Pagsulat sa Filipino sa Piling Larangan SHS

1. Paggamit ng Wika sa
Pagsulat

2. WIKA
 Tinatawag ding salita o lengguwahe.
 Ito rin ay bahagi ng ating kultura.
 Ito ay sumasalamin sa ating kaisipan, pananaw, opinyon, at mga saloobin.
 Ayon kay Constantino, ang wika ay maituturing na instrumento sa
pagpapahayag ng ating damdamin.
 Ito ay ginagamit sa komunikasyon, pagsusulat, pakikipagtalastasan,
pagbabahagi ng mga ideya upang mapaunlad ang ating lipunan. Ang wika rin
ang simbolo ng pagkakaunawaan at pagkakaisa na nagsisilbi ring
pagkakakilanlan ng isang bansa.
 May dalawang klasipikasyon ng paggamit ng wika.
 PORMAL
 DI PORMAL

3. Dalawang klasipikasyon ng paggamit ng
wika.
 PORMAL - Ang pormal na paggamit ng wika ay karaniwan ang gamit ng
mga salita batay sa pamantayan.
 Ito rin ay kinikilalang mataas na uri ng mga dalubhasa sa wika.
 Ito rin ay ginagamit sa usapang pormal.
 MAY DALAWANG URI:
 Pambansa o Karaniwan- ginagamit sa pagsulat ng aklat,
pambalarila sa mga paaralan at pamahalaan.
 Pampanitikan o Panretorika- sinasabing masining, malikhain,
malalim na paggamit sa akdang pampanitikan. Ito ay tinuturing
na pinakamataas na antas ng paggamit ng pormal na wika.

4. Dalawang klasipikasyon ng paggamit ng
wika.
 DI-PORMAL O IMPORMAL - kadalasang palasak at ginagamit sa pang-araw-
araw na pakikipagusap. Ito rin ay ginagamit sa hindi pormal na usapan.
Mayroon din itong tatlong uri. Ito ay ang Lalawiganin, Balbal at Kolokyal.
 May (5) limang na antas ang di-pormal o impormal na paggamit ng wika.
1. Kolokyal o Pambansa- ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap.
(kelan-kailan, nasan-nasaan, sandali-teka)
2. Kolokyalismong Karaniwan- “Taglish”.
3. Kolokyalismong may talino- wikang ginagamit sa paaralan
4. Lalawiganin o Panlalawigan- diyalektal na ginagamit sa partikular na
lalawigan o lugar. (Inang, Manang, Tatang, Sanse o Sangko)
5. Pabalbal/ Balbal- salitang kalye, salitang kanto, wika ng mga
estudyante/grupo (parak, petmalu, iskapo)

5. Dapat tandaan sa pagsulat
1. Maging maingat sa mga salitang gagamitin upang maiwasan din ang pagkalito
at pagkakaroon ng iba’t ibang interpretasyon o kahulugan.
2. Gumamit ng simple o karaniwang salita na madaling maintindihan ng
nakakarami. Gamitin o buklatin ang diksiyonaryong Tagalog upang maunawaan
ang mga salitang gagamitin na angkop sa paksang tinatalakay.
3. Sundin ang mga tuntunin sa panghihiram ng salita.
a. Sundin ang paghanap ng panumbas sa mga hiram na salita. Isaalang-alang din ang
pagpili ng gagamiting salita ayon sa kaangkupan, kahulugan at prestihiyo ng mga
salita.
b. Gamitin ang letrang C, N, Q, X, F, J, V, Z kapag ang salita ay hiniram nang buo ayon
sa mga sumusunod na kondisyon.
c. Gamitin ang mga letrang F, J, V, Z para katawanin ang mga tunog ng /f/, /j/,/v,/z/
kapag binaybay sa Filipino ang mga salitang hiram
d. Gamitin ang mga letrang C, N, Q, X sa mga salitang hiniram nang buo.

6. TUNGKULIN NG WIKA
1. Pakikipag-ugnayan o Pakikipag-usap ng tao sa kanyang kapwa o Interaksiyonal.
2. Regulatoryo o pagkontrol sa ugali ng ibang tao.
3. Heuristiko o paghahanap ng kaalaman, impormasyon o detalye ng mga bagay,
pangyayari at iba pa.
4. Personal o pansariling pagpapahayag ng opinyon o kuro-kuro
5. Instrumental o gingamit na instrument sa pagtugon sa pangangailangan ng
mga tao.
6. Impormatibo o pagbibigay impormasyon sa pamamagitan ng pasalita o
pagsulat.

7. Paraan ng Paggamit ng Wika
(ayon kay Jakobson, 2003)
1. Pagpapahayag ng Damdamin (Emotive) – ginagamit ito sa pagpapahayag ng
ating emosyon, mga saloobin at nararamdaman.
2. Panghihikayat (Conative) – paraan sa pagganyak, pagkuha ng atensiyon o
pansin, paghihimok upang makaimpluwensiya sa kausap sa pamamagitan ng
pakiusap o kaya’y pag-uutos sa tao.
3. Pakikipag-ugnayan (Phatic) – ito ay karaniwang ginagamit upang makipag-
ugnayan o makipag-usap sa kapwa.
4. Paggamit bilang Sanggunian (Referential) – ipinakikita rito ang wika o mga
kaalaman na nagmula sa aklat, dyornal, magasin at iba pa.
5. Paggamit ng Kuro-kuro (Metalingual) – pagkokomento o pagbibigay ng opinyon
sa usapin o isyung tinatatalakay.
6. Patalinghaga (Poetic) – naturang pagbabahagi ng wika sa masining na
pamamaraan tulad ng pagpapahayag ng sanaysay, proseso at marami pang iba.