1. εισηγήτρια :
Άννα Πα π π ά
δασκάλα - συγγραφέας
Διδάσκοντας την ισορροπία και στη διατροφή
«Η κουτάλα της κυρία Πεινάω»
2. «Ξέρω ότι δεν μπορώ να
διδάξω τίποτα σε κανέναν.
Μπορώ να δημιουργήσω ένα
περιβάλλον, μέσα στο οποίο
μπορεί κάποιος να μάθει κάτι»
Carl Rogers, 1959
3. Γιατί δεν έχουμε πάντοτε τα επιθυμητά
αποτελέσματα όταν εφαρμόζεται ένα πρόγραμμα –
project στο σχολείο;
•Εκπονούνται προγράμματα μεμονωμένα κατά τάξη
και μόνο τις ώρες ευέλικτης ζώνης ή ώρες καινοτόμων δράσεων.
•Δεν γίνεται η ανάπτυξη των προγραμμάτων σε επίπεδο σχολικής
μονάδας, ώστε να υπάρχει ένας κοινός και κυρίαρχος στόχος.
•Ο κάθε δάσκαλος εργάζεται μόνος του,
επιτυγχάνει κάποιους στόχους μαζί με τους μαθητές του,
τα αποτελέσματα των οποίων μένουν «κλειστά»
στους τέσσερις τοίχους της αίθουσας.
•Οι στόχοι «χάνονται» όταν το παιδί βγαίνει από την πόρτα της
τάξης του, γιατί νομίζει ότι γίνονται μόνο μέσα στην τάξη…
4. •
Το σχολείο αποτελεί το πιο λειτουργικό και το πιο αποτελεσματικό
εργαλείο για τη δημιουργία στάσεων ζωής, αξιών και βιωμάτων για
ζητήματα που αφορούν την υγεία των παιδιών. Παρ’ όλα αυτά, το
σημερινό σχολείο έχει να αντιμετωπίσει την έκρηξη των γνώσεων σε
γνωστικά αντικείμενα, την εστίαση όλων των παραγόντων στα
περιεχόμενα διδασκαλίας και λιγότερο στους επιμέρους και
ουσιαστικότερους στόχους της εκπαίδευσης.
•
Παρέχεται στην πραγματικότητα λίγος χρόνος για δημιουργικές
δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με βιωματικές και γνωστικές
διεργασίες μάθησης, με αποτελέσματα μακροπρόθεσμα και συνεπώς
όχι άμεσα ορατά.
5. Μπορούμε να δώσουμε άλλο
νόημα στην παραμονή μας στο
σχολείο;
Μπορούμε να αλλάξουμε ή να
ενισχύσουμε θετικές στάσεις
μας σε όλους τους τομείς;
6.
Ετήσιο Σενάριο Διδασκαλίας «Αλλάζω στάση, μπαίνω στη δράση». Στα
πλαίσια του γενικού αυτού προγράμματος εντάσσεται και το πρόγραμμα
μελέτης διατροφικών συνηθειών.
7. •
Το «κλειδί» που χρησιμοποιήθηκε για την
υλοποίηση του ετήσιου σεναρίου είναι η
ενεργός μάθηση που βιβλιογραφικά
αναφέρεται ως «εργαστηριακή μάθηση».
•
Επαναπροσδιορίζει τον τόπο και τον
χρόνο και προωθεί τη μάθηση μέσα από
την έρευνα και την πρακτική, κι όχι μέσα
από την ακρόαση.
•
Προχωρά πέρα από το μοντέλο του
σχολείου που βασίζεται στη συμβατική
μάθηση και περνά στην μάθηση μέσα από
την υλοποίηση προγραμμάτων, τα οποία
μεταμορφώνουν τον μαθητή σε
πρωταγωνιστή μιας πραγματικά,
σημαντικής, συνεργατικής διάστασης.
8.
9. Σημαντικό ρόλο σε πρόγραμμα
αγωγής υγείας έχουν:
η συλλογική προσπάθεια
η ενεργός συμμετοχή
και η εμπλοκή όλων, όπου αυτό
είναι εφικτό
Ετήσιο σενάριο διδασκαλίας
αποικοδόμηση αυταρχικών δομών μάθησης
και οικοδομεί ένα πλήθος δυνατοτήτων για
αυτόνομη δράση,
βίωση και αυτοέκφραση
Η θεωρητική γνώση και η πρακτική δεν είναι
«ξεχωριστές» στιγμές
10. Αναπτύσσεται σε:
•
Επίπεδο κοινότητας (ανταλλαγή απόψεων και συνεργασία για την παρουσίαση της
εργασίας στο μαθητικό συνέδριο πληροφορικής, ενημέρωση των κατοίκων της τοπικής
κοινωνίας με ειδικά διαμορφωμένο φυλλάδιο από τα παιδιά με θέμα: «10 συμβουλές
για ισορροπία στη διατροφή)
•
Επίπεδο οικογένειας (υποστηρικτικό περιβάλλον, κοινές εργασίες- πρόσκληση μέσα
από φύλλα εργασίας καθοδηγούμενης αναζήτησης και μελέτης, συνεχής ενημέρωση
για την εργασία με μηνύματα, ημερίδες με σχετικά θέματα)
•
ΚΟΙΝΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ
•
Επίπεδο σχολείου (παρουσίαση δράσεων σε μαθητές του σχολείου, διενέργεια
έρευνας)
•
Επίπεδο τάξης
•
Επίπεδο ομάδας συνομηλίκων
•
Επίπεδο ατόμου
11. Προαπαιτούμενες γνώσεις και
δεξιότητες
•
Το πρώτο δίμηνο χρησιμοποιώντας τεχνικές ομαδοποίησης η ομάδα παιχνιδιού
άλλαξε σε ομάδα εργασίας και στο τέλος σε ομάδα έρευνας.
•
Το βιβλίο του κάθε μαθησιακού αντικειμένου, χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο,
παράλληλα με πλούσιο υλικό από διάφορες πηγές
•
Τα παιδιά έμαθαν μελετώντας τη στοχοθεσία – προοργανωτή της κάθε ενότητας να
συνδυάζουν τις διδακτικές ενότητες διαφορετικών μαθησιακών αντικειμένων, χωρίς
να περιορίζονται από τη δομή της ύλης του κάθε βιβλίου.
12.
13. Διεπιστημονικά, χωρίς διακριτά
μαθήματα και διακριτό ωρολόγιο τα
παιδιά ασκήθηκαν να συλλέγουν
πληροφορίες, να τις
αποκωδικοποιούν, να τις
ομαδοποιούν και να τις
χρησιμοποιούν για την ανάλυση
συγκεκριμένου διδακτικού
αντικειμένου
(π.χ. στο γλωσσικό και στα
μαθηματικά έμαθαν να παράγουν τη
θεματική πρόταση, να
συγκεντρώνουν τις σωστές και
απαιτούμενες πληροφορίες, στο
μάθημα φυσικών επιστημών έμαθαν
τα στάδια έρευνας, στα υπόλοιπα
μαθήματα τα είδη γραπτού και
προφορικού λόγου, τη χρήση
επιστημονικής ορολογίας)
14.
15.
16. Μέσα στο εργαστήριο-τάξη τα παιδιά
•Προτιμούν την κατασκευή της γνώσης από την αναπαραγωγή
•Παρουσιάζουν πραγματικούς στόχους
•Επιτρέπουν την πολλαπλή αναπαράσταση της πραγματικότητας
•Χρησιμοποιούν τον στοχασμό και τη συζήτηση
Προωθείται η συνεργατική κατασκευή της γνώσης
Ο δάσκαλος είναι αυτός που δημιουργεί
και προωθεί σχεδιασμένες καταστάσεις
μάθησης. Ενθαρρύνει τους μαθητές να
εκφραστούν, μεσολαβεί στα προβλήματα
με την ενίσχυση των μαθητών σε σχέση
με τις απαραίτητες διαδικασίες.
17.
18. •
Τα παιδιά ανακάλυψαν έναν νέο τρόπο
δουλειάς που περνά μέσα από τη
μελέτη πολλών αντικειμένων που
φαινομενικά είναι άσχετα μεταξύ τους.
•
Διαπίστωσαν κατά πόσο συνδέονται οι
γνώσεις με την πραγματικότητα και
πώς μπορούν να συνδεθούν και να
συνδυαστούν οι γνώσεις των επιμέρους
γνωστικών αντικειμένων με την
καθημερινή πρακτική.
19. •
Φάσεις προγράμματος:
•
Επιλογή θέματος. Στοχοθεσία.
•
Συμφωνία θεματολογίας. Σχεδιασμός δραστηριοτήτων σε συνδυασμό με τα επιμέρους
μαθήματα.
•
Οργάνωση των ομάδων εργασίας, μελέτης και έρευνας.
•
Επικοινωνία μαθητών/τριών και ορισμός συναντήσεων.
•
Ενημέρωση γονέων
•
Ερωτηματολόγια και εξαγωγή συμπερασμάτων.
•
Ατομικά φύλλα εργασίας, κατευθυνόμενη αναζήτηση πληροφοριών.
•
Μετρήσεις.
•
Επισκέψεις και συναντήσεις με ειδικούς συνεργάτες.
•
Απογευματινές επιμορφωτικές συναντήσεις στους γονείς.
20.
Με τη χρήση του λογισμικού έκαναν το ταξίδι της τροφής, ανακαλύπτοντας όλα
τα όργανα του πεπτικού μας συστήματος. Στη συνέχεια ασχολήθηκαν με τη
διατροφική πυραμίδα η οποία αποτελείται από πολλές και διαφορετικές μορφές
(κλασσική πυραμίδα, αμερικάνικη, μεσογειακή). Επικεντρώθηκαν στα θρεπτικά
συστατικά των τροφών και τις ομάδες τους.
21. Συνέταξαν ερωτηματολόγιο
με σκοπό τη δημοσκόπηση
σε δείγμα μαθητών του
σχολείου μας, τα
αποτελέσματα του οποίου
έδειξαν ότι τη διατροφική
συμπεριφορά των μαθητών.
Για την επεξεργασία του
ερωτηματολογίου
χρησιμοποιήθηκε το
λογισμικό μαθηματικών στο
κεφάλαιο ποσοστών και
στατιστικής. Έβγαλαν με
βάση τον μαθηματικό τύπο το
ΔΜΣ και σε επίπεδο τάξης
μελέτησαν τα ποσοστά
φυσιολογικών, υπέρβαρων
και παχύσαρκων ατόμων και
ανακάλυψαν ότι οι δικές τους
μετρήσεις ήταν παρόμοιες με
τις μετρήσεις των ειδικών
που βρήκαν μέσα σε
επιστημονικές ιστοσελίδες
Τρως πρωινό κάθε πρωί πριν το σχολείο σου;
Καθόλου
Μερικές φορές
Καθημερινά
Πόσες φορές ψωνίζεις από το κυλικείο την εβδομάδα;
Καθόλου
Μερικές φορές
Καθημερινά
Επισκέπτεσαι το κυλικείο του σχολείου ή φέρνεις φαγητό
από το σπίτι σου;
Κυλικείο
Σπίτι
Πόσες φορές αθλείσαι σε μια εβδομάδα;
Λίγες
Αρκετές
Καθημερινά
Τι τρως στο διάλλειμα;
Τοστ
Τυρόπιττα
Κρουασάν
Κάτι άλλο
Τίποτα
Αν κάτι άλλο τι;…………………………………..
Πόσες φορές τρως την ημέρα φρούτα;
1-2
3-4
Καθόλου
6. Πίνεις γάλα και πόσες φορές;
1-2
3-4
Καθόλου
Κακάο
Χωρίς κακάο
7. Το μεσημεριανό σου γεύμα περιλαμβάνει σαλάτα;
Ναι
Όχι
Πόσες φορές την ημέρα πίνεις φυσικό σπιτικό χυμό φρούτων;
1-2
3-4
Καθόλου
9. Πόσες φορές την εβδομάδα πίνεις αναψυκτικό;
1-2
3-4
Καθόλου
10 Πόσες φορές την εβδομάδα τρως όσπρια στο μεσημεριανό
σου γεύμα;
1-2
3-4
Καθόλου
11. Πόσο συχνά τρως Fast Food ;
Κάθε μέρα
Κάθε εβδομάδα
Κάθε μήνα
Καθόλου
Τρως το μεσημέρι μπροστά στην τηλεόραση;
Καθόλου
Μερικές φορές
Καθημερινά
22. Επισκέφθηκαν το super market της γειτονιάς, ώστε να
πραγματοποιήσουν έρευνα με αντικείμενο τα συστατικά των προϊόντων
και τον τρόπο που προωθούνται στους καταναλωτές. Μέσα από αυτό
κατορθώσαμε να ανακαλύψουμε την πολιτική του καταναλωτή, όπως
αυτή εμφανίζεται μέσα από τις διαφημιστικές εκστρατείες. Παράλληλα
δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθούμε και με την κοστολόγηση των
διατροφικών αγαθών κάνοντας αγορές για το πρωινό της ομάδας. Έτσι
είχαν την ευκαιρία να συσχετίσουν τα προϊόντα που επέλεξε η κάθε
ομάδα σε επίπεδο ποιότητας, ποσότητας και τιμών, με γνώμονα το
συμβόλαιο ισορροπημένης διατροφής που είχαμε συντάξει.
23.
24.
25. Μελετώντας μια έρευνα που έγινε από το ΚΕΠΚΑ,
καταλάβαμε ότι τα περισσότερα κυλικεία των σχολείων δεν
τηρούν τους κανονισμούς. Με την κυρία μας συζητήσαμε να
κάνουμε ερωτήσεις στις υπεύθυνες του κυλικείου μας για να
δούμε αν τηρούνται οι κανόνες ασφάλειας και υγιεινής.
Αργότερα στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος
επισκεφθήκαμε το κυλικείο και αφού πήραμε συνέντευξη από
τις υπεύθυνες του κυλικείου καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι
το κυλικείο μας τηρεί τους κανόνες του αρμόδιου υπουργείου.
Η συνέντευξή μας ήταν η εξής:
Μαθητής: Σας ελέγχουν για τα προϊόντα και την υγιεινή του
χώρου;
Υπεύθυνη κυλικείου: Μας ελέγχουν από το τμήμα Δημόσιας
Υγιεινής, μία ή και περισσότερες φορές το χρόνο.
Μαθητής: Αν περισσεύει ένα τρόφιμο το κρατάτε για την
επόμενη μέρα;
Υπ. Κυλ.: Όχι ποτέ δεν τα κρατάμε για την επόμενη μέρα.
Μαθ.: Σύμφωνα με τον κανονισμό των κυλικείων δεν
επιτρέπονται τα πενιρλί, οι πίτσες και τα κρουασάν. Γιατί
εσείς τα πουλάτε;
Υπ. Κυλ.: Έχουμε, αλλά είναι φτιαγμένα με κασέρι, γαλοπούλα,
Έχουμε,
μαγιά, αλεύρι, νερό και αντί για βούτυρο ελαιόλαδο. Δηλαδή
δεν έχει απαγορευμένα υλικά.
Μαθ.: Κατά την άποψή σας είναι υγιεινά αυτά που πουλάτε;
Υπ. Κυλικείου: Ναι, γιατί πριν τα πουλήσουμε τα ελέγχουμε
και προσπαθούμε να είναι υγιεινά.
Μαθ.: Υπάρχει φυσικός φρεσκοστυμένος χυμός πορτοκάλι;
Υπ. Κυλ. Ναι, υπάρχουν χυμοί σε κουτάκια και χυμός που
στύβουμε εμείς
Μαθ: Τα υλικά που βάζετε στα σάντουιτς – τοστ έχουν λίγα
λιπαρά;
Υπ. Κυλ: Ναι χρησιμοποιούμε άπαχο ζαμπόν και γαλοπούλα
και αποκλειστικά ελαιόλαδο.
Μαθ: Τα προϊόντα που πουλάτε είναι ελληνικής προέλευσης;
Υπ. Κυλ.: Ναι, όλα.
Μαθ.: Σκεφτήκατε ποτέ να πουλήσετε ξηρούς καρπούς χωρίς
αλάτι σε μικρή συσκευασία;
Υπ. Κυλ.: Το σκεφτήκαμε αλλά φοβηθήκαμε, αφού δεν είναι
σίγουρο ότι θα το προτιμήσουν τα παιδιά.
Μαθ.: Πουλάτε γιαούρτι χωρίς πρόσθετα;
Υπ. Κυλ.: Φέρνουμε.
Μαθ.: Τι θα αλλάζατε στα προϊόντα που πουλάτε;
Υπ.Κυλ.: Δε θα αλλάζαμε τίποτα, εκτός και αν βρίσκαμε κάτι
καλύτερο ή εντοπίζαμε κάποιο πρόβλημα.
Έπειτα, επισκέφθηκαν το κυλικείο του σχολείου και
πήραν συνέντευξη την οποία στη συνέχεια
απομαγνητοφωνήσαμε. Πριν από την επίσκεψη μέσω του
διαδικτύου μελέτησαν τον Κανονισμό Λειτουργίας των
σχολικών κυλικείων, καθώς και την έρευνα του ΚΕΠΚΑ.
26.
Με παιχνίδια ρόλων παρουσίασαν μέσα στην τάξη και στα πλαίσια του
μαθήματος της γεωγραφίας, παραδοσιακές συνταγές της Ελλάδας με
βάση τις κλιματολογικές συνθήκες του κάθε τόπου και τις ανάγκες του
κάθε οργανισμού.
Μέσα από προβολή αρχειακού υλικού της ΕΡΤ και την πλοήγησή τους
στο διαδίκτυο ασχολήθηκαν με το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας
και τα αίτιά της, καθώς και την ασφάλεια των τροφίμων .
27. Είχαν την ευκαιρία μέσα από το πρόγραμμα να
εμπλέξουν διαφορετικά μαθήματα και στο
συγκεκριμένο στάδιο μέσα από το μάθημα της
Γλώσσας, ασχολήθηκαν με την κατασκευή
επιτραπέζιων παιχνιδιών και τη γραφή των
κανόνων τους ( «Η πόλη της διατροφής», «Η
διατροφική διαδρομή», «Τα νόστιμα λαχανικά»,
«Η ρουλέτα των θρεπτικών συστατικών»), ενώ
ταυτόχρονα συνέθεσαν τραγούδια για τις ομάδες
θρεπτικών συστατικών. Ταυτόχρονα μελέτησαν και
σχολίασαν άρθρα από αρχείο εφημερίδων που
διατηρούσαμε στην τάξη μας με θεματογραφία
αντίστοιχη με τις ανάγκες των μαθημάτων.
Έγραψαν το παραμύθι τους. Διάβασαν τη “Πολύ
λαίμαργη φάλαινα”και αναζητήσανε πληροφορίες
για την παιδική παχυσαρκία. Στα πλαίσια του
εικαστικού μαθήματος ιχνογράφησαν, σκιτσάραν
γελοιογραφίες, φτιάξανε το δικό τους κυλικείο και
τέλος δημιουργήσανε φιγούρες κουκλοθέατρου.
28.
29. Τα παιδιά εκτίθενται ήδη από την πρώιμη
παιδική ηλικία στα μηνύματά της
διαφήμισης
Τα παιδιά πρέπει, λοιπόν, να κατανοούν πώς διαπλέκεται ο
κόσμος των μέσων ενημέρωσης με την καθημερινότητά τους.
Να κρίνουν με τη λογική, να παρατηρούν και να επιδιώκουν να
ενημερώνονται χωρίς να παραπλανούνται.
«Δες τη διαφήμιση...έξυπνα!» του
προγράμματος Media Smart.
30. Η εικόνα του σώματος είναι ο τρόπος που κάποιος αισθάνεται για τον
εαυτό του. Αρνητική αντίληψη της εικόνας του σώματος θεωρείται συχνά
ως ένα πρόβλημα που συνδέεται με κορίτσια και αγόρια.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, έλλειψη εμπιστοσύνης
ή
μια σειρά από σωματικής και ψυχικής θέματα υγείας (διατροφικές
διαταραχές και ψυχικές ασθένειες , όπως ανορεξία, βουλιμία).
31. •
Η έννοια της αυτοεκτίμησης εκφράζει τη θετική εικόνα που έχουν τα
παιδιά για τον εαυτό τους και εξαρτάται άμεσα από τον τρόπο με
τον οποίο εκτιμούν την προσωπική τους αξία.
•
Η αυτοεκτίμηση συγκροτείται από πολύ μικρή ηλικία. Η διαφήμιση
και τα πρότυπα αυτής παραπλανούν και σιγά – σιγά τα παιδιά
«χάνουν» τη θετική εικόνα για το σώμα τους και κατά συνέπεια για
τον εαυτό τους.
35. Η διαφήμιση δεν θέλει να μας
δείξει όπως είμαστε, αλλά
όπως θα θέλαμε να ήμασταν
36. 1η Φάση: Ποια πιστεύω ότι είναι η γνώμη των άλλων για εμένα;
2η Φάση: Τελικά ποια είναι η γνώμη των άλλων;
Η αυτοεκτίμησή μας μπορεί να ενισχυθεί όταν εμείς πρώτοι
αναγνωρίσουμε τα διαφορετικά κομμάτια του εαυτού μας και
μπορέσουμε να τα αποδεχτούμε. Η εκτίμηση, η αγάπη και η
αποδοχή του εαυτού μας αποτελεί βάση της ψυχικής μας
ισορροπίας αλλά και της ικανότητάς μας να συνάπτουμε και να
διατηρούμε ικανοποιητικές διαπροσωπικές σχέσεις.
37.
38. Το τι τρώνε τα παιδιά είναι μια μεγάλη περιπέτεια. Μεγαλύτερη όμως είναι το τι
θέλουν να τρώνε και με ποια κριτήρια διαμορφώνουν τις γαστρονομικές τους
προτιμήσεις. Φυσικά, η ευθύνη των γονιών μοιάζει με τους συμβολισμούς των
βιταμινών που πρέπει να παίρνουν τα παιδιά:
ξεκινά από το Α και σταματά στο Ω
Editor's Notes
μαθαίνω να συμβιώνω, κατανοώντας τους άλλους
και έχοντας επίγνωση των κοινωνικών αλληλεξαρτήσεων
με σεβασμό στις αξίες του πλουραλισμού,της αμοιβαίας
κατανόησης και ειρήνης
μαθαίνω να συμβιώνω, κατανοώντας τους άλλους
και έχοντας επίγνωση των κοινωνικών αλληλεξαρτήσεων
με σεβασμό στις αξίες του πλουραλισμού,της αμοιβαίας
κατανόησης και ειρήνης
μαθαίνω να ενεργώ έτσι ώστε να αποκτώ
όχι μόνο επαγγελματική κατάρτιση,
αλλά και γενικότερα τη δυνατότητα
να αντιμετωπίζω διάφορες καταστάσεις
και να εργάζομαι αρμονικά σε ομάδες
μαθαίνω πώς να αποκτώ τη γνώση,
συνδυάζοντας ικανοποιητικά
μια ευρύτατη γενική παιδεία
με τη δυνατότητα εμβάνθυσνσης
σε ορισμένα θέματα
μαθαίνω να ζω με τέτοιον τρόπο,
ώστε να αναπτύσσω την προσωπικότητά μου
και να μπορώ να ενεργώ
με μεγαλύτερη αυτονομία
και περισσότερη κρίση
και προσωπική υπευθυνότητα