2. ERDI AROA
I II II
I
I
V
V V
I
V
II
V
II
I
I
X
X X
I
X
I
I
X
II
I
X
I
V
X
V
X
V
I
X
V
II
X
V
II
I
X
I
X
X
X
X
X
I
•XI.mendetik aurrera, arte-estilo berria hedatu zen Mendebaldeko Europan:
ERROMANIKOA.
•Mendebaldeko Erromatar Inperioaren desagerpenaz geroztik, lehenengo aldiz,
agertu zen arte-estilo komuna Europako herrialde gehienetan.
Erromanikoa
4. •Erdi Aroko Europako herrialde gehienetan kristautasuna zen erlijio
hedatuena.
•XI-XIII.mendeen bitartean, Europako kristauaren mugak zabalduz joan
ziren, iparraldetik, ekialdetik eta hegoaldetik.
Erromanikoa
ARTE ERLIJIOSOA
5. •Elizaren presentzia eguneroko bizitzan oso nabarmena zen.
•Elizak bizitza pribatua arautzen zuen (bataioak, ezkontzak, festak,
egutegiak,…).
•Elizak gainditu zuen eremu erlijiosoa eta gizarte arloa eta ekonomian
eta politikan esku hartzen ere hasi zen.
– Monasterioek eta gotzaindegiek lurralde ugari kontrolatzen zuten.
–Apaiz eta fraideek feudoetako jaunen jokabidea izaten zuten eta
errentak kobratzen zizkieten nekazariei.
–Hamarrena kobratzen hasi ziren.
–Elizak errege-erregina kristauengan eragin politiko handia ere
bazuen.
–Alde militarrean, kristautasunaren aldeko Gurutzadak edo Lurralde
Santuak berreskuratzeko gerra erlijiosoak bultzatu zituen.
ARTE ERLIJIOSOA
Erromanikoa
6. GURUTZADAK
• Kristauek, leku santuak berreskuratzeko, musulmanen
aurka egiten zituzten kanpaina militarrak izan ziren.
• Zaldun kristauek hartu zuten parte, erregeek zuzendu
zituzten eta Aita Santuaren bedeinkapena eta onespena
jaso zuten.
Erromanikoa
12. ELIZA ERROMANIKOA
Fatxada
nagusian dorre
bat edo bi
eraikitzen ziren,
kanpandorre
gisa erabiltzen
zirenak.
Kontrahorma.
Kanoi-ganga.
Besoak gurutzatzen diren lekuari gurutzadura
deitzen zaio. Gurutzaduraren gainean zinborio
izeneko kupula bat ezartzen zen.
Gurutzearen beso
luzea nabe batek
edo batzuek osatzen
zuten, hauek abside
batean amaitzen
ziren.
Batzuetan alboetako
nabeak luzatu eta
berauek girola
osatzen zuten. Honek
aldare nagusia
inguratzea eta bertan
gordetzen ziren
erlikiak ikustea
ahalbidetzen zuen
Kasu batzuetan solairu bat
baino gehiago zeukaten.
3-5 nabe artean eduki
ohi zituzten.
Erdialdekoa
aldeetakoak baino
altuagoa zen.
Arkitektura erromanikoa
60. • ERLIJIOSOAK
– KRISTO (GURUTZIFIKATUTA, EPAILE, ERREGE)
– AMA BIRJINA ETA JESUS HAURRA
– AZKEN EPAIA
– IGARLEAK, APOSTOLUAK, SANTUAK
– BIBLIAKO PASARTEAK
• EGUNEROKO ESZENAK
• MOTIBO GEOMETRIKOAK
• LANDARE MOTIBOAK
• ANIMALIA FANTASTIKOAK, MUNSTROAK
Eskultura erromanikoa
GAI NAGUSIAK