat simbolis kanthi
label “Rangga
kalayuda
Tuladha:
Jika itu adalah kewajiban saya
T umindak becik iku polahe
Saya ng sekolah lan umah
Hikmaeh kang akeh
U mure sing teksih enom
Ma sa depane teksih adoh
Saya ngkang kedah diperjuangake
R umangsa dadi bocah sekolah
A ja gawe susah marang wong tua
Se sarengan kalih sinau
P anjaaken ndonga ugi marang Gusti
T etulung marang kanca
Saya melakukan tindak tanduke
Sebuah a ing saben dinane
I ku sing diarani bocah sekolah
T-U-M-R-A-P-T-I
Bocah Sekolah
Musyarofah imam
Munggah mudun iku jenengge Urip
Sapo seng ISO ngelakoni tenterem
Roto- Roto wong seng due sabar
Faedah iso gedhe lan rezeki lancar
Haraapane urep tentrem lan barokah
Indriya miyarsa sogeh
Maneh due akeh
Tembang
Kawi
Urip : hidup
Ngelakoni :melakukan
sabar :
Dasa nama
Munggah : naik
Roto-roto : rata rata
Indriya : hati nurani
mameh : golek
Tembang
Garba
Sapo: siapa
Gedhe: besar
MATUR
NUWUN

More Related Content

Similar to Bahasa Jawa Tembung Macapat Musyarofah

tembang macapat,filosofi macapat, Rochmatulloh
tembang macapat,filosofi macapat, Rochmatulloh tembang macapat,filosofi macapat, Rochmatulloh
tembang macapat,filosofi macapat, Rochmatulloh GmnaYa1
 
Tembang Macapat
Tembang Macapat Tembang Macapat
Tembang Macapat zahra206160
 
Bahasa Jawa_Parama Sastra lan Kagunan Basa Jawa
Bahasa Jawa_Parama Sastra lan Kagunan Basa JawaBahasa Jawa_Parama Sastra lan Kagunan Basa Jawa
Bahasa Jawa_Parama Sastra lan Kagunan Basa JawaSMP Negeri 1 Karanganyar
 
04_Ameylin G.T_XI MIPA 5_Tembang Macapat.pdf
04_Ameylin G.T_XI MIPA 5_Tembang Macapat.pdf04_Ameylin G.T_XI MIPA 5_Tembang Macapat.pdf
04_Ameylin G.T_XI MIPA 5_Tembang Macapat.pdf06AmeylinGhaniaTsani
 
Materi pembelajaran
Materi pembelajaranMateri pembelajaran
Materi pembelajaranrizal92
 
26//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 5
26//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 526//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 5
26//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 5Tasyafa2
 
pdf_20230311_124100_0000.pdf
pdf_20230311_124100_0000.pdfpdf_20230311_124100_0000.pdf
pdf_20230311_124100_0000.pdf06DurrotunNafisah
 
17 Nabila Rindi XI MIPA 5
17 Nabila Rindi XI MIPA 517 Nabila Rindi XI MIPA 5
17 Nabila Rindi XI MIPA 5Nabilarindi
 
Presentation sistem bahasa thn4
Presentation sistem bahasa thn4Presentation sistem bahasa thn4
Presentation sistem bahasa thn4zaitonupsi
 
Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila
Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila
Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila NazlaSalsabila3
 
REPRESENTASI NILAI NILAI KARAKTER DAN MORALITAS PADA TEMBANG PANGKUR MELALUI ...
REPRESENTASI NILAI NILAI KARAKTER DAN MORALITAS PADA TEMBANG PANGKUR MELALUI ...REPRESENTASI NILAI NILAI KARAKTER DAN MORALITAS PADA TEMBANG PANGKUR MELALUI ...
REPRESENTASI NILAI NILAI KARAKTER DAN MORALITAS PADA TEMBANG PANGKUR MELALUI ...Benny103590
 

Similar to Bahasa Jawa Tembung Macapat Musyarofah (20)

tembang macapat,filosofi macapat, Rochmatulloh
tembang macapat,filosofi macapat, Rochmatulloh tembang macapat,filosofi macapat, Rochmatulloh
tembang macapat,filosofi macapat, Rochmatulloh
 
Tembang Macapat
Tembang Macapat Tembang Macapat
Tembang Macapat
 
Basa jawa
Basa jawaBasa jawa
Basa jawa
 
Bahasa Jawa_Parama Sastra lan Kagunan Basa Jawa
Bahasa Jawa_Parama Sastra lan Kagunan Basa JawaBahasa Jawa_Parama Sastra lan Kagunan Basa Jawa
Bahasa Jawa_Parama Sastra lan Kagunan Basa Jawa
 
Greeting
GreetingGreeting
Greeting
 
Tembang Macapat E-book
 Tembang Macapat E-book Tembang Macapat E-book
Tembang Macapat E-book
 
Tembung Macapat
Tembung Macapat Tembung Macapat
Tembung Macapat
 
04_Ameylin G.T_XI MIPA 5_Tembang Macapat.pdf
04_Ameylin G.T_XI MIPA 5_Tembang Macapat.pdf04_Ameylin G.T_XI MIPA 5_Tembang Macapat.pdf
04_Ameylin G.T_XI MIPA 5_Tembang Macapat.pdf
 
Materi pembelajaran
Materi pembelajaranMateri pembelajaran
Materi pembelajaran
 
Tembang Macapat
Tembang MacapatTembang Macapat
Tembang Macapat
 
26//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 5
26//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 526//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 5
26//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 5
 
Sisindiran
SisindiranSisindiran
Sisindiran
 
Tembang Macapat.pdf
Tembang Macapat.pdfTembang Macapat.pdf
Tembang Macapat.pdf
 
Tembang Macapat
Tembang MacapatTembang Macapat
Tembang Macapat
 
pdf_20230311_124100_0000.pdf
pdf_20230311_124100_0000.pdfpdf_20230311_124100_0000.pdf
pdf_20230311_124100_0000.pdf
 
Materi Tembang Macapat
Materi Tembang MacapatMateri Tembang Macapat
Materi Tembang Macapat
 
17 Nabila Rindi XI MIPA 5
17 Nabila Rindi XI MIPA 517 Nabila Rindi XI MIPA 5
17 Nabila Rindi XI MIPA 5
 
Presentation sistem bahasa thn4
Presentation sistem bahasa thn4Presentation sistem bahasa thn4
Presentation sistem bahasa thn4
 
Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila
Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila
Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila
 
REPRESENTASI NILAI NILAI KARAKTER DAN MORALITAS PADA TEMBANG PANGKUR MELALUI ...
REPRESENTASI NILAI NILAI KARAKTER DAN MORALITAS PADA TEMBANG PANGKUR MELALUI ...REPRESENTASI NILAI NILAI KARAKTER DAN MORALITAS PADA TEMBANG PANGKUR MELALUI ...
REPRESENTASI NILAI NILAI KARAKTER DAN MORALITAS PADA TEMBANG PANGKUR MELALUI ...
 

Recently uploaded

Aksi Nyata Modul 1.3 Visi Guru penggerak
Aksi Nyata Modul 1.3 Visi Guru penggerakAksi Nyata Modul 1.3 Visi Guru penggerak
Aksi Nyata Modul 1.3 Visi Guru penggerakDianPermana63
 
MODUL AJAR IPAS KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR IPAS KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR IPAS KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR IPAS KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.ppt
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.pptAnalisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.ppt
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.pptRahmaniaPamungkas2
 
Variasi dan Gaya Mengajar, Mata Kuliah Strategi Belajar Mengajar
Variasi dan Gaya Mengajar, Mata Kuliah Strategi Belajar MengajarVariasi dan Gaya Mengajar, Mata Kuliah Strategi Belajar Mengajar
Variasi dan Gaya Mengajar, Mata Kuliah Strategi Belajar MengajarAureliaAflahAzZahra
 
Materi Kimfar Asam,Basa,Buffer dan Garam
Materi Kimfar Asam,Basa,Buffer dan GaramMateri Kimfar Asam,Basa,Buffer dan Garam
Materi Kimfar Asam,Basa,Buffer dan GaramTitaniaUtami
 
Penjelasan Asmaul Khomsah bahasa arab nahwu
Penjelasan Asmaul Khomsah bahasa arab nahwuPenjelasan Asmaul Khomsah bahasa arab nahwu
Penjelasan Asmaul Khomsah bahasa arab nahwuKhiyaroh1
 
PELAKSANAAN + Link2 MATERI Training_ "AUDIT INTERNAL + SISTEM MANAJEMEN MUTU ...
PELAKSANAAN + Link2 MATERI Training_ "AUDIT INTERNAL + SISTEM MANAJEMEN MUTU ...PELAKSANAAN + Link2 MATERI Training_ "AUDIT INTERNAL + SISTEM MANAJEMEN MUTU ...
PELAKSANAAN + Link2 MATERI Training_ "AUDIT INTERNAL + SISTEM MANAJEMEN MUTU ...Kanaidi ken
 
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptx
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptxAksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptx
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptxAgusSuarno2
 
Materi: Mengapa tidak memanfaatkan Media ?
Materi: Mengapa tidak memanfaatkan Media ?Materi: Mengapa tidak memanfaatkan Media ?
Materi: Mengapa tidak memanfaatkan Media ?AdePutraTunggali
 
MODUL AJAR SENI TARI KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI TARI KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI TARI KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI TARI KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
Lokakarya tentang Kepemimpinan Sekolah 1.pptx
Lokakarya tentang Kepemimpinan Sekolah 1.pptxLokakarya tentang Kepemimpinan Sekolah 1.pptx
Lokakarya tentang Kepemimpinan Sekolah 1.pptxrani414352
 
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
Bahan Ajar Power Point Materi Campuran kelas 8
Bahan Ajar Power Point Materi Campuran kelas 8Bahan Ajar Power Point Materi Campuran kelas 8
Bahan Ajar Power Point Materi Campuran kelas 8RiniWulandari49
 
MATERI Projek Kreatif Kewirausahaan kelas XI SMK.pptx
MATERI Projek Kreatif Kewirausahaan kelas XI SMK.pptxMATERI Projek Kreatif Kewirausahaan kelas XI SMK.pptx
MATERI Projek Kreatif Kewirausahaan kelas XI SMK.pptxrandikaakbar11
 
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfAndiCoc
 
E-modul materi Ekosistem Kelas 10 SMA (Preview)
E-modul materi Ekosistem Kelas 10 SMA (Preview)E-modul materi Ekosistem Kelas 10 SMA (Preview)
E-modul materi Ekosistem Kelas 10 SMA (Preview)Ammar Ahmad
 
prinsip dasar kepramukaan dan metode kepramukaan
prinsip dasar kepramukaan dan metode kepramukaanprinsip dasar kepramukaan dan metode kepramukaan
prinsip dasar kepramukaan dan metode kepramukaanaji guru
 

Recently uploaded (20)

Aksi Nyata Modul 1.3 Visi Guru penggerak
Aksi Nyata Modul 1.3 Visi Guru penggerakAksi Nyata Modul 1.3 Visi Guru penggerak
Aksi Nyata Modul 1.3 Visi Guru penggerak
 
MODUL AJAR IPAS KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR IPAS KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR IPAS KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR IPAS KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.ppt
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.pptAnalisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.ppt
Analisis Regresi Analisis Regresi dan Korelasi.ppt
 
Variasi dan Gaya Mengajar, Mata Kuliah Strategi Belajar Mengajar
Variasi dan Gaya Mengajar, Mata Kuliah Strategi Belajar MengajarVariasi dan Gaya Mengajar, Mata Kuliah Strategi Belajar Mengajar
Variasi dan Gaya Mengajar, Mata Kuliah Strategi Belajar Mengajar
 
Materi Kimfar Asam,Basa,Buffer dan Garam
Materi Kimfar Asam,Basa,Buffer dan GaramMateri Kimfar Asam,Basa,Buffer dan Garam
Materi Kimfar Asam,Basa,Buffer dan Garam
 
Penjelasan Asmaul Khomsah bahasa arab nahwu
Penjelasan Asmaul Khomsah bahasa arab nahwuPenjelasan Asmaul Khomsah bahasa arab nahwu
Penjelasan Asmaul Khomsah bahasa arab nahwu
 
PELAKSANAAN + Link2 MATERI Training_ "AUDIT INTERNAL + SISTEM MANAJEMEN MUTU ...
PELAKSANAAN + Link2 MATERI Training_ "AUDIT INTERNAL + SISTEM MANAJEMEN MUTU ...PELAKSANAAN + Link2 MATERI Training_ "AUDIT INTERNAL + SISTEM MANAJEMEN MUTU ...
PELAKSANAAN + Link2 MATERI Training_ "AUDIT INTERNAL + SISTEM MANAJEMEN MUTU ...
 
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptx
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptxAksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptx
Aksi Nyata Cegah Perundungan Mulai dari Kelas [Guru].pptx
 
Materi: Mengapa tidak memanfaatkan Media ?
Materi: Mengapa tidak memanfaatkan Media ?Materi: Mengapa tidak memanfaatkan Media ?
Materi: Mengapa tidak memanfaatkan Media ?
 
MODUL AJAR SENI TARI KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI TARI KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI TARI KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI TARI KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
Lokakarya tentang Kepemimpinan Sekolah 1.pptx
Lokakarya tentang Kepemimpinan Sekolah 1.pptxLokakarya tentang Kepemimpinan Sekolah 1.pptx
Lokakarya tentang Kepemimpinan Sekolah 1.pptx
 
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR BAHASA INDONESIA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI MUSIK KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
Bahan Ajar Power Point Materi Campuran kelas 8
Bahan Ajar Power Point Materi Campuran kelas 8Bahan Ajar Power Point Materi Campuran kelas 8
Bahan Ajar Power Point Materi Campuran kelas 8
 
MATERI Projek Kreatif Kewirausahaan kelas XI SMK.pptx
MATERI Projek Kreatif Kewirausahaan kelas XI SMK.pptxMATERI Projek Kreatif Kewirausahaan kelas XI SMK.pptx
MATERI Projek Kreatif Kewirausahaan kelas XI SMK.pptx
 
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR PENDIDIKAN PANCASILA KELAS 2 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdfMODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
MODUL AJAR SENI RUPA KELAS 5 KURIKULUM MERDEKA.pdf
 
E-modul materi Ekosistem Kelas 10 SMA (Preview)
E-modul materi Ekosistem Kelas 10 SMA (Preview)E-modul materi Ekosistem Kelas 10 SMA (Preview)
E-modul materi Ekosistem Kelas 10 SMA (Preview)
 
prinsip dasar kepramukaan dan metode kepramukaan
prinsip dasar kepramukaan dan metode kepramukaanprinsip dasar kepramukaan dan metode kepramukaan
prinsip dasar kepramukaan dan metode kepramukaan
 

Bahasa Jawa Tembung Macapat Musyarofah

  • 1. Nama: Musyarofah Kelas: XI-IPS2 Absen: 19 Sekolah: SMA 1 Pasuruan By: Musyarofah Tembang Macapat
  • 2. DAFTAR ISI °Pengerten tembang macapat..............001 °Filosofi tembang macapat....................002 °Ancase tembang macapat...................003 -Maskumambang -Mijil - Sinom -Kinathi -Asmaradana -Gambuh - Dhandang gula -Durma -Temnang pangkur -Megatruh -Pucung °Pengerten guru lagu,wilagan,gatraa.....04 °Tabel guru Gatra,guru wilangan,lagu,saka Tembang macapat..................................005 °Unsur kebahasaan tembang macapat lan tuladhan..........................................006
  • 3. Tegese tembang macapat apa? Tembang macapat yaiku karya sastra Jawa kang awujud tembang utawa geguritan tradhisional Jawa. Meh padha karo tembang Jawa ing budaya Jawa, uga ana karya sastra sing padha ing tlatah liyane kayata Bali, Sasa, Sundha lan Madura... Halaman 001 PANGERTEN TEMBANG MACAPAT
  • 4. Halaman 002 FILOSOFI TEMBANG MACAPAT Tembang macapat iku nduweni kawruh utawa filosofi Jawa Saben tembang macapat nduweni makna lan wataking tertentu Tembang macapat dewe duweni XI jenis. Ing kaping sewelas tembang macapat iku duweni makna perjalanan kauripane manungsa ing ndunya, sing dimulai saka lair nganti madhep marang Gusti Allah 01.maskumambang adalah salah satu jenis tembang macapat yang memiliki makna tentang perjalanan hidup manusia yang masih berwujud janin dalam kandungan ibunya. Tembang ini menunjukan belum adanya jati diri yang menunjukan akan terlahir sebagai seorang perempuan atau laki-laki. 02. Mijil asale saka basa Jawa yaiku 'wijil' kang tegese metu. Tegese mijil yaiku nalika bayi lair lan metu saka guwa garbane ibu. Mijil digunakake kanggo menehi pitutur lan piwulang marang manungsa supaya tabah anggone urip 03. Sinom Ing basa Jawa, sinom uga diarani isih enom, tegese enom. Tegese tembang macapat sinom yaiku nggambarake para mudha kang kebak pangarep-arep.
  • 5. 04.Kinanti asale saka tembung kanthi utawa tuntunan kang tegese nuntun. Tegesipun tembang Macapat Kinanthi menika nggambaraken gesangipun lare ingkang mbetahaken tuntunan dhateng margi ingkang leres 05. Asmarandana dumadi saka rong tembung, yaiku asmara kang tegese asmara lan dahana kang ateges geni. Tegesipun tembang Macapat Asmarandana menika nggambaraken pagesanganipun manungsa ingkang kasmaran kaliyan kekasihipun. Asmaradhana 06.Gambuh tegese jodho. Tegesipun tembang gambuh menika ngandharaken cariyos gesangipun manungsa ingkang sampun kepanggih kaliyan pasanganipun saengga kaiket ing bebrayan. 07.Dhandhanggula asale saka tembung dhangdhang kang ateges ngarep-arep lan ngarep-arep. Dene tembung gula tegese seneng, manis lan ayu. Tegesipun tembang macapat menika kangge nggambaraken bilih ingkang endah saged dipunpendhet kanthi perjuangan.
  • 6. 10. Megatruh Kadhapuk saking kalih tembung inggih menika megat ingkang tegesipun pisah saha ruh ingkang tegesipun gesang. Dadi megatruh tegese misahake roh saka ragane manungsa. Tegese tembang macapat iki ngandhut pitutur supaya manungsa 08.Durma tegese nesu, mbalela. Tembang macapat iki nggambarake watake manungsa kang gumedhe, gumedhe, srakah, gampang emosi, mble njani hawa nepsu lan seneng tumindak sembarangan. 09.Tembang pangkur tegese mundur. Pangkur nggambarake panguripane manungsa kang wis tuwa lan ngalami kemunduran fisik. 11.Pucung ditegesi wong mati. Tegesipun tembang macapat menika nggambaraken bilih manungsa badhe wangsul dhateng Gusti saha tanggel jawab dhateng tumindakipun nalika wonten ing donya.
  • 7. ANCASE TEMBANG MACAPAT Halaman 003 Tembang macapat digunakake kanggo menehi pitutur marang wong ing jaman biyen, nggunakake tembang macapat kanggo pitutur marang bocah.
  • 8. Pengerten guru wilanggan Tembung guru wilangan ditegesi cacahe wanda (suku kata) ing saben larik Pengerten guru lagu Guru lagu yaiku cekakane gatra lan pola ganti vokal ing gatra pungkasan tembang utawa kakawin. Guru lagu asale saka tembung guru kang tegese dawa lan tembang kang tegese cekak. Guru lagu minangka paugeran wigati ing sastra kakawin (tembang). Pengerten guru gatra Guru gatra ing basa Jawa macapat yaiku cacahing larik utawa larik ing sak bait. Dene istilah guru lagu yaiku persamaane swara ing pungkasaning gatra saben larik Halaman 04
  • 10. Apa Itu Tembung Kawi? Tembung Kawi yaiku tembung kang asale saka basa Kawi. Basa Kawi dhewe iku basa Jawa Kuna. Basa Kawi akeh digunakake ing tembang, wayang, lan karya sastra Jawa. Tuladha Dirgantara = Awan Dasa = Sepuluh Dipangga = Gajah UNSUR KEBASAAN TEMBANG MACAPAT Halaman 06
  • 11. Apa Itu Tembung Garba? Kanthi prasaja, tembung garba inggih menika tembung ingkang kadadosan kanthi nyepetake tembung kalih supados gampil dipunlafalaken saha langkung ringkes. Apa Itu Tembung Garba? Tuladha Aneng = Ana + ing (terjadi perubahan vokal dari i menjadi e). Araneki = Arane + iki. Dadyewuh = Dadi + ewuh. Apa Itu Tembung Dasanama? Dasanama yaiku pirang-pirang kang duwe teges siji utawa padha. Tegese dasanama yaiku tembung sing padha karo tembung ing basa Jawa kang nduweni teges meh padha, malah padha. Tuladha Anak = Suta, putra, sunu, yoga, siwi, wêka, tanaya, atmaja, siwaya, ja, patut, banu. Angin = Riwut, bajra, sindhung, anila, bayu, aliwawar, tata, barat, samirana, wirayang. Aran = Ngaran, kêkasih, panêlah, juluk, parab, panêngran, wêwangi. Halaman 06
  • 12. Apa Itu Sandi Asma? Unsur karya sastra endah kang rumiyin diciptakake lan digunakake dening Ranggawarsita, pujangga pungkasan Karajan Surakarta (Kasunanan). Ing antawisipun nama kode ingkang dipundamel menika wonten ingkang asipat simbolis kanthi label “Rangga kalayuda Tuladha: Jika itu adalah kewajiban saya T umindak becik iku polahe Saya ng sekolah lan umah Hikmaeh kang akeh U mure sing teksih enom Ma sa depane teksih adoh Saya ngkang kedah diperjuangake R umangsa dadi bocah sekolah A ja gawe susah marang wong tua Se sarengan kalih sinau P anjaaken ndonga ugi marang Gusti T etulung marang kanca Saya melakukan tindak tanduke Sebuah a ing saben dinane I ku sing diarani bocah sekolah T-U-M-R-A-P-T-I Bocah Sekolah
  • 13. Musyarofah imam Munggah mudun iku jenengge Urip Sapo seng ISO ngelakoni tenterem Roto- Roto wong seng due sabar Faedah iso gedhe lan rezeki lancar Haraapane urep tentrem lan barokah Indriya miyarsa sogeh Maneh due akeh Tembang Kawi Urip : hidup Ngelakoni :melakukan sabar : Dasa nama Munggah : naik Roto-roto : rata rata Indriya : hati nurani mameh : golek Tembang Garba Sapo: siapa Gedhe: besar