Το σεμινάριο αποσκοπεί στον εντοπισμό, περιγραφή και ανάλυση συνήθη παιδαγωγικών ζητημάτων που προκύπτουν κατά τη διδασκαλία και μάθηση μέσω της εξ αποστάσεως προσέγγισης διδασκαλίας (σύγχρονης και ασύγχρονης) με μαθητές Δημοτικού σχολείου. Ταυτόχρονα, το σεμινάριο επιδιώκει να προτείνει παιδαγωγικές λύσεις σε αυτά τα προβλήματα μέσω της χρήσης επιλεγμένων εργαλείων νέων ψηφιακών τεχνολογιών ειδικά σχεδιασμένων για διδακτικούς σκοπούς για μάθηση με μικρούς μαθητές. Για παράδειγμα, πώς χρησιμοποιούμε το μειονέκτημα της «απόστασης» στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση ως πλεονέκτημα στη διαδικασία μάθησης; Πώς ψηφιακά εργαλεία μπορούν να βελτιώσουν την μαθησιακή εμπειρία;. Πώς (επανα-)δημιουργούμε κοινότητες μανθανόντων εκτός της παραδοσιακής τάξης που να έχουν νόημα και προστιθέμενη αξία για μαθητές δημοτικού σχολείου; Πώς μετατρέπουμε την εξ αποστάσεως «παράδοση» μαθήματος σε εξ αποστάσεως παραγωγική, εμπειρία ενεργητικής μάθησης έχοντας προστιθέμενη αξία και όχι αντικατάσταση παιδαγωγικής αξίας για τους μαθητές μας; Πώς εντάσσουμε ευκολότερα και πιο παραγωγικά ευκαιρίες διαφοροποιημένης μάθησης για όλους τους μαθητές με εργαλεία ψηφιακής εκπαίδευσης; Πώς οι ψηφιακές τεχνολογίες υποστηρίζουν διαφορετικούς τύπους μάθησης; Ποιες οι λύσεις για την κατ’ οίκον εργασία ώστε να μειώνει το χρόνο ενασχόλησης για μαθητές και εκπαιδευτικούς, κάνοντας τον παράλληλα πιο παραγωγικό και με περισσότερο νόημα;
Ψηφιακές λύσεις και στήριξη σε παιδαγωγικά ζητήματα στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση με μαθητές Δημοτικού Σχολείου
1. Ψηφιακές λύσεις και στήριξη
σε παιδαγωγικά ζητήματα
στην εξ αποστάσεως
εκπαίδευση με μαθητές
Δημοτικού Σχολείου
Λουκάς Λουκά, PhD
Αναπληρωτής Καθηγητής ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ
ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
2. Σκοπός της παρουσίασης…
• Ορισμός της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης
• Περιγραφή και συζήτηση παιδαγωγικών ζητημάτων που προκύπτουν κατά τη διδασκαλία
και μάθηση μέσω της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με μαθητές δημοτικού σχολείου
• Δημιουργία μίας συζήτησης εντός της σχολικής μονάδας για λύσεις που θα μπορούσαμε
να υιοθετήσουμε
• Παραδείγματα παιδαγωγικών λύσεων μέσω της χρήσης επιλεγμένων εργαλείων νέων
ψηφιακών τεχνολογιών για μάθηση με μαθητές δημοτικού σχολείου
– Πώς χρησιμοποιούμε το μειονέκτημα της «απόστασης» στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση ως πλεονέκτημα στη
διαδικασία μάθησης;
– Πώς ψηφιακά εργαλεία μπορούν να βελτιώσουν την μαθησιακή εμπειρία;
– Πώς δημιουργούμε κοινότητες μανθανόντων εκτός της παραδοσιακής τάξης που να έχουν νόημα και
προστιθέμενη αξία για μαθητές δημοτικού σχολείου;
– Πώς μετατρέπουμε την εξ αποστάσεως διδασκαλία σε εξ αποστάσεως παραγωγική εμπειρία ενεργητικής
μάθησης;
– Πώς προσφέρουμε ευκαιρίες διαφοροποιημένης μάθησης για όλους τους μαθητές με εργαλεία ψηφιακής
εκπαίδευσης;
3. • Περίπτωση καραντίνας, όπου τα σχολεία εργάζονται εξ
αποστάσεως
• Δεν αποσκοπεί στην εκμάθηση εργαλείων
• Δεν αποσκοπεί στο να επιλύσει προβλήματα που σχετίζονται με
θέματα προσωπικών δεδομένων
• Δεν αποσκοπεί στην διασαφήνιση ζητημάτων πολιτικής του
Υπουργείου Παιδείας ή άλλων για τα πιο πάνω θέματα
• Σκοπός είναι ο ορισμός της φιλοσοφίας εξ αποστάσεως
διδασκαλίας και μάθησης με μαθητές δημοτικού μέσα από
παραδείγματα χρήσης
Πλαίσιο της παρουσίασης
4. • Συνολικός μετασχηματισμός της διδασκαλίας και της μάθησης
• Παροχή στα παιδιά ευκαιριών μάθησης χωρίς φυσική
παρουσία ή με ενδιάμεσες λύσεις.
• Έχει επιπρόσθετη αξία – δεν αντικαθιστά απλώς την
παραδοσιακή διδασκαλία και μάθηση.
• Δημιουργεί κοινότητας μανθανόντων
– Συνεχής εμπλοκή
– Συμπεριλαμβανομένων γονέων
• Μετατροπή της μάθησης σε νέα μορφή
Τι ορίζουμε ως εξ αποστάσεως εκπαίδευση
5. • One size does not fit all!
• Δεν υπάρχει μία και μοναδική συνταγή επιτυχίας
• Η συνταγή επιτυχίας διαφέρει πρακτικά (ίσως όχι θεωρητικά) από τη
συνταγή μίας καλής διδασκαλίας σε μία τάξη δημοτικού σχολείου
• Χρήση χαρακτηριστικών εξ αποστάσεως διδασκαλίας και μάθησης
υπέρ της διαδικασίας
• Μείωση του χρόνου σύγχρονης διδασκαλίας (online)
• Αύξηση του χρόνου ασύγχρονης εμπλοκής των παιδιών στη διαδικασία
• Μεγιστοποίηση χρόνου ενεργητικής μάθησης μέσα από εργαλεία που
επιτρέπουν ειδικά τούτο
Τι γνωρίζουμε για τούτο…
6. • Αντικατάσταση δραστηριοτήτων με εξ
αποστάσεως διαλέξεις…
• Μεταφορά της συνήθους τάξης online…
– Δεν είναι μετατροπή της διδασκαλίας και
μάθησης με τηλεδιασκέψεις τη μία πίσω από
την άλλη…
– Δεν είναι αποστολή φυλλαδίων στους μαθητές...
Τι ΔΕΝ ορίζεται ως εξ αποστάσεως εκπαίδευση
7. • Ποικιλία δραστηριοτήτων
• Συνεργασία
• Διαδραστικότητα μεταξύ μαθητών, περιεχομένου, δραστηριοτήτων εκπαιδευτικών
• Αύξηση εμπλοκής των παιδιών
• Τα παιδιά αναλαμβάνουν ρόλους/ευθύνες
• Ευέλικτες διαδικασίες
• Ενεργητική μάθηση
• Διαφοροποιήση
• Συνεχής παρακολούθηση
• Καλλιέργεια μίας νέας κουλτούρας μάθησης για εκπαιδευτικούς, γονείς και παιδιά
Χαρακτηριστικά επιτυχούς διδασκαλίας και
μάθησης στο δημοτικό σχολείο
8. • Ποικιλία δραστηριοτήτων
• Συνεργασία
• Διαδραστικότητα μεταξύ μαθητών, περιεχομένου, δραστηριοτήτων εκπαιδευτικών και
γονέων
• Αύξηση εμπλοκής των παιδιών
• Τα παιδιά αναλαμβάνουν ρόλους/ευθύνες
• Ευέλικτες διαδικασίες
• Ενεργητική μάθηση
• Διαφοροποιήση
• Συνεχής παρακολούθηση
• Καλλιέργεια μίας νέας κουλτούρας μάθησης για εκπαιδευτικούς, γονείς και παιδιά
Χαρακτηριστικά σύγχρονης εξ
αποστάσεως διδασκαλίας
9. • Η όλη διαδικασία δεν σημαίνει απλή αντικατάσταση ή προσθήκη
τεχνολογικών εργαλείων στην καθημερινή μου διδασκαλία
• Αφορά τον μετασχηματισμό των μαθημάτων με τη χρήση νέων
τεχνολογιών που να προσφέρουν προστιθέμενη αξία στις μαθησιακές
εμπειρίες των μαθητών
• Με αυτό τον τρόπο, οι ψηφιακές τεχνολογίες προσφέρουν στα
μαθήματά μου
– Μαθητο-κεντρικές και μαθησιο-κεντρικές προσεγγίσεις
– Εστιάζονται σε ανάπτυξη δεξιοτήτων, εμπειριών, στάσεων γνώσεων
– Αξιολογητο-κεντρικές προσεγγίσεις
– Έμφαση στη λειτουργία κοινοτήτων μανθανόντων
Τι σημαίνει αυτό για την τάξη μου…
27. Λίγα λόγια για την ενότητα
• Διαδικτυακό μάθημα 2Χ60λεπτά
• Απρίλιος 2020
• 20 παιδιά 4-5,5 ετών
• Ενώνονται όλοι από το σπίτι μέσω Zoom.
• Προετοιμασία μέσων και υλικών από τους
γονείς
28. • Οργάνωση όλων των στοιχείων του
μαθήματος σε ενότητες και χρονική μορφή
– Οδηγίες
– υλικό
– εργασία των παιδιών,
– επικοινωνία με γονείς/παιδιά,
– Σύνδεσμοι τηλεδιασκέψεων
– υποβολή δουλειάς των παιδιών (Assignments)
• Πάρα πολλές επιλογές (δωρεάν και μη)
Learning Management System
30. • Πολλές επιλογές (δωρεάν και μη)
• Σημαντικό να έχουν σημαντικά παιδαγωγικά
στοιχεία
– Εργασία σε ανεξάρτητες ομάδες με επίβλεψη
Εργαλείο τηλεδιάσκεψης
32. • Α. Τα σαλιγκάρια σας να είναι ξύπνια (λίγο νεράκι 10 λεπτά
προηγουμένως τα βοηθά να ξυπνούν)
• Β. Βασικά υλικά του πάγκου
• Γ. Ένα δίσκος μίας χρήσης (θα μπορούσε να είναι και
δίσκος κανονικός και μετά να πλυθεί. Θα το
χρησιμοποιήσουμε για σαλιγκαροδρομίες.) θα πρέπει να
έχει μέγεθος μεγαλύτερο, εάν είναι δυνατόν από Α4. Όχι
μεγαλύτερο από Α3. Το ιδανικό θα ήταν το μέγεθος Α3
Οδηγίες προς γονείς…
33. • Υλικά για τις σαλιγκαροδρομίες
– Λίγο βαμβάκι ή 2 τσαλακομένα χαρτομάντηλα
– Λίγο ξύδι σε ένα κομμάτι βάμβακι ή χαρτομάντηλα
– Λίγο χυμό (ότι υπάρχει σπίτι) σε ένα κομμάτι βάμβακι ή χαρτομάντηλα
– Φλούδα από μήλο ή άλλο φρούτο ή λαχανικό που υπάρχει στο σπίτι (παράκληση προς τα παιδιά:
το φρούτο το τρώμε πριν από τη δραστηριότητα!)
– Λίγη ζάχαρη ή οτιδήποτε ζαχαρωτό που υπάρχει στο σπίτι
– 1 κουταλάκι nescafe, ή καφέ οποιουδήποτε είδους υπάρχει διαθέσιμο (ακόμη και ο καφές που
έχει χρησιμοποιηθεί για espresso το πρωί)
• Ε. Εάν υπάρχουν στο σπίτι σαλιγκάρια θάλασσας, θα θέλαμε να το δείξετε και
στα υπόλοιπα παιδιά στην ομάδα.
Οδηγίες προς γονείς…
35. • Συζήτηση των εμπειριών των παιδιών
– Αφορούν κυρίως τι παρατήρησαν τα σαλιγκάρια τους να
κάνουν
– Τι γνωρίζουν για τα σαλιγκάρια
• Παρατήρηση σαλιγκαριών από τα παιδιά
• Κάθε παιδί ετοιμάζει ένα σχέδιο για τα σαλιγκάρια
– (Αποστολή του σχεδίου)
• Συζήτηση για τα διαφορετικά είδη σαλιγκαριών
• Σαλιγκαροδρομίες
– (Αποστολή αποτελεσμάτων)
Συνάντηση 1
36. • Ανάπτυξη κουλτούρας
• Ανάπτυξη ρουτίνων σύγχρονης επικοινωνίας
– Ποιο εργαλείο χρησιμοποιούμε
– Πώς παίρνουμε το λόγο
– Πώς διαχειριζόμαστε ποιος μιλά
– Πώς διαχειρίζονται τα παιδιά ποιον/ποιους βλέπουν
Εξ αποστάσεως διδασκαλία & μάθηση
37. • Δεν θα στείλουν όλοι οι γονείς
• Δεν θα ασχοληθούν όλα τα παιδιά στο
μέγιστο των ικανοτήτων τους
• Δεν έχουν όλα τα παιδιά πρόσβαση σε
συσκευές επικοινωνίας
Γνωστές δυσκολίες
38. • Για τα επόμενα λίγα λεπτά θα
δουλέψουμε σε ομάδες
• Κοιτάζουμε προσεκτικά τα σχέδια των
παιδιών και κάνουμε αξιολόγηση της
εκπαιδευτικής κατάστασης σε σχέση με
τη διδασκαλία των Φυσικών επιστημών
– https://forms.gle/yg6RSsqyp75ujiqB7
– Τι πετύχαμε με τη δραστηριότητα αυτή
– Τι ανάγκες έχουν τα παιδιά για να
σχεδιάσουμε την επόμενη μας
δραστηριότητα
Αναστοχασμός 1
42. • Συζήτηση των εμπειριών των παιδιών
– Αφορούν κυρίως τι παρατήρησαν τα σαλιγκάρια τους να
κάνουν
– Τι γνωρίζουν για τα σαλιγκάρια
• Παρατήρηση σαλιγκαριών από τα παιδιά
• Κάθε παιδί ετοιμάζει ένα σχέδιο για τα σαλιγκάρια
• Συζήτηση για τα διαφορετικά είδη σαλιγκαριών
• Αποστολή του σχεδίου και ετοιμασία διαδικασίας για να
ψηφίσουμε το καλύτερο σχέδιο…
• Σαλιγκαροδρομίες
Συνάντηση 1
43. • Δραστηριότητα που
αφορά τις διατροφικές
συνήθειες σαλιγκαριών
• Υλικά
– Αλεύρι
– Ζάχαρη
– Καφές
– Φλούδες φρούτων
– Χυμός
– ξύδι
Σαλιγκαροδρομίες
45. • Ποια άλλα ζώα ξέρουμε που μοιάζουν με το σαλιγκάρι;
– Τι κοινό έχουν;
• Αποτελέσματα ψηφοφορίας για το καλύτερο σχέδιο
σαλιγκαριού
• Αποτελέσματα σαλιγκαροδρομιών
• Χρησιμότητα σαλιγκαριών στον άνθρωπο
• Αξιολόγηση – Αναστοχασμός – Τα κύρια μέρη του
σαλιγκαριού
• Φτιάχνω μία τρισδιάστατη κατασκευή ενός σαλιγκαριού
Συνάντηση 2
46. • Ποια άλλα ζώα ξέρουμε που μοιάζουν με το σαλιγκάρι;
– Τι κοινό έχουν;
• Αποτελέσματα σαλιγκαροδρομιών
• Χρησιμότητα σαλιγκαριών στον άνθρωπο
• Είδη σαλιγκαριών
• Αποτελέσματα ψηφοφορίας για το καλύτερο σχέδιο σαλιγκαριού
• Αξιολόγηση – Αναστοχασμός – Τα κύρια μέρη του σαλιγκαριού
• Φτιάχνω μία τρισδιάστατη κατασκευή ενός σαλιγκαριού
Συνάντηση 2
Τα μέρη του σαλιγκαριού
1 2
3
4
5
6
53. • Περισσότερα παιδιά δήλωσαν ότι συνήθως
περισσότερα από 1 σαλιγκάρια προτιμούν
φλούδες από φρούτα και λαχανικά (15
σαλιγκάρια συνολικά)
• Ο καφές φαίνεται επίσης να προτιμείται από τα
σαλιγκάρια (9 σαλιγκάρια)
• Η ζάχαρη δεν είναι από τα αγαπημένα τους…
Διατροφικές συνήθειες σαλιγκαριών
55. • Timeline format, εβδομαδιαία οργάνωση
– Επικοινωνία με γονείς
– Ημερολόγιο για τηλεσυναντήσεις, υποβολή εργασιών κτλ
– Ευκολία και αυτοματοποίηση αποστολής μηνυμάτων
– Υποβολή εργασιών μαθητών
• Αυτόματη οργάνωση σε ντοσιέ (folders) με βάση εργασία και όνομα παιδιού
– Τηλεσυναντήσεις
– Παρακολούθηση δραστηριότητας των μαθητών
• Όλα οργανώνονται στην ίδια πλατφόρμα
• Οργάνωση μαθητών σε ομάδες εργασίας
Learning Management System
56. • Δημιουργία κουλτούρας από μέρους των μαθητών και των γονέων για την εξ
αποστάσεως διδασκαλία και μάθηση
• Παιδαγωγικά ευαίσθητες δραστηριότητες που να εμπλέκουν τους μαθητές όλη την
εβδομάδα πέραν από τις τηλεδιασκέψεις
• Ενεργή εμπλοκή των μαθητών
• Ποικιλία δραστηριοτήτων
• Κατά τις τηλεδιασκέψεις, γρήγορη εναλλαγή δραστηριοτήτων, έστω και εάν η
διδασκαλία ακούγεται περισσότερο δασκαλοκεντρική
• Δημιουργία διαδικτυακής κοινότητας μάθησης μαθητών, γονέων, εκπαιδευτικού
– Διαδραστικότητα μεταξύ μαθητών, υλικών, περιεχομένου, εκπαιδευτικών και γονέων
– Επικοινωνία
– Αύξηση εμπλοκής των μαθητών
• Συνεχής παρακολούθηση
Τι άλλο χρειάζεται η διαδικτυακή
οργάνωση μαθημάτων
57. • One size does not fit all!
• Δεν υπάρχει μία και μοναδική συνταγή επιτυχίας
• Η συνταγή επιτυχίας διαφέρει πρακτικά (ίσως όχι θεωρητικά) από τη
συνταγή μίας καλής διδασκαλίας σε μία τάξη δημοτικού σχολείου
• Χρήση χαρακτηριστικών εξ αποστάσεως διδασκαλίας και μάθησης υπέρ
της διαδικασίας
• Μείωση του χρόνου σύγχρονης διδασκαλίας (online)
• Αύξηση του χρόνου ασύγχρονης εμπλοκής των μαθητών στη διαδικασία
• Μεγιστοποίηση χρόνου ενεργητικής μάθησης μέσα από εργαλεία που
επιτρέπουν ειδικά τούτο
Τι να θυμόμαστε για την εξ αποστάσεως
διδασκαλία και μάθηση
58. Παιδαγωγικές ιδέες
1. … που χρησιμοποιούνται και στη συνηθισμένη μας τάξη
– Διαδραστικότητα μεταξύ μαθητών, υλικών, περιεχομένου,
εκπαιδευτικού
– Ποικιλία δραστηριοτήτων
2. …που είναι ευκολότερο να χρησιμοποιηθούν κατά την εξ
αποστάσεως διδασκαλία και μάθηση
– Αξιολόγηση ανατροφοδότηση εργασιών των μαθητών από τα ίδια
τα παιδιά (ενεργός εμπλοκή, μάθηση μέσα από τη διαδικασία,
εργαλεία τα οποία επιτρέπουν την ανωνυμία)
– Δραστηριότητα παραγωγής ήχου…
– Δημιουργία κοινοτήτων μάθησης
59. • Προφανώς, αποφυγή συνεχών τηλεδιασκέψεων
– Μείωση χρόνου σύγχρονης εκπαίδευσης, αύξηση
χρόνου ενεργητικής, δημιουργικής μάθησης
– Αυξημένος αριθμός δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια
των τηλεδιασκέψεων
– Γρήγορη εναλλαγή δραστηριοτήτων για αποφυγή
κούρασης, απόσπασης προσοχής
– Διαφοροποίηση δραστηριοτήτων
Τηλεδιασκέψεις, σύγχρονη εξ αποστάσεως
εκπαίδευση και μαθητές δημοτικού σχολείου
60. • H εξ αποστάσεως διδασκαλία και μάθηση διαφέρει από την
τυπική διαδικασία διδασκαλίας και μάθησης με φυσική
παρουσία.
• Συνεπώς, θα πρέπει να μάθουμε ένα νέο τρόπο εργασίας
– Απαιτεί αρκετό χρόνο προετοιμασίας
– Απαιτεί (αλλά και επιτρέπει) συνεχή παρακολούθηση
– Απαιτεί περισσότερη δημιουργία υλικού
– Δημιουργία μικρών επαγγελματικών κοινοτήτων μάθησης
εκπαιδευτικών!
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την/τον εκπαιδευτικό…
61. • Ομαδικές εργασίες
• Αντί να λύσω 15 ασκήσεις στα μαθηματικά…
– Λύνω 5 και δίνω ανατροφοδότηση σε 3 συμμαθητές
μου για τις δικές τους ασκήσεις
• Εργασίες video ή audio
• Interactive video
• Collaborative drawing and note taking
Παραδείγματα της φιλοσοφίας εξ αποστάσεως
εκπαίδευσης που συζητήσαμε
64. • Google Classroom
• Google forms
• Google drive
• Google calendar
• Genialy (interactive pictures)
• Edpuzzle (interactive videos)
Εργαλεία που είδαμε σε αυτό το webinar
65. Αναστοχασμός 4
Σε ομάδες (ίσως αδελφών τμημάτων),
προσπαθήστε να οργανώσετε μία μικρή
ενότητα σε ένα γνωστικό αντικείμενο.