Cơ sở lý luận và pháp lý về cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa liên thông” tại ubnd cấp huyện.docx

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ CẢI CÁCH
THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA
LIÊN THÔNG” TẠI UBND CẤP HUYỆN
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính
Theo từ điển tiếng Việt thông dụng, thủ tục là “cách thức tiến hành công việc
với nội dung, trình tự nhất định, theo quy định của Nhà nƣớc”. Theo đó, hoạt động
quản lý nhà nƣớc nào cũng đƣợc tiến hành theo các thủ tục nhất định, tƣơng ứng với
ba lĩnh vực hoạt động của nhà nƣớc là lập pháp, hành pháp, tƣ pháp là ba nhóm thủ
tục lập pháp, thủ tục hành pháp, thủ tục tƣ pháp.
Khái niệm thủ tục hành chính có rất nhiều cách hiểu khác nhau, trong khoa
học luật hành chính không có quan điểm thống nhất về phạm vi cụ thể của khái niệm
thủ tục hành chính. Có nhiều quan điểm khác nhau về thủ tục hành chính, bởi có nhiều
cách tiếp cận khác nhau, cụ thể:
Nếu xét trong nội bộ của bộ máy hành chính nhà nƣớc, TTHC là do cơ quan
nhà nƣớc xây dựng và công bố để thực hiện chức năng quản lý của nền hành chính
nhà nƣớc và đòi hỏi các cơ quan hành chính nhà nƣớc có trách nhiệm thực thi các
thủ tục đó [13. tr14].
Nếu xét theo quan hệ điều hành và căn cứ vào tính chất của chủ thể thực hiện
thủ tục, có thể xem TTHC là trình tự về thời gian, không gian và cách thức giải quyết
công việc của cơ quan hành chính nhà nƣớc trong mối quan hệ với các cơ quan, tổ
chức và cá nhân công dân [13, tr 14].
Theo GS. TSKH Nguyễn Văn Thâm, Thủ tục hành chính là “Trình tự về
thời gian và không gian, các giai đoạn cần phải có để thực hiện mọi hình thức
hoạt động của các cơ quan quản lý hành chính nhà nƣớc, bao gồm trình tự thành
lập các công sở, trình tự bổ nhiệm, điều động viên chức; trình tự lập quy, áp
dụng các quy phạm để bảo đảm các quyền chủ thể và xử lý vi phạm; trình tự tổ
chức tác nghiệp hành chính” [ 14, tr.6].
Theo từ điển thuật ngữ hành chính: thủ tục hành chính là toàn bộ quy tắc,
trình tự do cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền quy định, theo đó cơ quan hành
10

chính nhà nƣớc, các tổ chức, cá nhân phải tuân theo trong khi giải quyết các
công việc giữa các cơ quan nhà nƣớc với nhau và giữa cơ quan nhà nƣớc với
các tổ chức xã hội, công dân.
Theo Khoản 1, Điều 3 của Nghị định 63/2010/NĐ-CP ngày 08 tháng 6
năm 2010 của Chính phủ “quy định về kiểm soát thủ tục hành chính” định nghĩa
thủ tục hành chính nhƣ sau: “Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực
hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nƣớc, ngƣời có thẩm quyền
quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức" [
01 ]
Từ những phân tích trên có thể hiểu TTHC là những quy định mang tính
pháp lý về thời gian, địa điểm, trình tự, cách thức giải quyết công việc của cơ
quan hành chính Nhà nước có thẩm quyền trong thực thi công vụ.
Trong phạm vi của luận văn này, tôi sử dụng quan niệm tại Nghị định số:
63/ 2010/ NĐ – CP để làm cơ sở nghiên cứu.
1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính
Tính chất đa diện và nội dung phong phú của hoạt động quản lý hành chính
nhà nƣớc có quy định đặc điểm của thủ tục hành chính, làm cho nó có những đặc
điểm khác biệt với các thủ tục hoạt động lập pháp và tƣ pháp, cụ thể:
Thứ nhất, Thủ tục hành chính đƣợc điều chỉnh bằng các quy phạm thủ
tục hành chính. Mọi hoạt động quản lý hành chính nhà nƣớc phải đƣợc trật tự
hóa, nghĩa là phải tiến hành theo những thủ tục nhất định, nhƣng không có
nghĩa là mọi hoạt động trong quản lý nhà nƣớc đều phải đƣợc điều chỉnh bởi
quy phạm thủ tục hành chính, mà có hoạt động tổ chức tác nghiệp cụ thể trong
nội bộ tỏ chức Nhà nƣớc do các quy định nội bộ điều chỉnh. Về mặt lý luận,
pháp luật không thể và cũng không cần thiết phải điều chỉnh mọi quan hệ xã
hội. Chỉ có các thủ tục quan trọng phải đƣợc quy định bởi pháp luật nhằm đảm
bảo cho sự tuân thủ chúng chặt chẽ. [13, tr.8,9]
Thứ hai, TTHC là quá trình thực hiện thẩm quyền trong quản lý hành chính
nhà nƣớc. Nghĩa là, TTHC đƣợc phân biệt với thủ tục tƣ pháp, khác với
11

thủ tục tố tụng tại tòa án; kể cả tố tụng hành chính cũng không thuộc về khái
niệm TTHC.
So với thủ tục tố tụng, TTHC do nhiều cơ quan và công chức nhà nƣớc
thực hiện và do tính chất hoạt động quản lý nên ngoài những khuôn mẫu ổn
định tƣơng đối, TTHC phải chứa đựng các biện pháp tùy nghi. Ngƣợc lại, tủ
tục tố tụng nhằm đảm bảo tính đúng đắn của các quyết định xét xử nên nó phải
rất chặt chẽ. [13, tr.9]
Thứ ba, TTHC rất đa dạng, phức tạp.
+ Tính đa dạng, phức tạp đó đƣợc quy định bởi hoạt động quản lý nhà
nƣớc, là hoạt động diễn ra ở hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội và bộ
máy hành chính bao gồm rất nhiều cơ quan từ Trung ƣơng đến địa phƣơng.
+ Quy định quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia mối quan hệ hành
chính, trong đó bao gồm cả công việc của Nhà nƣớc và công dân;
+ Việc quy định thủ tục hành chính phải kết hợp với những khuôn mẫu
ổn định tƣơng đối và chặt chẽ với các biện pháp thích ứng cho từng loại công
việc và từng loại đối tƣợng;
+ Nền hành chính nhà nƣớc hiện nay đang chuyển từ hành chính cai
quản sang hành chính phục vụ đã tác động mạnh mẽ vào thủ tục hành chính;
+ Thực hiện chủ yếu ở công sở nhà nƣớc, gắn liền với công tác văn thƣ
và tổ chức ban hành, quản lý văn bản, giấy tờ;
+ Do chủ thể cơ quan hành chính nhà nƣớc xây dựng để giải quyết
công việc nên phụ thuộc rất nhiều vào ý chí chủ quan của chủ thể ban hành.
+ Trong bối cảnh của quá trình hội nhập khu vực và quốc tế hiện nay,
các thủ tục hành chính có yếu tố nƣớc ngoài cần phải phù hợp với thông lệ quốc
tế. [13, tr.9,10,11,12]
Thứ tư, thủ tục hành chính có tính năng động hơn so với các quy phạm
nội dung của luật hành chính, đòi hỏi phải thay đổi nhanh hơn để thích ứng và
phù hợp với nhu cầu thực tế của đời sống xã hội.
Đây chính là yếu tố cần nhận thức đúng đắn giúp cho các nhà ban hành
các quy định thủ tục hành chính ban hành các quy định phù hợp với thực tế
12

khách quan và tiến trình phát triển kinh tế xã hội. [ 13, tr.12]
1.2. CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VÀ CẢI CÁCH THỦ TỤC
HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH "MỘT CỬA LIÊN THÔNG"
1.2.1. Khái niệm cải cách thủ tục hành chính
Theo nghĩa chung nhất, cải cách là một biện pháp thực hiện nhằm giải
quyết những đòi hỏi của thực tiễn với mục tiêu rõ ràng, chƣơng trình cụ thể và
yêu cầu phải hoàn tất trong một thời gian nhất định.
Cải cách thủ tục hành chính có thể được hiểu là một tổng hợp các hoạt
động của các cơ quan quản lý nhà nước nhằm phát huy những yếu tố tích cực,
loại bỏ những yếu tố đã lạc hậu và tìm kiếm những cách thức tổ chức thực hiện
mới có hiệu quả, phù hợp với xu thế phát triển chung nhằm đáp ứng tốt hơn
các nhu cầu của khách hàng khi đến giải quyết các thủ tục hành chính.
Cải cách TTHC là điều kiện cần thiết để tăng cƣờng củng cố mối quan hệ
giữa Nhà nƣớc với công dân và tổ chức. Cải cách thủ tục đƣợc coi là khâu đột
phá trong cải cách nền HCNN, nghĩa là để tạo sự chuyển động của toàn bộ hệ
thống nền hành chính quốc gia; thủ tục hành chính là khâu đƣợc chọn đầu tiên,
cải cách TTHC sẽ gây ra sự chuyển động của toàn hệ thống khi bị tác động.
Thủ tục hành chính là cơ sở và là điều kiện để cơ quan nhà nƣớc giải quyết
công việc của cá nhân, tổ chức theo quy định của pháp luật nhằm bảo đảm
quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Trƣớc yêu cầu hội nhập ngày
càng sâu rộng, TTHC cần phải cải cách mạnh mẽ hơn nữa.
1.2.2. Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa liên thông”
Khái niệm “một cửa liên thông” đƣợc chính thức đề cập tại Quyết định số
93/2007/QĐ-TTg, đó là mô hình giải quyết công việc của tổ chức, cá nhân thuộc
trách nhiệm, thẩm quyền của nhiều cơ quan HCNN cùng cấp hoặc giữa các cấp
hành chính từ hƣớng dẫn, tiếp nhận giấy tờ, hồ sơ, giải quyết đến trả kết quả đƣợc
thực hiện tại một đầu mối là Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của một cơ quan
HCNN. Khái niệm này đƣợc còn đƣợc hiểu đó là việc thực hiện đơn giản hóa các
TTHC cần có ý kiến của một số cơ quan hành chính hoặc ban ngành khác nhau.
Với mục tiêu cải cách TTHC nhằm đem lại lợi ích tối đa cho
13

công dân, tổ chức trong việc sử dung các dịch vụ công, đồng thời góp phần
khắc phục những hạn chế của mô hình một cửa liên thông đã đƣợc thực hiện
trong hệ thống cơ quan nhà nƣớc các cấp trong thời gian qua.
Hiện nay, mô hình một cửa liên thông đƣợc thực hiện dƣới các hình thức:
liên thông giữa các cơ quan HCNN của một cấp hành chính với nhau, nhƣ liên
thông giữa các phòng với nhau, các sở với nhau hoặc liên thông giữa các cơ quan
HCNN ở các cấp hành chính với nhau, ví dụ: liên thông giữa UBND cấp xã với
các phòng của UBND cấp huyện, các sở của UBND cấp tỉnh.
Để hiểu rõ về mô hình “một cửa liên thông” tại UBND, tác giả sẽ tiếp
cận các thuật ngữ sau:
Thuật ngữ “liên thông” đƣợc hiểu nhƣ sau: Theo từ điển Tiếng việt thì
liên thông là từ ghép do hai từ “liên” và “thông” ghép lại. “Liên” đƣợc hiểu là
liên quan đến nhiều ngành, nhiều tổ chức cùng cấp. Chẳng hạn nhƣ liên Bộ,
liên Sở…, “thông” đƣợc hiểu là thông suốt từ đầu nọ đến đầu kia. Trong quá
trình giải quyết TTHC, khi có những TTHC liên quan đến chức năng của nhiều
ngành, nhiều cấp giải quyết đã, đang và sẽ đòi hỏi phải xây dựng đƣợc mô hình
giải quyết một cách thông suốt, giống nhƣ một dây chuyền sản xuất công
nghiệp, thông suốt từ đầu vào đến đầu ra.
Theo khoản 2, Điều 1 Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25/3/2015 của
Thủ tƣớng Chính Phủ “Một cửa liên thông” là cách thức giải quyết công việc
của cá nhân, tổ chức, thuộc trách nhiệm, thẩm quyền của nhiều cơ quan hành
chính nhà nƣớc cùng cấp hoặc giữa các cơ quan hành chính nhà nƣớc các cấp
trong việc công khai, hƣớng dẫn thủ tục hành chính, tiếp nhận hồ sơ, giải quyết
và trả kết quả đƣợc thực hiện tại một đầu mối là Bộ phận tiếp nhận và trả kết
quả của một cơ quan hành chính nhà nƣớc”. [ 05]
1.2.3. Vai trò của cải cách thủ tục hành chính theo mô hình "một
cửa liên thông"
Trƣớc đây chƣa có mô hình “một cửa liên thông”, khi ngƣời dân có
công việc cần giải quyết tại cơ quan hành nhà nƣớc, họ phải đến từng phòng,
ban chuyên môn để liên hệ và các quy trình thủ tục giải quyết công việc
14

thƣờng khá phức tạp. Chẳng hạn, đối với một số dịch vụ nhƣ cấp giấy đăng ký
kinh doanh, cấp giấy phép về quyền sử dụng nhà, đất,... ngƣời dân phải đến
giao dịch ít nhất từ hai phòng ban chuyên môn trở lên. Mỗi phòng, ban lại đề
ra những thủ tục riêng và thu một khoản lệ phí riêng. Bản thân mỗi phòng, ban
cũng phải trình hồ sơ lên cán bộ lãnh đạo phòng, ban, tiếp đó lại trình lên cán
bộ lãnh đạo Ủy ban nhân dân. Quy trình rắc rối này không cho phép các phòng,
ban quy định rõ ràng về thời gian xử lý mỗi loại hồ sơ. Do đó, việc áp dụng mô
hình "một cửa liên thông" trong giải quyết thủ tục hành chính đã khắc phục
đƣợc những hạn chế trên và tạo thuận lợi hơn rất nhiều cho các tổ chức, cá nhân
đến liên hệ giải quyết công việc. Điều này đƣợc biểu hiện trên các mặt sau:
- Thứ nhất, mô hình này góp phần khắc phục đƣợc các TTHC rƣờm rà,
chồng chéo. Khi chƣa thực hiện mô hình "một cửa liên thông", không
những mỗi cơ quan hành chính tự đặt ra thủ tục của mình, mà mỗi phòng, ban
chuyên môn trong đó cũng tự ý đề ra những quy định thủ tục riêng, gây phiền
hà, nhũng nhiễu cho nhân dân. Tồn tại này đƣợc khắc phục khi các cơ quan
hành chính thống nhất một bộ TTHC chung và quy trình giải quyết đƣợc cụ
thể, công khai để nhân dân đƣợc biết và thực hiện theo.
- Thứ hai, ngƣời dân không phải đi lại nhiều lần, qua nhiều phòng, ban
chuyên môn. THHC đƣợc quy định đơn giản hóa rất nhiều; thời gian giải quyết
các TTHC đƣợc quy định rõ ràng và rút ngắn hơn, giúp cho các tổ chức, công
dân và doanh nghiệp tiết kiệm đƣợc rất nhiều thời gian và chi phí trong việc
thực hiện các THHC. Đồng thời, còn khắc phục đƣợc tình trạng các công chức
của các phòng, ban chuyên môn tự gia hạn thời gian xử lý hồ sơ cho ngƣời dân.
- Thứ ba, cũng góp phần khắc phục tình trạng các cơ quan HCNN tùy
tiện đặt ra và thu các loại phí khác, qua đó thống nhất mức lệ phí đối với cùng
một loại dịch vụ do các cơ quan hành chính ban hành ở các địa phƣơng khác
nhau cung cấp.
- Thứ tư, khắc phục tình trạng cán bộ lãnh đạo mất nhiều thời gian vào
15

các công việc sự vụ hành chính, không có thời gian dành cho thực hiện những
nhiệm vụ và chức năng quản lý khác; giảm dần việc các bộ phận cán bộ lãnh
đạo phải tham gia trực tiếp giải quyết các công việc sự vụ, khiếu kiện.
1.2.4. Địa vị pháp lý của Ủy ban nhân dân cấp huyện
Trong hoạt động QLNN, nhằm đảm bảo mối liên hệ thƣờng xuyên từ
Trung ƣơng đến địa phƣơng và phát huy hiệu lực, hiệu quả của hoạt động, các
quốc gia tiến hành phân chia lãnh thổ thành các đơn vị hành chính và thiết lập
trên đó bộ máy chính quyền thích hợp. Ở Việt Nam, Hiến pháp 2013 và các văn
bản quy phạm pháp luật về tổ chức bộ máy nhà nƣớc nhƣ Luật Tổ chức Quốc
hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Luật Tổ chức
Viện Kiểm sát nhân dân, Luật Tổ chức Chính quyền địa phƣơng... đã khẳng
định địa vị pháp lý của các cơ quan nhà nƣớc trong bộ máy nhà nƣớc. Tổ chức
bộ máy nhà nƣớc là một vấn đề mang tính hiến định, nó đƣợc cấu thành từ hệ
thống các cơ quan nhà nƣớc có chức năng, nhiệm vụ đƣợc quy định, có mối
quan hệ, tác động qua lại để thực hiện nhiệm vụ chung của nhà nƣớc nhằm đảm
bảo“Nhà nƣớc ta là Nhà nƣớc pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân,
vì nhân dân. Tất cả quyền lực Nhà nƣớc thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên
minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức, do
Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Quyền lực Nhà nƣớc là thống nhất; có sự
phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan trong việc thực hiện các
quyền lập pháp, hành pháp, tƣ pháp” [1].
Tiếp cận bộ máy từ phƣơng diện hành chính lãnh thổ thì chính quyền
nhà nƣớc bao gồm chính quyền Trung ƣơng và chính quyền địa phƣơng. Do
đó, “nếu chính quyền Trung ƣơng là yếu tố trung tâm của hệ thống chính quyền
nhà nƣớc, là bộ máy có đầy đủ quyền năng để quyết định những vấn đề trọng
đại của đất nƣớc bằng hoạt động lập pháp của Quốc hội và hoạt động lập quy
của Chính phủ, thì chính quyền địa phƣơng là bộ máy để thực hiện Hiến pháp
và pháp luật, là một bộ phận hợp thành của chính quyền nhà nƣớc thống nhất”
[33, tr.15].
Theo Điều 110, Hiến pháp 2013 thì các đơn vị hành chính của nƣớc
16

Cộng hòa XHCN Việt Nam đƣợc phân định nhƣ sau: Nƣớc chia thành tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ƣơng; Tỉnh chia thành huyện, Thành phố và thành
phố thuộc tỉnh; thành phố trực thuộc Trung ƣơng chia thành quận, huyện,
Thành phố và đơn vị hành chính tƣơng đƣơng; Huyện chia thành xã, thị trấn;
Thành phố và thành phố thuộc tỉnh chia thành phƣờng và xã; quận chia thành
phƣờng. Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập. Với mỗi
cấp đơn vị hành chính lãnh thổ, bộ máy chính quyền đƣợc thiết lập tƣơng ứng
nhƣ sau: “Chính quyền địa phƣơng đƣợc tổ chức ở các đơn vị hành chính của
nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Cấp chính quyền địa phƣơng gồm
có HĐND và UBND đƣợc tổ chức phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải
đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do luật định” [29].
Trên cơ sở hiến định này, Điều 2 Luật Tổ chức Chính quyền địa phƣơng
2015 quy định HĐND và UBND đƣợc tổ chức ở các đơn vị hành chính sau
đây: “Các đơn vị hành chính của nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
gồm có: 1. Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ƣơng (sau đây gọi chung là cấp
tỉnh); 2. Huyện, quận, Thành phố, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành
phố trực thuộc trung ƣơng (sau đây gọi chung là cấp huyện);
3. Xã, phƣờng, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã); 4. Đơn vị hành chính -
kinh tế đặc biệt”. [30].
Theo đó, địa vị pháp lý của UBND đƣợc xác định qua Điều 114, Hiến
pháp 2013 nhƣ sau: “UBND ở cấp chính quyền địa phƣơng do HĐND cùng
cấp bầu là cơ quan chấp hành của HĐND, cơ quan hành chính nhà nƣớc ở địa
phƣơng, chịu trách nhiệm trƣớc HĐND và cơ quan hành chính nhà nƣớc cấp
trên. UBND tổ chức việc thi hành Hiến pháp và pháp luật ở địa phƣơng; tổ
chức thực hiện nghị quyết của HĐND và thực hiện các nhiệm vụ do cơ quan
nhà nƣớc cấp trên giao” [29].
Có thể nhận thấy, Hiến pháp và Luật Tổ chức Chính quyền địa phƣơng
hiện hành đã xác định đƣợc vị trí và vai trò của UBND, quan hệ chấp hành của
UBND với HĐND cùng cấp, đồng thời đảm bảo tính độc lập tƣơng đối của
UBND trong việc thực hiện hoạt động quản lý hành chính nhà nƣớc ở địa
17

phƣơng. Luật Tổ chức Chính quyền địa phƣơng 2015 đã quy định cụ thể những
nhiệm vụ và quyền hạn của chính quyền địa phƣơng ở huyện đối với các lĩnh
vực QLNN ở địa phƣơng nhằm phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng,
an ninh trên địa bàn, trực tiếp giải quyết các quyền và nghĩa vụ pháp lý của các
cơ quan, tổ chức và công dân trên địa bàn (Từ Điều 23 đến Điều 29) và chính
quyền địa phƣơng ở quận là từ Điều 44 đến Điều 50. Trong đó, nhiệm vụ,
quyền hạn của UBND huyện đƣợc quy định cụ thể tại Điều 28 và của UBND
quận là Điều 49. nhằm đảm bảo đặc thù của đơn vị hành chính này. Trong phạm
vi nghiên cứu của đề tài, tác giả chỉ nghiên cứu về địa vị pháp lý của UBND
cấp huyện nhằm đảm bảo tính đặc thù và phù hợp với quy định hiện hành của
Luật Tổ chức Chính quyền địa phƣơng.
Để giúp UBND cấp huyện thực hiện hoạt động QLNN đối với các ngành,
các lĩnh vực trên địa bàn, UBND cấp huyện thành lập các cơ quan chuyên môn
thuộc UBND cấp huyện, theo đó “Các cơ quan chuyên môn thuộc UBND là cơ
quan tham mƣu, giúp UBND cùng cấp thực hiện chức năng QLNN ở địa
phƣơng và thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn theo sự uỷ quyền của UBND
cùng cấp và theo quy định của pháp luật; góp phần bảo đảm sự thống nhất quản
lý của ngành hoặc lĩnh vực công tác từ Trung ƣơng đến cơ sở” [30].
Từ những phân tích trên, có thể khẳng định địa vị pháp lý của UBND cấp
huyện nhƣ sau: “UBND cấp huyện do HĐND cấp huyện bầu ra, là cơ quan
chấp hành của HĐND, cơ quan hành chính nhà nước ở cấp huyện, chịu trách
nhiệm trước HĐND và cơ quan nhà nước cấp trên. UBND cấp huyện tổ chức
việc thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn huyện; tổ chức thực hiện
nghị quyết của HĐND và thực hiện các nhiệm vụ do cơ quan nhà nước cấp trên
giao”. Nghiên cứu địa vị pháp lý của UBND cấp huyện có ý nghĩa vô cùng
quan trọng trong việc nghiên cứu về thực hiện TTHC theo mô hình một cửa
liên thông. Bởi lẽ, UBND cấp huyện khi tiếp nhận, hƣớng dẫn, giải thích, tổ
chức giải quyết TTHC cho tổ chức, công dân khi có yêu cầu theo mô hình một
cửa liên thông thì sẽ căn cứ vào địa vị pháp lý, nhiệm vụ, quyền hạn
18

đƣợc pháp luật quy định.
1.2.5. Các loại thủ tục hành chính giải quyết theo mô hình một cửa
liên thông tại Ủy ban nhân dân cấp huyện
Theo Khoản 4, Điều 4 và Điều 5, Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg thì cơ
chế một cửa đƣợc thực hiện trong giải quyết TTHC thuộc thẩm quyền của
UBND cấp huyện, cơ chế một cửa liên thông đƣợc thực hiện trong giải quyết
TTHC thuộc các lĩnh vực: đầu tƣ, đất đai, đăng ký kinh doanh, cấp phép xây
dựng, tƣ pháp và các lĩnh vực khác thuộc thẩm quyền của nhiều cơ quan hành
chính nhà nƣớc.
Nhƣ vậy, theo nguyên tắc thì tất cả các loại TTHC thuộc thẩm quyền của
UBNC cấp huyện đều phải thực hiện theo cơ chế một cửa hoặc một cửa liên thông
nếu thủ tục đó có liên quan đến thẩm quyền giải quyết của nhiều cơ quan.
TTHC theo quy định của Nghị định số 63/2010/NĐ-CP “phải đƣợc quy
định trong văn bản quy phạm pháp luật do Chính phủ ban hành hoặc trình Quốc
hội, Ủy ban Thƣờng vụ Quốc hội ban hành; do Thủ tƣớng Chính phủ, Bộ
trƣởng, Thủ trƣởng cơ quan ngang Bộ, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ƣơng ban hành.”
Trong hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật, thông thƣờng, khi một
Luật mới đƣợc ban hành thì sẽ có Nghị định hƣớng dẫn của Chính phủ, sau đó
là Thông tƣ hƣớng dẫn của các bộ ngành. Trên cơ sở hệ thống và tiến hành cụ
thể hóa toàn bộ các văn bản quy phạm pháp luật trên, khi UBND cấp tỉnh sẽ
ban hành Quyết định công bố bộ TTHC với đầy đủ các thành phần quy định
cho việc giải quyết TTHC đó bao gồm các căn cứ pháp lý, các bƣớc thực hiện,
thành phần hồ sơ, phí, lệ phí, yêu cầu thực hiện TTHC, thời gian thực hiện và
quan trọng là thẩm quyền của cơ quan thực hiện... Các Nghị định, Thông tƣ
thƣờng quy định chung về các yếu tố nêu trên, áp dụng chung cho cả nƣớc, vì
thế, các Quyết định công bố bộ TTHC của UBND cấp tỉnh sẽ hƣớng dẫn chi
tiết hơn, phân định rõ ràng hơn về thẩm quyền thực hiện của các cấp hành chính
cũng nhƣ là phù hợp hơn với đặc thù của địa phƣơng đó. Trong nhiều trƣờng
hợp, để thống nhất việc thực hiện TTHC trong một lĩnh
19

vực nào đó trong cả nƣớc, chính Bộ trƣởng của các bộ ngành sẽ ban hành quyết
định công bố bộ TTHC, phân định thẩm quyền giải quyết TTHC cho toàn bộ
các cấp từ trung ƣơng đến cấp huyện, cấp xã. Nhƣ vậy, có thể thấy rằng các
Nghị định, Thông tƣ, Quyết định công bố bộ TTHC là nguồn quan trọng nhất
cho việc giải quyết TTHC tại UBND cấp huyện nói riêng và các cơ quan hành
chính nhà nƣớc các cấp nói chung.
1.2.6. Quy trình thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo mô
hình “một cửa liên thông”
Theo Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25 tháng 3 năm 2015 của Thủ
tƣớng Chính phủ ban hành Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa
liên thông tại cơ quan hành chính nhà nƣớc ở địa phƣơng, quy trình này đƣợc
quy định nhƣ sau: [ 05]
- Cá nhân, tổ chức nộp hồ sơ tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của
cơ quan chủ trì giải quyết thủ tục hành chính (sau đây gọi chung là cơ quan chủ
trì) hoặc nộp qua dịch vụ bƣu chính, nộp trực tuyến ở những nơi có quy định
nhận hồ sơ qua dịch vụ bƣu chính, nhận hồ sơ trực tuyến;
- Công chức làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả kiểm tra
tính hợp lệ, đầy đủ của hồ sơ và tiếp nhận hồ sơ theo quy định;
- Sau khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan chủ trì tổ chức lấy ý kiến của các cơ
quan phối hợp bằng văn bản, cơ quan đƣợc hỏi ý kiến phải trả lời trong thời
gian quy định;
Trƣờng hợp việc giải quyết thủ tục hành chính cần đƣợc thực hiện sau
khi có kết quả giải quyết của cơ quan phối hợp thì cơ quan chủ trì gửi văn bản,
hồ sơ cho cơ quan phối hợp để giải quyết trong thời gian quy định;
- Trên cơ sở giải quyết hồ sơ của các cơ quan phối hợp, cơ quan chủ trì
thẩm định và trình cấp có thẩm quyền quyết định và chuyển kết quả giải quyết hồ
sơ đến Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả nơi cá nhân, tổ chức nộp hồ sơ;
- Trƣờng hợp hồ sơ chƣa đủ điều kiện giải quyết: Cơ quan có trách
nhiệm trả lại hồ sơ kèm theo thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do, nội dung
cần bổ sung. Thời gian mà các cơ quan chuyên môn, tổ chức đã giải
20

quyết lần đầu đƣợc tính trong thời gian giải quyết hồ sơ. Bộ phận tiếp nhận và
trả kết quả liên hệ với cá nhân, tổ chức để chuyển văn bản xin lỗi của Bộ phận
tiếp nhận và trả kết quả (nếu là lỗi của công chức khi tiếp nhận hồ sơ) và yêu
cầu bổ sung hồ sơ theo thông báo của cơ quan có trách nhiệm;
- Trƣờng hợp hồ sơ không đủ điều kiện giải quyết: Cơ quan có trách
nhiệm trình cấp có thẩm quyền thông báo bằng văn bản nêu rõ lý do không giải
quyết hồ sơ. Thông báo đƣợc nhập vào mục trả kết quả trong Sổ theo dõi hồ
sơ. Thời hạn thông báo phải trong thời hạn giải quyết theo quy định;
- Trƣờng hợp hồ sơ quá hạn giải quyết: Cơ quan có trách nhiệm phải
có văn bản gửi Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả và văn bản xin lỗi cá nhân, tổ
chức của cơ quan ghi rõ lý do quá hạn và thời hạn trả kết quả. Công chức Bộ
phận tiếp nhận và trả kết quả nhập sổ theo dõi hồ sơ và phần mềm điện tử (nếu
có), thông báo thời hạn trả kết quả và chuyển văn bản xin lỗi của cơ quan làm
quá hạn giải quyết hồ sơ cho cá nhân, tổ chức;
- Trả kết quả giải quyết hồ sơ thực hiện theo quy định.
1.3. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CẢI CÁCH TTHC THEO
MÔ HÌNH MỘT CỬA LIÊN THÔNG
Có nhiều yếu tố ảnh hƣởng đến việc thực hiện TTHC mô hình một cửa
liên thông nói chung và một cửa liên thông tại UBND cấp huyện nói riêng.
Trong đó có một số yếu tố cơ bản sau:
1.3.1. Thể chế về mô hình một cửa liên thông
Thể chế về mô hình một cửa liên thông là hệ thống các quy định do các cơ
quan nhà nƣớc có thẩm quyền ban hành, là cơ sở pháp lý cho cơ quan hành chính
các cấp triển khai thực hiện thống nhất trên phạm vi cả nƣớc. Thể chế về mô hình
một cửa liên thông là cơ sở để các cơ quan hành chính nhà nƣớc nói chung và
UBND cấp huyện nói riêng xây dựng cơ cấu tổ chức và xác lập nhân sự để triển
khai thực hiện mô hình một cửa liên thông tại đơn vị mình.
Thể chế càng rành mạch thì cơ cấu tổ chức của bộ máy thực hiện càng rõ
ràng và gọn nhẹ; nhân sự đƣợc bố trí hợp lý, hiệu quả. Ngƣợc lại, nếu thiếu
các quy định cụ thể, khoa học sẽ làm cho bộ máy cồng kềnh, chức năng,
21

nhiệm vụ chồng chéo và sẽ dẫn đến một bộ máy hoạt động kém hiệu lực, hiệu
quả. Thể chế càng đƣợc bổ sung, hoàn chỉnh, hoàn thiện thì tính hiệu quả của
việc thực hiện mô hình một cửa liên thông ngày càng đƣợc nâng cao.
Muốn vậy thì việc xây dựng thể chế phải dựa trên cơ sở một hệ thống tƣ
duy đƣợc đúc kết từ thực tiễn cuộc sống, phù hợp với đòi hỏi của tổ chức, cá
nhân và phù hợp với điều kiện, xu hƣớng phát triển của đất nƣớc. Bên cạnh
đó, chúng phải đảm bảo tính ổn định, kịp thời, đồng bộ và thống nhất.
1.3.2. Tổ chức Bộ phận Tiếp nhận và Trả kết quả
Thứ nhất, về vị trí của Bộ phận Tiếp nhận và Trả kết quả.
Mô hình một cửa liên thông xác định việc thực hiện TTHC từ hƣớng
dẫn, tiếp nhận giấy tờ, hồ sơ, giải quyết đến trả kết quả đƣợc thực hiện tại một
đầu mối là Bộ phận TN&TKQ của cơ quan hành chính nhà nƣớc. Do đó trong
xây dựng mô hình một cửa liên thông phải đảm bảo tính thống nhất về vị trí của
Bộ phận TN&TKQ.
Theo Điều 2, Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg, Bộ phận TN&TKQ là đầu
mối tập trung hƣớng dẫn TTHC, tiếp nhận hồ sơ của cá nhân, tổ chức để chuyển
đến các cơ quan chuyên môn hoặc cấp có thẩm quyền giải quyết và nhận, trả
kết quả cho cá nhân, tổ chức.
Ngoài ra, Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg còn bổ sung khái niệm về Bộ
phận TN&TKQ hiện đại với nội dung: “Bộ phận TN&TKQ hiện đại là Bộ phận
TN&TKQ có trang thiết bị điện tử và áp dụng phần mềm điện tử trong các giao
dịch hành chính giữa các cá nhân, tổ chức với cơ quan hành chính nhà nƣớc và
giữa các cơ quan hành chính nhà nƣớc với nhau trong việc công khai, hƣớng
dẫn, tiếp nhận hồ sơ chuyển đến các cơ quan chuyên môn giải quyết và nhận,
trả kết quả cho cá nhân, tổ chức theo cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông
trên tất cả các lĩnh vực thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính
nhà nƣớc.
Theo khoản 2, Điều 8, Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg, Bộ phận
TN&TKQ của UBND cấp huyện đặt tại Văn phòng HĐND và UBND cấp
huyện; chịu sự quản lý, chỉ đạo của Văn phòng HĐND và UBND cấp huyện.
22

Thứ hai, về trang thiết bị của Bộ phận Tiếp nhận và Trả kết quả.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị có ảnh hƣởng không nhỏ đến hiệu quả của
việc thực hiện TTHC theo mô hình một cửa liên thông nhất là trong giai đoạn
xã hội đang phát triển mạnh mẽ về công nghệ thông tin nhƣ hiện nay. Nếu Bộ
phận TN&TKQ đƣợc trang bị cơ sở vật chất đầy đủ, hiện đại sẽ giúp phục vụ
nhân dân đƣợc tốt hơn, công việc đƣợc giải quyết nhanh chóng hơn, đồng thời,
với môi trƣờng làm việc thoáng mát, đầy đủ tiện nghi sẽ làm cho tinh thần của
đội ngũ công chức đƣợc thoải mái, phấn chấn, từ đó chất lƣợng giải quyết công
việc đƣợc nâng lên. Ngƣợc lại, nếu cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc thiếu
thốn, lạc hậu, việc tiếp nhận và giải quyết TTHC chủ yếu bằng phƣơng pháp
thủ công sẽ dễ dẫn đến sai sót, chậm tiến độ, làm mất nhiều thời gian, chi phí
của cả ngƣời dân và các cơ quan, cán bộ, công chức nhà nƣớc.
Đầu tƣ cho cơ sở vật chất cũng chính là đầu tƣ cho đội ngũ CBCC vì
đây là điều kiện để CBCC nâng cao kỹ năng thực thi công vụ, góp phần hoàn
thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao. Thủ trƣởng các cơ quan hành chính nhà nƣớc ở
địa phƣơng cần quan tâm đến công tác này khi triển khai thực hiện TTHC theo
mô hình một cửa liên thông tại địa phƣơng mình.
Theo đó, khoản 1, điều 9, Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg quy định trang
thiết bị của Bộ phận TN&TKQ gồm có:
- Trang thiết bị chung: Trang thiết bị cho Bộ phận TN&TKQ, mức tối thiểu
phải có máy vi tính, máy photocopy, máy fax, máy in, điện thoại cố định, ghế ngồi,
bàn làm việc, nƣớc uống, quạt mát hoặc máy điều hòa nhiệt độ
và các trang thiết bị cần thiết khác để đáp ứng nhu cầu làm việc và yêu cầu ứng
dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nƣớc.
- Trang thiết bị của Bộ phận TN&TKQ hiện đại:
+ Đƣợc tại vị trí trang trọng của cơ quan hành chính nhà nƣớc, thuận
tiện cho cá nhân, tổ chức trong quá trình thực hiện các giao dịch hành chính.
+ Đƣợc bố trí khoa học theo các khu chức năng, bao gồm: khu vực cung
cấp thông tin TTHC; khu vực đặt các trang thiết bị điện tử, kể cả máy
23

lấy số xếp hàng tự động, tra cứu thông tin, TTHC, tra cứu kết quả giải quyết
TTHC; khu vực tiếp nhận và trả kết quả đƣợc chia thành từng quầy tƣơng ứng
với từng lĩnh vực khác nhau; bố trí đủ ghế ngồi chờ, bàn để viết dành cho cá
nhân, tổ chức đến giao dịch.
+ Có phần cứng của hạ tầng công nghệ thông tin và các thiết bị chuyên
dụng theo quy định; có đủ điều kiện để thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức
độ 3, 4; áp dụng phần mềm điện tử theo quy định.
1.3.3. Năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức
Trong bất kỳ giai đoạn nào của quá trình thực hiện TTHC theo mô hình
một cửa liên thông đều là sự tác động có tổ chức của đội ngũ CBCC đƣợc nhà
nƣớc trao quyền. Đội ngũ CBCC đặc biệt là đội ngũ chuyên viên tại Bộ phận
TN&TKQ cũng nhƣ đội ngũ chuyên viên tham mƣu giải quyết hồ sơ, thủ tục
của công dân có đầy đủ năng lực, phẩm chất sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng
thực hiện TTHC theo mô hình một cửa liên thông. Đồng thời phải xác định việc
CBCC thực hiện TTHC theo mô hình một cửa liên thông phải đảm bảo số
lƣợng, chất lƣợng, thời gian theo quy định và xem đây là một trong những căn
cứ đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ công tác hàng năm của ngƣời đứng
đầu cơ quan hành chính nhà nƣớc các cấp và của CBCC.
Mặt khác, trong thực hiện TTHC theo mô hình một cửa liên thông, thì
hầu hết các khâu đều do CBCC đảm nhiệm. Việc thực hiện có hiệu quả TTHC
theo mô hình một cửa liên thông hay không phần lớn là phụ thuộc vào đội ngũ
CBCC mà trực tiếp là lãnh đạo và đội ngũ CBCC làm việc tại Bộ phận
TN&TKQ và các CBCC của các cơ quan có liên quan. Vì vậy, nâng cao chất
lƣợng đội ngũ CBCC là một nhiệm vụ không thể thiếu trong việc nâng cao chất
lƣợng thực hiện TTHC theo mô hình một cửa liên thông.
Và để nâng cao năng lực thực thi công vụ của đội ngũ CBCC tại Bộ phận
TN&TKQ cần có những đãi ngộ nhất định bảo đảm cho CBCC yên tâm công
tác, phấn khởi hoàn thành tốt trách nhiệm, góp phần xây dựng đội ngũ CBCC
này ngang tầm với nhiệm vụ đƣợc giao. Chính sách đãi ngộ công chức bao gồm
cả đãi ngộ về vật chất và khuyến khích về tinh thần nhƣ: tiền
24

thƣởng, phụ cấp trách nhiệm, làm thêm giờ, tham quan, du lịch,…; sự tôn vinh
qua các danh hiệu của cơ quan, ngành và nhà nƣớc trao tặng. Trong hệ thống
chính sách đã ngộ nêu trên, chính sách khuyến khích bằng lợi ích vật chất là cơ
bản, chủ yếu và quan trọng nhất. Tuy nhiên, trong nhiều trƣờng hợp, lợi ích về
tinh thần còn quan trọng hơn cả lợi ích vật chất. Để khuyến khích, động viên
và tạo động lực cho đội ngũ CBCC làm việc tại Bộ phận TN&TKQ, lãnh đạo
cơ quan cần cân nhắc, có chính sách đãi ngộ phù hợp để có thể đạt đƣợc hiệu
quả cao nhất.
1.3.4. Cơ chế phối hợp giữa các cơ quan
Để thực hiện TTHC theo mô hình một cửa liên thông đòi hỏi phải có sự
tham gia của nhiều cơ quan, đơn vị. Để có đƣợc kết quả cuối cùng trả cho tổ
chức, cá nhân hồ sơ phải đƣợc luân chuyển đến nhiều cơ quan, đơn vị xem xét,
giải quyết. Chính vì thế, giữa các cơ quan, đơn vị này phải có mối quan hệ phối
hợp thƣờng xuyên với nhau để trao đổi, tham mƣu giải quyết TTHC đúng theo
quy định của pháp luật. Tại UBND cấp huyện, để triển khai thực hiện TTHC
theo mô hình một cửa liên thông, UBND cấp huyện phải thành lập Bộ phận
TN&TKQ, Bộ phận này là đầu mối phối hợp với các phòng, ban chuyên môn,
với UBND cấp xã và các sở, ban, ngành tỉnh có liên quan. Để các cơ quan này
phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với nhau, UBND cấp huyện cần phải xây dựng và
từng bƣớc hoàn thiện cơ chế phối hợp, trong đó xác định rõ trách nhiệm của
các bên có liên quan trong giải quyết TTHC; đồng thời, quy định rõ chế độ thi
đua, khen thƣởng, tạo động lực thúc đẩy CBCC, các cơ quan, đơn vị có liên
quan chủ động, tích cực hơn trong công tác phối hợp để hoàn thành nhiệm vụ
đƣợc giao.
Cơ chế phối hợp là một chất xúc tác quan trong giải quyết TTHC, đặc
biệt là đối với các TTHC giải quyết theo cơ chế một cửa liên thông. Các cơ
quan, bộ phận có trách nhiệm giải quyết TTHC trong phạm vi thẩm quyền của
cơ quan mình, kết hợp với hoạt động của các cơ quan khác để hoàn thành nhiệm
vụ đặt ra.
Trong cơ chế phối hợp, chỉ cần một khâu, một công đoạn của một bộ
25

phận, cơ quan nào đó không hoàn thành nhiệm vụ đƣợc phân công thì sẽ ảnh
hƣởng lớn đến cả quá trình giải quyết TTHC. Vì vậy, để giải quyết TTHC theo
mô hình một cửa liên thông đƣợc hiệu quả, phải có một cơ chế phối hợp khoa
học, hợp lý, đủ sức tạo sự gắn kết giữa các cơ quan, bộ phận với nhau.
1.3.5. Chế độ kiểm tra, giám sát
Kiểm tra, giám sát là một hoạt động quan trọng không tách rời khỏi quá
trình quản lý. Chỉ nhờ có kiểm tra, giám sát mà ngƣời ta mới biết đƣợc hiệu
lực và hiệu quả của các hoạt động, mức độ hoàn thành các mục tiêu và qua đó
xác định đƣợc những thay đổi cần phải áp dụng để điều chỉnh các hoạt động
của cá nhân và tổ chức cho phù hợp.
Đối với việc thực hiện TTHC theo mô hình một cửa liên thông của
UBND cấp huyện, thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát sẽ góp phần quan
trọng trong việc nâng cao tinh thần, trách nhiệm làm việc của đội ngũ CBBC
và hiệu lực, hiệu quả làm việc của các phòng, ban chuyên môn có liên quan;
bảo đảm cho các TTHC đƣợc giải quyết đúng quy định của pháp luật, hƣớng
tới việc nâng cao mức độ hài lòng của tổ chức, cá nhân đối với sự phục vụ của
các cơ quan hành chính nhà nƣớc. Ngƣợc lại, nếu công tác này không đƣợc
quan tâm thực hiện thƣờng xuyên sẽ dẫn đến tình trạng quan liêu, cửa quyền,
vòi vĩnh của CBBC; TTHC không đƣợc giải quyết đến nơi đến chốn… Để hạn
chế các trƣờng hợp này, UBND cấp huyện cần tăng cƣờng công tác kiểm tra
giám sát đối với việc thực hiện TTHC theo mô hình một cửa liên thông.
1.4. KINH NGHIỆM THỰC HIỆN CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH
CHÍNH THEO MÔ HÌNH "MỘT CỬA LIÊN THÔNG" TẠI CÁC ĐỊA
PHƢƠNG VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO THÀNH PHỐ RẠCH GIÁ
1.4.1. Mô hình cải cách hành chính trên địa bàn Quận 1, thành phố
Hồ Chí Minh
Từ năm 1993, UBND Quận 1 đã xây dựng thí điểm mô hình một cửa và
từng bƣớc triển khai các quy trình cải cách thủ tục hành chính, là đơn vị tiên
phong trong thực hiện hiệu quả mô hình một cửa liên thông tại TP. Hồ Chí
Minh. Trong quá trình thực hiện, thƣờng xuyên đúc kết kinh nghiệm,
26

hoàn thiện, nâng cao chất lƣợng mô hình cho phù hợp với thực tiễn, theo
hƣớng giảm thiểu phiền hà cho công dân và tổ chức.
UBND Quận 1 đặc biệt chú trọng đến việc ứng dụng các phần mềm tin
học liên thông giữa các đơn vị liên quan để luân chuyển dữ liệu quản lý, giúp
giảm số lần đi lại, tiết kiệm chi phí, thời gian cho ngƣời dân, doanh nghiệp và
cơ quan nhà nƣớc, áp dụng ISO, chỉnh trang, hiện đại hóa công sở.
- Mô hình khảo sát ý kiến ngƣời dân góp ý cán bộ, công chức:
Thông qua một màn hình cảm ứng trực quan, dễ sử dụng đặt tại vị trí
mỗi cán bộ, công chức bộ phận tiếp nhận và trả kết quả, lãnh đạo UBND,
trƣởng các phòng, ban khi tiếp dân; với các nội dung góp ý, đánh giá theo biểu
mẫu, ngƣời dân, tổ chức có thể chấm điểm, đánh giá, góp ý kiến đối với cán
bộ, công chức.
Đây là mô hình mới với cách làm sáng tạo bƣớc đầu mang lại hiệu quả
tích cực, đƣợc lãnh đạo UBND thành phố Hồ Chí Minh, dƣ luận xã hội, ngƣời
dân đánh giá cao; tạo đƣợc sự chuyển biến trong cán bộ, công chức khi tiếp
xúc với ngƣời dân, thái độ phục vụ tốt hơn, trình độ chuyên môn đƣợc nâng
cao hơn.
- Chƣơng trình quản lý thƣ xin lỗi:
Để tăng cƣờng ý thức trách nhiệm của lãnh đạo UBND và cán bộ công
chức các phòng, ban chuyên môn, đồng thời kiểm soát đƣợc tình trạng giải
quyết hồ sơ của các phòng, ban chuyên môn, đặc biệt đối với các lĩnh vực đƣợc
dƣ luận quan tâm nhƣ nhà, đất, xây dựng...; UBND Quận 1 triển khai việc xin
lỗi (Thƣ xin lỗi do Chủ tịch UBND Quận 1 ký) đối với các hồ sơ quá hạn
nhƣng chƣa giải quyết cho công dân và doanh nghiệp trên địa bàn tại 04 lĩnh
vực: Tài nguyên và Môi trƣờng, Quản lý đô thị, Kinh tế, Lao động - Thƣơng
binh - Xã hội. Chƣơng trình đã góp phần giảm số lƣợng giải quyết hồ sơ quá
hạn, đƣợc dƣ luận xã hội, ngƣời dân đánh giá cao. Hiện nay, UBND thành
phố Hồ Chí Minh đã có văn bản yêu cầu Thủ trƣởng các sở ngành, Chủ tịch
UBND các quận - huyện căn cứ vào tình hình thực tế tại đơn vị cần thực hiện
hình thức thƣ xin lỗi đối với các thủ tục hồ sơ trễ hẹn.
27

- Mô hình hoạt động tƣ vấn, giải thích hồ sơ hành chính:
Nhằm hạn chế triệt để những phiền hà mà ngƣời dân có thể gặp phải
trong quá trình giải quyết hồ sơ hành chính, tạo điều kiện để ngƣời dân thực
sự hài lòng với kết quả giải quyết hồ sơ hành chính của mình; UBND Quận 1
đƣa vào hoạt động mô hình tƣ vấn, giải thích hồ sơ hành chính đối với các
trƣờng hợp ngƣời dân, tổ chức chƣa hài lòng, còn thắc mắc đối với kết quả
giải quyết hồ sơ hành chính hoặc bị từ chối giải quyết. Khi đó, ngƣời dân, tổ
chức có yêu cầu sẽ đăng ký tại bộ phận tiếp công dân và đƣợc lãnh đạo UBND
Quận 1 và thủ trƣởng các phòng, ban chuyên môn liên quan trực tiếp giải thích,
tƣ vấn cụ thể. Qua tiếp xúc, trao đổi ngƣời dân đã hài lòng với việc giải quyết
hồ sơ cụ thể của mình.
- Hỗ trợ tiếp nhận và hoàn trả hồ sơ tại nhà:
Theo đó, đối tƣợng áp dụng là ngƣời già neo đơn, ngƣời khuyết tật, trẻ
mồ côi, ngƣời bệnh… không đi lại đƣợc hoặc không đủ sức khỏe để đến cơ
quan nhà nƣớc. Những trƣờng hợp đặc biệt nói trên khi có nhu cầu giải quyết
hồ sơ hành chính chỉ cần gọi đến số điện thoại tổng đài 1900561515.
- Mô hình ứng dụng tin nhắn SMS:
Đăng ký xếp hàng tự động:
Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho ngƣời dân và doanh nghiệp sắp xếp
thời gian hợp lý, tránh việc phải chờ đến lƣợt giải quyết hồ sơ, giảm sự quá tải
tại phòng tiếp hồ sơ; ngƣời dân, tổ chức chỉ cần nhắn tin tới tổng đài theo cú
pháp định sẵn để đăng ký số thứ tự theo từng lĩnh vực.
Thông báo kết quả giải quyết hồ sơ hành chính:
Theo đó, khi đăng ký giải quyết hồ sơ hành chính, công dân và tổ chức
sẽ đƣợc cán bộ tiếp nhận hồ sơ yêu cầu cung cấp số máy điện thoại di động
phục vụ cho việc liên lạc khi có kết quả giải quyết hồ sơ. Thông tin này đƣợc
cập nhật vào phần mềm quản lý hồ sơ hành chính của UBND Quận 1. Khi hồ
sơ đƣợc giải quyết, bộ phận chuyên môn chuyển đến cán bộ tiếp nhận hồ sơ
chờ trả cho công dân và tổ chức, lúc này thông tin giải quyết hồ sơ đƣợc cập
nhật vào hệ thống nhắn tin SMS để thông báo đến số điện thoại di động của
28

công dân và tổ chức. Đây là kết quả ứng dụng công nghệ thông tin vào công
tác quản lý hành chính tại Quận 1 thông báo kịp thời việc giải quyết hồ sơ hành
chính tạo thuận lợi cho công dân và tổ chức khi đến UBND Quận 1 thực hiện
các thủ tục hành chính.
Thƣ mời họp của UBND Quận 1:
Đây là phần mềm nhắn tin mời họp kết hợp gửi thƣ mời và lịch công tác
hàng tuần qua thƣ điện tử, giúp lãnh đạo các phòng ban, đơn vị, Chủ tịch
UBND phƣờng cập nhật nhanh chóng, kịp thời thông tin các cuộc họp, đặc
biệt đối với các cuộc họp đột xuất, quan trọng.
Cổng thông tin tích hợp Văn phòng điện tử:
Bao gồm các phần mềm liên quan tới công tác tại văn phòng nhƣ: Quản lý
văn bản và công việc, quản lý lịch tuần, khai thác số liệu, quản lý trang tin điện
tử, tra cứu văn bản pháp luật, khảo sát ý kiến công dân... Cụ thể:
Quản lý hồ sơ hành chính:
- Quản lý thƣ xin lỗi;
- Quản lý hồ sơ hành chính;
- Chƣơng trình cấp phép đăng ký kinh doanh;
- Phần mềm quản lý khai trình sử dụng lao động...
Phần mềm liên thông:
- Chƣơng trình liên thông Thuế - Kinh tế - Thống kê;
- Chƣơng trình liên thông Tài nguyên & Môi trƣờng - Thuế;
- Chƣơng trình quản lý công trình xây dựng;
- Chuyển thông tin địa chính.
Các chức năng khác:
- Chia sẻ: tạo thông báo nội bộ, diễn đàn trao đổi thông tin cho mọi
ngƣời trong hệ thống;
- Thƣ giãn: tổng hợp các tin tức, sự kiện mới nhất đang diễn ra;
- Trò chuyện (chat).
Phòng Ý tƣởng:
Là nơi khuyến khích cán bộ công chức tham gia góp ý sáng tạo trong
29

thực hiện nhiệm vụ; khuyến khích nghiên cứu, tìm hiểu các kỹ năng, kiến thức
bổ trợ cần thiết trong công tác; trao đổi, ghi nhận những đóng góp tích cực của
cán bộ công chức trong hoạt động của cơ quan.
Nhƣ vậy, việc ứng dụng phần mềm liên thông, phối hợp giải quyết công
việc giữa các phòng ban, đơn vị đã mang lại hiệu quả tích cực, đƣợc dƣ luận
xã hội và ngƣời dân đánh giá cao. Ứng dụng các phần mềm liên thông phục
vụ tác nghiệp tiếp nhận hồ sơ, chuyển xử lý và trả kết quả giải quyết, đồng thời
phục vụ yêu cầu theo dõi, kiểm soát của lãnh đạo.
Hiệu quả thực hiện liên thông giữa Chi cục thuế với Phòng Tài nguyên
và Môi trƣờng trong quá trình cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và
quyền sử dụng đất ở giúp giảm thời gian từ 5 ngày xuống còn 30 phút và giảm
chi phí đi lại cho cá nhân, hộ gia đình; Liên thông giữa Phòng Kinh tế và Chi
cục thuế về phục vụ cấp mã số thuế hộ kinh doanh, giảm thời gian từ
10 ngày làm việc xuống còn 30 phút; Về thủ tục Cấp phép xây dựng, hƣớng
dẫn chi tiết 1 lần đối với các hồ sơ chƣa đạt yêu cầu, đồng thời UBND Quận
1 thành lập Câu lạc bộ quản lý đô thị hỗ trợ cán bộ trao đổi kỹ năng, kinh
nghiệm ngày càng tốt hơn; Ứng dụng các phần mềm tin học qua mạng: đăng
ký kinh doanh, đăng ký cấp bản sao giấy tờ hộ tịch, đăng ký khai trình sử dụng
lao động giúp ngƣời dân có thể đăng ký ở mọi nơi, nhanh chóng...
Để đƣa ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác cải cách thủ tục hành
chính một cách hiệu quả và kịp thời, UBND Quận 1 đã thành lập Trung tâm
công nghệ thông tin Quận 1 (chịu sự quản lý, chỉ đạo trực tiếp của UBND Quận
1, quản lý nhà nƣớc theo ngành và hƣớng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ thuật
của Sở Thông tin và Truyền thông), là đơn vị sự nghiệp có thu với nhiệm vụ:
Xây dựng và thực hiện các chƣơng trình, kế hoạch, đề án ứng dụng công nghệ
thông tin trên địa bàn thành phố phục vụ công tác chỉ đạo điều hành của UBND
Quận 1 phù hợp với chiến lƣợc, quy hoạch, kế hoạch của thành phố; nâng cao
chất lƣợng, hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động nội bộ của
quận, trong giao dịch của quận với tổ chức, cá nhân, hỗ trợ đẩy mạnh cái cách
hành chính, đảm bảo mô hình chung
30

của thành phố và đảm bảo an toàn thông tin, an ninh mạng…theo quy định.
1.4.2. Kinh nghiệm của thành phố Đà Nẵng
Trong năm 2011, Bộ phận tiếp nhận trả kết quả tại 7 quận huyện trên địa
bàn thành phố Đà Nẵng đã đƣợc cải tạo hoặc xây dựng mới, không chỉ đáp ứng
đầy đủ tất cả yêu cầu đặt ra tại Quy chế thực hiện mô hình một cửa liên thông
mà còn đảm bảo tính hiện đại, văn minh, trang trọng.
Theo đó, tại 100% đơn vị quận huyện, bộ phận này đƣợc bố trí rộng rãi
với diện tích bình quân từ 120m2 trở lên, đƣợc trang bị đầy đủ các thiết bị công
nghệ thông tin và điện tử chuyên dụng nhƣ màn hình cảm ứng tra cứu hƣớng
dẫn về các thủ tục hành chính; hệ thống tra cứu tình hình giải quyết hồ sơ qua
tin nhắn SMS; hệ thống xếp hàng tự động phục vụ công dân lấy số thứ tự theo
từng lĩnh vực; hệ thống camera giám sát giúp theo dõi mọi hoạt động tại Bộ
phận tiếp nhận và trả kết quả, thiết bị hƣớng dẫn và cung cấp thông tin; hệ
thống điều hòa nhiệt độ; màn hình tivi ; ghế ngồi, bàn viết, công khai thủ tục
hành chính... Bên cạnh đó, công chức tiếp nhận hồ sơ đƣợc trang bị đồng phục,
tập huấn về văn hóa giao tiếp đã góp phần thay đổi cách thức phục vụ lịch sự
và văn hóa hơn tại các quận, huyện. Tất cả các nội dung trên tạo ra diện mạo
mới của của bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tại các quận, huyện, đem đến sự
thuận tiện cho công dân, tổ chức khi tiếp xúc và tham gia giao dịch hành chính.
Về các lĩnh vực thủ tục triển khai thực hiện tại Bộ phận một cửa, quy
trình giải quyết công việc và công khai thủ tục hành chính, UBND thành phố
Đà Nẵng đã ban hành quyết định về việc công bố bộ thủ tục hành chính áp dụng
tại quận, huyện, về công bố bộ thủ tục hành chính chung áp dụng tại phƣờng,
xã trên địa bàn... trên cơ sở rà soát, sửa đổi các quy định về thủ tục hành chính
đã đƣợc công bố trƣớc đây. Theo đó, tất cả thủ tục hành chính thuộc thẩm
quyền giải quyết của UBND các quận, huyện đều đƣợc thực hiện theo cơ chế
một cửa hoặc một cửa liên thông. Bên cạnh đó, Công an thành phố và Cục Thuế
Đà Nẵng đã phối hợp với UBND các quận, huyện bố trí cán bộ làm việc tập
trung tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND quận,
31

huyện để thực hiện các thủ tục hành chính trên lĩnh vực hộ khẩu, chứng minh
nhân dân và xác định nghĩa vụ tài chính trên lĩnh vực đất đai; tập trung đầu mối
tạo thuận lợi hơn cho ngƣời dân và tăng cƣờng việc kiểm soát trong quá trình
thực hiện các giao dịch hành chính tại quận, huyện.
Không chỉ đầu tƣ về cơ sở vật chất, trang thiết bị cho Bộ phận tiếp nhận
và trả kết quả, việc bố trí và đào tạo đội ngũ công chức tiếp nhận cũng đƣợc
UBND các quận, huyện quan tâm. Số lƣợng công chức tiếp nhận bình quân tại
bộ phận này của các quận, huyện là 12 ngƣời. Đội ngũ này đƣợc bồi dƣỡng
thƣờng xuyên về nghiệp vụ cũng nhƣ những kỹ năng giao tiếp nhằm nâng cao
chất lƣợng phục vụ ngƣời dân.
Về thực hiện cơ chế một cửa liên thông tại cấp huyện, cơ chế một cửa
liên thông đƣợc áp dụng trên lĩnh vực lao động thƣơng binh và xã hội giữa
UBND phƣờng, xã, UBND quận, huyện và Sở LĐ-TB & XH đối với 41 thủ
tục. Đối với huyện Hòa Vang, thực hiện cơ chế một cửa liên thông với các xã
thuộc huyện trong giải quyết thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực đất đai.
Thành phố Đà Nẵng quan tâm đến việc ứng dụng công nghệ thông tin
trong thực hiện cơ chế một cửa đặc biệt là mô hình một cửa hiện đại. Mô hình
này đƣợc bắt đầu xây dựng và thực hiện thí điểm vào năm 2009 tại UBND quận
Thanh Khê. Đến năm 2011, sau khi tổng kết quá trình thí điểm, UBND thành
phố Đà Nẵng đã ban hành Quy định về việc thực hiện mô hình một cửa điện tử
tại UBND quận, huyện nhằm triển khai nhân rộng mô hình trên đến tất cả
UBND các quận, huyện còn lại. Đến nay, 100% các quận huyện trên thành phố
đã tổ chức khai trƣơng chính thức và đƣa vào hoạt động ổn định đối với mô
hình một cửa hiện đại tại Trung tâm hành chính quận, huyện. Đây là mô hình
ứng dụng các trang thiết bị điện tử và công nghệ thông tin nhằm tin học hóa các
giao dịch về thủ tục hành chính giữa công dân, tổ chức với cơ quan Nhà nƣớc
và giữa cơ quan Nhà nƣớc với nhau trong việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ theo
mô hình một cửa liên thông. Với mô hình này, Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả
đƣợc trang bị một hệ thống thiết bị công nghệ thông tin và thiết bị điện tử
chuyên dụng gồm máy chủ, máy trạm kết nối mạng LAN và
32

internet; máy in; màn hình cảm ứng; hệ thống GSM modem; hệ thống xếp
hàng tự động; hệ thống camera giám sát; các trang thiết bị điện tử khác phục
vụ việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính theo mô hình một cửa
liên thông. Mọi hoạt động liên quan đến hồ sơ thủ tục hành chính từ khâu tiếp
nhận, xử lý, trả kết quả đến báo cáo, thống kê đều đƣợc thực hiện thông qua
phần mềm một cửa điện tử. Phần mềm này là hệ thống các ứng dụng gồm
phần mềm quản lý hồ sơ một cửa, một cửa liên thông; phần mềm tra cứu thủ
tục hành chính và tình trạng giải quyết hồ sơ thông qua màn hình cảm ứng; tra
cứu hồ sơ trực tuyến trên trang tích hợp dữ liệu và trang thông tin điện tử của
quận, huyện; tra cứu tình trạng giải quyết hồ sơ thông qua hệ thống tin nhắn di
động SMS.
Hiện tại, UBND các quận, huyện đang tiếp tục phối hợp với Sở Thông tin
và Truyền Thông để thực hiện việc đồng bộ dữ liệu, kết nối với phần mềm quản
lý hồ sơ tại phƣờng, xã hƣớng đến việc tin học hóa quy trình giải quyết hồ sơ theo
cơ chế một cửa liên thông giữa UBND phƣờng, xã và UBND quận, huyện.
Có thể nói, việc mở rộng mô hình một cửa điện tử tại UBND các quận,
huyện là một trong những điểm sáng trong công tác cải cách hành chính của thành
phố Đà Nẵng từ năm 2011 đến nay. Mô hình một cửa điện tử với với các tính năng
về công nghệ hiện đại góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành và chất
lƣợng phục vụ dịch vụ hành chính công. Vai trò, trách nhiệm của lãnh đạo và công
chức các quận, huyện trong tiếp nhận và giải quyết hồ sơ đƣợc phân định rõ ràng
thông qua ứng dụng phần mềm một cửa điện tử. Cùng với công nghệ, đã hình
thành văn hóa giao tiếp, cải thiện rõ nét về thái độ làm việc và tiếp xúc công dân,
tổ chức của công chức. Các yếu tố về hiện đại, thuận tiện và trang trọng hơn trong
tổ chức làm việc và phục vụ ngƣời dân đã góp phần hình thành diện mạo mới của
bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tại các quận, huyện trên địa bàn Đà Nẵng sau
nhiều năm liền nỗ lực cải cách. Điều này cũng góp phần vào nâng cao mức độ hài
lòng của ngƣời dân đối với chất lƣợng cung ứng các dịch vụ công tại UBND các
quận, huyện. Kết quả khảo sát cho thấy tỷ lệ hài lòng chung là 95% (do các quận,
huyện tự khảo
33

sát) và 92% từ kết quả khảo sát độc lập của Viện Nghiên cứu phát triển KT-XH
Đà Nẵng tiến hành trong năm 2011.
Hƣớng đến nền hành chính phục vụ và chính quyền điện tử, thành phố
Đà Nẵng luôn quan tâm đúng mức đến việc xây dựng và mở rộng các mô hình
một cửa liên thông, một cửa hiện đại tại các cơ quan, đơn vị từ năm 2006 đến
nay. Qua 10 năm thực hiện, đã có 14 mô hình liên thông, liên kết đƣợc triển
khai liên quan đến 153 thủ tục hành chính; 100% quận, huyện, sở, ban, ngành,
93% phƣờng, xã trên địa bàn thành phố đã xây dựng thành công mô hình một
cửa hiện đại... Quá trình triển khai không chỉ mang lại thành quả tích cực mà
còn cả những bài học kinh nghiệm quý báu cho thành phố để tiếp tục vận dụng,
phát huy trong chặng đƣờng tiếp theo. Cụ thể là:
Xây dựng kế hoạch và lộ trình cụ thể
Việc xây dựng kế hoạch và lộ trình cụ thể, đƣợc UBND thành phố phê
duyệt có vai trò quan trọng trong việc triển khai xây dựng mô hình một cửa
điện tử và cơ chế một cửa liên thông. Không chỉ tạo cơ sở pháp lý cho các hoạt
động triển khai, đôn đốc, giám sát mà còn là cơ sở để bố trí nguồn lực, kinh phí
cho quá trình thực hiện đƣợc thông suốt. Lộ trình, tiến độ đặt ra cần đƣợc tính
toán khoa học nhằm vừa đảm bảo tính khả thi vừa đảm bảo tính kịp thời. Chẳng
hạn, với lộ trình cụ thể, chỉ trong vòng 3 năm tất cả UBND quận, huyện trên
địa bàn thành phố đã chính thức khai trƣơng và đƣa vào vận hành Bộ phận tiếp
nhận và trả kết quả điện tử tại Trung tâm hành chính quận, huyện. Đặc biệt,
việc nhân rộng mô hình này tại 06 quận, huyện còn lại sau khi sơ kết quá trình
thí điểm tại UBND quận Thanh Khê đƣợc thực hiện nhanh chóng trong vòng
gần 2 năm.
Triển khai từng bước theo hình thức thí điểm
Các cơ chế, mô hình mới nên đƣợc thực hiện từng bƣớc theo lộ trình
từ thí điểm đến nhân rộng toàn thành phố. Không nên triển khai đồng loạt ngay
từ đầu. Việc thí điểm giúp nâng cao hiệu quả triển khai nhờ vào việc khắc phục
các hạn chế, khó khăn và phát huy những điểm tích cực, thuận lợi từ quá trình
triển khai tại đơn vị thí điểm. Mô hình một cửa điện tử cũng nhƣ
34

tất cả cơ chế một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính trƣớc khi
áp dụng rộng rãi tại tất cả quận, huyện, phƣờng, xã trên địa bàn thành phố đều
đƣợc thí điểm tại một số quận và phƣờng trong thời gian từ 01 đến 03 năm.
Khuyến khích việc chủ động triển khai của các đơn vị, địa phương
Khuyến khích việc chủ động đề xuất, triển khai mô hình một cửa điện
tử và cơ chế một cửa liên thông trên các lĩnh vực tại các đơn vị, địa phƣơng
qua việc đƣa nội dung này vào tiêu chí đánh giá xếp hạng cải cách hành chính.
Tại thành phố Đà Nẵng, việc thực hiện mô hình một cửa liên thông chiếm trọng
số lớn trong đánh giá xếp hạng kết quả thực hiện cải cách hành chính của các
cơ quan, đơn vị, góp phần tạo động lực khuyến khích thúc đẩy các cơ quan, đơn
vị thực hiện tốt cơ chế này theo quy định, đồng thời không ngừng nỗ lực để đề
xuất những mô hình hay, sáng tạo, hợp lý liên quan đến mô hình một cửa liên
thông để áp dụng trên địa bàn thành phố. Đồng thời, đối với những giải pháp
về mô hình xuất phát từ chỉ đạo của lãnh đạo thành phố hoặc từ Sở Nội vụ,
trƣớc khi thể chế hóa thành các quy định bắt buộc các đơn vị thực hiện cần lấy
ý kiến thống nhất của các cơ quan, đơn vị thực hiện, nhằm tạo sự đồng thuận
cao.
Thực tiễn cho thấy nếu tạo đƣợc sự chủ động cũng nhƣ sự đồng thuận từ
các cơ quan, đơn vị trực tiếp thực hiện thì việc triển khai gặp nhiều thuận lợi và
tiến độ thực hiện nhanh hơn rất nhiều so với việc bắt buộc các đơn vị thực hiện.
Điều này đặc biệt thể hiện rõ ở việc triển khai cơ chế một cửa liên thông trong giải
quyết thủ tục đăng ký khai tử và xóa đăng ký thƣờng trú trên địa bàn thành phố.
Mô hình này đƣợc đề xuất và thực hiện đầu tiên tại UBND quận Thanh Khê từ
đầu năm 2015. Sau khi đƣợc đánh giá cao và ghi nhận nhƣ một giải pháp mới về
cải cách hành chính trong kết quả đánh giá xếp hạng cải cách hành chính năm
2015 của quận Thanh Khê, một số quận khác trong năm 2016, trƣớc khi đƣợc
UBND thành phố phê duyệt Quy định chung để áp dụng tại tất cả quận, huyện trên
địa bàn toàn thành phố vào tháng 8 năm 2016.
Xác định rõ vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị
35

Bất cứ hoạt động nào liên quan đến nhiều cơ quan, đơn vị cũng cần xác
định rõ vai trò chủ trì, phối hợp thực hiện thì mới có thể thực hiện hiệu quả, thành
công. Trong việc xây dựng mô hình một cửa điện tử, cơ chế một cửa liên thông
phải xác định rõ trách nhiệm chủ trì, phối hợp giữa Sở Nội vụ, Sở Thông tin và
Truyền thông và các đơn vị trực tiếp thực hiện các mô hình, cơ chế này trong từng
giai đoạn triển khai. Với chức năng quản lý nhà nƣớc về các mô hình và cơ chế
này, Sở Nội vụ phải thƣờng xuyên theo dõi, sâu sát, đôn đốc thực hiện, hƣớng
dẫn các đơn vị tháo gỡ các khó khăn, vƣớng mắc trong quá trình triển khai. Thực
hiện tốt việc phân công, phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị có liên quan giúp toàn
bộ quy trình diễn ra thông suốt, nhịp nhàng.
Sự vào cuộc của các cơ quan truyền thông, báo, đài
Thu hút sự vào cuộc của các cơ quan truyền thông, báo, đài cũng là một
yếu tố góp phần quan trọng vào thành công của việc triển khai mô hình một cửa
điện tử và cơ chế một cửa liên thông. Đặc biệt là trong cơ chế một cửa liên
thông, không chỉ giúp tuyên truyền rộng rãi các mô hình này đến với ngƣời dân
để biết, sử dụng và giám sát, nhờ đó tăng cƣờng hiệu quả triển khai mà còn tạo
ra hiệu ứng lan tỏa, tạo động lực thúc đẩy các địa phƣơng nghiên cứu, học hỏi
mô hình hay, sáng tạo của nhau để áp dụng trên địa bàn. Đầu năm 2014, mô
hình liên thông "3 trong 1" trong giải quyết đăng ký khai sinh, đăng ký thƣờng
trú, cấp thẻ bảo hiểm cho trẻ em dƣới 6 tuổi tại UBND phƣờng Hòa Phát đƣợc
các các cơ quan truyền thông chú ý, đƣa nhiều tin bài thể hiện sự ủng hộ, đánh
giá cao từ ngƣời dân. Điều này góp phần khuyến khích UBND quận Cẩm Lệ
triển khai nhân rộng mô hình này đến tất cả phƣờng trên địa bàn quận vào giữa
năm 2014 (trƣớc khi Quyết định triển khai mô hình này của Chính phủ đƣợc
ban hành).
Ứng dụng công nghệ thông tin
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng mô hình một cửa điện
tử cũng nhƣ cơ chế một cửa liên thông cần đƣợc tiến hành đồng bộ. Trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng, tất cả Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả điện tử các cơ quan,
đơn vị đều sử dụng chung phần mềm một cửa điện tử tập trung
36

thành phố tại địa chỉ egov.danang.gov.vn thay vì để mỗi đơn vị tự trang bị một
phần mềm riêng. Điều này nhằm thuận lợi trong việc kết nối dữ liệu liên quan
đến công tác tiếp nhận và trả kết quả của các cơ quan, đơn vị với nhau, cho
phép chuyển hồ sơ liên thông trên phần mềm giữa nhiều cơ quan, đơn vị. Đồng
thời giúp các cơ quan có chức năng theo dõi, quản lý công tác tiếp nhận, giải
quyết hồ sơ thủ tục hành chính của thành phố (Sở Nội vụ, Sở Tƣ pháp) có thể
tập hợp, thống kê, truy xuất dữ liệu của tất cả cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi
quản lý của UBND thành phố phục vụ cho công tác chỉ đạo, điều hành về cải
cách hành chính.
Liên tục đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức, viên chức làm việc
tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả
Cùng với việc triển khai các mô hình một cửa điện tử, cơ chế một cửa
liên thông, việc đào tạo, bồi dƣỡng kịp thời, thƣờng xuyên cho công chức, viên
chức làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả là việc không thể xem nhẹ.
Các mô hình, cơ chế có đƣợc triển khai hiệu quả hay không phụ thuộc rất lớn
vào việc các hệ thống điện tử, trang thiết bị đi kèm với các mô hình, cơ chế này
có đƣợc sử dụng hiệu quả hay không. Có nhiều hình thức đào tạo, bồi dƣỡng,
trong đó ba hình thức đƣợc thành phố Đà Nẵng sử dụng chủ yếu trong thời gian
qua là bồi dƣỡng tập trung, phát hành video hƣớng dẫn trực tuyến và "cầm tay
chỉ việc". Sở Nội vụ phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông tổ chức các
lớp tập huấn sử dụng phần mềm một cửa điện tử tập trung dành cho công chức
làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả các cơ quan, đơn vị, mỗi học viên
đƣợc thực hành thực tế với máy tính riêng tại các lớp tập huấn này. Sở Thông
tin và Truyền thông cũng xây dựng các video hƣớng dẫn sử dụng phần mềm
để gửi đến các đơn vị, đồng thời có một đội ngũ viên chức (làm việc tại Trung
tâm Công nghệ thông tin và Truyền thông trực thuộc Sở) sẵn sàng hỗ trợ tận
nơi cho các đơn vị khi đƣợc yêu cầu.
Nhìn chung, thành công trong việc xây dựng và mở rộng mô hình một
cửa liên thông và một cửa hiện đại đến từ nhiều nguyên nhân. Yếu tố quan trọng
không chỉ nằm ở việc có nhiều nguồn lực để thực hiện hay không mà
37

còn đƣợc quyết định bởi phƣơng thức sử dụng và kết hợp những nguồn lực đó
với sự quyết tâm cao và tinh thần đổi mới không ngừng của chính quyền thành
phố.
1.4.3. Bài học kinh nghiệm
Qua nghiên cứu kinh nghiệm về cải cách TTHC theo mô hình một cửa
liên thông tại các địa phƣơng, tác giả rút ra một số bài học kinh nghiệm để góp
phần hoàn thiện việc thực hiện tại UBND Thành phố Rạch Giá nhƣ sau:
Thứ nhất, các đơn vị đƣợc khảo sát đều quan tâm đến việc hoàn thiện
thể chế và đặc biệt là hƣớng dẫn việc thực hiện TTHC theo mô hình một cửa
liên thông. Các chủ trƣơng quan trọng của Đảng về các vấn đề cơ bản trong
quá trình đổi mới, xây dựng và hoàn thiện quá trình cải cách hành chính nói
chung và cải cách TTHC nói riêng đã đƣợc thể chế hóa và tổ chức triển khai.
Tăng cƣờng hƣớng dẫn việc thực hiện TTHC theo mô hình một cửa liên thông
cho các cơ quan cấp dƣới theo các quy định của pháp luật, tổ chức tập huấn
hƣớng dẫn áp dụng các văn bản pháp luật mới ban hành, nhanh chóng ban hành
các quyết định công bố bộ TTHC để hƣớng dẫn việc áp dụng tại UBND quận,
huyện.
Thứ hai, các địa phƣơng đều chú trọng đến việc nâng cao năng lực và
trách nhiệm của các cơ quan hành chính nhà nƣớc trong thực hiện TTHC theo
cơ chế một cửa liên thông. Chú trọng xây dựng, kiện toàn Bộ phận TN&TKQ
cũng nhƣ nâng cao chất lƣợng công tác đào tạo, bồi dƣỡng CBCC thực hiện
TTHC theo mô hình một cửa liên thông. Hầu hết các địa phƣơng đều quan tâm
đến công tác đào tạo, huấn luyện chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ CBCC
thực hiện nhiệm vụ giải quyết TTHC tại Bộ phận TN&TKQ và tại các cơ quan
chuyên môn. Công tác đào tạo đặc biệt không chỉ quan tâm đến việc nâng cao
chuyên môn, nghiệp vụ mà còn rất chú trọng đến việc nâng cao ý thức đạo đức,
tƣ tƣởng phục vụ nhân dân cho CBCC.
Thứ ba, các địa phƣơng đều quan tâm đến việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng,
ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện TTHC và đầu tƣ trang thiết bị cho
Bộ phận TN&TKQ. Để thực hiện tốt nhiệm vụ trên, các địa phƣơng
38

đều đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng các phần mềm luân
chuyển hồ sơ giữa các phòng ban chuyên môn, phần mềm quản lý… để việc
thực hiện TTHC đƣợc nhanh chóng, gọn nhẹ hơn, không nặng về thực hiện
TTHC trên giấy, tốn nhiều thời gian, chi phí. Bên cạnh đó, các đơn vị đã đầu
tƣ thêm hệ thống gửi tin nhắn SMS tra cứu thông tin TTHC, gửi tin nhắn xin
lỗi về việc giải quyết hồ sơ trễ hẹn và hẹn ngày trả kết quả.
Thứ tư, các địa phƣơng đặc biệt nhấn mạnh đến công khai, minh bạch
các TTHC theo quy định, nhất là TTHC trong giải quyết công việc giữa cơ quan
hành chính nhà nƣớc với ngƣời dân và doanh nghiệp đã có bƣớc chuyển biến
theo hƣớng công khai, minh bạch, tạo thuận lợi cho ngƣời dân và doanh
nghiệp. Các địa phƣơng đều áp dụng hệ thống quản lý chất lƣợng theo tiêu
chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2008 tại các cơ quan hành chính nhà nƣớc,
công khai toàn bộ các thành phần TTHC, các bƣớc thực hiện tại cơ quan, tạo
cơ sở tốt cho các cơ quan cũng nhƣ là ngƣời dân kiểm soát chất lƣợng đầu ra
của công tác thực hiện TTHC theo mô hình một cửa liên thông.
Thứ năm, các địa phƣơng rất quan tâm đến việc xây dựng cơ chế phối
hợp giữa các cơ quan, đẩy mạnh xây dựng quy trình liên thông giữa các cơ quan
chuyên môn nhằm rút ngắn thời gian thực hiện TTHC. Bên cạnh những TTHC
đã quy định cụ thể cơ chế liên thông giữa các cơ quan chuyên môn, cần xây
dựng thêm những quy trình kết hợp giữa các phòng ban chuyên môn trong việc
thực hiện những TTHC có liên quan đến nhau nhằm giảm bớt thời gian đi lại,
thuận tiện cho ngƣời dân trong thực hiện TTHC.
39

Tiểu kết chƣơng 1
Trong chƣơng này, tác giả trình bày những nội dung cơ bản nhất về cơ
sở lý luận, cụ thể phân tích nội hàm thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành
chính, khái niệm, đặc điểm, phân loại thủ tục hành chính; phạm vi, quy trình tổ
chức thực hiện mô hình “một cửa liên thông”; đồng thời phân tích vai trò của
mô hình này trong giải quyết công việc theo TTHC và kinh nghiệm thực hiện
tại một số địa phƣơng và bài học kinh nghiệm cho thành phố Rạch Giá để làm
cơ sở triển khai các nội dung tại thực trạng ở chƣơng 2.

Cơ sở lý luận và pháp lý về cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa liên thông” tại ubnd cấp huyện.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ sở lý luận và pháp lý về cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa liên thông” tại ubnd cấp huyện.docx

Similar to Cơ sở lý luận và pháp lý về cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa liên thông” tại ubnd cấp huyện.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Cơ sở lý luận và pháp lý về cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa liên thông” tại ubnd cấp huyện.docx