Cơ sở lý luận về dịch vụ kiểm toán và tổ chức kiểm toán độc lập.docx

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ DỊCH VỤ KIỂM TOÁN
VÀ TỔ CHỨC KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP
1.1. Khái quát về dịch vụ kiểm toán
1.1.1. Khái niệm dịch vụ kiểm toán
Khái niệm dịch vụ kiểm toán
Ở nước ta khái niệm kiểm toán mới xuất hiện và được sử dụng từ hơn
chục năm cuối thể kỷ 20.
Từ thời Ai Cập, La Mã cổ đại khái niệm kiểm toán: Kiểm toán có nguồn
gốc từ la tinh “Audit”, nguyên bản “Auditing” gắn với văn minh thời Ai Cập, La
Mã cổ đại. “Audit” có nghĩa là “Audrie” có nghĩa là “nghe” gợi lên một hình
ảnh cổ điển về kiểm toán là các tài khoản về tài sản phần lớn được kiểm tra bằng
các người soạn thảo đọc to lên cho một bên độc lập nghe và chấp nhận.
Ngày nay có rất nhiều các khái niệm về dịch vụ kiểm toán:
Theo Liên đoàn kiểm toán quốc tế (International Federation of
accountants – IFAC) thì “dịch vụ kiểm toán là việc kiểm toán viên độc lập kiểm
tra và trình bày ý kiến của mình về các bản báo cáo tài chính”.
Các tác giả Alvin A.Aen và James K.Loebbecker trong giáo trình “Kiểm
toán” đã nêu một định nghĩa chung về kiểm toán như sau:
“Dịch vụ kiểm toán là quá trình các chuyên gia độc lập thu thập và đánh
giá các bằng chứng về các thông tin có thể định lượng được của một đơn vị cụ
thể, nhằm mục đích xác nhận và báo cáo về mức độ phù hợp giữa các thông tin
này với các chuẩn mực đã được thiết lập” [25].
5

Tiến sĩ RobertN. Anthor, Giáo sư trường đại học Harvatr cho rằng: “Dịch
vụ kiểm toán là việc xem xét, kiểm tra các việc ghi chép kế toán bởi các kiểm
toán viên công cộng, được thừa nhận bởi các tổ chức bên ngoài tổ chức kiểm
tra”.
Điều này cũng phù hợp với định nghĩa được ghi trong phần mở đầu giải
thích về chuẩn mực kế toán của Vương quốc Anh: “Dịch vụ kiểm toán là sự
kiểm tra độc lập, và là sự bày tỏ ý kiến về những bản khai tài chính của một xí
nghiệp do một kiểm toán viên được bổ nhiệm để thực hiện những công việc đó
theo đúng với bất cứ nghĩa vụ pháp định có liên quan”.
Ở Pháp:
Dịch vụ kiểm toán là sự nghiên cứu kiểm tra các tài khoản niên độ của
một tổ chức do một người độc lập, đủ danh nghĩa gọi là kiểm toán viên tiến hành
để khẳng định rằng những tài khoản đó phản ánh đúng đắn tình hình thực tế,
không che giấu sự gian lận và chúng được trình bày theo mẫu chính thức của
luật định.
Như vậy, dịch vụ kiểm toán được hiểu chung như sau: dịch vụ kiểm toán
là một chức năng quản lý, là một quá trình mà trong đó, các kiểm toán viên có
thẩm quyền, những người được đào tạo để có trình độ thích hợp, tiến hành một
cách độc lập việc thu thập, xác minh, đánh giá các bằng chứng về các thông tin
số lượng có liên quan đến các hoạt động kinh tế - tài chính của một đơn vị và tổ
chức kinh tế nhằm xác định và báo cáo mức độ phù hợp của các thông tin số
lượng đó với các chuẩn mực về kinh tế, tài chính và kế toán đã được thiết lập và
pháp luật thừa nhận. Qua đó, kiểm toán còn đánh giá tính kinh tế, tính hiệu lực
và hiệu quả sử dụng nguồn tài chính cũng như hiệu năng quản lý của cá nhân, tổ
chức.
Theo pháp luật Việt Nam quy định tại khoản 1, Điều 5 Luật Kiểm toán
2011: “Kiểm toán độc lập là việc kiểm toán viên hành nghề, doanh nghiệp
6

kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam kiểm tra,
đưa ra ý kiến độc lập của mình về báo cáo tài chính và công việc kiểm toán khác
theo hợp đồng kiểm toán” [20, Điều 5, Khoản 1].
Các loại dịch vụ kiểm toán
+ Kiểm toán báo cáo tài chính:
“Là việc kiểm toán viên hành nghề, doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh
doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam kiểm tra, đưa ra ý kiến về tính
trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu của báo cáo tài chính của đơn
vị được kiểm toán theo quy định của chuẩn mực kiểm toán” [20, Điều 5, Khoản
9].
+ Kiểm toán tuân thủ: “là việc kiểm toán viên hành nghề, doanh nghiệp
đưa ra ý kiến về việc tuân thủ pháp luật, quy chế, quy định mà đơn vị được kiểm
toán phải thực hiện” [20, Điều 5, khoản 10].
+ Kiểm toán hoạt động: “là việc kiểm toán viên hành nghề, doanh nghiệp
đưa ra ý kiến về tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả hoạt động của một bộ phận
hoặc toàn bộ đơn vị được kiểm toán” [20, Điều 5, khoản 11].
+ Kiểm toán báo cáo quyết toán dự án hoàn thành, kiểm toán báo cáo tài
chính vì mục đích thuế và công việc kiểm toán khác.
+ Dịch vụ soát xét báo cáo tài chính, thông tin tài chính và dịch vụ bảo
đảm khác.
Các dịch vụ liên quan đến hoạt động kiểm toán
Tư vấn kinh tế, tài chính, thuế.
Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu doanh nghiệp.
Tư vấn ứng dụng công nghệ thông tin trong quản trị của doanh nghiệp,
7

tổ chức.
Dịch vụ kế toán theo quy định của pháp luật về kế toán.
Thẩm định giá tài sản và đánh giá rủi ro kinh doanh.
Dịch vụ liên quan khác về tài chính, kế toán, thuế theo quy định của
pháp luật. Đặc điểm của dịch vụ kiểm toán
Về chủ thể thực hiện dịch vụ là công ty kiểm toán độc lập:
Không phải bất kỳ công ty nào cũng có thể cung cấp dịch vụ này cho khách hàng
mà chỉ có công ty kiểm toán độc lập mới được thực hiện chức năng này.
Dịch vụ kiểm toán là một loại hình dịch vụ kinh doanh có điều kiện: Để
thực hiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán công ty kiểm toán khi được cấp giấy
chứng nhận đăng ký kinh doanh thì phải có đủ các điều kiện để được cấp giấy
chứng nhận đủ điều kiện hoạt động thì công ty mới được hoạt động.
Pháp luật điều chỉnh:
Chịu sự điều chỉnh của pháp luật chuyên ngành và phải tuân thủ những nguyên
tắc hoạt động đặc thù mà pháp luật quy định.
Dịch vụ được thực hiện thông qua hợp đồng kiểm toán được ký kết giữa
khách hàng và công ty kiểm toán.
Mục đích của kiểm toán là xác nhận mức độ tin cậy của thông tin trình
bày trong báo cáo tài chính và các hồ sơ tài chính kế toán.
Chức năng của kiểm toán
Chức năng về kiểm tra và thẩm định thông tin kinh tế - tài chính:
Đây là chức năng cơ sở mà kiểm toán viên sẽ sử dụng các phương pháp
đặc thù để tiến hành kiểm tra thẩm định tính đúng đắn, trung thực, hợp thủ tục,
hợp pháp, hợp lý của thông tin. Chức năng này gắn liền với sự ra đời, tồn tại và
phát triển của hoạt động kiểm toán. Bản thân chức năng kiểm tra, thẩm định
thông tin của kiểm toán cũng không ngừng phát triển và được thể hiện khác nhau
tùy theo đối tượng của kiểm toán. Kiểm tra và thẩm định là hình
8

thức kiểm tra sau khi các hoạt động tài chính đã diễn ra. Quan hệ diễn ra giữa
kiểm tra và thẩm định với các hoạt động kiểm toán là quan hệ giữa “cái chung
và cái riêng”, giữa cái tổng thể và phương diện biểu hiện ra với tính chất là các
nghiệp vụ cụ thể của tổng thể đó.
Chức năng xác nhận và giải toả trách nhiệm:
Thông qua chức năng kiểm tra và thẩm định thì kiểm toán viên dựa trên
các bằng chứng xác thực thẩm định hay còn gọi là xác nhận thực trạng tài chính
của đơn vị, xác nhận tính đúng đắn của thông tin đã được ghi nhận trên báo cáo
tài chính (tính khách quan, trung thực…). Việc xác nhận đó đồng nghĩa với việc
giải tỏa trách nhiệm cho những người cung cấp thông tin này.
Chức năng tư vấn của kiểm toán
Thông qua kiểm tra và xác nhận từ góc nhìn của kiểm toán, kiểm toán
viên sẽ thấy được những mặt mạnh, mặt yếu của thực trạng tài chính và đưa ra
những ý kiến tư vấn cho cán bộ, nhân viên, cán bộ quản lý nhằm thiết lập lại kỉ
cương tài chính và hướng tới hiệu quả, chất lượng.
Thông qua hoạt động kiểm toán thì tổ chức kinh tế sẽ phát hiện ra những
nội dung mà các định chế hay các quy phạm pháp luật còn có sơ hở, bất cập để
kiến nghị các cơ quan hữu trách sửa đổi phù hợp.
Trong quá trình kiểm toán nếu phát hiện những dấu hiệu nghiêm trọng về
vi phạm pháp luật thì kiểm toán phải tư vấn với cơ quan pháp luật để họ thực
hiện nhiệm vụ của họ.
1.1.2. Phân biệt hoạt động kiểm toán độc lập với hoạt động kiểm toán Nhà
nước và kiểm toán nội bộ
Kiểm toán độc lập do doanh nghiệp kiểm toán thực hiện. Kiểm toán Nhà
nước kiểm toán các hoạt động tài chính nhà nước. Kiểm toán nội bộ kiểm toán
trong từng đơn vị, cơ quan.
9

Kiểm toán Nhà nước là hoạt động kiểm toán do cơ quan Kiểm toán Nhà
nước tiến hành. Kiểm toán Nhà nước tiến hành kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm
toán tuân thủ, kiểm toán hoạt động, xác định độ tin cậy của các báo cáo tài chính,
kiểm tra việc chấp hành các chính sách, chế độ của Nhà nước và đánh giá hiệu
quả hoạt động tại các đơn vị sử dụng vốn và kinh phí của Nhà nước. Kiểm toán
Nhà nước là một tổ chức trong bộ máy quản lý của Nhà nước và kiểm toán viên
Nhà nước là các viên chức Nhà nước.
Kiểm toán Nhà nước được thành lập và hoạt động năm 1994 theo Nghị
định 70/CP, ngày 11/07/1994 của Chính phủ và Nghị định số 93/2003/NĐ-CP
ngày 13/8/2003. Sau đó Luật Kiểm toán nhà nước đã được Quốc hội nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Khóa XI thông qua tại kỳ họp thứ 7 ngày
14/6/2005 và có hiệu lực thi hành từ 1/1/2006. Luật Kiểm toán nhà nước đã quy
định:
Kiểm toán Nhà nước “là cơ quan chuyên môn về lĩnh vực kiểm tra tài
chính Nhà nước do Quốc hội thành lập hoạt động độc lập và chỉ tuân thủ pháp
luật; Kiểm toán Nhà nước có chức năng kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán
tuân thủ, kiểm toán hoạt động đối với mọi cơ quan, tổ chức quản lý, sử dụng
ngân sách, tiền và tài sản nhà nước” [21, Điều 13, 14].
Kiểm toán Nhà nước bằng hoạt động kiểm toán có trách nhiệm đánh giá
và xác nhận tính đúng đắn, hợp pháp của tài liệu và số liệu kế toán, báo cáo quyết
toán của các cơ quan Nhà nước, các đơn vị sự nghiệp, đơn vị kinh tế Nhà nước
và các đoàn thể quần chúng, tổ chức xã hội có sử dụng kinh phí của nhà nước cụ
thể như sau:
Kiểm toán Báo cáo quyết toán Ngân sách tỉnh, thành phố trực thuộc trung
ương. Kiểm toán báo cáo tài chính của các Bộ, các cơ quan thuộc Quốc hội, Tòa
án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, các đơn vị sự nghiệp công, các đoàn thể
quần chúng, các tổ chức xã hội có sử dụng kinh phí của Nhà nước,
10

báo cáo quyết toán của các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước hoặc có vốn
đầu tư của nhà nước và các cơ quan tổ chức khác. Kế hoạch kiểm toán hàng năm
do Kiểm toán Nhà nước quyết định và báo cáo với Quốc hội, Chính phủ trước
khi thực hiện.
Ngoài việc, nhận xét, đánh giá và xác nhận việc chấp hành chính sách,
chế độ tài chính, kế toán ở các đơn vị. Kiểm toán Nhà nước còn có quyền góp
ý và yêu cầu các đơn vị được kiểm toán sửa chữa những sai phạm và kiến nghị
với cấp có thẩm quyền xử lý các vi phạm, đề xuất với Chính phủ những sửa đổi
về cơ chế quản lý tài chính, kế toán cần thiết.
Kiểm toán Nhà nước được đảm bảo tính độc lập trong quá trình hoạt
động và thực hiện các cuộc kiểm toán.
Kiểm toán độc lập (hay còn gọi là dịch vụ kiểm toán)vđược thực hiện bởi
các kiểm toán viên độc lập, hành nghề trong các Công ty kiểm toán. Hoạt động
chủ yếu của kiểm toán độc lập là kiểm toán báo cáo tài chính. Thực hiện kiểm
toán theo yêu cầu của khách hàng và còn có thể thực hiện các dịch vụ tư vấn về
tài chính – kế toán thuế.
Kiểm toán độc lập là loại hoạt động dịch vụ tư vấn dưới sự bảo hộ, thừa
nhận và điều chỉnh của pháp luật. Ở những nước có nền kinh tế phát triển, kiểm
toán độc lập là một hoạt động rất phổ biến, là một loại hình dịch vụ hỗ trợ doanh
nghiệp rất phát triển.
Ở Việt Nam, hoạt động kiểm toán độc lập đã hình thành từ những năm
đầu của thập kỷ 90 trong thế kỷ trước. Văn bản pháp lý đầu tiên điều chỉnh hoạt
động này là Nghị định 07/CP, ngày 29/11/1994, tiếp sau đó Chính phủ ban hành
hàng loạt các Nghị định, Thông tư và đặc biệt năm 2011 Luật kiểm toán độc lập
ra đời đã đánh dấu một bước phát triển mới trong hoạt động kiểm toán chấm dứt
một thời gian dài kiểm toán độc lập hoạt động thiếu luật.
Năm 1991 hai Công ty Kiểm toán Việt Nam (VACO) và Công ty dịch
11

vụ, tư vấn tài chính, kế toán và kiểm toán (AASC) trực thuộc Bộ Tài chính ra
đời, tính đến năm 2013 có 155 công ty kiểm toán đã đăng ký hành nghề, gồm:
04 Công ty 100% vốn nước ngoài (E&Y, PwC, KPMG, Grant Thornton), 05
Công ty có vốn đầu tư nước ngoài (E Jung, Mazars, HSK, Immanuel, S&S), 145
Công ty TNHH và 01 Công ty hợp danh (CPA VN).
Kiểm toán nội bộ là công việc kiểm toán do các kiểm toán viên nội bộ của
đơn vị tiến hành theo yêu cầu của giám đốc doanh nghiệp hoặc thủ trưởng đơn
vị. Kiểm toán nội bộ có phạm vi thực hiện, như sau: Kiểm toán báo cáo tài chính,
báo cáo kế toán quản trị của doanh nghiệp và các đơn vị thành viên; kiểm toán
tuân thủ, kiểm toán hoạt động.
Bảng 1.1: Phân biệt các loại kiểm toán
Kiểm toán
Kiểm toán độc lập Kiểm toán nội bộ
Nhà nước
Chủ thể thực Cơ quan
Công ty kiểm toán
Bộ phận kiểm toán
hiện kiểm toán Nhà nước trong đơn vị
Kiểm toán viên
Viên chức Nhà KTV hành nghề độc Nhân viên của đơn
nước lập vị
Đối tượng kiểm Kiểm toán:Tuân thủ Kiểm toán báo cáo Kiểm toán hoạt
toán chủ yếu và Hoạt động tài chính động
Phương thức
Bắt buộc
Thỏa thuận Theo yêu cầu
tiến hành (Hợp đồng) của giám đốc
Phí Không có
Phí dịch vụ theo Hợp
Không có
đồng Kiểm toán
Trách nhiệm
Với Nhà nước, với
Với bên thứ ba
Với HĐQT, Ban
nhân dân giám đốc
Báo cáo
Trình Quốc hội,
Công khai cho các Cho giám đốc, ban
HĐND, Chính phủ,
Kiểm toán đơn vị liên quan quản lý đơn vị
UBND
(Nguồn: Đặng Văn Thanh, Mối quan hệ giữa Kiểm toán Nhà nước với kiểm toán độc
lập, kiểm toán nội bộ - Thực trạng và kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật kiểm toán nhà nước).

12

Ba loại hình kiểm toán: kiểm toán nhà nước, kiểm toán độc lập, kiểm toán
nội bộ có sự khác nhau nhất định về chủ thể tiến hành kiểm toán, về phạm vị và
đối tượng kiểm toán, về phương thức tiến hành, về tính chất, địa vị pháp lý nhưng
có mối quan hệ rất chặt chẽ với nhau.
Thứ nhất, cả ba đều là kiểm toán, là hoạt động kiểm tra, đánh giá và xác
nhận độ tin cậy của thông tin kinh tế tài chính do kế toán tổng hợp và cung cấp.
Thứ hai, các loại kiểm toán đều tiến hành theo những quy trình và những
phương pháp tương đối giống nhau. Nếu có sự khác biệt chỉ là những công việc
cụ thể, những cách thức cụ thể trên các đối tượng kiểm toán có tính chất quy mô
hoạt động khác nhau. Trong quy trình kiểm toán, hoạt động kiểm toán nhà nước
rất quan tâm kế hoạch tổng thể trong một năm và thực hiện các kiến nghị của
kiểm toán Nhà nước. Kiểm toán Nhà nước quan tâm nhiều hơn đến những bất
hợp lý, những khiếm khuyết của cơ chế và chính sách quản lý kinh tế - tài chính
và luôn đề xuất các ý kiến, các giải pháp để hoàn thiện, bổ sung, sửa đổi các quy
định pháp lý, các chế độ, chính sách và cơ chế quản lý. Ngược lại, Kiểm toán
độc lập lại quan tâm đến chiến lược dài hạn cho việc tạo uy tín với khách hàng
và phát triển khách hàng, quan tâm ý kiến tư vấn thỏa mãn yêu cầu của khách
hàng trong việc nâng cao chất lượng quản lý. Kiểm toán độc lập và kiểm toán
nội bộ quan tâm nhiều hơn tới việc giúp doanh nghiệp tuân thủ luật pháp nhưng
vận dụng và áp dụng chính sách, chế độ có lợi nhất cho doanh nghiệp.
Thứ ba, các loại hình kiểm toán có thể sử dụng kết quả kiểm toán của nhau
mặc dù có sự khác nhau về phạm vi và đối tượng kiểm toán trong trường hợp
cần thiết. Phạm vi kiểm toán của kiểm toán Nhà nước rất rộng, mỗi năm Kiểm
toán Nhà nước chỉ kiểm toán được một số lượng nhất định các đơn vị. Trong
những trường hợp cần thiết, Kiểm toán Nhà nước có thể thuê dịch vụ kiểm toán
độc lập.
13

Thứ tư, hệ thống kiểm soát nội bộ và hệ thống kiểm toán nội bộ hoạt động
có hiệu lực, hiệu quả, mọi quy trình nghiệp vụ đều được công khai, minh bạch,
mọi hoạt động đều được kiểm tra và kiểm soát một các chặt chẽ sẽ là vòng bảo
vệ trong hoạt động tài chính của các tổ chức tài chính nhà nước, của các doanh
nghiệp. Giúp cho hoạt động kiểm toán Nhà nước và kiểm toán độc lập tiến hành
nhanh chóng và chính xác hơn.
1.2. Pháp luật về dịch vụ kiểm toán độc lập
Khái niệm
Pháp luật về dịch vụ kiểm toán độc lập là tổng thể các quy phạm pháp luật
điều chỉnh những mối quan hệ phát sinh trong hoạt động kiểm toán.
Vị trí, vai trò của pháp luật
Pháp luật về dịch vụ kiểm toán độc lập là một ngành luật chuyên ngành,
điều chỉnh các mối quan hệ phát sinh trong lĩnh vực kiểm toán độc lập. Pháp
luật kiểm toán độc lập là khung pháp lý điều tiết hoạt động kiểm toán độc lập
thực hiện đúng vai trò, chức năng của kiểm toán độc lập và xử lý nghiêm các
trường hợp vi phạm. Tạo môi trường kiểm toán lành mạnh, hiệu quả đáp ứng
được nhu cầu của các chủ thể trong nền kinh tế.
Nội dung pháp luật điều chỉnh
Như các lĩnh vực hoạt động khác, hoạt động kiểm toán chỉ có thể thực
hiện tốt và đạt hiệu quả cao trong khuôn khổ pháp lý đầy đủ, đồng bộ. Hệ thống
pháp lý cần thiết cho hoạt động kiểm toán bao gồm: các luật lệ, cơ chế chính
sách liên quan đến hoạt động của các đối tượng kiểm toán và các luật lệ, cơ chế
chính sách của bản thân hoạt động kiểm toán. Khuôn khổ pháp lý của bản thân
hoạt động kiểm toán bao gồm:
Những quy định mang tính pháp lý là những quy định bắt buộc của Nhà
nước được qui định trong các Luật, hoặc văn bản pháp quy (Nghị định, Thông
tư…). Những qui định mang tính pháp lý đảm bảo sự thống nhất trong việc
14

thực hiện công tác kế toán ở các đơn vị, mặt khác tạo ra một khuôn khổ pháp lý
để Nhà nước quản lý thống nhất việc thực hiện công tác kiểm toán trong toàn bộ
quốc gia.
Luật Kiểm toán độc lập (Luật KTĐL) số 67/2011/QH12 đã được Quốc
hội thông qua ngày 29/3/2011. Việc ban hành Luật KTĐL tạo ra khung pháp lý
cao nhất về kiểm toán độc lập, góp phần nâng cao hiệu lực pháp lý và hiệu quả
quản lý Nhà nước đối với hoạt động kiểm toán độc lập, đáp ứng yêu cầu hội
nhập quốc tế; tăng cường quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của doanh nghiệp kiểm
toán (DNKT), kiểm toán viên (KTV) hành nghề và đơn vị được kiểm toán cũng
như của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán độc lập. Luật
cũng sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận với dịch vụ kiểm toán,
đặc biệt là đơn vị có lợi ích công chúng, đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư, Nhà
nước và tổ chức, cá nhân có liên quan.
Luật KTĐL gồm 8 chương, 64 điều, quy định về nguyên tắc, điều kiện,
phạm vi, hình thức hoạt động kiểm toán độc lập; quyền, nghĩa vụ của KTV hành
nghề, DNKT, chi nhánh DNKT nước ngoài tại Việt Nam và đơn vị được kiểm
toán. Luật cũng quy định một số nội dung liên quan đến kiểm toán các đơn vị có
lợi ích công chúng; quy định về xử lý vi phạm và giải quyết tranh chấp trong
hoạt động kiểm toán độc lập.
Nghị định 17/2012/NĐ-CP Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một
số điều của Luật kiểm toán độc lập. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ
ngày 01 tháng 05 năm 2012. Thông tư số 183/2013/TT-BTC về kiểm toán độc
lập đối với đơn vị có lợi ích công chúng và các văn bản pháp lý khác.
Những quy định về tính độc lập là nguyên tắc cơ bản nhất của kiểm toán
chỉ được đảm bảo khi cơ chế luật pháp được đảm bảo. Hiện nay các quy định
pháp lý điều chỉnh hoạt động kiểm toán ở Việt nam đã được ban hành tương đối
đồng bộ như: Nghị định số 105/2004 NĐ-CP Về kiểm toán độc lập,
15

Nghị định số 30/2009 và số 16/2011 sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định
105/2004 thay thế Nghị định 07/CP ngày 29 tháng 01 năm 1994 của Chính phủ
ban hành “Quy chế Kiểm toán độc lập trong nền kinh tế quốc dân, Thông tư số
22/TC/CĐKT ngày 19/3/1994 của Bộ Tài chính về hướng dẫn thực hiện Quy
chế kiểm toán độc lập trong nền kinh tế quốc dân.
Thông tư 129/2012/TT-BTC ngày 09/08/2012 Quy định về việc thi và cấp
Chứng chỉ kiểm toán viên và Chứng chỉ hành nghề kế toán có hiệu lực thi hành
kể từ ngày 25/09/2012; Thông tư 150/2012/TT-BTC ngày 12/09/2012 Hướng
dẫn cập nhật kiến thức hàng năm cho kiểm toán viên (KTV) đăng ký hành nghề
kiểm toán có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2013; Thông tư 202/2012/TT-BTC
ngày 19/11/2012 Hướng dẫn về đăng ký, quản lý và công khai danh sách KTV
hành nghề kiểm toán có hiệu lực thi hành từ ngày 01/03/2013. Thông tư
203/2012/TT-BTC ngày 19/11/2012 về trình tự, thủ tục cấp, quản lý, sử dụng
Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán có hiệu lực thi hành
từ ngày 01/05/2013; Thay thế cho Quyết định số 237TC/QĐ/CĐKT ngày
19/3/1994 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về qui chế thi tuyển và cấp chứng chỉ
kiểm toán; Thông tư số 107/2000/TT-BTC ngày 25/10/2000 về hướng dẫn đăng
ký hành nghề kiểm toán; và nhiều luật văn bản pháp qui khác liên quan đến
doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, công ty tư
nhân…
Những qui định mang tính chuẩn mực đó là các nguyên tắc căn bản của
kiểm toán, qui trình nghiệp vụ của các cuộc kiểm toán, hệ thống phương pháp
chuyên môn nghiệp vụ kiểm toán. Theo tài liệu thuật ngữ kế toán - kiểm toán
của Liên đoàn quốc tế các nhà kế toán (IFAC) thì: “Chuẩn mực kiểm toán là
những văn kiện mô tả các nguyên tắc cơ bản về nghiệp vụ và xử lý các mối quan
hệ phát sinh trong quá trình kiểm toán mà trong quá trình hành nghề các kiểm
toán viên buộc phải tuân theo”. Các chuẩn mực kiểm toán là yêu cầu tất
16

yếu của hoạt động kiểm toán. Nó không những làm yên lòng những người sử
dụng thông tin tài chính mà còn là cơ sở thực hiện công việc kiểm toán và đo
lường, đánh giá công việc của kiểm toán viên.
Ở nhiều nước trên thế giới việc nghiên cứu và ban hành các chuẩn mực
và quy tắc kế toán, kiểm toán do các tổ chức, hiệp hội nghề nghiệp ban hành.
Đối với các nước thành viên của IFAC và một số nước khác chưa là thành viên
của IFAC cũng chấp nhận và coi những nguyên tắc chỉ đạo kiểm toán quốc tế
do IFAC ban hành làm các văn bản pháp qui về kiểm toán của Quốc gia mình.
Theo thông báo ngày 27/6/1994 của Uỷ ban thực hành kiểm toán quốc tế (IAPC)
thì từ 1/9/1994 toàn bộ kiểm toán viên chuyên nghiệp ở 89 nước thành viên của
liên đoàn quốc tế các nhà kế toán sẽ áp dụng hệ thống chuẩn mực kiểm toán
quốc tế mới.
Ở Việt nam, Bộ Tài chính có trách nhiệm soạn thảo và ban hành các chuẩn
mực kiểm toán. Thông tư 214/2012/TT-BTC ngày 06/12/2012 Ban hành hệ
thống chuẩn mực kiểm toán Việt Nam theo đề nghị của Chủ tịch Hội Kiểm toán
viên hành nghề Việt Nam (VACPA) và Vụ Chế độ kế toán và kiểm toán, có hiệu
lực thi hành từ ngày 01/01/2014 đã ban hành 37 chuẩn mực kiểm toán. Các chuẩn
mực kiểm toán số 1000 “Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành”,
Chuẩn mực kiểm toán số 930 “Dịch vụ tổng hợp thông tin tài chính” ban hành
theo Quyết định số 03/2005/QĐ-BTC ngày 18/01/2005 của Bộ trưởng Bộ Tài
chính, Chuẩn mực kiểm toán số 910 “Công tác soát xét báo cáo tài chính”,
Chuẩn mực kiểm toán số 920 “Kiểm tra thông tin tài chính trên cơ sở các thủ
tục thoả thuận trước” ban hành theo Quyết định số 195/2003/QĐ-BTC ngày
28/11/2003 của Bộ trưởng Bộ Tài chính tiếp tục có hiệu lực thi hành cho đến khi
có chuẩn mực mới thay thế.
Các chuẩn mực kiểm toán được ban hành đã thể hiện một bước phát triển
mạnh trong hoạt động kiểm toán, đã tạo ra hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho
hoạt động kiểm toán độc lập, là cơ sở cho kiểm toán viên chuyên
17

nghiệp và công ty kiểm toán kiểm tra, đánh giá các thông tin tài chính một cách
trung thực, khoa học, khách quan. Chuẩn mực kiểm toán còn là cơ sở cho việc
chỉ đạo giám sát, kiểm tra và đánh giá chất lượng dịch vụ kiểm toán, là cơ sở
cho việc đào tạo, huấn luyện và thi tuyển kiểm toán viên.
Trong hệ thống chuẩn mực kiểm toán Việt nam có quy định các nguyên
tắc cơ bản chi phối kiểm toán báo cáo tài chính gồm:
Tuân thủ pháp luật nhà nước: Kiểm toán viên phải luôn coi trọng và chấp
hành đúng pháp luật của nhà nước trong quá trình hành nghề kiểm toán.
Tuân thủ nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp: Kiểm toán viên phải tuân thủ
các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp: Độc lập, chính trực; khách quan, năng lực
chuyên môn và tính thận trọng; tính bí mật; tư cách nghề nghiệp; và tuân thủ
chuẩn mực chuyên môn.
Tuân thủ chuẩn mực kiểm toán: Kiểm toán viên phải tuân thủ chuẩn mực
kiểm toán Việt nam hoặc chuẩn mực kiểm toán quốc tế được Việt nam chấp nhận.
Các chuẩn mực này quy định các nguyên tắc và thủ tục cơ bản hướng dẫn thể thức
áp dụng các nguyên tắc và thủ tục cơ bản liên quan đến kiểm toán.
Kiểm toán viên phải có thái độ hoài nghi mang tính nghề nghiệp trong quá
trình lập kế hoạch và thực hiện kiểm toán và phải luôn ý thức rằng có thể tồn tại
những tình huống dẫn đến những sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính.

Cơ sở lý luận về dịch vụ kiểm toán và tổ chức kiểm toán độc lập.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ sở lý luận về dịch vụ kiểm toán và tổ chức kiểm toán độc lập.docx

Similar to Cơ sở lý luận về dịch vụ kiểm toán và tổ chức kiểm toán độc lập.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥳🥳 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥳🥳 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤ (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Cơ sở lý luận về dịch vụ kiểm toán và tổ chức kiểm toán độc lập.docx