Chuong 7 ra quyet dinh qt

1. 1
CHƯƠNG 7
RA QUYẾT ĐỊNH QUẢN TRỊ
Nội dung chính
7.1. Khái lược
7.2. Phân loại
7.3. Căn cứ và quy trình
7.4. Các phương pháp
RaRa
quyquyếếtt đđịịnhnh
ququảảnn trtrịị
7.1.1. Một số khái niệm
• Là hành vi sáng tạo của chủ thể QT nhằm
XĐ các mục tiêu, chương trình, tính chất
HĐ của TC để giải quyết một vấn đề đã
chín muồi trên cơ sở vận động của các QL
khách quan và phân tích thông tin về TC
và môi trường
• Là việc ấn định hay tuyên bố một lựa chọn
của chủ thể QT về 1/1 số PA để thực hiện
những công việc cụ thể trong những ĐK
nhất định nhằm đạt được mục tiêu của TC
7.1.1. Một số khái niệm
• Mỗi QĐQT trả lời các câu hỏi sau:
– What: Cần phải làm gì?
– When: Khi nào thì làm?
– Where: Làm tại đâu?
– Why: Tại sao phải làm?
– Who: Ai làm?
– How: Làm như thế nào?
7.1.1. Một số khái niệm
• Lưu ý:
– Mọi NQT đều phải ra QĐ gắn với HĐKD và QT
– QĐ có quan hệ với thông tin
• QĐ trong ĐK chắc chắn
• QĐ mang tính XS
• QĐ mang tính may rủi
7.1.2. Yêu cầu đối với việc ra QĐ
 Tính hợp pháp
 Tính khoa học
 Tính hệ thống
 Tính tối ưu
 Tính linh hoạt
 Tính cụ thể
 Tính định hướng
 Tính cô đọng

2. 2
7.1.2. Yêu cầu đối với việc ra QĐ
• Tính hợp pháp
• Tính khoa học
• Tính hệ thống
• Tính tối ưu
• Tính linh hoạt
• Tính cụ thể
• Tính định hướng
• Tính cô đọng
7.1.2. Yêu cầu đối với việc ra QĐ
(1) Tính hợp pháp
• Đúng thẩm quyền
• Phải phù hợp với các qui định PL
(2) Tính khoa học
• Phù hợp với
– Định hướng và mục tiêu của DN
– Các QL khách quan
– Các ĐK môi trường
– Khả năng thực hiện của đối tượng
• SD các công cụ khoa học để ra QĐ
7.1.2. Yêu cầu đối với việc ra QĐ
(3) Tính hệ thống
• Xem xét trong chỉnh thể thống nhất
• Không mâu thuẫn, không phủ định nhau
(4)Tính tối ưu
• Trên cơ sở tiêu chuẩn tối ưu XĐ trước và đúng
• Phù hợp với phương pháp ra QĐ:
– Nếu ra nhiều PA → chọn PA TƯ: đưa ra càng nhiều
→ càng tốt
– Nếu ra 1 PA để chọn → chọn phương pháp đúng
• Đảm bảo sự đồng thuận
7.1.2. Yêu cầu đối với việc ra QĐ
(5) Tính linh hoạt
• Không rập khuôn, máy móc, giáo điều
• Không cứng nhắc
• Phù hợp với b.động của m.trường → dự báo tốt
(6) Tính cụ thể
• Phương pháp định lượng
• Phải đảm bảo tính cụ thể trên cơ sở số liệu
đáng tin cậy
• Phải XĐ rõ các mốc thời gian cụ thể
7.1.2. Yêu cầu đối với việc ra QĐ
(7)Tính định hướng
• Định hướng dài hạn
• Mục tiêu XĐ theo hướng dài hạn
(8) Tính cô đọng
• Ngắn gọn, dễ hiểu
• Dùng ngôn từ phù hợp với đ.tượng ra QĐ
Nội dung chính
7.1. Khái lược
7.2. Phân loại
7.3. Căn cứ và quy trình
7.4. Các phương pháp
RaRa
quyquyếếtt đđịịnhnh
ququảảnn trtrịị

3. 3
Các căn cứ phân loại quyết định
• Theo tính chất quan trọng của QĐ
• Theo thời gian
• Căn cứ vào thời gian và tính chất ra QĐ
• Theo tính chất ổn định
• Theo chủ thể ra QĐ
• Theo cấp ban hành QĐ
• Theo đối tượng QĐ
• Theo hình thức ban hành QĐ
• Theo cách thức tác động tới đối tượng thực hiện
• Theo tính chất đúng đắn của QĐ
7.2.1. Theo tính chất quan trọng của QĐ
• QĐ quan trọng:
– Có tầm quan trọng đối với HĐKD
– Do NQT cấp cao ban hành
• QĐ không quan trọng
– Tác động không lớn đến HĐKD
– Do các NQT cấp trung hoặc cơ sở ban hành
7.2.2. Theo độ dài thời gian
• QĐ dài hạn
– Chi phối trong thời gian dài
– Độ dài tùy thuộc từng ngành KD
• QĐ trung hạn
– Chi phối trong thời gian vừa phải
– Ngắn hơn dài hạn, dài hơn ngắn hạn
• QĐ ngắn hạn
– Chi phối trong tgian ngắn
– Thường dưới 1 năm
7.2.3. Căn cứ vào t.gian và t.chất ra QĐ
• QĐ chiến lược
– QĐ trên cơ sở tư duy chiến lược
– Thường
• Động đến mọi bộ phận của DN
• Tấn công vào môi trường
• Gắn với thời kỳ dài hơn
• QĐ chiến thuật (tác nghiệp)
– QĐ triển khai thực hiện chiến lược
– Giải quyết các vấn đề cụ thể
– Gắn với thời kỳ ngắn hơn
7.2.4. Theo tính chất ổn định của QĐ
(Theo tính chất trọn vẹn của n/v hay thời kỳ)
• QĐ chương trình hóa:
– Trọn vẹn nhiệm vụ
– Không đề cập toàn bộ
• QĐKH
– Trọn vẹn thời gian
– Giải quyết tổng thể nguồn lực của DN
7.2.5. Theo chủ thể ra QĐ
• QĐ cá nhân
– Do một cá nhân ban hành
– Trách nhiệm rõ ràng
• QĐ tập thể
– Do tập thể ban hành
– Trách nhiệm không rõ ràng

4. 4
7.2.6. Theo cấp ban hành QĐ
• QĐ cấp cao do các NQT cao cấp ban hành
• QĐ cấp trung do các NQT cấp trung gian ban
hành
• QĐ cấp thấp do các NQT cấp cơ sở ban hành
7.2.7. Theo đối tượng QĐ
• Xét theo lĩnh vực công tác có QĐ
– Kinh doanh
– Kỹ thuật
– Tổ chức
• Xét theo chức năng QT có QĐ
– Định hướng
– Tổ chức
– Điều khiển
– Lãnh đạo
– Kiểm soát
 Xét theo nội dung QT có QĐ
 Xây dựng DN
 QTNNL
 QT Công nghệ - KT
 Cung ứng NVL,…
7.2.8. Theo hình thức ban hành QĐ
• QĐ bằng văn bản
• QĐ bằng lời nói
7.2.9. Theo cách thức tác động tới đối
tượng thực hiện
• QĐ ủy quyền
• QĐ hướng dẫn
• QĐ cưỡng ép
7.2.10. Theo tính chất đúng đắn của QĐ
• Tính chất tốt/xấu
– QĐ tốt nếu tiếp cận tính khách quan
– QĐ xấu nếu mang tính chủ quan
• Tính chất chắc chắn
– QĐ chắc chắn
– QĐ mang tính xác suất
– QĐ mang tính rủi ro
Nội dung chính
7.1. Khái lược
7.2. Phân loại
7.3. Căn cứ và quy trình
7.4. Các phương pháp
RaRa
quyquyếếtt đđịịnhnh
ququảảnn trtrịị

5. 5
7.3.1. Căn cứ để ra quyết định
• Căn cứ vào mục tiêu
• Căn cứ thực trạng nguồn lực của TC
• Căn cứ vào điều kiện của MT
• Căn cứ vào độ dài thời gian
7.3.1. Căn cứ để ra quyết định
(1) Căn cứ vào mục tiêu
• Mục tiêu của thời kỳ là căn cứ để ra bất cứ QĐ
nào trong thời kỳ đó
• Khi ra QĐ cần căn cứ vào
– M.tiêu cần đạt của thời kỳ
– Kết quả mà các QĐ trước
đó đã đạt được
7.3.1. Căn cứ để ra quyết định
(2) Căn cứ vào thực trạng nguồn lực của TC
→Khi ra quyết định cần phải căn cứ vào
• Năng lực của NNL
• Trình độ kỹ thuật CN
• Nguồn lực NVL
• Khả năng tài chính,…
7.3.1. Căn cứ để ra quyết định
(3) Căn cứ vào điều kiện của môi trường
• Tính chất môi trường
– Ổn định
– Biến đổi
• Các ĐK cụ thể của môi trường:
– ĐK của môi trường vĩ mô
– ĐK cụ thể của môi trường ngành
– ĐK môi trường nội bộ
• Phạm vi môi trường: giới hạn các nhân tố tác
động đến QĐ
7.3.1. Căn cứ để ra quyết định
(4) Căn cứ vào độ dài thời gian
• Ngắn hạn
• Trung hạn
• Dài hạn
→Độ dài thời gian
phụ thuộc tính
chất của các PA
7.3.2. Quy trình ra quyết định
Xác định vấn đề ra QĐ
Chọn tiêu chuẩn đánh giá
Tìm kiếm các phương án
Đánh giá các phương án
Lựa chọn và ra QĐ
Chưa phù hợp
Chưa phù hợp
Mô hình ra QĐ 5 bước

6. 6
Ví dụ 7.3.2. Quy trình ra quyết định
Mô hình ra quyết định 5 bước
• B1: XĐ vấn đề ra QĐ – xác định những thành
phần, yếu tố chủ yếu của vấn đề cần ra QĐ, lợi
ích thu được và chi phí của nó.
• B2: Chọn tiêu chuẩn đánh giá phương án – XĐ
các chuẩn mực, t.chí để đánh giá các PA đặt ra.
Tiêu chuẩn cần đáp ứng các yêu cầu:
– Phản ánh đóng góp của PA vào thực hiện m.tiêu QĐ
– Có thể tính toán được chỉ tiêu làm t.chuẩn đ.giá QĐ
– Số lượng tiêu chuẩn không quá nhiều
7.3.2. Quy trình ra quyết định
Mô hình ra quyết định 5 bước
• B3: Tìm kiếm các PA giải quyết vấn đề - tìm tất
cả các phương án, xem xét trên tất cả mọi
phương diện; phân tích lựa chọn các PA thiết
thực; nhóm các PA tương tự nhau để dễ đánh
giá.
• B4: Đánh giá các PA – XĐ hiệu quả của từng PA,
loại các phương án không đáng giá (phân tích ở
cả 2 góc độ định lượng và định tính).
• B5: Lựa chọn PA và ra QĐ – dựa trên KQ phân
tích, đánh giá lựa chọn PA tốt nhất.
7.3.2. Quy trình ra quyết định
Xác định vấn đề ra QĐ
Liệt kê các hương án, khả
năng lựa chọn
Liệt kê các ĐK khách quan,
trạng thái tự nhiên, biến cố
Tính toán các chỉ tiêu
Lựa chọn mô hình
Loại các PA, khả năng không
phù hợp
Mô hình ra QĐ 6 bước
Lựa chọn mô hình
XĐ và cân nhắc các trạng thái,
biến cố
Nội dung chính
7.1. Khái lược
7.2. Phân loại
7.3. Căn cứ và quy trình
7.4. Các phương pháp
RaRa
quyquyếếtt đđịịnhnh
ququảảnn trtrịị
7.4.1. Phương pháp định tính
Phương pháp độc đoán
Phương pháp kết luận cuối cùng
Phương pháp nhóm
Phương pháp cố vấn
Phương pháp quyết định đa số
Phương pháp đồng thuận

7. 7
7.4.1.1. Phương pháp độc đoán
• PP độc đoán là PP ra QĐ được áp dụng khi
NQT hoàn toàn tự ra các QĐ mà không có sự
tham gia của nhân viên, đồng sự.
→ Đòi hỏi người ra quyết định phải có kinh
nghiệm, có uy tín đối với nhân viên dưới quyền.
☺Ưu điểm:
– Tiết kiệm thời gian
– Có thể chớp được thời cơ
Nhược điểm: dễ dẫn đến tình trạng nhân viên
bất mãn, ít có quyết tâm thực hiện QĐ
7.4.1.2. Phương pháp kết luận cuối cùng
• Là PP ra QĐ khi NQT cho phép nhân viên dưới
quyền thảo luận và đề ra giải pháp cho vấn đề
☺Ưu điểm:
– Khá dân chủ
– NV thấy được giá trị và v.trò của họ trong TC
– Tạo động lực cho NV trong quá trình thực hiện
Nhược điểm:
- Quá nhiều đề xuất (đề xuất trái chiều)
- Đề xuất không được chấp nhận → tâm lý không tốt
7.4.1.3. Phương pháp nhóm
• Là PP ra QĐ trong đó bao gồm NQT và sự
tham gia của ít nhất một nhân viên khác mà
không cần tham khảo ý kiến đa số
☺Ưu điểm:
– Tiết kiệm thời gian
– Tiết kiệm chi phí
Nhược điểm: Thiếu quyết tâm, động lực trong
quá trình thực hiện của những NV không tham
gia ra QĐ.
7.4.1.4. Phương pháp cố vấn
• Là PP NQT đưa ra QĐ ban đầu mang tính thăm dò.
Sau đó lấy ý kiến của nhóm, tập hợp ý kiến cố vấn của
nhóm và cuối cùng ra QĐ quản trị
→ Yêu cầu NQT hòa đồng, thân thiện, có tinh thần cầu thị
☺Ưu điểm:
– Sử dụng trí tuệ tập thể
– Cởi mở
– Có thể hình thành nhiều ý tưởng
 Nhược điểm: Khó khăn lựa chọn khi có nhiều ý kiến
7.4.1.5. Phương pháp quyết định đa số
• Là PP ra QĐ tập thể, trong đó mỗi thành viên có quyền
ngang nhau trong quá trình ra QĐ. Đối với mỗi QĐ, các
thành viên thảo luận, biểu quyết. PA nào chiếm tỉ lệ đa
số là PA được lựa chọn
→ Yêu cầu NQT hòa đồng, thân thiện, có tinh thần cầu thị
☺Ưu điểm:
– Tiết kiệm thời gian
– Giải quyết được tình trạng bế tắc khi có quan điểm xung đột
 Nhược điểm: QĐ của đa số không phải lúc nào cũng tốt
7.4.1.6. Phương pháp đồng thuận
• Là PP ra QĐ đòi hỏi sự nhất trí cao với sự tham gia của
toàn thể các thành viên trong quá trình ra QĐ
→ Đòi hỏi mọi thành viên phải:
• Đặt lợi ích tập thể nên trên hết
• Có tinh thần cầu thị, sẵn sàng đóng góp, lắng nghe t.viên khác
• Tương đồng về trình độ, văn hóa
☺Ưu điểm: chất lượng ra quyết định cao
 Nhược điểm:
- Khó đạt được sự đồng thuận của toàn bộ các thành viên
- Chi phí tốn kém
- Mất nhiều thời gian

8. 8
7.4.2. Phương pháp định lượng
 QĐ ở điều kiện chắc chắn
 QĐ ở trường hợp may rủi
 QĐ trong trường hợp không chắc chắn
 QĐ trong trường hợp nhận biết được h.động
 Phương pháp sơ đồ cây
7.4.2.1. Quyết định ở điều kiện chắc chắc
Tính chắc chắn (P) của tình thế có thể là 1 hoặc 0
Nếu các ĐK môi trường chắc chắn (Z1) thì các giá trị của các
PA được so sánh với nhau. Trong trường hợp mục tiêu là
max thì PA A2 được chọn vì giá trị của nó là max (30)
2018A3
430A2
2512A1
Z2(P=0)Z1(P=1)K.gian hđ
K.gian pư
7.4.2.2. Quyết định ở trường hợp may rủi
Xuất phát từ nguyên tắc giá trị chờ đợi (Bayes - Prinzip)
20
5
30
0,6
Z2
10
30
25
0,3
Z3
19,040A3
15,535A2
26,510A1
0,1Tính chắc
chắn (P)
Giá trị chờ đợi
J = Σnij*Pj
Z1K.gian hđ
K.gian pư
7.4.2.3. QĐ trong trường hợp không chắc chắn
Nguyên tắc tối đa của tối thiểu (nguyên tắc Wald)
303520Giá trị lớn nhất cột
12
14
5
Giá trị
nhỏ nhất
dòng
15
14
35
Z2
30
25
5
Z3
3012A3
2520A2
3518A1
Giá trị lớn
nhất dòng
Z1K.gian hđ
K.gian pư
7.4.2.3. QĐ trong trường hợp không chắc chắn
Nguyên tắc tối đa của tối đa
303520Giá trị lớn nhất cột
12
14
5
Giá trị
nhỏ nhất
dòng
15
14
35
Z2
30
25
5
Z3
3012A3
2520A2
3518A1
Giá trị lớn
nhất dòng
Z1K.gian hđ
K.gian pư
7.4.2.3. QĐ trong trường hợp không chắc chắn
Nguyên tắc Hurwicz (kết hợp 2 nguyên tắc trên)
VD: vị trí ít hy vọng với xác suất = 0,3
12.0,7 = 8,4
14.0,7 = 9,8
5.0,7 = 3,5
Tối thiểu của
dòng
30.0,3 = 9
25.0,3 = 7,5
35.0,3 = 10,5
Tối đa của dòng
17,4A3
17,3A2
14A1
TổngK.gian
hđ
K.gian pư

9. 9
7.4.2.3. QĐ trong trường hợp không chắc chắn
Nguyên tắc Savege-Niehans (thời hạn ngắn nhất)
20
21
0
Z2
0
5
25
Z3
8
0
2
Z1
20A3
21A2
25A1
Độ mạo hiểm lớn
nhất
K.gian
hđ
K.gian pư
7.4.2.4. QĐ trong trường hợp nhân biết
được hành động (LT trò chơi)
10101214A3
15
5
15
S2
10
8
7
S3
20
20
10
S1
Giá trị max cột
5A2
7A1
Giá trị tối thiểu
của dòng
K.gian pư đối
thủ
K.gian pư
7.4.2.5. Phương pháp sơ đồ cây
• Ra QĐ đơn giản có khả năng xảy ra sự kiện
• Ra QĐ phức hợp với nhiều khả năng xảy ra sự
kiện
• Ra QĐ khi có điều tra, khảo sát thông tin
• Ra QĐ khi có nhiều chỉ tiêu phải xem xét