Cơ sở lí luận về quản lí thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại bảo hiểm xã hội cấp huyện.docx

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÍ THU BẢO HIỂM XÃ
HỘI BẮT BUỘC TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI CẤP HUYỆN
1.1. Những khái niệm cơ bản.
1.1.1. Khái niệm Bảo hiểm.
Ngày nay, Bảo hiểm đã trở thành một ngành kinh doanh phát triển rất mạnh,
với tốc độ tăng trưởng trung bình khá cao. Đặc biệt, ở một số nước trên thế giới, bảo
hiểm đã trở thành một phần không thể thiếu trong kinh doanh cũng như trong cuộc
sống nói chung. Vậy bảo hiểm hình thành do sự tồn tại các loại rủi ro và sự đòi hỏi
con người phải có những biện pháp đề phòng, ngăn chặn việc xảy ra rủi ro, đồng
thời, khắc phục, hạn chế những hậu quả của rủi ro. Bắt đầu từ bảo hiểm hàng hải, rồi
tới những loại bảo hiểm khác như bảo hiểm hoả hoạn, bảo hiểm nhân thọ…, bảo
hiểm ngày nay đã phát triển nhanh chóng trên nhiều mặt và dần dần đóng vai trò rất
quan trọng đối với con người.
Bảo hiểm có nguồn gốc từ rất xa xưa trong lịch sử văn minh nhân loại. Tuy
nhiên, bảo hiểm thực sự xuất hiện từ khi nào thì người ta vẫn chưa có được câu trả
lời chính xác. ý tưởng về bảo hiểm được coi là đã xuất hiện từ khá lâu, khi mà người
xưa đã nhận ra lợi ích của việc xây dựng một kho thóc lúa dự trữ chung phòng khi
mất mùa, chiến tranh…Mặc dù bảo hiểm đã có nguồn gốc và lịch sử phát triển từ rất
lâu, do tính đặc thù của loại hình dịch vụ này, cho đến nay vẫn chưa có khái niệm
thống nhất về bảo hiểm. Theo các chuyên gia bảo hiểm, một khái niệm đầy đủ và
thích hợp cho bảo hiểm phải bao gồm việc hình thành một quỹ tiền tệ (quỹ bảo hiểm),
sự hoán chuyển rủiro và phải bao gồm cả sự kết hợp số đông các đối tượng riêng lẻ,
độc lập chịu cùng một rủi ro như nhau tạo thành một nhóm tương tác.
Có nhiều khái niệm khác nhau về bảo hiểm; theo Dennis Kessler “bảo hiểm là
sự đóng góp của số đông vào sự bất hạnh của số ít”. Còn theo Monique Gaullier
“bảo hiểm là một nghiệp vụ; qua đó, một bên là người được bảo hiểm cam đoan trả

một khoản tiền gọi là phí bảo hiểm thực hiện mong muốn để cho mình hoặc để cho
người thứ ba trong trường hợp xảy ra rủi ro sẽ nhận được một khoản đền bù các tổn
thất được trả bởi một bên khác: đó là người bảo hiểm. Người bảo hiểm nhận trách
nhiệm đối với toàn bộ rủi ro và đền bù các thiệt hại theo các phương pháp của thống
kê”.
Theo các chuyên gia Pháp, một khái niệm vừa đáp ứng được khía cạnh xã hội
(dùng cho bảo hiểm xã hội) vừa đáp ứng được khía cạnh kinh tế (dùng cho bảo hiểm
thương mại) và vừa đầy đủ về khía cạnh kỹ thuật và pháp lý có thể phát biểu như
sau: “Bảo hiểm là một hoạt động qua đó một cá nhân có quyền được hưởng trợ cấp
nhờ vào một khoản đóng góp cho mình hoặc cho người thứ ba trong trường hợp xảy
ra rủi ro. Khoản trợ cấp này do một tổ chức trả, tổ chức này có trách nhiệm đối với
toàn bộ các rủi ro và đền bù các thiệt hại theo các phương pháp của thống kê”.
Các khái niệm trên hoặc quá thiên về góc độ xã hội, hoặc quá thiên về góc độ
kinh tế, kỹ thuật, nên ít nhiều cũng còn thiếu sót, chưa phải là một khái niệm bao
quát, hoàn chỉnh. Nói một cách chính xác, bảo hiểm là một dịch vụ tài chính, dựa
trên cơ sở tính toán khoa học, áp dụng biện pháp huy động từ nhiều người, nhiều
đơn vị cùng tham gia xây dựng quỹ bảo hiểm bằng tiền để bồi thường thiệt hại về tài
chính do tài sản hoặc tính mạng của người được bảo hiểm gặp phải tai nạn rủi ro bất
ngờ. Tập đoàn bảo hiểm AIG (Mỹ) định nghĩa: “Bảo hiểm là một cơ chế, theo cơ
chế này, một người, một doanh nghiệp hay một tổ chức chuyển nhượng rủi ro cho
công ty bảo hiểm, công tyđó sẽ bồi thường cho người được bảo hiểm các tổn thất
thuộc phạm vi bảo hiểm và phân chia giá trị thiệt hại giữa tất cả những người được
bảo hiểm”.
Như vậy, để có một khái niệm chung nhất về bảo hiểm, chúng ta có thể đưa ra
định nghĩa: “Bảo hiểm là một sựcam kết bồi thường của người bảohiểm với người
được bảo hiểm về những thiệt hại, mất mát của đối tượng bảo hiểm do một rủi ro đã

thỏa thuận gây ra, với điều kiện người được bảo hiểm đã thuê bảo hiểm cho đối
tượng bảo hiểm đó và nộp một khoản tiền gọi là phí bảo hiểm”.
1.1.2. Khái niệm Bảo hiểm xã hội:
Bảo hiểm và BHXH đã hình thành rất sớm trong lịch sử phát triển của xã hội
loài người và đã được nhiều nhà khoa học đề cập, nghiên cứu một cách sâu sắc dưới
nhiều góc độ và khía cạnh khác nhau. BHXH đã xuất hiện và phát triển cùng với quá
trình phát triển kinh tế - xã hội của nhân loại. Trên thế giới, BHXH đã có mầm mống
từ thế kỉ 13. Đến thế kỉ 19, xuất hiện đạo luật đầu tiên về BHXH ở Đức. Sản xuất
công nghiệp phát triển đã làm cho đội ngũ những NLĐ làm thuê ngày càng đông
đảo, đồng thời cũng làm cho các rủi ro trong lao động tăng theo. Để bảo vệ mình,
những NLĐ đã đấu tranh buộc giới chủ phải cam kết bồi thường và bảo đảm an toàn
thu nhập cho họ. Trong quá trình phát triển đó đã xuất hiện các tổ chức BHXH
chuyên nghiệp. Hoạt động BHXH được t ực iện trên cơ sở đóng góp của giới chủ,
giới thợ và có sự tham gia của nhà nước trong một số trường hợp. Trong quá trình
phát triển, các chế độ và phạm vi đối tượng BHXH mở rộng dần. Ban đầu mới chỉ
có chế độ BHXH ốm đau, tai nạn lao động cho công nhân công nghiệp, sau đó đã
mở rộng các chế độ BHXH cho cả NLĐ làm thuê trong các lĩnh vực khác.
Theo Từ điển Bách Khoa Việt Nam: “Bảo hiểm xã hội là sự đảm bảothay thế
hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động, khi họ bị mất hoặc giảm thu
nhập do bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, tàn
tật, tuổi già, tử tuất dựa trên cơ sở một quỹ tài chính do sự đóng góp của các bên
tham gia bảo hiểm xã hội có sự bảo hộ của Nhà nước theo pháp luật, nhằm đảm bảo
an toàn đời sống cho người lao động và gia đình họ, đồng thời góp phần bảo đảm
an toàn xã hội”.
Bảo hiểm xã hội là xương sống trong hệ thống an sinh xã hội. Bảo hiểm xã hội
dựa trên nguyên tắc “cùng nhau chia sẻ rủi ro”. Người tham gia Bảo hiểm xã hội
phải có nghĩa vụ đóng góp để xây dựng một quỹ chung, quỹ đó gọi là quỹ Bảo hiểm

xã hội. Quỹ Bảo hiểm xã hội được sử dụng với mục đích thay thế hoặc bù đắp một
phần thu nhập cho người tham gia Bảo hiểm xã hộikhi họ bị mất hoặc giảm thu nhập
từ nghề nghiệp, hoặc giảm khả năng lao động hoặc mất việc làm.
Trong bất cứ xã hội nào có nền kinh tế thị trường, nhu cầu Bảo hiểm xã hội
luôn luôn là yêu cầu thiết yếu cuộc sống của cán bộ, công chức, quân nhân và người
lao động. Ở hầu hết các nước trên thế giới, dưới các hình thức khác nhau, Bảo hiểm
xã hội đã ra đời và phát triển hàng trăm năm nay, từ tự phát đến tự giác, từ tự nguyện
đến bắt buộc, từ chưa hoàn thiện đến hoàn thiện, tùy theo trình độ phát triển kinh tế
- xã hội của từng quốc gia.
Ở nước ta, trong thời kỳ kế hoạch hóa tập trung chỉ có công nhân, viên chức và
lực lượng vũ trang mới được tham gia Bảo hiểm xã hội, Nhà nước đảm bảo đối tượng
này những trợ cấp khác nhau bằng tiền hoặc hiện vật. Nguồn chi trả Bảo hiểm xã hội
do ngân sách Nhà nước cấp trên cơ sở đóng góp của các doanh nghiệp và của Nhà
nước, còn người lao động không phải trực tiếp đóng góp.
Chuyển sang cơ chế thị trường, người lao động trong mọi thành phần kinh tế
đều có quyền tham gia Bảo hiểm xã hội. Khi đó Bảo hiểm xã hội không phải chỉ có
sự đảm bảo, sự đãi ngộ về vật chất và tinh thần đối với công nhân, viên chức mà là
sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của mọi người lao động khi họ
giảm hoặc mất khả năng lao động.
Theo Điều lệ Bảo hiểm xã hội ban hành kèm theo Nghị định số 12/NĐ-CP ngày
26/1/1995 của Chính phủ quy định chế độ Bảo hiểm xã hội hiện hành. Bao gồm các
chế độ sau: Chế độ trợ cấp ốm đau; chế độ trợ cấp thai sản; chế độ trợ cấp tai nạn
lao động; chế độ trợ cấp bệnh nghề nghiệp; chế độ trợ cấp hưu trí; chế độ trợ cấp tử
tuất. Ngoài ra, theo Quyết định số 37/2001/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày
21/3/2001 thì Bảo hiểm xã hội còn thực hiện chế độ nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức
khỏe cho người lao động tham gia Bảo hiểm xã hội.

Theo quy định tại Điều 3, Luật Bảo hiểm xã hội Việt Nam được Quốc hội khóa
IX, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 29/6/2006 (có hiệu lực thi hành kể từ ngày
01/01/2007) nêu rõ: “Bảo hiểm xã hội là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần
thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản,
tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ
sở đóng vào quỹ Bảo hiểm xã hội”. Có thể chia Bảo hiểm xã hội ra làm 2 loại: Bảo
hiểm xã hội bắt buộc và Bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc: Theo quy định tại Điều 3, Luật Bảo hiểm
xã hội: “Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình Bảo hiểm xã hội mà người lao
động và người sử dụng lao động bắt buộc phải tham gia”.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Theo quy định tại Điều 3, Luật Bảo hiểmxã hội:
“Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình Bảo hiểm xã hội mà người lao động tự
nguyện tham gia, được lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu
nhập của mình để hưởng Bảo hiểm xã hội”.
1.1.2.1. Bản chất BHXH
BHXH là nhu cầu khách quan, đa dạng, phức tạp của xã hội, nhất là trong xã
hội mà sản xuất hàng hoá hoạt động theo cơ chế thị trường, mối quan hệ thuê mướn
lao động phát triển tới một mức độ nào đó. Kinh tế càng phát triển thì BHXH càng
đa dạng và hoàn thiện.
Về phương diện xã hội: BHXH là sự chia sẻ rủi ro, bảo đảm an toàn xã hội.
Về phương diện kinh tế: BHXH là quá trình phân phối lại thu nhập giữa
những người tham gia bảo hiểm thông qua quá trình hình thành một quỹ tiền tệ
chuyên dùng để đáp ứng nhu cầu chi trả bảo hiểm cho NLĐ và gia đình họ khi gặp
rủi ro về thu nhập trong lao động sản xuất hoặc mất nguồn nuôi dưỡng…
Về phương diện chính trị, pháp lý: khi được Nhà nước đều chỉnh bằng pháp
luật, BHXH đã trở thành quyền cơ bản của NLĐ, xét trên cả bình diện quốc gia và

quốc tế. Đồng thời, đó cũng là trách nhiệm của NLĐ và NSDLĐ phải tham gia
BHXH. Vì vậy, BHXH là một chính sách xã hội quan trọng, là bộ phận cơ bản để
đảm bảo an sinh xã hội của các quốc gia.
* Các loại hình BHXH
Có 2 loại hình BHXH là bắt buộc và tự nguyện, tuỳ theo từng loại đối tượng,
từng loại hình do nh nghiệp.
BHXH tự nguyện là loại hình BHXH mà đối tượng tham gia hoàn toàn tự
nguyện đóng góp mức phí và t ụ hưởng theo quy định.
BHXH bắt buộc: Theo quy định tại điều 3 Luật BHXH 2014: BHXH bắt buộc
là loại hình BHXH mà NLĐ và NSDLĐ bắt buộc phải tham gia.
1.1.2.2. Các chế độ BHXH
Chế độ BHXH là sự cụ thể hoá chính sách BHXH, là hệ thống các quy định cụ
thể và chi tiết, là sự bố trí, sắp xếp các phươ g tiện để thực hiện BHXH đối với NLĐ.
Nói cách khác, đó là một hệ thống các quy định được pháp luật hoá về đối tượng
hưởng, nghĩa vụ và mức đóng góp cho từng trường hợp BHXH cụ thể.
Hiện nay, tồn tại 9 chế độ BHXH, song tuỳ theo điều kiện kinh tế - xã hội của
mỗi quốc gia trong từng thời kỳ, mà số lượng các chế độ được thực hiện ở mỗi nước
khác nhau. Ở nước ta, Điều 4 Luật BHXH 2014 quy định rõ các chế độ BHXH, gồm:
BHXH bắt buộc bao gồm các chế độ sau đây: (1) Ốm đau; (2) Thai sản; (3) Tai
nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; (4) Hưu trí; (5) Tử tuất.
Nội dung của các chế độ nêu trên được quy định thống nhất trong Luật BHXH
2014. Mỗi một chế độ được xây dựng đều căn cứ vào những cơ sở như: điều kiện
kinh tế - xã hội, môi trường lao động, điều kiện sinh học…
1.1.2.3. Vai trò của BHXH
Đối với NLĐ:
Mục đích chủ yếu của BHXH là đảm bảo thu nhập cho NLĐ và gia đình họ khi
họ gặp những khó khăn trong cuộc sống làm giảm hoặc mất thu nhập. Vì thế, tham

gia BHXH tạo điều kiện cho NLĐ được cộng đồng tương trợ khi ốm đau, tai nạn.
Đồng thời, BHXH cũng là cơ hội để mỗi người thực hiện trách nhiệm tương trợ cho
những khó khăn của các thành viên khác.
Ngoài ra, tham gia BHXH còn giúp NLĐ nâng cao hiệu quả trong chi dùng cá
nhân, giúp họ tiết kiệm những khoản nhỏ, đều đặn để có nguồn dự phòng cần thiết
chi dùng khi già cả, mất sức lao động…góp phần ổn định cuộc sống cho bản thân và
gia đình. Đó không chỉ là nguồn động viên tinh thần to lớn đối với mỗi các nhân khi
họ gặp khó khăn, làm cho ổn định tâm lý, giảm bớt lo lắng khi ốm đau, tuổi già…Từ
đó, BHXH tạo được tâm lý an tâm, tin tưởng cho NLĐ khi họ tham gia BHXH, góp
phần nâng cao đời sống tinh thần, đem lại cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho các cá
nhân trong cộng đồng.
*Đối với NSDLĐ:
BHXH giúp cho các tổ chức SDLĐ, các doa h nghiệp ổn định hoạt động sản
xuất kinh doanh thông qua việc phân phối các c i p í cho NLĐ một cách hợp lý, góp
phần làm cho lực lượng lao động trong mỗi đơn vị ổn định, sản xuất kinh doanh
được hoạt động liên tục, hiệu quả, các bên của quan hệ lao động cũng gắn bó với
nhau hơn.
BHXH tạo điều kiện để NSDLĐ thể hiện trách nhiệm với NLĐ, không chỉ khi
trực tiếp sử dụng lao động mà trong suốt cuộc đời NLĐ cho đến khi già yếu. BHXH
làm cho quan hệ lao động có tính nhân văn sâu sắc, nâng cao trách nhiệm xã hội của
doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, BHXH còn giúp các đơn vị SDLĐ ổn định nguồn chi ngay cả khi
có rủi ro lớn xảy ra thì doanh nghiệp cũng không lâm vào tình trạng nợ nần hay phá
sản.
*Đối với Nhà nước và xã hội:
BHXH giúp tăng cường mối quan hệ giữa Nhà nước, người SDLĐ và NLĐ,
mối quan hệ ràng buộc, chặt chẽ, chia sẻ trách nhiệm, chia sẻ rủi ro chỉ có được trong

quan hệ của BHXH. Mối quan hệ này thể hiện tính nhân sinh, nhân văn sâu sắc của
BHXH.
Bên cạnh đó, BHXH góp phần thực hiện bình đẳng xã hội: trên giác độ xã hội,
BHXH là một công cụ để nâng cao điều kiện sống cho NLĐ. Trên giác độ kinh tế,
BHXH là một công cụ phân phối lại thu nhập giữa các thành viên trong cộng đồng.
Nhờ sự điều tiết này NLĐ được thực hiện bình đẳng, không phân biệt các tầng lớp
trong xã hội.
Ngoài ra, quỹ BHXH bắt buộc do các bên đóng góp được tích tụ tập trung rất
lớn, phần quỹ nhàn rỗi được đem đầu tư cho kinh tế tạo ra sự tăng trưởng, phát triển
kinh tế và tạo công ăn việc làm cho NLĐ, giúp giảm chi từ Ngân sách nhà nước
1.1.2.4. Nguyên tắc của BHXH
Theo điều 5 luật BHXH năm 2014, các nguyên tắc của BHXH bao gồm:
Một là, mức hưởng BHXH được tính trên cơ sở mức đóng góp và thời gian
đóng góp. Mức đóng góp và thời gian đóng góp được sử dụng làm căn cứ để đối
tượng đóng bảo hiểm được hưởng BHXH, tức đóng góp đến đâu thì mức thụ hưởng
tới đó. BHXH là một hình thức phân phối phổ b ến tổng thu nhập quốc dân BHXH
phải dựa trên cơ sở kết hợp hài hòa giữa cống hiến và hưởng thụ (nguyên tắc phân
phối theo lao động). Những NLĐ có thời gian và p í đóng như nhau thì được hưởng
bảo hiểm như nhau. Nghĩa là phải đảm bảo hợp lý giữa đóng góp và hưởng thụ, tức
là căn cứ vào mức đóng góp của NLĐ cho xã hội thể hiện thông qua mức đóng, thời
gian đóng góp vào quỹ xã hội… để từ đó quy định mức trợ cấp và độ dài thời gian
hưởng trợ cấp phù hợp với sự đóng góp cho xã hội của NLĐ. Vì vậy rất khó chấp
nhận về mặt kinh tế khi một NLĐ vừa tham gia BHXH trong thời gian ngắn lại được
hưởng ngay mức BHXH cao hoặc hưởng chế độ ốm đau suốt đời nếu mắc các bệnh
cần điều trị dài ngày, khi NLĐ có thể mới tham gia BHXH trong thời gian ngắn.
Hai là, ở một khía cạnh khác nguyên tắc này thể hiện sự chia sẻ giữa những
người tham gia BHXH, điều này có nghĩa là không phải bất kỳ NLĐ nào tham

giađóng BHXH đều được hưởng BHXH. NLĐ cùng với NSDLĐ và nhà nước cùng
tạo lập hình thành một quỹ BHXH bắt buộc độc lập và tập trung trong đó đa số
những người đóng góp BHXH sẽ hỗ trợ cho số những người có đủ điều kiện để
hưởng trợ cấp BHXH theo nguyên tắc “lấy số đông bù số ít”. Nghĩa là chỉ nhũng
người rơi gặp phải những rủi ro đáp ứng đủ điều kiện mới được hưởng BHXH,
thường là khi gặp phải những rủi ro sẽ mang lại những khó khăn lớn vượt xa so với
khả năng kinh tế của NLĐ, trên cơ sở chia sẻ rủi ro của những người cùng tham gia
đóng BHXH thì khoản phí của những người tham gia BHXH mà không gặp phải rủi
ro sẽ được bù đắp cho những người gặp rủi ro khác.NLĐ vừa có thời gian đóng
BHXH bắt buộc vừa có thời gian đóng BHXH tự nguyện được hưởng chế độ hưu trí
và chế độ tử tuất trên cơ sở thời gi n đã đóng BHXH. Thời gian đóng BHXH đã được
tính hưởng BHXH một lần thì không tính vào thời gian làm cơ sở tính hưởng các
chế độ BHXH.
1.1.2.5. Quỹ BHXH bắt buộc
*Khái niệm quỹ BHXH bắt buộc
Các bên tham gia BHXH bắt buộc bao gồm NLĐ, NSDLĐ và Nhà nước. Các
bên tham gia phải đóng mức tiền theo quy định thì NLĐ mới được hưởng các chế
độ BHXH bắt buộc. Tiền đóng BHXH bắt buộc của các bên tham gia BHXH bắt
buộc sẽ hình thành một quỹ tiền tệ tập trung gọi là quỹ BHXH bắt buộc.
Theo Khoản 4 Điều 3 Luật BHXH 2014 thì “Quỹ BHXH bắt buộc là quỹ
tàichính độc lập với Ngân sách nhà nước, được hình thành từ đóng góp của NLĐ,
NSDLĐ và có sự hỗ trợ của Nhà nước”
*Đặc điểm của quỹ BHXH bắt buộc
Quỹ BHXH bắt buộc có những đặc điểm chủ yếu sau:
Quỹ ra đời, tồn tại và phát triển gắn với mục đích đảm bảo ổn định cuộc sống
cho NLĐ và gia đình họ khi gặp các biến cố, rủi ro làm giảm hoặc mất thu nhập từ

lao động. Hoạt động quỹ BHXH bắt buộc không nhằm mục đích kinh doanh kiếm
lời. Vì vậy, nguyên tắc quản lý quỹ là cân bằng thu -chi.
Quỹ BHXH bắt buộc là hạt nhân, là nội dung vật chất của tài chính BHXH.
Nónghiệp hình thành nên hệ thống tài chính quốc gia. Tuy nhiên mỗi khâu tài chính được
tạo lập, sử dụng cho một mục đích riêng và gắn bó với một chủ thể nhất định, vì vậy chúng
luôn độc lập với nhau trong quản lý và sử dụng. Thế nhưng tài chính BHXH, Ngân sách
Nhà nước và tài chính doanh nghiệp lại có quan hệ chặt chẽ với nhau và đều chịu sự chi
phối của pháp luật Nhà nước.
*Nguồn hình thành quỹ BHXH bắt buộc
Quỹ BHXH bắt buộc được hình thành chủ yếu từ sự đóng góp của NLĐ và
NSDLĐ. Đây là nguồn chính quyết định sự hình thành và phát triển của quỹ BHXH
bắt buộc.
Ngoài ra quỹ BHXH bắt buộc còn được hình thành từ tiền sinh lời từ hoạt động
đầu tư, tăng trưởng quỹ BHXH bắt buộc; Hỗ trợ của Nhà nước, phần thu từ tiền nộp
phạt của các cá nhân và tổ chức kinh tế do vi phạm pháp luật về BHXH và các nguồn
hợp pháp khác như viện trợ, quà tặng…của các tổ chức, cá nhân. Đây là nguồn không
cơ bản và thường xuyên.
Quỹ được quản lý thống nhất trong hệ thống BHXH Việt Nam, được hạch toán
riêng và cân đối thu chi theo từng quỹ thành phần. Quỹ BHXH bắt buộc được sử
dụng để chi trả các chế độ BHXH bắt buộc, chi quản lý bộ máy, phần quỹ tạm thời
nhàn rỗi được đem đi đầu tư theo quy đị h của Nhà nước, đảm bảo cho quỹ được an
toàn và hiệu quả.
Là khâu tài chính trung gian cùng với Ngân sách nhà nước và tài chính doanh
1.1.3. Khái niệm Bảo hiểm Xã hội bắt buộc:
Khi nói đến thu BHXH bắt buộc là nói đến các mối quan hệ khăng khít, bao
gồm quan hệ giữa Nhà nước, NSDLĐ, NLĐ và cơ quan BHXH. Trong mối quan hệ

này thì NLĐ, NSDLĐ là đối tượng quản lý; Nhà nước giao cho cơ quan BHXH chủ
thể quản lý; Nhà nước là chủ thể duy nhất điều tiết và quản lý BHXH vì các bên
tham gia có lợi ích khác nhau thậm chí trái ngược nhau (NLĐ muốn đóng ít nhưng
lại muốn được hưởng thụ quyền lợi nhiều, NSDLĐ muốn đóng BHXH càng ít càng
tốt để giảm chi phí sản xuất nâng cao lợi nhuận). Nhà nước với hai tư cách: một là,
thông qua cơ quan lập pháp (Quốc hội) đề ra Luật BHXH, thông qua Chính phủ đề
ra các quy định về BHXH; hai là, thông qua các cơ quan nhà nước để thực hiện
nộpBHXH cho NLĐ hưởng lương từ NSNN và thành lập cơ quan chuyên trách
(BHXH Việt Nam) thực hiện chính sách BHXH. Để thực hiện thu BHXH bắt buộc
đảm bảo theo đúng các quy định của Nhà nước, cơ quan BHXH phải xây dựng biện
pháp, kế hoạch, tổ chức các thao tác nghiệp vụ, phối hợp với các đơn vị liên quan và
hình thành hệ thống chuyên thu từ Trung ương đến cấp huyện, thực hiện theo một
quy trình chặt chẽ, khép kín.
Như vậy, trong hoạt động thu BHXH bắt buộc, mối quan hệ ba bên là NLĐ,
NSDLĐ và cơ quan BHXH được xác lập quyền và trách nhiệm của mỗi bên do pháp
luật về BHXH quy định, các quy định này là những căn cứ pháp lý mà mỗi bên phải
tuân thủ, thực hiện nghiêm túc. Mặt khác để thu đúng, đủ, kịp thời, không để thất
thoát tiền thu, đòi hỏi cơ quan BHXH phải có phương pháp và biện pháp hữu hiệu,
kể các các biện pháp hỗ trợ. Thu BHXH bắt buộc là một khái niệm phức hợp, bao
gồm các định hướng, chủ trương, phương pháp và biện pháp hữu hiệu nhằm nâng
cao hiệu quả quản lý, chỉ đạo, khuyến khích đẩy mạnh công tác thu BHXH bắt buộc.
Thu BHXH bắt buộc là sự tác động của Nhà nước thông qua các quy định mang
tính pháp lý bắt buộc các bên tham gia BHXH bắt buộc phải tuân thủ thực hiện;
trong đó cơ quan BHXH sử dụng các b ện pháp nghiệp vụ và các phương pháp đặc
thù tác động trực tiếp vào đối tượng đó g BHXH bắt buộc để đạt mục tiêu đề ra
Công tác thu BHXH bắt buộc có vai trò rất quan trọng trong hoạt động của
ngành BHXH, đây là công tác trọng tâm của ngành BHXH.

Trong việc tạo lập quỹ BHXH bắt buộc
Công tác thu BHXH bắt buộc được triển khai và tiến hành tạo ra quỹ BHXH
bắt buộc. Quỹ được sử dụng để đảm bảo khả năng tài chính trong việc chi trả các
chế độ BHXH, giúp Nhà nước giảm chi từ Ngân sách Nhà nước trong việc chi trả
các chế độ BHXH. Do vậy công tác thu có vai trò rất lớn đối với nền kinh tế nước
nhà. Vì hàng năm các khoản chi từ Ngân sách Nhà nước rất lớn. Mặt khác, thu nhanh,
thu đủ đã tạo ra một khoản tiền lớn tạm thời nhàn rỗi chưa sử dụng đến, đây cũng là
một trong những nguồn tiền cho vay rất có ích đối với đất nước trong sự nghiệp phát
triển kinh tế. Quỹ BHXH bắt buộc chính là cơ sở cho các hoạt động BHXH bắt buộc.
Hơn nữa, chỉ khi quỹ được cân đối mới đảm bảo cho các hoạt động của cơ quan
BHXH và nhất là đảm bảo kịp thời chi trả cho các đối tượng hưởng BHXH bắt buộc.
Trong việc tạo lập mối quan hệ giữa các bên tham gia BHXH bắtbuộc
Một trong những nguyên tắc của BHXH là mức hưởng trên cơ sở mức đóng và
thời gian đóng BHXH bắt buộc của từng NLĐ. Vì vậy, công tác thu giúp cho việc
theo dõi, ghi chép kết quả đóng BHXH bắt buộc của NSDLĐ cho NLĐ được rõ ràng,
cụ thể từ đó làm căn cứ c o việc thụ hưởng các chế độ cho NLĐ.
Trên cơ sở danh sách t eo dõi kết quả đóng BHXH bắt buộc vào sổ BHXH của
từng người đã tạo nên mối quan hệ ba bên giữa NLĐ, NSDLĐ và cơ quan BHXH.
Mối quan hệ này càng trở nên khăng khít khi công tác thu BHXH bắt buộc tiến
hành đều đặn và chính xác. Công tác thu diễn ra tốt đã góp phần bảo vệ quyền lợi
cho NLĐ.
Nắm chắc được các nguồn thu BHXH bắt buộc
Công tác thu được tổ chức tốt giúp cho cơ quan BHXH nắm chắc được các
nguồn thu BHXH bắt buộc, từ đó quản lý quỹ BHXH bắt buộc được hiệu quả.
Quỹ BHXH bắt buộc được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau do đó để nắm
chắc được các nguồn thu trên phải tăng cường công tác quản lý chặt chẽ các nguồn
thu. Đối với từng nguồn khác nhau phải có phương pháp quản lý thích hợp.

Trong việc đảm bảo công bằng trong BHXH bắt buộc
Một trong những nguyên tắc cơ bản của BHXH bắt buộc là mức hưởng trên cơ
sở mức đóng, thời gian đóng. Chính nhờ sự theo dõi, tổ chức thu đã làm cơ sở đảm
bảo sự công bằng giữa những đóng góp và thụ hưởng. BHXH bắt buộc có tính hoàn
trả không đồng đều tức là không phải ai tham gia BHXH bắt buộc cũng được hưởng
bằng nhau, mức hưởng phụ thuộc vào mức lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc
và thời gian mà NLĐ đóng góp vào quỹ BHXH bắt buộc. Công tác thu được thực
hiện tốt sẽ giúp cho cơ quan BHXH quản lý được các đối tượng tham gia, đảm bảo
quyền lợi cho họ từ đó đảm bảo công bằng giữa những người tham gia BHXH bắt
buộc, tạo nên niềm tin của người tham gia với cơ quan BHXH.
1.1.4. Khái niệm quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc:
1.1.4.1 Khái niệm quản lý thu BHXH bắt buộc
Quản lý thu BHXH bắt buộc được hiểu là sự tác động có tổ chức, có tính pháp
lý để điều chỉnh các hoạt động thu. Sự tác động đó được thực hiện bằng hệ thống
pháp luật của nhà nước và bằng các biện pháp hành chính, tổ chức, kinh tế... của các
cơ quan chức năng nhằm đạt được mục tiêu thu đúng đối tượng, thu đủ số lượng và
đảm bảo thời gian theo quy định.
Do vậy, quản lý thu BHXH bắt buộc là nhiệm vụ quan trọng và khó khăn của
ngành BHXH. Để thu BHXH bắt buộc đạt hiệu quả cao thì phải có quy trình quản
lý thu chặt chẽ, hợp lý, khoa học… Vì vậy, quản lý thu BHXH bắt buộc phải được
tổ chức chặt chẽ, thống nhất trong cả hệ thống, từ lập kế hoạch thu, phân cấp thu,
ghi kết quả và đặc biệt là quản lý tiền thu BHXH bắt buộc.
1.1.4.2. Mục tiêu quản lý thu BHXH bắt buộc
Thứ nhất, đảm bảo thu đúng đối tượng:Tức là ất cả các đối tượng theo quyđịnh
của Luật BHXH 2014 đều phải được tham gia BHXH bắt buộc.

Thứ hai, đảm bảo thu đủ số lượng:Thu đủ số lượng ở đây gồm cả đủ về sốngười
và đủ số tiền phải đóng để đảm bảo quyền lợi cho NLĐ khi hưởng các chế độ BHXH
bắt buộc.
Thứ ba, đảm bảo thời gian theo Luật định:Theo quy định của luật những
đốitượng nào đóng theo tháng thì phải nộp theo tháng, những đối tượng nào nộp theo
quý hoặc 6 tháng một lần thì nộp theo quý hoặc 6 tháng, tránh tình trạng nộp không
đúng quy định.
1.1.4.3. Các nguyên tắc quản lý thu BHXH bắt buộc
Quản lý thu BHXH bắt buộc được thực hiện theo các nguyên tắc cơ bản sau:
Một là, nguyên tắc thống nhất, dân chủ, công khai, minh bạch:
Chính sách, chế độ tạo lập và sử dụng quỹ được ban hành thực hiện thống nhất
trong toàn quốc. Chế độ đóng góp và hưởng thụ phải được thực hiện công bằng đối
với mọi đối tượng, không phân biệt đối xử theo giới tính, dân tộc, địa giới hành
chính… Bên cạnh đó, phải thực hiện chế độ công khai quỹ, có sự kiểm tra, thanh tra,
kiểm toán, giám sát quỹ từ phía các cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức xã hội
(Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Phòng Thương mại công nghiệp Việt Nam…).
Tất cả các chế độ chính sách đối với mọi đối tượng phải được áp dụng và điều
chỉnh một cách thống nhất trong toàn ngành để đảm bảo đầy đủ quyền lợi cho NLĐ,
đảm bảo công bằng, công khai, dân chủ.
Đây là nguyên tắc cao nhất trong quản lý thu BHXH bắt buộc cũng như trong
hoạt động BHXH nói chung. Bởi lẽ, chỉ có như vậy mới thực hiện được vai trò và
mục đích của thu BHXH bắt buộc, tạo ra được một nguồn lực to lớn để thực hiện
các chế độ cho NLĐ và cung cấp nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi để phát triển kinh tế
- xã hội của đất nước.
Trong quản lý thu BHXH bắt buộ , mục tiêu quan trọng và phải luôn hướng tới
là mục tiêu công bằng, công khai và dân chủ. Vì vậy, để đạt được mục tiêu này phải
xây dựng một cơ chế dựa trên một hệ thố g tiêu thức phản ánh đầy đủ các nội dung

cần quản lý. Hệ thống đó phải được xây dựng một cách công khai, dân chủ, được
mọi người, mọi đơn vị tham gia thảo luận và thống nhất trước khi tổ chức thực hiện.
Hệ thống đó cũng phải được bổ sung, sửa đổi hoàn chỉnh từng bước trong quá trình
tổ chức, thực hiện để phù hợp với thực tiễn hoạt động của từng đơn vị tổ chức, cá
nhân và điều kiện, hoàn cảnh của đất nước.
Hai là, nguyên tắc hạch toán độc lập theo các quỹ thành phần:
Quỹ ốm đau và thai sản, quỹ TNLĐ-BNN, quỹ hưu trí và tử tuất được hạch
toán độc lập theo các quỹ thành phần. Chỉ có như vậy mới đảm bảo sự an toàn và
cân đối lâu dài của quỹ BHXH bắt buộc. Mặt khác, nguyên tắc này cũng nhằm tạo
cơ sở điều chỉnh tỷ lệ đóng đối với từng quỹ, đảm bảo phù hợp với từng giai đoạn.
1.2. Nội dung quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc
1.2.1. Quản lý đối tượng tham gia Bả hiểm xã hội bắt buộc:
Đối tượng của BHXH bắt buộc chính là thu nhập của NLĐ bị biến động giảm
hoặc mất đi do bị giảm hoặc mất khả năng lao động, mất việc làm của những NLĐ
tham gia BHXH bắt buộc. Còn đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là NLĐ và người
SDLĐ. Tuy vậy, tùy theo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của mỗi nước mà đối
tượng này có thể là tất cả hoặc một bộ phận những NLĐ nào đó.
nước ta, Điều 2, Luật BHXH 2014 và Điều 4, Quyết định số 959/QĐ-BHXH
ngày 09/09/2015 quy định đối tượng áp dụng như sau:
*NLĐ tham gia BHXH bắt buộc là công dân Việt Nam, bao gồm:
(1) Người làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn, HĐLĐ xác định thời
hạn, HĐLĐ theo mùa vụ oặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng
đến dưới 12 tháng, kể cả HĐLĐ được ký kết giữa đơn vị với người đại diện theo
pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
(2) Người làm việc theo HĐLĐ ó thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng
(thực hiện từ 01/01/2018);

(3) Cán bộ, công chức, viên chức theo quy đị h của pháp luật về cán bộ, công
chức và viên chức;
(4) Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong
tổ chức cơ yếu (trường hợp BHXH Bộ Quốc phòng, BHXH Công an nhân dân bàn
giao cho BHXH các tỉnh);
(5) Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng
tiền lương;
(6) Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia BHXH
bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất (thực hiện từ 01/01/2016);
(7) Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật NLĐ Việt
Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
Người hưởng chế độ phu nhân hoặc phu quân tại cơ quan đại diện Việt Nam ở
nước ngoài quy định tại Khoản 4 Điều 123 Luật BHXH.
*Đơn vị tham gia BHXH bắt buộc cho NLĐ, bao gồm:
- Cơ quan của Đảng, Nhà nước, đơn vị sự nghiệp của Nhà nước ở Trung ương,
cấp tỉnh, huyện đến cấp xã và đơn vị thuộc lực lượng vũ trang.
- Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị - xã hội - nghề
nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, đơn vị sự nghiệp thuộc tổ chức chính trị, đơn
vị sự nghiệp thuộc tổ chức chính trị - xã hội và tổ chức xã hội khác.
- DN thành lập, hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư. - HTX, Liên
hiệp HTX thành lập và hoạt động theo Luật HTX.
- Hộ kinh do nh cá thể, tổ hợp tác, tổ chức khác và cá nhân có thuê mướn, sử
dụng và trả công cho NLĐ.
- Cơ quan, tổ chức, cá n ân nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ
Việt Nam có sử dụng lao động là người Việt Nam, trừ trường hợp Điều ước Quốc tế
mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác.

- Các tổ chức khác có sử dụng lao động được thành lập và hoạt động theo quy
định của pháp luật.
1.2.2.Quản lý mức thu và tỷ lệ thu BHXH bắt buộc:
a, Căn cứ đóng BHXH bắt buộc:
Luật BHXH số 58/2014/QH13 ban hành ngày 20/11/2014 kèm theo Quyết định
959/QĐ-BHXH ngày 09/09/2015 hướng dẫn cụ thể về tiền lương làm căn cứ thu
BHXH như sau:
NLĐ thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì
tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân
hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm
niên nghề (nếu có). Tiền lương này tính trên mức lương cơ sở. Tiền lương tháng
đóng BHXH bắt buộc quy định tại Điểm này bao gồm cả hệ số chênh lệch bảo lưu
theo quy định của pháp luật về tiền lương.
NLĐ thực hiện chế độ tiền lương do đơn vị quyết định thì tiền lương tháng
đóng BHXH bắt buộc là tiền lương ghi trong hợp đồng lao động.
Từ 01/01/2016, tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là mức lương và phụ
cấp lương theo quy định của pháp luật lao động.
Mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc quy định tại Khoản này không thấp
hơn mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm đóng. NLĐ đã qua học nghề (kể cả lao
động do doanh nghiệp dạy nghề) thì tiền lương đóng BHXH bắt buộc phải cao hơn
ít nhất 7% so với mức lương tối thiểu vùng, nếu làm công việc nặng nhọc, độc hại,
nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì cộng thêm 5%.
Mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc quy định tại Điều này mà cao hơn
20 tháng lương cơ sở thì mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc bằng 20 tháng
lương cơ sở.
b, Mức đóng BHXH bắt buộc

Mức đóng BHXH của các đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được quy định
tại Điều 5, Quyết định 959/QĐ-BHXH ngày 09/09/2015, cụ thể như sau:
Mức đóng BHXH bắt buộc hàng tháng của đối tượng số (1), (2), (3), (4), (5) nêu trên
được tính theo mức tiền lương tháng thể hiện qua bảng sau:
Đơn vị được giữ lại 2% quỹ tiền lương, tiền công đóng BH XH bắt buộc của
những NLĐ tham gia BHXH bắt buộc để chi trả kịp thời chế độ ốm đa , thai sản cho
NLĐ. Hàng quý hoặc hàng tháng, đơn vị quyết toán với cơ quan BHXH, trường hợp
số tiền được quyết toán nhỏ hơn số tiền giữ lại thì đơn vị phải đóng số chênh lệch
thừa vào tháng tiếp theo tháng quyết toán cho quỹ BHXH bắt buộc. (Áp dụng
01/01/2016 trở về trước)
Bảng 1.1 :Đối tượng đồng thời tham gia BHXH, BHYT, BHTN
Năm
Người sử dụng lao động
(%) Người lao động (%) Tổng
BHXH BHYT BHTN BHXH BHYTBHTN cộng
(%)
Từ 01/2016 -12/2016 18 3 1 8 1,5 1 32,5
Từ 01/2017 -5/2017 18 3 1 8 1,5 1 32,5
Từ 6/2017 – 12/2017 17 3 1 8 1,5 1 32
Từ 01/2018 – 12/2018 17 3 1 8 1,5 1 32
01/2019trở đi 17 3 1 8 1,5 1 32
( Nguồn :LuậtBHXH )
c, Phương thức đóng BHXH bắt buộc
Theo quy định tại Điều 7, Quyết định 959/QĐ-BHXH ngày 09/09/2015 phương
thức đóng BHXH bắt buộc được quy định như sau:
+ Đóng hằng tháng
Hằng tháng, chậm nhất đến ngày cuối cùng của tháng, đơn vị trích tiền đóng
BHXH bắt buộc trên quỹ t ền lương tháng của những NLĐ tham gia BHXH bắt
buộc, đồng thời trích từ tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc của từng NLĐ theo

mức quy định, chuyển cùng một lúc vào tài khoản chuyên thu của cơ quan BHXH
mở tại ngân hàng hoặc Kho bạc Nhà nước.
+ Đóng 3 tháng hoặc 6 tháng một lần
Đơn vị là doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ h doanh cá thể, tổ hợp tác hoạt động
trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp trả lương theo sản
phẩm, theo khoán thì đóng theo phương thức này. Chậm nhất đến ngày cuối cùng
của kỳ đóng, đơn vị phải chuyển đủ tiền vào quỹ BHXH bắt buộc.
+ Đóng theo địa bàn
Đơn vị đóng trụ sở chính ở địa bàn tỉnh nào thì đăng ký đóng B XH bắt buộc
tại địa bàn tỉnh đó theo phân cấp của cơ quan BHXH tỉnh. Chi nhánh của doanh
nghiệp đóng BHXH bắt buộc tại địa bàn nơi cấp giấy phép kinh doanh cho chi nhánh.
+ Phương thức khác:
Đơn vị quản lý đối tượng NLĐ đã đủ tuổi đời để hưởng chế độ hưu trí nhưng
còn thiếu thời gian đóng không quá 6 tháng và NLĐ dôi dư theo quy định tại thông
tư 38/2010/TT-BLĐTBXH ngày 24/12/2012 thì đóng một lần cho NLĐ.
NLĐ có thời gian đóng BHXH bắt buộc chưa đủ 15 năm, còn thiếu tối đa không
quá 6 tháng (kể cả NLĐ đang bảo lưu thơi gian đóng BHXH) mà bị chết, nếu có thân
nhân đủ điều kiện hưởng chế độ tuất hàng tháng thì thân nhân được đóng tiếp một
lần cho số tháng còn thiếu thông qua đơn vị nơi NLĐ làm việc trước khi chết hoặc
đóng trực tiếp cho cơ quan BHXH nơi cư trú
1.2.3. Tổ chức thu BHXH bắt buộc.
Các bước trong công tác thu BHXH bắt buộc phải được thực hiện thống nhất
từ trung ương tới địa phương, đảm bảo cho quá trình thu được thông suốt, hiệu quả,
không để thất thoát tiền thu. Hiện nay, quy trình thu BHXH bắt buộc đang được các
cơ quan BHXH thực hiện theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam theo các bước sau:

Bước 1:Đơn vị mới đăng ký tham gia BHXH bắt buộc và các đơn vị đangtham
gia BHXH bắt buộc có biến động về lao động, tổng quỹ lương thì đơn vị lập danh
sách lao động, quỹ lương để đăng ký với cơ quan BHXH.
Bước 2: Căn cứ số liệu ở danh sách lao động, quỹ lương mà các đơn vị đã
lậptheo mẫu D02a-TS, cơ quan BHXH lập sổ chi tiết phải thu BHXH bắt buộc đối
với từng đơn vị.
Bước 3: Đơn vị chuyển tiền đóng BHXH bắt buộc và thanh toán cho các
đốitượng hưởng chế độ ốm đau, thai sản. Sau hi nhận được giấy báo của Ngân hàng
về việc đơn vị chuyển tiền nộp BHXH bắt buộc và các c ứng từ quyết toán số tiền
2% để lại đơn vị, cơ quan BHXH tiến hành hạch toán vào TK 571 – Thu BHXH bắt
buộc.
Bước 4: Căn cứ số liệu từ TK - 571 cơ quan BHXH lập sổ chi tiết tiền
đóngBHXH bắt buộc
Bước 5: Căn cứ số liệu từ sổ chi tiết số phải thu BHXH bắt buộc và sổ chi
tiếttiền đóng BHXH bắt buộc cho cơ quan BHXH lập được bảng tính lãi.
Bước 6: Căn cứ số liệu từ bảng tính lãi để lập sổ chi tiết tiền lãi.
Bước 7: Cơ quan BHXH lập số tổng hợp căn cứ số liệu từ sổ chi tiết phải thu,sổ
chi tiết tiền đóng, sổ chi tiết tiền lãi.
Bước 8: Từ sổ tổng hợp, căn cứ yêu cầu của công tác thu BHXH bắt buộc để
lập các báo cáo: Thông báo quỹ BHXH bắt buộc; Báo cáo 2% để lại đơn vị;
Báo cáo lãi.

Sơ đồ 1.1: Quy trình thu BHXH bắt buộc
Nguồn: BHXH Việt Nam
a, Phân cấp quản lý thu
BHXH Việt Nam:
Chỉ đạo, hướng dẫn và kiểm tra tình hình thực hiện công tác quản lý thu, cấp
sổ BHXH trong toàn ngành. Xác định mức lãi suất bình quân trong năm của hoạt
động đầu tư quỹ BHXH bắt buộc và thông báo cho BHXH tỉnh.
BHXH tỉnh:

Căn cứ tình hình thực tế của địa phương để phân cấp quản lý thu BHXH bắt
buộc cho phù hợp với chức năng, nhiệm vụ.
Xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu liên quan đến NLĐ tham gia BHXH bắt buộc
trên địa bàn tỉnh.
Xây dựng kế hoạch và hướng dẫn, kiểm tra tình hình thực hiện công tác thu,
cấp sổ BHXH theo phân cấp quản lý và quyết toán số tiền thu BHXH bắt buộc đối
với BHXH huyện theo định kỳ quý, 6 tháng, năm và lập “Biên bản thẩm định số liệu
thu BHXH” (mẫu số C03 - TS)
BHXH huyện:
Tổ chức, hướng dẫn thực hiện thu BHXH bắt buộc, cấp sổ BHXH đối với
NSDLĐ và NLĐ theo phân cấp quản lý.
b, Lập và giao kế hoạch thu hàng năm
Theo điều 36 Quyết định 959, xây dựng, điều chỉnh kế hoạch thu được quy định
như sau:
BHXH huyện: Căn cứ tình hình thực hiện năm trước, 6 tháng đầu năm và khả
năng phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn, rà soát và lập 02
bản kế hoạch thu BHXH bắt buộc (Mẫu K01 - TS) gửi 01 bản đến BHXH tỉnh theo
quy định. Thời gian nộp theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam.
BHXH tỉnh: Lập 02 bản kế hoạch, 02 bản kế oạch điều chỉnh thu BHXH bắt
buộc (Mẫu K01-TS) và kinh phí hỗ trợ công tác thu đối với đơn vị do tỉnh trực tiếp
thu.
Tổng hợp toàn tỉnh, lập 02 bản kế hoạch, điều chỉnh kế hoạch thu BHXH bắt
buộc (Mẫu K01-TS), gửi BHXH Việt Nam.
Giao kế hoạch thu: Trên cơ sở kế hoạch thu, phân bổ kinh phí hỗ trợ công tác
thu, hoa hồng đại lý được BHXH Việt Nam giao, tiến hành phân bổ kế hoạch thu
BHXH bắt buộc; kế hoạch kinh phí hỗ trợ công tác thu, hoa hồng đại lý cho BHXH
tỉnh và BHXH huyện.

Thời gian: theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam
BHXH Việt Nam:
Căn cứ tình hình thực hiện kế hoạch năm trước và khả năng phát triển lao động
năm sau của các địa phương, tổng hợp, xây dựng và điều chỉnh kế hoạch, giao kế
hoạch đảm bảo sát tình hình thực tế và khả năng thực hiện.
c, Quản lý tiền thu
Thu BHXH bắt buộc bằng hình thức chuyển khoản đóng vào tài khoản chuyên
thu của cơ quan BHXH mở tại ngân hàng hoặc Kho bạc Nhà nước. Đơn vị, người
tham gia nộp trực tiếp tại ngân hàng hoặc Kho bạc Nhà nước. Trường hợp đơn vị,
người tham gia nộp cho cơ quan BHXH thì trước 16 giờ trong ngày cơ quan BHXH
phải nộp toàn bộ số tiền mặt đã thu của đơn vị, người tham gia vào tài khoản chuyên
thu tại ngân hàng hoặc Kho bạc Nhà nước.
BHXH tỉnh và BHXH huyện không được sử dụng tiền thu BHXH bắt buộc vào
bất cứ mục đích gì (trường hợp đặc biệt phải được Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam
chấp thuận bằng văn bản).
Chậm nhất vào ngày cuối tháng, cơ quan, đơn vị quản lý đối tượng phải nộp đủ
số tiền đã được xác định vào tài khoản chuyên thu của cơ quan BHXH nơi đăng ký
tham gia BHXH bắt buộc. Nếu chậm nộp từ 30 ngày trở lên so với kỳ hạn phải nộp
thì ngoài việc xử lý theo quy định của pháp luật xử phạt hành chính về BHXH, cơ
quan, đơn vị còn phải nộp tiền lãi theo mức lãi suất tiền vay quá hạn do ngân hàng
Nhà nước Việt Nam quy định tại thời điểm truy nộp.
BHXH huyện chuyển tiền thu BHXH bắt buộc về tài khoản chuyên thu của
BHXH tỉnh vào ngày 10 và 25 hàng tháng. Riê g t áng cuối năm chuyển toàn bộ số
tiền thu BHXH bắt buộc của huyện về BHXH tỉnh trước 24 giờ ngày 31/12.
Hàng tháng, BHXH tỉnh chuyển tiền thu BHXH bắt buộc về tài khoản của
BHXH Việt Nam vào các ngày 10, 20 và ngày cuối tháng. Nếu số dư trên tài khoản
chuyên thu của BHXH tỉnh vượt quá 5 tỷ đồng thì BHXH tỉnh phải bổ sung ngay về

BHXH Việt Nam. Riêng tháng cuối năm chuyển hết số tiền thu B XH bắt buộc của
tỉnh về BHXH Việt Nam trước 24h ngày 31/12.
Hàng quý, BHXH tỉnh (Phòng Kế hoạch - Tài chính) và BHXH huyện có trách
nhiệm quyết toán số tiền 2% đơn vị được giữ lại, xác định số tiền chênh lệch thừa,
thiếu; Đồng thời gửi thông báo quyết toán cho phòng Thu hoặc bộ phận Thu để thực
hiện thu kịp thời số tiền NSDLĐ chưa chi hết vào tháng đầu của quý sau;
BHXH Việt Nam thẩm định số thu BHXH bắt buộc theo 6 tháng hoặc hàng
năm đối với BHXH tỉnh
e, Thông tin báo cáo thu
BHXH tỉnh, huyện: Mở sổ chi tiết thu BHXH bắt buộc (Mẫu số S01-TS); thực
hiện ghi sổ BHXH theo hướng dẫn sử dụng biểu mẫu.
BHXH tỉnh, huyện: thực hiện chế độ báo cáo tình hình thu BHXH bắt buộc
(Mẫu B02a-TS, B02b-TS, B03-TS) định kỳ hàng tháng, quý, năm nhưsau:
BHXH huyện gửi BHXH tỉnh:
Báo cáo tháng: trước ngày 03 của tháng sau; dữ liệu điện tử chuyển trước ngày
02.
Báo cáo quý: trước ngày 10 tháng đầu quý sau, kèm theo dữ liệu điện tử
Báo cáo năm: trước ngày 10/01 năm sau, kèm theo dữ liệu điện tử. BHXH tỉnh
gửi BHXH Việt N m:
Báo cáo tháng: trước ngày 05 tháng sau, dữ liệu điện tử chuyển trước ngày 03.
Riêng dữ liệu điện tử báo cáo chỉ tiêu quản lý thu, cấp sổ, thẻ (Mẫu B01-TS): đồng
thời gửi Ban Thu, Ban Sổ -thẻ.
Báo cáo quý: trước ngày 25 tháng đầu quý sau, kèm theo dữ liệu điện từ.
Báo cáo năm: trước ngày 25/01 năm sau, kèm theo dữ liệu điện tử.
f, Quản lý hồ sơ, tài liệu thu
BHXH tỉnh, huyện: cập nhập thông tin, dữ l ệu của người tham gia BHXH bắt
buộc để phục vụ kịp thời cho công tác nghiệp vụ và quản lý.

BHXH tỉnh: xây dựng hệ thống mã số đơn vị tham gia BHXH bắt buộc áp dụng
trong địa bàn tỉnh theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam. Mã số tham gia BHXH cấp
cho đơn vị để đăng ký tham gia BHXH bắt buộc được sử dụng thống nhất trên hồ
sơ, giấy tờ, sổ sách và báo cáo nghiệp vụ.
BHXH các cấp: tổ chức phân loại, lưu trữ và bảo quản hồ sơ, tài liệu thu BHXH
bắt buộc đảm bảo khoa học để thuận tiện khai thác, sử dụng. Thực hiện ứng dụng
công nghệ thông tin để quản lý người tham gia BHXH bắt buộc, cấp sổ BHXH cho
người tham gia BHXH bắt buộc.
1.2.4. Kiểm tra, giám sát công tác thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc
Công tác thanh tra, kiểm tra là một yếu tố quan trọng không thể thiếu trong
công tác thu BHXH. Do đó, để nâng cao hiệu quả công tác thu BHXH thì cơ quan
BHXH cần thường xuyên tiến hành công tác thanh tra, kiểm tra đối với công tác thu
nộp BHXH nhằm tránh tình trạng cán bộ thu lơ là trong công việc. Nếu công tác
thanh tra, kiểm tra thực hiện tốt sẽ đảm bảo được quyền lợi của NLĐ theo luật định,
góp phần nâng cao ý thức tự giác chấp hành các quy định về BHXH của NLD và
NSDLĐ nhằm đảm bảo thu đúng, thu đủ quỹ BHXH đã tăng cường phối hợp chặt
chẽ với các cơ quan, ban ngành chức năng trong kiểm tra giám sát các đơn vị sử
dụng lao động trong việcthực hiện BHXH cho NLĐ. Phối hợp với các ngành liên
quan để kiểm tra, giám sát, thống kê số lao động, số đơn vị phát sinh mới để kịp thời
thông báo, hướng dẫn đơn vị tham gia BHXH cho NLĐ, nhằm đảm bảo các chính
sách của Đảng và Nhà nước được thực hiện đúng, đầy đủ đến mọi thành phần kinh
tế. Cụ thể:
Công tác thanh tra, kiểm tra
Công tác thanh tra, kiểm tra phải được tiến hành ở bộ phận thu của cơ quan
BHXH nhằm phát hiện ra những sai sót, vi phạm. Những sai phạm trong công tác
thực hiện thu cần phải được xử lý nghiêm minh làm cho cán bộ thu hoàn thành tốt
nhất công việc được giao.

Tại đơn vị sử dụng lao động cần thanh tra kiểm tra việc thực hiện tham gia
BHXH của đơn vị. Hằng năm cần có kế hoạch thanh tra về số người đã tham gia
thực tế so với số người đủ điều kiện tham gia BHXH bắt buộc về mức tiền lương,
tiền công đăng kí tham gia. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ thanh tra, kiểm tra của huyện
cần chủ động tiếp cận các doanh nghiệp, phát hiện sớm những trường hợp chậm
đóng để nhắc nhở kịp thời. Khi phát vi phạm cần xử phạt nghiêm minh theo pháp
luật. Qua đó tìm hiểu nguyện vọng của NLĐ với chính sách BHXH, từ đó để xuất
với cấp trên làm chính sách ngày càng thiết thực gần gũi, có ý nghĩa với NLĐ hơn.
Đôn đốc, thu nợ đọng
Ngay từ đầu năm, cán bộ chuyên quản lý thu đơn vị nào cần nhắc nhở, chủ động
liên hệ với người phụ trách BHXH của đơn vị tham gia đó, chuyển tiền đóng BHXH
đầy đủ, kịp thời, nếu có vướng mặc hay chậm nộp cần thông báo ngay để có biện
pháp để giải quyết về tạm dừng đóng hay dừng đóng.
Đối với tình trạng nợ đọng BHXH, cán bộ thu cần tìm hiểu nguyên nhân, các
đơn vị nợ đọng thường là các khối HCSN; doanh nghiệp NQD do tình hình sản xuất
kinh doanh gặp khó khăn, hay do quá trình chuyển đổi sắp xếp lại hay phá sản hoặc
cố ý vi phạm… từ đó lập danh sách phân loại, lên kế hoạch có thể thu dần hay đưa
ra cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
1.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng quản lý thu BHXH bắt buộc
1.3.1. Tỷ lệ đối tượng đã tham gia BHXH bắt buộc
Mục đích sử dụng: Đánh giá số đối tượng bao gồm cả NLĐ và số đơn vị sử
dụng lao động đã tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, từ đó giúp
cơ quan BHXH có con số thống kê về tỷ lệ tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn
tỉnh để từ đó đưa ra định hướng khai thác và quản lý đối tượng tham gia BHXH bắt
buộc.
Nội hàm tiêu chí:

Số đơn vị đã tham gia BHXH bắt buộc là những đơn vị thuộc diện tham gia
BHXH bắt buộc đã làm thủ tục đăng kí đóng BHXH bắt buộc với cơ quan BHXH
và thực hiện đóng BHXH bắt buộc theo phương thức đóng đã chọn.
Số đơn vị sử dụng lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc là các đơn vị
đã được cấp giấy phép kinh doanh, có trụ sở và con dấu đang hoạt động sản xuất
kinh doanh có sử dụng, thuê mướn lao động (tính đến 31/12/Năm đánh giá) được
quy định cụ thể trong Điều 4 Quyết định 1111/QĐ-BHXH Việt Nam.
Số lao động đã tham gia BHXH bắt buộc là những lao động làm việc trong các
đơn vị sử dụng lao động th uộc diện tham gia BHXH bắt buộc có hợp đồng lao động
từ 3 tháng trở lên và đã được đăng kí đóng BHXH bắt buộc, có số sổ BHXH và hàng
tháng có trích nộp tiền đóng BHXH bắt buộc.
Số lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc là tất cả NLĐ làm việc trong
các đơn vị thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc có hợp đồng lao động từ 3 tháng trở
lên quy định chi tiết trong Điều 4 Quyết định 1111/QĐ-BHXH Việt Nam ban hành
năm 2011.
Công thức tính:
Tỷ lệ đơn vị đã tham
gia BHXH bắt buộc
=
Số đơn vị đã tham gia
BHXH bắt buộc
Số đơn vị thuộc diện tham gia
BHXH Bắt buộc
x 100%
Tỷ lệ LĐ đã tham gia
BHXH bắt buộc
=
Số LĐ đã tham gia BHXH bắt buộc
Số LĐ thuộc diện tham gia BHXH
Bắt buộc
x 100%
1.3.2. Tỷ lệ tham gia BHXH bắt buộc phân loại theo loại hình doanh nghiệp
Mục đích sử dụng: đánh giá tỷ lệ số đợn vị SDLĐ và NLĐ đã tham gia BHXH
bắt buộc theo từng loại hình doanh nghiệp để thấy được khối nào đã khai thác được

đối tượng tham gia triệt để hơn từ đó đề ra biện pháp với những khối có tỷ lệ tham
gia BHXH bắt buộc còn thấp.
Số đơn vị SDLĐ hoặc số lao động đã tham gia BHXH bắt buộc theo khối ngành:
là số đơn vị hoặc NLĐ đã tham gia BHXH bắt buộc ở từng loại hình doanh nghiệp
nào đó (như DNNN, DN NQD, Khối HCSN…)(1)
Số đơn vị SDLĐ hoặc số lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc theo
khối ngành là số đơn vị hoặc số lao động theo quy định của luật BHXH về đối tượng
thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc trong năm tài chính phân theo từng loại hình
doanh nghiệp.(2)
Công thức tính:
Tỷ lệ tham gia BHXH bắt buộc theo khối ngành =
(1)
(2)
x 100%
Số liệu thống kê:
(1)là số đơn vị SDLĐ hoặc số lao động đã tham gia BHXH bắt buộc từ năm
trước phát sinh tiếp sang năm tài chính và số tăng mới trong năm tài chính.
(2)là số đơn vị SDLĐ hoặc số lao động theo quy định của luật BHXH về đối
tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc trong năm tài chính phân theo từng khối
ngành, loại hình doanh nghiệp.
1.3.3. Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch thu BHXH bắt buộc
Mục đích sử dụng: đánh giá kết quả thu BHXH bắt buộc ở một địa phươngnào
đó mà cơ quan BHXH quận đã thu được so với chỉ tiêu mà BHXH Việt Nam giao
cho BHXH quận đó.
- Kết quả thực hiện: là số tiền thực tế mà BHXH quận đã thu được sau khi tổng
hợp số tiền thu của tất cả BHXH các của phòng thu quận.

Kế hoạch giao: Hàng năm dựa vào kết quả thu và phân bổ thu chi của năm trước
và kế hoạch thu năm sau mà BHXH Việt Nam sẽ giao kế hoạch thu cho từng tỉnh.
BHXH tỉnh lấy đó làm căn cứ và giao cho BHXH các huyện thu theo kế hoạch, cuối
năm tổng kết thành số thu chung của BHXH tỉnh.
Công thức tính:
Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch =
Kết quả thực hiện
x 100%
Kế hoạch giao
1.3.4. Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc trên tổng số phải thu.
Mục đích sử dụng: đánh giá kết quả thu BHXH bắt buộc thực tế mà BHXHđịa
phương đó đã thu được trên tổng số tiền phải thu BHXH bắt buộc trong năm tài
chính. Từ đó thấy được thực trạng thu BHXH bắt buộc tại địa phương đó và giúp cơ
quan BHXH có những định ướng phù hợp để nâng cao số thu trong những năm tiếp
theo.
Số tiền đã thu BHXH bắt buộc: là số tiền thực tế mà BHXH quận đã thu được
sau khi tổng hợp số tiền thu của tất cả BHXH của phòng thu quận. Đây chính là kết
quả thực hiện.
Số tiền phải thu BHXH bắt buộc là số tiền BHXH được tính toán dựa trên tổng
quỹ lương mà đơn vị SDLĐ xây dựng để cơ quan BHXH dựa vào đó tính toán tiền
thu BHXH bắt buộc mà các đơn vị và NLĐ phải nộp cho cơ quan BHXH trong năm
tài chính.
Công thức tính:
Tỷ lệ thu BHXH bắt buộc =
Kết quả thực hiện
x 100%
Số tiền phải thu BHXH bắt buộc

1.3.5. Tỷ lệ nợ đọng BHXH bắt buộc
Mục đích sử dụng: đánh giá tình hình nợ đọng BHXH bắt buộc trong từngnăm
từ đó giúp cơ quan BHXH đề ra các giải pháp để khắc phục tình trạng nợ đọng
BHXH.
Số tiền nợ BHXH bắt buộc là số tiền còn lại của số tiền BHXH bắt buộc phải
thu trong kỳ với số tiền BHXH bắt buộc đã nộp trong kỳ cộng với nợ kỳ trước chuyển
sang.
Số tiền phải thu BHXH bắt buộc là số tiền BHXH được tính toán dựa trên tổng
quỹ lương mà đơn vị SDLĐ xây dựng để cơ quan BHXH dựa vào đó tính toán tiền
thu BHXH bắt buộc mà các đơn vị và NLĐ phải nộp cho cơ quan BHXH trong năm
tài chính.
Công thức tính:
Tỷ lệ nợ BHXH bắt buộc =
Số tiền nợ BHXH bắt buộc
Số tiền phải thu BHXH
bắt buộc
x 100%
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thu BHXH bắt buộc
1.4.1. Nhân tố bên ngoài
a, Hệ thống chính sách pháp luật về BHXH bắt buộc
Hệ thống chính sách pháp luật là ông cụ quan trọng để thực hiện việc quản lý
thu BHXH bắt buộc. Dựa vào các văn bản pháp luật mà BHXH và các cơ quan ban
ngành có liên quan mới có cơ sở và quyền hạn để t ực hiện nhiệm vụ trong công tác
quản lý thu BHXH bắt buộc.
Khi Nhà nước ban hành một văn bản mới hoặc sửa đổi về chính sách, pháp luật
BHXH thì đều có sự tác động tới hoạt động thu BHXH bắt buộc, đòi hỏi các cán bộ

thu BHXH phải thường xuyên cập nhật và điều chỉnh hoạt động thu BHXH bắt buộc
một cách chính xác, kịp thời đảm bảo quyền và lợi ích cho NLĐ tham gia BHXH
bắt buộc.
Hệ thống pháp luật mà các nhà quản lý có thể dựa vào đó để quản lý hoạt động
thu BHXH bắt buộc bao gồm: Luật BHXH, Luật lao động, Luật doanh nghiệp và
các Nghị định, quyết định, thông tư, các văn bản hướng dẫn của ngành...
b,Chính sách tiền lương của Nhà nước
Chính sách tiền lương, chính sách BHXH nói chung và công tác quản lý thu
BHXH bắt buộc nói riêng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Việc Nhà nuớc quy
định mức lương tối thiểu chung, lương tối thiểu vùng và lương tối thiểu ngành ảnh
hưởng rất lớn tới tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc cho NLĐ, từ đó ảnh
hưởng trực tiếp đến số tiền đóng BHXH bắt buộc cũng như căn cứ hưởng BHXH
của người lao động.
Do đó các cán bộ thu BHXH phải thường xuyên theo dõi sự thay đổi của tiền
lương tối thiểu cũng như tỷ lệ đóng để điều chỉnh mức đóng của NLĐ và NSDLĐ
đúng quy định và kịp thời.
c, Sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương
Đây là nhân tố có ảnh hưởng mạnh mẽ và trực tiếp đến kết quả thu BHXH bắt
buộc.
Thực tế cho thấy, những nơi có nguồn thu BHXH bắt buộc lớn là những địa
phương có trình độ phát triển kinh tế - xã hội cao hơn so với nơi khác và ngược lại.
Chẳng hạn như, thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội là những địa phương có nguồn
thu BHXH bắt buộc rất lớn. Bởi ở những nơi có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển
là nơi tập trung nhiều doanh nghiệp lớn, người dân có mức thu nhập cao hơn, dẫn
đến hiểu biết và ý thức chấp hành nghĩa vụ tham gia BHXH bắt buộc và mức đóng
BHXH bắt buộc của NLĐ cao hơn.

1.4.2. Nhân tố bên trong
a, Nhận thức và ý thức trách nhiệm của người tham gia BHXH bắt buộc. Nhận
thức và ý thức chấp hành việc nộp BHXH bắt buộc của NLĐ và NSDLĐ là nhân tố
ảnh hưởng mạnh mẽ tới nguồn thu của BHXH bắt buộc.
Khi NLĐ và NSDLĐ cũng như toàn xã hội nhận thức được vai trò quan trọng
của chính sách BHXH thì họ sẽ có ý thức tự giác tham gia BHXH bắt buộc, làm thay
đổi thái độ tham gia BHXH từ bắt buộc thành tự giác giúp cho các đối tượng tham
gia BHXH bắt buộc tăng lên.Tuy nhiên hiện nay, rất nhiều người còn hiểu lan man,
mơ hồ về BHXH bắt buộc. Hiện tượng các chủ SDLĐ trốn đóng BHXH bắt buộc
cho NLĐ đang phổ biến ở nhiều nơi đã gây không ít khó khăn cho ngành bảo hiểm.
Đảng, Nhà nước và các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương cần có sự quan
tâm, chỉ đạo, làm tốt công tác thông tin tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho mọi
người dân cũng như NLĐ và NSDLĐ về vai trò, quyền lợi khi tham gia BHXH bắt
buộc, từ đó thu hút thêm các đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
b, Năng lực tổ chức, quản lý, điều hành của đội ngũ cán bộ thu BHXH
Đây là nhân tố phản ánh trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả công tác quản lý,
điều hành, khai thác nguồn thu của cơ quan BHXH; là quá trình vận dụng, triển khai
chủ trương, chính sách BHXH bắt buộc để tổ chức thực hiện vào mỗi địa phương
theo những mục tiêu đã định.
Thực tế cho thấy, nhiều tỉnh, địa phương trên cả nước có điểm tương đồng về
phát triển kinh tế - xã hội, nhưng nơi nào có có năng lực tổ chức, điều hành công tác
thu BHXH bắt buộc tốt, thì iệu quả thu sẽ cao, ít có hiện tượng bỏ sót nguồn thu, thu
thiếu, trây ỳ, nợ đọng trong các nguồn thu. Bên cạnh đó, tổ chức bộ máy được thiết
lập hoàn chỉnh, từng bộ phận thực hiện tốt chức năng và quyền hạn của mình thì
công tác thu BHXH bắt buộc sẽ đạt kết quả tốt.
Tỷ lệ đóng BHYT sẽ được điều chỉnh khi Nhà nước có văn bản hướng dẫn thực
hiện, nhưng tối đa bằng 6%.

Hàng năm khi có sự thay đổi về tỷ lệ đóng BHXH các đơn vị chủ quản có trách
nhiệm thông báo cho các đơn vị sử dụng lao động, người lao động và các đối tượng
tham gia BHXH được biết trên các website của ngành, các thông báo tại trụ sở giao
dịch hoặc văn bản gửi về đơn vị.
Áp dụng đúng tỷ lệ thu BHXH trongtừng giai đoạn theo quy định của Luật
BHXH.
1.5. Kinh nghiệm quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc của một số địa phương và
bài học rút ra cho Bảo hiểm xã hội quận Tây Hồ
1.5.1. Kinh nghiệm quản lý thu BHXH tại quận Hoàn Kiếm:
Trên địa bàn quận Hoàn Kiếm có 18 phường , 1.516 đơn vị đang tham gia
BHXH với 87.435 lao động.
Bảo hiểm xã hội quận Hoàn Kiếm chịu sự quản lý trực tiếp, toàn diện của Giám
đốc Bảo hiểm xã hội Thành phố Hà Nội, chịu sự quản lý hành chính trên địa bàn
lãnh thổ của UBND quận. Tổng số viên chức, lao động: 69 người, BHXH quận đẩy
mạnh cải cách hành chính, tinh thần phục vụ đúng mực thái độ lịch sự văn minh nơi
công sở, tạo điều kiện cho các đơn vị, đối tượng đến liên hệ công tác thuận tiện, các
đối tượng hưởng quyền lợi theo đúng luật BHXH ban hành.
Cũng giống như BHXH quận Tây Hồ, BHXH quận Hoàn Kiếm là một trong
các đơn vị có số đối tượng tham gia BHXH đông, số thu BHXH lớn của BHXH
thành phố Hà Nội. Là đơn vị luôn hoàn thành và hoàn thành vượt chỉ tiêu về số thu
BHXH do BHXH thành phố Hà Nội giao. Để có được kết quả đó, công tác quản lý
thu BHXH tại đây được thực hiện rất tốt. Là địa bàn tập trung chủ yếu các đơn vị
hành chính Trung ương do đó công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH, quản lý
công tác tổ chức thu BHXH của quận Hoàn Kiếm có nhiều thuận lợi. Bên cạnh đó,
do được sắp xếp tổ chức nhân sự và công việc hợp lý nên hiệu quả công tác thu
BHXH cao.

Hàng năm chỉ tiêu thu BHXH của quận luôn đạt và vượt kế hoạch từ 2% đến
4% về mặt số lượng và từ 3 đến 5 ngày về mặt thời gian, tỷ lệ nợ đọng thấp, số đơn
vị phát triển mới cao.
Mặc dù trụ sở làm việc chật hẹp, làm việc một nơi hồ sơ lưu trữ một nơi xong
công tác lưu trữ, bảo quản hồ sơ luôn đảm bảo cho việc tra cứu, giải quyết các vướng
mắc trong công việc cũng như quyền lợi của người lao động.
1.5.2. Bài học rút ra cho BHXH quận Tây Hồ về công tác quản lý thu
BHXH:
Qua nghiên cứu kinh nghiệm về quản lý thu Bảo hiểm xã hội ở một số địa
phương có thể rút ra một số bài học cho Bảo hiểm xã hội quận Tây Hồ như sau:
Thứ nhất, về tuyên truyền, phổ biến pháp luật:
Phối hợp chặt chẽ, tích cực với các cơ quan thông tin đại chúng, các cơ quan
chuyên môn đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến sâu, rộng về sự ưu việt của chính sách
BHXH bắt buộc đến toàn dân.
Đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền, kể cả về hình thức và nội dung nhằm
nâng cao hơn nữa nhận thức của người SDLĐ và NLĐ về quyền và trách nhiệm
trong quá trình thực thi chính sách BHXH bắt buộc, đặc biệt đối với khu vực ngoài
quốc doanh.
Tăng cường tập huấn đơn vị SDLĐ về chính sách BHXH bắt buộc để thực hiện
đúng và đầy đủ quyền lợi cho NLĐ.
Thứ hai, về tổ chức triển khai thực hiện:
Chủ động cập nhật hệ thống văn bản chính sách đã ban hành để kịp thời bổ
sung, hoàn thiện, đáp ứng tốt quyền lợi của NLĐ.
Đổi mới và hoàn thiện phương thức hoạt động của hệ thống sự nghiệp cung cấp
dịch vụ BHXH bắt buộc theo hướng nâng cao chất lượng phục vụ.
Bồi dưỡng nghiệp vụ, đồng thời giáo dục nâng cao tinh thần trách nhiệm, thái
độ phục vụ, trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ BHXH, làm tốt công tác tham

mưu, phát hiện những vướng mắc, khó khăn cũng như đề xuất các biện pháp xử lý
trong quá trình triển kh ai thực hiện.
Thứ ba,về quản lý và phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc:
Đẩy mạnh hoạt động thu BHXH bắt buộc trên cơ sở phối hợp chặt chẽ, hiệu
quả giữa các cơ quan quản lý tại từng địa phương để nắm đầy đủ số lượng đơn vị và
NLĐ phải tham gia BHXH bắt buộc, nhằm mở rộng hơn nữa đối tượng tham gia,
đặc biệt là khu vực ngoài quốc doanh.
Bốn là, về công tác thu và giải pháp đối với chậm đóng, nợ đọng:
Làm tốt công tác thu và giải quyết nhanh gọn, chế độ chính sách BHXH bắt
buộc, bảo đảm quyền, lợi ích cho NLĐ
Chủ động phối hợp với các ngành chức năng liên quan tổ chức thanh tra, kiểm
tra những doanh nghiệp nợ đọng BHXH bắt buộc, xử lý nghiêm, kịp thời các đơn vị
cố tình chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc làm ảnh hưởng đến quyền lợi của
NLĐ. Xem việc khởi kiện như là biện pháp thu nợ cuối cùng, xây dựng tiêu chí nợ
làm cơ sở khởi kiện và chỉ đạo, giao chỉ tiêu BHXH huyện khởi kiện kịp thời (tránh
để nợ kéo dài, khó thu hồi nợ sau khởi kiện).
Kết luận chương 1
Chương 1 đã hệ thống hóa cơ sở lí luận chung về BHXH và công tác quản lý
thu BHXH bắt buộc bao gồm khái niệm, bản chất, vai trò, nguyên tắc của BHXH,
quỹ BHXH bắt buộc
Chương 1 đã đề cập đến các chi tiêu đánh giá công tác quản lý thu BHXH bắt
buộc để làm cơ sở đánh giá. Phân tích được các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản
lý thu BHXH bắt buộc bao gồm nhân tố bên trong và nhân tố bên ngoài.
Đây là cơ sở lí thuyết của để tài phục vụ cho việc phân tích trực trạng công tác
quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH Quận Tây Hồ để từ đó đề xuất một số giải
pháp nhằm thực hiện tốt công tác quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa bàn Quận.

Cơ sở lí luận về quản lí thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại bảo hiểm xã hội cấp huyện.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ sở lí luận về quản lí thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại bảo hiểm xã hội cấp huyện.docx

Similar to Cơ sở lí luận về quản lí thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại bảo hiểm xã hội cấp huyện.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (19)

Cơ sở lí luận về quản lí thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại bảo hiểm xã hội cấp huyện.docx