2. Mga Kasanayan sa Pagkatuto
Kinakailangan ang araling ito upang higit na maunawaan ang
kasanayan sa pagkatuto na itinakda ng DepEd na natutukoy ang
mga kahulugan at kabuluhan ng mga konseptong pangwika
(F11PT-Ia-85).
3. Layunin sa Pagkatuto
Pagkatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang
natatalakay ang mga batayang kaalaman sa wika, na may tuon
sa iba’t ibang antas ng wika.
4. 1. Kilalanin ang mga makikitang salita.
2. Magbigay ng mga halimbawang pagkakataon o konteksto
tuwing naririnig o sinasabi ang mga salita.
3. Gamitin ang mga salita sa pangungusap.
4. Isulat ang sagot sa talahanayan. Pumili ng tigdadalawang
salita sa parehong kulay.
Kilalanin ang Salita
6. Sagutin:
1. Ano-ano ang pagkakatulad sa paggamit ng mga salitang kulay
asul? Ano naman ang para sa mga salitang kulay rosas?
2. Angkop bang gamitin ang lahat ng ibinigay na salita sa pare-
parehong pagkakataon o sitwasyon? Ipaliwanag ang sagot.
3. Alin sa mga salita ang pinakamadalas mong marinig at
pinakamadalas mong sabihin o maaari mong sabihin/magamit
nang mas madalas?
7. Pagganyak
Ipangkat sa Antas
1. Alin ang di-pormal?
1. Alin ang pormal?
1. Bakit at paano ninyo
nasabi?
Hoy! Hi!
Haller
Anong balita? Dude
Hey Kumusta
Uy
What’s up? Hello!
8. ANTAS NG WIKA
1. Pormal na Antas
• Pambansa
• Pampanitikan
2. Di-Pormal o Impormal na Antas
• Lalawigan
• Kolokyal
• Balbal
9. 1. Pormal na Antas – mga salitang pamantayan dahil ito’y
kinikilala, tinatanggap, ginagamit ng karamihang
nakapag-aral sa wika.
• Pambansa – salitang ginagamit sa mga aklat at babasahing sumisirkula
sa buong kapuluan at lahat ng paaralan. Ito na rin ang wikang ginagamit
ng pamahalaan at ginagamit na panturo sa loob ng paaralan.
Halimabawa : Ama, Ina, Aklat
• Pampanitikan – mga salitang matatayog, malalalim, mabibigat, makukulay,
at sadyang matataas ang uri, ito ang mga salitang ginagamit ng mga
manunulat at dalubwika.
Halimbawa : Mabulaklak ang dila, Balat sibuyas, Taingang kawali,
10. 2. Di-Pormal o Impormal na Antas – mga salitang karaniwan at
palasak na ginagamit sa mga pang-araw-araw na
pakikipag-usap at pakikipagsulatan sa mga kakilala at
kaibigan.
• Lalawiganin – mga salitang kilala at saklaw lamang ng pook na
pinanggagamitan nito, hindi ginagamit sa labas ng kinamulatang
lalawigan, liban kung sila-sila’y magkatagpo-tagpo sa labas, at
dahil kinagisnan, natural na siyang naibubukambibig kaagad.
Kapansin – pansin ang mga lalawiganing salita bukod sa iba ang
bigkas ay may kakaiba pang tono.
Halimbawa : Ambot mula sa salitang Bisaya na ibig sabihin ay “ewan”
Mangan mula sa salitang Ilocano na ibig sabihin ay “kain”
11. • Kolokyal – madalas na ginagamitan ng pagpapaikli o pagkakaltas
ng ilang titik sa salita upang mapaikli ang salita o kaya’y
mapagsama ang dalawang salita.
Halimbawa : Pa’no mula sa paano
Kelan mula sa kalian
Meron mula sa mayroon
• Balbal – ang mga salitang ito noong una ay hindi tinatanggap ng mga
magulang at may pinag-aralan dahil masagwa raw pakinggan. Sa
mga grupo-grupo nagsismula ang pagkalat nito. Sila ang
umimbento, sa gayon, para nga naming code, hindi maiintindihan
ng iba ang kanilang pinag-uusapan.
Halimbawa : Charing – biro
Utol – kapatid
Lespu - pulis
12. Mahahalagang Tanong
● Ano ang antas ng wika?
● Ano ang kahalagahan ng antas ng wika?
● Paano nakaaapekto sa komunikasyon ang mga antas ng
wika?
13. Gawain
1. Ilabas ang kuwaderno.
2. Pumili ng paksa mula sa sumusunod:
Gawain 1: Focused Listing
3. Magtala ng kahit ilang salita na nabibilang sa antas na napili.
● kolokyal
● balbal
● panlalawigan
● pampanitikan
● pambansa
14. Gawain
1. Magpangkat-pangkat sa lima ayon sa paksa; halimbawa:
balbal.
2. Pagsasama-samahin ang lahat ng naitalang salita ng
bawat kasapi mula sa unang gawain.
3. Pagkatapos, bumuo ng paliwanag o deskripsiyon kaugnay
ng bawat nakatalang salita.
Gawain 2: Think-Group-Share
15. Pagsusuri
1. Bakit ninyo napili ang gayong paksang-antas?
1. Ano ang katangian ng inyong napiling paksang-antas?
1. Ano-ano ang halimbawang salita ng bawat antas ng
wika?
Para sa Gawain 1: Focused Listing
16. Pagsusuri
1. Paano naging interaktibo at impormatibo ang inyong pangkat
sa pagkalap at pagsasama-sama ng mga sagot?
2. Paano naman ninyo nabigyang-paliwanag isa-isa ang mga
nalikom na sagot?
3. Paano ninyo nabibigyang-tasa ang tala ng mga sagot na
mayroon ang nakaanib na pangkat, sa ikalawang bahagi ng
pangkatang gawain?
Para sa Gawain 2: Think-Group-Share
17.
18. Paglalapat
● Bilang pagbabalik sa gawaing Pagganyak kanina, alin-alin ang
tinukoy ninyong pormal at alin ang di-pormal na salita?
● Mula sa naging talakayan, ano ang pormal na salita at ang di-
pormal?
● Batay sa mga natalakay na antas ng wika, paano ninyo maiuuri
ang pang-araw-araw ninyong pakikipagtalastasan? Nasa aling
antas kayo ng pakikipag-usap? Palawigin ang sagot.
19. Pagpapahalaga
Ano ang epekto sa pakikipagtalastasan at pagkakaunawaan kung
hindi nagagamitan ng antas ng wika ang pangungusap ng bawat
isa? Ipaliwanag.
20. Inaasahang Pag-unawa
● Napahahalagahan ang antas ng wika bilang isa sa mga
batayang nagtatangi bilang kasangkapang pangkomunikasyon
na maaaring mapag-iba-iba ayon sa uri at estilo ng
pagkakagamit at paggagamitang sitwasyon.
● Nagagamit ang antas ng wika sa iba’t ibang uri ng
pakikipagtalastasan batay sa tagpo, panahon, okasyon, at
pangangailangan o kahingian.
21. Inaasahang Pag-unawa
● Napahahalagahan ang iba’t ibang antas ng wika sapagkat
bahagi ito ng baryasyon sa paggamit ng wika ayon sa
kahingian ng paggagamitang komunidad, pangkat ng tao,
okasyon, o karaniwang talastasan.
22. Dapat Tandaan
● Sa bawat hinaharap na sitwasyon, gumagamit ng angkop na
pananalita batay sa taong kinakausap at konteksto ng pag-
uusap. Samakatuwid, gumagamit ng iba-ibang antas ng wika
sa pakikipag-ugnayan.
● Nahahati sa dalawang uri ang antas ng wika: ang pormal at
di-pormal.
● Ang mga antas sa wika ay pambansa, pampanitikan,
panlalawigan, balbal, at kolokyal.
23. Paglalagom
● Tandaang nagbabago ang kahulugan ng wika batay sa iba’t
ibang salik, katulad ng kultura, lugar, mga taong gumagamit,
panahon, at iba pa. Kaya naman pinakamainam na maging
responsable sa paggamit ng salita—ng bawat tiyak na wika—
sa pangungusap at pagpapahayag ng sarili.
24. Paglalagom
● Makapangyarihan ang wika, gayundin ang kabatiran ng mga tao
sa kalinangang makalikha ng tunog patungong wika, hanggang
sa makabuo ng pangungusap na may ipinahahayag nang
buong diwa.
● Sinasalamin ng wika ang kalagayan ng isang lipunan, lahi,
pamayanan, o isang mahalagang pangkat ng mga tao. Katulad
din ng pag-unlad ng kabihasnan at mga urong-sulong na
penomenon sa kasaysayan.
25. Kasunduan
Panoorin ang Quipper Video na pinamagatang Mga Antas ng Wika.
Pagkatapos, sagutin ang mga tanong. Isulat ang sagot sa Google
classroom o ipasa sa email ng guro.
● Ano ang dalawang kategorya ng wika? Ano ang pagkakaiba ng
dalawa at mga halimbawa?
● Anong mga uri o antas ang saklaw ng bawat kategorya? Ano
ang pagkakaiba ng mga ito at mga halimbawa?
26. Sanggunian
Bloch, Bernard at George Trager. 1942. Outline of Linguistic Analysis. Baltimore, Md.: Waverly Press.
Peng, Fred. 2005. Language in the Brain Critical Assessments. London; New York: Continuum.
Rhoderick V. Nuncio, et al. 2016. Sidhaya 11: Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino.
Lungsod Quezon: C & E Publishing, Inc.
